Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
SIR DDINBYCH ETTO.
SIR DDINBYCH ETTO. ■Ytnadewais &'ch darllenwyr yr wythnos ddiweddaf yn planwyd len, o'r hwn le y daeth Mr, Watkins yn gydym- ^aith difvr^ar hyd nes y cvrhaeddais yn ddiogel i d^ caredig W. Ellis, yn hen dref gaerog Conwy hwyr ddydd Sadwrn. ■ma bu pregeth fer boreu y Sabboth, a'r casgliad at y Dry- y prydnawn yn dE17 6s., a chlywais fod yno ychwaneg toedi hyny. Gormod gorchwyl desgriHo hynodion yr hen dref ^nwog hon y mae v muriau o'i hamgylch, ei chastell, yr "Wn sydd etto yn sefyll yn fwy cyfan na nemawr o'r hen y bont ymgrogawl a'i thube, yu rhyfeddodau digonol i unrhyw ymwelydd am fwy na diwrnod, beth bynag. Ond am Landadno yn ei chreigiau cylchynol, ei mor gwydr- loyw o bob tu. ei phalasau rhesawl, ei haddurniadau gorwych, y naaent y tu draw i fy mhin desgrifiadol, ac yn ddigon i osod Pencil yr arluuydd mwyaf campus i'r prawf. Nid y lie, ond y oedd yno oedd yn tynu fy sylw I yn fwyaf arbenig. l 0e(*d yn fy nieddwl rhyw ddychymmyg am fy hoff gyfaill W. Prichard ond fet mewn llawer man arall, rhyw ddys- AVY.1 oedd ynwyf yma am weled tipyn o lwydni hydref bywyd Wed, cymmeryd blagur yr ieuenctyd a velais olr blaen. Felly y cefais ef, ac er gofid befydMrs.Prichard, mammaeth yr achos J'tna, yn bur wanaidd yn ei gwely. Taflodd hyn gryn brudd- dros fy ymweliad, a buasai yn foddion i mi golli cryn 0 ddifyrwch brawdol oni buasai i mi gael y pleser, am y cyntaf, i gyfarfod a'r enwog, y chwaethgar, a'r gwybodus ^feaddynfab, cymdeithas garedigol yr hwn a'm denodd nes i orfod ysgrifenu fy llith ddiweddaf i chwi ar garlam gwyllt. dydd Llun y bu hyn y nos flaenorol cawsom gyfarfod JWsog a chysurus, a daeth yr eglwys ailan yn hollol gymmer- ^dol, trwy osod addewidion i lawr i'r swm o f I 12 9s. Nid gormod oedd gan y frawdoliaeth yma i daflu y cymmundeb am wythnos yn mbellach i'r dyben o roddi chwareu teg i'r CMgliad, a phrif frodyr yr eglwys yn myned a'r list trwy y gynnulleidfa i dderbyn yr enwau trefniadau fel y dylent fod. vefaisjetty gwir gysurus gan Mrs. Lloyd garedig, ac yma(f. a Llandudno ag hiraeth dan fy tnron, tua Llansantffraid, Glanconwy. Yr wyf yn anffortanus iawn, Mr. Roberts oddicartref (fel Mr, Thomas yn Llandudno), ond ^edi gadael gair caredig ac addewid drosto ei hun i fy lioni. yfarfod,traChysurus,ac addewidion am y swoi o 414 7s. Yn Llanrwst aos Fawrth, y 9fed. Mr. Rees wedi rhag. ^darparu yn dda. Y cyfarfod yn addoldy yr Annibynwyr, Mr. Roberts (Scorpion), y Parch, Parry (T.C.), a Mr. Owen, yn areithio yn gampus, a Mr. Rees yn Mywyddy cyf- wfod. Yr addewidion yn £ 8 5s. Gwnant ychwaneg etto. ol trefniad y brodyr, yn garedig, danfonodd Mr. Thos. •r Hafod,44 ferlen i'ra cyfarfod, a chyrhaeddais felly nid yn rllg yr Hafod, ond Llansanan, rhaqdir yr enwogion, yn eithaf ^•urus. T^r ^edd yr addoldy yn Itawn, liaww o Fethodistiaid ond cawsom addewidion i'r swm o iSI6 l3s. aBuea tranoet^ ar gefncaffyl cryf a da o eiddo, acyn nghyf. _*wkch, y brawd Thos. Jones, Redidiau Ganol byd yn.Henllan, gyrhaedd yn o lew i giniaw barod yn nh £ R. Foulkes, Dinbyfth, lie y cefais bob paredigrwydd tra buais yn yr ^"»dref 6nwog bon. Cefais yn fuan fy ngosod mewn icalon trwy glywed fod UII boneddwr eisoes wedi cynnyg £ 50 ar *oamod fod yr eglwys yn gwneuthur swm o gymmaint. | Mr. Foulke^ ychwanegu ei enw am £ 20, yr oedd yr 'wwidioo cyn^ i mi ympdsel yn £ 105. Swm hollol deilwng dan ofal yr enwog R. Prichatd, yr hwn sydd &'i galon Waid y mudiad. .Mr. Foulkes, fel brawd gwresog ei galon, yn dyfod efo mi y an°eth gyda'r gerbydres tua Ruthin, ond yn disgyn yn ngorsaf W'Vv o1, ac yn0 yn annysgwyliadwy yn cyfarfod & Mr. J. raf aills' C'ytir' ta<^ y P«rci». R- Williams, Hengoed, lie y Mr. Foulkes a minnau de cysurus yn nghyfeillach Mr. vn° ts' Ruthin, a'i wraig, yn nh^ jrr hwn y cefais fy llettya | tysnrus, ac yr wyf yn awr yn ysgrifenu y llinellau hyn. Y E. Jones gartref, ac yn dysgwyl am danaf, ac wedi cy- yn briodol y Sabbath, <fcc. Wedi ei bleidleisio yn nn- K A! *'r Sa^a'r, gwnaeth araeth fer, a galwodd yn olynol ar y Huberts, minnau, a Mr. Foulkes, i anerch y cyfarfod. Mr. Roberts, coal merchant, eisoes wedi addaw J610, ftc » n yma^ewai8 yr oedd y U»t yn cynnwys £ 31 14t. 6ch., 1 myned rhagddi. ^^05 14 mae yr wythnos ^on cynnyrchu y swm o jo Yreiddoch, &c., Mai 23. LI. JENKINS.
[No title]
J C*iedDja nij> 10PnrAv' vR5,aBw. DgytAar hnNrBfOword Oy eSnfI,oihAnd yoD nl y y Mydn erArhaWbywydR r odiwAahdeeM idar u i 1ey 8i r6aoi 2mr.cp—eahinceY nhn oae; fmodnad ae —c drmny oi s ymnobaeefe gyn inyaindyr fod^0^ 0ddiwrthynt. mae y sefyllfa ffafriol hon ar bethau, ■^a»er^"a"' ^'w briodoli i'r adeiladwyr, gan iddynt roddi fyny Jn d .-2 tt haw''a». heblaw gwtieyd yn dda £ 15,000 ag oedd
LLONGDDRYLLIAD YR "ANGLO-SAXON."
LLONGDDRYLLIAD YR "ANGLO-SAXON." Adroddiad Gilbert Little, urt o'r dwyiaw. f Tua chwarter wedi un-ar-ddeg boreu dydd Llun, Ebrill 27ain, pan yr oedd y llontj yn cychwyn yn araf, a'r niwl yn dra thew, gwaeddwyd fod tir yn agos, ac yn uniongyrchol wedi hyny, tarawodd y Hong. Ymdrechodd y cadben ei gyru yn ol, ond methwyd, o herwydd fod craig yn gymhwys o dan ei phen ol. Pan ddeallodd Cadben Burgess nas gallai ei chael yn glir o'r graig, rhoddodd orchymyn i fwrw yr angorion i lawr, er ei chadw yn sefydlog lie yr oedd. Yr oeddym yn gorwedd yn agos i'r lan ar y pryd, y m6r yn rhedeg yn uchel, a chraig rbwng y liong a r tir. Gosodasomfasgedar raff, a, dechreu- asom anfon y teithwyr i dir. Yr oedd yr hwylbren blaen y pryd hwn yn cyl-hredd uwchben y tir, ac aeth tri dYtl drosto; i'r lln. Pan yr anfonid y bobl i dir fel hyn, gollyngwyd lawr dri bad, y rhai a lanwwyd yn fuan gan y dwylaw afr teith"t) wyr, gan fyned ymaith. Parhasom i anfon y teithwyr i dir yn y basged. Yr amser hwn nid oedd y cadben a'r swyddog- ion yn credu fod un perygl uniongyrchol i'r Hong fyned yn ddarnau, a buom yn ddiwyd yn anfon y bobl i dir am tuag awr o amser. Yr oedd pen blaen y Hong yn gorwedd at- graig, ond yr oedd y pen ol yn ddwfn mewn dwfr ac er fod y Ilong yn rholio yn lied ddrwg, etto credem y dsliai yn nghyd am rai oriau. Aethym i lawr i'r Hong, er canfod ei sefyllfa. Cefais fod y dwfr yn llanw, ond nid oedd wedi cyrhaedd y gwely-ys- tafelloedd, a cbredwn y gallai ddal am ychydig amser. Yr oedd genym cbwech bad, tri bob ochr i'r llong, yn mba rai y trosglwyddid y teithwyr drosodd gyda buandra. Yn y cyfamser-, yr oedd y dwfr yn llanw y llong, ac yr oedd yn araf suddo. Yr oedd dau fad, un bob ochr i'r Hong; a phan gawsom yr oil o'r boneddigesau asafent yn agos i'r badau, trodd Cadben Burgess, yr hwn a'm cynnorthwyai, y naill ochr, a dywedodd rhywbeth na 'ddeallais. Dyna yr olwg ddiweddaf a gefais arno. Yr oedd y dwfr yn awr yn golchi dros y bwrdd, a neidiais i'r bad. Darfu i'r prif swyddog, pan oedd y dwfr i fyny hyd ei benliniau ar y deck, neidio dros y bwrdd, a thyn- asom ef i fyny i'r bad. Yr amser hwn yr oedd y llong yn gogwyddo gymmaint un ochr, fel yr ofnem y byddai iddi droit a dymchweiyd ein bad. Yr oedd amryw o bersdnau yr amser hwn yn y rigqings, a chadwasom ein bad yn agos, gydit, Ir amcan o ymdreclm codi rhai o'r personau a gwympent ir mor; ond pan dilymchwelodd y llong, methasom fyned yn ddigon agos i godi neb o'r personau a ymdrechent ag ange" yn y dyfroedd eiddigeddus. Yr oedd yn awr tua chwarter 1 un o'r gloch yn y prydnawn. Arosodd tri o'r badau yn ago* i'r man yr aeth y ilcing yn ddrylliau drwy y prydnawn, gan gymmeryd i fyny rai personau ond pan nad oedd gobaith pellach, cychwynasom i chwilio am le cyfaddas i dirio. Aeth- om tua 15 milltir i'r gogledd, ond methem dirio, a buom yn rhwyfo o amgylch drwy y nos, yn prysur ddysgwyl am y boreu. Gyda thoriad y wawr, canfyddasom agerfad. a rhodd- asom y fath dair bonllef na chlywwyd eu bath, yr wyf yn sicr, am hir amser yn y gymmydogaeth.
Qtøuglyr
Qtøuglyr GOFYNIADA U; Aty Parch. T. Price, Aberdar. SYR,—Byddaf yn ddiolchgar i chwi, neu rai o'ch gohebwyr, am roddi eglurhad ar Datguddiad ,12. 14, y rhan olaf yn fwyaf neillduol. Yr eiddoch yn gywir, Llysfaen. E. D. At y Parch. B. Williams, St. Clears. BARCH. SYR,—Gan fy mod yn gwybod am eich gallu a'ch parod- rwydd i oleuo'r tywyll a'r anwybodns, yr wyf yn cyfeirio y gofyn- iad canlynol atoch, gan obeithio y bydd i Chwi ei ateb trwy gyf- rwng yr un cyhoeddiad ag y mae yn cael ei ofyn sef, eglurhad ar Heb. 6. 1,1. Byddaf yn dra diolcbgar i chwi 01 gwnewch gyd- synio a'm cais. Ydwvf, yr eiddoch, &c., WILT, O'K NORTH. ¡" DYCHYMMYG. r | J Wrth i mi deithiolr rnaesydd tag, A'r awel chweg yn chwythu, Canfyddais wrthddrych ar ei daith, Ac yn ei waith yn ch wyrnu. y Gan guro'i hun ergydion ere', Er nad yw e' yn teimlo, O fryn i bant mewn llawer lie Fe"i clywir e' yn swnio. » Mae'n fugail teil wng iawn o barch, Yn gwneyd ei arch yn (Tyddlon, Un goes sydd gan y gwrthddrych hyn,l, A breichiau ar ei gynffon. lwaeln ieiihioln'gyflym ddydd a nos, Er'nartMynyr unman, A milaedd sydd yn ofni hwn, Er bad yw ef ond bychan. Ohebwyr mwyn y SBRBN ga, Rhowch ateb i milii brydion, Pa beth yw'r gwrthddrych bychan sy' A breichiau ar ei gyntfon. Llysfaen. GLAW Y NAHT.
§AN:4TL0T»IAET{I.
§AN:4TL0T»IAET{I. ANNOGAETH I DDYFOD I'R YSGOL SABBOTHOL. Ymddyddan rhwng William a John. WILLIAM. 0 dere, John, i'r Ysgol Sul, Mae'n well it* fil o weithiau, Na bod tra byddot yn y byd Yn rhedio 'rhyd y caeau Cei glywed yma am gariad Duw At ddynolry w colledig, Ac am y gras a ddaeth i ni Trwy'r lesu bendigedig. JOHN. 1'r Ysgol Sul pe bawn yn dod, 'Dwy'n 'nabod un lythyren Fe fyddai p«wb a'm gwel yn syn, Yn clnveithin am fy nhalcen. WILLIAM. — Na feddwl, Jnhn, mai felly bydd, Cwna'n ufydd 'nawr fy ngwrando, 'Does neb o fewn ilr-Ysgol Sul Yn arfdr felly 'wawdio. 7 JOHN. Wel, William bach, rhaid dweyd y gwir, Gwna dithau wrando'n brysur, 'Rwy'n caru edrych boh dydd Sul Ar ryfeddodau natur. WILLIAM. Mae genyt ch wecho ddyddiau gwych I ddarllen Jlyfr natur, A dylit dreutio'r seithfed dydd I ddarllen yr Ysgrythyr. JOHN. Fod genyf chwech o ddyddiau gwych Sydd beth nas gelli brofi, >' 0 foreulr Llun hyd Sadwrn hwyr 'Dwy'n gweled fawr goleuni; 'Rwy'n gweithio tan y ddaear laith Fel twreh heb wet'd yr haulwen, Yn ngoleu'r lloer nis gallaf wel'd Y dail ar frig y dderwen. WILLIAM. Mae'r dydd yn awr yn d'od yn hwy, Ceir gweled mwy goleuni, Fel geltir gwel'd tr,y'r wlad o'r bron Y mtub,dd yii gwi, Irddlasu ,r. A hwn yw'r ipis mae'r adar bach Yn chwilio am su cydmar, Ac unant oil mewn awy'pol gainc I foli Crewr daear. m A dylit tithau yn ddios, Heb aros Inawr ei foli, .ownaeth fwy dros ddyn na'r adar oil, 'Rhoes waed ei Fab i'n prynu. Chwech o ddiwrnodau wythnos roes Trwy'n hoes i ni lafurio, A'r seithled dydd fe roddes Duw I ddynion i'w santeiddio A hoff gan bawb sy'n profi'i ras T Oael dydd i gydaddoli, Gan hyny tyr'd i'r Ysgol Sul, Bydd hyn iti'n ddaioni. JOHN. 1 O aros bellach gyfaill hoff, ) Paid myn'd i ormod tristyd, Mae arnai eisieu cael fy rhaa Yn awr o bleser ieliietyd, 'N lie bod yn bendrwm yn mhob man Fel dyn f'o yn gwirioni 4awall genyf fi o lawer iawn Orfoledd fy ngh wmpeini, Na dyfod gyda thi i'r llan Nac un man i dy Ysgol; <5allaf gael etto ddiwedd da Os byddaf ty w yn toesol. J WILLIAM. Dywedaist mai gwr ieuanc wyt, Mae'th ie'ngach yn y beddrod, -Mae'r baban fel yr hen wr gwael Gain angeu dan ei ddyrnod Ac nid yw pleser y byd hwn A'i fedJu'n grwh dnd breuddwyd, A. holl anrhydedd ddydd a ddaw Fel rbyw beth draw a welwyd. Mae'n hyfryd dda i foesol fyw, Ond nid y whynyla ddigon, Yr nnig beth a'n deebwydd wna ,;1 ..i.s Duwioldeb yn y galon { ;Daw pleser hon trwy angeu draw ilr lbyd a ddaw nkewn gwynfvd, Heb ofn mwy, nac angeu chwaith I'n blrno ya yr eilf/d. Ti elli wel'd y gjaswellt man Y boreu yn blaendarddu, A gwiithyn bach ar ben pob UB Felbreninyn teyrnasu; ■Ond gweli yn yr Hydref blin Y dda'r ei hun yn crino, Yn dangos rhaid i deulu'r byd n! an' Yn angeu i gyd-huno; Ond gaif ein Duw a'r Ysgol Sul v A ddengya mewn galeuni^ Er sayn'd i lawr i waelod bedd, Daw rhatmewnbedd i fyoy" I ddarllen Gair y Bywyd, Pwy lfryr na chei yn ngolea hwn Ti&ddHbythoIwyafyd.. f JdtlN. • Wel, Williim bach, "'WY'n gwel'd yn awr Mai da yw by w yn dduwiol, Oan hyijy gqlw bwea'r Sul, > ODof gyda thi i'r Ysgol • Mewn gobaith cael y dydd sysi d'od, Mewn un cyfarfod bythol, I¡a.inio dodyd4:lyda'h., I'r lesu yn drugvyyddd, Boreu Sul wedi dyfod. •! /,1 JOHN. Wei, dymafereu hynod iawn • r I mi y wVbbreu hwn, A mod gyda ihi i'r Y sgol Sul, Thyfedi fawjtai wn. WTLLIAM. Oorfoledd mawr eydd genyf fi J.. Dy weled heddy w'n dyfod, I ddarllen Gair yr uchel Dduw A'n carodd cyn ein bod. •- T DDAU TO NGHYD. Ni awn ein dau i'r Ysgol Sul, Bydd hyn yn hyfryd ini, Yma mae ewyllys Duw ? v ( Y» cad w rhai SJ'B credu; O. bydd wn byw tra paryla dydd, Trwy ffydd i gad w'i ddeddfiiu, Ni gawn ar <>1 rhyw bji brydnawn I chwareu'r nefol danau.. Ar ol bod yma trwy ein hoes 0 dan y groes a'r sioraiant, j il^ya Fe'n cwyd i'r lan i'r hyfryd fan, 1 ganu mewn gogoniant. Ynyslwyd, nvi'
TALIAD Y GYFRAN GYNTAF.
TALIAD Y GYFRAN GYNTAF. Yr wyf wedi derbyri hysbysiad oddiwrth y Trysorydd fod y Iymiaucâ!lynol wedi dyfod i law yn ychwanegol. Yr wyf yn 'tybied y bydd yn ddigonol i gyhoeddi y rhai hyn unwaith bob tais. £ s. c. Calfaria, Aberdar (rhan) 58 13 9 Pontygwaith, Tredegar. 1 6 9 Gwawr, Abefaman 17 14 6 Llanilltyd-fawr 6 7-0 Salem, Ynysgau 1 6 0 Bethlehem, Pwll 3 8 0 Libanus, Trelforest 3 7 9 3ittim, Felingwm 2 8 3 Mvfyrwyr Coleg Pontypool 4 5 0 Penycoed 518 0 Bulah, Trefaldwyn 9 0 0 Cerygypryfaid, Arfon 2 3 3
RHODD I Dy WYSOG CYMRU.
Thywysoges Cymru, werthfawrogi sylltau y masnachwyr a'r Ainaethw-yr, a cheiniogau y gweithwyr, yn gystal a rhoddion fhai o radd uwch. Gwn nad wyf yn unig yn y teimladau hyn, am fod llawer o «jmry twymngalon y byddai yn ?dda ganddynt gael gWybod He ybyddai J'derbyniad sylltau a cheiniogau deiliaid ffyddton tymreig ei Mawrhydi. Ydwyf S) r, eich ufydd a gostyngedig was, CYMRO.