Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
Ar y 3ydd o'r mis, cynnaliwyd cyfarfod chwarterol casglu Penuel, Rhumney. Pregethodd y Parch.. Howell Davies, Spelters, dair pregeth dda iawn, a chafwyd casgliad rhagor'.l.-BRAWD. CEFN BYCHAN.—Mai 17eg a'r 18fed, C nrialiodd yr eglwys uchod ei chwrdd blynyddol. Y brodyr a bugethasant ar yr ach- lyssr oedtlynt, Dr. Evans, Cefnmawr; Dr. Prichard, Llangollen T. Evans, Capelnewydd W. Roberts, Fforddlas J. Jones, Glyn a H. Jones, L!angoHen.—BRAWD. LLANGOLLEN.—Cynnaliwyd cyfarfod blynyddol yma Mai 14eg a'r 15fed. Y brodyr a bregethasant oeddynt y Parchedigion Thomas, Llandudno; Thomas, Llangefni; Robinson, Llansilin; Roberts, Rhos a Roberts, Llansantffraid. Agorwyd yr eedfaon gan y brodyi1 Thomas, Llandudno; W. P. Williams, myfyriwr; Jones, Glyn a Williams, Garth. Y Sabboth canlynol, pregeth- odd y brodyr W. P. Williams, myfyriwr; Thomas, Llangefni a Roberts, Llansantffraid. Yr oedd y dweyd o'r iawn ryw, yr oeddtyrfaiawryngwrando, ahyderwn mai, llawer fydd y rhai • "fyddant etto yn gwneyd yn ol yr hyn a glywwyd.-H. W. N RHOSLLANERCHRUGOG.—Cynnaliodd y Bedyddwyr yn y He hwn eu cyfarfod blynyddol eleni y lored a'r Ileg o'r mis hwn. Llywydd—y Parch. William Roberts, Rhos. Cymmerwyd rhan y gwasanaeth cyhoeddus gan vgweinidogion canlynol:—Parchn. Dr. Prichard, Llangollen Roberts, Plasnionwy Jones, Caer- dydd; Thomas, Llangefni; Robinson, Llansilyn a Jones, Crymbo. Cawsom bregethau da, bywiog, a grymus, ae yr oedd effeithiau daionus i'w gweled ar y gwrandawwyr. Y mae amryw wedi troi eu gwynebau i dy Dduw ar ol y cyfarfod.—D. R. ~~SARDIS, LLANBBRIS.—Cynnaliwyd cyfarfod llenyddol yn y lie hwn ar yr 16eg o fis Mai. Beirniad y traethodau a'r farddon- laeth oedd y Parch. J. Thomas, Waunfawr. Beirniad y gerddor- laeth oedd Eos Iolen ac A. Davis. Y llywydd oedd y Parch. J. Jones. Anerchwyd y cyfarfod gan Iorwerth Sardis. Beirniad y llaw-ysgrifen, Mr. O. Parry. Y rhai buddugol oeddynt Morgan Mor*»ns. J. (J. Jones, Hugh J. Jones, Edward VV". Edwards, Thomas, O. E. Hughes, Timetheus E. Hughes, Elizabeth "Jones, Seth Jones, B. O. Thomas. Canodd y cor yn rhagorol °vT u ^8n ^ywyddiaeth Eos Iolen. Cawsom gyfarfod da, a pnawb yn gwaeddi am gael ei gyffelyb etto yn fuan. CWMBACH.—Cynnaliwyd cyfarfod chwarterol yn y lie uchod dydd Sut, Mai 17, pryd y pregethodd y Parch. L. Thomas. Cas- tellnedd, am 11, 2, a 6. Am 2, cawsom bregeth hefyd gan y Parch. T. Price, Aberdar. Yr oedd y cynnulleidfaoedd yn lluosog iawn, a'r casgliadau yn fwy nag a welsom yma er yt blynyddau. LLANFYNYDD.-Cynnaliwyd Cwrdd Chwarter y Bedyddwyr dosbarth uchaf Swydd Gaerfyrddin, Mai 12fed a'r 13eg, yn y lie lie hwn. Nos Fawrth, am 6. gweddiodd y brawd N. Davies, Pembre a phregethodd y brodyr J. C. Griffiths, Llandilo a D. Morris, Carmel. Am 10, dydd Mercher, gweddiodd y brawd Lewis Roderick, Capel Seion a phregethodd y brodyr N. Davies, Pembre J. Davies, Llandyssil; a W. Hughes, Glanymor, Llan- elli. Am 2, gweddiodd y brawd B. Evans, Capel Isaac (A.) a phregethodd y brodyr John Thomas, Saron Thomas John, Llan- gendeyrn a J. Williams, Aberduar. Am 6, gweddiodd y brawd Thomas Powell, Capel Isaac (A.); a phregethodd y brodyr T. F. Williams, Saron J. W. Morris, Caio a M. Griffiths, Penrhiw- goch. Mae y cwrdd chwarter nesaf i fod yn y Felinfoel, ar yr ail Fawrth a Mercher ya mis Awst.—J. WILLIAMS, Ysg. EBENEZER, FRON.-Mai yr 16eg a'r 17eg, cynnaliodd yr egl wys uchod ei chwrdd blynyddol. Nos Sadwrn dechreuodd T. Edwards, Athrofa Llangollen, a phregethodd 0. Davies, Athrofa Llangollen, a W. Roberts, Fforddlas. Am ddeg dranoeth dech- reuodd 0. Davies, a phregethodd T. Edwards, a T. Evans Capel. newydd. Am ddau dechreuodd T. Edwards, a phregethodd H. Jones, Llan^oUen, a W. Roberts. Am chwech dechreuodd T. Evans, myfyriwr, a phregethodd O. Davies a T. Evans. Cafwyd cyfarfodydd da, a Duw Israel a'u bendithio er lies yr eglwys a'r gwrandawwyr yn o! Haw.—BuoNYnD. BRYN SEION, TRECYNON. — Cynnaliwyd cyfarfodydd ar agoriad y capel uchod ar y 3ydda'r 4ydd o'r mis hwn, pryd y pre- gethwydaryrachtysur gan y gweinidogion canlynol;—Mri. D. Howells, J. Jores, J. Lewis, D Price (A.), a Moses Thomas. Cafwyd pregfthau grymus ac effeithiol, y fath ag oedd yn hawlio gwrandawiad astud a difrifol gan y eyiinuileidfaoedd lluosog. Y mae y capel uchod yn un o'r rhai prydferthaf ag a fedd y Meth- odistiaid, ac y mae clod mawr yn deilwng i'r adeiladydd. LLANDEFSinoo.—Mai 8, traddodwyd darlith yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, gan y Parch. John Roberts (leuan Gwyllt), ar Gerddoriaeth y Cyssegr." Elid i mewn drwy docynau 6c. yr un yr elw at yr achos yn y lie. Cymmerwyd y gadair gan y Parch. Thomas Job, Llanddarog, yr hwn, wedi agor y cyfarfod me <vn araeth fer ond pwrpasol iawn, a alwodd ar y darlithydd at ei waith. Cawsom sylwadau pwrpasol iawn arganu; yr wyf yn credu yn hollol y bnaaai yn dda gan bob un sydd yn haeru nad all ganu beidio a bod yno, oblegid daeth ag Ysgrythyr ger eu bron, fel na feiddiai neb ager ei enau. Cafodd blaenoriaid canu wersi ganddo hefyd, yn nghylch dewis tdnau yn cyfateb i'r farddoniaeth. Clywir llawer yn canu ton orfoieddus ar air hollol alarus, yr hyn sydd yn warth ac yn annhrefn o'r m wyaf. Canwyd amryw donau yn ystod y cyfarfod, y darlithydd yn arweinydd. Digon yw dweyd am y ddarlith hon ei bod yn un ag oedd ei llwyr angen arnom, gan fod y rhan hon o'r addoliad wedi cael ei hesgeu- luso mor fawr. Hir oes a llwydd mawr fyddo i'n gwron i'w thra- ddodi etto trwy Gymru oH.—GwRAKnAWWR. YSTRADGYNLAIS.—Cynnaliwydcyfarfod Cyaadeithas Rhydd- had Crefydd yn Bethlehem, nos Lun, yr lleg .'r mis presenol. Wedi ethol y Parch. R. Lewis, Ty'nycoed, i'r gadair, galwodd y Parch. H. Rees, Canaan, i roddi araeth ar y Gymdeithas uchod, yr hyn a wnaeth yn ddeheuig a grymus, ar ddechreuad, llwyddiant, a dylanwad y Gymdeithas. Siaradodd i bwrpas, achafodd yr araeth ddylanwad mawr ar y gynnulleidfa. Darllenodd y Parch. H. Rees, Sardis, bapyr fod codi treth i gynnal crefydd yn ormes ac yn drosedd ar hawliau cydwybod." Cefnogodd Mr. D. Jeremy hyny, a phasiwyd y peth yn unfrydol gan y cyfarfod. Darllenodd y Parch. W. Watkins, Maesteg, bapyr nad oedd yr eglwys wladal yn eglwys y genedl Gymreig." Cefnogodd Mr. Gwilym Davies hyny, a phasiwyd ef yn unfrydol gan y cyfarfod. Nid oes un plwyf a ddangosa hyn yn well n&'r plwyf yma. Mae yma 8 o deuluoedd Annghydffurfiol yn mhen pob un eglwysyddol, unarddeg o aelodau ganddynt i bob un yr eglwys, gwerth £ 8 0§0 o gapela Ymnelllduol gyferbyn ag eglwys newydd y £1,000 sydd yn hysbys trwy Gymru a Lloegr, a deunaw o Ysgolion Sabbothol gyferbyn a thair, &c. Wedi rhoddi diolchgarwch i'r areithiwr a'r cadeirydd, terfynwyd, a phawb oedd yn bresenol yn awyddus iawn am glywed Mr. Rees, Canaan, yn siarad etto ar y pwnc.—B. CYFARFOD BLYNYDDOL Y FEIBL GYMDEITHAS.—Cyn. naliwyd y Cyfarfod Blynyddol yn Nenadd Exeter, Llundain, ar ddydd Mercher, y Gfed o fis Mai, ac yr oedd v neuadd eang mor llawn ag arferol. Cymmerwyd y gadair gan y liywydd, y Gwir Anrhydeddus Iarll Shaftesbury; ac wedi i'r Parch. C. Jackson ddarllen a gweddio, darllenwyd yr Adroddiad gan yr Ysgrifenydd arall, y Parch. S. B. Bergne. Hysbyswyd fod y dosbarthiadau am y flwydeyn ya 2,133,860 o gopiau o'r Gair Santaidd mewn gwan hanol ieithoedd a bod y dosbarthiadau o'r dechreuad yn 43,044,334 o gopiau. Y r oedd derbyniadau y Gymdeithas yn ystod y fl wyddy- yn diweddu Mawrth 31, 1863, yn cyrhaedd i £ 158,750 18s. 9c. Yr oedd y derbyniadau cymhwysedig at ddybenion cyffredinol y Gymdeithas yn cyrhaedd i JE84,263_0S. oc., yn cynnwys £ 50,017 16s. 8c. o. Rydd Gyfraniadau oddiwrth Gymdeithasau Cynnor-i thwyol. Derbyniwyd at India a China yn bennodol y swm o £ 760 14s, 9c. Y derbyniadau am feiblau a thestamentau oeddynt £ 73'Jg7 4s. 0c. Yr oedd y treuliadau yn ystod y flwyddyn ya £ 150,290 8s. 5c. Yr oedd ymrwymiadau y Gymdeithas yo cyrhaedd i £94,285 9s. 9c. Traddodwyd areithiau rhagoml a chymhwys gan y boneddigion canlynol :-Archesgob York, Es- gobion Carlisle. Mauritius, a Melbovrne, larll Harrowby, Parch. Dr. Tidman, Parch. Emilius Bayley, Parch. C. Vince, a'r Parch. Luke H. Wiseman. ABERDULAIS.—Cynnaliwyd cyfarfod chwarterol yr ysgol yn y lie uchod piryanawn dydd Sol, Mai lOfed. Cymmerwyd y gadair gan Mr. D. Samuel, golygydd yr ysgol, ac wedi iddo agor y cyfarfod drwy araeth fer a phwrpasol, galwodd ar y brawd ieuanc D. Phillips i adrodd y 9fed bennod o Daniel. Wedi canu ton, ac anerch s.orgcdd gras gan T. Hopkins, holwyd y plant mewn pync- iau; adroddwyd barddoniaeth, canwyd amryw donau, a ch twsom araeth ragorotgat) y brawd E. Gethin ar loan Fedyddiwr, yr hon oedd yn hollol ysgrythyrol, a':n dymuniad yw, ar iddo gael einioes ac iechyd i'w thraddodi etto. Yna galwwyd ar yr ysgrifenydd i ddarllen cyfrifon yr ysgol am y chwarter diweddaf—adroddwyd 125 o bennodau, a 3,860 o adnodau. Yna ethol wyd y brawd W. Rees yn olygydd yr ysgol am y chwarter dyfodol. Tertynwyd trwy weddi gan y Parch. T. Williams, a chanu y don Alma. Cawsom gwrdd da yn mhob ystyr o'r gair. Bydded ymdrechiadau yr ysgol o dan fendith Dn w i godi bechgyn fyddo yn ogoniant iddo, ac yn anrhydedd i grefydd ac y mae yn dda genyf ddweyd fod naw o ddeiliaid ffyddlon yr ysgol yn awr o daen yr eglwys. Rhagddi yr ,elo i ddwyn Ilawer etto.-W. R. CAERGEILIOG, MON.—Cynnaliwyd cyfarfod yn y lie hwn dydd Mercher a dydd Iau, Mai l3eg a'r 14eg, pryd y pregethedd y brodyr Jones, Pensarn Jenkins, Llanfachreth Hughes, Llan- erchymedd Davies, New Park-street; Ellis, Caernarfon. Digon yw dweyd eu bod oil yn eu hwyliau goreu, a phawb wrth en bodd. Cynnaliwyd cyfeillach i aelodau y gwahanol eglwysi am 9 o'r gloch yr ail ddydd, a chatwyd anerchiadau pwrpasol a gwreseg gan y gweinidogion i'r aelodau a'r pregethwyr. Cytuna y saint- oil i ddweyd mai da oedd bod yiio a'u dymuniad yw, ar i'r brodyr dreulio awr yn mhob cyfarfod yr un modd. Oni ellid yn rhwydd cael seiat o'r fath boreu dydd y gymmanfa am 81; ac oddieithr iod rhyw rwystr eyfreithlon, paham na ellid casglu y saint at eu gilydd o wahanol eglwysi y sirar yr adeg grybwylledig? Mae yn hyfivd canfod fod yr achos yn y B.>nt a Chaerneilicjg uuwn sefyllfa lew- yrchus, er pan y mae y Parch. J. William* wedi cyinineryd ei gofal.-G.. 'J
CYFARFOD CHWARTEROL DOSPARTH…
CYFARFOD CHWARTEROL DOSPARTH ISAF SWYDD GAERFYRDDIN. Cynnaliwyd y cyfarfod uchod ar y 19eg a'r 20fed o'r mis hwn, yn Salem, Mydrim. Hwyr y dydd cyntaf, dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. J. Lloyd, Ainon; a phregethodd y Parchn. D. Jones, Star, a Thomas Richards, Felinwen. Am-9, yr ail ddydd, bu cynnadledd gan y gwein- idogion, yr hon a ddechreuwyd gan y Parch. Thomas Lewis, Penuel, Caerfyrddin, a'r Parch. B. Williams, St. Clears, yn y gadair. Penderfynwyd ar y pethau canlynol:- 1. Pod casgiiad ilw wneyd gar. yr eglwysi yn y dosparth hwn, er cynnorthwyo i ddwyn y draul a avvd iadi mewn eys- sylltiad a chyfraith Claddle Trefangor, ac fod y drefo ganlynot i gael ei mabwysiadu er casglu, sef mor bell ag y gall y gweinidogion newid â'u giivdd ;—Salem, T. Williams Eben- ezer, D. Williams; Bwlchgwynt a Bwlchnewydd, B. Wil- liams St. Clears, D. Davies Tabernacl, Caerfyrddin, Tho- mas Lewis Penuel, etto, H. W. Jones Login, Jones, Star Cwmfelin, Daniel Davies; Hebron, David Evans; Ffynnon- henry, John Davies; Sittim, Thomas Richards; Felinwen, M. Griffiths; Nazareth, H. Price Rhydwilym, Ainon, a'r Talog, D. Jones; Llanstephan, John Lloyd, Caerfyrddin j Rehoboth, John Davies, Llandyssil. 2. Fod y Parch. B. Williams, St. Clears, i fod yn Diysor- ydd, er derbyn y cyfryw ariaa ac fod i'r eglwysi ymd/echu casglu ac anfon yr arian iddo cyn y Cyfarfod Chwarterol nesaf. 3. Fod i bob gweinidog ag a fyddo yn dyfod i'r dosparth hyn o hyn allan i ddyfod a llythyr o ollyngdod oddiwrth yr eglwys y mae yn aelod o honi, er aelodi ei hun yn yr eglwy's ag y mae yn dyfod iddi, yn gystal a llythyr oddiwrth y Cwrdd Chwarter er cael ei dderbyn i'n hundeb. Hefyd, fod pob gweinidog perthynol i'r undeb hwn yn ftaenordl i fabwysiad y penderfyniad hwn i gael ei ystyried yn aelod o'r eglwys y gweinydda ynddi, yn gystal ag o'r Gymmanfa, pa un a ddaeth a llythyr o'r eglwys ag oedd ynddi ai naddo. 4. Fod y Parch. Thomas Lewis, Penuel, Caerfyrddin, i gael ei dderbyn yn rheolaidd i'n hundeb ar sail y llythyr a uchel gymmeradwyaeth iddo fel dyn duwiol, ymdrechol, a llafurus, a gafwyd oddiwrth y Parch. Timothy Thomas, Bas- saleg, Ysgrifenydd Cymmanfa Mynwy. Yr Arglwydd a fen- dithio ddyfodiad ein hanwyl frawd i'n plitb, ac a lwyddo ei lafur yn hen eglwys barchus Heol-y-Priort er ei hadeiladu, a dwyn llawer i gredu yn Mab Duw. 5. Fod y Cwrdd Chwarter i fyned yn rheolaidd yn ei gylcb trwy yr eglwysi perthynol i'r dosparth o hyn allan ac os bydd rhyw eglwys yn gwrthod gwneyd hyu, mae yn rhaid cael rheswm digonol am hyny. 6. Fod cylehlythyr i gael ei argraffu yu cynnwys y rhes 0 eglwysi ag y mae y cwrdd i fyned yn rheolaidd iddynt, ac fod un o'r cyfryw i gael ei anfon i bob eglwys, er eu gwneyd yn gyfarwydd &'i gylch. 7. Fod y Cwrdd Chwarter nesaf i fod yn Nazareth, Hendy- gwyn-ar-Daf, yr amser i'w bennodi etto. Am 10 o'r gloch, dechreuwyd y gwasanaeth cyhoeddus trwy ddarllen a gweddio gan Mr. Jones (A.), Rbydyceisied a phregethodd y Parchedigion M. Griffiths, Sittim; D. Davies, Login a T. Lewis, Caerfyrddin. Am 2, dechreuwyd trwy ddartlen a gweddio gan y brawd T. Thomas, Nazareth; a phregethodd y Parchedigion J. Davies, Llandyssil, a H. Price, Rhydwilym. Am banner awr wedi 6, decbreuwyd gan Mr. W. Jones, Lacharn a phregethodd y Parchedigion Thomas Williams, Ebenezer, a B. Williams, St. Clears. Felly y ter- fynodd un o'r eyfarfodydd mwyaf hyfryd a dymunol ag y bum ynddo erioed-y brodyr anwyl yn pregethu yn dda, a Duw yn zwenu. Bendith y Nef fyddo arno er lies. DAVID WILLIAMS, Ysgrifenydd.
CAERGYBI A'l DYGWYDDIAEAU.
CAERGYBI A'l DYGWYDDIAEAU. Y Be,,Iyddfi-yr.-Bvdded hysbys i'r isawla ddymuna wvbo I, mai dydd Sul, Ebrill 25iin a'r 27ain, 1863, bu'r cyntaf o fyfyr- wyr Athrofa y Gogledd yn pregethu yn Nghaergybi, tra ar ei daith Gogleddol. Cawsom gan y brawd ieuanc ddwy bregeth yn deilwng o'r Athrofa. Bedyddio.—Dydd Sul wythnos i'r diwiddaf hwyliasom y trSn ddau droed tua Bontripont, i'r dyben 0 weled y Parch. J. Williams yn bedyddio. Pentref bychan ydyw hwn, yn sefyll oddeutu pedair milldir i'r cwr deheuol o'r dref hen. Am 2 o'r gloch, yn yr awyr agored, dechreuwyd yr oedfa gan J. Lewis, Ysw. Wedihyn, traddododd Mr. Williams sylwadaucadarnary Bedydd Crediniol," &c., yna, bedyddiodd chwech o bersonau ar broffes o'u ffydd yn Mab Duw, yn ngwydd cannoedd lawer o edrychwyr, pa rai a ymddwynasant yn deilwng o'r grefydd Gristionogol. Da genyf ddywedyd fod golwg lewyrchus iawn ar achos y Gwaredwr yn mhlith y brodyr yma, dan weinidog- aeth Mr. Williams, yr hwn sydd yn ddyn serchog, eyfeillgar, a phawb yn ei garu, yn anrhydedd i'r eglwys, ac yn debyg o fod yn ddefnyddiol i grefydd Crist yn y gymmydogadth. Yspeiliad.-Darfu i ryw greadur dyeithr ladrata oriawr o dt T. Hughes, Gorsgoch. Mae, rhoddi y manylion i lawr yn rhy isel genyf, am hyny, digoa-yw dywedyd, fod yr oriawr wedi ei dwyn a'r lleidr wedi ei ddal. Llun Sulgwyn.—Yr oedd v dydd hwn yn 4ril gyffredinol d wy'r dref; yn y boreu gwnaeth clwbiau lilusengar (dri mewn nifer) eu hymddangosiad yn cael eu blaenori gan eu seindorf, y rhai a ddangosasant fedrusrwydd mawr yn nefnyddiad eu hofif- erynau—'roedd swn y drum a'r corn yn creu bywiogrwydd yn meddwl yr hen a'r ieuane nas gwelwyd mo hono er's blynydd- au yn 01; ac, yn y prydnawn treuliwyd yr #yl, gan y gwyr- yfon gyda'u hanwyliaid, ac yn ddiau, mai hyna yn well na bod yn ngafael y cwpan yn y dafarn. Bone Wane. Huw Mouri. I. .1
[No title]
RHEDEGFA RHWNG ANGltU AC OFFEIMAD.—Ar foreu y Sabboth cyntaf yn Ebrill, 1863, cymmerodd rhedegfa galed.le (nid can milldir o Bentyrch), rhwng angeu ac offeiriad. Baban i un o'r Methodistiaid oedd y gwrthddrych at ba un y rhedent. Pan ddeallwyd oddeutu 7 o'r gloch y boreu Sabbath hwnw fod angeu yn bwriadll gwneyd ei redegfa at y bychan i ladd ei gorff, anfonwyd gyda brys am yr offeiriad i wueyd ei enaid yn ddiogel, trwy daenellu dwfr arno ond er i'r offeiriad gym- meryd ei gerbyd, a gyru nerth carnau ei geffyl tuag yno, yr oedd angeu wedi ei drechu. Siomwyd a digiwyd yr offeiriad gymmaint, o herwydd i angeu gael ei flaen, fel y gwrthododd ddarllin y llithoedd arferol wrth gla.idu uwch ben y baban. Syndod fod y fath Babyddiaeth yn Nghymru uchel ei breint- iatt!—A. B. -u" C f.lri; imi a
I pi i-ro 1 '
bydd yn rhaid ei chladdu mewn gwirionedd Llwyddo wnelo yr Ysgol Sabbothol yn mhob man, fel na byddo y rhai sydd hoff o honi gael eu clwyfo, yw fy nymuniad.—CARWR YR YSGOL SABLTHOL. LLECHRYD. — Cyfarfod Pwysig Plwyfol. — Cynnaliwyd vestry bwysig yn y lie hwn y 14eg o'r mis hwn. Dywed go- hebydd yn y "Faner" fel y canlyn ary mater:—"Ymae wedi dyfod i'r amlwg fod offeiriad y plwyf hwn er's ychydig amser wedi gofyn am dal am gladdu meirwon y plwyf. Y modd y daeth hyny i'r goleu oedd hyn. Yr oedd yma union pauper i gael ei gladdu, a gofynodd i'r contractor am ei dal, ond bid siwr. nacaodd—ar hyny dyma'r offeiriad yn anfon achwyn- iad i'r Board of Guardians yn achwyn am y modd yr oedd eu contractor yn ymddwyu tuag ato. Cyfododd rhai o'r bonedd- igion i araddiffyn yr offeiriad ond cafodd ei withwynebu gan ereill o'r Gwarcheidwaid, a gohiriwyd y mater hyd eu heis- teddiad nesaf, ac yn hwnw, ar dderbyniad gwrthwynebiad oddiwrth blwyfolion Llechryd, penderfynasant, nad oedd yr offeiriad i gael ei gefnogi yn ei gais; ond nid oedd y mater i ddarfod yma. Rhoddwvd rhybudd ar ddrws yr eglwys ar y 9fed cyfisol i alw vestri gyhoeddus" o'r plwyfolion, ar ddydd Iau y 14eg, i ystyricd ymddygiad yr offeiriad yn ei gynnygion i godi tat am gladdu y plwyfolion yn groes i hawl-fraint gyff- redin y Prydeinwyr. Fel y dygwyddodd yr oedd yr Iau hwnw yn Iau Dyrchafael, ac yn groes i al feriad eawsom wasanaeth yn yr eglwys ar yr amser ag yr oedd vestri i fod. Pan y gwelwyd y cynllun, penderfynodd y plwyfolion i aros allan nes y dar- fyddai y gwasanaeth, ac yna i fyned i mewn at waith y Testri, felly y bu. Aeth yr offeiriad ymaith, a dewiswyd Mr. Theo- philus Davies yn gadeirydd, ac wedi ysgrifenu y rhybudd ar •lyfr y phvyf, cynnygiodd Mr. T. Harris Fod y vestri hon yn golygu gyda gofid a gwrthwynebiad gynnygion annoeth ein offeiriad, o dan unrhyw esgus bynag, i godi tal am gladdu meirwon y plwyf yn groes i hawlfraint y bobl, ac yn enwedig gan fod y gofyniadau yn dyfod oddiwrtho mewn cyssylltiad a thlodion y plwyf, ac fod y vestri hon yn ddigon hyf i awgrymu i'r offeiriad, yr hwn a fyn ei olygu fel yn perthyn i'r rhan efengylaidd o'r eglwys M ag ei sefydlwyd trwy gyfraith, y priodoldeb o roddi ei geisiadau heibio yn. hollol ac am byth, cyn iddo dynu arno ei hun ac ar y swydd a ddynoda efe fel yn gyssegredig ragor o warth, a thynu yn ei erbyn ddigofaint cyfiawn y bobl." Dywedai Mr. T. Harris, eu bod yn y plwyf hwn er's blynyddoedd bellach wedi gwaredu eu hunain o'r dreth eglwys, ond ei fod yn barnu yn awr eu bod am daflu arnynt dreth yr offeiriad yn ei lie; ond gallai ef ddyweyd gyda phriodoldeb "Fod y naill yn Uawn cynddrwg a'r liall, a gwaeth hefyd." Eiliwyd y cynnygiad gan Mr. Finch, a char- iwyd ef yn unfrydol. Cariwyd hefyd gynnygiad o eiddo Mr. D. Rees a D. Davies, yn cynnyg fod diolchgarwch y vestri i gael ei gyflwyno i'r Board of Guardians, am dadu allan ofyn- iadau afresymol eiu. offeiriad." Gwedi diolcbgarweh i'r cad- eirydd ymwasgarwyd." Y GWEITHFEYDD TN MYNWY A MORGANWG. Er nas gellir dweyd fod y gweithfeydd glo a haiam mor fywiog ag y ttaent wedi bod mewn amseroedd llwyddiannus etto y mae gwahaniaeth mawr yn y fasnach yn awr i'r-hyn oedd flwyddyn neu ddwy yn ol. Y mae yroIl o'r ffwrnesi oeddynt mewn gweitkrediad y pryd hwnw yn awr mewn llawn waith, ac am- ryw ereill wedi ca faail-gychwyu, gan roddi gwaith i gannoedd 0 ddynion. Y mae yn rhaid fod achos i'r gwelliant hwn, ac y mae yn naturiol i ni faddwl fod yr ychydig godiad yn y pris wedi bodf yn un«o'r cynhyrfiad^u penaf i'r adfywiad preseaol. Y mae un achos arall hefyd y mae y perchenogion yn dys- gwyl amser gwell yn dyfod, pan y bydd pris yr haiarn yn owch ac y maent yn gosod eu harian allan mewn dysgwyliad o gael dychweliadau da yn y blynyddoedd sydd yn dod. Y maent wedi eu dysgu i weithredu yn y modd hyn gan flyn. yddoedd o ymarferiad; ac y maent yn deilwng o barch a llwyddiant yri eu hanturiaethau. Y mae cyfnodau o wasg- feuon achaledu bob amser wedi eu canlyn gan gyfnodau o lwyddiant mawr, ac nid oes achos i ni ammheu y bydd i'r rheol bon i gael ei thori mewn blynyddoedd dyfodol. Y mae amser caled iawn wedi cael ei deimlo am hir flynyddoedd, a phris yr haiarn wedi bod mor isel fel yr oedd amryw o'r perchenogion yn colli arian ond nid oedd y golled gymmaint a phebuasai y gweithfeydd yn sefyll. Am y misoedd diweddaf, fodd bynag, y mae pethau yn ymddangos yn well, ac y mae arwyddion nad yw yr amser yn mhell pan y bydd i fasnach yr haiarn wisgo agwedd llwyddiannus. Am fasnach y glo, y mae galwad da am bob" math o hono, ac y mae gan lawer o fasnachwyr fwy o orchymynion ar law nag a allant gyflawnu; nid, fodd bynag, am nas gellir cael digon o gyflenwad o'r pyllau, ond o herwydd diffyg Uongau.—Mining Journal.