Seren Cymru

T.T.TFFR MATHETES AR Y CYMMUNDEB. At Olygydd SEREN CYMRU. MR. GOL., — Trwy eich caniatad, dymunaf iddweyd gair mewn ychwanegiad at yr hyn sydd eisoes wedi ei ysgrifenu ar y mater hwn. Nid oes aanmheuaeth nad yw Mathetes mewn amrywiol ffyrdd wedi bod o wasanaeth dirfawr i'r enwad IBedyddiedig yn Ng-hymru. Y mae ein hegwydd- orion gwahaniaethol wedi cael ynddo ef un o'u Jhamddiffynwyr mwyaf goleuedig, diofn, meistrol- aidd, a llwycldiannus, fel ag y bydd yr enwad o ;dan rwymau i'w ymdrechion tra parhao llenydd- iaeth Gymrcig flodeuo. Y mae gwasaxiaeth o'r modwedd yina yn haeddu y gydnabyddiaeth uchaf. Teilwng i'r gweithiwreigyflog," sydd arwiredd tidwyfol; ond gwyr pawb nad yw llenorion Cymra yn cael sylw dyladwy yn y cyfeiriad hwn ac y mae achos mawr i ofni fod enwad y Bedydd- "'Wyr yn fwy yn ol yn y peih hwn nag un arall; 4oblegid tra y mae'r enwadau, ereill yn sicrhau i'w 3lyfrau enwadol ail a thrydydd argrafiiad mewn Ibyr amser, nid yn fynych y digolledir ein hawd- -wyy ni, heb son am unrhyw elw arianol iddynt am reu llafur. Gan nad ydyw Mathetes wedi bod yn eithriad ilr rheol uchod mewn cyssylltiad a'i weithiau cy- loeddedig, dymunwn yn barchus awgrymu i addosparthwyr y llyfr ar y cymmundeb y dymunol- <deb o gyflawnu eu gwasanaeth yn rhad; bydd liyny yn rhyw gynnorthwy i sicrhau llwyddiant yr anturiaeth, a chant hwythau ynddynt" eu iiunam fwynhau y wobr sydd yn anwahanadwy gyssylltiedig a phob cyilawniad hunan-ymwadol. Dylai pawb a deimlant ddyddordeb yn nyfodiant y Bedyddwyr ymegnio yn mhlaid gwerthiant y 3lyfr amserol hwn, a sicrhau iddo y cylchrediad ielaethaf. UN o'R DOSPARTHWYR.

CAIS I ATEB YR ADNADYDDUS. At Olygydd SEREN CYMBU. MB. GOL.,—Derbyniais lythyr y dydd arall CMldiwrth berson dyeithr, yn cynnwys dau gwes- tiwn, gyda dymuniad am atebion iddynt yn SEBEN C!YMEU. Can belled ag yr wyf yn cofio (nid gartref yrysgrifenwyf), bu farw mab i ddiacon gyda'r 33edyddwyr mewn canlyniad i ddamwain, ac yn y "cwrdd gweddi," neu yr wylnos, yn nhy'r diacon, y Wesleyaid a flaenorent, a hwynthwy oeddent y Maenoriaid yn yr angladd y Sabboth canlynol. Y gofyniad cyntaf yw, a oedd yn iawn i ddynion o enwad arall lywyddu mewn dau gyfarfod perth- ynol i swyddog mewn eglwys Fedyddiedig ? a'r ail yw, ai priodol claddu y marw ar ddydd yr Ar- glwydd, pan nad oes un amgylchiad neillduol Jieblaw cyfleusdra yn galw am y fath wasanaeth ar y dydd cyssegredig ? Fy mam gyda golwg ar yeyntaf yw, nad oes eisieu gwylnosau," neu gyfarfodydd gweddi gyda'r marw, o gwbl, ac y idylid claddu y fath gynnulliadau yn yr un bedd a'r arferiad Babyddol o ganu mewn angladdau. .A chaniatau (er mwyn deall ein gilydd) y priodol- deb o gynnal y fath wasanaeth, ymddygodd tad yr ymadawedig yn hollol annheilwng, trwy wneyd Jel y gwnaeth, os nad oedd amgylchiadau anad- Tnabyddus i mi yn cyfiawnhau ei ymddygiad. Nid oes genyf y rnypiryn lleiaf o gydymdeimlad a'r looseouse meetings yma, yn mha rai y clywir y gwahanol enwadau yn arfer twyll a rhagrith yn gyhoeddus gerbron Duw a dynion, gan gym- meryd arnynt weddio dros lwyddiant eu gilydd. Darllener hanes cyfarfodydd ymadawol, sefydlu, tystebu, &c., ymaentynddigoni godibarn (chwedl 35. M.) ar gylla estrus. Dywed y Bedyddiwr ei fod o galon (P) yn dymuno llwyddiant mawr ar weinidogaetli ei anwyl frawd, y taenellwr, yr ltim sydd wedi dod i'r ardal neu ynymadael; dychwelai taenellwr y compliment with ten per tent, interest mewn cyfarfod dyfodol. Clywir y brodyr hyn yn siarad yn ysgafn am y basin a'r lorddonen, gan gracio jekes am fedydd fy Ar- glwydd a thaeneliiad babanod, yr hyn sydd yn tueddu i galedu dynion, ac i wneyd anffyddwyr o wrandawwyr yr efengyl. Y mae gwrandaw byth hefyd amy llumanau, y gwahanol lwythau, ond yr un Israel; pawb yn eeisio myned i'r un man, a lol o'r un n&tur, wedi troi yn syrffed ar fy yatumog I er ys llawer o amaer. Nid yw y bobl sydd yn arfer y twaddle rhagrithiol hwn yn fwy cysaon na'r sham Nonconformists sydd yn cynnyg y Beibl i'w cymmydogion ar flaen y bidog ^bayonet) mewn Board Schools, sef y Bible and moord religionists. Y mae fy marn o barthed yr .ail yn adnabyddua i filoedd er ys llawer blwyddyn. Ni ddylid gwneyd ar ddydd yr Arglwydd ond yn unig yr hyn nas gellir ei osgoi. Hwyrach fod pawbb honom, i raddau mwy neu lai, yn euog; ond ■dyma'r egwyddor y dylid ceisio ei gweithio allan. Dylai Cristionogion geisio attal yr arferiad o fas- Jiachu mown nwyddau meddwol ar y Sabboth. Dywedai pulpit insolvent mewn eglwys ryw amser yn ol, na ddylid attal y faanaeh hon, am nad oes un "adnod fach yn y Beibl dios yfathattaliad: -cefnogwyd ef gan ei "bawen cath," a llwyddas- ftnt i sicrhau roaring trade" ar y Sabboth rhag- llaw. Nid interest bydol yw y cwbl y dylid I meddwl am dano. Cofion parchus at Professor JTohn Fudge, Esq., Ll.D. MATHETES.

Y PARCH. D. RHYS JENKINS, SALFORD, MANCHESTER, A'R CALEDI YN Y DE- HEUDIR. MKISTBI CYHOEDDWYE,—Trwy eioh caredig- awydd chwi, a'r golygwyrparchus, y mae colofnau ■Y SEREN er ya wy thnosau. bellach yn cael eu britho jgan restrau o enwau tanysg'rif wyr haelionus tuag at y caledi yn y Deheudir ac y mae yn rhaid cyfaddeffod y Cycmry yn Nghymru wedi dangos cryn dipyn o gydymcleimlad tuag at eu brodyr.1 Y mae J a dda genym hefyd weled a gwybod fod Thai C) » o Lloegrwedi gwnoyd yr un modd. w Cas g-WT charo y wlad a i maco." Nid ydwyf yn gwybod am neb ag sydd wedidangns cymmaint o gariart at 3 wlaS a'i mag-odd a'-n. brawd da ag y mae ei env witii ben y llinellau hyn,, sef Mr JenkinH, Salford, gynt gweiuidrjg yr eg-Iwys Seisnig r Aberdar. Et'aiiai. nad yw pawb o ddarlioj »y v SsitEsr yn gw t. ol both y ma-e wedi, ei wnev u fj> at leddfu yJijdig ar y dyoddef 'mawr sydd yn y Deh.eudir yu, y dycldiau hyn. Wel, efe yloedd y prif symTid/dd yn lighychwyn- lad y -Ni fend .Salt' n. H-ntb Wales Kelief 'Fuj.i.d,. J hou drysoria, drtry ymdroehion difiiliO ef > { neillduol, sydd wedi cyrhaedd y swm anrhydedduso £ 1,500. O'r drysorfa hon y mae arian, neu ddillad, wedi cael eu hanfon i'r manau, canlynol :-Abersychan, Aberdar, Treherbert, Tonypandy, Pontypridd, Pontlottyn, Tredegar, Pontymeistr, Tydu, Blaenau, Crumlin, Caerlleon, Ystradgynlais, a manau ereill. Er ys dau fis yn ol, ymwelodd Mr Jenkins a rhai o'r manau uchod yn bersonol, a chwiliodd a phrofodd drosto ei hun; ac o bob un o honynt anfonodd lythyrau, yn des- grifio y caledi, i bapyrau dyddiol Manchester. Fe fu y llythyrau hyn, nid yn unig yn foddion i symud yr ammheuaeth o feddyliau rhai o barthed i led a phwysau y caledi, ond hefyd i gyffwrdd a'u calo. au, nes cyfranu yn haelionus i'r drysorfa. Mewn canlyniad i ymddangosiad y llythyron hyn, gwyr yr ysgrifenydd am bsi sonau mewn rhai ardal- oedd a dderbyniasant arian a dillad lawer i w rhoddi i'r sawl oedd mewn eisieu, gan nodi mai llythyrau Mr Jendins a ddygodd yr achos i'w sylw. Darfui r eg'lwys, aryr hon y gweinidogaetha Mr Jenkins yn Sal ford, gyfranu y swm helaeth o £ 80 at y drysorfa, ac y mae wedi dosparthu yn gyfrinachol ei hunan yn agos i £40. Yr ydwyf wedi annghofio nodi un ffaith bwysig, sef fod Mr Jenkins yn un o ysgrifenyddion y drysorfa, ac fe wyr pob un ag sydd yn gwybod dim am natur swydd fel hon, mai nid gwaith bach y mae efe ¡ wedi gael y misoedd a aethant heibio. I Anwyl frawd,—-Derbyniwch ein diolchgarwch fel Cymry y Deheudir am gydymdeimlo mor ymarferol a ni yn ein caledi mawr y dyddiau hyn; ac os daw byth yn ein ffordd, yr ydym yn addaw talu yn ol i chwi yn ddaudlyblyg am eich cared- igrwydd mawr. Nid ydym yn foddlon colli ein bechgyn da o Gymru; ond pan y maent yn ym- ddwyn mor deilwpg a'r brawd da hwn, yr ydym < yn teimlo yn foddion eu bod yn cael eu hanfon ymaith, fel Joseph i'r Aifft gynt, er cadw yn fyw eu brodyr yn amser newyn. R. JONES.

TREORCI. EGLWYS NODDFA A'B CALEDI PBESENOL. PARCHUS OLYGYDD, — Caniatewch i mi ofod fechan yn un o golofnau y SEKENr, i ddatgan ein diolchgarwch gwresocaf (yn ol penderfyniad ein cyfarfod eglwysig, nos Fercher, Mawrth 13eg), i'r holl eglwysi a'r boneddigion hyny ag y mae Ysbryd Duw wedi gweled yn dda i'w tueddu i gofio am y tlawd a'r angenus, perthynoli'r eglwys a'r ardal hon, yn y caledi presenol. Hefyd, carem adgofio y rhai hyny ag sydd yn byw uwchlaw eisieu y dyddiau presenol, er fod masnach rhyw radd yn well na'r hyn a fu yn yr ardal hon etto, mae yma deuluoedd lawer yn ein plith yn wrth- ddrychau teilwng o dosturi' a chydymdeimlad, a bydd pob rhodd, pa mor fechan bynag y byddo, yn wir dderbyniol, a chofnodir y cyfryw trwy gyfrwng y SEREN a'r Baptist fel arfer. Dros yr eglwys, WM. EDWARDS, Ysg.

TREORCI. MEISTRI CYHOEDDWYB,—Tjnwaith etto crefaf eich caniatad i gydnabod gyda diolohgarwch calon yr eglwysi canlynol am ein cofio mor ymarferol:— £ s. c. I Eglwys DinaS Cross 0 10 0 Eglwys Birkenhead 0 10 0 Treorci. W. MORRIS.

PEMBREY. MEISTRI CYHOEDDWYB, — Byddwch cystal a rhoddi lie yn eich SEREN glodwiw i mi gydnabod eglwys barchus a ffyddlawn Mount Yernon, Lerpwl, a'r brawd anwyl Mr Jones, Kensington, yr hwn sydd yn un o'r cyfeillion gwresocaf ei galon gyda phob symudiad da, am ei rhodd werthfawr o £ 1, i'w rhanu rhwng cyfeillion Pembre. Taled yr Arglwydd iddynt am eu car- edigrwydd yn cofio am y rhai sydd mewn angen o ddiffJtg gwaith. Yr eiddoch, &c., W. E. WjMXINS.

LLWYNPIA. Byddaf ddiolchgar os caniatewch, fel eyhoedd- wyr, i mi unwaith etto gydnabod y symiau can- lynol i'r weddw a'r amdmfaid:— I a. e. I Salem, Porth 1 0 6 £ 1. e. Salem, Porth 1 0 6 Rhan o gasgliad Carwen (trwy law T Parch. H. C. William?) 0 12 0 Diolch i chwi am yr arddangoaiad hwn o' ch cydymdeimlad a'n chwaer anwyl a'i phlant bach. Bydd yn dda genyf dderbyn unrhyw rodd dros ein chwaer. Frodyr, cofiwch am dam. Yr eiddoch yn serchog, J. R. JONES.

HIRWAUN. MB., GOL.,—Ar bwys eich caredigrwydd at ereill, yr wyf finnau yn mentro curo wrth eich drws. Y mae genyf i ddiolch o galon i fy hen fam eglwys yn Mount Vernon, Lerpwl, am gofio am danom yn Hirwaun, trwy anion, trwy law Mr D. Jones, Kensington, y swm o bunt at dlodion y lie. "Gwyn eu byd a dosturio wrth y tlawd." E. EVANS.

ABERDAR. MBISTRI CYHOEDDWYB,—Byddwch mor garedig a chydnabod y rhoddion canlynol, a chaniatau i mi i ddiolch o galon am y fath gydymdeimlad cynhes:—Yr eglwys Fedyddiedig G-ymi-eig Anne» street, Birmingham, £ 1 15s 3c; eglwys Nevin, £ 1; Mathetes (ail rodd), 10s; eglwys Gymreig Bir- kenhead, drwy law garedig P. Monis, Ysw., 10s, a sypyn anwyl o ddillad newyddion oddiwrth ein hen gyfaiil auwyl Price Morris, Ysw. Dyma yr ail sypynodciiwrth, Mr Morris, a phob pilyn yn newydd. Eglwys Tabor, Dinas, 10s. Yr eiddoch yn ddiolchgar, THOMAS PRICE Rose Cottage, Aberdar..

CYDNABYliDLAKril DDIOLCHGAR. HYNAWS OLYGYDD,—Carwyf drwy gyfrwpgwr- iaeth eich SBBBN lachar gydnabod yn ddiolchgar Mr Howel Lewis, Morgan Towii, Merfchyr Tydfil, am y bunt a dderbyniais oddiwrtho ar gyfer t^od- ion eglwys y Tabernaci,, Merthye. Carwn hys- bysu Mr Lewis,, a phawb, ein.bod ni, diacohiaid, "Tuedi rhanu y bant rhyiig "yir aeiodau mwyaf angenus yn yr egivvys." Yr eiddoch yn ddioleligar, EVAN REYNOLDS.'

PA FAINT YW O'R GLOCH YN YBYDP Pa faint yw o'r glooh yn y byd ? A oes rhyw athronydd i gael Fedr ddeall yr awrlais i gyd, A nodi yr amser heb fael ? Os, oes. 0, myneged o draw ] I holl resymolion y tir, A yw'r adgyfodiad gerllaw, A gymmer y Farn le cyn hir ? Ateba rhyw ddyeithr lef,— "Farwol-fardd crynedig, nid yw Ser-longau gwyrdd-eigion y Nef Ond newydd gael hwyliau a llyw; Mae blaenor y gan wna'n y man Ddarswyno y ddaear a'r mor, Hyd yma heb godi i'r lan I roddi y swn idd ei gor. Mae'r llysi iu mewn egni ar lawr Fforestydd yn nghudd yn y mes, Y gwynddydd yn nghroth y fwyn wawr, Yr heulwen heb ennill ei gwres Glein emrynt y blodion yn gaeth, Gan esmwytli gysgadrwydd o hyd, Ar don olaf dor odd ar draeth, Yn ymyl y flaenaf i gyd. Mae amser yn gyflym fel gwynt, Ac hefyd yn araf fel ton Chwe mil o flynyddau, beth y'nt Ond un o guriadau ei fron. Mae myrdd o guriadau i ddod, Ac hefyd i fyn'd heibio'n llwyr, Cyn y bydd y diwedd i fod Dan gysgod brawychus yr hwyr. Prin iawn y mae celf hyd yn awr Yn sangu ar draethell y mor, O gywrain gyfrinion tra mawr, Orynlluniodd doethineb yr lor; Ac er ei hymdrechion dirif, Nid ydyw gwyddoniaeth ychwaith, Ond prin wedi canfod ei lif, Heb son am ei groesi i'w thaith. Heneiddia y gau yn ein bro Yn frysiog ryfeddol o hyd, Mae lleuad y Pab er ys tro 'N ei chwarter diweddaf i gyd Ond y mae athrawiaeth y groes I Yn ieuanc fel angel y wawr, Bydd ganddi fel-oesoedd diloes 'R ol hyn i wasgaru per sawr. Pan wela'r dydd ddeuddeg o'r gloch, Bydd Iesu yn mhobman yn ben, Ac engyl yn llefain yn groch Gylch-ogylch yr orsedd fawr wen; Pob teyrnas drwy'r ddaear y sydd Yn eiddo i'n Harglwydd dilyth, Gorchfygodd elynion y ffydd, Amen, Haleliwia am byth Bryd hyn fe fydd trais o dan draed, A'i feini tra geirwon yn friw, Ac ar ei adfeilion drwy waed Y groesbren, glan gyssegr i Dduw; A dynion drwy'r gwledydd o'r bron Yn trigo mewn llawnder a hoen- Ar deimlad ni welir un don Yn chwyddogari dristweh a phoen. Fel pe y tywynai'r un pryd Saith leuad ddysgleirwych eu gwedd, Y bydd y goleuni'n y byd, Dan faner Tywysog yr hedd Yr hen brophwydoliaeth a fu, Am oesau ar grwynddail yn drist, A gana wai th dod ei hawr gu I dderbyn cyflawniad yn Nghrist. Pan daenir cysgodion yr hwyr Dros wyneb pob gwlad is y nen, Bydd dyn wedi dattod yn llwyr Bob cwlwm mewn careg a phren; Hen lyfr mawr Natur bryd hyn Natur bryd hyzx Aroddir i dan barn i gyd, A'r awrlais, gan sefyll yn syn, A ddywed, "Daeth diwedd y byd?" APANWT.

CYFARCHIADAU I Edward Williams Parry, Ysw., ar achlysur e1 briodas a Miss Selina Elizabeth Sanderson, yr hyn a gymmerodd Ie ar y 9fed o'r mis hwn, yn ughapel y Bedyddwyr, yn Warwick-street, Leamington, pan y gweinyddodd y Parch. S. T. Williams. Fy nghalon sy'n elafyehu Wrth ganu'n iach i m "lfryn'd Mae'r cyfaill Iorwerth Parry O'r diwedd wedi myn'd, Drwy gamlas y modrwyau I'r tag" undebol dir;" Good bye, 'r hen Sryn'd, 'rwyf finnau Yn dilyn cyn bo hir. S. DABOK Jona. The spark of love has melted Two lovers into one, J" And in the time appointed The happy deed was done; O! God, do grant thy blesøing Upon them evermore, Until the time of landing Upon a happier shore. DIIWI JAMKS. I Iorwerth a'i wraig eirian-boed. heddwch, A byd diddig weithian; Gras, a grym heb byth groes gra'n, Yn hollol o hyn allan. DEWI AB IAGO.

YR ANFFYDDIWR. AnfFyddiwr, gwr beiddgarol,-gwadiwr ddeddf, Gwadu'r Duw anfeidrol.; Myn ei ffydd, mae damwain if ol Yw naturiaeth faterol, Ystrad. TEGANWY.

AFON QGWY. "MOIl Ozgwy," lefii a gwedd,—o amgylch Fel mewn ymgais rhyfedd: A i rliaiiu ei ihinwedd, Yn afon bur hyd safn y bedd. I Ystrad. TEGANWY.

YR EIHA. Perlog ronynog eina,nnau,—oeraidd Yw'r eira,—trwy ddeddfau An i an o fol y nenau A'i Haw wen wna'i ddiwall-hau. Ystrad. TEGANWY.

SIR DREFALDWYN. Agorwyd commissiwn y brawdlys hwn yn Neuadd y Dref, Trallwm, brydnawn ddydd LIun, Mawrth lleg, gan Mr Ustus Mellor. Boreu ddydd Mawrth, aeth ei Arglwyddiaeth i wasanaeth • dwyfol yn eglwys y plwyf, lie y traddodwyd y bregeth gan y Parch. Mr Bowen, caplan y sirydd. Rhyddhawyd y personau canlynol:—Thomas Howells, yr hwn a gyhuddid o roddi teisi yd, &c., ar dan yn Manafon John Edwards, a huddid o dori i dy Mary Phillips, Llangnnnog, gyda'r bwriad o yspeilio. Metliwyd eu cael yn euog. Cyhuddwyd dyn o'r enw John Jones o saethu ceidwad o'r enw John Swain mewn coedwig yn dd, nghymmydogaeth Aberhafesp, ger y Drefnewydd, yn mis Rhagfyr diweddaf. Safai Swain a cheid- wad arall gyda'u gilydd yn y coed, pan y daeth Jones atynt yn sydyn ac yna anelodd ei ddryll yn bwyllog at Swain, gan ei saethu. Ni lwydd- odd i'w ladd, ond buwyd am rai wythnosau yn anobeithio am ei adferiad. Gwella a wnaeth, pa fodd bynag ac yn y prawf hwn, cymmerai ei iw yn y modd mwyaf pendant mai y carcharor, Jones, oedd y dyn a daniodd yr ergyd arno. Caed y carcharor yn euog, a dedfrydodd y barnwr ef i ddeng mlynedd o benyd-wasanaeth.

SIR GAERNARFON. Agorwyd brawdlys y sir hon yn y neuadd sirol, Caernarfon, dydd Llun, Mawrth 18fed, gerbrony Barnwr Mellor, a phrofwyd y carcharorion can- lynol:—"William Evans, gof, Bedol, Dwygyfylchi, a gyhuddid o dyngu anudon yn llys ynadol Con"- way ar yr 31ain o Ebrill diweddaf, a ryddhawyd. -Griffith Roberts, neu Gutto Park Du," a gy- huddwyd o diywanu Henry Hughes, Chwarelwr, Glogwyn Melyn, Llanllyfni, gyda'r bwriad o wneyd niwed corfforol enbydus iddo. Cafwyd ef yn euog. Dedfryd—saith mis o garchar, gyda llafur caled.-Cyfaddefodd John Lewis,chwarelwr, Llandwrog, ei fod yn euog o achosi marwolaeth Richard Smart, ar y 26&in o Ionawr, ond nid yn fwriadol. Dyfarnwyd ef i chwech wythnos o lafur caled.-Peter Williams a gyhuddid o fyned ar dir Mr John Jones, yn nghwmni dynion ereill, yn y nos, i'r dyben o ladd game; a chyhuddid ef hefyd o daraw Thomas Foulkes, ceidwad helwr- iaeth gyda Mr Nanney. Dygwyd ef i fewn yn ddieuog.—John Prydderch, signalman, a gyhuddid ddarfod iddo, ar y 23ain o Chwefror, tra yn teithio mewn cerbyd ar y rheilffordd rhwng Aber a Bangor, ymosod yn annghyfreithlawn, a cheisio treisio Margaret Owen, Caergybi. Cafwyd ef yn euog. Dedfryd, dwy flynedd o garchariad, gyda llafur caled.—Dygwyd eyhuddiad o dreisio yn erbyn dyn arall, sef Robert Davies, chwarelwr, Pentir; ond gan nad oedd yr elynes, Hannah Griffiths, yn alluog i fod yn bresenol, gohiriwyd y prawf. Ni chafwyd true bill yn erbyn John Griffiths, Caernarfon, a gyhuddid o ledrata plwm, eiddo Mr Evan Jones, adeiladydd, Llanwnda.

SIR GAERFYRDDIN. Agorwyd brawdlys y sir hon yn Nghaerfyrddin, hwyr dydd Mawrth, gerbron Syr Robert Lush, un o Farnwyr ei Mawrhydi. Dydd Mercher, cym- merodd y Barnwr ei eisteddle ar y fainc, a phrof- wyd y carcharorion canlynol:—Thomas James a gyhuddid o ymosodiad sarhaus ar Benjamin Lewis, yn Penboyr, ar yr 21ain o fis Rhagfyr diweddaf, drwy danio llawddryll, &c. Cafwyd ef yn euog o sarhad cyffredin, a dedfrydwyd ef i chwech wythnos o garchariad.—David Rees a gy- huddid o letrata ych, eiddo Daniel Harries, yn Mhencareg, ar y 18fed o Dachwedd diweddaf. Dygwyd ef i fewn yn euog. Dedfryd, deuddeg mis o garchariad:—Jonah Evans a John Lewis a gyhuddid o fod yn annghyfreithlawa ar dir Mr Gwyn-Holford, yn Myddfai, gyda'r amcan o ddinystrio game, ac o sarhau a churo Wm. Maid- ment a Henry Snook, gamekeepers, ar y 23ain o fis Ionawr diweddaf. Holwyd amryw dystion; ac wedi i'r barnwr symio i fyny, ac i'r rheithwyr ystyried y mater, dychwelasant ddedfryd. o dieuog. Synodd y ddedfryd y barnwr, a dy- wedodd nad oedd efe yn canfod pa fodd y gallent ddyfod i'r fath benderfyniad. [Deallwn i'r ddau ddyn gael eu cymmeryd i fyny yn fuan wedi iddynt adael y llys, dan y eyhuddiad o herw-hela. Dygwyd hwy o flaen yr ynadon yn Llanymddyfri, y rhai a'i danfonasant i garchar am dri mis.j—Thomas Jonee, a gyhuddid o dyngu anudon, yn Llansawel, a ryddhawyd.—Thomas Fisher a gyhuddid o osod adeilad perthynol i Mr David Bassett, Llanelli, ar dan, ar 30ain o Ionawr diweddaf, a ryddhawyd. Yr oedd yma un neu ddwy hawl gyfreithiol; ond nid o un pwys i'r cyhoedd.

RESOLVEN. Nos Fercher, Mawrth 20fed, cynnaliwyd cyfarfod llenyddol difyrus ac adeiladol yn Bethania, capel y Bedyddwyr, yn y lie uchod, dan lywyddiaeth Mr L. Evans. Aethpwyd yn mlaen fel y canlyn:— Canu ton gyn- nulleidfaol gan y dorf. 2. Adroddiad, Pussy a'i rha.i by chain,' gan W. Thomas. 3. Canu, Y G-lowr a'r Chwarelwr,' gan J. Duncan a'i gyfaiil. 4. Adroddiad, Y sawl a wnaeth y cawl a ddylai gael ei yfed,' gan W. Bryant. 5. Canu, 'Maggie May,' gan J. Duncan &'i barti. 6. Dadl, Y clerk gonest,' gan J. B. Davies a B. Davies. 7. Canu, Y Gwlithyn,' gan J. Duncan a'i barti. 8. Adroddiad, 'Ac felly 'n y bla'n,' gan W. Thomas. 9. Cystad- leuaeth ar ganu ton ar y pryd i ddau. Ym- geisiodd tri pharti; goreu, Dau Gyfaill. Y beirniad oedd Mr H. Thomas. 10. Canu deuawd, 'Mary a Morgan,' gan J. Duncan a'i gyfeilles. 11. Adroddiad, Rhanu y caws, gan B. Davies.. 12. Cafwyd unawd gan D. J. Jones, The soldier's boy.' Synodd y gyn- nulleidfa wrth ei glywed; nid yw etto yn bum mlwydd oed. 13. Deuawd, Hywel a Gwen,' gan J. Duncan a Miss H. Davies. 14.. Adroddiad, 'Y gath a'r llygod,' gan Dewi Nedd. 15. Canu, 'Comrades in arms,' gaji J. Duncan a i barti. Terfynwyd drwy ganu ton gynnulleidfaol. Cafwyd cynnulliad da. Trodd yn llwyddiant perffaith. yn mhob ystyr, ac ymadawodd pawb wedi eu llwyr foddloni. UN OEDD YNO.

— Newyddion o New York a b-ysby anb fod. y gwv&Wig-jdd tymknqiweddar weui niweidi) enwd y sugi '1'1 favsr jn Havana.