Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
YMDDISWYDDIAD IARLL DERBY.
YMDDISWYDDIAD IARLL DERBY. XGHYDIG a feddyliem pan yn ysgrifenu ein herthygl arweiniol yr wythnos ddiweddaf fod ymddiswyddiad Derby mor agos. Yr oedd arwyddion amlwg fod y Weinyddiaeth am suddo y wlad i ryfel, a hyny a barodd i ni annog ein darllenwyr i ddeisebu ar un- waith yn erbyn y peth. Taenid y gair iiefyd fod annghydwelediad rhwng aelodau y Weinyddiaeth ond cadwyd y dirgelwch mor dda, fel nad oedd yr un tu allan iddynt liwy yn gwybod am dano cyn i Derby ei hun gyfodi yn Nhy yr Arglwyddi i'w hys- byåu. Ychydig iawn oedd yn y Ty ar y pryd, ac o'r ychydig oedd yn bresenol bnwyd am amser heb sylwi nad oedd y larll yn eistedd yn ei sedd arferol. Ni chollodd efe amser heb hysbysu y Ty o'r iiyn oedd wedi eymmeryd lie, yr hyn a wnaeth argraff ddwfn ar bawb oedd yn bresenol, a dranoeth ar yr holi wlad. Synodd y newydd rhai o'r prif drefydd, megys Lerpwl, Manchester, &c., a galwyd cyfarfodydd yn union i ystyried y mesurau angenrheidiol eu mabwysiadu yn yr am- gylchiad. Yr achos uniongyrehol o ymddiswyddiad jr Ysgrifenydd Tramor yw penderfyniad y Weinyddiaeth i alw allan y reserve forces. Barnai nad oedd hyn yn angenrheidiol yn sefyllfa bresenol yr ohebiaeth rhyngom k Rwsia, a'i fod o duedd i gynhyrfu teimladau ar adeg pan oedd gwir angen am eu Ileddfu. .Nid yw y weithred yn ddim ond bygythiad i Rwsia, os na ildia hi i ni bob peth a ofynwn y bydd yn rhaid iddi hi ymladd a ni. BeIIach, prin y gallwn ddysgwyl dim ond ihyfel. Bvdded ein darllenwyr yn barod i godi rhyw foreu i gael fod eyhoeddiad jrhyfel wedi ei gyhoeddi rhyngom a Rwsia. Os gofynir i ba beta yr ydym yn myned i ryfela, rhaid i ni gyfaddef eiu hanwy- |)odaeth ar y pwnc. Mae y cytundeb heddwch wedi ei arwyddo a'i gadarnhau. Mae yr Aifft yn ddiogejl a Chamias Suez. Mae y flordd i India yn rhydd. Mae ,cwestiwn Cuifor y Dardanelles wedi ei ohirio i farn Ewrop, ae yn enw pob peth, am Beth yr ydym yn myned i ryfela. Ai i borthi balchder un dyn hunanol, ac i fodd- loni plaid o wancwyr ? Os felly, ein dy- muniad ni yw i'r holl rai byn gael eu han- fon allan yn gyntaf, ac nid i aberthu mil- oedd o fywydau ein milwyr dewrion. Os mai llinell terfyn Bulgaria Newydd yw asgwrn y gynhen, yn enw pob peth beth sydd a fynom ni a hyny. Bid sicr, nid llyn Seisnig yw M6r y Canoldir. Oni ;pherthyn yn fwy i Awstria ae Itali nag i mi, ac a raid i ni ymladd eu brwydrau hwy? Y mae ymddiswyddiad Derby wedi peru i'r blaid ryfelgar yn y wlad grechwenu o lawenydd, gan ei fod yn rhoddi cyflawn fuddugoliaeth iddynt hwy yn y Weinydd- iaeth. Ond y mae yn amddifadu y Wein. yddiaeth o wasanaeth un o'r rhai galluocaf ■»o'i mewn, ac yn gadael ar ol rai llai galluog mag efe. Y mae yn llawo pryd i'r wlad ,ddeffro yn y Jnater hwn. Ychydig, os dim, gobaith sydd y cyfarfydda y Gynghorfa, a 4iflanu yr arwydd olaf am baJhad heddwch yn Ewrop oblegid ymddygiad annheilwug Xloegr yu y mater. Arswydus yw meddwl am hyn. Yr oedd yn dda, geuym weled araeth amserol Gladstone ar y pwnc. Ni ddaeth yr un tynyd yn rhy fdan. Ni <ldylai y Rliyddfrydwyr oedi yr un fynyd yn hwy heb gyfodi eu llais yn ddiwrtliwyn- Dysgwyliwn weled banes ^cyfarfodydd drwy yr holl wlad yn gwrth- 4ystio yn erbyn rhytel.
CYLLID Y FLWYDDYN.
CYLLID Y FLWYDDYN. TEBFYJTODD blwyddyn arianol ein teyrnas ,gyda diwedd y mis diweddaf, a therfynodd jn fwy boddhaol nag a ddysgwylid dri mis yn ol. Yn ol amean-gyfrii* Catighellydd y Trysorlys fiwyddyn yn ol, dysgwyliai y. ^jyrhaeddai y cyllid eleni £ 79,146,000; ond -cyrhaeddodd y SWlnO £ 79,763,299, yr hyn a wna ya agos bunt y cant o ychwanegiad ar yr amcan-gyfrif. Nid yw y Canghell- wyr Toriaidd wedi bod yn orenwog am gy- "wirdeb yn eu hamcan-gyfrifon. Fel rheol, llai na'u eyfriton hwy yw y cyllid yn arfer bod; ond yn y peth hwn y mae y Canghell- ydd presenol wedi bod yn llawer mwy tfodus .nâ'i frodyr blaenoro. Dri mis yn 01, ofnid y buasai ditfyg eleni o dros un miliwn, a -chaniataU fod y lieihad yn parhau yn y ilerbynmdau ar yr un radd ag o'r blaen; ond er syndod a llawenydd cyffredinol, trodd y tri mis olaf, a'r wythnosau olaf o'r tri mis, allan yn fwy boddhaol na dysgwyl- iad neb, a cha y Canghellydd ei ffigyrau wedi eu gwireddu yn gyflawn, gydag ych- wanegiad anrhydeddus. Ymddengys fod un rhan o dair o'r ychwanegiad hwn wedi dyfod oddiwrth yr exci8e. Dywedir fod y Llywodraeth wedi derbyn dros banner miliwn oddiwrth yr excise yn unig yr wythnosau diweddaf. Hyn, mewn gwirionedd, sydd wedi cyfod: y cyllid i dafoli yr ochr ffafriol. Y mae yn rhaid, gan hyny, fod llawer o wirod wedi ei dynu allan o'r bond ar ddiwedd y flwyddyn arianol, yr hyn sydd beth anarferol iawn fel rheol. Dengys hefyd fod cynnydd annghyff- redin yn y fasnach hon, er mor isel yw masnach y wlad yn fryffredinol. Nid yw hyn yn arwydd gobeithiol o gwbl. Er fod y cyllid cystal eleni, ymddengys y bydd yna ddiffyg, ac y bydd yn rhaid i'r Canghellydd ei gyfarfod er talu peth yn ol o'r swm fawr a godwyd yn ddiweddar. Mae Treth yr Inewm bob amser wrth law at angen y Canghellydd, ac ni wna ceiniog neu dJwy godi gwrthwynebiad cryf iawn feallai. Taenir y newydd fod ei lygad hefyd ar y myglys, yr hyn a fyddai yn newydd drwg iawn i rai a adwaenom. Nid yw y gwirod, meddir hefyd, i lwyr ddianc y tro hwn. Ond dyna, gwell i ni aros, oblegid cyn y daw y llinellau hyn at ein darllenwyr, bydd y Canghellydd wedi gwneyd ei fynegiad blynyddol, a'r wlad wedi cael yr holl ddir- gelwch.
SON AM RYFEL.
SON AM RYFEL. Y PRIF gwestiwn a dyna sylw pawb y dyddiau hyn yw, Pa un a gyhoedda Lloegr ryfel yn erbyn Rwsia ai peidio Y mae parotoadau milwrol eang yn cael eu dwyn yn mlaen yn y ddwy wlad, yr hyn a argoela yn ddrwg. Y mae larll Salisbury, yr Ys- grifenydd Tramor newydd, wedi anfon cen- adwri i St. Petersburgh, a dywedir ei fod yn lied fygythiol. Y mae pob peth yn ar- ddangos fod ein Llywodraeth yn bender- fynol i gael rhyfel, gan nad beth fydd y canlyniadau. Bydd cyfrifoldeb mawr ar Beaconsfield, os liusga y wlad i ryfel, pan y mae masnach mor enbyd o isel. Can- fyddwn fod ymdrechion yn cael eu dechreu mewn rhai parthau i attal y fath drychineb. Y mae gweinidogion Ymneillduol Llynlleifiad wedi mabwysiadu protest yn erbyn gwladlywiaeth y Llywod- raetia ac y mae deiseb hefyd, i'r un perwyl, wedi ei llawnodi gan aelodau Prif ysgol Caergrawnt. Dylai y wlad godi fel un gwr i brotestio yn erbyn ein llusgo i ryfel, oddieithr fod rhyw achos neillduol yn galw am hyny.
OENADIAETH Y BEDYDDWYR YN…
OENADIAETH Y BEDYDDWYR YN RHUFAIN. Y Sabboth diweddaf, agorwyd yr ail gapel mewn cyssyUtiad a Cbenadiaeth y Bedyddwyr yn Rhufain. Yn y boreu, cynnorth wywyd yn y gwasanaeth crefyddol gan y Parch. Mr Hill, Mr Orton, a Mr Barras. Arweiniwyd y cor gan y Parch. Mr Evans. Tra- ddodwyd pregeth gan y Parch.. John Olifford oddiwrth Rhuf. xvi. 3-5. Rhodd. odd Mr Clifford fraslun cynnwyafawr o hanes y Oristionogion boreuol yn Rhufain). a daliai fod y gymdeithaa grcfyddol y perthynai PriscUa ao Acwila, Paul a Prudens, iddi, yu aiddangoaeb o'r eglwys Gristionogol yn mbob oes. Adsefydlu cyra-ieithas grefyddol o'r un uatur oedd amc^n y Bedyddwyr wrth weithio yn Rhu ain. TerfyBodd y pregethwr ei an- erchiad meigtrolgar, drwy ddadteu y dylai yr Etdal, yn ol inedaylddrych Cayojir, feddu ''eglwysryddmewngwtad rydd." Ar ddi- wedd y cyfarfod, gwnawd appeliad am arian y ar ran yr achos yn y lie. gan Mr Cook, gan arwaid y tanysgrifiadau ei hunan. Hysbysodd Mr Cook hefyd fod mewn bwriad i brynu tir er codi y trydydd capel, vr- hyn a obeithiai a d<iygid odtliamgylcU yo fuan. Ya yr hwyr, traddodwyd prt geth yn yr Italaeg gan y Parch. James Wall.
LLOFRUDDIAETH ARGLWYDD LEIT…
LLOFRUDDIAETH ARGLWYDD LEIT RIM, YN IWERDDON. Dydd Mawrth diwbddaf, fel yr oedd Ar glwydd Leitrim, ei ysgrifenydd, a'i goachman, yn teithio mewn cerbyd rLwng Manor- Vaughan, any edd-dt ei arglwyddiaeth yo sir Donegal, a thref Milford, saethwyd hwynt yn farw Ymddetigys fod annealltwriaeth rhwng ei arglwyddiaeth a rhai o'idenantiaid, a beruir mae bynyna a gynhyrfodd rhyw fileinddyn i gyflawnu y weithred anfad. Ganwyd Ar glwydd Leithrim yn 1800; felly yr oedd yn 78 miwydd oed Canlynodd ei dad yn y teitl a'r yetad yn 1854; ac yr oedd yn hedd jIlad dros siroedd Leitrim, Donegal, a Galway. Eisteddodd fel Aelod Seneddol dros air Leitrim o 1839 i1847.
Y GENADAETH DRAMOR.
Y GENADAETH DRAMOR. Derbyniwyd y symiau canlynol at y Gym- deithas uchod, y rhai a ddanfonwyd i Lundain, gyda yr eithiiad o ddeg swlit o Lanyferi at y Genadaeth Gartrefol. Bvdd v nxanylion. vn v Myaegiad:— £ s. c. Glanjdferi 2 15 0 Cydweli a Llanstephan 4 7 10 Llanelli. i. HUGHES. r.
PENYDARREN, MERTHYR.
PENYDARREN, MERTHYR. MB. GOL., -Yr wyf innau yn mentro curo wrth eich drws am ganiatad i ddatgan fy nheimlad mewn perthynas a ni fel eglwys yn iVlhenydarren. Yr wyf wedi cael ar ddeall fod y Bedyddwyr yn Merthyr yn derbyn cynnorthwy arianol yn awr ac yn y man oddi- wrth eglwysi y Bedyddwyr, a phersonau unigol, o wahauol fanau o Gymru; ond rhywfodd neu gilydd, fe annghofir y frawdoliaeth yn Mhenydarren. Carwn i'r eglwysi hyny sydd yn y de a'r gogledd uwchlaw angen, ac yn meddu gallu i estyn Haw o gymhorth mewn adeg o gyfyngder, gofio fod ganddynt' frodyr a chwiorydd mewn angen am eu cynnorthwy a'u eyd. ymdeimlad yn y lie hwn. G-obeithiaf y bydd i ryw eglwys, neu bersonau, gofio am danom yn Mheny- darren. Yr eiddoch, &c., Elim, Penydarren. T. JONES, Gweinidog.
RHYMNI.
RHYMNI. MBXSTBI CYHOEDDWYR, — Dymunaf am ofod. fechan o'ch SEBEH i gydnabod y symiau a. gan- iyn:— h a. o. PenfPordd, trwy law y Parch. H. Price. 1 26 Wauntrodau 1 1 6 Parch. D. E. Jenkins .026 Corwen (rhan o'r casgliad, trwy law y Parch. H. C. Williams) 0 12 0 Llansantffraid, Glan Conway 10 0 Eglwys y Bedyddwyr Cymreig, Birkenhead 0 10 0 Y Parch. J. Jones (Mathetes), ail rodd. 0 10 0 Yr ydwyf yn awr yn cyflwyno fy niolchgarwch mwyaf diffuant i'r oil a ddarfu ein cynnorthwye pan mewn dwfn dlodi ac eisieu. Mae yr angen wedi bod yn fawr iawn, a bu haelioni prydlawn ein hanwyl gyfeillion yn foddion i gadw llawer rhag newyn. Yr Arglwydd a'n gwaredo rhag bod yn dyst o'r fath galedi etto, a dymunaf fendith Duw i orphwys byth ar yr holl gyfranwyr. Yr eiddoch, yn ddiffuant, Rhymni. J. P. WILLIAXS.
CYHUDDIAD 0 DREISIO.
CYHUDDIAD 0 DREISIO. Cyhuddwyd Robert Samuel Davies, dyn ieuane tuag ugain oed, o dreisio Hannah Griffiths; cy- huddwyd ef yn mhellach o gamdrin Hannah Griffiths, lodes rhwng deuddeg a phedair ar ddeg oed.-Dywedodd y carcharor nad oedd yn euog.- Ymddangosodd Mr Ignatius Williams dros yr erlyniad, a Mr Swetenham a amddiffynai y carch- aror.—Yr oedd ffeithiau yr achos, fel ag y gosodid hwynt allan gan y tystion, ae fel yr ymddangos- ent oddiwrth dystiolaeth y lodes (yr hon oedd wedi bod yn wael er adeg eyflawniad y trosedd, ac yn analluog i ymddangos), fel y canlyn:— Chwarelwr ydyw y carcharor, ac y mae yn fab i geidwad helwriaeth yn ngwasanaeth Mr Asshetom Smith, Yaynol. Boreu dydd Sul, yr 20fed o Ionawr, aeth y carcharor i dy Owen Thomas, Bryn, ger Capel Seion, He yr oedd Hannah Griffiths yn gwasnaethn fel morwyn. Aeth 0. Thomas a'i wraig i'r capel, gan adael y lodes a'r carcharor yn y ty. Yn ystod eu habsenoldeb, yn ol tystiol- aeth y lodeSj dechreuoddy carcharor ganu emyn, ac yna gofynodd iddi fyned i ystafell wely. Gwrthododd y lodes wneyd hyny; yna cymmer- odd y carcharor hi i fyny yn ei freichiau, a chariodd hi yno, a. chyflawnodd y trosedd o'r hwn yr oedd efe yn awr'yn cael ei gyhuddo. Y tystion a alwwyd oeddynt— Margaret Thomas, Owen Thomas (ei gwr), Elizabeth Griffiths (chwaer y lodes), Police Constable Evans (yr hwn a ddalioidd y carcharor), Dr. Williams, Llanrug; Dr. Edward Lloyd, Bangor; a Dr. Williams (Meistri Roberts a Williams, Castle-square, Caernarfon). Pan ddaliwyd y carcharor, dywedodd wrth y cwnstabl ddarfod iddo adael y ty ar yr un adeg ag yr aeth Owen Themas a'i wraig i r. capel. Dywedai y tystion meddygol fod y lodes yn bresenol mewn eyflwr pur wan; ac" yn dyoddef oddiwrth wendid cyffredinol.-Fel amddiffyniad, dywediJ nad oedd cadarnhad gwirioneddol i dystiolaeth y lodes fod trais wedi cael ei gyflawnni, ac na byddai yn ddiogel cospi y carcharor ar dystiolaeth yr erlynes. —Ymneillduodd y rheithwyr, ac ar ol absenoldeb o yn agos i awr, dychwelasant gyda'r rheithfarn o Euog o ymosod gyda'r bwriad i gyflawnu trais." -Wrth gyhoeddi dedfryd ar y carcharor dywed- odd ei arglwyddiaeth fod y rheithwyr wedi cym- meryd golwg drugarog ar ei achos, ac nid oedd efe yn synu, ac nid oedd yn ammheu priodoldeb eu dedfryd. Yr oedd y trosedd yn un pur ddrwg, ac yr oedd yn angenrheidiol i ferched ieuainc gaeJ eu hamddiflyn rhag ymosodiadau o'r fath yma. Yna dedfrydodd y carcharor i ddwy flynedd o galedwaith.
SIR FON.
SIR FON. Agorwyd brawdlys y sir hon yn Beaumaris dydd Iau cyn y diweddaf, gan y Barnwr Mellor. Nid oedd yma ond un carcharor, sef Owen Davies, yr hwn a gyhuddid o ledrata overcoat, par o esgid- iau, modrwy, cadach, &c., eiddo Mr Hugh Wil- liams, Caergybi. Cafwyd ef yn euog, a dedfryd- wyd ef i ddeng mis o garchariad, gyda llafur caled. Rhoddodd Syr Geo. Meyrick, yr uchel- sirydd, wledd ardderchog i'r uchel-reithwyr, a thua deuddeg o foneddigion ereill, yn y Williams- Bulkeley Arms Hotel.
TY YR ARGLWYDDI.
TY YR ARGLWYDDI. Ymddiswyddiad larll Derby. DYDD IAU, Mawrth 28.— Hysbysodd larll' Derby, mewn Ty llawn, ei fod wedi rhoddi fyuyl ei ewydd fel Ysgrifenydd Tramor, a bod ei ym- swyddiad wedi cael ei dderbyn gan ei Mawrhydi;, ac na fyddai iddo ef ddal swydd ond yn anig hJd). nes y pennodid ei olynydd. Yn ei eglurhad, dy- wedai larll Derby fod y Llywodraeth wedi pea- derfynu cario allan fesurau neillduol mews cyssylltiad A'r Cwestiwn Dwyreiniol a yetyriaii efe yn niweidiol i heddweh Ewrop, ac nad oed4". sefyllfa pethau ar y Cyfandir yn eu cyfiawnhaOf a dyna yr aches ei fod ef yn rhoddi fyny ati swydd. Yn ganlynol, hyabysai larll Beaconsfieli fod y Llywodraeth, ar ran heddwch, ac er an- ddiffyn buddiannan Prydeinig, wedi cynghori ei Mawrhydi i alw allan y reserve forces. Byddai is genadwri i'r perwyl hwnw gael ei oaod o flaen. » Ty, a gellid y pryd hwnw yatyriedy mater. DYDD GWBNER.—Mewn atebiad i larll Gran- ville, dywedai larll Beaconsfield y danfonid cenadwri gyda golwg ar alw allan y reserveforeeiL dydd Llun a chredai y byddai dydd Iau yn adnr; gyfleue er ystyried ei chynnwyeiad. Wedi i ru pethau dibwyø fod dan sylw, gohiriodd en haz- glwyddiaethau. Cenadwri y Frenines. DYDD LLUN.—Dywedai Iarll Beaconsfield M Y mae genyf genadwri oddiwrth y Frenines i'w gosod o'ch blaen. Yna darllenodd yr Arglwydtf Ganghellydd y Genadwri, yr hon oedd fel y can- lyn:- "YICTOBIA REGINA.-Gan fod sefyllfa bra- senol achcaion cyhoeddna yn y D wyr am, a'r angenrheidrwydd mewn cyssylltiad a hyny f» fabwysiadu mesurau er diogelu heddweh, ao er amddiffyn baddiannau yr Amherodraeth, wedt cyfanaoddi, yn marn ei Mawrhydi, achoa o gryn bwys,' yn ol arwyddocad Beddfau Seneddol yn y mater, tybia ei Mawrhydi yn briodol i ddarparu adnoddau ychwanegol gyferbyn a'i gwasanaetit milwrol; o ganlyniad, yn ol darpariadan y Deddfau hyn, tybia ei Mawrhydi ya iawaii wneyd yn hysbys i Dy yr Arglwyddi fod ei Mawrhydi ar fedr peru fod ei Galluoedd Oadw- adol, a Galluoedd y Milisia, y rhanau hyny or honynt a dybia ei Mawrhydi yn angenrheidiol^ i gael eu galw allan at waaanaeth pathaaa." Dywedai larll Beaconsfield y gallai y ddadl sr y cynnyg hwn i gymmeryd lIe yn y ddau Of yr an pryd felly pennodai ef dydd LIun nesaffel. mwyaf cyfieus i gymmeryd y mater dan sylw. Siaradodd larll Grey a larll Granville yn gxyC yn erbyn y oynnyg, gan ddadlu nad eedd digiii a- achos i alw allan y Galluoedd Oadwadol; s dy- munent wybod beth oedd ya mwriad y Llywodr- aeth drwy y fath weithred beryglu*. Wedi { amryw siarad, dywedai larll Beaeonsfi^S' drachefn y dygid y mater i'w ystyried gerbron. dydd Liaa. DYDD MAWBTH.—Wedi gwthio rhai mesuras .gam yn mlaen, gohiriodd eu harglwyddiaethau.
. , ,TY. Y CrFFREDIN. '
,TY. Y CrFFREDIN. DYDD IAU, Nawrth. 28.—Awgrymodd Caug* hellydd y Tryaorlys y byddai i'r Llywodraeth QMa, ar y bwrdd y gohebiaethau a gymmerasant le rhwng y Llywodraeth a RWsia o berthynas i'r Gynnadledcl Ewropaidd. Dywedai yn mhellaoll fod Rwsia, mewa atebiad igaia o eiddo Lloegr, e berthynas i osod gerbron yr oil o dele. au yr hedd- wch, wedi ateb, i'r perwyl, fod caniatad i'r Gallu- oedd yn y Gynnadiedd i godi y cwestiynau *» fynent, ond y b>ddai i Rwsia gadw iddi ei hoa v rhjddid i dderbyn neu wrthod dadl ar y èweø- tiynau hyny. Yna ymffurfiodd y yn bwyllgw ar,feaur Gwrthgodiad (Mutiny)* DYDD GWENEB.—Mewn atebiad i Ardalydd Hartington, dywedai Canghellydd y Trysorlys mai yr aehos o'r oediad mewn cyssylltiad a gosod- iad y papyrau perthynol i'r Gynnadledd ar y bwrdd oedd, ei bod yn arteriad i ofyn caniatad galluoedd tramor cyn oyhoeddi gohebiaethau A hwynt, ao nid oedd y caniatad hwnw, yn mhob achoa, wedi ei dderbyn etto. Wedi i amryw- bethau dibwys fed dan sylw, ymffurfiodd y Tt yn bwyllgor cySenwadol, a phleidieisiwyd amryw symiau. DYDD LLUN.-Wedi i rai cwestiynau gael eu hateb, dygodd Mr Hardy Genadwri ei Mawrhydi gerbron y Ty, a rhoddodd hi i'r Llefarydd i'w darllen. Yr oedd yr un o ran ei chysnwysiad a'r Genadwii a ddarllenwyd yn Nh, yr Ar- glwyddi. Dywedai Canghellydd y Tryserlys y byddai iddo ef ddydd Iau gynnyg anerchiad i'w Mawrhydi, yu dioloh i'r Frenines am ei Chen ad- wri. Bn yohydig ddadi wedt hyny o berthynas f bennodiad diwrnod i ystyried y Genadwri; ao o'r diwedd pennodwyd dydd Llun nesaf fel yr adeg fwyaf cyfleus DYDD MAWBTH —Treuliwyd y rhan fwyaf a amser y Ty heddyw i ofyn cwestiynau. a'u hateb, 0 berthynas i'r Gynnadiedd fwriadedig, galw allan y milisia, &c. Cyn i'r Ty godi, bu sefyllfa arianol India dan ystyriaeth, pan y cymmerodd. amryw o'r aelodau ran yn y ddadl ar y mater.
TREDEGAR.
TREDEGAR. MEISTRI CYHOEDDWYR.—Diolchaf i ehwi am ofod fechan i gyflwyno fy niolchgarwch mwyaf gwresog a. didwyll i'r boneddwr caredig, S. O. Hughes, Ysw., Llandudno, a'r pwyllgor, am d620, a ddaeth i'm Haw trwy Henry Richard, Ysw., A.S.; ae i'r Parch. Wm. Davies, Llanthewy, a'i eglwys barehus, am t2 9s. 4c. Diolch i bawb am eu cynnorthwy amserol. Mae y caledi yn para yma yn mhlith y gweithwyr tan, a'r rhai cyssylltiedig a hwy, Yr eiddoch yn gywir, WM. DAVIES, Trysorydd, Tredegar Relief Fund. London House, Tredegar.
SIR GAERNARFON.
SIR GAERNARFON. Rhoddasom hanes brawdlys y sir hon yn y SEREN ddiweddaf yr oedd un achos pwysig, fodd bynag, a adawwyd allan, sef
! SIR FRYCHEINIOG.
SIR FRYCHEINIOG. Agorwyd brawdlys y sir hon yn Aberhonddu, dydd Sadwrn, Mawrth 23ain, gerbron y Barnwr Lush, a phrofwyd y carcharorion canlynol:— Thos. Griffiths, siopwr, a gyhuddid o ladrata amryw nwyddau o siop ei feistr yn Hay, a gafwjC yn euog. Gohiriwyd y ddedfryd.—Elizabeth Jones, Brynmawr, a gyhuddid o annog merclr fechan, o'r enw Mary Anne Jones, i gymmerydB arian oddiar ei thad, a ryddhawyd.-Wm. Mileø. bachgenyn naw mlwydd oed, a gyhuddid o fynedB yn lledradaidd i dy James Aaron, Llangynidr, c, gafwyd yn euog. Dedfryd-21 diwrnod o garchar^ a phum mlynedd mewn yagol ddiwygiadol.—Elizas Bridges, 14 oed, a gyhuddid gan ei thad o ledratff. nwyddau perthynol iddo ef, ar y 25ain o Chwefrcar, Cafwyd hi yn euog, a gorchymynodd y Barnwr ef bod i gael ei hanfon i ysgol ddiwygiadol am bunc mlynedd.—Henry Warner a gafwyd yn euog at dderbyn y nwyddau uchod oddiwrth y ferch Elizc Bridges. Dedfryd-pum mis o lafur caled.- Wil- liam Evans, a gyhuddid o hela yn annghyfreith- lawn ar dir Syr J. R. Bailey, Bar., A.S., a rydtt" hawyd. Yr oedd yma un gwyn gyf reithiol o bwya^ sef TORI ADDEWID PRIODAS. Yr erlynes oedd Miss Coustance Lewis, Dany~ garth, Crughywel, a'r amddiffynydd, Mr Robertí; Thomas Franklin, boneddwr yn byw yn EweH^ sir Rhydychain. Yr oedd yr amddiffynydd yn27i; a'r erlynes yn 21. Darllenwyd amryw lythyront. oddiwrth y mab ieuanc at Miss Lewis, yn mha rai y proffesai y cariad mwyaf tuag ati. Dygodd y rheithwyr ddedfryd o du y ferch ieuanc, gyda £ 70§C o iawn.