Y Goleuad

NINAU. Ninau hefyd, dirion Arglwydd, Gaffo brolrth Ddwyfol hedd; O llewyrched arno-rn ninau Oieu glan Dy hawddgar wedd Diolch iyrdd Dy fod yn achub Yr hoil filoedd trwy ein gwlad; Ninau hefyd, lor Bendigaid, Ninau hefyd, Nefol Dad! Y cryf arfog" fynai'n cadw Yn ei rwymau nos a dydd; Tor, 0 Grist, ei holl gadwynau, Fel bo i'n henaid ddod yn rhydd; Ac a'th Gariad mawr Dy Hunan Tania'n calon, ilanw'n bryd, Fel na byddom inwy'n hanfodi Ond i ganmol D' Angeu drud. 9 I, Bangor. DANIEL ROWLANDS, Mae £ 1,262 wedi eu cyfranu yn Aberystwyth tuag' at gronfa adciladu Llyfrgell Genedlaetli- n "I ol Cvmru. ,¡ mm Ar gais y golygydd, vsgrifenodd Dr. Cyn- ddylan Jones erthygl i r Daily Chronicle," Llundain, am ddydd Saawrn, ar yr Adfvwiad Crefyddol yn Nghymru. Penderfyna Abcrtav. e na bydd yn ol i Gaer- dydd gyda'i llyfrgell Gymraeg. Mae pwyll- b.1 b b gor y llyfrgell wedi pcnderfynu ap'.vyntio 2-, Cyrnro yn is-lyfrgellydd. mm Dyrnuna efrydwyr Coleg Trefecca ar i bob cais am eu gwasanaeth adeg y gwvliau (Rhag. 24 hyd Ion. 8), gael eu cyfeirio at Mr. D. J. Morgan, Stationer, Talgarth. Drwg genyf glywed fod y Parch. Edward JCfrntin, Rhuthyn, yn wael ac yn analluog i fyned allan o'r ty er diwedd Hydref. Hyderaf p-lywecl newydd gwell am dano yn fuan. mm Deit oariuil C Dr. Mselwyn Hughes—yn rigwisg ei radd,-—a'i briod }'n "Ysbryd yr Oes" <1111 Ragfvr. Dilvnir y darluniau gan ibenod ddvddorol o'u hanes. mm Adrodda cyfaiil o Brifysgol Edinburgh fod yr Ysgol Sabbothol Gyrnreig" a g >nhelir ync vn dwyn yr efrydwyr o Gymru i agosrwydd eyfeiUgar a'u gilvdd, ac yn dra bendithiol. Parha i ychwanegu mewn rhif. mm Dang-hosodd Mr. Kelt Edward. lawer o'i ddarluniau yn ei ddarlunfa yn L<lundain yr wythnos ddiweddaf, B rod or o Ffestiniog, fel y gwyr eich darllenwyr, yw y cyt reuanc hwn, a dringa yn gyflym i giod fej arlunydd. m*m Y sgrifena Elfed ddeunaw o ysgrif nu i gyfroj. ar "Women of the Bible," a gyhc eddir gan Mr. James Robinson, Manchester. Deuddeg yw rhif ysgrifenwyr y eyirolau hyn, ac y mae saith yn Gymry. mm Yn y Bala, ar yr achlysur o ranu gv-vobrwyon vr ysgol sir, eisteddai Mr, Hayd_n Jon$s., Towyn, ac Esgob Llanehvy ar yr u n esgyn- .tawr. Dywcdodd yr Esgob fod Mr Haydn Jones wedi taflu abwyd ar facb a to, ond Dad oedd efe yn myned i neidio ato! mm Deallwn fod y Parch. W. Morgan VVilliams, Birkenhead, wedi derbyn galwad i Fa'ng"or~ls" y-coed, Bowling Bank, a Bethel,—tai-f ° lwysi y Goror (Henaduriaeth L,.tnctsl:)ire) a i fod yn debyg o sefydlu yno ddechrcll y flwy- ddyn newydd. mm- Sefydlwyd y Parch. Isaac Rodcl"1^ }'n fugail ar eghvys Fochriw yr wythnos t'Jdiwedd- af, yn ngwydd cynrychiolaelh gref o G ylariod- ydd Misol Morganwg a Mynwy. Cafwyd iinerchiadau gan amryw frodyr, a ch ,rcesaw cynes i Mr. Roderick i'w gylch newydd yn ben ar yr oil, darllenwyd nifer o cnf flynion O waith Twynog yn darfod fel yma- Diddan fo'r defaid addas-dan adi^n Hudol eu bugeilwas 3 J Ac heb un ei a'i boen cas Ya darnio hedd y deyrnas. Y mae eglwys Hammersmith, Llundain, wedi penderfynu adeiladu capel newydd, y teulu wedi myned yn rhy fawr i'r ty. Go- beithir cael capel pwrpasol heb i'r eglwys feichio ei nun yn Ilethol a dyled. Nid oes yn Llundain cghvys Gymreig a'i chynydd yn fwy arnlwg na hon. m*m Miss M. Parry, B.A., Llundain, etholwyd i z7' ddarlithio ar addysg- yn Ngholeg y Brifysgol, Aberystwyth. Mewn Colcg yn Llundain y mae Miss Parry yn athrawes ar hyn o bryd, a theimlir colied mewn llawer cylch ar ei hoi yn y Brifddinas. Symuda i Aberystwyth yn Ionawr. Hysbysir rnarwolaeth Mr. Fred. L. Jones, Sacramento,— brodor 0. Lanvmddyfri, a ym- fudedd i America yn 1853. Dewiswyd ef yn fiaenor yn eghvys Moriah, Columbus, yn 1862. Y boneddwr hwn roddodd i bwyllgor Eisteddfod y Cydfyd y darn tir a ddaeth yn eiddo i Dyfed pan enillodd ar yr awdl lesu o Nazareth." Derbyniodd person Nantymoel air oddiwrth weinidog y Methodistiaid y dydd o'r blaen yn I ei hysbysu fod gwr oedd yn arfer mynychu yr Eglwys wedi aros ar 01 yn nghyfarlod y Di- wygiad, ac yn anog" y person i ymweled a'r edifeiriol. Mawrha y person y gair caredig, a dywed y bydd Eglwyswyr ac Ymneillduwyr yn adnabod eu gilydd yn welt pan gilio'r niwl. mm Y mae hyrwyddwyr y mudiad i ddarpar adeiladau newyddion i Goleg Prifysgol Gog- ledd Cvmru ar y tir a roddwyd iddynt gan ddinas Bang'or wedi eu calonogi yn ddirfawr yn ystod y dyddiau diweddaf gan rodd hael Mr. Owen Owen, yr hwn sydd mor adnabydd- us fel un o fasnachwyr mwyaf Uwyddianus Lerpwl, ac yn awr yn trigianu yn Llundain, a'r hwn sydd wedi cyfranu £ i,oco at Gronfa yr Adeiladau. Cefais amryw benillion yn ystod yr wyth- nosau diweddaf oddiwrth frodyr a chwioryda sydd yn nghanol tan y Diwygiad. Gwyddant yn eithaf da fed angen rhywbeth gyda diwyg- I Z, iad i wneyd penill da, ac ysywaeth y mae ychydig o emynau goreu Cym.ru wedi eu gwneyd gan ddynion 0. gymeriadau pur am- heus. Ond ceclwir pcb peth a anfonir i'r Golygydd yn otalus, er nas gellir eu cyhocddi yn awr, ac os gwelir rhywbeth a golwg y gwna les i'r deffroad, gall y beirdd newyddion deimlo yn sicr y cyhoeddir ef. mm Derbyniodd eghvys y Methodistiaid CaHin- aidd Hebron, Colwyn, ymddiswyddiad y gweinidog, y Parch. Win. Foulkes, y Sabbath diwcddaf. Bydd ei gysylltiad a'r eglwys yn Z" terfynu diwedd Chwefror nesaf, ar ol tua deg mlynedd o wasanaeth gwerthfawr. Y mae eglwys Hebron wedi adeiladu capel newydd hardd, drudfawr, sydd yn addurn i'r g-ymydog- aeth. Hefyd y maent wedi adeiladu tri o dai o'r hen gape), ac wyth ar y tir ocdd yn gvsyllt- iol ag ef, pa rai oedd yn eiddo iddynt ac yn ddiddyled, ynghyda'r hen dy capel. Y mae yr eglwyg hon er ein llawenydd yn parhau i gynyddu yn ei rhif. mm Rhoddodd eglwys Twrgwyn, Bangor, alwad unfrydol i'r Parch. W. Wynn Davies, Liverpool, i ddyfod i'w bugeilio. Deallaf fod Mr. Wynn Davies vn debyg o gydsynio os nad yw eisoes wedi gwneyd. Bydd enill Bangor yn golled i eglwys Everton Brow, lie y bydd olion gwaith caled a 1hvyddiant mawr yn aros ar ol yr hen weinidog i groes- awu ei olynydd. Nid oedd yno ond 70 o ael- odau, gyda dyled o £ 2,500 ar yr addoldy, pan aeth Mr. Wynn Davies yno, ac yn cael help o'r Genhadaeth Gartrdol. Erhyn hyn mae yn un o eglwysi Saesneg crvfaf y Methodist- iaid, wedi clirio y ddyled yn llwyr ddwy flyn- edd yn ol, ac fe glywais ei bod, yn lie talu £50 i'w gweinidog fel yr oedd ddeng mlynedd yn ol, yn awr yn rhoi £ 250 y flwyddyn,—heb ddim help oddiallan. Da iawn. Dyna lwydd- iant mawr,— ffrwyth llafur, yni, ac ymroad. Pcb bendith ar Mr. Wynn Davies yn ei gylch newydd. Gall wneyd lies mawr, nid yn unig yn Twrgwyn, ond yn nhref Bangor, ac yn mhlith yr efrydwyr. Gofidiai Mr. Asquith y dydd o'r blaen na buasai Mesur Dadgysylltiad i Gymru, a gyn; ygivvyd ganddo ef ddeng mlynedd yn ol, wedi pasio. Colia rhai o'ch darllenwyr am y1* helvnt fu yr adeg hono oherwydd i rywun yll eich colofnau gelsio esbonio paham na phas: ivvyd y mesur y pryd lnvnw. Mae dau or rhai gymerasant ran yn y ddadl hono wedi marw) s end pnn yr wyf yn meddvvl fod yr holl Wlr < byth wedi ei gyhoeddi. LTn yn Disgwyl a ysgrifena :—" Mae y Na.dolig wrth y dnvs, a gwaith da mi gredaf fuasai i'r eglwysi drefnu cyfarfodydd arbenigf ar y 2 5ain i'r bobl ieuainc, pryd y bydd ugein- iau gartref am eu gwyllau o wahanol ranaU Llocgr a Chymru—byddai hyn yn gyfle at- dderchog i gaclw y tan yn fyw mewn llawef ardal, ac yn Haw Ysbryd Duw pwy a wyr na byddai hefyd yn foddion i roi cychwyn newydd yn yr eglwysi. Duw a wyr fod angen deffroad z, mewn llawer cyfeiriad." Mewn cyfarfod Rhvddfrydol brwdfrydig a gynhaliwyd yn Glyndyirdwy, dan lywyddiaeth Mr. Richard Roberts, Plastirion, Arolygydd Chwarel Moelfferna, galwodd Mr. Haydn Jones, Towyn, sylw at v dull y mae arian y cyhoedd yn cael eu gwastraffu yn Glyndyfr- dwy mewn cynal dwy ysgol, pan y byddai till yn lawn ddigon ar gyfer y plant sydd Ino; Rhoddes gynghorion ardderchog i'r rhieni I fod yn ffyddlon i'w hegwyddorion. Os oedd' ynt eu huna:n heb asgwrn cefn, am iddvnt beidio gwneyd eu plant felly. Mae eich cÍar- llenwyr wedi clywed llawer am GlyndyfrdwV a'i dwy ysgol o ddyddiau Mr. T. E. Ellis hyd yn awr. Cafwyd anerchiad hyawdl yn y cyÜ1f- fod, hefyd, gan Mr. Osmond Williams, A.S., i'r hwn y rhoddwyd derbyniad gwresog, ac 1 pasiwyd pleidlais o vmddiriedaeth ynddo fel eu Haelod Seneddol. mm Y Parch. Dr. T. J. Jones, y cenhadwr, a ysgrifena ataf fel y canlyn :—" Byddaf ddiolcl1: gar i chwi os caniatewch le yn y GOLEUAD hysbysu fy nghyfeillion a'm cydnabod 1(1 Nghymru, ac clddo fy. mhriod (gynt MisS Bessie Williams, Pwllheli), y byddwn y1! gadael v wlad hon am India ar y City 0 Aparta sydd yn gadael y Morpeth Doçk, Birkenhead, Rhag. 19. Erfyniaf ran yt1 ngweddiau y saint drosom ar i ni gael daith lwyddianus a chyfarwyddyd yr YSIJO', (ilan gvda'n gwaith a'i fendilh arno. l\Ia\¡ ddiolchaf i Dduw am gael gweled a th ymweliad yr Arglwydd a Chymru yn awO mawr hyderaf y cvmer y tan dwyfol feddia|^ glan o Gymru "^ac y lledaena i ranau .pellen'p y ddaear. Bydd cael rhan yn ngweddiau salvi Duw ar yr amser hwn yn galondid maWf ni. Cyfeiriad Dr. Jones am dymor yn IndHI¡ fydd Srimongol, S. Sylhet. Disgwyliwn ga ambell lythyr oddiwrtho. Q\ Crybwyllasom ychydig wythnosau yn fod Mr. Walter O. Jones, B.A. (mab y ParCJj W. Jones, Portdinorwic) wedi myned Uwyddianus drwy Arholiad terfynol yr Inc0'e porated Law Society. Erbyn hyn y Honours' List yr Arholiad wedi ei gyl^ nc ac y mae genym i longyfarch ein cyfaiil i^ ar y safle anrhydeddus iawn a enillodd ynd Saif yn gyntaf mewn First Class Honour. j y deyrnas i gyd, ac enillodd y gwobrwy j Z71 canlynol:-—Clement's Inn Prize, £10; 1), Reardon Prize, £ 21; 'Law Notes' P* £ 21 ac hefyd y John Allington Hughes 1 j, I (North Wales Law Society), £ 5. HeblaW I rhoddir ysgoloriaeth a adwaenir wrth yr e ;i 'Scott Scholarship' gwerth £ 50 i'r arholir yn ystod y flwyddyn—(cynhelir e\ ■iad bob tri mis). Y mae Mr. Jones wedi ei osod yn gyfartal a Mr. H. F. Madders, (Lond.) oedd yn uwchaf yn Arholiad Me!$1 am yr ysgoloriaeth hon. Y mae ei lwy1d j y mor eithriadol fel y teimlwn y dylid rhod manylion yma am dano, fel y byddo vn s-q bvliad i lawer eraill o fechgyn Cymru i u,i dilvn ei esiampl. Adwaenir Mr. Jones e iltj o'r gwyr ieuainc mwyaf diymhongar, aCjl0|) j sydd' yn llawn awydd i wneyd daioni ynl^ « cylch. Yrydym o galon yn dymuno iddo llwyddiant eto yn y dyfodol. Yn Yr holiad da genym weled enw Mr. H. Wd mab y Parch. W. Williams, Talysarn, enill Second Class Honours. Llwyddiant mab y Parch. W. Williams, Talysarn, fMO enill Second Class Honours. Llwyddiant yntau.