Y Goleuad

ufudd-dod iddo." Ar hyny wele ddegau yn codi ar eu traed i gyffesu eu bod wedi diffodd cymhellion yr Ysbr\rd Glan, &c. Dywedodd yntau wrthynt yn, wrol am fyned ar eu gliniau i ofyn i Dduw faddiju iddynt am wneyd y fath beth. a pheidio gwfrfeyd hyny eto yn y dyfodol. Cyfarfod ar y cyfan go ddiSewyfch oedd hwn— y noswaith gyntaf. Ond pa ryfedd, oblegid rhwystr- odd y bobl yr Ysbryd i weithio. Llawer wedi dyfod yno er gweled Mr. Roberts o gywreinrwydd. Aethum o'rvcyfarfod hwn heb wel'd gogoniant y Diwygiwr. Ond argyhoedclwyd fi ei fod yn ddyn Duw. Dis- gwyliai pawb am gyfarfodydd ofnadwy o ran dylan- wad y dydd canlynol, oblegid dywedai y rhai a arfer- ai fynychu cyfarfodydd Mr. Roberts na welsant ef erioed o'r blaen fel yr oedd y noswaith hono, ond fod hyn yn arwydd o bethau mawrion y noswaith cldi- lynol, ac yn hyn ni'n siomwyd. Wrth fyned i fyny tua'm llety cyfarfyddais aniryw fuasai yn nghyfarfodydd blaenorol Mr. Roberts yn y Rhondda, a lleoedd eraill, a ddywedent nad oedd- ym eto wedi gweled y Diwygiwr yn ei ogoniant. 'Arhoswch hyd yfory,' meddent, "a chewch weled pethau gwahanol iaw'n i'r hyn oedd jm y capel heno." Bachgen ofnadwy ;-yw Evan," medda'r llall. "He is a splendid fellow," sylwa y trydydd. Yr oedd y sylwadau hyn, a rhai tebyg iddynt, wedi codi fy nis- gwyliadau yn uchel, fel y gellid disgwyl. Yn hyn jniim. siomwyd, oblegid gwelais, a theimlais, bethau yn ;:Naiitymoel y dydd canlynol nad anghofiaf tra byddaf byw. A phan ddaw Mr. Roberts i Sir Foil, ac' os bydd gydag ef yr un dylanwad ag oedd ddydd Iau., Chwefror 9, nid anghofia pobl Mon ychwaith y Diwygiwr. ieuanc o Forganwg. Boreu Iau.—-Arferir cynal cyfarfod gvveddi bob dydd am saith o'r gloch y boreu mewn un capel can- olog er mantais i'r gweithwyr a weithient yn y gwa- hanol lofeydd yn ystod y nos. Aeth rhai o hononi yno. Deallaf fod vr addoldy yn llawn rhedai y teimladau braidd yn uchel: arwyddion amlwg fod yr Ysbryd Glan yn y cwrdd.. Am ddeg yn yr un He, cyrihelid cyfarfod gwecldi arall. Cychwynasom ein pe4:w$.r iddo, ond ar y ffordd tuag yno gwelsom y Parch. D. Mai-dy Davies, Pontycymer, ysgrifenydd Mr. Roberts. Aethom gydag ef i-dy Mr. Mills, gweinidog gyda'r Saeson yn Nantymoel, Dywedas- om wrth Mr. Mardy Davies ein bod yn bwriadu, os yn bosibl, gweled Mr. Roberts yn bersonol i ofyn iddo ddod ar ymweliad a phrif leoedd yn Mon. Ar unwaith dywedodd y trefnai hyny tua haner awr wedi pedwar yn y prydnawn. Parodd hyn, fel y gellid tybied, lawenydd nid bychan i ni, oblegid fel rheol ychydig yw y rhai a gant weled y Diwygiwr yn ber- sonol. Aeth Mri. William's ac Evans i'r cyfarfod gweddi; ond aethum i a Mr. Lloyd, gyda Mr. Dav- ies, i'r ty yr arhosai Mr. Roberts. Erbyn cyraedd nid oedd efe wedi dyfod i lawr o'i ystafell wely, ac nid oedd gobaith iddo am beth amser. Mae'n amlwg Cli- j i^n cadw ^un yn fwriadol oddi with v C £ ?, •' a'r 'sorters' yn arbenig. Gwna yn adoeth lawn yn hyn. Yr oedd yno un Sais o East Anglia, Mynai eiweled, nid oedd dim a'i rhwystrai IJywedai fod ganddo genadwri oddi wrth Dduw at y Diwygiwr, a chadwai hi yn ddirgelaidd. Nid Yhl- j 'C1j PyJ'-bynag, i'w chyflwyno iddo. Beth ydoedd y Diwygiwr ac yntau yn uilig a wyr. Caf- odd ganiatad o'r diwedd i fyned ato i'w ystafell wely. Erbyn hyn yr oedd y ty wedi ei lanw ag ymwelwyr 0 wahanol fanau eisieu ei weled. Blinodd Mr Lloyd a minau ddisgwyl iddo ddod i lawr, ac aethom i Erbyn hyn yx °#dd ein dau gytaill wedi dychwelyd o'r cwrdd gweddi, a'u llestri yn llawn. j. Cyfarfod ddau evnhelid cy- yn n^aPel Saron (B.). Hwn yw'ir addoldy Sa £ Lf 1-' f Jyddtm yn SYirinachol na fwr- OnH r ,Dd, yn breseno1 yh y cwrdd hwn. Ond tua thn o r gloch aethom em pedWar yno. Yr fS' hr add^ldy wedl ei orlehwi. Cawsom fyn'd i 1 ^n!iyW °^ ^Wy ddtws >' festri" Safai I-loyd la'Wn Var y pulpud,, yr hwn oedd v.< bt- ItfL y c-yfarfod yn ei f.w ing' pan aethom 1 fewn, Cododd hen wf yii ein hymyl a chan dlsgynai ar ei liniau yn ei ddaglau i ddiölch i Dduw am wneyd y fath waith ariio. Yr oedd Vr Amenm yn dispedain trwy y He Cvn ei 'k! '^7 dwevd vr Amon 1 3 lod bra,dd wedi dweyd, yr Amen, dacw rhyw \vraii? v'A hp-bannl „ "fy rA ltoer'J4eiriM^y" Mae ?fC?ed °>'Vichub" ei ymddai-igosiad yn urddasol Gwedd- am iV Arglwydd aclSb poW ChiL™"°fc DeS«y" hyn cenhadwr ° wedi bod YrLpambUlll mlynedd ar hugall1 ond a ddaethai i ISiliM yr un neth ArhnU ti >> gallery yn gwneyd HwrH ;ch"b Dan> meddai un. "O An, lwydd achub fy nhad," meddai'r llall Arh^fh fflgartmyTr7t'„e~d°id ghe"?lh 'echan « yn myn'd a fi yii awr yri ei law i'r ysgol bob SuI, neb ond Tydi fuasal yn gallu gwneyd hyn." ArhY;1 ganu, "Am yr Y sgol rad Sab- ieuanc Sais ySlae/? IS"rhri'hr°f d?,° fynyd hono y cafodd ei fedyddio a'r Yshrvd'n™ ac ya ngwres ei fedydd offrymai i dSuw m S'i gweddiai rhyfeddaf a glywais erioed. Yr oeddwn erbyn hyn wedi fy ngorlethu gan ddylanwad ei weddij ac os wylais erioed dyma'r pryd y gwnaeth- un ac nid oes arnaf gywilydd dweyd hyn. Cyr: iddo braidd orphen, cododd dyn ieuanc arall ar ei draed yn nghanol y llwybr, estynai ei fraich i fyny, ac yn ei law Destament bychan. Baich ei weddi oedd diolch i Dduw am ei alluogi i gyflawni pethau an- hawdd, a phethau nad ystyriai ef o'r blaen yn bech- odau, megis rhoddi y cwrw i fyny, y bel droed, a gwerthu ysgidiau y bel. Arglwydd," meddai (gyda rhyw gydymdeimlad dwfn yn ei lais) mae yma lawer eto yn Nantymoel yn methu gweled fod y glasiad cwrw, y football, a phethau tebyg, yn bechod." Yna ar dop ei lais, a'i wyneb yn disgleirio fel haul ganol dydd, gwaeddai dair gwaith, Arglwydd, dere'r goleu," Arglwydd, dere'r goleu," Arglwydd, dere'r goleu." A chyda hyn wele'r goleu'n dod gyda rhyw swn rhyfedd a dieithr. Yr oedd y dylanwad yn angerddol, iey yn anorchfygol. Cariai bob peth o'i naen yn wir yr oedd yn ysgubol. Duw yn unig am dani y mynudau hyn nid oedd chance i dclim ond iddo Ef y mynudau hyny. Xrferwn dybied m.ai barddoniaeth oedd y geiriau hyny a cldefnyddid i osod allan effeithiau dylanwad yr Ysbryd, yn ysgwyd fel cae gwenith o flaen awel o wynt." Cymerodd hyn le yn llythyrenol y mynudau hyny, yn y cyfarfod hwn. Yr oedd y lie yn llawn o Dduw.' Dyma. un o'r golyg- feydd a mwyaf o'r Dwyfol ynddi a welais, ac a deimlais erioed. Yr oedd y lie yn ofnadwy o Ddwyfol, os gweddus dweyd hyn. Nis parhaodd y don hon o ddylanwad ond ychydig. Nis gallasai cnawd ei dal yn hir gan mor nerthol ac anorchfygol ydoecld. Ar hyn gofynodd rhywun, A oedd yno neb a rodclai ei hun o'r newydd i lesu Grist. Cododd y dorf ar ei thraed. Gwel wyd fod yno rai wedi gorfod ildio. Yr oedd y teimladau ar y pryd yn angerddol c uchel wylai canoedd fel plant; gweddiai degau ar unwaith yma ac acw yn y lie. Yn sydyn gwelwn fy nghyfaill, Mr. Llewelyn Lloyd, tra yr oedd y gyn- ulleidfa ar ei thraed, yn cael ei gario megis gan ryw allu anorchfygol i ffrynt y pulpud, a'r dagrau yn treiglo dros ei ruddiau; siglai fel corsen ar ei draed. Vna ar dop ei lais, mewn teimladau angerddol, gwaeddai, "Mae drws trugaredd heb ei gau." Bloeddiai y dorf fawr yn uwch lawer nag ef, Diolch iddo, heb ei gau." Ond gwaeddai yntau, "Y mae i gau meddai Robert Roberts, Clynog. Mae wedi bod yn agored er's oesoedd, a'r hingis wedi rhydu, ond rhyw ddiwrnod fe fydd yn cau, a bydd ei ysgrechiad- au yn nghlustiau'r damnedigion i "dragywyddoldeb ond^bendigedig fyddo Duw," meddai, "heb ei gau hedciyw yn Nantymoel." Erbyn hyn yr oedd y lie yn ferw gwyllt eto. Dan y gallery yn ymyl y pulpud gwelwn fy nghyfaill, y Parch. W. Rowlands, Moch- dre, a'i Jaw i fyny ac yh gwaeddi r< Bendigedig," &c. Yn sydyn, er mwyn rhoddi 'vent' i deimladau y dorf, de'chreuai rhywun ganu Dewch hen wrthgilwyr trist At Iesu Grist yn 015 Mae ei freiehiau 'h awr at ledi FWdi agrbyii yn ei gol; Aeth yn brydnawn, mae yn hwyrhau, Ond drws trugaredd sydd heb gau." Dyma lie y buwyd yn canu am amser maith. Gad- awsom yr addoldy yn swn y geiriau Aeth yn brvd- nawn mae yn hwyrham Odd drws trugaredd svdd heb gau, Yn tididdadl dyma un o'r cyfarfodydd a'r dylanwad mwyaf grymus a welais, ac a ddarllenais am dano erioed.. Nid anghofiaf ef tra byddaf byw. Tra yr wyf yn ysgrifenu y llinellau hyn, y mae'r olygfa yn fyw o'm lila^u, a swh y cMii, & llSis y dyn leuaiic yn gwaeddi Arglwydd dere'r goleu," yn ringio yn fy nghlustiau. Nid rhyfedd fod agos i bedwar ugain mil wedi eu dychwelyd at Waredwr y byd yn y De. Y syndod yw fod yno neb heb roddi ei hunan i Iesu Grist, gan mor gryf ac anorchfygol yw'r dylanwadau. Golygfa awr wedi pedwar aeth- om yn 'Jl trefniad Mr. Mardy Davies, i dy Mr. Mills i weled y Diwygiwr. Teimlem yn falch o'r cyfleusdra hwn er cael mantais i osod ein cais o'i flaen. Der- byniodd ni yn siriol a llawen. Wedi cau y drws, ac i.bawb eistedd, cyflwynodd Mr. Williams, Caergybi em cais iddo, sef gofyn iddo ddod ar ymweliad L phrif leoedd yn Mon. Ar hyn sylwai un 0 horiom ein bod fel gwyr o Macedonia gynt yn dyfod at Paul i of-yi-i iddo cldbd dresodd i'w KyiiCrthwyti. Dÿwèd- odd Mr, Williarns wrtho ein bod yn gweddio am j Dduw ei arwam atoni. Yna dywedoddJ « Yr' wyf fi yn eithaf boddlawn i ddod, ohd nis gwh beth ddywed Duw. Yna rh'oddbda ei law ar ei wyneb gwelem ei wyneupryd yn cael ei weddnewid, tynid ei wyneb i wahanol ffurfiau, megis gan ryw allu anweledig ac anorchfygol. Yr oedd ar unwaith ac yn uniongyrch- ol gyoa Duw. Siaradai gydag Ef fel gwr gyda'i gyfaill. Yr oedd ei gorff gyda ni, ond ei enaid ymhell oddi wrthym. Yr oedd y distawrwydd yn orlethol, a r olwg ar ei wyneb y peth mwyaf Dwyfol a welais Svnph' fai agorodd ei iygaid, a gwen siriol ar ei T ,un yn dyfod yn uniongyrchol o'r byd vn sm°" dy^,edai> 'Y mae'r Arglwydd yn foddlawn y j 1 i, Teiml,wn rywbeth yn fy ngherdded. Yr 3rW^ °U}-n+ ™^resenoldeb gwr Duw mewn modd arbenig Eisteddwn wrth ei ochr, a throais ato, a gotynais, A oedd ganddo ryw genadwri at bobl Sir n" Am hyny, meddai, "yr oeddwn yn gweddio \na bu distawrwydd llethol am beth amser eto, a gwelwyd ei fod ymhell oddi wrthym o ran ei feddwl, ai enaid. Dechreuai ei wyneb wedd- newid, a holl gorff ymnyddu. Ymhen ychydig fynydau, tynodd ei law oddiar ei wyneb, a gwelem y dagrau yn ymsaethu i'w lygaid, Dyma hi yn dod meddai, Coho'e Gwaed." A chyda hyn clywn ef yn cymeryd gafael yn fy nwylaw, ac yn disgyrf arnaf I eimlais rhywbetn. yn cerdded oddiwrtho trwy fy holl gorff a m henaid. Yna dechreuodd wylo a gwLddi. O fy lesu anwyl." \na clywn swn wylo trwvV holl ystafell. Yr oeddwn fy hunan yn wylo fel plentyn, ac wedi Uwyr ymgolli, Pa hyd y buom yn yr ystad hon nis gwn. Y peth nesaf y mae genyf S° am dano yw clywed Mr. Williams, Hyfrydle, dweyd, £ Cofio'r gwaed, nac aed hwnw byth o'm cof- V r oedd y lie yn llawn o Dduw. Disgynodd V dy- lanwad anorchfygol a rhyfedd hwn yn sydyn ac annIS- gwyliadwy. Nis gallaf ysgrifenu mwy o hanes yr olygfa hon a'r teimladau rhyfedd am meddianodd* oblegid y mae'n rhy gysegredig a dwyfol. rhyfedd fod Mr. Evan Roberts y fath allu yn y byfl crefyddol. LJestr etholedig Duw mewn modd at; benig ydyw. Ni wna unrhyw beth ond yn ol fel Y cyfarwyddir ef gan yr Ysbryd. Y mae'n hollol yn Ei law. Dibyna arno yn hollol. Yn ddidcladl y mae n un o'r dynion mwyaf ysbrydol a welodd Cvmru. as nad holl Ewrop, er's oesau. Y mae'n huiian-rodo- edig i Dduw yn drwyadl. Ei ewyllys Ef a wna yn ol fel ei datguddir iddo gan yr Ysbryd. Yn awr dyma genadwri yr Arglwydd yn uniongyrchol trwy y llestr etholedig a chysegredig hwn o'i eiddo at bobl Sif ¡;on. l'OFIO'UCWAED." Ei genadwri at eglwys' Bristol oedd, Hatch the fiver I holl Ogledd Cytnr« "Ymlaen, ymlaen," a Math, xxviii. 19, 20;" ORLD i Fon—C'oflo'r Gwaed. Beth yw cymhwysder y gen- adwri ryfedd hon atom ni ? Harried pob un drosW ei hun. Awn ar ein gliniau oil i ofyn i'r Arglwyd" ein cofio er mwyn y Gwr a dywalltodd ei waed dros- om. Ie, gofynwn am i Dduw fendithio dyfodiad Mr. Roberts i Fon er mwyn y Gwaed, fel y bydd ei weliad a ni yn foddion yn llaw Ysbryd Duw i ddwyn yr holl Ynys dan arwydd y Gwaed. Hyd hyny dar- llenwn a gweddiwn eiriau sydd yn 2 Chronicl vii. 14, a Jeremiah xxxii. 27. (I'w barhau).