Y Goleuad

CYMRU'R DIWYGIAD. Gyda'i chanrif cafodd Cymru Bentecost yr Ysbryd Glan; Nid oes ardal heb ei hallor, Nid oes allor heb ei than; Cwmwl goleu gweddnewidiad A gysgododd dros y wlad- Gwelwyd dyn 1 Dduw "yn blentyn, Gwelwyd Duw i ddyn yn Dad. Clybu cenedl farn a chariad Yn Qyniwair trwy ei bro; Ysodd tan o'r nef Gwm Rhondda, Oedd a'i galon fel y glo; Mynwy ddu-Gomorah Cymru- Gwyrth o ras ar hono wnaed Cadd gydwybod wedi ei chanu'n Ddisglaer yn y Dwyfol Waed." Un yw Cymru'n nghwlwm gweddi, Un, er gwahaniaethu oes; Gyda'r net a chyda'i hunan Fe'i cymodwyd wrth y Groes Nid oes son am Wyddfa mwyach— Onid ydyw Calfari, Wedi myn'd goruwch y bryniau Penaf, yn ei golwg hi. Gwna.ed o Gymru berth yn llosgi, Heb ei difa gan y tan Ac yn filam ei phuredigaeth, Cafodd ddawn a gwefus lan: Hen emynau'r 'gwaed' a'r diolch '— Maent i gyd ar lafar gwlad Rhai fu'n fudion. sy'n clodfori Duw am iachawdwriaeth rad," Nid oes airdal heb ei hallof, Nid oes alloir heb ei than— Gyda'i dysg y cafodd Cymru Bentecost, yr Ysbryd Glan: Os mai marw'i thywysogion, Byw ei Phen-tywysog hi- Dyma gariad fel y moroedd, Tosturiaethau fel y Hi." EIFION WYN.

V n DOLGELLAU. dref rraIWYGlAD-—Yr wythnos hon ymwelwyd a'r Missgu°.yTP,arch- W. LI ewelyn Lloyd Bodorgan, a fodydd R.A.M., a chafwyd cyfres o gyfar- §rafiiad co^r am aanynt yn hir, ac yr erys eu har- ^hanei^c annileadwy. Declireuid nos Lun' yn °edd v j.m> ac ymhell cyn amser dechreu yr a e^ac^ eang yn orlawn. Cynhelid cyfarfod y SVnul'Pvif^0^13'^ cenhadon i mewn, ac yr oedd aethu'r yn wresog yn yr ysbryd yn gwasan- f°d y -Arglwydd. Cyrnerodd Mr. Lloyd y cyfar- a c^a ei. w: a phregethodd gyda dylanwad mawr, tyrfan^1 John ernynau nes gwefreiddio'r ac arw .Syda,'i llais dihafal a'i hysbryd rhagorol, oerlHlnia* nShan a mawl y gynulleidfa fawr. °1 svdH c^arf°d 0 natur y cyfarfodydd diwygiad- rhyddid m^r ,k°klogaidd yn Nghymru heddyw yn y S^eddio r° bawb i gymeryd rhan mewn canu, odd lr aC ac^rodd adnodau neu brofiadau. Cymer- ma^r ° ienenctyd ac eraill ran yn ol f°d da yr Ysbryd ynddynt, ac ar y diwedd caed Un U rhoddi eu hunain i Grist ac i'w bobl. acl (A hanes cyfarfod nos Fawrth yn y Tabern- gWeithr j' j^r oedd pob congl wedi ei llanw, a'r Vrh au ^an g°ron bendith. Ildiodd dau Merch an6g yn y cyfarfod hw»- Am dda" ddydd ezer /yr °edd tyrfa fawr wedi ymgynull i Eb.en- hwvr 1 y cafwyd cyfarfod rhagorol. Yn yr SalemCyf cyfarfod olaf y gyfres lwyddianus yn Rlawr i°' aC yr oedd y caPe* dan ei sang, a lliaws fevn Sor^od aros o'r tuallan heb obaith dod i ydd "o ,echreiwytl gan Miss Lloyd, cliwaer yr efengyl- !lW(]'vv,.C ^'l"d,d ^ss John A glywaist ti son am Iach- ]VIr f.y M." Sydag eflaith drydanol. Yna pregethodd dyn'nt y? "yda Srym ac arddeliad mawr ar Wisgo'r y boKi Cafwyd tri o ddychweledigion, a pharhaodd bythg0SlnC wedd^° liyd awr hwyr. Cafwyd cyfarfod

y BETHANIA, BEDDGELERT. bycha ] Alpau Cymru saif un o'n heglwysi niiChan a nyddlawn, eto nid ydyw allan o gyraedd au ht i?n balmaidd bryn y Groes. Ar y llanerch- ^sbr/rf yn y dlsgynodd nerthoedd y tragwyddol genv^T yn niwygiad Beddgelert, ac anliawdd fuasai 8&dali gredu y buasai y llanerch hon yn cael ei yn yn awr heb i'r Ysbryd dramwy drwyddi, "fel Beth^ dyddiau gynt a fu-" Nodweddid eglwys <W a ^an yr Adfywiad presenol gan deimlad ■V SaKK chredem ei fod i esgor ar orfoledd hyfryd. J'Q v K ath' Mawrth y I2fed> siomwyd y gynulleidfa lan\i oreu' drwy i'r tywydd luddias y cenad oedd 6(Jiea tiy Pu^Pud> ond erbyn yr hwyr trodd y siom- feid^ yxi llawenydd pan y gwnaeth y cenad ei ^awrnT8i°Slad' Sef 7 Parch- J- °wen Jones, Uryn- 8, „ •Lleyn, yr hwn oedd wedi ei wisgo yn amlwg o'r uchelder, ac fel cwmwl dyfradwy yn arfl bendith ysbrydol i'r Nant. Nid yn fuan Ph anghofir ei bregeth rymus ar "Weddi Jehosc- dijy • Cafwyd cyfarfod g^veddi llewyrchus yn ft°s ir^an ddyni°n a merched ieuainc yr eglwys. Y Jyma HWrtuh ddilynol> llwyddwyd i gael Mr. Jones 0 flaen Cafwyd cyfarfod gweddi effeithiol yr ef„ yr oedfa3 ac yna pregethwyd gyda grym gan ^ad p^y y ieuanc a barodd ein hadgofio am ei 6i nerth -Wm" Jones' Tremadoc, pan yn anterth 'J*1-iQa* +'• tei™lem dmc diwygiad 05 yn y mab fel Oedfa „ i10 diwygiad '59 yn y tad, ac yn dilyn yr §ynal wyd cyfarfod gweddi drachefn yn cael ei y bobl ieuainc a'r dychweledigion.

yr NODION O LERPWL. ^eled° -111 yn dis§.wy1 ^r- Eyan Roberts ym- %d vn\m yn gynar yr wythnos ddiweddaf, ond *Un vs 7" nid ydyw wedi dyfod- Da iwn genyf. eu fod y pyfarf°dydd gweddiau yn parhau wythnrres, ac, mi gredaf, yn gwella o wythnos i •ffWelir' v' a phan gynhelir cyfarfodydd undebol, fo,d ^-Ii5ape au mwyaf yn Hawnion. Cafwyd cyfar- ^ener iawn yn nShaPel Chatham Street nos %frvH °JJan arweiniad y Parch. R. Humphreys. ^echr^,06 f Sweled y capel eang; a hardd yn llawn. °^n SI tr^y d^rllen a gw^ciio gan y Parch. a'r ch.w?Z-U' ^edl hyny cymerai y brodyr rhai Vn y ran yndd° fel eu cymhellid oddifewn, ^yna'n °^U' 6raiU yn gweddio, a'r lleill yn rhoddi ^yned vmi Yr oedd y cyfarfod drwyddo yn ac erbvn 5-'yn esmwyth a dymunol o'r dechreu, ^chel fa y dlwedd cododd y gwres ysbrydol yn ^eddi I. n' t therfynwyd cyfarfod rhagorol trwy 1 lafurl!! .J.F011- John Williams. Fel canlyniad a'r cYlch y eilllon, yn ?alw 0 dy i dy trwy y ddinas y« gwbi cafwyd fod dr°s 3,500 o'n cydgenedl yoidrech r, gfi j 0 fynychu moddion gras, a gwneir ac yr wvf J ol yn awr Pw dwyn i swn yr efengyl, a disffwvli^n !11fod cryn nif?r wedi dyfod eisoes, Capei llwyddo 1 ddwyn ychwaneg eto. a Pharhaii?ge^Lan,e"Eglwys yn cynyddn yn raddol 61 chvmor? ayw h°n 01 chychwyniad, a chadwodd Rhif v yi fl,wyddyn ddiweddaf trwy gynyddu 307, a 1 yr aelodau ar ddechreu y flwyddyn oedd yn eglwvcj „trj:ei t]lerfyn. Gwelir ei bod erbyn hyn y caseiiaHaf,r ■' ac /n ychwanegu cryfder. A dywed casgliadi^ 61 /n eSlwys hae1' canys cyrhaedda Ac ffiae'n y cyfanswm anrhydeddus o £ 1002! y CaPel am » bod yn Penderfynu dileu dyled hono'boh ki1 yn ymosod 1 §lirio rhjw gymaint ddyled v fly ^n' ac wedi llwyddo i dalu £ 357 fod yr e^lwy flwyddyn ddiweddaf. Deallaf hefyd ?ydd yn gdi wedi ei mwydo a'r gwlith bendithiol lau hyn. n ar bron yr eglwysi yn y dydd- ?ndeb ydvwC^eld ^oad-—Cangen Saesneg o'r Cyf- ^ynyddol' vn A eglwys hon' ac y mae'r adroddiad elaeth o if dangos cynydd ynddi hithau, a mesur y ^^yddvn n 10ni". Cynyddodd yr aelodau yn ystod b°d hwvthf5 1 3,25' sef cynydd 0 Gwelaf adyled svdd We ?wneyd ymosodiad glew ar y ei leihan Q1 V ^pd, ac wedi casglu £ 600 tuag tt'r73' p'Pl\ y swm y casgliadau yn cyraedd yn em mysg" y mae gWaith yr ArSlwydd y«

EMYNAU Y DIWYGIAD. YN YR ARDD. Old Darby. t Creawdwr y bydoedd fu yno Yn chwysu dan bwysau fy mai; Bydd cofio am dano yn gruddfan Yn destyn gorfoledd didrai; Aiff heibio ryw oesoedd 'rol oesoedd Mewn myfyr am ingoedd yr ardd; Y nefoedd ni flina yn edrych Ar Berson mor addfwyn a hardd. Bydd engyl yn sefyll mewn syndod Wrth edrych ar Berson mor wiw, A'r seintiau am byth mewn gorfoledd, Wrth gofio gruddfanau fy Nuw; A minau mewn hoender tragwyddol Yn moli fy Ngheidwad mor hardd, Mor hyfryd fydd nofio mewn cariad Wrth ddiolch am ddagrau yr ardd. Welsh Church, JOHN LEWIS, Dublin.

"COFIWCH Y GWAED." "Cofiwch y gwaed ddaeth o ystlys y Ceidwad, Sef gwaed y taenelliadwnaeth gymod a Duw; Y gwaed sydd yn rhoddi i'r ddeddf a chyfiawnder Ogoniant—wrth adael i'r euog gael byw. O! cofiwch y gwaed, O! cofiwch y gwaed, Mae bywyd tragwyddol yn nghofio y gwaed. Cofiwch y gwaed," a dywalltwyd dros lawer, Fel gallo'r hwn gredo gael pardwn yn rhad; Nid gwaed creaduriaid, pe'n foroedd diderfyn, Ond gwaed y Messiah o'i wirfodd a gaed. O! cofiwch y gwaed, &c. "Cofiwch y gwaed," ie, gwaed y cyfamod, Mae tyrfa, ddi-rif yn ei rwymau yn awr, Yn canu yn beraidd, heb arnynt frycheuyn, Fu'n aflan fel ninau, a'u beiau yn fawr. O! cofiwch y gwaed, &c. Cofiwch y gwaed" sy'n glanhau o bob pechod, Sef gwaed Iesu Grist, ac anwylaf Fab Duw; Pan ddarfo'r gre'digaeth bydd myrdd yn molianu Am rinwedd y gwaed drwy'r hwn cawsant fyw. O! cofiwch y gwaed, &c. "Cofiwch y gwaed," a chewch ddi-drai orfoledd Yn nghanol trallodion, a phechod dan draed Mhen myrddiwn o oesau, ni fyddant ond dechreu Molianu yr Iesu a chofio y gwaed. O! cofiwch y gwaed, &c. Plasmarl. H. DAVIES,

CYFARFODYDD MISOL. Amser Cymdeithasfaoedd a Chyfarfodydd Misol. Y Gymanfa Gytfredinol- Liverpool, Mebetin 6, 7, 8, 100 ">. Cymdeithasfa y Gogledd- Brytubo, Ebrill 12, 13, H Cymdeithasfa y De—Jil.infaimiuaUt, Ebrill 11, 12, 13, 1005 Aberteifi, Deheu-Capel Diindod. Aberteifi Gogledd- Carmel Llanilar, Bbvill'221. Arfon Park Hill, Mawrtli 20 21. Brycheiniog-Biiiltli, Elnil 12. Oaerfyrddin—Trinity, Llanelly, Mawrth, 21, 22. Dylfryn Oonwy—Moclidre, Mawrth, 22ain. Dytfryn CI wyd—Bettws, Ebrill 27, IS. Flint Glanmorgan &c. Presbytery— WliiUilmroh, Wednesday, March. 29th, at 10.30, a.ru. Henaduriaeth Trefaldwyn Drefnewydd Chwef. Llundain -Jewin Newydd. Lancashire, Cheshire, &0" Presbytery — Breeae IJill, Liverpool, Tuesday. Aprill lltti, 1!) 5. Liverpool—Croswliall Street, Ebrill 5. Lleyn ac Bifionydd. Brynmaxvr, Maawrth 27, 28, Manchester-Pend)et.on,Mawrth 2S. Meirionydd, Gorllewin-Seion. Arthog, Ebrill 10, ] 1. Meirionydd, Dwyrain—Celyn, }?b ill, is, 1$) Morganw'g, Dwyrain—Cefn, Merthyr, Ebrill 5 a'r 0. Morganwg, Gorllewin — Llwynb> wydr-iii, Ebrill 5 a 6 l\1ynwy-J\[ozerah, EbriJl ]3. ( d ieehien am 10-30 a.m.' Mon- Penf i-o Ti-efin. U, bri I 1 6 Trefaldwyn Uehaf— Trefaldwyn Isaf—AmwytMu', Mawrth 28. BRYCHEINIOG.—L'eci,fa'n, Mawrth 14, 15. Liywydd, D. Lewis, Crai. 1. Cadarahavvyd y cofnod iu. 2. Gwrandawyd protladau y Swyddogion a chafwyd gair cysurlawn "gan y Bugail am ansawdd yr achos yn y Jle. 3. Rhoddodd y Farcti D. Tyler Daviu-s, adroddiad dyddorol, a chalo .ogol o'i ym- weliad ago eglwysi dosbarth Aberhonddu. 1. Ptlsiwyd nad yd wyr Arholiad Sirol i'w gyrial y flwyddyn hon, acenwyd Y brodyr dilyno yn bwyllgor i drefnu Maes Llafur yr Arhol- iad am y fl -yddyn rsesaf, Pit: elm. D. Tyler Davi s, J. E. Harris, J. Eva H.A., a Llowt-lyn i avies. Y Parch. D. T. Davies jn gynullydd. 5. tiysbyswyd fod eglwys Merthyr Oynog, wedi do wis Mri. Evan Jo es. J C. Navies, a id. Jones, yn flaenor-aid. Ilelyd, fod Mri. J. Watkins, D. Jayne, a W. Davies wedi en d.iwi^ yn sw) diiogi n yn Velin- dre. 6 (Johiriwyd syl w ar achos Nowchu-ch. 7. Ktholwyd y Parch. J Evans, B.A., Ab rhonddu, ya Lly wyddy C.M. am y 6 mis nesaf. 8 1?. nodwyd y Pa: 0I1 B. Evans, Penybont, i edrych unfrydedd yr eglwys yn Llandrindod parth yr ym- gehiydd syclcl yuo .my vVcinidogaor.h. 9 Oynhelir y C.M. nesaf ynglyn a Chymd-ithasfa Lhuifaii nmailfc. 10. ('wsiwyd ein b d yn rhoddi IlytiJyr trosnlwjd.diad i'r Parch. B. Evans, Ponybont, i nndeb !.yfttrfd Eglwysi S esiieg Morgan wg, ar ei wait h ya ynigymeryd a Bu <eiliaei h egiwysi Gilfach Goeh aUlYt.o-wr. biaradodd amryw J n b uthns iawn airi Mr. Evaiis, fel brawd anwyl ffyddlawn i'r C.M. ac am ei wasan- aeth\l;werchfawt. yng]ynaKcgl W) bi ei ofalacth- Dymun wyd ei lwyddiant yn fawr yn ci fncs nowydd. Penodwyd y Parch !>. T navies, i'n cynryci.ioli yn nghyfarfod ei sefyd- liad. II. Knwyd y pjrsonau dilynol i fyn'd i Gymd ithas- taoed I y flwyddyn Mawrlh -Parehn. H. N Morgan. R. Evans, i.lanwrtyd, Mri. J. Jei kins, 'J'recastell a J. M. Price, Talgarth. Mai.—Parch 11. LI. Davies, Talybont, J. E. Harries, Brecon, Mri. Edward Jones, Llangammarch, Kvan Williams, Herimn. wst. -Parchn. J. Young Evans, M.A., B.D., a B- Phillips, PontfaBii, Mri. II. Phillies, Defynog, H. Powell, Lloegr. Hydref.—Parchn. Evan Evans, Lewis James. Mti. lJ- Evans, Crai, D. Pt-ycn. Llwyncoed, Nanty. fran. i'r Gymanfa Gyffredinol.—Prif-Athraw Prys, M.A., J. Williams, Ystr, clgynlais, Mri. Jos. Pritchards. Llaawrtyd, a W. Parry, Bwleh. English Conference.— Parch. J. J. Thomas, Rhaiaor., 12, Gwraed y trefniadati dilkilof rnglyn a. Chymdeithasta Builth, (a) Yr Ysg. i gyflwyno yr Ystadegau. (b) l'rif Athraw Prys a it. Evans, i rhoddi hane1 yr achos yn y sir. (c) Mater cyfarfod y Pregethwyr, Dyledswydd y Gw inidogion a'r Pregethwyr ynglyn a'r Adfywiad preien- ol." (rf) Ft d cyfarfod cyho.ddus i ymddiddan am y Diwyg- iad i fod ynglyn a'r Sasiwn. 13. Darilenwyd Dythyr oddi- wrth Efi ydwyr Trefeccj, ond ni wnaed penderfyniad ar y mater. 11. Cyfiwynwyd Nodyn Aiianol amJEDO, o cglwys Bethel i'w dinystrio. 15. Apwyntiwyd y Parch. T. O. Phillips, i aiifon a.n nif r neillduol o'r Blwyddiadur, ac i drefnu ar eglwysi ynglyn a'r unrhyw. 16. Pasiw^yd i'r Ysg. i ddinfon liythyrau o gydymdeimlad a. theuluoedd y diwedd- ar H. Davies, T. E. Morgan. Brecon, Prothero, Builth, Williams. Defynog. 17. Dymnnwyd syl w arbenig yr eglwysi at gasg^iad y I Symudiad Ymosodol.' 18. Bu biarad am ofalaeth i egiwysi bychain y Si", viz.: Llangord, Tahtyn. Llyswen, &c. A p enderffdwyd fod cais taer yn ca,) ei wneyd at bwyllgor y Genbadaeth Gartrefol am ^ym- horth iddynt, a'n bod nin'u fel C.M.i'w cynorthwyo ua bydd nxedd o'r Drysorfa sirol. 19. Hyderir y bydd yryehwanegiad a-ofynir ar y C.M- at gasgliad y Ganrif me wn Haw erbyn diw dd Maw th 2 i. Mr- Ellis Owen, Brecon, i fod yn drys- orydd y For ward Mo\'ement ynlIe y diweidar H. Davies. Pregethw rd g:iny Prif-Athraw, W. Williams, D. Rhys, R. Davies, LI. Davies, B. Evans, T. 0. Phillips a B. Phillips. PENFRO.—Bethesda, Mawrth 7 a'r 8. Liywydd, Mr. B. Powell, Penfro. Trosulwyddwyd 'accounts' Mil in Croili i'r Pwyllgor Adeiladu. Darilenwyd llythrr oddiwrth y Pa ch. G. P. Williams ynghylch y gynhadledd SeLnig, a phenderfynwyd ei gyhoeddi yn y misolyn lleol Seisnig, or tynu sylw yr eglwysi Seising ato. Darlleawyd Uythyr oddiwrth efrydwyr Trefecca, a phasiwyd ein bod yn ysgrif- ,or, enr, at Bwyllgor Trefecca i ddatgan ein gotid eu bod wedi owtogi y granr.' a'n gobaith y gwnent ail ystyried y mater, Darilenwyd llythyr o Casgwys, ac apwyntiwyd y brodyr cinlynol i fyned yno i ymddiddan a'r swyddoglon:—Parohn. W. itvans. M.A. B. Powell Morris, a Mr. Evans, Hayston. Pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a Mr. 0 C. Morgan, Mr. W. Ll. Th 'mas, a Parch. D. Richards. Llawen oedd gan y C. M- weled y brawd ieuanc, Mr. James Davies, yn bres^nol, ac yn parhau i wella ar ol ei ddamwain dost. Penodwyd y Parchn. W. Evans, M.A., B. Jones, PenfTordd Dr. Williams Dtim, a Mr. Lawrence, Begelly, i edrych i fewn i safle ysgolion y Cyfundeb yn y sir. Galwsd sylw aty Gronfa Sirol, ac fod rhai o'r eglwysi Seisnig yn bur ddifater ynghylch talu eu c-ifran. Dymunwyd ar i'r egiwysi sydd heb ddanfon eu cyfraniadau tuag at y Forward Movement wneyd hyny yn ddiceà i'r Parch. W. Mend-is. Llongyfarch- wyd eglwys Tenby ar ei gwaiih yn tain ymaith COp. o'r ddvled llosgwyd y liodau yn y C.M. G&lwodd y Parch. J. H. Owen sylw at ymweliad Miss Thomas y genhRdes. Cafwyd tioyn o hanes r achos yn Bethesda a Begelly. Llawen oedd gan y C. M. ddeall fod Yi-bryd Duw wedi bod yn gweithio yn rymvisj n yr eglwysi hyn yn ddiw< ddar, a bod gwedd fywiog a Hewy chus iawn ar yr achos. Da oedd gan y U. M. ddeall eu bod yn debyg o gael brawd i'w bugeil- io. Penodwyd y broriyr canlynol i ymweled a'r eglwysi— Parch. B. Iåoyd, Mri. Brown a Lloyd, Tenby. Y C. M. nesaf i fod yn Trefin, Eb! ill 6 a 7. Testyn y seiat: Gweddi. Pregethwyd gan y Pa'elm. J, Harris, W. Mnidus, F. JoneSi B. Jones, J. H. Owen.