Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

[No title]

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

MiMmuiu— ■ ■ iiiTBTI Adeiledir swyddfa addysg hardd at wasan- aeth Sir Fflint yn nhref yr Wyddgrug. Bydd y Parch.. D. Gwynfryn Jones yn dychwelyd o Cape Town yn mis Awst, a bydd eisieu olynydd iddo fel gweinidog yr Eglwys Anenwadbl, —jfc— Clywaf nad yw Proff. T. A. Levi yn ymgeis- ydd am y swydd o Gofrestrydd Coleg Aber- ystwyth, Drwg genyf imi gael fy ngham- arwain, fel y cafoddi eraill, gan rai ddylasent wybod. •—*— Treuliwyd y Sabbath cyntaf o'r mis hwn yn hghapel y Method'istiaid Hirwaen yn ddydd o ddiolchgarwch i Dduw am ei ymweliadau graslon yn y Diwygiad. Cafwyd anerchiadau byrion gan y Parch. W. J. Williams, a chyfar- fodydd gweddiau bendithfawr. DIsg-wytir Mri. Sidney Evans a Sam Jen- kins ar daith i Sir Frycheiniog ar y dyddiau dilyttol—Trecastell, Mai 21; Crai, Mai 22; Defyrtog, Mai 23 a'r 24; Bwlch, Mai 25 a'r 56; Talgarth, Mai 28 a'r 29. Yna ant ymlaen ar y dyddiau dilynol tua'r Rhaiadr. Cyhoeddir y mis nesaf Uch-Holwyddor- ydd Duwinyddol," o waith Dr. Pope, cyn- athraw duwinyddol Coleg Didsbury, Man- chester, wedi ei gyfieithu i'r Gymraeg gan y Parch. T. J. Pritchard, Merthyr Tydfil. Bydd yn gyfrol drwchus, o dros 500 o dudalenau. ?— Cafodd ficer St. Michael's, Aberystwyth, 8,220 o ddarnau tair ceiniog yn y casgliad mewn blwyddyn o amser! Nid yw y ficer yn deall gwynebgaledwch y bob! sydd1 a llaw mewn maneg sydd wedi costio tri a chwech, yn gallu estyn dernyn tair ceiniog i'r casgliad. Mae yr un peth wedi synu eraill, hefyd. — Yn nghapel y Methodiistiaidi yr Wyddgrug cyflwynodd y Parch. J. Pryce Davies, M.A., Caer, fedclau i Mr. William Bellis, Waen, 88 mlwydd oed, a Mrs. Anne Roberts, 86 mlwydd oed, dau o aelodau hynaf yr Ysgol Sabbothol. Rhoddid y medelau gan Miss Gee er cof am ei rhieni. Da genyf glywed fod Mr. John Morgan Lloyd, Glanydon, Barry, wedi myned yn llwyddianus drwy yr Intermediate Examina- tion am y radd o Mus.Bac. yn Mhrifysgol Rhydychain. Pob llwyddiant iddo yn ei yrfa gerddorol. Mab ydyw i Mr. John Lloyd, gynt o'r Pentre, un o flaenoriaid1 mwyaf adna- byddus y Cyfundeb. —*— Gelwir sylw gan Dr. Williams, swyddog" meddygol Treffynon, at y ffaith fod lliaws o t, blant yn haner new y nogyn cael eu hanfon i'r ysgolion dyddiol. Dywed y dylai plant felly Z! y gael eu hesgusodi rhag dod i'r ysgol, neu y Z, dylai y trethdalwyr ddarpar ymborth iddynt. Da gweled un meddyg yn codi ei lef ar bwnc mor bwysig. Oherwydd penodiad Mr. Clendon yn brif athraw ysgol ramadegol Hand'sworth, Bir- mingham, daw y swydd o brifathraw Ysgol Sir Dolgellau yn wag*. Er mai Sais ac Eg- lwyswr ydyw Mr. Clendon, llanwodd ei swydd gydag urcMas, effeithiolrwydd, a boddhad, sydd yn gosod safon uchel iawn o fiaen ei olynydd Danghosir cydymdeimlad cyffredinol a'r Parch. T .E. Roberts, M.A., Aberystwyth, yn Z" I y profedigaethau chwerwon sydd wedi ei gyfarfod. 0 fewn yr un wythnos fe gollodd ei briod,—-yn wraig ieuanc 3S mlwydd oed, wedi ond pedair blynedd o fywyd priodasol,- a'i fam yn 87 mlwydd oed. Yr oedd ei briod wedi myned yn ddwfn iawn i serchiadau trig- olion Aberystwyth, ac yr oedd yn prysur enill yno yr un safle o barch ac anwyldeb ag a feddai yn Nghorris, ei hardal enedigol. Cyd- ymdeimlir yn fawr hefyd, a'i mam, Mrs. Humphrey Davies, Abercorris, a'r unig blentyn-Emrys Humphrey Davies sydd yn jeuang iawn wedi colli nodded ei fam. Mae eglwysi Bettws yn Henaduriaeth Tref- ald'wyn, wedi rhoddi galwad i Mr. J. E. Rob- erts, Dolgellau, yr hwn sydd ar derfynu ei dymor yn y Bala. Oddiar adnabyddiaeth o Mr. Roberts er pan oedd yn fachgen, mae genyf bob lie i gredu y bydd iddo lanw y cylch newydd ymhob ystyr yn deilwng o weinidog cymwys y Testment Newydd. Bu'r Cymry sy'n Undebwyr ac yn byw yn Llundain yn cynal eu cyfarfod blynyddol y dydd1 o'r blaen, ac ymhlith pethau eraill ceis- ient egluro paham y mae y Cymry mor Radi- calaiddl Un o'r pethau mwyaf chwerthinllyd a welais er's llawer o amser oedd gweled dwsin o ddynion svdd wedi troi eu cefn ar Ymneillduaeth yn synu na wnelai pawb eraill yr un peth. Mewn llythyr i'r Drych mae y Parch. T. J. Wheldon, B.A., yn diolch i Americaniaid am eu croesaw, ac yn cyfeirio at y pethau dyddoraf iddo yn y wlad. Dyru hefydl ei ar- graffiadau am y Gymanfa Gyffredinol, a dywed yn llednais a charedig, sut y gallai fyned ymlaen yn well gyda'i gwaith. Natur- iol iawn oedd i Mr. Wheldon sylwi nad oedd yno Reolau Sefydlog," ond er eu habsen- oldeb, aeth pethau i ben yn ddiogel. Er arbed cweryl cyhoeddus adeg etholiad cyffredinol, apelia gweinidogion o fwrdeisdrefi Caerfyrddin am i'r Cymdeithasau Rhyddfryd- ol gymeryd rhyw gynllun i gael llais yr ethol- wyr pa un ai Mr. Alfred Davies ynte Mr. LlewelyrcfWilliams fydd yr ymgeisydd Rhydd- frydol. Da iawn. Anhawdd yw penderfynu rhwng y ddau, a gwell apelio at yr etholwyr yn awr, modd na raner y gynrychiolaeth pan ddaw etholiad. —#— Mae curadiaid Esgobaeth Llandaf yn cael £ I 20 y flwyddyn o gyflog ac yn talu X30 y y z, tlwyddyn o ardreth! Allan o'r gweddill y mae gan un i gadw gwraig a phump 01 blant. Pan y gwelir Cymro cydwybodol yn gweithio ac yn llwyddo yn ei blwyf, anwybyddir ef yn hollol, am ei fod yn llafurio ymhlith gweith- wyr. Nid rhyfedd fod rhyw glerigwr yn ddi- weddar yn teimlo fod angen egluro pa fodd y g-adawodd Esgob Llandaf gymaint 00 arian ar ei ol. Ddiwedd Ebrill cynhaliwyd cyfarfod1 sefydlu y Parch. John Davies, yn fugail Racine, Wis., ac ar yr achlysur cyflawnwyd iddo bwrs go lawn,"—go lawn o aur mi oheithiaf. Yr wyf wedi syrthio mewn cariad dros fy mhen a'r dull Americanaidd o groesawu. Rhagorol "Pwrs go lawn!" Atolwg gwerth faint o areithiau hirwyntog, canmoliaethol, bywgraff- y yddol ydyw hwn yna? Pe buaswn i yn fugail ac i gael fy sefydlu, y dull Americanaidd fuaswn yn ei ddewis. Pwrs go lawn os gwelwch yn dda. Yn y Ilyfr newydd a dyddorol ar Mr. Evan Roberts a'r Getxhadaeth yn Liverpool, gan Mr. Gwilym Hughes, a gyhoeddir ddiwedd yr wythnos hon, ceir un darlun eithriadol, sef d'arlun o Mr. Evan Roberts a swyddogion pwyllgor y Genhadaeth. Cymerwyd; y darlun hwn gan Mri. Medrington, a chyhoeddir ef gyda chaniatad arbenig y Diwygiwr a rodd- wyd ar gais y cyfeillion yn Liverpool. Gwyddis fod Mr. Roberts yn g-wrthod yn bendant ganiatau tynu ei ddarlun, ac nid heb lawer o drafferth y cydsyniodd i eistedd i gael y darlun hwn. —• Teimlir anfoddlonrwydd a thrallod mawr yn Nowlais oherwydid gwaith rheithor Dowlais yn cyd-wledda a thafarnwyr Dowlais yn ddi- weddar, ac yn ateb y llwnc-destyn o iechyd da i'r offeiriaid a'r gweinidogion. Barnai'r rheithor enwog fod! ty tafarn da yn help mawr yn achos dirwest. Gall offeiriaid fod yn rhyddfryidiig" iaw'n mewtn rhai pethau, a theg cofio y cynygiodd Mr. Williams i Evan Roberts gynal cyfarfod yn Eglwys Blwyfol Dowlais yn I on awr. Gan na dderbyniodd Evan Roberts y cynyg, amddifadwyd rhai o'r fraint o'i glywed, y rhai, bid sicr, nas gallent fyned i mewn i gapel Ymneillduol. Ond dylid cofio, serch hyny, nad yr un peth yw bwyta gyda phublicanod a chyd-wledda mewn cynulleidfa o dafarnwyr. Yn nghapel Philadelphia'« y rhf'.i lwynwyd anrheg o bed war m gafwyd gan Olygydd y Sunday am fod yn athrawon yn yr f^°;P ddeugain mlynedd'. Un i Miss Ann Ivy Cottage, Mr'. Wm. Willies,, Square, Mr. Wm. Williams, Duk1^ Hopkin Griffiths, Edward St. Cy yrbf' Medals gan y Parch. D. Picton ^va a wnaeth sylwadau pwrpasol ar.^ rwydd o fod yn ffyddlon i'r gef Rhoddwyd diolchgarwch i'r arolyg^ Eleazar Jones, Builder, am ei ymdi" Ysgol Sul. Nos Iau diweddaf, yn y cyfarfo<i yn Cefnddwysarn, ffarweliwyd1 a ™ ^3^.11 Ellis a'r teulu, y rhai sydd yn 7 cr$^ k Cynlas heddyw—'Mai 13—i dreuUo y » ^5!' o'u dyddiau yn Brynygroes, ger y$\ iai Mr. Ellis ei fod1 wedi byw yn y 1! dros haner can' mlynedd heb w.n<^aU gelyn, ac ymadawant gyda dymunia eu cymydogion. Bu y teulu yn gar tffl, i achos yr Arglwydd yn Cefnddwy letya yr holl bregethwyr fyddent g)' wasanaethu i'r daith, yn gystal a ranu yn haelionus at bob achos da, a ^it yr holl frawdoliaeth oedd y bydd y iawn ar eu hot. hyfa!' Gohebydd a ysgrifena ataf: — fod' blynyddol Pwyllgor yr Ysgol « cyf'| a gynhaliwyd yn Aberystwyth, ar y dewiswyd y Parch. H. Williams, go$\, ysgrifenu Llawlyfr ar Epistolau Iof10 a'r fiwydd'yn 1909-10. Feallai nad o'ch darllenwyr yn gwybod fod Mr- eisoes yn parotoi dwy gyfrol ar yr j aff' at y Corinthiaid; ond boddlon V^y am danynt yn hwy, os cawn fyw, 0Soyd^2 yn y cyfamser a chais y Pwyllgor. 1 werth mawr i ni, hen ac ieuainc, gae ^0 meddwl cryf ac effro Mr. William5 ^$ ysgrifeniadau loan, y rhai sydd, m ystyr o nodwedd gyfriniol, er yn olyniaeth syniadau, eto heb fod, ar yn ymresymiadol, fel yr eiddo ?a.' iwn Mr. Williams yn bur gymwys 1 pynciau sydd yn nodweddiiadol o'r £ f, hyn; a hyderwn yr ufuddha i'r afwad. a Beer Dywed y Llan yr ymddlengys f toP6,, Caernarfon, y Parch. J. W. Wynn < wedi bwriadu trosglwyddo Ysgoli°n$V aethol y dref hono i Gyngor Sirol ft delerau penodedig, ond1 gwrthwyneo Q yi|' I gan Esgob Bangor, yr hwn sydd yn pwy I ddiriedolwyr yr ysgolion. Tybioa > jyfl I gor Addysg y gallent orfodi yr e:s^O £ rt'iHerf0 ei wrthwynebiad yn ol, a'r ffordd a £ ant i ddwyn hyny oddiamgylch y"^€ yi- L adgyweiriadau helaeth yn yr ysg'oho > a olygai draul o £ 700 i £ 800. Ond £ ant gamgymeriad dybryd, gan 1 yiul^j kin Williams, priod yr esgob, ddyi° ,i(j| gan ffurfio pwyllgor lleol, yr hwn g-oU,< ymrwymo i fod yn gyfrifol am y y b| .j ol. Mae y ficer wedi rhoddi rhybu iddo ymddiswyddb fel un o'r rheolwy r fydd i hyn atal yr esgob rhag carl 0 hyn fwriedir wneyd1 er sicrhau rVe^» ysgolion yn ngwyneb pob bygythia • Arferir cael gwyl flynyddol yn j0 » Galanmai, gyda rliedegieydd a da\ chwareuon arferol. Eleni teimlo yr Egiwysi Rhyddion mai priodol ia rhoddi atalfa ar rai pethau yng'v.n ond arweiniodd awgrymu hyny 1 • ymgecraeth. Y diwedd fu i'r wy y chynal fel arfer, ac i Gyngor y^ ryO Rhyddion gynal cyfarfod Pre^et%^rjlliaiIlSyf caed gwasanaeth y Parchn-. J°^n, ,ins. j D. Tecwyn Evans (W.), Lland jverp^ oedd y Parch, O. L. Roberts (A■), hefyd, i bregethu, ond oherwydd' X iad a basioddi Cyngor yr Egiwysi ar yr hyn. ddigwyddodd yn un o Mr. Evan Roberts yn Liverpool, ty^ & O. L. Roberts fod dymuniad iddo jytW'^ tref, ac arhosodd. Mae cryn lawer 0g}jy au wedi eu cyhocddi yn y papyfa11^ y mater a danghoswyd fod cryn iad mewn rhai cylchoedd i syrthio threfniadau y Cyngor. Ond1 da fod y cyfarfod pregethu wedi ty Capel Mawr o bobl. • > ■m