Y Goleuad

Gall efrydwyr o Goleg Mansfield, Rhyd- ychain, yn awr sefyll arholiad am B.D. Prif- ysgol Cymru. Marwaidd iawn yw'r fasnach lechi yn Meir- ion ac Arfon, ac er's rhai blynyddoedd ni bu'r d'yfodol mor dywyll ar ddechreu'r haf. Da fydd gan gylch eang 0 gyfeillion a chyd- nabod glywed fod Dr. Thomas Rees, Cefn, yn gwella, ac wedi dechreu myned allan. Hysbysir fod y Parch. J. Tudno Williams, M.A., wedi hysbysu ei fwriad. i roddl i fyny ofalaeth fugeiliol eglwys Walham Green, Llundain. Rhoddir graddau anrhydeddus Prifysgol Cymru y tro nesaf i Arglwydd Tredegar, Arglwydd Rendel, Syr John Williams, Proff. Henry Jones, a Mr. J. Gwenogfryn Evans. Prudd yw gweled fod newyddiaduron dydd- iol fuont o gymaint gwasanaeth gyda'r Diwyg- iad wedi troi yn ol at gibau'r llysoedd ynadol a'r Ilysoedd, ysgariad. Cyhoeddir manylion ynddynt na buasai yr un dyn sy'n deilwng o'r enw tad, yn hoffi i'w plant eu darllen. —^— "Pro Fide: a Defence of Natural and Revealed Religion" ydyw penawd llyfr o waith y Parch. C. Harris, B.D., darlith- ydd1 ar Dduwinyddiaeth yn Ngholeg Llanbder, sydd newydd ei gyhoeddi gan Mr. John Murray, pris ios. 6c. — Mae C.M. Trefaldwyn Uchaf wedi dos- barthu yn yr eglwys ddwy fil o gopiau o anerch iad y Parch. H. Morgan Pugh, Trefeglwys, ar y Z, "Ddyledswyddau yr Eglwysi yn ngwyneb yr Adfywiad presenol." Mae yr anerchiad wedi ei argraffu yn bamphled destlus yn Swyddfa y GOLEUAD. — Dywed y Parch. W. Tudno Jones, o eglwys Undodaidcf Abertawe, fod Duwinyddiaeth Cymru heddyw yn union yr un fan ag oedd Duwinyddiaeth Geneva 300 mlynedd yn ol. Condemniol fwriad'wyd1 i'r sylw fod;, ond1 i ddynion mwyaf y byd duwinyddol heddyw gwarogaeth uchel i Gymru fydd yn y sylw. Eiddilod pob oes sydd yn rhedeg i lawr Galfiniaeth. Mr. Wm. Jones, A.S., fydd yr ymwelydd a groesawir yn mhedwareddi wyl flynyddol yr Amwythig ar yr 2il o Fehefin. Dranoeth bydd Mr. Jones yn cyfarch cyfarfod o ethol- wyr Sir Amwythig. Mae Mr. Jones yn un o y bregethwyr teithiol mwyaf pobiogaidd y blaid Ryddfi^dol, a mwy o alw am dano nag odid un. Miss Edwards, merch y Parch. Llewelyn Edwards, M.A., Llundain, sydd wedi ei phen- odi yn athrawes gynortiiwyol yn y Day Train- ing Department ynglyn a Choleg y Gogledd, Bangor. Mae Miss Edwards wedi enill tystysgnf uwchaf y National Froebel Union gydag anrhydedd. —— Drwg genyf ddeall i'r Parch. O. Owens, Anheld, Liverpool, gyfarfod a damwain yn ngorsaf Woodside, Birkenhead, yr wythnos ddiweddaf. Arosasai y tren cyn cyrhaedd y platform, ac mewn amryfusedd aeth Mr. Owens allan. Syrthiodd gan frifo ei goes yn bur ddrwg. Eiddunwn idd!o wellhad buan. Diolch, Arglwydd am y llanw, Llanw mawr dy gariad rhad, God'odd filoedd o eneidiau I fordwyo tua'u gwlad; Yn eu hwyliau I Boed awelon Calfari. Cofia eto bechaduriaid Heb eu hachub yma'n awr, Megis llong ar fin yr eigion, Bron a choili'r Ilanw mawr- O'th drugaredd, Deued ton i'w codi hwy. ELFEn. « Clywais fod yn debyg y bydd i Mr. Evan Roberts dalu ymweliad1 a Mr. Robert Davies, Bodlondeb, cyn ei ymadawiad o Fon. Dyma olygfa ardd'erchog i arlunydd Methodistaidd, —y Parch. T. Charles Williams, M.A., yn cyf- lwyno y Diwygiwr mwyaf a welodd, Cymru i'r Cyfranwr mwyaf a wclodd Cymru! B'le mae'r beirdd, dywediwch? Mae araeth yr Athraw Henry Jones, Glas- gow, ar y "Diwygiad a'r hyn eill ddod o hono," wedi ei chyhoeddi yn bamphled dwy geiniog, yn swyddfa'r Herald," Caernarfon. Wrth ddarllen yr anerchiad, nis gallaswn yn fy myw beidiomeddwl nad gwrando ar bre- g-ethwr Methodist o'r dosbarth diweddaraf yr oeddwn. —*— Dywedir mai un o hynodion Cyfarfod' Misol a gynhaliwyd yn ddiweddar oedd clywed Robertson o Brighton yn pregethu yn Gym- raeg yno. Nid dlyma'r tro. cyntaf i'r hen bre- gethwr parchus o Brighton fod! yn pregethu yn y lie hwn. Dylai y pregethwyr yma gofio fod pobl pur gyffredin yn ddigon craff i ad- nabod Robertson o Brighton. D.S.-Mae cyfeiriad y nodyn hwn at fwy nag un pregeth- wr. —*— Clywais am eglwys gyda'r Methodistiaid1 sydd yn rhifo pum' cant o aelodau, yn rhoi £32 y flwyddyn i'w bugail. Pan glywais, mi gredais mai £320 ddylasai y swm fod!; ond -na, X12 yw'r cyflog! Mae cryn lawer o bobl yn y wlad eto sydd yn disgwyl cael myned i'r nefoedd yn rhad iawn. Ac yn awr a phryd arall, cewch eglwys heb ddim ond pobl felly ynddi. Gofynai Archddiélcon Llanelwy yn Ruthyn yr wythnos ddiweddaf a oedd yr Eglwys Sefydledig i barhau yn ddifywyd drwy dymor y Diwygiad? Yn nhrefniadau sefydlog yr Eglwys Sefydledig, metha pobl gael yr hyn y gofyna eu heneidiau am dano, ac ant i le arall i'w gael. Gwyr Archdcfiacon Evans cystal a neb nad oes lie i'r Diwygiad yn nhrefniadau oerion y Sefydliad, ac nad oes naw o bob deg o bersoniaid Cymru yn awydd:- us am ei gael. —★— Mae Mr. Eleazar Roberts, U.H., Hoylake, ar gais Syr Edward; Russell, ac eraill, wedi addaw darllen papyr 0' flaen y Gynhadledd Gristionogol Liverpool, yn y Common Hall, Hackins Hay, y dydd olaf o'r mis presenol, ar y Diwygiad oddiar safle Gymreig." Y mae y Gynhadledd hon yn gynwysedig o weinidogion a lleygwyr perthynol i'r gwahan- ol enwadau, a'r Undodiaid, ac hyd' yn oed Pabyddion. Disgwylir y bydd Ian Maclaren a Mr. Wakeford' yn mysg y siaradwyr. —*— Pender fynodd Cyngor Trefol Llandudno beidio gofalu am gadeiriau i ymwelwyr i eis- tedd ar lan y mor ar y Sabbath. Tra y gall fod amrywiaeth barn am briodoldeb y cwrs hwn, mi gredaf nas gall neb lai nag edinygu pend'erfyniad mwyafrif y Cyngor i beidio aberthu eu hargyhoeddiadau crefyddol er mwyn enill ffafr ymwelwyr. Pa sawl tref ar arfordir Cymru sydd a dig'on o asgwrn cefn i roi mynegiant fel yna i'w hargyhoeddiadau? Culni," ebai rhywun. Rhoddwch yr enw a fynoch arno, mewn daear fel yna y mae gor- euon y byd wedi tyfu. Mae y "Negesydd," newyddiadur lleol a gyhoeddir yn Nghorris, wedi ei ail gychwyn yr wythnos ddiweddaf, ar 01 gorphwys am rai misoedd. Ceir yn y rhifyn cyntaf o'r gyfres newydd barhad o ad'gofion y Parch. Evan Jones, Caernarfon, am Gorris. Hen deulu Abercorris ydyw testyn yr adgofion y tro hwn, gyda sylw tyner am farwolaeth Mrs. T. E. Roberts, gor-wyres Dafydd Wmffre, am yr hon y dywed Mr. Jones —" Dilynais ei cham- rau gyda dyddordeb ar ol ei hymad'awiad o Gorris. Cefais y fraint unwaith o letya dan ei chronglwyd cysurus yn Meth Seilun, a dandlwm ei bachgen bychan-etifedd yr ystad -Humphrey Davies, ac yr oedd yn hyfryd- wch mawr genyf sylwi fod synwyr a chrefydd yr hen deulu anwyl i'w gweled yn tywynu ynddi yn eu nerth. Noswyliodd' yn gynar fel ei modrabedd; ond nid cyn gadael coffadwr- iaeth sydd yn fendigedig ar ei hoi." jne^ Anfonodd dau a deugain eu henwau am y swydd o gofrestrydd Colcg ogrcl1' Aberystwyth, yn olynydd i'r diwecldar T. Mortimer Green. Y rhai a gany^0j wedi eu dewis ar gyfer yr etholiad' terty^ Mr. J. H. Davies, M.A. ,Cwrtmawr) pf;f- Frank Davies, cofrestrydd cynorthwy0' ysgol Manchester; Mr. W .J. ^vans, dain; Parch. J. Owen Thomas, -fenY^ aethwy; a Mr Winston Parkes, ysg1*1 Pwyllgor Addysg Leek. Gwneir y.Pe yn nghyfarfod y Cyngor ddydd Gwener* Dyma lythyr a anfonodd Mr. Evan o Gapel Curig at ei hen ysgolfeistr y11 _qQc,^ lwchwr :—■ Capel Curig, 8th Ma)?' pr^o^e5 Dear old; Schoolmaster,—Sweet have arisen these last few days, t als0 of my days at the National School, of you, especially so of one impartan 0| on honesty. This truth with y°,ur" comment lies carved' deeply on my iaStiflf> shall ever feel grateful for such an impression. May you live long to impressions to others of my young 1 ( # Loughor. This with love from y° schoolboy, Evan Roberts." —*— C(A Bydd yn dda gan gyfeillion glyweo Robert Davies, Bodlodeb, er mewn bollol teg, yn parhau yn lied iach, a'i J; Ve[ fyw ei feddwl ac yn llawn o'r Diwy^gjg' byniais liaws 01 adroddiadau eg"1 aiwedd Ionawr, ond yn un o honynt y p 11 gwelais gofnodiad am rodd O' f aelod. Dyna y swm anrhydeddus sy yn adroddiad eglwys l orthaethwy^ udj iad Mr. Robert Davies tuag at S^r,l0.n\v' capel, lie y mae yn aelod. Er f°'0 Robert Davies yn anwyl ymron y 0^c^t drwy Gymru, nid yw yn fwy anwyl a P p na haelionus yn unman nag yw" gar y mae yr un peth yn wir, hefyd, a Treborth,—eu bod! yn hynod am f parod! gartref. Ac am yr hyn sy1" drosod'd,—gwyr yr holl wlad am hw #°ei Mewn llythyr wedi ei ysgrifenu y^ aeth'yr Andes, De America, ddlWe 11 0 g jG' ror, dywed y Parch. Esau Evans, hadon teithiol y Gmdeithas Feiblai anaidd. Da neillduol genyf y# Diwygiad mawr wedi tori yp&f 4 Nghymru. Diau eich bod chwith3^ j teimlo effaith y don fawr Efell«^yr^1.j dyfod i fewn. Deallaf wrth phapyrau Cymreig ei bod1 hi yn trwy y De a'r Gogledd. am gofio llwch y llawr." Em 03' ninau yma yw cael teimlo i'l" fryn yn chwythu yn gryf, fel y f won sydd yn gorwedd mewn v ar eu traed yn llu mawr." Ar bs,, i ysgrifenai y llythyr, yr oedd lio 015 ymweled a'r wladfa, ac wedi bregethu i'r Cymry a'r Yspaenia1 • J Dywedir fod y CeidwadwV1" ]' Mr. David Davies, Llandinam, M fel ymgeisydd undebol yn e.r. -g f Herbert Roberts yn y rhan of Dd'inbych. Hyderaf y bydd' y^j y^yf aflwyddianus. Buasai pawb S; bod1 Mr. David! Davies yn falcn qp Seuedd yn cynrychioli rhyW ran gobeithir y gwelir hyny cyn gresyn fyddai iddo gymeryd if\\ Doriaidi Sir Ddiflbych i redegf (c^u aeth lie nad oes gan. Und'ebwT' yfl un gronyn o siawns. By^ ddo'fn i Fethodistiaeth ae sef^ .1 Cymru gael ei gosod1 yn yf nymunol ag y buont mewn fafn Yr wyf yn bur sicr ma.i ayn<: \f cywiraf Mr. David Davies, y foijeddwr ieuanc ag y dlSgWY cd oddiwrtho yn y d'yfodol. Co! c p-adael Y mae 22 O' fyfyrwyi* y p^J Duwinyddol yn niweddl y ty o'r nifer uchod y mae y r^a j0ne$> derbyn galwadau Mri. D!. -lyfgfi) fan, Sir F6n, i'r Dwyran, Vf(S^ Owen, Penygroes, i Lanfa° J. E. Roberts, Dolgellau, I neg), Trefaldwyn; H, I iog, i Groesor, Ffestiniogf; T