Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
GOKBB JONES:
GOKBB JONES: WKU, YR IMGYRCH CARWBIAHTHOL. GAN MB Tox EVANS (WEDBOS.) a yr awdwr yn dod a'l bri' gyme-fadan gtr brin R ponodan «yntaf, yr tyn sydu ya hanfodcl mtwa ufhane* i'w wne; d yn ddy Ido oL Oeidw hefyd ddy- «lordeb y c wedl yn d-ilfwccb, at y ms* gaaldo atben- ^jtwydd »glur drwy y thwedl i'w holl gymeriadau. Pe cyhoeddld y chwedt hon, detui "Wil y Fel n ya hycod o feob'ojraild. Dav!Uwi" m-ned i g«u y nog" yn rhagorol yn yr amgylch!a an ^y^ylltedig Jobn Price, dTUAn; alS y km y ptat gyda rhoddi yr yd'an .r dan wedt cael eI vithio allai mews mo<?d canmoUdwy i*wn. A chymeryd jr e?<an»o 'd'.ftdd-wyddo.y mae ;n dda iawn."—Btirnlal- aeth MYNYDDOO. PEN. IV. T FFASIWN a fodolai yr adeg hono, ac eto i Taddau fel y mae mwyaf gwrthun i feddwl, yn yr ardal hon, pan fyddai bachgen wedi a syrthio mewn cariad ag un o ferched ieuainc y gymydogaeth, ac arno yntau eisiau gwneyd y peth yn hysbys iddi, byddai iddo ryw noson hwylio ei gamrau tua chartref y fun; ac ar ol boddloni ei hun fod pawb, yn y ty yn dawel yn mreichiau cwsg, dyna yntau yn nesu yn lladradaidd i gyfeiriad 1fenestr ystafell ei anwylyd, ao yn euro, naill ai a dyrneidiau o bridd neu a pastwn, ac yna, wrth gwrs, byddai i'r ferch ddeffro, ac edrych beth a phwy oedd yr aflonyddwr. Yna, byddai cryn dipyn o siarad yn cymer- yd lie, ac yn y cyffredin, yn bur ddisynwyr; ac ar ol eriyn o un tu, a nacau o'r tu arall am dro, daw y pleidiau i gytundeb, a chaiff ddyfodiad i'r ty, a bydd yno, fynychaf, hyd y boreu. Ar cl ffarwelio a'r "Ship y noson hono, penderfynodd Price a Wil y Felin fyned i'r Plasllwyd gyda'r un neges, ac yn yr un dull a gofnodwyd uchod. Paham na fuasech chwi, Price, yn my'd i garu heb gwmni," gofynai Wil. 0, fachgen, y mae arnaf ormod o ofn i fyned fy hun. Nid awn i garu am y byd .heb gwmni; y mae cymaint ofn ysbrydion arnaf," ebai Price ar ei wen, a'i goesau pit- eraidd yn symud yn rhwyddach nag arferol, gan fod rhyw ad-dyniad rhyfedd tua'rPlas, -a'i het ar lechwedd y pen, fel pe wedi syrthio mewn cariad a'i glust chwith. Ysbrydion yn wir," ebai Wil yn gell- -weirus. Byddwch yn ddyn, Price, nen cyn wired a bod bara mewn torth,' ni chewch byth mo Gwendolen os clyw hi hyn. Byddwch yn gall yn eich cenhedlaeth Trice, y mae genych ddigon o gorff i fod felly. Nid oes yr un ysbryd i'w gael y tu yma i'r Iorddonen, yr ochr draw i hono y maent hwy yn lodgio i gyd; ond a ydych chwi yn caru Gwendolen Hughes ? Beth feddyliet ti Wil ? Meddwl, wrth gwrs, eich bod, Price. 3Jid yw dyn call fel chwi yn ei bras-gamu fel idiot drwy y rhew a'r eira yma, heb lyny, neu dylasech gael treulio gweddill eich oes yn y mad-heuse. Hidiwn i ddim pibellaid o soeg eich hebfwng yno cyn brecwast. Os leiciwch, caiff yr hen asynod .eich tynu yn y cart." Ie," ebai Price, ar ei wen, pwy a ddaw a'r cart yn ol, dywed?" ac yna chwarddodd ef a Wil yn iachus. Wel, yr ydwyf fl, Wil, yn caru Gwen- iblen yn ddychrynllyd! ond paid a dweyd wrth neb dyna un fach net yw hi, mae fel posi." Eithaf gwir, Price." cc Ond a ydwyf fi yn ddigon pert i fyned yno heb newid fy nillad ? gofynai Price. Ydych yn siwr, yr ydych yn edrych yn well heno, nag y gwelais chwi erioed," ebai Wil, a gwen gellweirus ar ei wyneb. Na, na, fachgen, pe bawn yn cael yr lien siaced a'r botymau melynion, y 'sgidiau sy'n gwichial, a'r chain watch felen, bydd- wn yn debycach o lwyddo." W eI, myn brain, Price, yr ydych yn -ddigon i brofocio sant; ffwrdd a chwi i'w 5bo1 a be andros sydd arnoch chwi heno." "Wei aros fan hon dipyn bach, Wil, a <denaf yn ol yn union." All right, Price," "rhedweh." Aeth Price mor gyflym ag y gallai, ond ni redodd; nid ar ei oedran nai ewyllys yr oedd y bai, ond ar ei heglaa, a dychwelodd yn fuan, a'r goh a'r botymau melynion am ei gefn, ac esgidiau yn gwichiani am ei draed, cadwyn aur ar ei wasgod, a gwen ar ei -wyneb. Wel, ymlaen a hi, Price, neu fe aiff yn rhy hwyr heno," ebai Wil. 0, y mae yn oer, fachgen," ebai Price, yn grynedig, "yr wyf bron a chredu fod fy nwylaw yn chwyddo yn rhyfeddol" "Wel, peidiwch a'u rhoddi yn eich poced, Price, rhag ofn na fydd i chwi eu cael allan, a byddai hytrach yn ddiftas ar- noch fel hyny," ebai Wil. Gyda hyn, taniodd Price ei bibell, ac yn mIaen yr aethant, yr esgidiau yn gwichian am draed Price, yr het reclining at an angle of 45 ar y pen, ei goesau mor stiff a phe buasent wedi ei startchio, a gwen foddhaol yn coroni y cyfan ar ei wyneb gwridgoch a llydan. Yn fuan cyrhaeddasant fuarth Plasllwyd. Ar oli Wil dori darn o grllen, yn mlaen yr aethant at y ffenestr, gan sefyll gyferbyn a li bron a rhynu gan yr oerfel; ond wele Wil yn rhoddi blaen y wialen i gyffwrdd a'r gwydr. Jno y bu yn cnocio am amser hirfaith, nes oedd ei fraich bron diffrwytho, a Price yn fwy stiff nag erioed—y ddau mor anwydog a phe buasent o fewn tiriog- aethau y frigid zone; ond o'r diwedd wele gwr y llindt yn codi. Ar ol i Price dystio mae ysbryd oedd yno, a Wil daern nad oedd yno ddim gwaeth na chath, agorwyd y ffenestr; ac wele Gwendolen yn estyn ei phen allan, ac yn profi mae hi oedd yno. Llithrodd Wil yn lladradaidd o'r golwg. "0, Gwendolen anwyl," ebai Price, out yr ydych heno ? Holo! chwi sydd yna?" ebai'r ferch hono gan chwerthyn. "Buasai yn well i chwi fod gartref yn eich gwely, ar noson mor oer, na dyfod yma i aflonyddu arnom. Ond sut yr ydych yn teimlo heno." Yr ywyf yn teimlo yn flinedig iawn," ebai Price, ar ei wen, "bn'm yn gweithio yn galed iawn. Y mae'r cwstwm yn myned yn fwy yn ein siop ni bob dydd, a chawsom heddywwerth ugeiniau o bnnan ofretbynau, siwgr, sebon, a te gartref, a bu'm inau yn eu examino a'u rhoddi ar y shelfs a manau ereill drwy'r dydd. Dywedwch 'nawr, 'te, Gwendolen fach, a gaf fi ddyfod i mewn heno." Gyda hyn, symudodd ychydig yn nes i gyfeiriad y ffenestr, er gwneyd i'r esgidiau wichian, a rhoddodd un llaw yn ei logell er gwneyd i'r pres oedd yno dincian, tra yr oedd y llaw arall yn creu gwagle rtfwng ei wasgod a'r gadwyn aur oedd arni, er gwneyd yr olaf yn weledig i Gwendolen. Dim heno, Price," ebai Gwendolen, y mae yn rhy hwyr. Gwell i chwi fyn'd gartref." 0 peidiweh bod yn gas," ebai Price eilwaith, "yr un fach net. 0, Gwendolen anwyl, gadewch i fi ddod i mewn." A chyda hyn, o dan effeithiau ei deimladau, gwenodd yn fwy bendigedig nag erioed, a rhoddodd lam ysgafn, nes.cwympodd yr het. Pan yn ymgrymu i'w chyfodi, llithrodd ei droed, ac fel y bu mwyaf yr anffawd, cafodd ei hun yn fuan yn cusanu yr. eira o'i gwm- pas. Wedi iddo lwyddo, drwy ymdrech mawr a thuchan, i gael ei ben yn ei het, a'i holl gorff tywysogaidd yn yr un sefyllfa ddaearyddol ag o'r blaen, yn ymsythu yn ddoniol rhwng ei het a'i esgidiau, cyfeiriodd ei olygon tua'r ffenestr, ac wele Gwendolen yn gofyn iddo, Yn mha le y buoch heno, Price ? yr ydych yn edrychfelpe buasech wedi yfed." l, Wel, yr wyf wedi yfed, hefyd, waeth coffi gefais i swper," ebai Price,,gan wenu yn hyfryd. Yr oedd rhywbeth yn y coffi, yr wyf yn ofni," ebai Gwendolen eilwaith. "Dim yn wir, Gwendolen fach, ond siwgr a llwy," ebai Price, a gwenodd yn fwy hyfryd byth. Wel, Price, gwell i chwi fyned gartref. Yr ydych bron a rhewi, byddwch fel pib- onwy cyn y boreu, os rad ewch ar unwaith." Ac ar ol dweyd hyn, dechreuodd Gwendolen gau y ffenestr. 0, Gwendolen fach," ebai Price eilwaith, "gadewch i fi ddod mewn, 0 dear, peidiwch a bod yn gas, 'nawr, Gwendolen anwyl- 'nawr, 'nawr." Tewch a son, y mae yn rhy hwyr, Price," ebai Gwendolen eilwaith. Na, na. 0 Gwendolen fach, dewch lawr yn wir." Ac wrth ddweyd hyn, edrychodd Price yn hynod erfyniol, a thyn- odd ei oriawr o'i logell, nid yn hollol er cael gwybod yr amser, ond er ei dangos i Gwendolen. Cerddai hefyd yn hamddenol o flaen y ffenestr er's talm o amser, er tynu sylw Gwendolen at extreme isaf ei diaearol dy. Credai yn •gydwybodol mewn esgidiau yn gwichian, fel moddion effeithiol i ddenu serch. "Wei, Price, ebai Gwendolen, ewch i'r drws, ynte, a bydd i fi ddod i'w agor." Yna daeth Wil yn mlaen, ac aeth i gnocio ar Mary y forwyn, ac i wneyd long story yn short, digon yw hysbysu i Wil hefyd gael derbynibd y noson hono. Teim- lai Price fel conewerwr wrth fyned i mewn, a'r foment hono y cafodd ei huh yn eistedd o flaen y tan, ac yn gwenu ar Gwendolen, yr hon a eisteddodd yn ei ymyl. Ond hawyr, ydyw Gwendolen yn myned i garu a Price ? Cawn weled eto. PEN. V. GADAWSOM Gomer y noson hono y dywedodd Dafydd Jones y Owrt wrtho y geiriau rhy- fedd a thorcalonus, mewn eysylltiad a charwriaeth Price a Gwendolen." Aeth i'w wely yn brudd, ac ni chysgodd am oriau wedi iddo fyned yno. Dranoeth a ddaeth, ond nid aeth Gomer allan o'r ty o gwbl, arosodd i fewn i ddysgu y tasg roddodd ei feistr iddo i'w meistroli yn ystod y gwyliau. Eisteddai mewn hen gadair-freichiau dderw, fawr, o flaen tan gio yn y gegin, a'i draed ar y pentan, a'i "drwynyn y llyfr," sef Gramadeg Saesoneg (Lennie's). Edrychai dros y ferf weithredol to love, a swniau yn ami iawn y present tense, indi- cative mood, (1) I love. (2) Thou lovest, 8fc. Ae drwy y personau cyntaf a'r ail, sefy rhai uchod; ac 0 fel y dymunai i hyn fod yn wirionedd am Gwendolen ac yntau, a dych- j lamai ei galon gan lawenydd wrth feddwl am y posibilrwydd i'w ddymuniad ddod i ben. [ love, thou lovest, ebai laweroedd o weithiau drosodd a throsodd, a hyny yn y fath hwyl yn mron a phe buasai yn dyblu a threblu un o ber emynau Pantycelyn. Ni fu neb eri,oed yn ymhyfrydu mwy mewn dysgu gramadeg nag yr oedd Gomer y dwthwn hwnw, yr oedd yn gallu myned i fewn i'w ysbryd yn y present tmll, indica- tive mood, of the verb to love." Ar ol aros gyda'r rhif unigol fel hyn, aeth at y rhif luosog, We love, a dyma for o hedd yn llifo eilwaith i ysgafnhau y fron. Tra yr oedd fel hyn yn ymddifyru yn y gwaith bendi- gedig (iddo ef) o ddysgu gramadeg, clywodd rywun yn curo wrth y dirws; a phwy oedd allan ond Wil y Felin, a dau asyn, yn nghyd a cherbyd a'i lonaid o flawd. "Ti Wil sydd yna? ebai Gomer, tyr'd i fewn." "Na, Gomer Jones," ebai Wil, "nis gallaf adael yr asynod a'r hen gart yma. Hen greadur ofnadwy yw'r un blaenaf, os caiff ei ben yn rhydd ffwrdd- yr aiff fel idiot, gan dynu yr hen asen ar ei ol, a'r hen gart a'r blawd gyda hyny; a thafla y cyfan yn garlibwns i'r man y gwelo yn dda. Wn i ddim beth yw'r mater sydd ar asynod y greadigaeth, o asyn Balaam i lawr hyd hen Fob y Felin; y maent mor llwythog o'r creaduriaid hyny amoch Gadara." Wel, gad i'r asynod yn llonydd 'nawr," ebai Gomer, a gad i mi glywed hanes dy daith neithiwr." Adroddodd Wil y cyfan iddo, yn ei ddull doniol ei hun; a chyrhaeddodd y diwedd ar ol hysbysu i Price gael derbyniad. Yr oedd hyn yn ddigon i Gomer, a bron yn fwy nag y gallai ddal, ac nid oedd am glywed ychwaneg. ■ Daeth ei fam a'r forwyn yno erbyn hyn, o'r ardd, ac yn fuan symud- wyd y blawd i'r ty. Wedi cynorthwyo yn hyn o orchwyl, ffwrdd yr aeth Gomer i'r llofft, i'w ystafell ei hun, (yr ydoedd erbyn hyn yn dechreu hwyrhau,) ac ni bu yn hir cyn cael ei hun dan y gwrthbanau tew, cynes, a'i galon ar dori. 0, y dych'mygion rhyfedd a ymrithiai o flaeij ei feddwl—holl obeithion y chwe mis wedi eu chwalu, y eyfau yn ddim ond castell yn yr awyr. Ah! credai fod bedd ei ddysgwyliadau auraidd wedi ei gloddio gan Price y noson flaenorol. Ond, tra yr oedd yn nghanol y tywyllwch oaddugol hwn, fflachiodd pelydryn o obaith ar draws y caddug cofiodd am yr I love, thou lovtst, a meddyliodd ynddo ei hun, Y mae yn rhaid i fi eto beidio rhoddi y cyfan i fyny fel un heb obaith, hwyrach y chwelir y cymylau duon, ac y daw yr awyr yn glir, yn glyr Cyfododd o'i wely, yn benderfynol y mynai gael gwybod cyn machlud haul dranoeth a oedd gobaith i'w obeithion gael eu sylweddoli. Wedi myned i lawr i'r gegin. teimlodd fod rhyw gur rhyfeddol yn ei ben. Gorchymynodd, ei fam- iddo gy- meryd swper; ond teimlai Gomer nad oedd yr un unfumishtd apartmMt o dan y wasgod y noson hono. (Dylasem hysbysu na theimlai yn iach iawn er's dau neu dri diwrnod.) Eisteddodd am ychydig yn yr hen gadair- freichiau fawr o flaen y tan, pan y sylwodd ei rieni tod rhyw gyfnewidiad rhyfedd wedi dyfod drosto. Cynghorwyd ef i fyned i'w wely, ac yno yn fuan yr aeth, a'i wyneb yn hynod welw. Boren dranoeth, gallesid gweled y medd- yg yn myned tua Brynllefrith, a chyn nos, yr oedd y si allan fod Gomer Jones mewn twymyn boeth. I'w larhau.
Advertising
NBWYDD PWYSIG.—Pawb pnrsonau ydynt yn dyoddef oddiwrth y Ddanodd, Tiodoloreux, Neuralgia, poon yn y pen, a chlefydau gewynol ereill, gant wellhad baan a aior drwy gymeryd Daviea's Toothache Pills. YagVifena Mr. Evan Say e,. 9, Marsh-road, Middlesborough on- Tees :—" Byddwch oyatal a danfon i ml dri blyhcaid o'oh peleDi at y Ddanodd. Maent yn acmhrlsiadwy. Oa ydych am dystlolaethaa, gellwch gael llawsr o'r lIe hwn." Ar worth mewn blychau, la.,lio. a 2a. 9o. yr un, gan y psrbhenog, Mr. John Davloo, oyffeirydd, Pont- ypridd, a ohan bob cyffairydd arall. Drwy y cost, lo. yn yohwaneg. Gofalwoh eloh bod yn jpaei Davies's Toothache Pills. 899 EHTBUDD.—Y mae Mri. Eeckitt a'i Feib. ion wedi dewis y ffurf. pedair-onglog i wneyd eu Paris Blue, a hyny oherwydd fod cymaint o liwiau glas gwael yn cael eu gwneyd yn fod- ian, peleni, a. phowdwr; ond eto, y maent yn gorfod rhybnddio y cyhoedd yn erbyn mathan gwael o liw glas sydd yn cael eu gwneyd o'r un ffurf, yr hwn a werthir oherwydd yr elw ychwanegol a geir trwy hyny. Gofaler, gan hyny, am gael y Paris Blue pedair onglog, yn dwyn enwau I. RECKITT A'I FEIBION yn nghyda'r arwyddnod masnaehol. 808 PELB NI HOLLO WAY.—YB YSGYFAINT A'ROYLLA..— Y mae tywydd twym a borouau a phrydnawnau oerion bob amser yn creu anhwyldurau yn rhanau treullol y corpt, y rhai a ddylai gael gofal prydlon. Nid oes dim yn gyffelyb i Peleni Holloway am wellay treuliad Y maent wedi cael ru cjdnabod yn gactiefol a thramor fel y feddygin- iaeth sicraf ac effeithiol&f at benau anhwjrlulI. poen yn yr yatumog, diffyg treuliad, gwynt, ohwyddlad, gwrih- wynebedd. pob math o ryddnl, clefyd y gwacd, aychder y croen a bol rwymsd Y mae y peleni hyn yn am. ddiffyn y cyfanscddiad rhag y niweidiaa amrywiol sydd yn dllyn oyfnewidiadau y tywydd, ac f"Hy o weith mawr yn y tymor hwn o'r flwyddyn. Nid ydynt yn ymyraeth dim â gwaith na phleser. Boneddigogan hyny nad ydynt wedi defnyddlo Starch Olonflold, dymtmlr ar lddynt wneud un prairf o hono, bod yn ofal118 am ganlys y oyfarwyddiadan aigraflndig ai bob pacyn. Y mae yn ychydig anhawddach ei wnend ha Starches oretll, ond pan y deuir tiros yr auhawsdra, dy- wedlr fel Golchwrslg y Vrenines, mai y Starch goron addofnyddiwyd orioodydwy.
• JOHN HOWARD "PAYSB.
• JOHN HOWARD "PAYSB. Y mae telmladau. tyneraf mlloedd wedi en daffirol gaijp«dd o weithiau gan yr alaw boblog- aidd hono u Home, sweet homé," heb wybod mat enw el hawdwr ydoodd John Howard Payne, ae lddl gael el ehaou am y tro cyntaf yn y chwareugerdd Clari neu y Maid of Milan. Brodor o'r America ydoedd Payne, wedi el enl yn 1792. Tneddwyd ei ieddwl yn foren l'i eagynlawr (stage), a daeth yn fuan yn chwarenydd poblogaldd, ac yn ysgrlfenydd prudd-gerddi yn Lloegr a'l wlad enecUgol Ychydig bersonau a gerld mor fawr a hyny gan gylch mor helaeth o gyfellllon. Bn farw yn Tunis, yn America, lie yn ddlweddaf y Uanwodd y awydd o Consul yr Unol Dalaeth. au, a chladdwyd ef yn nghladdfa Grlstlonogol St. George, lie j mae eof-golofn wedi el chyfodi uwch el fedd. Bu farw EbFiU y laf, 1852.
SYR JOHN FKANKLYN.
SYR JOHN FKANKLYN. GAN fod llongau yn cyllym barotol 1 hwyllo tuer pegwn gogleddol o Brydain, 1 chwllio am y North West Pauage, nid annyddorol gan ein darllenwyt fyddai I 111 yma roi byr-gry- bwylliad am antur fordaith Syr John Franklin, yr hwn a hwyliodd allan ar yr un neges, gyda'r ddwy long, yr Erebus a'r Terror, yn Mehefin, 1845. Paslodd amryw flynyddau helblo heb 1 un newydd gyrhaedd y wlad hon am y Ilongau uchod, ac anfonwyd allan amryw longau 1 chwllio am danynt, ond ni chafwyd tin hysbyslaeth foddhaol am danynt hwy na'u llywydd hyd 1859; pan y darfu I Cadben F. L. M'JOllntock, yr hwn a lywyddal long fechan a anfonwyd allan ar draul Lady Franklyn, ddarganfod yn Point Victory, King William's Island, leatr tin, yn eynwys cofnodiad fod yr Erehus a'r Terror wed! rhewl a'u clol yn yr lA, mewn lied. 70 05 gog. a hyd. 98-23 gor. o fis Medl 1846, a bod Syr John Franklin wedi marw yno ar yr lleg o Fehefin, 1847. Ym- ddangosal yn mhellach oddiwrth ddyddlad yr hanes, EbrlU 25,1848, fod y gotoeawyr wedi gadael y llongau, ac yn gwneyd ymdrech I gyrhaedd y tlr, ond catwyd hanes. wedl hyny lddynt oil fethu, a threngu yn yr ymgsis. Hyderwn y bydd yr ymchwilwyr ydynt yn awr ar gychwyn o draethau Prydain Fawr, ar yr un neges, yn fwy llwyddianus.
BBWYDR FAWR WATERLOO.
BBWYDR FAWR WATERLOO. DYWED Alison fod brwydr Waterloo wedi at hyraladd gan bedwar-ugalti mil o Ffrancod a 250 y ynau, yn erbyn tri-ugaln a salth o filoedd o Saeson, Hanovariaid, Belgiaid, &c., gyda 156 0 ynau, at y rhal yr ychwanegwyd, ar ol hyny, gorfliuoedd mawrlon o'r Prwaiald, f rhai a ddaethant mewn pryd i gynorthwyo 1 enill y fuddugollaeth. Nid oedd ar y maes ond dwy fil av hugain o filwyr Prydelnig, mewn gwirlonedd, o'r rhai yflladdwyd 1417, a chlwyfwyd 4923. Yr oedd eyfanswm colled y gallnoedd unedlg ar y dydd gwaedlyd' hwhw yn 22,378, o ba ral y lladdwyd 4172. Dyna fuddugollaeth wedi el phrynu yn ddrud.
YMLADDFA MEWN AWYREN.,
YMLADDFA MEWN AWYREN. EFALLAI mai yr ymladdfa fwyaf hyaod oedd hono gymerodd Ie yn 1808 rhwng M. Pique a M. Grandpre, dan Ffrancwr. Asgwrn y gynhen oedd boneddlges, un o chwareuyddes- au yr Imperial Opera, o'r euw Tiverit. Cytun- asant i ymladd gorneat (duel) er penderfynu eu hawllau o honi, ond er mwyn i'w nwydau oerl, gohirlaaaat yr ymladdfa am fis; ac yr oedd y foneddlges yn ymrwymo i dderbyn cynygion y goroesydd os lleddid y UalL Yr oeddynt i ymladd yn yr awyr, mewn pobo awyren (balloon), ac esgynodd y ddwy awyren a'r ymladdwyr, &'u seconds gyda hwy o Paris. Yr oeddynt i danio, nid at eu gilydd, ond at yr awyren. Yr oeddynt oddoutu pedwar ugaln llath oddiwrth eu gilydd yn yr awyr, a phan oeddynt oddeutu haner milldir o'r ddaear rhoddwydd yr arwydd 1 danlo. Tan- iodd Grandpre gan yru pelen drwy awyren Pique, yr hwn a ddisgynodd gyda'r fath gyflymder, efe a'u eilydd, nes yr aethant yn ddrylliau ar y ddaear. Esgynodd Grandpre ar ei daith awyrol yn llwyddianus, a disgyn- odd oddeutu un filldir ar hugain o Paris.
Advertising
NI CHEDWIR HWYNT.- Y mae y eyhoedd yn cael eu rhybuddio yn erbyn peirianau gwnio rhadlawn ac o wneuthuriad gwael, y rhai yn fynych a argymhellir ar y prynwyr oherwydd yr elw mawr a geir, rhagor rhai o wneuthuriad da, am bris rhesymol, y rhai ni chedwir gan- ddynt, ac yr ydym yn anog prynwyr i fynu gweled Taylor's Patent, a phan na chedwir hwynt, anfoner am y darlunlen at TAYLOR'S PATENT SEWING MACHINE COMPANY, Great Driffield, neu 97, Cheapside, London, E.C. 308 Fnifoim good quality and peifent Tfholesomeness, combined Trith reai cheapneeo, is secured to purchasers of Hornimaii's'linre Tea,—strong and r.elic ous—supplied in packets onl/. A omrTS—Abortlat#. Evans, Oommercial St.; D. W. JoneB. Commercial Pi,; W. J. Thomas, Com- mercial PI W. Tnomas, Mill .-it., Trecynon.—Merthyr, fctjphens, C lem[st.-Dowl,ls, Eich, Chemist.-Mouatain Ash, White, Ciiemtet.-Ne.th, Hutcblns, Chemist.— Cardiff, Anthony, St. Mary S;.—Dowlais, James and Co. Unlou-strset. 1
BEIRNI AD AETH EISTEDDFOD…
BEIRNI AD AETH EISTEDDFOD NA- 'A DOLIG Y SOI WEN. f GAN BHYDDERCH AB MOROAJf. L Galon dion-sydd yn deehreu fel hyn Met hawdd ydyw wylo ar fedd ambelfc un," &o. fc Dyma gyfansoddlad tra rhagorol eto. N yn ami y gwellr lUnellau mwy natnrlol B»» rhai canlynol Gwnaed bwloh yn y teulu, naa llenwit ef mWJ, I Wrth lanw bwlch arall yn mynwent y plwyV Mae bwloh yn yr eglwys, a gwagle'n y dref, Un arall, er hyny, sy'n llawn yn y nef." By cystal yw yr slargerdd werthfawv boo, mae ynddl ral pethau sydd yn tynu yehydlf yn ol ar el theuyngdod. Gesyd ei am yo el wlsg, so yn dwyn el arfau fel Criatlonu Dyma el arfogaeth :— Cref lurlg laohawdwrlaeth a'l diffynal, A helm eyfiawnder ar y maee a wisgal; El gledd oedd ffydd, a gobaith oedd ei daiiaa^ A'l gadarn noddfa ydoedd Duw el hnnan." Buasai yn llawer gwell genym iddo I roddi yr un priodoleddau i'w arfau, ag a roddal yr Apostol Paul lddynt wrth yegrlfenu at yr Epheslald Helm y> iachawdwriaeth Oleddyf yr Ysbryd, yr hwn yw gaW Duw "Wedioymerydtarlanyffydd" Eto, Dlangfa welai o gadwynl peohod, A phyrth y net yn ymyl llawer adnod." Onid mwy prlodol fnllat t'hyddhado sradwynl, a dlangfa o berygl neu gaethiwed. ■ Hefyd, "Plin ddeuai'r gelyn ato mewn tymheatl* oedd, 'R oedd ef a'l draed ar gadarn Graig yt oes* oedd, Yn rhedeg draw I derfyn peU el yrfa," &c. Dylasal y bardd, yn ngwyneb tymhestloedd y gelyn, osod ei anrw yn nghysgod y Graig, h,ct. nes yr elat', aflwydd heibio; yn hytrach na'l goaod I, redeg ar y Graig, pan oipdd y dy- mhestl wedi el ddaL Etc, Oh gwyn el fyd yr hwn a fedra groed Dros ymchwydd yr Iorddonen ddofn dan ganu," &e. Ie, ond rhaid myned drwyddi, ao aid droetL A brenin braw yn mhall o'i ol Yn gruddfan yn slomedlg." Buasai y dryohfeddwl yn briodol, 80 ym farddonol, wrth son am Enoch neu Eliaa. Nld da genyf y lltnell hen Fel tawdd y rhew o flaen y borau gwyn." Mae rhin a moes" yn hen b&r penwyrr er eof genym mae'n llawn bryd bellaoh i'w dwyn i lys ysgarlaeth o'n oyfanaoddiadau. barddouol. Maent gan y bardd hwn, a,. chan lawer lawn Or cyfeilllon sydd ya. eyatadlu yn yr elateddfod hon. Ni thai:— Ei dda welthredoedd tWn yr anlal dll, A grwydrant ar el ol l'i Wynfa glir." Yr oedd y Uals o'r net" a glywodd loan, yn dywedyd, u A'u gweithredoedd sydd yn eu canlyn hwynt." Bit fy mod yn nodi rhai gwallau, cofier fod y rhagoriaethau yn ou gorbwyso o ddigon. Llwch y Glyn.—Math o bryddest-awdl sydd gan yr awdwr galluog hwn. Oamsyn- led yw y lllnell hon :— "Ha! Sclwen, haul el fywyd gyfododa uwch dy dir." Yu y Gwyndy fel yr awgrymwyd, y eyf- ododd haul el fywyd. Nid derbyniol genym- y galr ffarwel mewn oyfansoddiad mor gampus. A'i amen peraidd o gilfachan'r galon." Benywaidd yw 'amen. Amen teraidd." Mae "rbin a moes" yma eto. Nid 08.. tlysaoh oyfansoddiad na hwn yn y syetadlen- aeth, can belled ag y mae y gelfyddyd o farddoni i'w ohymeradwyo; ond y mae gen- ym well marwnad I John Lloyd na hwn. Un yn byw yn nyffryn Baca.—Dyma'r olai- Hawdd deall wrth y farwnad hon, megya amryw o'r marwnadau ereill yn y gyatadleu- aeth bresenol, fod nifer o feirdd tra galluog wedi dyfod allan i'r ymdrech detlwng hon. Mae rhai pethau yn y cyfanBoddiad hwn naa gelllr eu oymeradwyo. Nid wyf yn hofS rhai geiriau gwerlnol sydd gan yr awdwr, megya am fynwes, a cwrdd am gyfarfod. Hefyd, mae y galr croesl yn croeau ganddo. Pa fodd y bu arno I ollwng y galr estronol secret t mewn i'r lllnell;— Ond calon bur yn ofni Duw, oedd Isecret mawr ei Iwydd." Sonla y bardd am y dyn a'r Cristion yn ei alwr fel hyn :— "Y dyn a'r Oristlon gwylaidd gyd-ffynent yn ddiball, Fel y cyfochrog gledrau'r ffordd, yn canlyn nailt y llall." Mae gramadeg dan draed, ao y mae y synlad yn wallua yn y lllnell olaf Oblegld oydredeg yn gyfochrog y mae y cledrau (rails) ar y ffordd haiarn, ao nid canlyn y naill y llall." Gallesid taduso y lllnell yn brydferth, pe oymerasal yr awdwr galluog ychydig mwy o amser. Ond er y gwallau bychain a nod- wyd, mae y farwnad hon wedi el aaomio yn farddonol, ao yn rhoddi darlun syml a phryd- ferth o'n harwr yn holl linellau ei fywyd, a hyn y m )wn faith ddestlus a syniadau tlysion^ ao yn eneinledig b,'r teimladau tynetaf. Gallseem yn gydwybodol ddyfatnu y wobr i'r gwaelaf o'z aaith olaf a enwyd. Ystyrlr peawar yn rhagori ar y Uelll, sef, Llwohy- glyn, Oaion Drom, Hen Gymydog, ao Un yn byw yn Nyffryn Baca ao o ychydig, hawlia y bardd o Ddyffryn Baoa y flaenoriaeth, ao iddo ef y dyfernir y wobr. Deg penill ar Brydlondeb. Bryi fardd.—Penilllon eiddil so annghelf- ydd. Mae ganddo amryw fesurau yn gymysgedig yn ei bedwar pannI blaenaf, ond rnyddl ni amryw gyfarwyddiadau a chy- nghorlon gwir dda. Meddyliwr.—Ydyw, y mae yn faddyliwff