Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

13 erthygl ar y dudalen hon

YMWELIAD A WORKINGTON.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

YMWELIAD A WORKINGTON. Tref borthladdol, yn Swydd Cumberland, 'Gogledd Lloegr, ydyw Workington, yncynwys tua phymtheg mil o drigolion. Wrth sefyll ar drwyn y llongborth, a'cli cefii ar y dref, cewcli eich llygaid yn tremioar donau cynhyrf- fus y Solway Frith. Chwe' milldir oddi- wrthych, ar eich llaw ddeheu, bortlilada Mary- port. He y dywedir i Mary, brenhines yr Ysgotiaid, osod ei thraed ar dir i ddianc am ei heinoes i Workington Hall. Dwy iilldir ar eich aswy mae porthladd Harrington, a thua chwe' milldir oddiyno, i'r pwynt deheuol, y mae porthladd Whitehaven. Haiariu yn benaf, ydyw. asgwrn cefn masnach y tri lie olaf. Wrth edrych yn eich cyfer, dros y mor, ,chwi a ganfyddwch, yn y pellder o tua 23 milldir, ynys eang yn ymddangos mewn tavel- wch ac urddas brenhinol, a'i phen wedi ei rwymo a chwmwl, a godreu ei gwisg oddiain- gylch yn cael ei golchi gan y mor. ? Mae gwythienau gwerthfawr o amrywiol fathau o fwnau yn rhedeg trwy. ei ehyfansoddiad, a Y. miloedd o bobi yn byw Yl1 gysyrusar ei cfiy- nyrchion. Yr ysmotyn prydferth hwn yw Ynys Majiav.- .(Isle of Man). Yn y gogledd orllewin, wrth edrych o'r un safle, y gwelwn rai o fynyddoedd yr Alban, a'u copaau fcawr- aidd yn ymgodi i uchder mawr iawn, gallasem feddwl mai mynyddoedd Dumfries oedd y rhai hyn. O-.bob- tn i borthladd Workington y mae gweitlifaoedd haiarn a dur o gryn bwys, .ac amryw Gymry yn gweithio ynddynt. Hyd y gwelsom ac y cly wsom, yr oedd y gweith- feydd yn myned yn dda iawn, gyda'r etthriad o un gwaith yn y North side, yr hwn sydd yri brescnol yn segur. I fyny o'r dref, tua haner milldir o fibrdd,.y inaegwalth Alcari Devwent, eiddo W."Griffiths, Ysw., (IvandeI'),a'iGyt Saif y gwaith ar wastadedd dymunol, a phre- swylia llawer o'n cydgenedl anwyl mewn tangnefedd a digonolnvydd yn eu preswyl- feydd o'i amgylch, ac'anrliydeddir Mr. Griffiths a pharch tywysog gan ei weithwyr, a clian bawb o bob gr'add asAyllfà yh ywlad boblbg hon. Gelwir arno yn amli fad yn llywydd mewai llawer o gyfarfodydd gwleidyddol, cref- yddol, llenyddol, a dirwestol y trefydd cyleh- ynol. Nid ydym yn synu dimathyny) o blegyd cerfiodd iddo ei liun gqfgolofn yn nghalonau miloedd o'i gydgenedl yn Mor- gamvg a Deheudir Cyxnru yn gyfi'redinol yn ei gysylltiad a cherddoriaeth, yn rieillduol felly yn ei berthynas a Chor Undebol Dyffryn Tawe, i'r hwn y bu yil arweinydd galluog, ffyddlon, a llwyddianus am, flynyddau a: thrwy wasanaothac haelioni yr hwn ycasghvyd .canoedd o buiiau at wasanaeth gwahanol gymdeithasau ac ibersonaumewn amgylch- iadau adfydus. Dilys genym fodbenditll y nef ardeull1 haelionus a charedig Der>vent House am hunanaberthiant a wnaed ddegau o weithiau gan ben y teulu er llesau ereill. Ychydig yn uvfch i fyny yn y wladychfa, Gymreig ddymnnol hon, ar lan y Derwent— brenhines afonydd y Gogledd am eogiaid (salmons),—J mae Seaton Mill, preswylfa Mr. D. Williams a'i deulu hynod garedig. Mae y Mri. Williams a Griffiths yn briod a'r ddwy chwaer, y rhai ydynt ferched i'r diweddar Hybarch J". Waltersy Ystradgynlais. Erioed ni welais dditii wynebpryd mwy tebyg i'w gilycld nag elddo yr hynaws Mrs. Williaraa a'i hanwyl ddiweddar dad. Yn ystod fy ymdaith yn y byd, ni welais siriolach na dedwyddach teulu na hwn, ac ni chefais erioed fwy o garedigrwydd oddiar law neb byw, am yn agbs: dair wythnos ø amser., 'Roedd siriol gymdeithaa Miss Williams a'i brawd ■' Yn iecliyd i galon pregethwr bach t'lawd; A'u tad a enyuai eiii henaid yn ffiam, Yn nfdiWnmi liawddgaraf a mwynaf eu mam. Treuliein ein hamser yn benaf, a 11 oil id ni A lluniaeth, rhwng y cyfarfodydd Sabothol, yn nhy ein hanwyl gyfaill Mr. Griffiths. DYllla Ie beiidigedig i gerddor; swynid ei galon gan gerddoriaeth leisiol ac ofFeryridl o'r fath brnaf, tt mwyaf teilwng o Ddydd yr Arglwydd." iJyrlymai emynau o foliant i'w. iawn berchenog, yn ffrydlif b^seiniol o bob genau, nes oedd ein calon fel llyn dwfr. Yr harmonium xnawr, a'r emynau-byw, A'r plant bach a'u cathlau Ivander a'i wraig der, ill dau, Yn hyawrdledd eu hodlau, I'r nef yn bur eu nwyfiant—aberthent I'hortJ:i Iôr,ei foliant; A'r fendith i'w plith, a'u plant., Y gore a win a garant, D'dylifai'n he.dd, ail afon Ei- rhoddi hwi/l, o ardd Ion.. Mewn atebiad i gais taer a char,edig yr aethom i. fyHy, i dreulio tri Saboth, i'r ardal ddyiminol hon, ac erioed, ni chawsom fwy o amrywiaeth'—agos bob nos o'r ■wythnos- mewn cymdeithas nag yifta. Mae yr addoldy y tufewn i furiau'r gwaith; ystafell eang ydyw, digon i g3rhwyTs oddevitu til cliant'.o bobl.' Yn yr ystafell hon hefyd y mae ysgo.l ddyddiol ragorol yn cael ei chynal, a Chymro o sir Gaerfyrddin yn brif-athraw iirni; ystyrir j y boneddwr hwn- yn un o'r athrawon goreu yn y wlad. Mae yr ysgol o dan aroiygiad y Llywodraeth. Ca\som liyfrydwch mawr wrth weled plant bychain, bochgoch, ,y Cymry yn' yfed gwybodaeth yno fel dwfr, n'r Hirioldeb hwnw sydd yn nodwoddiadol i'n cenedl, yn dawnsio yn myw eu llygaid. Rhif yr eglwy§ yn y lie yw o 80 i 90 o aelodau. Gwneir lii f* fyny o dri o enwadau yn fwyaf neillduol, sef Methodistiaidj Annibynwyr, a Bedyddwyr. i Sefydhvyd achos bychan yn y lie, gan; deulu- oedd Mri. Griffiths, Williams, a Walters, or"s tua chwech mlynedd yn ol -ar gvchwyniad y gwaith gan y cwmni Cymreig; O'r pryd hwnw hyd yn bresenol, y .mae wedi pa^haus gynyddu, •ao. y .mae.y. nef yn coroni ^u cyd-ymdiech yi^ yr Efengyl a- llwyddiant- hyd v dydd hwn. Per thy n a'r Eglwys i Gyfarfod Misol Liver- pool,, a dygir y gwaith yn miaen ynddi in di trfifri y;Metho.(iistiaid Qalfinaidd. Gwejnid- ogion y Gogledd sydd fynychaf yn pregjithu: iddynt, ac. y maent yji myjiu y doniau gorei ac yiileu talu'n deilwng aih^vralth.; Mad gofa £ a jph-i\ ys pcna £ y ^VS»lth yn gorpliwys ar ysgwyddau. Mri, Griffiths a Williams. Hyd y gwelsom lli, yr oedd enwau sectycldol:• wedi ymgolli ntewn ysbn/ddlrwifdd crefyddol, a'r bobl. ar eu goreu yn gwneuthur j^aioni yn Israel, tuag at Dduw a I, ( y., Bot) SabotH,. pregethir foreu a hwyr, ac ysgol yn y pryd- nawn. Mae .y canu yn cael eii arwain gan Mr. Griffiths, aT yr 'Jiarmoniuni;- ac y mae yma ihi n n a godai wrid q, chywilydd i wyneban rhai 6 gyunlleTdfaoedd maAvi'ion Cymru wi'tIt 'I .eiwraiidaw._ r j Mawl:odiaeth,: fel'mel'ydyw, 'I Hynod iaith eu heiiaid y-w. ■ Mae. ,yi- ;Y^g(d Sitbotliol yp: llewyi'chus iawn .yno.. Khifa o gAut ifyiiy. Un o'r pethau mwyaf elieithiol yw gwrando n a plant yn canu rhai o emynau y diw} g\v •) r Amerieanaidd Moody a Sankey, yn oaci eu. 'hftrwain'gan yr hfam6niUm,\a,T. ganol yr ysgol; mac eu lleisiau ieuainc anwyl mor bur a" swynol a thanau telynau mwyaf hudolus em gwlad ai'u difrifoldeb yn d'eilwng o'r geiri.au c a'r tonau a genir ganddynt. ;Cyiielir' cyfeill- ach gL-efyddofbob hwyr Sabotliar ol yhregeth, er.rhoddi drvvs agored i eneidiau clwyfedig :a ewyllysiant droi at ..bobl Dduw, i'w harwain at..yr Hwn sydd Gadam l iachau, a, clmir clivyfedigion yn dweyd1 yn awr a6 eilwaifih, ''Minau a af hefyd. .Trefn cyfarfodydd yr; wythnos yn gyffre"«lin' yw, Cyfarfod Gwedcli nps Lun, Gauu nos Kawrih, xemlwyr I.)a,nos Fercher, Cyfeillacli Grefyddol nos IaUi Band >of Hope nos Weiier a bydd" cyfarfodydd 1 .ryw ddybenion da-yn ami ar ubs Sadwrh. Ile. wel y darllenydd focI yiria anifywiaeth a chyf- .,a a tra I;! a wilder i i;ai a. gai;ant ddaioni., Map y Teml- wyr Da ia'u'liolL galon yn y gwaith) a;c yn llwyddo bfttinydd. a Inw y DeiAl- yw Tal- iesin," er anrhydedd i fabhynaf Mr. -Giriffiths; mae efe yn sicr o fod yn tin o'r .nieibion ieu- ainc mwyaf'gwylaidd a gaUupg.ag a anwyd yii, yr ugainmlynedd diweddaf yn-Nyflryn Tawe; ac y mae pen Tudor baGh ei frawd yn. debyg o f-od y-ii! Orlawn. o gyfoeth it wasaiYcteth y byd, os caiff fyw, :.( Cawsoni rai o'r afeithiau mwyaf doniol, ar rai o'r testynau mwyaf- cartreff)! ,ag oedd bosi'ol eu cael, yn y Demi h m to y buojm. yno, ac nid: yn fuan. yr amigliofitnl- hwyliau, jein hen gyfeillion anwyl wrtli eu traddodi. Mae -holl galbn yr eri^rog'Griffiths^ yn nghyd a'i law., ar eu afu. ei gydgenedl i, sail e deilwng ond heb ihrixiti na- <i6rviem ineb, fel yr awgrymodd rliywun yn anwireddus yii y Mall dro yU'dl. Un o nl ydyw fel meistr gonest ac haefionus, ac tin iruiwn llawn yindrech X wneyd ei w^ithwyr yiiiddedwycid. (I'll- (iif.hliiUK- yu ein )

MA 11 WOLAETH Y PARCH. DAtit)…

.''/■; PENDOYLWYN, -';

GhflS "NEDD. j

■ " - BRITON; FERRY.' ^

SCI WEN. '

'';''''CW.TOON. '\'''

■ -" "• '/-'- '' felingwm^…

MARWOLAETH iDi SEYS-IiEWIS^YSW.

PONTNE WYDD, MYNWY-iZ i :

AB^RA^ONr,

; DYCHYMYG. ",hr-o r !-Pftn…

MARWOLAETH iDi SEYS-IiEWIS^YSW.