Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
AT Y BEIRDD.
AT Y BEIRDD. Bydded I'n cyfeiillon y Beirdd o hyn allan gyfeirio eu boll Gyfansoddladau Barddonol yn y modd ac i'r cyfeiriad canlynol:— REV. W. THOM&S, (Idwyn,) PontUacfr&ith, [GWLADGABWE] Newport, (Mon.)
[No title]
[ fy nghariad yn y bedd —Henaid am enaid Nid yw tlysni yn briodoledd berthynol i r haul- tnwy cyfaddaa a fyddai i'r lioer. Penillion tyner a ohymeradwy. Nid yw yr euglya i M. yn theolaidd. Nid oes ond un linell gywir ynddo, sef lach a rhwydd a chn el rhan. Proilad olaf-Gobaith gref am cryf. Trwy thyfedd am ryfedd. Yrnddangosaat. Ar Undeb—De-hreu "Undeb lira wna raffau Cfyfion." Penillion rfcagorol, yn enwedig y ddau cyntaf. Cymeradwy. Bedd Telynog.—Dymunwn alw sylw y beirdd at yr arddull canlynol Cynyrchion ei awen a safanfc yn fythol, I nodi eu hawdwr yn awdwr o fri; Da un a aroglai gan nefol eneiniad. Pa un tsytid yn gorou aurhydedi i ni. Nid ydym yn htffi yr arddcill Pa un, oddieithr toewn ffordd o ofynkd, Pa un ydyw ? Dichon fod thai gramadegwyr yn ei gyfuwiihau, ond nid yw gtam°wyr yn anffaeledfg mwy na'r Pab. Yr hwn ddy!ai fod. neu y rhai os lluosog. Penillion tra rbagorol. Yrnddangisiiut. Beth yw Cariad.-Penillion cyfoethog a gwir tagorol. Dyma ddarn da,- Beth yw Cariad ? Mor diwaelod Sycid yn ymyl gorsedd Duw, Hyfryd ie i gJaddu beiau I ni byth gael nofio'n hyfryd Wedi taflu'n beiau i lawr. 1tbaid. i'r btirdd gymeryd g"hl rhag i "Bryn ferch" en ttvflu oil i'r cyagod. Oivaiau fod y gardi araIl yma daw i sylw ya y man. A nerchiad Priodasol —Y inao yu lion dros ben genyoi dcbrbya y fardd^niaeth ragorol hun oddi *rth tin cyfaijl talentog, Mr Frauds, (Avonian,) 0 Guay&cau, Chili, Yumhell oidiwrth ei wlad a. i gyfeillion. y mae efe, dan irysgodion yr Andes, yn gwiteithio Gymieig, ao yn cann odlau nad oes eu melusach yn ein hiaith Ni &Ua<<&i neb ODd gwir fitb yr Awea ganu fel y canlyn i Gatiad Tiwy rinwedd hwn, melusic oliwerwder bywyd, Tawelir pob yssoraa, troir gwaa yn wynfyd; Ni oddef ch%'yn i fe chio'r ardd deulaaidd • A cheldw ei bawyrgylch fyth yn falm-.idd. -+-
ANJffiRCHIAD PRIODASOL
ANJffiRCHIAD PRIODASOL I Mr Joseph Mor.-in Thomas, Copper Kefinor, Cwmavon. Aawyltif gyfaill, hen arferiad yw DymuBO fiwyddiant i gyfeiljioi g^iw, Me.Nrt antnriaethau mawrion o br.b thyw. Ond o bob pwyajg gam a rydd yr uni?, Y priodasol gam yw'r mwyjkf pwysig Cam didroi 'nol—ttr gwell, er gwaeth yw'r dynged, Ai garw, at teg y ffjrdd, mae'n rhaid ei cherdded. Chwi gawiir>ch chwithau eich ymgeledd gy- mhwyii," t'el hono rcdle: Duw i Ddyn Par»dwya Bendithied lor eich undeb a dedwyddwch, Eich llwybrau oil d-y^vronfc bur hyfrvdwoh Boed eioh ysprydoedd beunydd d%n dJylanwad, Y cyffyr PAtadwygaidd—perffaith ga/i&d— I gain eich gnydd—omiati cryf fel awgau, Acliariad at Xidawr cariad a i drefniadau. Trwy rinwedd hwn, melusir chwerwder bywyd, Taweli'r pob yatorm, troir gwae yn wynfyd; N'i oddef chwyn i feichio'r ardd do«luaidd; A cheidw ei hawyrgylchbyth yn falmaidd. Gwdl catiad pur na chareg yr Atbroaydd, A droai'r fetel wael yn aur yspleuydd; Mae cariad pur fel I- pnr deilyngdod" Islwyn- ^Hollallaawgrwydd yw Gyfeillion hyfwyn, :Ej ddr,.cJ:tio'n helaeth gaffoch o'i Aberotdd, A nofir) yn ei For yn nef y ntfoedd. Gnayacan, Chili, AvouiAN. Gur. 10.
CYFUNDREFN Y SOL-FA.
CYFUNDREFN Y SOL-FA. Trafn bur y i^erdd -«glnra,—a'r eiddil GwJr addyug dderbynia; Yn reddfol rhed y Raddfa Oes ail i ifjrdd y "Sol-fa ?" Ei seinian per a'n awyDant—Fw hoffi, A'i heffaith dry'n Heiliant Er gwybod yr Men Nodlant, Ceir yn hon rsgotion gant. Y canwyz wna'r acenion—yn hylaw, Ac yn hwyIus weithion Synwyr da holl seinian'r don, Cywir ddyry'r cerddorion. O'i natur syml hynofca',—swynhudol Syniadaeth ddeiUiA A diiyH y dawr dwla' Its haul, i ffjrdd y Sctl-fa," NATHAN WTN.
BEDD TELYNOG.
BEDD TELYNOG. telynog-, Talynog, ai yma gorweddi, Yn vael a dinodded yn nh'w Uwch y bedd? Mae njabion yr awen o'th gylch yn galaru, Atn ballu'th ysgrifell, am wywo dy wedd; Yn wyLidd dymunwn neshau at dy feddrod, Gan deimlo fod yadii yn gorphwys un mawr Ey mynwes ey'n cliwyddo gan alar wrth ganfod Gorweddle un gwympodd ar doriad ei wawr. Telynog, Telynog, mae i eu w yn swynol Ar danau telynau hoff feirddion fy ngwlad, jfra gorphwys yn dawel ar fynwes dy«tawrwydd, 5 Mae'r hwn a bropbwydeat ddoi'n flaenor y gad; Rwyf fol pe'n ymauddo i for ysbrvdoJiaeth, Tra'n ctisio myfyrio nwch priddell ei fedd; Ond dioloh am gymhorth ochenaid a deigryn, I ailiwys fy nheimlad, ac ysgafnhau 'ngwedd. Telynog, Telynog, y lienor tsrddasol, Yr arwr a sytiai lenorion cyn hyn. Yr awen, a angnai o swynion Gwyllfc Walia, Sydd heddyw yn ddystaw dan btiddell y glyn; Cynyrchion ei awen a satant yn fythol, I nodi eu hawdwr yn awdwr Q fri; Pa un a arogla gan nefol eneiniad, Pa na sydd yn goron aarhydedd i ni Telynog, Telynog, O mor gysegredig Y w'r man lie gorwedda., mae'n anwyl i mi, Y llanerch a. wlychir yn ami a dagrau, Cyfeiilion urddasol, Henorion o fri; Yn iach iddo bellach, boed bedd i'w weddillion, I orphwys yn naear hen Gymru ei wlad, Hyd foreu y codir Telynog a i feddrcd, I fod yn dragwyddol yu ngwyddfod ei Dad. Glyn Ebwy. GWENTFRYN.
AR UNDEB.
AR UNDEB. Undeb llin wna raffati cry Son, Undeb ceiig a wna dy, Undeb gwr a gwraig jinweddol, A wna deulu dedwydd cu. Undeb nentydd gyda u gaydd, Wna afonydd mawrion iawn, Cyfleusderau da i longan, Glado nwyfau bore a DaWD. Undeb coed wsa longau cryfion, Nofia'r eigion trwy bob llawn, Undeb anwyl mâll ronynau Ffarfia greigiau celyd iawn, Undeb niilwyr yn y frwydi* A wna ddifrod ar y ma's, Gwawrio wnelo'r hyfryd fore Pan fydd cledd yn arf rhy gas. Undeb y Ebyddfrydwyr selog Ddaw a Lloegr idd ei lie; Y mae Richard, Bright, a Gladstone, Yn dv-i gwron yn ddlble: Undeb cariad ydyw bwriad Yr Ail Berson ya y nef; Dyma ddaw a'r byd i drefn, Lbvyddi&nt fo i'w ecw ef.
BETH YW CARIAD ?
BETH YW CARIAD ? Beth yw cariad ? Teimlad anwyl A feddi&na, dyner fam, Gyda gwea pan y eusana Hi ei baban bach dinam; o mor gynes ei anwyla, '< Cana iddo ganiad loa; Creda nad oe$un mor brydferth A;r un bach sydd ar ei bron. Beth yw cariad Cadwyn euraidd A gyayllta fab a merch Mown tyn gwlwm priodasol, J Nes gwahana angeu erch; Hir-ymaros y mae cariad, Cymwynasgar ydyw ef; Nid yw'n adwaen Hairs cet figen, Nid ymftrosfcia'r elfen gref. '0', Beth yw cariad ? Daw ei hunan Yn ymddang^B yn y cnawd; Gadael gorsedd liys gt'goniant, A dod er ein inwya ya diawd Dyma gariad, pwy a blymia Rywbryd i'w ddyfnderoedd ? Dim ond ei ryfed lu beunydd Fydd y dyrfa yn y nef. Beth yw cariad ? Mor diwaelod Sydd yn ymyl goreedd Duw, Hyfryd le i gladda beiau Pechadurfaid gwaetha'a rbyw; 0 am gfl,ru'J' Bod cariadlawn Am ei ryfedd drffn fawr, 1 ni byth gael nofio'n hyfryd Wedi tafln'n beiau i lawr. Beth yw cariad mam nt p!entyn ? Beth yw catiad neah at fua ? Beth yw cadad pur wladgarwr At ei anwyl wlad ei htra ? Dim ond cysgod gwan o r sylwedd Nad oes terfyn iddo n hod, Gynt a drefnwyd yn yr arfaeth Gan anfeidrol ddwyfol Fod. Bryn, Llanelli. BBYNVSECH.
MAE FY NGHARIAD YN Y BEDD.
MAE FY NGHARIAD YN Y BEDD. (Sef llinellau o gydymdeimlad a dyn ieuanc ar farwolaeth ei gariad.) 0! fy Annie anwyl striol, Hawddgar fel y nefol ros, Am gael gweled dy wynebpryd, Mae fy ena!d ddydd a nos; Mae fy mynwes yri ddrylliedig* Briw yw 'nghalon f(-)1 gan gledd; Nid oea i mi feddyginiaeth, Mae fy nghariad yn y bedd. O! mor hyfryd oedd yr orlau, Maent fel breuddwyd mwy i mi; Ar ol boreu hafaidd hyfryd Daeth prydnawn ystormus, da; Nid oee i mi gysur mwyach, O mor welw yw fy ngwedd; Gadewch i mi lonydd bellach. Mae fy nghariad yn y bedd. At fy Annie hawddgar gwiwlon, Mae fy ngftarSad eto'r un; Er fod by«*edd ineirann angano Yn ysgaru dya a dyn, Eto, Annie, rd'th anghofiaf, Ar fy nwylaw mae dy wedd; Tra'n auadlu gwnaf fi gofio Bod fy nghariad yn y bedd. ENIS DDD. i
PROFIAD OLAF Y CRISTION.
PROFIAD OLAF Y CRISTION. 'Rwy'n gweled boren teg gerllaw, Haf foreu Jabiii, Pan na fydd arnaf ofu na braw, Uwch, uwch y nefoedd fry Yn Nhy fy Nhad," heb unrhyw boen 0 dan y fynwea hon, Yn canu'n Iach i'r nefawl Oen, Er garwed ydyw'r don. Mae'r gobaith heddyw 'r un mor gryf Oddentn gorsedd Daw Af ar adenydd ffydd i'r nef, Lie mae fy mrawd yn byw; Mae cariad Dnw fel sidell aur Oddeutu Ef a dyn, Trwy ryfedd drefn, medd dwyfol air, Maeln uno'r llawr a'i hun. t ENIS DDU.
[No title]
Those Ladies who have not yet used the Glenfield Starch, are respect full 7 solicited to give it a trial, and carefully follow out the directions printed on every pack- age. I* Is rather more difficult to make than other 8tarches, but when this is overcome, they will say like the Queen's Launc'reses, that it is the finest Starch they ever used. ',t. tlt'tf
TRYSORFA Y COEDCAE.
TRYSORFA Y COEDCAE. At lowyr dyffrynoedd Dar a Rhondda. Gydweithwyr.—Ni ddywedsS: anwyl, yn ol yr hen arferiad, a hyny am fod yn gywilydd genyf fod eisian js^rifenu gair ar y pen hwn; a phe byddem yn deilwng 0 gariad cin gilydd, buasem. wedi hen dalu y ddyled ar waith y Coedcae, er ei bod yn fawr. Diau fod llawer o ddarllenwyr y GWLAD. GARWR yn credu mai dyled wedi ei thynu gan ychydig 0 lowyr y lofa uchod ydyw, a hyny, feallai, heb achos priodol. Na, gyfeillion; beth bynag am yr achos, y mae yn too late i ddanod hyny yn awr, os oes lie i hyny ond bydded i ni oil gadw mewn golwg mai dyled wedi ei thynu gan bwyllgor o lowyr holl lo- feydd Otfrni Rhondda ydyw. Pa gynyg bynag a gaent hwy, sef glowyr y Coedcae, galwent am bwyllgor -neiliduol, neu deuent ag ef i'r 0 pwyllgor cyffredinol; ac yna, penderfynid arno yno gaa gyniychiolwyr y gwahanol lo- I feydd a fyddent yn bresenol; a chan nad beth fyddai'r penderfyr.mdau hyn, ni ynganent air, ond sent yn eu hoi. Felly, dyled ar yr holl gwm ydyw. Credaf, fel un ag a fu yn y pwyllgorau rai gweithiau, ac fel ua ag a fu yn ifyddloa i gasglu at y treuliau yr adeg hono, hyd nes i fy meistr cristionogol roddi yr ys- griw arnaf,-credaf, pe buasai glowyr y Coed- cae wedi cael y psth yn fwy yn eu llaw eu hunain, na fuasai pethau wedi ihedeg fel y gwnaethant. Ond, ysywaeth, yr oeddem fel gweithwyr y tro hwn, fel pob tro arall, yn rhy sicr yn ein pwnc, a phawb yn gwybod'y gvf- raith oil, fel mai syndod oedd i ni feddwl fod angen am y gwr mawr 0 Manchester i'n cy- northwyo, JBjdded hyn yn addysg i ni erbyn rhyw dro arali all ein. eorddiwes. Beth bynag, un o ddau beth sydd yn aros, sef talu y ddyled i'r rhai a ddaethant yn y dydd blin i'n cynoithwyo, neu oddef i nifer 0 bersonau diniwaid gael eu heiddo wedi myned ar sals, a dicfcoa i trarchar yn y largen. Cani- atewch i mi ofyn, Pa. un o'r ddau sydd oreu?" a gadael ein aurhydedd fel miloedd 0 lowyr o'r neilldu. Gwn y bydd yn flin gan ein cy- mwynaswyr caredig werthu dodrefn neb i dalu y fath arian. Gwir fod ein hesgeulusdra ni yn ddigon i beri iddynt wneud hyn, canys y mae yn hawddach aros am arian pan y mae diffyg gallti na phan y mae gallu, ond-dim egwyddor i gyflawni; a rhaid i ni addef mai diffrg egwyddnr ac nid gall* yw yr achos na byddai'r ddyled wedi ei han gladdu yn medd gonestrwydd, a'n anrhydedd ninau fel glowyr yn feddfaen arni. Yn lie hyny, y mae ein anrhydedd ni wedi ei gladdu, a'r ddyled ddu yn feddadail arosol ami. A gawn ni droi yr hen fedd i gael yr hyn sydd ynddo allan, a'r allanol i fewn ? Ond yn lie siarad yn farddonol fel yna, a allwn ni edrych ar ddodrefn ac eiddo nifer 0 honom ar werth, a ninau oil yn gyfrifol am yr arian 1 Pa le y mae ein teimlad ? Bydded i ni osod ein hunain yn eu lie hwy, yna dichon y daw'r teimlad i dre'. Dychymygwn weled hwn yn myned a'n hawrlais i ffwrdd, arall a'r chest of drawers, y Hall a'r cadeiriau, a'r ilall a'r gwety Ha! y mae meddwl am hyn ya berwi eia gwaed, nes y cura yn gyf- lymach nag erioed; ond a gaiff hyn orddiwes neb 1 Caiff, medd eia diofalwch; caiff, medd ein angliariad a'n diffyg parch i'n giiydd. Bhodder hcibio ysgrifenu am undeb; na phar- abled neb yr hen ddiareb, "Mewn undeb y mae nerth" yn ein dyffrynoedd hyd oni thelir yr arian hyn. Rhodder heibio gwario arian i bwyllgorau i ffurfio undeb a'r Saeson, hyd nes dileu yr ysmotyn du yma. Undeb yn wir! nonsense i gyd; baldordd o'r fath ffieiddiaf. Yr wyf yn methu deall pa fodd y mae dynion yn cael digon 0 wyneb i son am y fath beth, a phethau ya y cyflwr y maent yn ein plith. Wrth derfynu gofynaf eto, "Ai ni allem gael darlith, cyngherdd, neu gyfarfod llenydd- ol yn mhob cymydogaeth er talu yr arian, a hyny gyda brys. Pwy a ddywed, "Wele ni yn dtchreur Yr eiddoch mewn pryder dwys, VAN DERCAMP I
EISTEDDFOD CEFNCRIBWR, TACHWEDD…
EISTEDDFOD CEFNCRIBWR, TACH- WEDD 8, 1869. Derbyniwyd tonau yn dwyn y ffugenwau canlynol erbyn yr Eisteddfod uchod-47 yn yr oil Ap Iorwerth, loan Greek, Eos Ely, D. ab loan, Llwydfab, Musico, Martini, J. Seb. Bach, Peleg, Naturiol, Rossini, Luther, loan ap Dafydd, O. Hirlaw, Robin Goch, Damantius, R. Ellis, Balfe (2), L.D., Arthur, Idwal, Ap Dafydd, Apollo, Pryderus, Llewelyn &c, Gwi. lym, Martha, Arthur Wyn, Un o'r mynydd, Elyrchydd, Aled, Hen Weithiwr &c., Alaw Conog, TenefaD, Llew o'r llwyn, Benedict, Political, Hudson, Wag yn mofyn wheigen, H. P; R, H. F. Chorley, Brysiog, Carolwr Pitcairn (2), ac un ffngenw annarllenadwy. Gan grefu congl o'r GW^ADGARWR i'r uchod, yr eiddoch 1). EMLYN EVANS.
& '! : CARMEL, TRESIMWN.
& CARMEL, TRESIMWN. Cynaliwyd cyfarfod chwarterol Undeb De- heuol Morganwg yn y lie uchod, ar y 13eg a'r 14eg o'r mis hwn. Pregethwyd gan y Parchn. J. LI. James, Eglwysnewydd Jones. Peny- bont; Morris, Pontypridd; Probert, Bodrin- gallt; Evans, Maeudy Da vies, Gaerdydd Jont3, Machen Evacs, Caerdydd; Jones, Pentyrch Davies, Risca a Richards, Caer- phili. Dechreuwyd yr oedfaon gan y Parchn. Davies, Llantrisant; Morgans, Bethesda, Fro; Morris, Llanharan; a Jones, Treoes. Yr oedd y cynulliadau yn anarferol 0 luosog, yn en. wedig y noson ddiweddaf—degau yn methu cael lie, a phregethu ardderchog o'r dechreu i'r diwedd.
Y GLOWR A'I FAR ,:..:, -
Y GLOWR A'I FAR (Parhad.) Mab.—Yr wyf yn methu deall pa fodd mae'r glowr yn gorfod byw mewn diffyg awyr, ac ar yr un pryd ddigon o hono yn myned i'r pwlL Yn sicr, y mae yma ryw ddirgelwch, am hyny, gadewch i mi gael gwybod beth yw'r achos Tad.—Y peth cyntaf mewn awyriad da yw cael dwy bnf heol yn y gwaith, un er cario yr awyr i fewn, a'r Hall er ei gymeryd allan, ac heb hyn, ofer yw siarad am ddiogelwch. Mae'r nwyon afiach yn sicr 0 ymgasglu yn nghyd, nes gosod y glowr yn yr enbydrwydd mwyaf. M.—Yn mha fath le yr ydych yn debyg o gael y llosgnwy, os bydd peth i'w gaelo gwbl? T.—Nis gallwn gyfeirio at unrhyw ran neillduol o'r gwaith, ond gallwn ei gael bob amser yn y rhanau hyny lie nad yw'r awyr yn ddigon cryf, ac yn chwythu arno nes ei chwalu a'i gario ymaith; ond bob amser pan y ceir ef, mae'n sicr 0 fod yn ymgodi i fyny nes byddo yn cyffwrdd a'r top y mae'r llosgnwy yn sicr 0 fyned i'r tyllau uwchaf bob amser. M.-Pa reswm sydd i'w roddi dros ei fod yn myned i'r top rhagor na'i fod yn aros ar y gwaelod 1 T.-Rhaid i chwi gofio bob amser fod y llosgnwy yn ysgafnach na'r awyr cyffredin, ac felly, mae'r nwyon hyn yn gorfod gwneud eu ffordd o flaen yr awyr pur sydd yn y gwaith; ac yn y diwedd, ni a'u cawn yn ymnofio ar wyneb yr awyr iach. yr un fath ag y cawn rhyw sothach arall yn ymnofio ar wyneb y dwfr. Colled fawr yaom ni fel gweithwyr tanddaearol, yw diffyg ystyriaeth briodol o'r elfen3^ dinjntdo] sydd ya ein ham- gflchynu pan byddo'r awyr yn cael ei estyn 1 ni yn ddilwgr, yr ydym yn ei fwynhau heb ei ystyried ond pan y byddo yn cael ei aa- mhuro a'i wneud yn anaddas i gynal bywyd, yr ydym yn gorfod teimlo oddiwrtho. M— Yr wyf wedi dod i ddeall fod y Hoso- nwy yn tanio yn y lamp; ond yr wyf yn methu deall eto beth yw'r achos na bae hi yn myned yn danchwa gyffredinol trw/r gwaith yr amser hwaw 0 herwydd yr ydych wedi rhoddi ar ddeall i mi o'r blaen fod y llosgnwy yr un mor barod i gymeryd tan a'r pylor ac yr wyf yn gwybod am hwnw, pe bae rhyw ran 0 hono yn cymeryd tan, mai peth an- mhosibl fyddai rhwystro y gweddill. T.—Mae'r dirgelwch i gyd yn hyn: pan byddo y llosgnwy yn wasgaredig ar hyd y gwaith, yr ydym yn ei gael yn hylif tenau, yr uu fath a'r aw?r, yn anweledig, ac felly, yn myned i fawn i'r lamp, nes byddo yn dy- fod i gyffyrddiad a'r fflarn sydd ynddi ond wrth fod y danchwa yn cymeryd lie yn y lamp, y mae'r ffhm yn'tewychu i'r fath radd- au, fel y mae'n methu dyfod allan trwy'r lamp, ac o gaulyniad, nid oes dim peryal; ond ar yr un pryd, chwi welwch yn y fan yma y pwysigrwydd 0 fod eich lamp yn cael ei chadw gyda'r gofal mwyaf, ac yn cael ei chwilio pa un a ydyw hi yn add as i fyned i'r gwaith ai nad ydyw. M.—Os felly, nid gwiw i chwi gymeryd pob math o lusern. Mae'n gofyn fod rhifedi pen- odol 0 dyllau yn eich lamp er cymeryd y nwy i fewn. T.-Ni charwn eich cynghori fod eich lamp yn ddyogel, os ua fydd pob modfedd pedair ongl o'r gwyfr yn cynwys 784 o dyllau ond ar yr un pryd, yr wyf wedi gweled gwyfr yn cynwys llawer llai 0 dyllau, ac eto yn hollol ddyogel; ond nid da ymylu a drwg mewn peth cymaint ei bwys. M.—Y mae'r gweithiau glo yn amrywio llawer yn eu trwch-rhai yn fwy a rhai yn llai. Yr wyf wedi eich clywed yn siarad am danynt 0 18 modfedd i 18 troedfedd. Pa un ai rhai teneuon ynte rhai cymedrol o drwch yw'r iacha' i ddyn eu gweithio ? T.—Y rhai cymedrol 0 drwch, a hyny ar lawer 0 ystyriaethau. M.—Nodwch rhai 0 honynt. T.-Rhaid i chwi gofio fod y nwyon afiach a geir yn y gweithiau glo, yn wenwyn marwol i ddyn, hyd yn nod pan y byddo yn gallu eu cadw o dan ei roolaeth. Yr wyf wedi dangos i chwi yn barod fod y gwahanol nwyon a geir mewn gweithiau glo, yn ysgafnach na'r awyr cyffredin, ac o ganlyhiad, y maent oil yn gor- fod ymgodi i'r wyneb, a'u dal yn dyn 0 dan y top ao o ddiffyg uchder, y mae'r glowr yn gorfod dal ei ben yn yr un sefyllfa, ac o gan- lyniad yn gorfod anadlu yr hyn sydd farwol iddo drachtifn a thrachefn; ac effaith o'r hyiji a nodwyd yw'r olwg wynlas a welir ar ein glowyr yn gyffredinol. M.—Pa faint 0 awyr raid i bob glowr ei gael yn ei weithle cyn y gellir ei ystyried yn ddyogel ? J T. Pe buas?ch yn gofyn pa faint 0 awyr sydd yn angenrheidiol i ddyn ei gael yn yr awyr agored, dichon y gallasem roddi rhyw fath 0 atebiad i chwi; ond rhaid i chwi gofio, unwaith y byddo i chwi ddyfod yn un o'r tanddaearolion, fod yn rhaid i chwi wrth ragor o awyr. Dywedwch eich bod yn gallu byw wrth 10 troedfedd 0 awyr ar wyneb y ddaear, ar ol i chwi fyned i Jawr i'r pwll, rhaid i chwi gael rhagor. Y mae llawer o'r awyr yn myned i glirio y nwyon a nodwyd ac y mae yn rhaid i'r lamp a losgwch i gael awyr cyn y gallo hi oleuo i chwi. TISILIO. (I'w barhau.)
[No title]
Yr oedd cvfaill hoff i mi yn cerdded yr heol heibio i dy Mr Morgan Rees, (Merfyn Clyd- ach,) sef y bardd addawol awdwr Y Bwthyn ya nghanoly Wlad," achyfansoddoddyrenglyn canlynol allan 0 law Clodydd i Merfyn Clydach,—yrwan, Ni fu'riaed ei gallach; Uchel nod, a chalon iach, Olynydd enwog linach. ■ DEWI HASAN.