Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

12 erthygl ar y dudalen hon

HELYNTION CWMOGWY.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

HELYNTION CWMOGWY. MR. GoL. Y mae y strilx yn parhaai o hyd yn y lie hwn, a'r pleidiau megys wedi eu rhwymo a rhwymyn cyndynrwydd, fel na fyn un o'r ddwy blaid ymoetwng. Un diwrnod, a mi yn fy nhrigfan ar Ben y Foel, gwelais rywbeth tebyg i foneddwr wedi llyncu casgen haner baril yn dyfod oddiwrth Pwll y Wyndham tua chyfeiriad Nantymoel. Cymerais fy edyn yn eryraidd i'w gyfarfod, a phan ddaethum o hyd clyw iddo clywais ef yn dweyd y geiriau a ganlyn wrth un o'r hen weithwyr Bu lot iawn o'r cwmp'ni yma heddi yn edrych am sefyllfa y gwaith, a gofynent i mi a fuasai yn gwaethygu os buasai iddynt ei gadw yn segur am chwe' mis eto i ddysgwyl amser gwell. Dywedais inau na fuasai ddim gwaeth." Iil, dim gwaeth, dyna chwedl y gwynt, meddai yr Eryr yn ei feddwl, vgan chwerthin yn iachua.. Wedi hyny aeth Mr. Oasgen 1 fewni Nant- ymoel Inn. Aeth yr Eryr i mewn hefyd; ond trodd Caagen i mewn ar y llaw ddehau, a chauwyd j drws. Felly, dim rhagor i mi. Daethum allan ag at ffenestr llyfrwerthydd a dosbarthwr y GWLADGARWR, ac wrth syllu trwy y gwydr tynwyd fy sylw at ddynes o'r tu fewn a thafod yn debyg i dafod y gloch -4ân yn Llundaiu, yn cael ei ysgwyd mewn -ysbryd cynhyrfua, a'i holl anadl yn cael ei ddefnyddio i ohwythu bygythion at Eryr y .Y Foel, gan ddweyd nad oedd busnes ganddo 1 wneyd ei g'&r hi yn dumcoat, nae yn llyffant chwaith. Ond peidied y rhai hyn a gwneyd eu hunain felly, ac yna id wna yr Eryr b^h sylw ohonynt. Cotied "Unor Llyffantod na wnaeth yr Eryr ond parotoi cap, heb. ei oaod ar ben neb ond, yn oldywediad yr hen bobl,- Y cap a ga'dd ei wisgo Y man lle'r oedd yn ffitio AI euog ffua ffwrdd yn chwim, Heb erlid dim ohono. Yr ydwyf wedi gweled llawer o fechgyn yr arian yn pasio fy nhrigfan, ond y maent yn rhy luosog i'w henwi. Derbynied pawb yn mhob man ddiolchgarwch gwresocaf Eryr y Foel am eu SFyddlondeb yn anfon eu harian wrth y canoedd i wyr y strike. Dyna'r ffordd -i euill y strilce, fechgyn,—pump y cant yn well na deg. Dim ond i ni oil dynu wrth yr un pen i'r rhaff, ni lwyddwn yn fuan i dynu xvw haner tro ar yr hen olwyn fasnachol, yr hon er's amser bellach sydd wedi sefyll, a mixxau ar y rhan iaaf idd ei chylch eang. Os .10 fydd i ni enill y frwydr hon, ffarwel am byth, am na chlywodd neb am well mantais ^rioed,—y maiatri yn eydymladd o'n hochr yn erbyn y rhai sydd yn ein gormesu trwy innhegwch. Dywed rhai mai hunan-elw aydd yn eu golwg wrth ein cefnogi. Nid oes gwahahiaeth, oovs; eu kolw hwy fydd yn elw i ninau hefyd. Gwelaf lytfantod newydd yn cyrchu tua Phwll y Wyndham, felly rhaid terfynu, a ohymeryd fy edyn ar eu hoi. BBTB. Y FOEL. Mr GOL.,—0 dan y penawd uchod, yn eioh colofnau am yr 22ain cynfisol, gwelais lianes yr hen ellyllea, y strike, yr hon sydd yn parhau hyd yn hyn, fel inae gwaethaf y modd ac yn mhlith pethau ereill oe#i Eryr y Foel yn eu nodi allan, yr oedd wedi gweled 0 rhyw lytlantod mawrion coesddu, wedi gwisgo dillad colier am danynt, ond bod eu cotiau o chwith, yn nghylch y rhai nid ydwyf yn gallu cydweled a'r Eryr, sef eu bod wedi gwisgo eu eotiau o chwith, ac yn goesddu. Yn awr, tybivvyf miii dynion yn gweithio o dan bris yw dynion c'otiau o chwith ac yn goesddu. AC nid yn mveithio ar yr hen bris, fel y rhai "hyn, onide, gydweithwyr ? Cofier mai nid fy nyben yw cytiawnhau y rhai hyn am weithio ond dangos nad ydynt yn goesddu a'u cotiau --o chwith. Carwn ofyn i'r cyhoedd pa un «ydd fwyaf niweidiol i weithwyr y cwm hwn, a! dynion yn gweithio i gadw y lie yn agored jx heo bris, neu ddyn yn gweithio gwyth- ieno dan bris? Yn awr, y mae yma wythien wedi cael el tharo, ac yr oedd y dynion oedd- ynt yn gweithio ynddi yn cael eu galw yn d dynion coesddu a'u cotiau o chwith a.c o herwydd hyny atailwyd gweithio ynddi am beth amser; ond pwy dybiech sydd yn gweithio ynddi yn bresenol ? Neb ond yr hwn wyf yn gredu yw Eryr y Foel! Yn awr, credaf y dylasai ef fod yn dawel o bawb. Terfynaf gan ofyn i'r cyhoedd pa un yw y gwaethaf.- Yr eiddoch, CARWR CYSONDEB. [Oddiar pan ysgrifenwyd y llythyrau uchod y mae y pleidia.u wedi ymheddychu, a'r strike wedi terfynu.—GOL.]

—9 Terfyniad y Strike yn Nyffryn…

Brathiad yn Nghaerdydd.

Dyrchafiad Oymro yn Australia.

Y RHYFEL.

Family Notices

[No title]

Advertising

PENTREBACH DISTRICT NATIONAL…

Advertising

Darllenwch, Ystyriwch, a Chredwch…

.Gair o L'erpwi