Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

11 erthygl ar y dudalen hon

------.-----._----NODIADAU…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

NODIADAU CYMREIG. Gan MORIEN'L odd Jn hwjrr nos Sul pan gyrhaeda- ml» Cln kagerlong fawr Sandy Hook. Yn yf elem, ac, ya ddysymwth. daeth anJr 0 ^e^enau ° oleuni i'r golwg yn wasg- 11a am ^roedd. Pa le i'w hwna ar ein „ ? aswJ p Gwyddem wrth nifer y pelenau goleuui a welem fod yno ddinas. Yr ateb ateb oedd mai New Jersey ydoedd. Ar ol c?fDe^ yn mhellach, canfyddem ar ein n» £ yn y pellder un goleuni trydanol yn aweh na'r Heill, Goleani ydoedd yn oael ei Wed 1 ^aw anferth«l 0 ■r1 ei chodi mewn ynys fechan o fewn J pQydig o ffordd o New York. Gelwir hi uwies Ilkyddid, rhoddwyd hi yn rhad gan vij*1d? *r Unol Dalaethau ychydig o flyn- yn ol. Er mwyn i'r darllenydd rhywbeth am faint y ddelw, fo?;}0 e' thrwJn Jn bedair troed- at»v i° a k°<l ei holl gorph o faint cyf- m oedd yn ddichonadwy peidio a eadtvl fod ei thrwjn yn ddigon hir i arogli COrMes o bell J Deil un llaw i fyny yn uwoh *iphen, ac yn y llaw hono y mae pelen o trydanol, yr hwn a lewyrcha am filldir- edd yn mhob oyfeiriad. meddjlddrych wrth ei gosod yn y fan °n~-yn gwynebu y ddyfodfa o Kwrop, a'r gojetmi yn ddyrchafedig yn ei deheulaw— oead gosod *11 an Du Tries Rhyddid yn eroesawu Y cenheàloedd i'r America. Ar y cyntaf. yr oedd rhes o bigiadau hirion yn gollwng allan eum trydanol allan o amgylchedd pen y aaelw Gwelwyd, maes o law, nad oedd gerrnod ° ryddid yn dda, yn enwedig "pen" Jadid, a pkenderfynwyd diffodd y goleani yn "mhen" y dduwÏes. Y rheswm ydoedd fod y lath iP'yuodeb o oleuni lliehar yn y nos irr, V ^yryiu y morwyr agofal Uongau Za ■±J^Dir °'r gwaelod i ben y ddelw i-chant ° risiau troellog. Tua ohanol -York7 ^1Wrn°d diweddaf y bum yn New ddelw Tw? ^TTn. a«erlong i ymweled a'r eria'itn ddr,Rgo y cannoedd f0g J'0?' ini rhan o'r « £ l r a chul, a bum bron a Y?o5? 1 rwf yn y?tod y d*itb 1 11 °^wed sain pobl yn uwoh i ei_Z 7 ^ywyUwch; ac, yn ddisymwth, widld <an, yw. fy tnhen yn dy- f' „?! Jr wyi -yn IIewygu!" (Oh! I am tinting!) buasai yn gwneyd hyny, JL^ dyfodjyn ben-dra-mwnwgl i lawr yr elgynfa dywyll a chul ar fy nhraws; a digon <y £ .mai i'r gwaelod, gol-yn-nghol, a hyoy o latheni, y bnasem yn eyrthio! ^d, trwy drogaredd, ni ddaeth y lady i lawr. Wedi dringo yn uwch, daethnm o hyd iddi. oedd wedi eis(«dd yn un o'r eisteddleoedd aS «ydd wedi eu darpar, yma ac acw, o fewn oohr yr 8sgynfa. "Yr wyf yn well yn *J-r', pan ddaeth am yn ddiamybod i i, ohcrwydd y tywyllwch, igyffyrddiad a. hi. u hjny yn ddychryn i mi wedy'n; ond nid cymaint a-r dychryn cyntaf. Esgynais IfYDy i dalcen y ddelw, a syllais ar New York *i hamgylchoedd poblogaidd tnvy un o'r nenestri syddar draws ei thalcen. • • Ond yr wyf wedi myned o flaen yr hanes. Safodd y llong nos Sal, a draw, yn mbell tu- ^wnt i'r goleuni yn llaw uchel y ddelw, can- 'yddemresi hirion o oleuni. Pelenau trydanol 9*ddynt ar hyd oohrau pontfawr ac estynedig bp°i^"n' jr boll olygfa yn un jT rt.k a *wynol anghyffrcdin; yn hynod WMthif1 treulio wyth o nos- »Sr, ar11 fwrdd^yr16^'?nd eidd°V ll0er f'- SE' S'lw^Liaa-'fS bobl: I V' Pro^ n<i(i yw cymorth ya ftw5x i ^n, j.^01-0^ i'r werin ddyfod &,q cWrlf !ile' gwl*d eiQ brodyr y^deimia/t KV" t a.° 0 ran cyd" i'r 0es ^,wr.o ddynion yr ochr Unol T)ai °Lyn dirnad mainfc serch pobl yr Nid Cvmr„huQ. tuaS at Jr Hen Wlad." ?rJTdain 1° DT)1^ -vr w^f *n 61 feddwl, o.;d ydyw hi ? p on • Onid Gwlad ein tadau'' Wl»^ redaf fod eu serch tuag at yr pQftdl Imfo/0 debyg i'r hyn a deimlai y yn Babilon, tua diwedd y ■^d oedd fa ° o'u caethgludiad. PPJd hTrn'sv Wr- 0 honynt, ag yn fyw y fyQJddoedd wedl gweled an llygaid, en* ani T ynoedd Judea. Ni wydd- yn0 ond' tr F1 a'i hen deml ardderchog ^°iivnt »n ^-hane8- Yr oedd bron pawb o yr oeddvnt ° Babilon yn awr. Ond °edd eu tad Plywed ara Sion Wen Y r wrthynt n rrfi1 uau rnai»au wedi son llawer Sermon am Libann?' Aaron aV »\ i?1 *°yn enwedig am Mosea, telyoorion In ii" Ie>am y telynlau' a'r l!»wen chwedl p hWyl ar dd-vddiau 0.].L^ywbe^ °'r fath sydd yn eynhyrfn Wl,^ yr Americanaidd tuag at "yrHen hKli t' ,/d^ynt hwy.ffwlad ydyw lie y mae n iaradoaiaeth yr hiliogMth jn cydymgyf- arfod. Nid anghofiaf bytb hen Wyddel yn Pittsburg. Yr oeddwn mewn shop tobacco. Yr oeddwn wedi prynu, ond yr oeddwn un ÂlBerloanaidd i dalu. Yr oedd Îrishmsn-dyn yn rgos i ddeg a tbri- Qgain o oedran-^erllaw o dan effaith diod Sjdarn. Pan oedd',rn vn y bcnbleth, ftrwydd na chymerai y ghopwr arian I cly^ yr hen wr °'r Ynys Werdd I sibrwd, roegis wrtho ei hun, Byddwch yn s-redig wrth y bachgen Byddwch yn gar- r., "*?rtho, oherwydd y mae o'r hen wlad. ,rro&is i edrJch arno, a dynalle yr oedd ef yn aril ta,a'r IiawrJ a cfaan y«gwyd ei ben yn i™? yn°la blaeil» adroddai yr ymadrodd- ion uchoa. Yna daeth yn mlaen, achan Tn y caiGiai Americauaidd i'r shopwr, dy- eaoudj "Mi a dalaf li drosto, oanys un o'r fy^7w e' •' Rnoddais fy llaw yn Yn °2 1-P*ddy, a theimlwn bair Ceridwen YI, dechreu cynhyrfu. "Pa faint o amser gof • r,Pan ddaethoch o'r Iwerddon ?" Tnol^i8 lddo> "Ni fu i yno erioed," ebe fe f 0Qd un o'r Iwerddon ydwyf fi." Os y »ei?^ /no ei'ioed," ebwn yn ol, pa fodd d'odP" t^dywedyd mai oddiyno i chi'n wedod yn sarug arDaf' a dy ac 0nii j 1 °ddiyno oedd y nhad a mam, Wedi i»Ji w h/Qy J7 nn a bawn v £ a&tGan oWrthm, cYr,Ldclofais ei fod yn agos i'w Ie. d Gwuaed thai øylwadau yn y oiniaw faivr a j ni Delmonic°. New York, a wnaeth KitsoM 7-D Srjt ?yiwodd Syr James hyddai'p^6-1 araetb' fod yn credo pe horth „ ryd?in rywbryd mewn angen cym- io».0/uy edryoh am dano gan ei hil- hen uw x. menc*n*idd. Pan ddaeth tro yr cyfeiriod/.tWL/ ^adfrjdofi Sherman, i aiarad, a'i feen j J,^ir yr ^ame8>a cban awgrymu yW!?°dd' bod rhialtweh yn myned TrydanS g0n y byddwn ni yno!" enol « T\jyr ymadrodd yr holl bobl yn brea- enol. "Nos peneJiu nlo arddwrn." a "cbyet y hen *r Wa iDa d'wr»" ohwant cofleidio arwr ar lawer o honom. ?r °«dd aefvlKW^ ni09 Sul fajrd haoer nos- toll yseo^lj dawel yr agerlong ar ol ei aohos y.n ^hob oyfeiriad yn awr yn (>mreig iM 1 Oofiwn yr ymadrodd °«dd fy rnvf *?? ddymunol," fcc. ac yr y yrdodau wedi gyru cwsg yn mhell. Teimlwn ryw hoenusrwydd bachgen- t aidd wedi dyfod i fy ysbryd. Clywais ddy- wedyd fod fy nhadcu a'm mamgu yn eu hieuenctyd yn ami yn agor dawns Mabsant yn Ystradfellte. Tebyg mai yr yni naturiol a dderbyniais yn etifeddiaeth oddiwrthynt hvvy-diolch iddynt am dano, ao na dderbyn- iais ddim gwaeth oddiwrthynt-oedd yn awr I yn ymyraeth yn fy anian a'r tipyn sel Fethod- J istaidd o barth y Sabbath, gan beri i mi daro dawns ar fwrdd y liong mewn ardal bellenig. Trechodd "Shon Gorph" 1 unwaith eto, ac ni fu dawns. Ond gorfu i mi a brawd arall dawelu tipyn ar yr hoenusrwydd drwy gerdded yn ol a blaen ar hyd y liong hirfaith. Jidrychwn ar y ser,gan geisio bodd- ¡ loni fy hun a'i yr un ser ag a welem yn < Nghymru oedd y rhai uwchbtio yn awr. ] Dacw, mewn gwirionedd," ebwn, Aradr ) Arthur, ag sydd bob nos, trwy y flwyddyn, I uwchben Uwm Taf, yn aredig cylch o am- 1 gylch y seren ogleddol. Ond hawyr bach, y < mae ef yma lawer yn nes i'r terfyngjlch nag 1 ydyw gyda ni." 1 ft Fel hyn, wedi hir gymdeithasu i'r ser, 1 aethum i fy ystafell, a chyegais fel baban, c neu, fel y dywed yr ysgrifenydd American- I aidd, "Fel y pagan, yr hwn sydd mor druenus I ei gyflwr a bod heb glywed erioed fod y fath ] le ag uffern yn bod t" Pan ddihunais, yr 1 oedd y wawr wedi agor ei ddorau yn ddystaw, j ac wedi gollwng y ffrydlif goleuni ar draws I bryniau, dolydd deiliog, ac afonydd llydain. Aethum ar y bwrdd, ac 0! y fath olygfeydd swynol oedd yn y golwg. Ymestynai New York yn mhob cyfeiriad, ao yr oedd pobpeth I a welem yn arddangos cyfoeth a diwylliant y ( preswylwyr. Palasau eang a thai, a'u ffenestri yn adlewyrchu pelydrau haul y boreu. Aethom i lawr o'r agerlong yn hoenus ar hyd tramwyfeydd gogwyddedig i'r Custom House. Yr oedd pob un yn cario cwd neu ddau, ond 1 yr oedd y gweddill, megys boxes, i'w cario yno j gan weision y llong. Yr oedd yn nhy y dreth res o lythyrenau i fyny, ac yr oedd dodrefn pob un i'w osod o dan lythyi'en gyntaf ei gyf- enw {surname). Er enghraifft, fy lie i oeddo danylythyren "M." Y mae hyn yn rheol yn awr yn y gorsafoedd a'r porthladdoedd trwy y byd, ac, fo ddichon, y bydd ei wybod o ddefnydd i'r davllenydd a ddygwydd fyned i deithio. Wedi i ni fyned o dan arolygiaeth swyddog- ion y dretb, allan yr aethom ao i gerbydau oedd yn ein haros gan awdurdodau gweith- feydd America. Cawsom em swyno gan yr olwg brydferth ar dai mawrion oddeutu yr heolydd llydain y teitbiasom ar hyd-ddynt. Dyna oedd yn fy mben i o hyd — Ptant Prydain yw perchenogion y rhai byn qoll I" Yn ddiddadl, yr oedd y ilawenydd a deiiiilwn yn debyg i'r hyn a deinila rhieni wrth gaiafod yn ddisymwth brofion o lwyddiant eu plant I # Safcdd ein oerbydau o ilaen gwcsty gyda y mwyaf a welaia yn fy mywyd. Y mae biliau y rhai mawr yn fawr hefyd, a chawson ddeall hyny hefyd yn mhen pedwar diwrnod pan ddaethom i'w tain. Nid hoteli yfed yn unig ond un i breswylio ynddi ydoedd hon, ao yr oedd y pethau i'w yfed mewn ystafell o'r neilldu. Yr oedd tap a chelwrn o ddwfr at ei yfed ynddi mown congl o'r brif fynedfa. Dyma yr hotel gyntaf a dwfr yn rhad ynddo a weiais i yn fy mywyd. Ond y maeyn beth oyfEredin yn hotels America. Yn wir, y mae tebyg- olrwydd mawr y gwelir yr Unol Daleithiau i gyd, cyn pen fawr o Hynyddoedd, heb yr un { ty i werthu diodydd meddwol o'u mewn. y mae bagad o honynt yn awr na clieir yr un diferyn o un math o diodydd meddwol ar y Snl o'u mewn. Ni chaniateir i'r landlord ei roddi yn vhydd ao yn rhad i'w lodgers a ddigwydd fod yn lletva yn ei dy y dros y Sabbath. G wnaeth un on cyfeillion ymgaia i gael ewrw gyda'i < giniaw yn y gwestdy lie yr oedd yn aroa yn Philadelphia. Aeth un o'r gweiuwyr Negro- aidd at y landlord ar gais cyfaill. Daeth gwrytyyn ol gydag ef, a dywedodd Ni feiddiaf hyd yn nod ei rhoddi yn rhad i chwi. Ar ddydd adnewyddiad fy nbrwydded," ebe fi, yr wyf yn gorfod tyngu llw na wnes wertbu na rhoddi heb dal am dano ddiod feddwol o un math ary Sul yn ystod y flwyddyn flaen- orol. Heb i mi wnayd hyny gwrthodid adnewyddu fy nhrwydded/' Ymddengys fod y myglys hefyd yn myned yn ddialw am dano yn America ond yn y ffurf o cigars. Nid oes neb yn ysmocio pibau yn gyhoeddua, beth bynag, yn yr ardaloedd y buom ni ynddynt. Dywedodd dyn ieuanc wrth gyfaill i mi, pan welodd ef yn mygu pib, I- Gosodir dyn a fyddo yn ysmocio pib jwaa i lawr yn 'greenhorn' yn union." # # Ond i ddychwelyd at ein hotel yn New York. Yr oedd iddi naw neu ddeg o loriau, uu uwchben y llall. Yr oedd pob un o'r rhodfeydd ag ystafelloedd yn arwain o'r ddwy ochr. Yr oedd fy ystnfell i ar y ohweohed esgynfa o'r Uawr cyntaf. Yr oedd grisiau mawrion, eang, ao igam-ogam, i fyned i fyny; ond nid oedd not, yn eu dringo. Ai pawb i fyny ar yr elevator—peth yn union o yr un ddull a cherbyd pwll glo. Ond, wrth gwrs, yr oedd hwn yn Ilawer mwy mind, Pan yn scfyll ar y cerbyd, ar waelod y pwll hotel- aidd, bn rhai o'r boys Cymreig ar fedr bloeddio, If Pull up!" fel math o goffad- wriaeth am yr hen Solomon Davies dduwiol o'r Ddinas !—y mae yr hen Solomon wedi myned up •' i fyw er's llawer blwyddyn! Yr oedd ystafell y ciniawa yn yr hotel yn gymaint ag ambelll gae, Yr oedd yno ddjgon o luserni a goleani trydanol ynddynt i haner dallu dyn, ac yr oedd yno, o leiaf, haner cant o weinydd- wyr. Ond y peth mwyaf dyryslyd i ddyn o'r wlad yn nglyn a'r giniaw oedd enw jwb peth ar y hill of tare yn yr iaith Ffrengaeg, A wyddostti beth y dodent bytaten i lawr ar y papyr ? Dim ond Pomme Y gwir am dano, yroeddofnarnaf fi ordero oddiar y papyr, rhag i mi gael ffrogen, neu ryw gre- adur felly, i'w bwyta, mewn camsyniad. Bum bron a meddwl ar y cyntaf mai moddioo at y gwallt oedd Pomme! R

Skaters Deprived of their…

£ 30 a Head for a Meal. -I

[No title]

PEOPLE WE READ ABOUT, . »…

[No title]

"dgnipu yu:"

NOTES.

REPLIES.

THE LOVING MOTHER'S LASti…

Advertising