Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
PERSONOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PERSONOL. Bydd yn ofidus g'an lu o gyfeillion ddeall mai parhau yn llesg1 y mae y Parch. E. Pierce, Trelogan. -0-< Cytunodd 19 allan o 32 o dafarnwyr Welsh- pool i gau y tafarndai am ddeg o'r gloch yn lie unarddeg*. -0- Siaradodd Mr. William Jones, A.S., mewn tair iaith mewn cyfarfod yng Ng-hastellnedd, -Cymraeg, Saesneg, a Germanaeg. -0- Deallaf mai'r Athro Eidward Edwards yw Deon y Celfau yng Ngholeg' Aberystwyth. Gwr prysur yw'r Cynghorwr ymhob cylch. -0-- Mae'r swydd o grwner gogledd Penfro, yn wag, ae eisoes y mae pedwar o ymgeiswyr ar y maes, Y cyflog yw can' punt y flwyddyn. -0-- 131wriedir dwyn allan gyfrol goffa: i'r diwedd- ar Biarch. Edward Humphreys, y g-weinidog adnabyddus gyda'r Wesleyaid. Golygir y gyfrol gany Parch. Edward Davies. -0- Bu Mr. r, ichard Jones, Y.H., yn agorysgol newydd ha rdld a chyfleus a adeiladwyd yn Berriew, Tl efaldwyn, yn lie hen ysgol eglwysu ig. Costio Id yr ysgol newydd fil o bunnau. --0- Y Parchn. J. H. Howard, a D. Tecwyn Evans, B.A., sydd wedi eu dewis i bregethu yng nghyfarfod blynyddol Cyngrair Eglwysi Rhydd Gogedd Cymru y flwyddyn nesaf. --0-- Rhoddodd eglwys yr Hen Golwyn alwad unfrydol i'r Parch. Hugh Edwards, Capel Coch, Sir Fon. Dfeallaf ei fod wedi ateb yn gadarnhaol, ac y bydd yn symud i'w faes newydd yn fuan. --()-I Etholwyd Miss M. M. Evans, B.A., merch Mr. John Evans, cyfreithiwr, Aberystwyth, yn llyfrgellyddes gynhorthwyol yn adran wyddonol Coleg. y Brifysgol i Gymru. Bu Miss Evans dros bedair blynedd yn y Llyfr- gell Genedlaethol. -0- Y mae eglwysi'r Babell a Channel, ger Treffynnon, wedi rhoddi, galwad gynnes ac un- frydol i Mr. T. O. Hughes, B.A., Criccieth, i ddyfod i'w bugeilio. Hyderir y gwel Mr. Hughes ei ffordd1 yn glir i gydsynio a'r alwad. -{)- C:ydymdeimlir dirwy'r wlad' a'r Parch. S. T. Jones, Colwyn Bay, a'r teulu, yn eu profedig- aeth chwerw o golli priod a mam annwyl. Mae dau o feibion M'r. Jones yn llenwi safle- oedd pwysig,-Mr. W. H. Jones, B.A., yn athraw ac yn ddarlithydd o dan Brifysgol Llundain, a Mr. T. Elwin Jones, B.Sc., yn athraw yn Ysgol Sir Caerfyrddin. --0-- Dewiswyd y brodyr canlynol yn flaenoriaid nos Saboth diwed'daf yn eglwys Brynseion, Aberd'ar: Mri. E. Llewelyn Humphreys, Chemist, Mill St.; Richard John, Fairview; Edmund Prosser, Anwylfan; David Rees (Adeiladydd); David Rogers, Brynderwen; Rees Rowlands, David's Sit., a James Thomas (Ysgolfeistr). Y oenhadon fu wrth hyn o orchwyl oeddent y Parch. W.,Marg,am Jones, Mri. John Williams, a Wm. Rees Davies, Llwydcoed, a B. James, Carmel., Talwyd y ddyled cyn yr etholiad. Mantais yn ddiau fydd y staff newydd wrth ymg-ymeryd a chyf- rifoldeb ariannol newydd. Hyderwn nad yw llwyddiant gorffennol yr eglwys yn ddim ond prawf o lwyddiant mwy yn y dyfodol agos. --0- Owr yn gwir ofalu am yr achos oedd y di- weddar Mr. John Owen, a bydd bwlch yn eglwys y Babell, Cwmbwrla, ar ei ol. Rhag- orai mewn llawer o bethau, ond yn bennaf fel Cristion, a chynhyddodd yn y cyfeiriad hwn yn gyson, nes i'r Cristion gael ei wneud yn sant. Yr oedd yn un o ffyddloniaid1 y ty, ac hawdd f uasai adrodd am lawer ymdrech gan- moladwy a wnaeth i ddod i'r cyfarfod gweddi a'r seiat. Machludodd 'haul ei fywyd yn ogoneddus, a chafodd angladd1 tywysogaidd. Gadawodd lawer o berthyna'sau, a llu o gyfeillion i wylo uwch ei fedd, ac i eneinio ei orweddfan a'u dagrau, ond y mae ef mewn byd gwell. Ei enaid hedodd uwch y bedd i drigfannau y wynfa dragwyddol. Yng nghyfarfod Dosbarth Llanrhaiadr, a gynhaliwyd yn ddiweddar yn Llanwddyn, pas- iwyd i longyfarchi y Parch. E. Griffiths, Meifod ar ddygiad allan y gyfrol ar Hanes Methodistiaeth Trefaldwyn Isaf." Anhawdd fydidai cael neb cymhwysach na Mr. Griffiths at y gwaith. Ai gormod disgwyl ychwaneig o ffrwyth ei ysgrifbin? Medda M'r. Griffiths doreth o wybodaeth am bersonau a fu yn amlwg yn ffurfafen yr eglwys yn y rhan yma o'r wlad, ac yn y Cyfundeb yn gyffredinol, ac .y a'i gwnelai yn gyfrol werthfawr. —o-—. Dau can' mlynedd i heddyw (Rhagfyr 16, 1714) y ganwyd y seraff-bregeth;wr a'r gwr mawr hwnnw, George Whitefield, mewn tafarndy yn Gloucester. D'arllena hanes ei fywyd fel rhamant, ac nis gallai pobl ieUainc ein heglwysii wneuthur dim yn rhagorach ar yr adeg hon o'r flwyddyn nag" ymgydnabyddu a'r ffeithiau. Pentewyn ydoedd gipiwyd o'r tan, ac hyd ei fedd bu yn llosgi yn oddaith gan dan cariad1 a brwdfrydedd dros ei Geidwad. Hwyrach na fu neb yn y deyrnas yn gallu cario mwy 0 ddylanwad ar wahanol ddos- barthiadau a bobl. Y llais swynai y .werin bobl crchfygai hefyd bendefig'ion y deyrnas, megis William Pitt, David Hume, Arglwydd C'hest; rfleld, ac eraill. Bu farw Medi joain, 1770.
I11III ----,,._------.-CYMRU…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
I11III CYMRU A'R RHYFEL. DOvVCH I"R FRWYDR. Cyfod Brydain Fawr, yn wrol, Law a chalon, dros y gwir; Na foed bradwr na gormeswr, I halogi'th sanctaidd dir; Gwisg wirionedd am dy lwynau, A chyflawnder ar dy fron Dos Vr frydr, ti orchfygi, Yn y wisg filwrol hOIil. Ar wirionedd a chyflawnder, Seiliwydpobdeddfwriaethgref; Nid oes allu ddichon sefyll, A dyrr ddeddfau Brenin nef, Keiser gwympaer ei gryfed, Anghrist syrth er maint ei1 fri, Ond yn gadarn drwy yr oesau, Cymru saif yn nerth ei Rhi. Llandrindod. EDWARD JENKINS, Mae naw o blant hen wr sydd mewn elusen- dy yn Nyffryn Conwy yn y fyddin. Mae Mr. E. C. Powell, mab Mr. J. E. Powell, Y.H., Wrexsam, wedi, ei benodi yn swydidog ym Mrigad Pals Gogledd Cy-mru. Mae eisieu 435 o filwyr i wneud byddin tir- iogaethwyr Meirion a, Threfaldwyn yn gyf- lawn,—101 0 Drefaldwyn, a 334 o Feirion. Penderfynodd aelodau seneddol Ffrainc roi y burned ran o'u cyflog at gynhorthwyo'r di- oddefwyr. Sonir fod aelodau Senedd y wlad hon am ddlilyn eu hesiampl. Yr oedd Mons. Emile Yerhaeren, y Bardd Belgiaidd, Emile Claus, arlunydd, ac Emile Vandervelde, arweinydd Sosialaidd y Belgi- aid, yn treulio y Saboth gyda Mr. Tom Jones, M.A., yn Anwylfan, Barri. Y mae hufen pobl ieuainc Llanidloes yn per- thyn i'r Brotherhood. Nos Fawrth Rhag". 9, y Parch. Robert Davies, B.A., Trefeglwys, oedd y gwr gwadd. 'Nid' oes ei ragorach mewn mwy nag un ystyr o fewn y Sir. Lladdwyd Private T. H. Williafns, Ynys Barri, ar y 7fed o Dachwedd, pan allan yh y rhyfel. Y noson hon breuddwydiodd ei dad' ei fod yn gweled Tom mewn enbydrwydd, a chlywodd ef yn gwaeddi "0, 'nhad." Fel prawf o'r ysbryd crefyddollywodraetha nifer o'n meibion glew ni sydd yn awr yn y Fyddin, gellir cyfeirio at lythyr bachgen ieuanc at ei fam weddw, ac ymhlith pethau eraill dymunai' ami gofio i barhau i dalu ei holl gyfraniadau yn ddifwlch at yt" oglwys. Nid oes angen gwell prawf na hwn o fod gwreiddyn y mater ym meddwl y gwr ieuanc hwn, ac hawdd y gall ei berthynasau deimlo yn falch o hono. Anafwyd Lieut. R. R. Davies, unig fab Mr. J. R. Davies, Ceris, yn y rhyfel. Erbyn hyn y mae wedi gwella yn ddigon da i gymeryd gwaith ysgafn yn yr Iwerddon. Pe coeliem bob tystiolaeth a glywir, gallas- ai unrhyw un yn rhywle, ond iddo gofio am edrych i fyny yn lied ami, weled awyrlong yn y pasio uwchben rhyw unwaith o leiaf bob wythno-s. Yr wythnO'S ddiweddaf mynnai gwr pur gyfrifol yn nhre Dinbych ei fod wedi gweled un yn pasio i gyfeiriad y Werddon; I ond ei bod1 mor uchel i fyny fel na chlywid ei swn. Da fuasai cael (gwybod y swm gyfranwyd !Z> gan wahanol eglwysi yng Nghymru tuag at Z", D'rysorfa Tywysog Cymru. Mae rhai wedi Z!1 y gwneud yn ardderchog. Y dydd o'r blaen clywais am eglwys M.C. Newmarket, Sir Fflint: eglwys heb fod yn 50 mewn rhif, wedi casglu dros ^6. C'ymaint a.'r holl enwadau eraill, gan gynnwys Eglwys Loegr, gyda'u gilydd. Da fydd gan liaws cyfeillion y Parch. D. Hoskins, M.A., Caernarfon, glywed fod y Swyddfa Rhyfel o'r diwedd yn ei igydnabod ,t,,Y fel Caplan Swyddogol i'r Fyddin. M'ae Mr. Hoskins wedi gwneud gwaith da ymhlith y milwyr Cymreig yn Northampton am fisoedd. Derbynia y swydd; ac nid ei fwriad ar hyn o bryd ydyw dychwelyd i Gaernarfon tua diwedd y flwyddyn, fel yr hysbyswyd unwaith. Digwyddiad a daflodd brudd-der neilltuol dros wersyll y Tiriogfaethwyr 0 Gymru yn Otley ydoedd y ddamwain angeuol i Elsie Grace Gladwell, geneth ieuanc 18 mlwydd oed. Pan oedd Edward Williams, 01 Gaer- gwrle, yr hwn oedd yn lletya gyda rhieni yr eneth, yn dangos sut yr oedd dry 11 oedd; yn ei law yn cael ei danio, aeth yr ergyd allan, a lladdwyd yr eneth, yn y fan. Marwolaeth ddamweiniol ydoedd y rheithfarn. Er pob apel o eiddo goreugwyr y g'enedl, a phob gwrthdystiad o'r eiddynt, glynnu a wneir gan lawer wrth yr arferiad niweidiol o roddi' diod i'r milwyr, a hynny dan y gau- .Y dybiaeth y dangosir caredigrwydd iddynt wrth hynny. A thrueni meddwl y gwneir hyn gan bobl sydd yn proffesu pethau gwell. Da fyddai iddynt gofio- geiriau Habacuc: "Gwae a rod do ddiod i'w gymydog'; yr hwn ydwyt yn rhoddi iddo dy gostrel, at yn ei feddwi hefyd." £'am a'r milwr ei hun ydyw, ond gwae, ie, gwae i'r hwn a'i rhoddo' iddo. N'id peth newydd, fel y gwyr pawb, yw ysbryd milwrol Germani. Cymerer y difyn- iad a ganlyn o un o hen gyfnodolion Cymru, sef y Gwladgarwr, am 1840 Mae'r newydd wedi cyrraedd y wlad: hon fod Frederick William III., Brenin Pwsia, wedi marw ar y 7fed o Fehefin diweddaf. Dywedir fod ei Fawrhydii wedi credu rai dyddiau cyn ei farw fod y terfyn yn agoshau, ac iddo ddeisyfu cael un olwg ychwaneg ar ei fyddin filwrol cyn cau ei lygaid yn yr angeu. Felly dygwyd ei filwyr o flaen ei balas, a symudwyd ei wely at ffenestr ei ystafell, a chan nad allasai godi i edrych arnynt gosodwyd drych ar ei gyfer ymha un y gallasai ganfod adlewyrchiad o honynt." Dyma engraifft o'r ruling passion yn gryf yn angeu, ac heddyw meda y deyrnas a'r teyrnasoedd o ffrwyth yr ysbryd milwrol ac annuwiol hwn. Yn y Cymru am y mis hwn, wrth son am Grefydd a Rhyfel, pwysleisia'r Golygydd yr angen am ysbryd cariad a thrugaredd, a cheir ganddo y geiriau miniog a g-anlyn: Mewn tref yng nghanolbarth Cymru'n ddiweddar cododd haid 0 fechgynnos a gwrageddos di- feddwl i wneud ymosodiad ar hen wr diniwed dros ei dde- l a thrig'ain oed, un roddodd an- rhydedd ar y dref honno, ac a wnaeth wasan- aeth amhrisiadwy i fechgyn Cymru, yn unig am ei fod yn Almaenwr. Clywais mai Saeson oedd yr ymosodwyr hyn i gyd, gwyr dyfod i'r dref hon no, ac nid Cymry, ac yr oedd hynny yn both cysur. Yn eu mysg yr oedd llarpiau o fechgyn a cherrig yn eu dwylaw. Llwfriaid diriaid oedd y rhai hyn, onite buasent oil yn Ffrainc, lle'roedd bechgyn can' gwell na hwy yn methu dal rhuthr yr Almaeniaid am nad oedd ynp ddigon 0 honynt.