CYNHADLEDD WRECSAM.|1914-12-16|Y Cymro

CYNHADLEDD WRECSAM.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

CYNHADLEDD WRECSAM. GAN Y PARCH. J. T. JONES, B.A., B.D. Cynhaliodd .Undelb iGenedlaethoil Eglwysi Efengyl- .aidd C!ym,ru" (gyfiarfodydd yn y d,ref ten nos Fawrth a. dydd Men-bcr diweddaf. Pregethwyd, nos Fawrth yng Nghapel Seion gan y iParchn,. J. T. Davies, Llanidloes, a 'Charles Da vies, Caerdydd. Cafwyd dwy oedfa. dda, -end cynhulliad bychan. Prynhawn M'ercheir, am 3.30, cynhaliwyd Cynhadledd Gyho-edd. us yng,ngh,a)p,el Q-Liieen Street, adaeth nifer dda yng. hyd o qgiwysi y cylch i gllywed y drafbda-eth ar y mater, "Y 'Rhyfel a Moesau y 'Bobl/' ac hefyd i ddis'gwyl gair o eglur'had meu o hunan-amddiffyniad yr ¡a¡I;w,ei,nw'yr d'ros sefydJiad yr''Undeb newydd hwn yng Nghymru. Ddsgwylid y Parch. John Williams, Br'ynsiencyn, i lywyddu y GynhjadLedd, ac i anner,ch yng nghyfarfod yr bwyr, ondi nit .welwyd ef ac ni ddaeth gair oddiwrlhn hyd nes. fod y cyfarfodydd bron drosodd. Anff.awd' i'r Undelb ar ei ddyfodiad cyntaf i'r cylch hwn oedd hyn, ond diau fod g.an Mr. Williams .ries.wm. digonol dros ed absenoJdeb. Llywydd'w'yd y Gynbadledd yn ddobeuig a doeth gan y Parch. ,0. íL. RÔberts, ,Lerpwl. Agorwyd v mater, sef :"Y !R.hyfel;ea Moesau y Bolbl," gan y Parch. R. Aethwy Jones, M.A., a, gwnaeth hynny mewn ,anerchiadgoleu a brwdfryddg. Dilynwyd gan y Parch. Charles vDa.vies, Caerdydd, P. D. Morse, a James ,Evans" B.A., yr: Ysgrifennydd. Pwysleisiad a dangosai y tri fod adeg o ryfel yn un peryglus iaw:n .i'r bolbl ideuainc, yn iarbennig cynyrch- ai Thyfel d'eimladau uchel a gallai hynny ddiors-eddu foam a phwyll 'dynion a merched. Cesglir ein d'yn- ion ieuainc wrth y miloedd i waihanol wersylloedd yn y wlad, ac yno deuant i gysylltiad: a chwmpeini a ailant era temtiio, i fynycbu'r tafarnau a lleoedd amliieus, ereill. Y mae llawer hefyd yn ein trefydd a dybiant mai oaredigrwydd a'n milwyr ydyw cyn- nyg diiod feddwol dddynt. iGnesyn na eHid rhoiddi yn naw ipob un o'r dodbarth hwn, a phob milwr o ran hynny, eiriau Dir. 'Skinner: "Don't whatever you do., treat our solilicr~ to drink. Anybody who. does a, ny-thingz to impair the efficiency of a single soldier is fighting for the Germans and, not for his own country." Cyfyd y perigl arall i raddau o'r ffaith yr edrychdr ar y milw'yr yn wiaihianol yn bres- ennol' i'r hyn a wnei'r gan lawer ar amseau ereill. Ni bu y imilwr erioed yn fwy poblogaidd a pharch- iiis yng ngolwg cyfangoriff y genedl. Y mae ;gwreng a. gwerin yn !bawd, i'w glodfori ac i weini arno. Ac oherwydd hyn 'ym'gasigla ein ,merched a'n genetbod ieuainc atynt yn lluoedd. IDywedwyd yn y Gyn- hadledd' y cwyna'r awdurdodau milwrol mewn rhai mannau am na chaiff y milwyr looydd gan ferched a genetbod ieuainc y lleoedd (hynny. Gwna Caer- dydd ymdrechion clodwiw i geisio lluddias. canlyn- iadau niweidiol d esgor oddiwrth hiyn. Ar ol tra- fodaeth fuddiol ac amserol ar y mater a nodwyd, rhoddodd y llywydd gyfle i gael gair am yr Undeb a'r angen. am dano. Cododd1 daiu neu dri i wrth- dystio yn eirby,n 'sefydliad yr Undeb newydd hwn ar yr adeg brese-nnol, ac heb ymgynghoriad digonol a chydsyndad Egl'wysi Rhyddion rCymru. Ond! !gan fod yr amser ,wedi dirwyn- ymhell ,eisoes ni chafw-yd amser i fyned i mewn i'r rhesymiau o blaid ac yn erbiyn. iDyima ddiffyg aml'wg v 'Gynhadledd yn sic.r. Bodola, JJJélwer ü dywylwch, neu anwyhodaeth yn y wlad mewn perthyna's i'r achtos neu yr angen- rbeidrwydd am sefydliad yr iunreb newydd hwn i ,'Gymru. iCamgymeriad1 a cholled mawr i'r Undeb ar ei didyfodi-ad cyntaf .i'r cyleh poblog hwn o'r IGo.gl,edd, ydoedd peidio trefnu cyfle hielaeth i egluro, ei fodolaeth a'.i ddi'ben. Cafwyd gair gan y Parch. E. K. Jones, Cefnmawr, a ddangos. a,i in ad oedd! cysylltiad Cymru a "Chyngor, Cenedla- aethoil yr Eglwysi IRhyddion", yn foddhaol er's tair blynedd. Ond ni ehafodS amser i fyned i mewn i'r mater, a diweddwyd y iGynhadledd hebfod neb yn oleuach ar y mater o hawl a thiedlyngdodT y,r Undeb. i gydymdeimlad a chefnoga,eth Eglwysi Cymru. Nid oes'. gan unrhyw .sefydliad n,e,u Undeb pw'y bynnag. a'i dyga i rfod bawl .i ddisgwyl derbyniad a chefnog. aeth gan egl'wysd neu wlad heb yn gyntaf oil brofi neu ddangos. ei resiymoldelb a'i deilyngdod i hynny. Cofier hyn, nid wyf yn awgrymu nad oes gan arwedn. wyr yr Undeb ddigon o resymau, a"r rhai hynny yn hollol deilwng ac argtyhoeddiadol, dros yr hyn wnaethant wrth alw yr Undeb hwn i fod, ond yn sicr collwyd cyfle godidog i eigluro eu safle i'r rhan hotn o'r wlad. iCyn y daw yr, IUndeb eto! i'r cylchioedd hyn, 'bydd gwahanol. gynghorau yr Eglwysi iRihyddi- ion wiedi cyfarfod a phenderfynu pa un a wnant ai iglynnu wrth '"Gyngor Cenedlaethol Eglwysi Rhydd- ion Lloegir a (Cihiymru,"< ynte ymuno a';r Undeb newydd. Ac nis. iga,ll yr Undab eu beio os pender- fynant lynnu wrth yr ihen am na feddant ddigon o oleu'ni am y newydd. Cafwyd Cyfarfod C'yhoeddns am 7 p.m., yng nghapel 'Seion, dan lywyddiaeth -E. T. John-, Ysw., A.S. Y mater ii. siarad ar,noi oedd "CyfLe'r Eglwysi yn y Rhyfel hwn," la chafwyd anerchiadau arno gan y 'Llywydd, a'r Parchn. 0. L. Roberts, ILerp-wl, a D. Pughe, Merthyr.

Advertising

NODION 0 LEYN.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

NODION 0 LEYN. Caniatawydt aelod yabwanegol ar r Fwrdd y Gwarcheid.waid dros. Pwllheli, a dydd' Sadwin di- weddaf cafwyd etholiad er dewis aelod. Dwy ferch oedd yn ymgeisio, sef (Mrs. Dr. S. W. [Griffith, Elg- lwyswraig a rhori, a Mrs. E. Mostyn Jones, Ym- neilltuwraig la iRhyddfrydwraig ,selog, a gwraig i wemiidog y Wesleyaid yn y dref. 'Cyhoeddwyd v canlyniad gan (Mr, Hugh Pritchard ychydig cyn naw o'r gloch yr hwn oedd; fol y .canlyn Mros Mostyn Jones 207 Mrs1. S. W. Griffith. 242 Mwyafrif • 55 Mae Cyngor EIglwysiRhyddion Pwllheli wedi penderfynu ymweled a pho'b ty yn y dref erceisio cael ychwaneg i fynyahu moddion gras a chael wyth. nos o genhadaeth efengylaidd y,n dddlyno.1 i'r Wyth- nos Weddiau. Mae y gwaith o gysylltu y ddau forglawdd ar lan y moir yn Pwllheli wedi leli ddecbreu er's wythnos. Bydd y gwaith yn gaffaeliad mawr i'r dref. Mr. J. IH. IRoberts, 'Pwllheli, ddewiswyd i ofalu am y • gwaith. Llongyfarchiadau i'r Parch. IR. 10. Williams, gweinidog y IDinas a Gam Fadr'yn a'r ei briodas a Miss Owen .0 lAmlwch. 'iHydera.f y cant dymor 'hapus a mait,h, ac y byddant yn foddion i wneud llawer iawn o ddaioni yng ngwinllan yr Arglwydd yng ngodreu y darn. iSwyddogion iCymdeithas Athrawon Deheubarth Sir Gaernarfon am yflwyddyn iddyfodol ydynt,— Llywydd, Mr. T. H. Jones', Tydweiliog Is-lywydd, M'r,. IE. R. Williams, 'Bryncroes; Trysorydd, Mr. Walter Jones, Voelgron, Ys-grifennydd, Mr. E. Tones Griffith, Pwllheli.

NODION 0 GAERDYDD A'R DEHEUDIR.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

NODION 0 GAERDYDD A'R DEHEUDIR. Rhagfyr (8, yn eglwys iPenntbroke Terrace, M.C., Caerdydd, priodwyd Mr. 'Edward R,ees Ariandy L. & .P., Caerfyrddi.n,,m,abi(M,r. Richard Rees, Y.H., Machynlletth, a Miss Fanny Richards, ail ferch Mr. Thomas 'Richards, gynt lo',r Pent re Rhondda, ac wy,res IMlr. a Mrs. J. (Richards, Coleufryn, Whit- church, Caerdydd. Rhoddwyd y 'cwlwm priodas gan y Parch. ,Evan Rees (Dyfed), Caerdydd, yn cael eigynorth wyo gan. y Parcih. il,l. H. Jones, B..A. T o,n Pentre. Rhoddwyd, y briodferch ymadth gan eii hewythr. Mr. J. Emrys 'Thomas, Myrtle Villa, Ciaerfyrddin, wasanaethodd fel ,gw:as y briodas. Ar derfyn y-,gw,asana,ethi daeth nifer .0 gyfeillion ynghyd .i /Goleufryn, Wthitch.urch, lie eu .croesawyd gan Mr. a. IMIIIS. J. Richards1. Yr oedd y llu anrbegion gwerthfawr dderlbyniwyd, gan y ddau yn arddangosetg o'u jpoblogrwydd ac o'r teimladau caredig ddangos- wyd. tuag atynt ar ddecbreu eu gyrfa, ,Hir .oes a •lrlwyddiant yn eu hystad newydd. Cynhaliodd Methodistiaid iCymreig, iCwmbach, Aberdar, leu! cyÍiadodydd blynyddlol yn dddweddar. Gwasianaethwyd ,gan y Parch. |W. E. Prydderch, Abertawe. Caied oynulliadau inawrion, a gweini- dogaeth gref ac amserol. Cynhaliwyd cyfarfod sefydlu'x Parch. Evan Wil- liams, gynt o Wrecsam, yn fugail ar eglwys Method, istiaid Saesneg, Cwm, Eb'bw Vale, yn ddiweddar, pryd y daeth cynulliad da ynghyd. Llywyddwyd gan Mr. T. iHughes, cyfreithiwr, Llywydd Presby- tery Mynwy, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch. J. Roberts, 'Wrecsam, dros Lancashire Presbytery, Parch. E. Armstrong, 'E'bbw Vale, Parch. T. Dav- ies, Cendl, ac ereill. Dywedodd y Llywydd fod y gweinidog noewydd wedi gwnend gwaith da yn Wrecsami. IHyderai y byddai'r iParch. Evan Wil- liams yn g:artrefol yn eu plith. Yr oedd maes eang yn y ICwm. Dywedodd y Parch. Evan Armstrong, gweinidog Methodistiaid (Saesneg, \EbbiW Vale, y dy- muniai yntau groesawu y Parch. Evan Williams i'r Cwm ac Ebbw Vale dros 'Presbytery Mynwy. Gall- ai dystio nas gallai Mr. Williams ddim cael gwell pob.1 na phobl y gymdogaeth hon. 'Dywedodd y Parch T. D,avies, C.endl, y gallai yntau hefyd dystio t-rwy brofiad y gallai Mr. Williams deithio ymhell cyn cyfarfo,d, a gwell pobl na phobl y gymdogaeth, ac yr oedd yn croesawu Mr. Williams ac yn dymuno pob llwyddiant dddo yn y Cwm. Siaradodd y Parch. J. Roberts, (Wrecsam. Dygtéli v dystioilaeth uchaf i gymeriad1 a gwasanaeth Mr. Williams pan yn Wrec. sam, a'r golled a deimlid ar ei ol yn y lie hwnnw. Tystiai hefyd, i gymeriad uchel 'Mrs. Williams. Caf- wyd anerchitéld gan Mr. J. Davies, Ysgrifennydd yr eglwys, a chroesawyd Mr. Williams gan y Parch. J. O. IHughes (Bedyddiwr), a'r Parch. D. Richards (An. nibynwr,)'. DioiLchodd Mr. Williams i'r siaradwyr am eu geiriau gwerthfawr. Caent ef a Mrs. Wil- liams yn ibarod bob amser i wneud Ie'll goreu ym- holb, amgylchdad. "Ypethmwyaf yn y byd ond un "ydoedd testun Diarlith y 'Parch. ID,. M. Phillips, M.A., Ph.D., Tylorstown, yn Penuel (M.C.). Pontrhondda. Cad- eiriwyd gan y Parch.. T. G. Jenkyn, Llwynpi.a. Cad. wodd y darlithydd! y gynuilleidfa mewn hwyl rh,y,. feddoil. Darlith nodedig o. (dda ydoedd. Cynhaliwyd Cwrdd Misoli Free Church Council' Canol Rhondda. yn festri .capel Trinity (M.C.), Ton. ypandy, y Parch. J. E. 'Dennis yn y igadair. Cafwyd ymgorni ar y mater pwysig sut i gael mwy o'r bohl i roddi eu pireseno.Ideb yn yr eglwysi, a phenderfyn- wyd cynnal cwrdd arbennig dan nawdd1 eglwysi Ym neilltuol y doisbarth, i ymdrih ar y mater. Mae'r Henadur IMorgan Thomas wedi bod yn siar- ad mewn nifer o'r cyfarfodydd ymrestru. Mae'r Henadur yn aelod blaenllaw yn eglrwys Methodist- iaid Saesneg, Plasnewydd, Caerdydd. Ymunodd dau o'i feibion a'r tFyddin.

Papurau Newydd Cymru

Y Cymro

5 erthygl ar y dudalen hon