Y Cymro

SYLW AR FISOLION. Gan y Parch. T. R. Jones, Towyn, Un o nodweddion yr oes hon yw'r duedd i ym- ffurfio yn iGymdeithasau er gweithio dros wahanol "achosion" daionus. Sicrheir felly gydweithred- iad, a'r grym ychwanegol a ddaw drwy hynny. Yn unig dylid cofio fod perygl meddwl am y Gymdeith- as fel rhywbeth ar wahan i'w haelodau a disgwyl i'r trefniadau weithio megis o honynt eu hunain, ac esgusodi'r aelodau eu hunain rhag mwy o ymdrech. Haws yw mynychu pwyllgorau'r Gymdeithas, a hyd yn oed gyfrannu at ei threuliau, na gwneud ei gwaith unigol ac ymarfetol. Un o angenrheidiau Cymdeith- as Iwyddiannus, drachefn, yw cylchgrawn: boed fychan neu fawr, rhaid ei gael. Ynddo y mynegir amcanion y Gymdeithas ac—weithiau—y cyhwfanir ei gorchestion. Gwyntyllir anhawsterau'r dasg a rhoir cyfarwyddiadau sut i'w cyflawni. Gwneir peiriant cymhleth a golygus ni .bydd eisieu mwyach ond yr ager i droi'r olwynion, nes cyrraedd pen y daith. Dyna'r syniad ddaethi in meddwl tra'n edrych ar enwau sypyn o fisolion M.awrth ar y bwrdd. Perth- yn rhai ohonynt yn benodol i'r plant, sef Children's Friend,' The Band of Hope Review,' The Bible- Society Gleanings,' Y Winllan.' Diau y gwneir ymdrech deg yn y blynyddau hyn, ar lafar ac mewn argraff, i gyftawniein rhwymedigaeth i'r plant. Ond tybed na chynhygir gormod o'r ffugiol iddynt, yn enwedig yn y cylchgronau Saesneg? lawn yw rhoi mesur o hynny. i ddiddori a sirioli meddwl yr ieuanc, ond gormod o ddim nid yw dda. Ceir lluaws o bethau tra chanmoladwy yn y 'Winllan,' fel arfer, ond fod rhai ohonynt yn fwy arbennig ar gyfer yr ieuenctid nag ar gyier y plant lleiaf. Wele yma hefyd yn y pentwr Esboniad i blant, gan y Parchedig H. Lefi Jones, Croesor Nicl llawer sy'n ddiwytach gyda'i ysgrifbin na'r lalog" hwn a hyfryd yw canfod fod ganddo ddawn at y plant—gaiiu i ddychmygu eu hanawster- au hwy, a ffordd fedrus a swynol i ddadrys y cyfryw. Llongyfarchwn ef ar y syniad hwn, ac ar ei bryd' londeb yn d,arparu ar gyfer blwyddyn' newydd yr Ysgol Sul. Medd Cymdeithas y Beibl.au ddefnydd- iau diguro at dclwyn allan gyhoeddiad misol i'r ieu- ainc, ac un arall i rai mewn oed—' The Bible in the World.' Tery eu darluniau heirdd lygad plentyn, ac apelia eu hanesion at arwriaeth ei ealon. Ac y mae tvmor o ryfel yn golygu prysurdeb ade-g hau i'r Gymdeithas glodwiw. 0 swyddfa'r Children's Frien .d,' daw allan hefyd Family Friend,' yn yr hwn y ceir ystoriau darllenadwy, darluniau o leoedd hanesyddol ar v Cyfapclir, a thudalen neu ddwy am lenyddiaeth Feiblaidd. Wele yma, eto, ddarpar- i.aeh i'r cerddor, ac ir gymraes, mewn misolion hys.- bys yn dwyn vr enwau hynny. Rhagorol iawn y syniad yn y Cerddor,' a'r gweithiad allan ohono, sef atebion chwech o Arweinwyr mewn perthynas i nodweddion Cymanfaoedd Canu heddyw. Mae'r atebion yn dra arnrywiol, a daw eiddo ereill mewn rhifynau dilynol. Rhodio'n urddaso] ar hyd ei llwybrau arferol wna'r Gymraes am 'y mis. Faint, tybed o'ch darllenwyr a wyddent am Gym- deithas i gynorthwyo carcharorion ar eu rhyddhad, pethynol i Siroedd Dinbych, Fflint a Meirion? Dyma adroddiad o'u cyfarfod blynyddol yn Rhuthyn, Ionawr 1915. A phrudd i Ymneilltuwyr fydd sylwi ar enw'r Prifathro hyglod o'r Bala ar restr yr Is-Lywyddion,—yr unig Ymneilltuwr ar y rhestr, er fod enwau amryw garedigion ohonynt ym. ysg y cyfranwyr.' Manteisiol yw cylchgrawn hvd yn oed gyda gwaith mor ysbrvdol a gweddio. Golygir The Remem- brancers gan y cenhadwr ymroddgar o Sylhet-y Parchedig J. Pengwern Jones. Dyma'n ddiau enw .ardderchog ar weddiwyr-Cofiaduriaid. A da yw gweddio gyda'r deall,—ar adegau neilltuol, am beth- au neilltuol, a thi-us leoedd neilltuol, mewn cyd- ddealltwriaeth, tra y gwneir hynny a'r Ysbryd hefyd. I eghvys Charing Cross Road vn Llundain y perth- yn yr anrhydedd o ddwyn cylchgrawn misol allan ar ei chyfrifoldeb ei hun. Daw defaid gwlanog a breision i'w cneifio yn y Gorlan hon. Diolch hefyd fod rhifynau'r flwyddyn newydd wedi cael torri eu dail cyn gadael y swyddfa. Qichon y daw tro'r Lladmerydd i fyn'd dan oruchwyliaeth gyff. elyb, yn lie wynebu triniaeth. greulon y bysedd a'r Ilaw neu'r gyllell or finiog yn nhai rhai o'i chroesaw- ,yr. Mae cynnwys y ddau gyhoeddiad- diweddaf en- wyd i fyny a'u hamser goreu. Felly hefyd Yr Eurgrawn Wesleaidd,' gydag ysg- rifau trwmlwythog ar Undod Duw," ac ar "Y Drindod," gan ddiwinyddion profedig. Yma eto gwelir enw'r diweddar Brifathro, gydag ysgrif fer a chynnes ar Yr Eglwysbach." na ddaeth i law mewn pryd i fod yng nghyfrol goffa'r pregethwr hyawdl hwnnw. Ar waelod y sypyn wele'r Welsh Out- look.' Ei bwysau a'i dygodd i'r safle honno! Mae yma ddynion llyg.ad-graff yn ysgrifennu Nodiadau'r Mis. Deil hanes Robert Roberts yn ei flas. Ni anghofiwyd ein nawddsant. Adolygir yn garedig ac yn feirniadol. Rhwng ei amrywiol nodweddion ymddengys yr 'Outlook' cyn debyced o fyw a'r un ymgais o'r fath i draethu am Gymru yn iaith y Sais.

LIVERPOOL A'R CY!LCH. Nos Fawrth yn Chatham St., oynhaliwyd cyng- herdd er budd Cronfa y Tlodion. Gwasanaethwyd gan y cor dan arweiniad Mr. O. R. Hughes, yn cael ei IgynorthwlYo gan Miss Lottie Thomas, Mrs. Thomas, 'Mri. 'Griff. Owen, E. Walter Wmiams (Tal- ysarn igynt) a E. O. Mostyn. Y Cadeirydd oedd y gweinidog. Laird St.—Nos Lun caed diarlith ar John Jones gan y Parch. Joseph Jenkins. Y Llywydd oedd Mr. David T. Jones, a diolchwyd am dani gall y gweip;- dog, Golygydd y 'Brython,' a'r Parch. J. H. 'Howard. Nos Fawrth caed eisteddfod goronog i rirl):a y gymdeithas lenyddol, pryd y coronwvd .V'ss E'tned Jones. am benillion i'r Milwr Cyinrcig,' o car. ar- weiniad y Beirniad a'r Rolanr V»yi. a Cbofiadur yr Orsedd, R. J. 'Griffiths, ac amryw o'r beirdd. Dydd Mawrith yn Anfield claddwyd Mr. Edward M. Evans (Morfryn), genedigol o'r Penrhyndteu- dr.aeth. Hoffai farddoniaeth3 llenyddiaeth a c'herdd- oriaeth. iBu y teulu yn byw am chwarter canrif yn nhy capel Crosshall. St. Y mae ei weddw yn chwaer i'r diweddar Alaw IManod. Gwasanaethwyd gan y Parchn. J. H. Morris a J. O. Williams (Pedrog). Cymanfa Unedig y (Plant yn Birkenhead.—Nos Sadwrn yn addoilcùy yr Woodlands, o dan lywydd- iaeth y Parch. O. J. Owen, arweiniwyd y canu gan Mr. W. Jones. Holwyd y plant gan Mr. Hugh Evans, B.A., ac anerchwyd hwy gan y Parch. D. Adams. Adroddwyd aehanwlyd gan amryw o'r plant. Nos Sadwrn, o dan nawdd YSlgol Sul Ramilies Road, cynhaliwyd cyngherdd er budd Cronfa y Belgiiaid, yn St. Barnack Hall. Gwasanaethwyd gan Miss Annie Davies a Mr. Griff. Owen ac ereill. 2, Primrose Rid., R. J. GRIFFITHS. Birkenhead.

RI-IIWMATIC AC ANHWYLDEB Y KIDNEY TRINIAETH RAD. Y mae rhiwmatic yn ganlyniad uric acid crystals yn y llywethau a'r cymalau, effaith gormod o uric acid yn v cyfansoddiad, a'r acid hwn ydyw'r achos penaf o boen yn y cefn. lumbago, sciatica, gowt, an- nhren y dwfr, careg, grafel, dropsi, diabetes, a Blight's disease. Y mae Tabledi Estora yn driniaeth effeithiol a llwyddiannus ar gyier hyn, ac wedi gwella llu o achosion wedi i feddyginaethau eraill fethu, yr hyn a gyfrif am y ffaith eu bod yn cyflym gymetyd He meddyginiaethau "ar ol yr oes"—ydynt yn ami al:an o gyrhaedd pawb ond y cyfoethog. Y mae nifer cyfyngedig o focses o Dabledi Estora yn cael eu "cynnyg yn rhiad er profi eu bod yn llawn warantu eu disgrifiad-meddyginiaeth onest at y Kidney am bris gonest, is. ltc, y bocs o 40 o dabledi, neu 6 bocs am 6s. Cyflenwir hwy gan y rhan fwyaf o fferyllwyr. Y mae y cynnyg hwn o un bocs llawn yn parhau mewn grym i ddarllenwyr y "Cymro" am ddeng niwrnod o'r dyddiad hwn, ac ar yr amod fod y rhybudd hwn yn cael ei dori allan a'i anfon gyda 3s. mewn stamps, onide fe anwybyddir y ceisiad. au; a'r amcan ydyw. diogelu rhag rhai nad oea. arnynt angen y cynnyg. Cyfeiriad-Estora Co., 132, Charing Cross Road,

gofro am y Tab a'i Cardinaliaid. Tri yn unig a ddwg ar.got i ni v Kaiiser, ac o'r iti-i uii o honynt sy'n caelcennadilefaruynygyfrolhon. Nid Almaen- wr mo hono ychwai th, serch ei fod yn arfer trin y cledd, ac yn credu mai ei fvgwth ar ddynion yw'r ffordd am "heddwch," Un lleygwr yn unig sy'n eu plith, ac wrih. ei weled rhesymcS yw gofi-n m e v. a syndod, "Pa foad y daethost ti <yma?" Y Pregethau. Profant yn glir fod yr eglwys heddyw yn dw i nodweddion yr eglwys apostoiaidd—" amryw dd: iau, eithr yr un Ysbryd ac amryw wei.ni,dogge,th iii, eithr yr-un Arglwydd." Yn y Rhagdraeth ymdr' ir yn rhagorol ar 'Y Pulpud: Ddoe, Heddyw. c Yfory ac y mae cynnwys y gyfrol hon yn cada J- hau yr hyn a ddywedir am ragoriaethau y pulp d yng Nighymru, yn ogystal ag am ei ddiffygion i beryglon. Ceir yma devrngarwch sy'n ymylu ar fjd yn ddeddfol i'r gwirionedd a ddysgir gennym yn ol cysonde,b y ffydd. Pur anodd fydd i daflod genau neb ddeall cam flas. Ond ychydig o le a roddir i olygfa newydd ar hen wirionedd, a phrinion yw'r llwybrau newyddion at hen olygfa. Nid yw hynny'n golygu amddifadrwydd o bob newydd ;deb ychwaith. Y mae yma lawer o'r peth .c/yfrin hwnnw a nodwedd- ai bregetfciau y diweddar Dr. Owen, Thomas— newydd deb y gwlith. Ond ychydig sydd yma o'r peth p, n hwnnw a noaweddai ibregethau Ernrys Ap Iwan—newydd-deb y manna. Gwlith ar "hen yd y wlad sydd yma, ac nid manna ar y gwlith. Petae eyfuniad o'r ddau yn bosibl hwyrach v deuai'r pul- pud a'r sedd yn iIles i'w gilivdd, a'r weinidogaeth yn fwy effeithiol, ac yn fwy igrymus nae erioed. 0 ran hynmy, y mae cyfuniad o'r pethau hyn yn bosibl, a cheir ef mewn lair neu .bed air .o'r pregethau sydd yn ,e y llyfr hwn. Daw y daillennydd i'w hadnabod wrth reddf. Bydd dan orfod i'w darllen drosodd a thros- odd-i sefyll, ,j synu, i wylo ac i addo-li. Ni eilir dweyd peth felly am y gyfrol i gyd, nac am y rhan fwyaf o honi ychwaith. Y rheol yw fod y gwahan- iaeth hanfodol rhwng ipregeth a thraethawd yn cael ei anwybyddu—y gwahaniaeth rhwng art a fine art,' ys dywed Dr. Saunders. Mae'n wir mai pre- gethau wedi eu paratoi i'w darllen, ac nid i'w gwrando-, yw y mwyafrif mawr o honynt, er hynny tei.mlir fod gormod ynddynt o gymeryd mewn Haw osod iallan mewn trefn. "diaethawd am y pethau a gredir yn ddiameu yn ein plith." Yr 'art' yn wych, ond y fine art yn wael. A ydyw hyn yn nodweddiadol o bulpud y Methodistiaid Caifinaidd? Os ydyw, priodol. oedd cadw'r ncdwedd mewn cyfrol fel hon. Fodd bynnag, er, neu yn hytrach aiii, fod yma rai beirdd brenhinol ymhlith y cenhadon, ni cheir dychymyg owvllt, nac iaith chwyddedig yn(glyn a'u cenadwri. Ni wisgir yr efenigyl sanctaidd mewn ffug ifarddoniaeth ganddynt hwy, megis y mae arfer rhai." Yn yr hold bregethau mae'r iaith yn semi a choeth, a'r gwirionedd mewn canlyniad yn loew ac yn urddasol. Ar bwnc yr orgraff ni ellir gweled liygad yn llygad a'r golygydd. llafurus. Grcsynna fabwysiadwyd yr orgraff y,n ei ffurf ddiwyigiedig mewn cyfrol fel hon Oible.gid dylai fynd i ddwylaw pob mab a merch ieu- anc yn y Cyfundeb, ac ni ddylai y brychau h.yd yn oed ar ei gwisg fod yn iachos tram,gwydd i'r mwyaf dysjgedig o honynt. Disgwylir i'r pulpud fod ar y blaen gyda phob diwygiad mewn iaith a llenydd- iaeth, yn ogvstal ag mewn moes a chrefydd, ac y mae pulpud y Methodistiaid wedi arfer bod felly Ond dy,n,a--pryd y cafwyd, a phryd y ceir llyfr per- ffaith! Swm y cwbl a ddywedwyd yw fod Oyflawnder Bendith yn gwir deiliyngu'r .enw awgrymiadol, a bydd ei ddarllen yn ail wledd ac yn ail ras i lu mawr iawn. Cyhoeddwyd hi ar flwyddyn can' mlwyddiant marwolaeth Charles o.'r iHala, ac erys yn go-feb raig- orol i nodweddion igoreu y pulpud Method-istaidd yng Nghymru ar ddiwedd y ,ganrif bwysig honno.