Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

CYFARFODYDD MISOL.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

CYFARFODYDD MISOL. AMSER CYIMDEITHASFAOEDD A THREFN Y CM.:— Y Gymanfa Gyffredinol—OLlundain, Mehefin 8, 9, 10, 1915. Cymdeithasfa'r Gogledd-Seion, Gwrecsam, Mercher, Iau a Gwener, Ebrill 28, 29, 30. Cymdeithasfa'r De-Tumble, Ebrill 20-22, 1915. Arfon-Caerhun, Ebrill 19. Dwyrain Meirion.ydd-Dinmael, :Mai 19, 20. Dyffryn Clwyd-Towyn, Ebrill 22. Dwyrain Morgannwg—Bethania, Aberdar, Ebrill 15. Gogledd Aberteifi-Car.adog, Ebrill 14, 15. Mater y Seiat, i loan v. 4. Gorllewin Morgannwg—Nantyffyllon, Ebrill 14eg. Gorllewin Meirionydd—Rhiw, Ebrill 12 a 13. Glamorgan Presbytery East.—Trinity, Aberdare, Thursday, May 20, at 10.30 p.m. Hen. Trefaldwyn-Tabernacl Ebrill 8. Hen. Caer-Ffiint, Ebrill 7. L1 umiain Lleyn ac Eifionydd-Sarn, Mai 3ydd. Llverpool-Crosshall St., Ebrill 7. Mon—Gwalchmai, Ebrill 26. Manchester—Rochdale, Ebrill 24. Penfro-Ca,erfarchell, Ebrill 6 a 7. Sir Fflint- Caerlleon, Ebrill 19. Derbyn blaenor- iaid. Trefaldwyn Uchaf-Graig, Mai 27 a 28. Trefaldwyn Isaf-Beulah, Mai 20, 21. LLEYN AC EIFIONYDD.—Brynmelyn, Mawrth 29. Llywydd, Parch. W. T. Ellis, B.A., D.D. Yr Eisteddiad Cyntaf.—Dechreuwyd gan y Parch. E. Joseph. Cadarnhawyd cofnodion y C.M. blaenorol. Penodwyd Mri. G. Roberts, Abererch, a D. J. Wil- liams, Bryncir, i dderbyn y casgliadau. Anogwyd i -• ffyddlondeb gyda chasgliad y Drysorfa Gynorth- wyol eleni. Gwnaed cais at yr Eglwysi hynny sydd heb dalu i fewn y Casgliad at Athrofa'r Bala, neu heb ei wneud am iddynt wneud y naill a'r Hall o hyn i G.M. Mehefin. T'rysorydd y Casgliad hwn yw Mr. G. Hughes Roberts, Y.H., Edeyrn. Gofyn- wyd i'r eglwysi ofalu yn ddioed i'r Parch. T. Williams, Pwllheli, am gopiau argraffedig o bregeth y diweddar Barch. J. Jones, Talysarn. Datganodd y Llywydd lawenydd y C.M. o weled y Parch. Enoch E. Jones, Ffestiniog, yn ein mysg. Y C.M. nesaf i'w gynnal yn Sarn, Mai 3ydd. Parch. O. Jones, Penmorfa, a Mr. G. Hughes, Dinas, i arwain gyda phrofiadau y swyddogion a hanes yr achos yn y t] e. Mater trafodaeth, Yr angen am arweiniad yr Ysbryd Glan ynglyn a ho'l waith yr Ysgol Sul." Mr. W. Hughes, Babell, i'w agor. Y C.M. dilynol i fod yn Llanengan, ym Mehefin. Byddis yno yn derbyn blaenoriaid newyddion yn aelodau or C.M. Holir hwy oddiar 2 Cor. i. 1 12, gan y Parch. E. Joseph. Traddodir Cyngor iddynt gan Mr. E. Parry, Penmount. Hysbyswyd fod amryw lythyrau wedi dod i law oddiwrth bersonau yn cydnabod yn ddiolchgar gydymdeimlad y C.M. a hwy, mewn llesgedd a thrallod. Darllenwyd llythyr oddiwrth swyddogion eglwysi Pwllheli yn gwahodd yn y modd mwyaf serchog C'ymdeithasfa Hydref. y flwyddyn hon i'r dref honno. Cadarnhaodd y C.M. y gwahoddiad gyda llawenydd. Hyd y gwelir ar hyn o bryd, yr ail wythnos ym Medi fydd yr adeg y cynhelir y Gymdeithasfa ym Mhwllheli. I wneud y trefniadau angenrheidiol gogyfer a'r cyfryw, pen- odwyd Swyddogion Eglwysig M.C. Pwllheli, Parchn. G. Parry, Borth, J. Owen, M.A., Cricc'ieth, David Roberts, Abererch, G. P. Hughes, Morfa Nefyn, D. Ynyr Hughes, B.A., Llanbedrog, J. T. Prichard, Uwchymynydd; Mri. Jonathan Davies, Y.H., J. T. Jones, Criccieth, W. HSughes, Babell, J. P. Jones, Nefyn, Abel Williams, G. Owen, Sarn, ynghyda Llywydd ac Ysgrifennydd y C.M. Tynwyd allan y penderfyniadau canlynol gan y Parch. Wm. Jones, M.A., a Mr. D. Caradog Evans, Pwllheli, a phas., iwyd hwy: (I) Ein bod fel C.M. yn' condemnio yn y modd mwyaf diarbed unrhyw ymyriad â; Deddf Datgysylltiad a Dadwaddoliad yr Eglwys Wladol yng Nghymru, sydd yn awr ar Ddeddflyfrau y wlad, ac yn protestio yn erbyn yr ymyriad hwn sydd yn torri ar yr heddwch gwleidyddol y cytunwyd arno gan bob plaid drwy ail-agor y cwestiwn, a cheisio cyfle i ddadwneud y Ddeddf hon pan oedd eisoes wedi ei rhoddi ar y ffordd i ddod i weithrediad." (2) Ein bod fel C.M'. yn datgan ein hargyhoeddiad y dylai y Llywodraeth yn y cyfwng pwysig presennol gymryd mesurau i gyfyngu llawer ar yr oriau y gellir pwr- casu y ddiod feddwol, a hynny ymhlith pob dosbarth o gymdeithas, a'n bod yn teimlo ei bod- yn bryd i'r wlad hon er sicrhau hynny gymryd mesurau cryfion cyffelyb i'r hyn sydd eisoes yn Ffrainc a Rwsia." Pasiwyd i anfon copi o'r uchod i'r Prifweinidog, Canghellor y Trysorlys, Ysgrifennydd Cartrefol, ac Ellis W. Davies, Ysw., A.S. Pasiwyd i anfon pell- ebyr i'r Gynhadledd yn Rhyl yn cynnwys datganiad o brotest C.M. Lleyn ac Eifionydd yn erbyn Mesur Oedi' y Llywodraeth. Gwnaed yn hysbys fod y Parch. J. Dublin Owen, Criccieth, oherwydd llesg- edd, yn analluog i ddilyn ei gyhoeddiadau Sabothol am o leiaf dri mis eto, sef hyd ddiwedd Mehefin. Pasiwyd ein bod fel C.M. yn anfon ein cofion serch- ocaf at ein hannwyl frawd a'n cydymdeimlad ag ef. Caniatawyd cais Seion, Criccieth, am nodyn ariannol am £ 50. Penodwyd y Parch. J. Owen, M.A., a Mr. O .T. Evans, dros yr eglwys, ynghyda'r Parch. W. Williams, Ca'pel Mawr, a Mr. E. R. Elias, Llanys- tumdwy, dros y C.M., i arwyddo y cyfryw. Cymer- adwywyd ceisiadau Ala Road ac Enlli am grants-y naill o Gronfa'r Achosion Saesneg, a'r llall o Gronfa Cymdeithas y Genhadaeth Gartrefol. Pasiwyd fod y Llywydd? y Parch. W. T. Ellis, B.A., B.D., yn ^.rwyddnodi gweithredoedd capeli Tymawr, Pentre- uchaf, Penllech. Gwnaeth y Llywydd hynny yng ngwydd y C.M. Galwyd sylw at y llyfrau canlyn. ol: (a) Gwerslyfrau a Llawlyfrau ynglyn a Meusydd Llafur yr Ysgolion Sul, 1915-1,6; (b) "Cristionog- aeth a Chymdeithas" (J. H. Howard); (c) Cvf- lawnder Bendith (D. Mardy Davies). Rhoddwyd canmoliaeth uchel i'r oil, ac anogaeth i bawb eu prynu. Derbyniwyd Mr. G. J. Jones, Llangian,— ymgeisydd am y weindogaet,h,-yn aelod o'r C.M. ar derfyn ei dymor prawf. Cafwyd agoriad manwl a helaeth i'r mater trafodaeth, '< Ernes yr Ysbryd." gan y Parch. R'. O. Williams, Dinas. Cyflwynwyd iddo ddiolchgarwch cynhesaf y C.M. am ei anerch- 1^,r^a§oro1- Galwyd sylw at "Yr Allor Deulu- aidd," gan Mr. McKerrow ac eraill. Anogwvd i ffyddlondeb gyda'r cyfryw, a dangoswyd y mawr les a ddeillia o hynny. Terfynwyd eisteddiad cyntaf y C.M. drwy weddi gan y Llywydd.—Yr Ail Eistedd- ™ echreuwyd gan Mr. W. Williams, Tremadog. Mynegodd y Llywydd werthfawrogiad y C.M. o gymeriad a llafur y diweddar Brifathro Ellis Edwards, M.A., D.D., a'n cydymdeimlad a Chyfeis- teddfod ac Athrawon Athrofa'r Bala vn eu colled. Mabwysiadwyd cynhygiady Parch. D. Ynyr Hughes, B.A., sef "Ein bod yn trefnu meusydd llafur yr Ysgol Sul flwyddyn ymlaen." Gwnaed coffad tyner ac annwyl am y brodyr ymadawedig sef Capten Morgan Jones, Garth, Mri. W. Williams, Golan Richard Williams, Llithfaen, a Thomas Jones, Rhos. fawr. Dygwyd tystiolaeth uchel i gymeriad yr oil o honynt. Buont oil yn eu gwahanol gylehoedd ac yn ol eu gallu, yn hynod ffyddlawn a gwasan- aethgar gydag Achos yr Arglwydd. Teimlir chwith- dod a cholled fawr ar eu hoi yn yr eglwysi a'r ardal- oedd. Amlygwyd cydymdeimlad y C.M. a"u teulu. oedd trallodus, ac hefyd a'r Mri. D. J. Harris, Bryn- cir, R. Owen, Porthmadog, J. J. Tones, South Beach (y tri wedi colli eu mamau); ac a Mr. J. Jones, South Beach (tad Mr. J. J. Jones uchod, a phriod y. ddiweddar Mrs. Jones). Derbyniwyd a chadarnha. wyd yr adroddiad c.anlynol o eiddo Pwyllgor y Trefniadau: (i) Fod y Parch. T. Williams, Pwllheli wedi rhoddi adroddiad i'r Pwyllgor gyda golwg ar yr ymdrech wnaed i ledaenu'r Goleuad' ar ei gychwyniad fel papur cyfundebol, a thrwyddo ef fel Goruchwyliwr y C.M. (2) Ymhellach barnodd y Pwyllgor mai doeth o hyn allarT fyddai ymddiried gwerthiant y 'Goleuad' ynghylch y C.M. yn gyfan- gwbl i'r Llyfrfa yng Nghaernarfon. Pasiwyd i ystyried Treflen Cylchdaith y C.M. am y blynydd- oedd 1916-1920, fel wedi pasio yr ail ddarlleniad. Rhodd;wyd ychydig awgrymiadau gyda golwg ar gyf- newidiadau ellid wneud ynddi. Dygir hi i sylw'r C.M. nesaf i'w phasio yn derfynol. Arweiniwyd gyda phrofiadau y Swyddogion a hanes yr Achos yn Brynmelyn gan y Parch. W. Williams a Mr. J. T. Jones, Garth. Cafwyd amser hapus gyda hyn. Pas. iwyd fod i'r Ysgrifennydd gyflwyno i'r Egfwvs yn y lie ddiolchgarwch y C.M. am y derbyniad tywysog- aidd a roisai iddo, a'i longyfarchi^d iddi ar y wedd gvsurus sydd ar achos yr Arglwydd yn eu mysg, a hefyd ei gydymdeimlad a hi yn ei cholled ddiweddar 0 golli un o'i haelodau mwyaf blaenllaw, y chwaer ffyddlon a haelionus, y ddiweddar Mrs. "Roberts, Bronyfoel. Diweddwyd gan Mr. S. R. Jones, Bethel. Cyhoeddwyd i bregethu, Parchn. O. Pritchard, D. Foulkes-Roberts, D. Ynyr Hughes, B.A., D. Roberts, W. T. Ellis, B.D., G. Parry. TREFALDWYN ISAF.—Hill's Lane, Amwythig, Mawrth 25. Llywydd, y Parch. H. G. Roberts. Ar- weiniwyd yn y gwasanaeth dechreuol gan Mr. Thos. Jones, Llansantffraid. Cadarnhawyd y cofnodion. Darllenwyd llythyrau yn cydnabod cydymdeimlad oddiwrth aelodau mawn trailed a Ilythyr oddiwrth y Prifweinidog, yn cydnabod derbyniad penderfyniad ar lythyr Syr Henry Lunn parthed Dadwaddoliad yr Eglwys yng Nghymru. Hysbysodd y Llywydd iddo ef a'r Ysgrifennydd fyned trwy y pleidleisiau ynglyn ag ordeinio, a chael fod Mr. J. T. Jones, Bethlehem, wedi ei ddewis yn rheolaidd i'w gyflwyno i'r Gym- dethasfa nesaf i'w ordeinio. Galwyd sylw hefyd at ddyddiad y Gymdeithasfa, sef Ebrill 21-23, wythnos yn ddiweddarach na'r trefniant gwreiddiol. Hys- bysodd y Parch. E. Griffith fod Mrs. Vaughan, o eglwys Meifod, wedi gadael ychydig dros £100 i'w rhannu yn gyfartal rhwng pediair o eglwysi y C.M., sef Pentrefelin Brithdir, Meifod, a'r Bontnewydd. Penodwyd y Parch. O. R. Owen, Mri. David Davies, a Thomas Edwards, Llanfyllin, i gynorthwyo yr ym,- ddiriedolwyr, sef y Parch. E. Griffith a Mr. Evan Davies, Bontnewydd, ac i weithredu fel archwilwyr. Galwyd sylw at y Gynhadledd bwysig sydd i'w chynnal yn Clwyd Street, Rhyl, am 1.30, ddydd Llun, Mawrth 28, i drafod C'yfaddawd y Llywodraeth ar gwestiwn Datgysylltiad a Dadwaddoliad, a chymhell. wyd yn daer fod aelodau yn rhoi eu presenoldeb, yn gymaint a'i bod yn bwysig iawn i ni roi ein Ilais yn glir cyn cyfarfod or blaid Gymreig ddeuddydd yn ddiweddarach yn Llundain. Penodwyd y Parch. T. Trefor Jones, B.A., B.D., i'n cynrychioli yn y Gyn- hadledd. Penodwyd y Parch. T1. Trefor Jones hefyd i holi hanes yr achos yn lie y Parch. W. R. Williams, yr hwn a anfonasai air yn datgan ei an- allu i fod yn bresennol. Penodwyd y Parch. H. G. Roberts a Mr. E. Pugh, Y.H., Elim, i gynorthwyo taith y Brithdir, Pentrefelin, a'r Cymdu, yn y gwaith o alw bugail. Darllenwyd cais Cyfarfod Dosbarth y Trefi Saesneg am y gyfran arferol o f60 o Drysor. fa y Genhadaeth Gartrefol i eglwys Wolverhampton. Penodwyd y Parch. II. G. Roberts a Mr. Edward Jones, Castell, i gynorthwyo yr eglwys yn Llangynog i ddewis ychwaneg o flaenoriaid. Caed adroddiad yr ymwelwyr ag eglwysi y Genhadaeth Gartrefol a'r Symudiad Ymosodol, a phasiwyd i ofyn am y gyfran arferol i bob un o'r lleoedd, sef i Wolverhampton, Salem a Rock, Pontrobert a Gad, a Dolanog a Sar- dis, ac Albert Road. Holodd y Parch. T. Trefor Jones hanes yr achos yn Hill's Lane, a phrofi,ad y swyddogion. Datganai y swyddogion y bydd yn rhaidi iddynt wneud cais am gymorth ariannol o rhywle os am ddal ymlaen. Pasiwyd, i anfon gair o gydymdeimlad at y Parch. D. Hughes mewn gwael.. edd, ar Parch. S. G. Davies wedi colli ei fam, a theulu y ddiweddar Mrs. William Jones, Portdinor- wic. Agorodd y Parch. S. G. Davies y drafodaeth ar Llywodraeth Duw ar y byd." Dywedodd Mr. Davies fod yn debyg mai y rheswm am ioi y testun ar raglen y C.M. ydyw y rhyfel. Ond er hynny dylem gofio fod i'r rhyfel ei achosion dyfnach. A yw yr achosion hyn yn gyson a chred yn Nuw ac yn ei lywodraeth ar y byd ? Pwynt mawr yr anerchiad ydoedd eu bod. Cymerwyd rhan ymhellach gan bedwar o frodyr. Mae'n deilwng o sylw nad oedd un blaenor ymhlith y pedwar. Rhoddodd y Trysor. ydd, Mr. 0. Pritchard, adroddiad o gyfrifon y C.M., ac o gyfrifon y pregethu ychwanegol. Penderfynwyd fod y gweddill o dreuliau teithio yr ymwelwyr a Chyfarfodydd Misol eraill ar ran achos Wolverhamp. ton i'w talu o'r casgliad hwnnw, ac nid o drysorfa y C.M. Hysbysodd ysgrifennydd Pwyllgor Trefn a Chynhaliaeth y Weinidogaeth mai ym mis Mai y rhydd ei adroddiad. Dywedodd yr Ystadegydd fod Seion, Llanfair, a Rhiwlas, heb anfon y daflen yn ol, a hynny yn cadw yr ystadegau yn ol, a gosodwyd ar y Llywydd i alw sylw yr eglwysi uchod at y diffyg a'u cymell i gydffurfio a"r trefniad heb oedi yn hwy. Rhoddodd, y Parch. James Evans a Mr. Felix adrodd- iad o'u harchwiliad o lyfrau Hockley Hill. Cym- hellodd, y Parch. E.. Griffith yr eglwysi i sel gyda chasgliad y Drysorfa Gynorthwyol, gan fod yr amser i'w wneud yn ymyl. Rhoddodd y Parch. 0. R. Owen adroddiad am y pregethu ychwanegol, a chadarnha- wyd ef. Dymunir ar i'r Ysgrifennydd alw sylw at lawlyfr y Parch. E. O1. Davies, B.Sc., ar "Y Gwyrth. iau," a da ganddo wneud hynny, a'i gymell ar ath- rawon ac ysgolheigion fel un pwrpasol a gwerth- fawr. Hysbyswyd mai yn Beulah, Mai 20, 21, y cynhelir y C.M. nesaf, ac mai mater trafodaeth yr awr gyntaf y prynhawn fydd Cadwraeth y Saboth,' i'w hagor gan Mr. Thomas Jones, Llansantffraid. Mater y seiat fydd, Heb. x. 23, 24,, i'w agor gan Mr. J. T. Jones, Bethlehem. Penodwyd Mri. Lewis, Ar- goed, a Christopher Williams, Hendai, i archwilio llyfrau Beulah a Horeb, a'r Parch. Thomas Ashton i holi hanes yr achos yn Beulah. Pasiwyd gydag un- frydedd mawr y penderfyniad a ganlyn ar Gyfadd'awd y Llywodraeth ynglyn a Datgysylltiad That this Monthly Meeting of the Lower Montgomeryshire Cal. vinistic Methodists, representing over 5,000 adher. ents, held at Shrewsbury, March 25, most strongly protests against the one-sided compromise, embodied in the Welsh Church Postponement Bill, into which His Majesty's Government have entered with the Opposition. We desire to point out that by ignor- ing the Welsh party, and the leaders of the Welsh Free Churches in their negotiations, they have added insult to injury, that the Bill is a highly contentious Bill and a breach of the political truce, that it gives to the Church an enormous sum of the nation's money, whereas the concessions in the Act erred greatly on the side of generosity, and lastly that it jeopardises the existence of the Act inasmuch as it extends the time before it can come into force in such a way that the opposition are in a better position than they were before to undo the Act." Hefyd y penderfyniad a ganlyn ar y pwys o ddeddfu yn yr amser hwn i gwtogi oriau gwerthu diodydd alcohol- aidd: That this Monthly Meeting of the Lower Montgomeryshire Calvinistic Methodists, represent- ing over 5,000 adherents, held at Shrewsbury, March 25th, beg to express to His Majesty's Government our approval -of their efforts to curtail the traffic in intoxicating drink during the period of the war, and firmly believe that such efforts will tend fo advance the physical and moral strength of the country in this the hour of her peril." Pregethwyd yn Gymraeg yn yr hwyr gan y Parch. H. G. Roberts. MANCHESTER.—Mawrth 30. Llywydd, yn ab. senoldeb y Parch. E. Wyn Roberts, yr hwn sydd yn gweinidogaethu i'r Milwyr Cymreig yn Beccles, Suf. folk,—Mr. Parry, Bolton. Dechreuwyd trwy ddar- llen a gweddio gan Mr. R. H. Rogers, Stockport. Cadarnhawyd cofnodion y C.M. diweddaf. Hysbys. wyd am dderbyniad llythyrau o ddiolchgarwch oddi wrth y rhai y pasiwyd cydymdeimlad a hwy yn y cyfarfod diweddaf. Pasiwyd ein bod yn anfon ein cofion a'n cydymdeimlad i'n hanwyl frawd, Mr. Dl. Roberts, Pendleton, yn ei waeledd. Ar gynhygiad v Parch. D. D. Williams, a'i eilio gan Mr. Philip Hughes, pasiwyd y penderfyniad canlynol: That this Monthly Meeting emphatically protests against the Welsh Church Postponement Bill, and regards it as directly violating the truce agreed to between the Government and the opposition that all questions of a controversial character should be avoided during the war. That we call upon the Welsh Members strongly to oppose the Bill, unless it is modified in such a way that the Act is allowed to pass into Jaw before any attempt to annul it is permitted." Fod copi o'r penderfyniad uchod i'w anfon i'r (Manches. ter Guardian,' Daily News,' Mr. Asquith, Mr. D. Lloyd George, Mr. McKenna, a Syr Herbert Roberts, Bart. Yn unol a chais y Parch. D. D. Williams, pasiwyd ein bod yn rhoddi llythyr cyflwyniad iddo i G.M. Liverpool, gan ei fod wedi derbyn yr alwad i fod yn weinidog i eglwys David St. Datganodd am- ryw o frodyr eu gofid ei fod yn symud1. Yn ystod y naw mlynedd y bu gyda, ni y mae wedi bod yn aelod ffyddlon, gweithgar, a gwir ddefnyddiol. Ni chafodd eglwysi gweiniaid y C.M. erioed well cyfaill. Gwerthfawrogideiwa&anaethganbawbynddiw.a- haniaeth. Edrychir i fyny ato fel boneddwr Crist, ionogol. Bydd colled a chwithdod ar ei ol. Dynr'ii. wyd llwyddiant a chysur iddo ef a'i annwyl briod. Diolchodd Mr. Williams am y geiriau caredig oedd wedi eu dweyd, ac am ddymuniadau da y C.M. iddo ef a Mrs. Williams. Diolchodd hefyd am bob cared- igrwydd a dderbyniasai er pan y daethai yn aelod o'r C.M. Ni bu erioed yn fwy hapus, ac nid oedd yn disgwyl bod yn fwy hapus yn Liverpool nac y bu