Y Cymro

CYFARFODYDD MISOL. AMSER C\UlDEITHASFAOEDD A THREFN Y C.M.:— Y Gymanfa Gyffredinol.—Colwyn Bay, 1916. Gymdeithasfa y De.—Twyncarno, Rhymni, Medi 28. 29, 30. Cymdethasfa y Gogledd.—Beaumaris, Tach. 16, 17, 18, 19x5. Ar,fon-Aber, Hydref 4. CaerJyrddin-Llanddarog, Hydref 19. De Aberteifi—Abermeurig, Hydref 7, 8. Dwyrain Ieirionydd-Cynfal, Hydref 12, 13. Dyffryn Conwy—Pensarn, Hyd. 25. (;orllewin Meirionydd—I'w hysbys.t eto. Gorllewin Morgannwg—Nazareth, Treforris, Hyd. J J Gogledd Aberteifi—Elim, Hydief 13, 14. Hen. Morgannwg, Dwyran-Temple. Ferndale, Hyd. 28. Hen. Morgannwg Gor.—Argyle, Abertawe, Hyd. 7. iHenadunaeth. Lancashlfe-Evelton Brow, Hydref 6. Lleyn ac Eifionydd-Brynmawr, Hydref 4, 5. Liverpool—Waterloo, Hydref 6. Montgomery & Salop Presbytery.—Berriew, Oct. 14. Manchester—Moss Side, Hydref. Yr amser i'w liys- bysu etc. Tefaldwyn Isaf-Meifod, Hydref 14, 15. Trefaldwyn Uchai—Llangung, Mercher a lau, Awst 25 a 26. Penfro-Llandudoch, Hydref 15, 16. H EN ADI JiR IAE T H D W YR All N MOR G A N N W (\. -Medi 18, Llantwit Faidre. Cadeirydd, Mr. W. Thomas, Ynysybwl. Pasiwyd cydymdeimlad a'r Parch. E. P. Jones, B.A., a Mr. T. Lloyd, Efail Isaf. Darllenwyd llythyr trosglwyddiad y Parch. Seth Joshua, a gofidiwyd am nad oedd efe yn bres- ennol er rhoi croesaw iddo. Anfonwyd y Parch. E. P. Jones a Mr. J. Lloyd Davies..i helpu eglwys Clifton Street i ddewis bugail. Cadarnhawyd dewis. iad swyddogion gwahanol ddoshartbi.adau. Gwnaed lLawer o drefni.ad.au yngiyn a gwahanol .eglwysi, ad- eiladau, &c. Pasiwyd fod casgliad y dydd diolch- garwch i'w roi at y Drysorfa Gynorthwyol. Caed anerchiad rhagorol gan y Parch. C. J. Lewis, B.A., ar Aelodaeth EglWysig. Gofynwyd i Gymdeithas- fa'r De ddeffinio'r rheol gyda golwg ar Fedydd. Caed anerchiad gan Mr. W. Roderick Evans ar yr Ysgol Sabothiol, a phasiwyd i anfon llythyr at yr oil o'r swyddogion eglwysig yn erfyn ar iddynt roddi eu presenoldeb yn yr Ysigol. Caed adroddiad dy- munol am sefyllfa'r achos. yn y lie. GOGLEDiD ABElRITEIFI.—Moriah, Medi 22 a 23. Llywydd, Mr. Arthur Jones, Aberystwyth. Dech- reuwyd cyfarfod y boreu gan Mr. T. Jones, Rhyd. fendigaid. Darllenwyd a chadarnhawyd y cofnod- ion. Darllenwyd llythyr oadiwrth y Parch. T. J. Thomas, Afan, yn gofidio oherwydd ei anal'.u i fod yn bresennol, a phasiwyd pleidlais- o ddloichgarwc-b iddo am ei ffyddlondeb a ',i fedrusiwydd yn ystod ei lywyddiaeth. Cyflwynwyd llythyr y Parch. R. J. Williams i ofal y Pwyllgor Cenhadol, ac eiddo y Parch. R. J. !Rees, M.A., i Bwyllgor Sefydlo,g yr Ysigol Sahotho1. Calfwyd adroddiad manwl a dydd- orol gan Mr. D. C. Roberts, Y.H., Aberystwyth, o weithrediadau y Gymdeithasfa yn Nhregaron. ■Llawenychiai fod cynnydd yng nghasgliad Gogledd Aberteifi at y Genhadaeth Gartrefol. Cafwyd ad roddiad y Pwyllgor Addysg gan y Parch. J. C. Evans, a llongyfarchwyd y pregethwyr ieuainc ar eu llwyddiant eithriadol yn yr arholiadau. Pasiwyd i roddi iddynt y 'grant' arferol. Hysbyswyd fod Mr. D. J. Evans, B.A., B.D., Capel Sion, a Mr. Thomas, Ivon Jones, B.A., Salem, Aberystwyth, wedi gorffen yn y colegau, ac anogwyd yr eglwysi i gofio am dan- ynt ynglyn a'r Cyhoeddiadau Sabothol. Pasiwyd i ofyn i'r Gymdeithas fa ganiatau i eglwys; Horeb osod yr Ysgoldy ar bryd:es i Bwyllgor Addyslg y Sir. Cyflwynwyd y genadwri o eglwys, Aberffrwd i'r Pwyllgor Bugeiliol. Caiwyd adroddiad ffafrioi o Gyfarfod Dosbarth Aberystwytht i'r ddau ymgeisydd am y weinidogaeth, sef Mr. David Owen a Mr. Rob- ert E. ELis, a phasiwyd iddynt fyned. ar eu blwydd- yn braw.f o fewn cylch v C.M., yn ol trefn-iant y Parch. Isaac Joel a hwythau. Derbyniodd yr Ysg- ri,fennydd adroddiad cyffelyb o Ddosbarth Cynon rnewn perthynas i Mr. J. J. Davies, Capel Afan, ond ni ddaeth i law erbyn y C.M. Coffhawyd am f.arwo'. aeth Mr. :Richard Adams, Pen'.lwyn, y Parcbt. R. H. Edwards, Sion, a Mr. Morgan Davies, Gjosen. Pas- iwyd -i anfon cydymdeimlad a'u peithynasau, ac hefiyd a Mr. Lewis. Richards, Dyffryn, ar farwolaeth ei ferch. Pasiwyd i dderbyn yn ddiolchgar y rhodd a gynygir ,gan larll Lisburne, sef trosglwyddo yr eiddo rhydd-ddaliadol i'r Cyfundeb y tiroedd sydd yn awr ar brydl.es yn Rhydfendigaid, Swyddffynnon Ysbytty, Capel Afan, Trisant a Rhydyfagwyr a bod y C.M. a'r eglwysi uchod yn myned yn gyfrifol am y treuliau cyfreithiol ynglyn a'r trosglwyddiad. En- wyd yn ymddiredolwyr, Mr. Thomas Jones, Llidiart., y ffair, a Mr. Morgan E. Jones, Rhydfendigaid Mr. John Jones, a Mr. William Evans. Swyddffynnon; Mr. Joseph Edwards a Mr. Joseph Owen, Ysbytty IMr. David Edwards a Mr. James Hughes, Capel Afan Mr. Isaac James a Mr. John Daniel, Rhydy- fagwyr a thror y C.M. Mr. Arthur Jones, Aberys- twyth, David Stephens, Aberffrwd, D. Lloyd Rees, Llanilar, Daniel Thomas, Aberystwythi, yr Athro Edward Edwards, M.A., a'r Parch. T. M. Jones. Cyflwynwyd i ofal Pwyllgor Llyfr y Cyhoeddiadau argraffu cylchdaith y C.M. am 191611920, a l.yfr y Cyhoeddiadau S,a,bothol am 1916. Penodwvd dydd Gwener, Hydref 8fed, yn ddiwrnod i gydnabod iDuw yn ei ragluniaeth, ac i ofyn am ysbryd ymostyngol i ufuddhau i'w hawliau arnom. Enwyd yn gynrych- iolwyr i Gymdeithas.f.a Twyn Carno, yn 1e y rhai analluog i fyned, y Parch. J. C. Evans. a Mr. Dan- iel Thomas, Aberystwyth. Cyflwynwyd cynygiad Mr. John Morris, Penllwyn ynglyn ,a llyfr Cofrestriad Bedyddiadau i ystyriaeth Pwyllgor y Tefniadau. Dechreuwyd cyfarfod y prynhawn gan Mr. John Morris, Penllwyn. Penodwyd yn Bwyllgor Cynhal- iaeth y Weinidogaeth y Parchn. R. J. Rees, M.A., Maurice Griffiths, M.A., David Lewis a'r Mri. Evan Evans, D. C. Roberts, Y.H., a D. M. Jones, Aber- ystwyth, D. Lloyd 'Rees, Llanilar, John Morris, Pen- llwyn. Ar gvnygi,ad y Parch. R. J. IRees, M.A., pas- iwyd i o.fyn i'r Pwy:lgor ystyried v cynllun a gynyg- ir yn y Gymdeithasfa, ac i ddyfod ag adroddiad i'r C.M. ac hefyd i ystyried beth ellir wneud yng Ngogledd Aberteifi hyd nes. y daw cynllun y Gym- deithasfa i weithrediad. Rhoddwyd ar yr Ysgrif- ennydd i anfon at bob eglwys i wneud casgliad eleni at y Drysorfa Fenthyciol, a bod Pwyllgor y Trefn- iadau i benodi ar Saboth arbennig i wneud y casgl- iad yn flynyddol. Cafwyd' adroddiad gan Mr. Arthur Jones o gasgliad Gogledd Aberteifi at Gym. deithasfa Tregaion. Y cyfansw.m yn £45 2S. 2C. Traddodvvyd> anerchiad effeithiol gan Mr. J. Barclay Jenkins, Aberystwyth, ar "Yr Ysgol Sabothol fel cyf- rwng i baratoi pobl ieuain6 ar gyfer amgylchiadau presennol a dyfodol bywyd;" a diolchwyd iddo. Ymddiddanwyd a'r pregethwyr ieuainc dan arwein- iad Mr. Evan Evans, Aberystwyth, a chafwyd bodd- had mawr yn y cwestiynau a'r atehion. Yr oedd yn bresennol y piegethwyr ieuaincff Mr. D. J. Evans, B.A. B.D., Capel Sion, Mr. T. Ivon Jones, B.A., Salem, Mr. II. J. Phillips, B.A., Berth, a Mr. T. Jones, Rhydfendigaid. Dewiswyd y Parch. J. C. Ev.ans Bo: th yn Ysgrifennydd y Genhadaeth Dmm. or. Cafwyd hanes yr achos yn y lie gan Mr. D. Lloyd 'Rees, ac ymddiddanwyd a'r swyddogion gan y Parch. David iMorgan. Diolchai y- C.M. ar ei ddyfodiad cyntaf i'r He, am yr amlygiadau o weith- garwch a ffyddlondeb o weled ynglyn a'r adeilad- au a'r trefnusrwydd o'u hamgylch, a phenodwyd Mr. Arthur Jones, Aberystwyth, a Mr. Evan Evaps, Rhydlwyd, i ymweled a'r eg:wys ym Moriah. Trein- wyd i gynnal y C.M. nesaf yn Elim, dyddiau Merch- er ac lau, Hydref 13 a 14. Mater y seiat, Ephesiaid v. 14. Cyhoeddwyd i bregethu y Parchn. David Morgan. T. E. Roberts, M.A., Maurice Griffiths, M.A., R. J. Rees, M.A., a J. C. Evans, MANCHESTER.—Stockport, Medi 18. Llywydd, Ñ.Lr. D. Lloyd Roberts. Dechreuwyd; gan Mr. David Hughes, Victoria Park. Cadarnhawydf cofnodion v C.M. blaenorol. Hysbyswyd am dderbyniad llythyr- au oddiwrth Mri. J. Jones, Heywood St., a G. Wil- liams, Bolton, yn diolch am gydymdeimlad y C.M. a hwy. Ar gvnhygiad Mr. W. Thos. Roberts, pas- iwyd pleidlais o gydyrndeimlad a Mr. a Mrs. Robert Williams, Sheffield, yn eu profedigaethau,—Mr. Williams wedi colli ei dad, a Mrs. Williams wedi colli brawd. Rhoddwyd caniatadi i eglwys Bolton newid 'Note of Hand' am £100, a phenodwyd y Parch. J. Stanley Roberts, Mr. J. Roberts (B.), ynghyda'r Llywydd a'r Ysgrifennydd, i arwyddo yr un newydid. Yn. unol a'r rhybudd a roddwyd1 yn y C.M. diweddaf, penodwyd ymddiriedolwylr newydd1- ion ar yr eiddo yn Oldham. Penodwyd Mri. W. Wiliams" a Philip Hughes yn dystion. Darllenwyd llythyr cyflwyniad y Parch'. T. Trefor Jones, B.A., B.D., Birmingham, o .M. Trefaldwyn Isaf ar ei ddyfodiad yn weinidog ar eglwys Stockport. Rhodd- wyd derbyniad croesawgar i Mr. Jones, a dymunwyd ei Iwyddiant ai gysur. Cafwyd adroddiad manwl a gwerthfawr o weithrediadau Cymdeithasfa Pwllheli gan y cynrychiolwyr, Parch. E. Wyn Roberts, Mr. Jones, Heywood St., a svlwadau hefyd gan Mri. W, Wiliams a J. Roberts (P.). Cyfeiriwy'd at y prif hethau fu o dan sylw Adroddiad Athrofa'r Bala, Adroddi.adau y Pwyllgorau ynglyn a Dyled capel Trefriw, a'r cyfarfod arbennig a dreuliwyd yngK-n a'r argyfwng presennol, a phenderfyniad y Gym- deithasfa ar y mater. Penodwyd y Parchn. E. W. Roberts, Robt. Williams, a Mr. O. R. Williams, i dynnu allan benderfyniad i'w anfon i'r eglwysi ar hyn. Darllenwyd1 cylchlythyr oddiwrth Mr. Ellis W. Jones, Ysgrifennydd y W.C.M.A. Trust, yn galw sylw at "War IRisks Insurance." Pasiwyd i ofyn i Mr. Jones am nifer o'r cylehlythyr er mwyn anfon copi i bob eglwys, a'n bod yn dymuno am i'r eg- lwysi roddi sylw dyladwy i'r mater. Galwodd Mr. O. R. Williams sylw at gyfarfod blynyddtil y Gen- hadaeth Dramor sydd i'w gynnal yn Moss Side nos Lun, Hydref neg. Anerchir y cyfarfod gan y Parch. Dr. Edward Williams, Miss Lilian Jones, y Llywydd-Mr. D. Lloyd Roberts, ac eraill. Dy- munodd am i holl aelod'au y C.M'. wneud ymdrech1 i fod yn bresennol. Darllenodd Mr. J. Roberts (B.), ei adroddiad fel Trysorydd y Casgliad a wneir yng Nghyfarfodydd Diolchgarwch am y Cynhaeaf at y Weinidogaeth yn eglwysi lleiaf perthynol i'r C.M. Yr oedd yn dda ganddo ddweyd fod y casgliad y llynedd tua £12, a phe buasai ychydig yn fwy, gellid anfon pob un o weinidogion y C.M'. am Saboth i'r lleoedd bychain. Cafwyd sylwadau hefyd gan y Parch. J. S. Roberts a Mr. Philip Hughes, yn annog yr eglwysi i ffyddlondeb gyda'r mater hwn, ac i wneud casgliad da yn y Cyfarfodydd, Diolchgarwch nesaf. Rhoddwyd anogaeth am i'r eglwysi oedd heb anfon y Tafleni Dirwestol i'r Parch. R. Parry Jones, wneud hynny yn ddioed. Galwodd y Parch, kobert Williams sylw at Gyfarfod Dirwestol Undeb- ol o:dd i'w gynnal yng nghapel Hardman Street, Manchester, nos Fercher, Hydref 13eig. Rhoddodd anogaeth ar i gymaint ag a allai i fodd yn bresennol, ac am i havvb wneud eu goreu o blaid yr Achos Dirwestol. Rhoddwyd ar yr Ysgrifennydd i anfon at y Parch. E. James Jones i ofyn a oedd Cyfeisteddfod y Genhadaeth Gartrefol wedi ail ystyried eu penderfyniad ynglyn a'r grants i Tyldesley, Leigh a Farnworth. Penderfynwyd fod y C.M. nesaf i'w gynnal ym Moss Side, yr amser, &c.. i'w wneud yn hýtt),ys eto. Terfyn- wyd trwy weddi gan Mr. iR. R. Thomas, Bury. Am 6.30 cynhaliwyd cyfarfod1 sefydlu y Parch. T. Trefor Jones, B.A.. B.D., o dan lywyddiaeth Mr. D. Lloyd Roberts. Arweiniwyd mewn gweddi gan y Parch. Grey Williams (A.), Stockport. Wedi ychydig 0 eiriau gan y Llywydd yn egluro amcan y cyfariod) darllenodd Mr. R. H. Rogers, ysgrifennydd yr -eg- Iwys, lythyr oddi wrth y Parch. R. Parry Jones, Warrington, yn datgan ei ofid nas gallai fod yn bres- ennol, ac yn dymuno yn dda i'r eglwys a'r gweill" dog. Darllenodd lythyr hefyd oddiwrth v Parch. J. Williams (A.), Birmingham, yntau hefyd yn gofidio nas gallai fod yn bresennol, ac yn dwyn. tyst. iolaeth uchel i gymeriad a gweithgarwch Mr. Trefor Jones. Rhoddodd Mr. Rogers adroddiad byr a chryno o hanes yr alwad. Darllenodd Ysg. v C.M. lythyr cyflwyniad Mr. Jones o G.M. Trefaldwyn Isaf. Anerchwyd v cyfarfod gan 'Mr Sam. Jones, Hockley, cynrychiolydd' C.M. Trefaldwyn Is^: Cyfeiriodd Mr Jones at y golled fawr fyddai i Gymry ieuainc Birmingham ar ol Mr.' Jones. 'Gwnaeth ei hun yn ddefnyddiol mewn llawer cylcbi ac edrychid i fyny ato fel dyn. galluog a ChristioH gloew. Rhoddodd y Llywydd ddeheul.aw cyI1l' deithlas i Mr. Jones mewn ychydig o eiriau doeth a phwrpasol. Cafwyd ychydig o eiriau gan Mr Jones yn diolch am y derbyniad siriol a roed iddo, ac yn dymuno am iddynt gael cvdweddio a chydweithiO- Anerchwyd y cyfarfod ar ran y C.M. gan Mr. Philip Hughes a'r Parch. E. Humphreys; ac ar ran Cyngor yr Eglwysi Rhyddion yn Stockport gan Mr. Frank Brown, President. Cafwyd ychydig eiriau beifyd gatl Mri. John Williams, Stockport, a Joseph Davies. Clawddnewydd.. Yn ystod y cvfaifod derbyniodd Y Gadeirydd bellebyr oddiwrth Mr. J. H. WijHains. Hockley, yn dymuno bendith ar yr uniad. Gwnaeth yr oil o'r siaradwyr gyfeiriad arbennig at y mat«r' «' Ein dyledswydd fel eglwysi yn wvneb yr amgylch- iadau presennol." Ar ran y1 Pwyllgor a benodwy" yn y prynhawn, cynhygiodd y Parch. E. W. Roberts a phasiwyd, 11 Ein bod yn cymell yn ddifrifol ar t'n holl aelodau feithrin ysbryd o ymostyngiad ac ed*- feirwch yn wyneb ein ^echodlau cenedlaethol, ac y" iannog eglwysi'r Cyfarfod Misol i neilltuo dydf Mercher neu dydd lau. v 27ain a'r 2&ain o Hydref) yn ddydd i ymostwng gerbron Duw ac i we^'dio d¥°s e |.i cenedl aV byd. yn yr argyfwng presenO10!: /Anogitr yr eglwysi hefyd i gynnal Cyfarfodydd Diolchgarwch am y Cynhaeaf ar nosweithiau LJun d Mawrth, y 25ain a'r 26ain o Hydref." Cafwyd anerchiad' amserol a gwerthfawr gan Mr. Rober^ wrth gyflwyno'r penderfyniad uchod. Terfynwy" cyfarfod lluosog a rhagorol trwy weddi gan y Parch- D. W. Roberts (A.), Stockport. Ar gynhygiad :Mt. D. Lloyd Roberts, yn cael ei eilio gan y Parch. Robt. Williams (wrth y bwrdd te), pasiwyd pleidlais gyl1' nes o ddiolchgarwch i gyfeillion Stockport am y de 'byjnfad siriol a roddasant i'r C.M' ac yn enwedt i'r chwiorydd am baratoi lluniaeth mor rhalgoro" Cydnabyddwyd y diolchgarwch gan Mr. J. williallis. Cyfeiriad y Parch. T. Trefor Jones ydyw 4, Nelstrop 'Road, Heaton Chapel, Stockport. SIR BENFRO,Mamre, Mledi 7, 8. Mr. H. W. Evans, Y.H. Diechreuwyd gan y Parch- 0 Symond, B.A.. Pembroke Dock. Darllenwyd chadlarnhawyd y Cofnodion. Penodwyd y Parch' H. Solva Thomas i gymryd lie y Parch. O1. Symond) a Mr. T. Lewis, Abergwaun, i gymryd He Mr. T1 !Rees, Hwlffordd, yng Nghymdeithasfa Rhynlll" Darllenwyd1 llythyr trosglwvddiad y Parch. W. p. Jones, M.A.. B.D., o G.M. Dwyrain MorganWlr Rhoddwyd i Mr. Jones ddlerbyniad cynnes a chYWV yn ol i'w hen sir. Penderfynwyd fod y Parch, ej Richards, St. Dogmael's, a Mr." T. Thomas. Cape, Newydd, i ymweled ag eglwys Cilgerran ynglyn b dewis blaenoriaid. Cafwyd gair oddiwrth v Y&TC W. Mendus drwy gyfrwng y Parch. W. M. "Lewis.* da iawn oedd gan y cyfarfod gael ar ddeall fod e'n hannwyl gyfaill yn graddol wella. Rhoddwyd ystyr- iaeth i'r cenadwriaethau o'r Gymdeithasfa. Cai^ ymdriniaeth hir ar y cwestiwn o Gynhali.aeth' 1 Weinidogaeth. Siaradwyd vn effeithiol iawn gan y Parch. W. M. Lewis a fr. T. IG Lewis Clarbesw" Road, a phenderfynwyd: 1 1 Ein. bod yn enwl Jt Parchn. W. M. Lewis a W. P. Jones. M.A., B.D" Mri. J. G. Lewis a J. Lewis i edrych i fewn i sawdd pob eglwys yn y Sir, er cael gwybodaeth y maent yn wneud yn ariannol yn bresennol tuag j y weinidogaeth', a beth allant wneud vn mhellachj gyfarfod a rhyw drefn i'w cynorthwyo. PasiWj. fod llythyr o gydlymdeimlad yn cael ei anfO"Oll weddw y Parch. "T. James,. M.A, Llandysul. Te^. liwyd fodi hyn yn briodol, gan fod cymaint o dogion y Cyfundeb wedi bod dan addysg Mr. Derbyniwyd' Mri. Phillip Tones, Boncath. Nicholas, Penffordd, a Mr. Thomas Lloyd, ymgeiswyr am y weinidogaeth. yn aelodau o'r Hefyd derbvniwyd Mri. James Cornock, W- vll George, Robert Childs,a D. Thomas, blaenoriaid eglwys Mamre, yn aelodau o'r C.M. Penderfy?^ fod Mr. Dan Nicholas Penffordd, yn cael cani^ p 1 fyned drwy'r dosbarth ar brawfy Parch. y Jones, M.A., i dlrefnu ei daith. Llongvfarchwyo j Llywydd, Mr. H. W. Evans, Y.H.. ar ei apwyn yn Llywydd Cyfarfod y Blaenoriaid jyngl:1^ 'Gymdeithasfa. Cafwyd1 adroddiad) yi* Archwil ynghydag hanes yr achos yn y lie. Cafwyd foCt^ holl gyfrifon yn cael eu cadw yn ddestlus chywir.' Gwedd lewyrchus "ar yr eglwys y*V cft, cyfeiriad1. Y C.M. nesaf i'w gynnal yn Llandudo Hydref 15, 16. Seiat y prynhawn cyntaf. '^eS.as Esaiah xxx. 1Pregethwy'd gan v Parchn. Lamb, W. P. Jones, M.A., O. Symond B.A.. Rogers, D .Richards W. M'. Williams, J. LI. D8 H. S. Thomas, W. M. Lewis. M'YNWY.—Penuel, Ebbw Vale, Medi 8fed. 1 ydd, Mr. T. G. Price, Ebbw Vale. Decb. di, y Parch. T. Gray Jones. Derbyniwyd llythyr e yjj wrth y Parch. A..Wvn,ne Thomas," Abertawe, (ciydsynio a'u gwahodidiad i'w hannerch iRhagfyr ar y gwaith! cenhadol yn yr India a »J. eraill. Darllenwyd llythyr oddiwrth y Paf ^ydd James, New Tredegar, yn hysbysu ei fod obet