Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
CYFARFODYDD MISOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYFARFODYDD MISOL. AMSER CmiDEJTHASFAOEDD A THREFN Y C.M. :— Y Gymanfa Gyffredinol.-Colwyn Bay, 1916. Cymdethasfa y Gogledd.—Beaumaris, Tach. 16, 17, 18, IgIS. Cymdeith.asfa'r De-Garth, Maesteg, Ebrill 4, 5, 6, 1916. Caerfyrddin—Elim, Tirydail, iLlanelli, Tachwedd 17. x-3. I ddechieu am 12 o'r gloch. Dvvyrain Meirionydd—Corwen, Rhagfyr, 8fed. Dwyrain Dinhych-Hrymbo, Tachwedd 22. De Aberteifi—Aberaeron, Rhagfyr 8, 9. Dyffryn Clwyd—Pensarn (S.), Tachwedd i8fed. Gorllewin Morgannwg—Gorseinion, Tach. 11. Gogledd Aberteifi-Nazareth, Talybont, Tach. io, n. Glamorgan Presbytery East—Clifton St., Caerdiydd, ddydd lau, Rhag. 2, am 10.30. Henaduriaeth Sir Gaer, &c..—Wepre, Rhag i. Henaduriaeth Trefa-ldwyn—Castle, Rhagfyr 9. Mynwy—Carmel, Abertillery, Tach. 10. i\,Ia,nchester- Onward Buildings, Tachwedd 30am. DWYRAIN DfNBYCII. — Capel M.awr, Rho-s, Hyd. 25am. Llywydd, Mr. Jonathan Williams, Bontcys- y'lltau. Hysbyswyd fod eglwys, Seion, Gwrecsam, wedi galw y brodyr canlynol i fod yn flaenoriaid Mri. D. W. Davies, D. T. Davies, J H. Owen, a W. Roberts, M.A. Arwyddwyd cydymdeimlad a Mr. Hugh Hughes, Penrhewl, ar hyn o bryd yn Oswestry mewn llesgedd iechyd Mr. Thomas. Hughes, Salem (colli ei dad) Mr. R. W. Jones, Glan'rafon (colli mab) a Mr. Wm. Parry, Acrefair a'r Parch. Rich- ard Hughes, Brymbo, ar farwolaeth ei fam. Hanes yr Achos yn y Capel Mawr Arweiniwyd gan y Parch. Robert Hughes, Weston Rhy.n. Cyfie am- heuthyn oedd gwrando'r adroddiad—drych y ffigyr- au yng ngofal -M,r. Robert Jones, a chaed gair ar yr agwedd ysbrydol gan Mr. J. A. Thomas. Swn cyn- nydd glywid ar bob Haw y ffigyrau yn, gwreichioni: teimlid y gwres a'r brwdaniaeth gynyrehir gan eu llafurus gariad. Medd yr e-glwvs hon ddawn i gyf- rannu-cyfanswm y derbyniadau am y flwyddyn ddi- weddaf yn ^11,318. Gwnaed v swm anrhydeddus i fyny nid gan bunnoedd yr ychydig, ordi yn hytrachl gan geiniogau y llaweroedd. Ymddengysmai co-ro-n eu ffigyrau yw casgliad yr Ysgol Sul—^587 A oes ei hafal mewn un Ysgol, nid yn unig yn y Cyfundeb, and yn v Dywysogae-th mewn cyllid yr eglwys. Nid yw casgliad y weinidogaeth yr hyn ddisgwylid, diffyg rhoddi pwyslais arno yw'r rheswm am hynny. Tal- wyd yn agos i fil o bunnau o'r ddyled yn ystod y ddwy flynedd ddiweddaf, heb gym-orth nia Chyn-gerdd na Bazaar—dim ond rhoddion gwirfoddo-1. Nid yw casgliadau cyfundebo-11 yr egl\i#y^ hion yr hyn ddis- gwyiid. Gallai wneud gwrhydri yn y cyfeiriad hwn, —ar y Cenhadaethau a'r Achosion gwerthfawr eraill. Mae'n eglur f6d yr eglwys mewn. ystad iach a diogel o ran ei hamgylehiadau. Yr achos cenhadol yn y "Gobaith," o dan nawdd yr eglwys yn. raenus,—y cymdeithasau gwahanol, a'r Band -of Hope yn llew- yrchus.. Mynychir y seiat yn dda, ond y cyfarfod gweddi heb fod eystal. Chwiorydd yr eglwys yn g we it hi o vn ard-derchog tuag at leihau y ddyled, ac mewn cyfeiri.adau eraill, C.aed gair gan y gwe-ini- dog-y Parch. W. Wynn Davies. Mynegai ei werth- fawrogiad o lafur ac ymroad yr aelodau, ac yn ar- bennig am ofal, ymroddiad a chydweithrediad c.alonnog y swyddogion yuglyn a'r achos. 'Caed ar- wyddion amlwg o fendith yr Arglwydd ar lafur y ddiadell1 hon. Cyflwynodd 'v C.M. ei gofion S'erchog at Mr. Wm. Edwards—s.wyddog vn v 'Capel Mawr,— ar hyn o 'bryd yn America. Agorwyd y mater "Ael- odaeth Eglwvsig a'i Chyfrifoldeb," gan y Parch. J. T. Jones, (B.A., B.D., Rhosddu. Cafwyd traethiad cryf ac ymarferol gan Mr. Jones, a chymhellwyd ef i an ion ei bapur i un o'n Cylchgro-nau. y C.M. nesaf yn B.rvmbo, Tachwedd 22,ain (ddydd Llun). I arwain gvda Hanes yr Achos, &c., Mr. Robert Hughes, Coedpoeth. Mater: "Y Sacrament o Fed- ydd." "Trefn a Chynhali,aeth y Weinidogaeth:" Trafo-daeth ar "y Cynllun," anfonwyd i ystyriaeth yr eglwysi. Rhoddodd y Parch. R. E,. Morris, MA., .arweiniad teg a grymu.s i'r mater, a chymerwyd rhan ymhellach gan amryw o frodyr. Wedi ystyriaeth faith a phwyllog, ar gynhygi.ad yr ysgrifennydd, yn cael ei gefnogi gan Mr. J. E. Powell1, Y.H., mabwys- iadwyd. cynHun y pwyllgor, a phenderfynwyd ei gyf- Iwyno i gymeradwyaeth yr eglwysi. Hyderwn y byddi i'r lslwyddogion egluro'.r cynllun, a'i gyflwyno-'n gyn- nes a chryf i'r eglwysi. Disgwylir adroddiad o'r hol-l eglwysi ynglyn a'r mater yn y c.I.: nesaf. Es- tynwydcroesaw caredig i'r Parch. W. W. Lloyd, o G.M. Arfon, ar e-i ddyfodiad i fyw i Wrecsam fel Ysgrifennydd "Cymdeithas Yswi.riol y Cyfundeb." Rhoed ariogaeth .ar i'r eglwysi roddi sylw teilwng i'r 'Sabo-th Dirwes.to:' eleni. Adroddiad P\yyllgor y C.M. (I) Maes holi y blaenoriaid yn C.M. Ebrill, "Y sefyllfa ddyxodol" (Cyffes Ffydd, pen. 41, 44). (2) Neilltuo. dydd o ymostyngiad yn unol a chym- helliad v Gymdéthasfa ddiweddaf. Cherwydd am- gylchiadau eithriadol brysur y cylchoedd ar hyn o bryd, teimlid anhawster i drefnu diwrnod, a phen- derfynv/yd fod y seiat ar ü:. y Sul cyntaf yn cael, ei threfnu yn gyfarfo-d arbennig i ymostwng gerbron yr Arglwydd yn yr argyfwng presennol. (3) Penod- wyd y Parch. J. Ellis-Jones, Glynceiriog, yn Ysg. 'Cymdeithas Cyd.-ddarllen y Beibl.' Gofynnir i'r Ysg. ymohebu a'r eglwysi ynglyn a'r symudiad ben- dithiol hwn. Adroddiad Pwyllgor yr Ysgol' S,aboth. ol i'w roddi vn y C.M. nesaf. Cadarnhawyd ymddi- swyddiad y Parch. R. H. Williams, 0 fod yn fugail eglwysi Llandynan a Phentredwr. Y mae yn myned i wasa.naet.hu .ar y miiwyr. Caed adroddiad pwyll- gor yr achosion newyddion gan y Parch. J. Lias Dav- ies. Pas-iwyd ein bod yn rhoddi gwahoddiad i'r Parch. J. Morgan Jones, Caerdydd, neu yr Ysg. Cyff- redinol i ymweled a'r Cyfarfod nesaf, ar ran y Casgl-
ORDEI'NIAD NEILLTUOL
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ORDEI'NIAD NEILLTUOL GAN Y PARCH. B. T. JONES., CASTELLNEDD. Nos lau, yr 2&ain o Hydref, cynhaliwyd cyfarfod arbennig yng nghapel Saesneg Pen coed, i'r diben o ?rdeinio Pte. Alfred Jenkins, B.A., R.A.M.C., i gyf- wn waith y weinidogaeth, yn unol a phenderfyniad Cynideiihasia Twyncarno. Llywyddwyd y cyfarfod £ an Llywydd v Gymdeithasfa—y Parch. D. Harries "illiams, D.D., Casnewydd. Cyfarfod oedd a hir goftr ar amrywgyfrifon. Cafwyd cynulliad da, ac yr oedd y gwasanaeth. yn urddasol a dwys. o'r dechreu *r diwedd. 'Roedd yn amlw.g fod gweddiau taerion llawer un yn cael1 my.negiant yng ngeiriau detholedig y hrodYf a benodasid gan y Gymdeitha.sfa i gymryd y rhannan pwysig hyn o'r gwasanaeth. Brodor o Bellcoed oedd y gwr ieuanc a o.rdeiniwyd, ac yr oedd. yn eglur fod iddo le cynnes ym meddwl- a serch yr ardalwyr a'r frawdoliaeth yno. Ar -01 canu emyn arweiniivydi yn y weddi ddechreu- Qil gan y Parch. David Howell, gweinidog yr eglwys, a brodor arall o iBencoed, a mab Mr. William '.Howell1, Y.H., Lletyau, gwr adnabyddus yn yr holl wlad. Y Parch, E. P. Hughtes, Ysgrifennydd ,d*e- heuig Henaduriaeth Gorllewin Morgannwg a ddar- Uenodd y rhannau. arferol' o'r Ysgrythyr, ac a ar- Weiniodd mewn gweddi, Ysgrifennydd y Gymdeith- asia, y Parch. B. T. Jones, iwrth alw'r enw, a gyf- elnodd at yr oirdeiniad fel un neilltuol' ar fwy nag un cyfrif. Yr oedd y brawd ieuanc yn bresennol fel un Avedi- ymrestru ym myddin ei wlad, ac yn y wisg fi'Wro.1, ac .nid fel Sowyddog ond fel milwr cyffredin lild fel caplan, ond fel aelod o,r -R.A.M.C. Ac er ei fod ;yn wr ieuanc dysgedig a graddedig, un a fe-ddai ddawn i lefaru, ac i ddysgu erail:, ei brif r',vydd o-edd, ei barodrwydd i aberthu ei hun, ei rag- olygoTi,, ei esmwythyd, ie ei ei-nioes, gan ymrestru i fyned allan i weini ar filwyr clwyfedig ei w.lad ar faes y Rbyfel. Hyd y gwyddis., ni chafodd neb o'r blaen ei ordeinio yng Nghymru dan amgylchiadau Wor neilltuol. Rhoddai hyn i gyd arbennigrwydd hanesyddol i'r ordeiniad, a dwyster i'r gwasanaeth. Gofynwyd y cwestiynau arferol o'r Cyffes Ffydd gan y Llywydd, a .rhoddwyd iddynt atebion cryno a chlir ar y cyf.an gan y gweinidog ieuanc. Pan deimlid ei bod yn syrthio'n fyr, rhoddai'r Llywydd gwestiwn ychwanego", yr hwn a ddygai atebiad dibetrus a boddhaol. Nid anfantais i gyd i wr ieuanc medrus oedc.ael cyfle fel hyn i draethu ei tarn ar yr oil o'r prif erthiyglau ac er fod ovion blinder ar ein brawd leUanccyn y diwedd, ac ambell1 awgrym ar ei wedd y buasai braidd yn well ganddo weini ar y clwyf- e'digion yng nghano," peryglo.n maes! y gad nag wyn- ebu ar v gorchwy iihawdd o draethu barn derfynol ar bynciau mawr o.i crefydd. Hwyrach mai addas i wr a ymgymerai a g, mor berygluSi-mor debyg i ferthyrdod—'oedd iddo gael cyfle s.m unwaith i wneud cyffes ddifrifol o'i gred yng .ngwirionedd-i.n. sylfaenol" yr efengyl a fwriadai arwain ati fel ffynnon fawr cysur a hedd ei frodyr a wynebant yn fuan ar boenau ac angeu dan amgylchiadau mor ofnadwy. Daethai Mr T-T. W. EvansJ Y.H., Cadeirydd Cyfar- fod y iBlaenoriaid, yr hoU ffordd, o. Dyddewi i ateb "drosl reoleiddiad y dewisiad," a gwnaeth. ei waith. gyda'i ddeheurwydd arferol. Y Parchn. --M-- J. Mills, Nantymoel, a Christmas J. ILewis., IB.A., Barry, a benodasid i rod'di'r "Araith ar Natur Eglwys" a'r Cyngor. Sylfaenodd Mr. Mil's el araith ar i Cor. xii. 7. Danghosodd fod yr Eg- I'Wyis yn iGorff Cri,sit, ac fel1 y cyfryw yn breswyl yr Ysbrydi Gjan., yr Hwn isydd yn datguddio a byw- hau, yn peri i'r aelod unigol—"bob un"—gynyddu, ac yn adeiladu. Mewn geiriau1 eraill, Ei fod yn ed- rych ar ol hawliau Crist, hawliau yr aelod unigol, a hawliau yr oil,—a hyn i gyd yn yr Eglwys. Neu i gyflwyiio'r un pethtau mewn ffurf aral', Y mae eglur. bad yr Ysbryd yn sicrhau: i. Undeb eglwysig; 2. Amrywiaeth yn yr undeb hwnnw; 3. DefnyddioMeb fel ffrwyth addfed yr undeb a'-i, amrywiaeth. Cyngor dwySl a sylfaenodd Mr. Lewis' ar loan xx. 21. Cyfeiriodd yn glir a difrifov at .awdurdod y Weinidogaeth yn nwyfoldeb ei tharddiad, yng ngrym y cariad isydd o hyd i'w nodweddu, a.c yn ei hamcan achubol. Ofnaf fy mod leisoes wedi trethu, gormod ar eich gofod, 'Mr. Golygydd, ond hiyderaf y gellwch bers- :vadio',r ddau frawd galluog hyn i anfon eu hareith- iau er ymddangos, yn gyflawn ohonynt yn eich col- ofnau. Ar of urdd weddi wlithog a hynod briodol gan y Parch. E. H. Jones, CasteKnedd, canwyd' emyn addas o gasgliad .Rowland Hill gyda bias, yn enwedig y ddau benniM diweddaf,— "Before him Thy protection send, 0 love him, save him to the end NOT let ihlirn, as Thy pilgrim, rove 'Without the convoy of Thy love." "Enlarge, inflame, and fill his heart In him Thy mighty power exert That thousands, yet unborn may praise The wonders 'of redeeming grace." Ar o. hynny" goHyngwyd y gynulleidfa wedi cy- hoeddi'r fendithl apostolaidd gan y Llywydd.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
Everybody's using it 11 Using what? Il- Why, Fairy soap of course. The best and goes furthest. TUOMAM HBDLBY & 00. LTD., NKWCASTLB-OX TYKK.
LLANBEDR.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLANBEDR. YCHYDIG 0 HANEiS DECHREUAD YR ACHOS YN LILANBEDR. Yn y flwyddyn 1852, y dechreuwyd yr achos yn Llanbedr yn ei wedd gyntaf oil. Rhan o gynulleid- fa y Gwynfryn ydoedd trigo'ion y pentref a'r gym- dogaeth yn flaenorol ond fel yr oedd y plant tua Llanhedr yn lluosogi aeth y hrodyr oeddynt yn eiddig edduSi drosi addysg foesol y genhedlaeth ieuanc i deim'.o yn bryderus rhag ofn yresgeulnsid .anion y plant yn gyson i'r Gwynfryn a theimlant awydd cryf am gael Ysgol' Sabothiol i Llanbedr. Cafwyd lie mewn ty (perthyno: i Mr. John Evans.), ac yno y bu- wyd yn ei chynnal am bedair blynedd, Pregethid hefyd yno yn achlysurol, Y bregethgyntaf a gafwyd gan y Parch. Owen .Roberts, Llanfachreth, ar no.s Sadw.rn. Y prif ddynion fu yn flaenllaw gyda'r Ysgol' yn. ei chychwyniad oeddynt, 'William- Rhisiart, Tyddynpandy. Rhys Sion, Talygarreg. Robert Griffith, y Shop, Evan Evans, Glanartro, John Evans, Gwyn- dy, John Lewis, Tymawr, a Griffith. Sion, Tanrhiw. Cynyddodd yr Ysgol yn lied fuan i tua So mewn nifer. Oherwydd fod yr Ysgol yn cynyddu a'r pre- geth-u yn dyfod yn amlach, cytunwyd i anfon dau frawd at Mr. PooOe, Caenest, i ofyn caniatad i ad- eiladu ysgoldy, i gadw Ysgol Sul ynddo. Atebodd Mrs. Poole yn benderfynol,— "fod digon o le yn Eg- Iwys y Piwyf, a dylent oil fyned yno. ac na roddid He ara.1,1 i, neb i'r diben yma, tra y byddai hi byw." Bu y foneddiges ¡hon' farw fodd bynnag y flwyddyn y .gwnaed y cais. hwn, a bu farw ei phriod hefyd yn fuan wedi h(v,n.ny. Ymhenychvdig amser daeth Mr. Poole hynaf, tad y rhagddywededig i d,rigannu i Caenest. Anfo-nwyd dau o frodyr ato yntau d.r.a- chefn gyda'r un genadwri (dywedir mai Rhys Sion, a Robert Griffith anfonwyd y ddau dro)..Rhoddodd y boneddwr calon-agored1 eu dymuniad i'r cyfeiEion ar hen gair, addawodd v tir ar brydles o 99 mlynedd, ac yn ychwanegol rhoddodd r, ei hun tuag at y draul o adeitadu "Capel" ac nid ysgo'dy. Dywedir iddo hefyd gymryd' set yn v capel, ac iddo ddweyd "os na byddwch, wedi ei lenwi vmhen 20 'mlynedd, y cymerai ef yn ol: oddiarnom." Agorwyd y "-C,apel," cyntaf, iR'-hagfvr, 1856. Pre- 11 ge,t.%wyd ar y.r ach'.ysur gan v Parchn. Robert Wil- liams, Aberdyfi, Joseph Thomas, Camo, ia John Jones, Talsarn. Yr ho-li draul oedd ychydig dros ;6300. Ymhen deng mlynedd aeth y capel yn rhy fach, a bu raid rhoi darn ato; aeth y draul y tro hwn ychydig dros ^500: gwelir felly fod y Capel di- weddaf wedi ein gwasanaethu am 49 mlynedd, yr oedd wedi myried "heb fod yn deilwng o'r Meis-tr." Daethpwyd i'r penderfyniad ei bod wedi dyfod yn am.ser symud ymlaen i gael capel newydd, ac un teilwng o'r Meistr a'r gymdogaeth. 0 fewn y cyf- nod diweddaf bu y diweddar .Barch. David Jones, 'Garregddu, yn fug,ail yma am dros 15 mlynedd; hefyd y Parch. J. Wilson Roberts, Ynyshir, dros 9 m-lynedd'; Parch. T. J. James, ILIanelwy ac yn awr, er ys chwe' blynedd, mae y Parch. Theophilus Lewis yn gofalu am yr achos, ac wedi bod yn hynod weith- gar gyda'r symudiad i gael y capel newydd. Tua b:wyddyn yrt ol1 daethpwyd i'r penderfyniad i adeil- adu capel newydd. Rhoddwyd darn o dir cymwys a chyfleus iawn, yn rhodd gan Mr. John Morris, Y.H., Glanffrwd Hall. Y cam nesaf oedd gofyn am ,addewidion gaii yr aelodau a charedigion yr achos at y gronfa, a chyrhaeddodd yr addewidion hyn y swm o tua 67cO (ar wahan i'r tir, yr hwn oedd yn werth, tua ^150). Talwyd eisoes, o'r addewidion hyn y swm o tua /500. Haedda chviorydd yr eg'.wys syiw arbennig, oherwydd iddynt hwy yr ydys yn ddyledus am yr ysbrydiaeth oedd yn inodweddu yr holl waith gweith- ienit yn galonnog, a diJynodd llwyddiant ar eu hym- drecHIo-n. Y ri-.aent hwy eu hunain wedi casglu eis- oes £ 200. Nid oes ball ar garedigrwydd dosbarth ohonynt hwy sydd wedi myned yn gyfrifol i ddod- refnu y s'et fawr a'r pulpud. Ymddiriedw } d y gw,aith o gynllunio yr adeilad i Mr. D. & M..I'.o-berts and Son, Portmadoc, ac o ad- eiladu i -Mr. R. M. 'Lewis, Penrhyndeudraeth, yr hwn wnaeth y gwai h i foddlonrwydd pawb ac yn goron ar y cwbl gox • r y capel newydd a'r goleuni trydan- 01 trwy garedigrwydd Wm. Jones, Ysw., Plasbryn, Llanbedr. Y iSaboth di'.veddaf (Tachwedd 7fed), cafwyd y fraint o agor y c.apel newydd, a phregethwyd- ynddo gan y gweinidog Parch. Theophilus Lewis. Daeth cynulleidfa y (; wynfryn i lawr y '.nos' i gydaddoli, ac i gyfranogi o Swper yr Arglwydd. 'Cynhaliwyd y Cyfarfod Mi sol- yma dydd LIun a Mawrth dilynol, pryd y pregethwyd gan y Parchn. R. T. Owen, Aber- IJefeni, 01. T. Griffith, B.A., Dolwyddelen, T. Mordaf Pierce, Dodger au, D. Cwyfan Hughes, B.A., B.D., Bryndu, a Joseph Jenkins, 'Garregddu. Teil'wn.g yw crybwyll, cyn terfynu, am y gol!ed fawr gafwyd trwy farwolaetl*, ynghanol ei gwaith, Mrs. D. Chas. Edwards, Hafodyhr-yn, yr hon gyda chwiorydd yr cglwys fu yn hynod weitligar.