Y Cymro

Y DYDD GWEDDI AC YMOSTYNGIAD. AWST 4, 1918. GAN Y PARCH. JOHN WILLIAMS, DEGANWY (CAERGYBl). Barn Cy,mdieiithasfa y Gogiedd oedd mai dydd gwaifch fuasai fwy- af gweddus, am y goiygai fwy o a berth, a a y gelliddilslgwyl, fdly, fwy 01 wir deimlad yn yr ymos- tyngiad. Fodd' bynnag, trefn- iant y Brenin yw, ifod y Saboth, Awst 4ydd, i'w gadw Y'n ddydd 01 weddi ac ymostyngiad, a chan mai dyna y trefniant, hyderwn y cyd- synir yn gyffredinol ag -ef, gan gysegru y diwrnod', ymha wedd bynnag, i'r 'amcan hwn, a'r Deyrnas yin cydymostwng. Tyb- ed nad yw y priodoldeb 01 hyn, yn glir i Ibawb. Yr ydym yn myned trwy "amSieroedd enbyd" a "Ue- oe.dd,geir-won, a gwyr Ha r am "ddeufor gyfarfod." Mor anghyffredin a diifrifol yw yr amgylchiadau, fel y gal want am deimlad a u neilltuol, ac ym- ddrygi.ad'au neilltuol. Cyfnod o chwyldroadau cymdeitfoasoT yw. Y mae g"o rs edd fei n ciau yn siglo, y seiliau yn crynu, dynoljaeth yn ei gwaed, calonnau yn cael eu rhwygo. oOs oes miloedd yn colli -eu b,y!'WYdau a:r faes y.gwaed, y mae miloedd hefyd o rieni a pherthynasau yn oael eu bwyta gan bryderon. Son glywir am newyn, a heintiau, .a chymylog yw y ffurf afen. Mewn cyfnod o'r fath yr Ysg- rythyr yw ein cyfarwvddyd, ac "on id a"u Duw yr ymofyn pobl." Doeth yn ddiau y trefnir dydd o ymostyngiad, er nad y'm heb ofni "y d'yddiau neilltuol" hyn, -obLeg-id hawdd iddynt ddisgyn yn ddim ond ffurf marw, heb unrhyw effaith ar fywyd beunyddiol cym- dfeithas. Gwyddom am hyd yn oed yr wythnos weddi" ar ddechreu y flwyddyn, mai prin y gall pobl barhau hyd nos Fierch- er, mewn ymdrech. Ac am "ddydd dioIchgarwch am y cyn- haeaf" rhyw ymdreich diwrnod, helb ddylanwadu yn rymus ar ddydd iau eraill y flwyddyn yw, yn hanes 11a wer. Da fyddai pe gallem gynorth- wyc i ddeffro, cymdeithas i, ym- driedh neilltuol, i wneud y dydd apwYlliÜedig hwn yn rhywbeth heblaw ffurf, neu arddangosiad yn wirionedd' a sylwedd. Y mae y llywodraeth yn llacio peth ar "ddeddf y petrol" am y diwrnod, er hwy:luso y fforddi dy'addoHad. Tybir felly, fbd ymdrech'neilltuol yn eael; ei, wneud gan holl ddeil- iaid y Deyrnas, i fod yn bresennol mewn rhyw addoldy ac yimos- twng. Gyda hyn "oil, y mae. ein oydymdeimltad dyfnaf. Gweddus yw, o bob safle. O;nid. y'm cill yn cyd-ddioddef, a phriodol hollol yw gvveled holl ddeiiliaid y Deyrn- as ar eu gHniau, yn cyd-ymos- twng. Yn awr, tra y mae yr amgylch- iadiau allanol yn ddif rifol, teimlo yr ydysl Jodi ystad ysbrydol cref- ydd. yn anfoddhaol, a cliffyg ym- deimlad 0< rwymedig&efch i Dduw- a'i Dy, yn gyffredinol. "Fy mhobl sydd ar feddwl encilio' oddiwrthyf Gogwydd felly sydd i ,gymdrithas —annuwiaeth ymarferoh Tybia llawcr nad oes arnynt angen 1- D'uw. Pe deffrolai ein cyfyngder- au nIT, i'n hanghenion. pen naf, da fvddai. Y mae rhai wfedi eu defFro, ond. nLd pawb. Ysywaeth y mae miloedd nad oes ond "h\vyd a chyflog" yn sylweddau iddynt, ac nid oes moidd eu cyffwrdd ond trwy y pethau yna. Os bydd galw sylw at y dydd ymostyngiiad yn help i ddeffro rhyw rai, neUi yn help i inaii,effro, wneud y diwrnod. yn ddiwrnod ag ysityr iddb, a gwirionedd ynddo, ] law en fyddw n. "Yn tamser adfyd ystyria" yw cyifarwyddyd yr Ysgrythyr. "Troi at Dduw ac ymostwng," olyga y dydd hwn, ond gofyna hyn ystyr- ia eth; ond tybiwri fed rhan fawr 0 fywyd dyn, .a'i wraidd mewn anystiyri.aeth. Dydd arbennig i gydnabod ein dibyndad ar Dduw, ac fed lllywod'raeth y byd yn ei law, yw. V wedd hon cyd- nahod llywodriaeth naturiol a. moesol Duw — sy'n. bwysig, i roddi ystyr a gwerth yn y dydd. Nid y'-m heb wylbod yr .anhaws- teraU'sydld ynglyn a'r greidiniaeth. hon, ac do nis giall fod ystyr i "droi at Did u W', os nad Efe yw y llywodraethwr, a'r hwn fedd allu ac awdurdod ar feddwl ac ewyllys dyn. Trow cb eich wy nehau ata-f fi." "Eto ,ni th roi- soch ataf fi." Y mae rhyw an-' hueddrwydd yn y galon lygredig i drod at Deluw. Mor ;gryf yw hyn, fel y boddlona dynion ar droi. yn ffurfioil, ac nid mewn (gwirionedd. Barnu yr y'm, fod; ein gellynion wedi ymddíieirthrio i Dduw person- ol, Sia'nctaidd, trugarog, a myned i afaelffurf neiilituo1 ar fydol- rwydd.f (1 wedd us i ninnau ysfyr- ied, rhag ein myned i afael ffurf- iau eraill. Rhaid am y,sityriaeth ddwys., a liunan-ymholiad, otblegid an- hawdd yw ymostwng yn wirion- eddoil, er yn gwybod y,dylem, ac yn meddu g'radd o awydd ymos- twng. Rhaid ystyried, ac ymar- fer a moddion cyfaddas i effeithio arnoim. Clrywsom rai yn dweyd, eu bod yn methu ymostwng". Nis gall hyd yn oed gorchymyn Bren- in ei gynyrchu. Da, yw cael1 darllen am' drefi yn ymostwng, heb orchymyn y Bren- in, am y golyga raddau neilltuol o'r gwir beth. Nils gallwn lai na theimlo fod yn ngorchymyn y Brenin alwad i hunan-ymholiad ac ystyriaeth. Poisiibll y bydd y plant yn gofyn, 'Beth yw y gwasanaeth hwn?" fO gy-da'r P,as.g gynt. Prio^ol i bob un ofyn "Beth "yw i, mi?" A oes rhyw ystyr iddo ? Ein cred yw y hycld i Dduw sylwi mewn truigaredd arnom, os bydd ystyr i'r diwrnod ynomi ni. Tu- ag at roddi ystyr ynddo, nid yw cydnaibyddiiaeth !a'r amigylchiadau allanol1, trwy y. newydddadur yn anfantais. Fodd bynnag, y mae rhannau neilltuol, o'r Ysgrythyr yn meddu cymhwyster arbennig. Eu darllen a'u'Vmyfyrk>, g'ynorth- wya, yn sylweddol, i rodidi. ystyr y nrddiO. Gallai athrawon ac athrawesau wneud gwasanaet'h pwysig, pe yn arwain eu d'osbarthiadau i ddar- Hen rhannau tebyg i Daniel ix. ben no,d--a'u aymhwyso at yr am- gylchiadau presennol, ac yn sicr .gweddai i'r dydd hwn, fod yn gyfle i arwiain siylw neilltuol y plant. Cvffyrddiir bron bob teulu a pherson unigol, ac ymostwng yw ein braint a'n dyledswyd'd fel teyrnas. Mynych yr hawlir i ni "ddeffink> yr amcanion" fel y dy- wediir,v ac onid dyna weddai fod hanes' pob un y Saboth hwn, ylffi- w J ofyn ai cariad at ryddid, cyfiawn- der, &c., sydd yn ein, llywodr- aethu. Os hyn oedd, ai hyn yw? Yag nghwrs amser ac amgylch- i,adau, y mae pethau yn llygru. Gan, mai ymostwng gerbron Duw yr ydys, y mae ystyr i'r ymolyn- i.ad. CyfneWid y mae dynion. Ymgiadwn mor agos ag sydd bos.i:bl at wir ryddid a'r cyfiawnder anrhydeddusaf. Os trown i Dan- iel ix. 3—19, cawn, bob cyfar- wyddyd pa fodd i wneud y dydd yn wir ymostyngiad. Wele eng- b hraifft o'r peth. "Myfi a ddeallais wrth y llyfr- au." Wedi deall, ei oleuo yng Ngair Duw, gweddioi y mae. Ar wahan i dalu .sylw dyladwy i Air Duw, prin y bydd yn wir ymos- tyngiad. Ni bydd bod yn bres- ennol yn yr .addoldy, arno ei hun, yn ymostyngiad. Heb sylw i'r Gair, ni bydd gennym syniad teil- wng am Dduw, ei gymeriad a'i fwriadau grasol. Ac heb hynny, nid yw yn debyg- y bydd i ni "gytfesu ein peohodau." Mewn gwir ymoistwnig y mae cyffesu, a gwiriioneddau yn neall dyn yw y cynorthwy i, weddio a chyffesu. Ofn boddi oedd ar Pedr pan. yn gweddio ar Grist. Sylwecldbli ei beohadurusrwydid yr oedd; y Publican. Dioddef gan y swm- !bwl yr oedd Paul. Wred'i deall oddiwrth y llyfrau, fwriiadau gras- 01 Duw, yr oedd Daniel. Prin y bydd dim o natur ymostw rrg yn hanes. Awst, 4ydd onid ymgydna- byddwn a Gair Duw. Pe yn well Ysgrythyrwyr, 'byddem yn fwy o weddi wyr. "Yna y troais fy wyneb at yr Arglwydd" wedi ad- nabod ei gymeriad 1 'oddiwrth y llyfrau." "Y Duw mawr ac ofn- adwy; Ceidwad Cyfamod a Thru- garedd. I ti y perthyn cyfiawn- der, trugaredd a maddeuant." Os cymharwn ein bywyd a chymeriad' Duw, ni .'byddwn dan demtasiwn i ofyn, pa peth i'w gyffesu, neu am ba beth i edi- farhau. A chyiffeswn. "I ni. oywilydd wyneb" sydd. SyTlerar y geiriau "ceisio, gweddio, vmbil, ympryd, sach- lian a lludw," a gwelii mai dif- rifwch .a thaerineb sy'n gweddu i ddydd a ymostyngiad. Ceidw ei ddeall yn g'lir trwy yr "ym- pryd." Galar am bechod "osodir allan yn y sachlian. a'r lludw." Eife a gyffesa ei "ibechodau ei hun" ac "eiddo cymdeithas." Trwy euogrwydd personol, ym- deimlo a chyfrifoldeb am bechod- iau cymdeithas. Os bydd ystyr i'r ymostyngiad, byddwn yn bofol wahanol o hynny allan. Rhaid i Brydain gywilyddio am ei "phechodau cryfion." Myfi a wn y deU Prydain gly.,i-nh,ari,aeth ffafriol, o' chyferbynu! a l'lawer .gwlad, mewn rhai pwyntiau. Beth bynnag am ein Haelodau Seneddol, nid! ydynt mor hawdd i'w prynu. gin Barnwyr, y maent uwchliaw amheuaeth yn eu dyfarniadau. Ein llysoedd, y maent yn meddu cydwybod y bob! -aiC ymhlith ein pLeidiau gwieid- yddol, y m.ae y fath beth ag- an- rhvdedd. Ond wedi dweyd hyn- yna, "ysmotyn du" yw y fasn,ach fedwol, a'r hyn a'i dilyna. "Byd. olrwydd," y mae ymihob cylci-i a phob ffurf idido. Ie, y mae per- ygl i'n rhinweddau, oddiwrth y "bydolrwydd" hwn. Rhinwedd'au teiilwnig yw diwyd- rwydd a darbodaetih, ond'ymwthia bydolrwydd i fewn iddynt. Felly, addlysg, a diwylliant. Biywyd comffordduS' o ran amgylchiadau, mor bwysig yw, gan .gymdeithas. Llwyddo yn y cyfeiriad yma, yw J. yr "Efengyl i'r oes." O'r Sen- edd i lawr, oymhellir diWydrwydd a chynhildeb, fel maddion. dyrch- afiad bydol. Yn fynych, dyna yr ohvg gy merir ar addysg. Mwyn- iant daearol yw gwerth uehaf y Saiboth gan liawsl. Pleserau daearol yw eiddo y mwyafrif mawr. "Y dililad yw y dyn" ac nid enaid a chyimeriad. Ac wrth wneud i ffordda phethau gwaelaf y tadau, yn fynych, sethrir gem- au. Llenyddiaeth a cbreifydd, ni thyn, lond yr ystafell, ond gwydd- om beth wna. Y bynvyd syml a'r meddwl cryf" y mae ymhlith a fu. Nodwn y pethau yna i ddangos y rhaid ein cael i lawr, ac y perth- yn i ni gyffesu ac edifarhau. Gall Duw ein daro:s,twn- gwyn ein byd os ymostyngwn, gan ofyn "Beth a wnaethum i." Nid ''tavddango.siad'' yh erbyn yr Almaen yw i fod, ond ymos- tyngiad gerbroo D'uw, yn yr olwg ar ganlyniadau pechod yn yr am- gylchiadau presennol. Ymos- tyngiad hefyd i "ymwrandaw" beth ddywed Duw. Cyfeiriwn at uni gair arall, .sef "Addunedu." Nid oes ystyr i ymostwng, cyffesu, edifarhau, heb. "addunedu" neu ymgymeryd' yn wirfoddol, pender- fynol, a, rhwymedigiaethau pen- dant. Yr y'm i osod ein hunain o'r newydd, ac yn Uwyrach dan. nvymedigaethau ein crefydd— rhwymedigaethau Cristnogaeth. Z, Giyda gradd o bryd'er yr edryehwn t'r dyfodol. Y mae arnom OIÍn i'r "plant" ddiysig'u' edryich ar y mil- wr fel "arwr," er ein parch i'n brpdyr sydd wedi aberthu cym- aint. Y mae arnoim -ofn i'n "gwyr ieuainc" fyned i ediryoh yn ddibris ar fywyd dynol. Y mae arnbm ofn "i'r fenyw" golli ei lledneisrwydd. Yr y'm yn pryderu am ",fam- au" :Y' dyfodol. OlÍnwn i'r bobl- ogaeth ddysgu gwneud ar ychydig b foddion gras. Yn ol y cyfnewidiadau sydd wedi cymryd lie, ac yn debyg o gymryd lie, ofnwn i'r wlad golli gafael yn yr Efengyl, fel yr unig all'u effeithiol i d'dyrchafu dyn. Y mae arnom ofn i'r galw uchel am "hawliau" beri i ddynion ang- hofio eu rhwymedigaethau. Ofn- wn i "ddyn" gael ei wneud yn ganolbwynt pob peth ac i'r bobl fYined i wneud crefydd heb Dduw. ■ Yn wyneb yr ofnau hyn, a"'u cyffelyb, 'ein diogelwch yw ymgymeryd o ddifrif, y Saboth, a'n rhwymedigaeth i Dduw. Gall y dydd fed ynddim ond ffurf, ond gall1, hefyd, fod y fath o ran difrifwch, gonestrwydd, taerineb, fel 4ig i'w effeithiau1 fod yn eang, dwfn, a pharhaol. Ac amcan hyn o ysgrif yw cynorthwyo i roddi ys tyr a gwirionedd yn nydd yr ym- ostyngiad-ac i grefydd ddbd i fod y blaenaf ,-a'r pennaf peth. Ni bydd g-werth mewn "gair dyn" nac ystyr mewn unrhyw "gy:Wn- deb" heb fod Duw yn oael ei le. Er pob "mur" a "chro," pob "cyfraith" a "swyddbg," ni bvdd diogelwch i berson dyn, na'i eiddo, heb "anian" Duw o fewn. "Ofn Duw" sicrha "barch i ddyn." Apelia'r Bedyddwyr Cymreig