Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
PERSONOL.
PERSONOL. Bwriad'a y Parch. Riiohard Rob- erts, mafo y diweddiar Barch. David Roberts, Rbiw, dreulio tri mis t/r haf nesaf Y01 y wlad hon. » Mae Mr. a Mrs. W. H. Jones, Brynmor, IJ.andudno, wedi an- .rhegu eglwys y M.C. I.lysfaen ag American Or gain at wasanaeth yr aahos yn y He. M.ae'.r Parch. Evan Jones, Din- bych, wedi pienderfynu ymddi- swyddo ym Medi, ar ben 25 mlyn- edd yn fuigail eglwys y Capel Mawr, Dinbych. Mae'r Parcih. Gwilym Davies, M.A., wedi symud i Landrindod i fugeilio Eiglwys Fedyddiol y Tab- ernacl. A'r diwirnod y cyrhaedd- odd fe ganodd y gog. Lwcus iawn. -+- Fe dybir gan, rywraJi, fod oes y gwyrtiiiau wed1 mynd hieibio, ond' y mae'r ffaith fod y Parch. John Morgan, Bethania, Llwynpia, ar ol bod o gwmpas aelodau ei eglwys wledi casglu mewn addlewid ^1300 at y ddyled yn profi nad ydyw. Dyma restr ynadon nevvydd Sir Dr-ef aldwyn-Jamryw ohonynt yn adinabyddus i g.ylch darlltenwyr y CYMRO —J. B. Williiams, Ceri; W. J'. Evans, Llandinam; Evan Lewis, a W. S. Owen, Tregynon,; T. J. Evans, TraLlwm; D. L. Bebb, Llandrinio Stephen Breese, Llanidloes 3 a J. C. Jones, I-lanfair. Y mae Cymdeithas Genedlaeth- ol Gymreitg L'lundain, a sefydlwyd yn ddiweddar, wedi; dewis Syr Ellis Griffith, K.C., fel ei Myiwydd cyntaf. ■ Etholwyd yn dirysorydd Mr. D. Owen. Evan.-s--gw,r sydd yn esigyin, yn gyflym i enwogrwydd me-wn byd ac eglwys. Mni. E. W. Gemilyn Jones a R. H. Morris YW'Jr ysgriifenyddJon. Mae Mr. E. Llewelyn Lewis, M.A., Blaenau wedil derbyn yr alwad gynnes a gafodd 0 Middlesborough, a deohreua ar ei waith yno ym mtis Mai, fel olyn- ydd i'r Parch. R. Pryce Jones, B.A., Oswestry. Mae Mr. Lewis yn ysgolor gwych, yn bpeg-ethwr cymeradwyyn y ddwy iaith, ac yn siicr mae dyfodol disglair iddo. Colled enfawr i eglwys feohan Tabor, Ffyinon-Taf a fydd mar- wolaeth yT annwyil David Jenkins. Yr oedd yng ngwir ystyr y gaitr yn » un o binaclau cedyrn yr achos. Edrychiid i fyny aito gan bawb fel ,arweiniydd, a pharod oedd pob un, i ufmddih,au iw gy,,famyddyd. Ont hail am y siicrwydd sydd giennym fod Perchen y giwaith yn aros yn. fyw fe fyddai yr ergyd yn syfrdajn- ol. Nawdd y Nef fyddo. dros y J teulu.
PLANT AC ETIFEDDION.
PLANT AC ETIFEDDION. Gogoniant ,i Dduw am y dref n I wneuthur esforoniadid yn; bla.nt; Mor ddwyfol yw',r geni dracbefn, Mor sym gwirieud pechadur yn isaint: 0 Arglwydd, mewn cymod a hedd'. Par imi, fel plentyn i Ti, Dy garu, a gweled dy wedd, Hyddt Dithau'n Arwlelnyddi mi. 1 Os, plant, etifeddiion 'run pry id, Sef gwir etif eddion y nef, A'n. hawl, fel y teulu i, gyd, I gyfoelth, eli, Deyrnas fawr Ef: Mae gorsedd a cboront i fod, Yn eiddo trag'wyddol i'r rhain, Mewn gwlad lie mae anthem eu clod Yn yrwclhwydd pereiddiiaf ei sain. Miae urd'das y sainlt yno'n fwy Nag urdd'as ho'lil thronau y wlad, Can's cyd-etlifeddion. ymt hwy A Chy-nifab traig'wyddol y Tad I'r lie'r aeth y Blaemor ei; Hun, Mae'n tihaid cael tylwythau ynghyd, Ac yno cyflwymant yn un Eu moliant i Brynwr y byd. RHYDDWAWR. Cychwyna Co leg1 Ltanbedr gydia. hanner cant o efrydwyr y tymor hwn, cynnydd d'a ar y fliwyddryn o'r blaem. Mae Mr. McKenna wedi ei ddew.is yn ymgedsydld RhyddDrydol yn rhanbarth Pbntypridd at yr etih- ol,ilad nesaf, etholiad fe ddywedir sydd i dldyfod fel lleidr yn y nos. Gwelais yn. y papur fod 30 of rydwyr yng- Ngboleg T refeoca, a bod yt nifelr yn cyntyiddiu, bob wyth- Dios. Bu cwyno oherwydd prin- der ymgeiswyr. Y peth nesaf fydd ail-drefnu y rheolau ar oulhau'r porth!. .» Y gwei,nidoglion; sy'n pregiethu yng Nig'hymdeithasfa Porthaeth- wy yr wythnos, hon ydynt:- » P.arohn. R. Aethwy Jones, M.A., i Eliiias Jones, Dlrefnewydd; Edward Williiams, B.D., Rhyl; John. Rob- erts, M.A., Caerdydd; T. Hughes, B.A., Bl. Ffestiniog; W. M. Jones, Lliainisantffraid, a Dr. John Wil- liiams. Ysgrifenodd! pum' gweiinidOgï Ymneilltuol Llandrimdod lythyr i'r wasg yn galw sylw at y ffaiitih foci yn Sir Faesyfed weimidogion nad yw eu cyflog yn cyrraedd dros o o ii ^80 y fiwyddiyni. Nid oes ymnon y:r un stir yng Ngihymru nad yw hyn, yn wir am dani, ac os nai ddeffry y Heygwyr at eu dyled- .swydd dyil.ai y :gwleliilllidiogion ,Siy,'n well arnynt godii fel un gwr i am- cidiffyai eu brodiyr sydd miewiii eis- ieu. Mae Proff. David Evans, Oaer- dyctd, wedi cyfainsoddii anthem goffadwriaethol semi i'r diweddar Athro David Jenkins, y geixiau Cymraeg o d'refniant Dyfed, M.A., a'r Sae'sneg o dre'fn:ant Wil If an, B.A. EniU&ddPlatdLtafur sedd ar Gyngor Trefol Gwrecsam oedd wedi' bod: ym meddiiant y, Ceid- wadwyr er's blynydfcloedd lawer. Tybia y proffwydi fod hyn yn cad- arnihau'r go.sodi.ad fod' dyddiau yr hen bleidiau gwleidyddol wedi eu rhi-fo. Ar briodas. euraiidd' y Parch. W. E. Prytherch, a Mrs. Prytherch, Aibe rt awe, cyfl^nodd Dosbarth Dorcas eglwys y Trinity, 'silver gong;' i Mrs. Prytherch, Mrs- Ben Jones, y gyn-faeres, yn cyflwvno'r rhodd. Mae Mr. Prytherch new- ydd gwblhau 25 mllynedd fel bugail yr cg-lwys, ac yn mynd yn fwy annwyl gatT bajwib. Dymunwn unwaith eto ddiolch yn gynnes i bawb am yr atolygliad'- au o'u teiimladau da, ar ddterbyniad ei'n. rhifyn dwbl o'r CYMRO aim yr wytihnos ddiweddaf. Awgiryma irhai y byddai yn ddia, gwneu<f hyn bob tri mis, ale y byddai yn wledd gwerth edrych ymlaen ati. Mawr werthfawrogwn y teimladaoi calon. ogal hyn. Dywedodd Mr. J. H. Davies, oofrestrydd Coleg Aberystwyth, fod yno 630 o efrydwyr, ac y bydd- ai'r nifer yn 750 cyn. pen yr wyth- nos. Profrwydai y bydidai y nifer yn fil ymhen dwy n'eu dair blyn- edd. Dadl oedd hon dros gaiel, oartref i'r efrydwyr fel oOlfeb y rhyfel. Mae tuag £ 800 wedii ei addaw at y mudilad. Byddi eisieu -^10,000. ■■ Olywais fod' awdiu-rdodau Llyth- yrdly Ffrainc wedii dangps i Mr. Lloyd George y copi gwreiddiol o'r pellebvr a anfonodd Arglwydd Northcliffe i'r "Westminster Gaz- ette." Gwyddaa pawb mait Arg- lwydd Northcliiffe Oedd yr "high and distiniguished British author- itY"" and nid oedd raor hiysbys fod Mr. Lloyd George wedi gweJd y copi gwreiddiol o'r pellebyr. Penderfynoad yr Egiwyswyr ad- ael drysau eu cynhadledd yn y Rhyl yn agored, oddicitlir pan, oedd Esgob Uanelwy yn siarad o'r gadair. Paihaim y:r eithilad nis igwnt, oamys nid gwr yn cuddiio ei iganiwyll o dan lestr yw'r Esgob. Mwy Ceidlwadol oedd y Methodist- htid yn. y Rhyl wyth'nos yn gynt, yn cadw'r oil yng; nghudd. A ;gvyt pawb erbyn hyn mai mantais fawr fuasai cael adiroddiiad o gyf- drfod oyntaf y Gomisrswn Method- istajidd. Mae Coleg Bangor yn cad irhodd seneddol o ^14,000 a £2,5°0 yn chwan!egi am elenii yn I untilg. Deehreuir y tymor hwn. gydia 292 o efrydwyr ar gyfer 330 cyn y rhyfel. Ary I o Fai y mae Dr. Jayne yn rboi i fyny esgobaeth Caerlleon. Ban y penodwyd ef, efe oedd yr Esgob .ieuengaf yn y Deyrnas. Efe heddiyw yw'r hynaf. Dyw ed- ir nad yw efe a'i. Ddeon yn cyd- addoli ers bifymlyddoedd. Ond nid' yw hynny yn beth dieithr yn hanes uchelwyr eglwysig. Da meddwl fod y n'efotedd yn rang lch hyd yn oed nag eigllwys gadeinol. Bu farw y Cenihadwr enwog Dr. Timothy Richards, ar ol trin,iia-eth hawfedidygol yn Hendon, yn 73 ml. IGted. Ganed ef yn Sir Gaer- fyrddiln. Bu am: 47 mlyniedd yn China, lie yr anIlhydfeddid ef yn fiawr, a bu am. gyfnod yn gyng- horwr i'r Ymerawdwr Kuang Hsu. Ar wahan i fod, yn genihadwr lilwyddiannus, yr oedd yn un o'r llenorion. a'r dyisgedigiion blaenaf. Da gennyf glywed' fod y ParoK. Daniel1 Davies, bugail eigllwys Webster Road, Liverpool, wedi J gwella. yn dda ar ol y driniiaeth lawfeddygol y bu druni dddwedd y flwyddyn. Bu'r aelodau yn gar- ediig iawn w'rtho, a rhodldwyd cheque am banner can" gini iddo gall. yr eglwys. Gwelaf fod yr eg- lwys yn;d,al, yn Hewyrehus a gweifch- gar, ac wedi gweill na ohadw ei rhif y llynedd. Cyhoeddwyd rbifyn. Cymraeg arbennig o'r 'Esperanto Monthly' y miiis hwn, a chydag ef oefai's lyfr- yn, byohan diddoroT iawn alratlil,- "Agomd! i'r Iaith gyd^genedl- aetbol Esperainto, gan Mr. G. Griffiths, Lerpiwi. Am ddlvvy geiiMog a dimai diyma i Gymro alil- wedd i ia-ith- sydd a'i bryd ar ddad. wneud ytrychineb gymrodld le ad eg Twr Babel. Pob parch a chefnogaeth i'r gatrawd fe'ehan o Gymry sy'n, gwieithio'n aiddgar gyda''f mudfed rhagoiroil hwn. -♦r Bu Jimmy Wi'ld'e y pafliwr, yn difyru chwaeth (?) y torifeydd y: Llutnigwyn, a dyma tel yr adroda- ait un newyddiadur yr hanes. "Twice in the fifth rotund Buck took a count of nine, and he was on the board's for the thiird time, itying face downwards, hopelessly, beaten and hopelessly outclassed, | when the referee stopped the con test and awarded Wilde the ver- dict. Yna daw a ganllyn:- 'JiIWY Wilde is a national hero. Waies has produced a greatPriime M'iinifeter and the prize: bantam of the ring, and the fighter arouses equally as muoh admiration and enthusiasm as the Statesman." GwelA gennym. gredu mai airwr y Saeson a'u hil yw Wiilde, ac nid arwr Cymru. Mae gennym le i ddiolch fod 'arwyr Oymtu" air lefel uwch.