Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
YR EGLWYS YN TKEFNU EI THY.
YR EGLWYS YN TKEFNU EI THY. Yiig ngiianul yr helyiiti-oaii manvi,- ion sydd yn cymryd lie yn atdrefn- iaant y gwledydd,- hawdici yw gfadael yir hiyini sydd yn cymryd lie yng "N|g;bymru faoh'" i ddianc etn sylw. Cyfarfu y Oyngm Eglwysig yn Rhyl y dyddiau diweddaf, a dli- ddoirol ac addysgiadod yw da rile 11 y.r ihan-es. D'ywedwn ar un.waith ein bod yn llawenychu eu gweled yn ymailyd (.; d«lit rif yn eu gwiaith. Ymladdodd yr ÐgIwys yng Nghym- ru, yn enwiedig ei Hesigobioin: a nifer 0 Glerigwyr, yn gyndyn. yn er- Z" byn Dabgysylltiad a Dadwaddol- iaid; ond wedi j'ir mesur ddiod yn ddeddf, ymafljasant- o. ddifrif yn y gwalith 0 baratoi y ty. Llwydd iddynt. Gwelir dwy eIfen yn ym- gystadlu a',u giiydd sc-f yr elfen Eglwy-sig, yn cyn-nwys awdiurdod Ganonraidd yr Esgohion, ac awydd- fryd dei:lia.:d, neu yn hytrach leyg- Vvyr yr Eglwys i feddu mwy o aw- durdod, a: gwelir fod yr elfen. hon wedi ennill 1 lawer 0 dir yn ystod yr atdrefnu diwe-ddar. Nis gall Ymnie.illt'uwr lai nia, gofyn, i ba radd- au y mae Ymneilltuaeth wedi cyft- roi awyddfryd at fwy 0 ryddid ym- hlith yr E.glwyswyr. ■ CredWn ei .Y fed wedi effeithio yn fawr. Ni wad neb sydd yn gwybod .rywbeth am leygwyr Eglwysig Cymiru eill bed yn dyhieu am fwy 0: lais yn newisiaa eu gw-einidogiion, a,c yn llywodraethiad. yr Eglwys. Diau y cyfyd hyn 0 elfen ddyfnach a hynach .nac YmneiHtualeth y gen- edi!, sef cairiad greddfol y Gelt at syddid. Gwelwn mai cyfaddawd y daethpwyd iddo ar y cwcsitiwn 0 ddewis. CLeriigwyr. JBydd gan yr wes,gicib, lais yn ogystal a'r bobl; a rhydd i nri gyifaddef ein bod yn tylred fod hon, yij direfn fanteisiol. Gwelsom yn ddiwedclar fod Eg- lwysi Annibynnol Seisnig Gogledd Cymru wedi datgan, eu barn 0: bla,id goiruchwylwyr, neu Esgobion:, ac cis nad ydym yn camgymeryd tei.ml.ir a,iigen, am gynorthwy i ddewis. gweinidogioni ymysg y Me,tlif,citistiai,,id. Dibynma yn of- med, yn awr ar ddamwain, a gesyd I It 9 llawer o cgiwysi yn. agoired i beth- au amym'uno'l. Gwelir eglwysi yn cael cu blind, gan. frodyTTmyrgar, nad oe's dim ymheill'adh yn eu gol- wg na sienhau lie i ryw* ffafnidyn o ',r eiddynt. Y mae y CyngW Eglwysig wedi n gesod 'Oymhaliaeth y Weinidog- aieth" ar seiliau lled: ddidgel. Sicrheir £400 yn flynyddol i Off- einiad y Plwy', a. 2C,O, i'r Curad- iaid. Nid oedd yr Eglwys yn cael ei maglu a lies-teirio gam olion y cyfnod teithl fel y Method i:s tiaid. Hyderwn y llwyddarit i sicrhau y swm hwn. Nad yw yn, armed, a bydd yn addysg ac esiampl i Eg- lwysi Rhydidon. Cymru. Hyfryd yw gweled yr Eglwys t, 1-1 y Esgobol wedi ei rhyddhau oddi- wrlh rwymau ei gwdclf. Gwelir arwyddion fod rhyddid iach yn ym- ddeffiro o. mcwn. Diddorol fuas- a,i sylwi1 a,r bersonoliiaeth y rhai a glymerant y rhan, fwyatf blaen- llaw. Y C,adeilirydd yw EsigO'L- Llamelwy, ac ni, fedd yr Eglwys ei well i lywio a dwyn y gwaith ym- laen. Y mae yn gyflym, ac yi: meddiu digon o wroldeb i gwtogi ar fan, siiaradach. Miewn amryw ag- weddau tebyga i'r Prif Weinidog, er nad yw ysywaeibh erioed wedi ei fedyddiio. ag ysbryd rhyddid. Y mae Esg'ob Ty Ddewi, fel y gall- esid cÜSigyl, wedi profi ei hun yn dra medrus yn y traJodiaethau. Y mae ganddo ef fantais ar ei frodiyr Esigobol. Gwyr fwy am y I Cyimry Cymreig, a mag'wyd ef yn awyrgylch Ymneilltuaeth. Nod- wedd arbenmig y Cym;ghor ydyw y rhan fiaenllaw a, gymer rhiai llieyg- wyir. Y mae yr Egllwys yn ddyl- edus am godi ffurf i'w chyfansodd- iad i farnwyr ein Llysoedd Uchaf. yn arbemoiig Justice Sankey ac Aitken, a gwelwn fod Justice Banker hefyd yn cymryd rhan fiaenllaw yn Rhyl. Parchwn hwy, am roddii eu galluoedd d'isgilair at wasanaeth eu Mam-Eglwys. Ni,s gwyddom yn iawn pa foeld y gall- esid gwneud hebddynt. Y maent yn Eglwyswyr selog, a,c wedi eu magu yng Nghymru. Dynion prysur ydynt, ond llwyddant i sicr- hau hamdden i rocldi help llaw yn atdrefniant yr Eglwys, Onid ores yma wers i leygwyr galluog a dysg- edig yr Eglwysi Rhyddion? Oni we;li,r y dosbarth hVvn yn ymgadw draw? Pan, el Ymneilltuwr i'r Seniedd prin y disgwylir llawer o wasanaeth ganddo yng nghynad- leddau eu Cyfundebau. Gwir fod y Wesleaid yn Lloegr yn eithriad. Co1 led ddiirfawr i'n lleygwyr sydd Coiled ddirfawr i'r Eglwysig. Rhydd ion yw hyn, a eholled didir- fawr i'n lleygwyr s'ydd we-di, cyr- raedd yn lied ucihel ynglyn ag ■addysg a'r Wilad-wriaetb. t, Beth am y Clerigwyr cyffredin 1 Ysywaeth ychydig o glerigwyr y wlad sydd wedi ymarfcr a thrafod- aethau fel hyn. A digrifol yw g-wel-eid rhai brodyr sydd yn meddu mwy o ddawn n;ag o bwyll yn ym- wthio i'r golwg. Gresynwn pa. fedd bynnaig nad oes odid i un o aimaethwyr a gweilbwyr ein gwlad wedi peri clywed eu llais. Cerir y drafodaeth ymlaen yn, Saesneg, ac Z!" y mae hir fudandod wedi parlyisu tafod y dosbarth hwn,. Ond fe ddaw dyddiau gwell. Hyderwn mai dydd ad-enedigaeth yr Eg'lwys yng Nghymru ydyw. Amgen mawr yr Eglwys fel yn wir yr holl Gyfjin- debau yw dynion sydd' yn cyifuno nod weddi on yshrydol uchel, yng- hyd' a galluüredd a diwylliant medd- yliiol Nid oedd awvlrgyl',cl-i yr Eg- lwys yn fanteis'iol i hyn yn y blyn- yddoedd aeth heibio. I Gwnelid y seifydliad yn fath o Ogof Adullam, ac mis gellir disigwyl llawer oddi- wrth frodyr amfus a siomedig. Hyderwn fod dyddiaiu gweH ger- Haw. Ac o galon dywredwn Duw yn nhwydd i'r Eglwys. Esgobol. Dyroumvn heddwch y Jerusalem hon, a !!wyd(iiam o fewn ei phalas- au.
GOHEBIAETHAU.
GOHEBIAETHAU. (Nid ydym yn ystyricd ein hunain yn gyfrifol am syniadau ein Gohebwyr) EFR.YDWYR COLEG BANGOR. AT OLYGYDD Y CYMRO. Aomwyl Mlr. Evans:,—Bu&siein. yn faith pe gwnaech hysbysu yr eglwysi fod y rniytyrwyr caralynol ynlg Nghofeg y Brifysgol Bangor ar hyin o bryd ac yn agoi ed i wasan-aethu ar y Sabothau O. T. Jonest, B.A., Rh.ositryfian. W. Cynfi. Roberts, Cefnywaen. R. Hy wel, Williams, Miaesiglas. Lilyweillyn, Jones, Menai Bridge. Robert Wililciams, Tydweiliog. J. Pritlchalrd Daviesi, Clawddnewydd. Os byddi gan Eglwys; eisiau gwiasan- aetlh un-o"r uchod, gellij- yxnhobeu- a'r Parcih. John Hughes, B.A.,B.D., 46, ColJagie Rd., Bangor. Yr eiddoch yn. dd.iolc.hgar, Ydwyf, J. P. DAVIES. COLEG DIWINYDIDOL ABER- YSTWVTII. AT OLYGYDD Y CYMRO. Anniwyl Syr,—Carwn. ihysibysu'r Eg- Iwysi fod y Co leg uchod wedi aid agor fiX oil gwyliau'r Base, ac os, dymunent igaei gwas.anaeth Yr efrydwyr-miae IY ma 4 yn breseninol y tlymor hwn<- anfonier at Vsgrifonnydd1 y Cyihoeddiad- a-u. Hefyd, mae'r efrydwyr canlynol yn gorffen eu cwrs athrofaol y flwydd- yn hon., felly maeint ar diix i ode-rhyn ¡gla,llwlad'au Edwin Adams, B.A., Pembroke. J. H. Bassett, Tj-eorchy. David Davies, CJosygraig. D. Jeffrey Davies, Aiberdare. D. J. Davies, St. Clears. F. T. Davies, Brecon. W. T. Davies, Mountain Ash. Dan Evans, B.A., Ciiliycwm. John Hughes, Trpg,arth,. A. Austin. Jenkins, Cil £ i-ew. P. J. Jones, B.A., Bon oath. T. Ehedydid Jionies, Rlhydcymeraiu. C. O. Lewis, Pentredwr. R. LLoyd, RihostylJlen. R. R. Thoanas,, Amlwch. C. P. Wililiaimis, Ll'ainigollenv. John Williams, Edeyrn. Ciapt. M. Watkiin Williams, B.A. M.C., Swansea. T. J. Williams, Edeyrn. W. H. WiWa'anns, t'emygjiaig. Gellir cael gwasanaeth un o'r uchodr wrth anfon at Ysgrifeinniydd y Cy- hoeddiadau, *Monogl'ot Englishmen. • Yr eididlocih, &c., W. R. JAMES, YiSig. y CyhiOieddiadau.
MEIRION - A'K GLANNAU.
MEIRION A'K GLANNAU. Mewn llawer o driefi* a phentrefi lleirion yr wythnosau hyn, crio-es-awir y mihvyr yn. ol mewn gwahanol ffyrdd. Yn Nhowyn rhoddodd y Methodisftiaid groesarw dan, lywyddliaeth ,Mr. J. Mer- edith James, Y.H., ac yn Nolgellau rhoddwyd oiniaw i bawb gyda'u giiydd yn y neuadd gyhoedd'us. Dyma enwau eniliwyr y gw-obrwyidn yn Arholiad Ysgolion. Sabothol Gor. Medirionydd — Dioisb,arth Hynaf i. Ellen Jones Lewisl, Gwiylfa, Medial Aur Dosbia,rth dan 21 oed i. Helen, Owen, Dyffryn, Medal Aur; 2. W. Glyn Dav- ies, Eagedi, 12S. 3. Katie Owen, Nazareth, 109. 4. Grwlladus Roberts, Pendref, Ss. Dosbarth dan 16 oed r. Gw-ennie Davies, Tabennacl, 12s. 2. David Arthur iHaghes, Dolgellau (S.), 9s., a Maggie Ellen jiones,,Rhdw, gs. 4. Sarah Jones, Rhiw, 6s. 5. Maggie Enid Lloyd, Towyn, 4s. D'osbarth dan. 13 oed 1. Peter M. Owen, Tiaberipacl, 99. 6c., tit Trebor Pughre, Llanelltyd., gs. 6c. 3. Malggile Blodwen: Evans, Tanygrisiau, 8s. 4. Elizabeth OIwen Jones, Tabernacl, 7s. 5. Nesta Jones, Garriegddu, 6s. 6. John Edwards, Maendifferen., 49. 6c., a Jennie Hughes, Tanygrisiau, 4s. 6c.; 8. Elizabeth gInned Ljoyid1, Rehoboth, 3s., a Beti Lloiyd Roberts, Llianbedr, 3s. Nios Wemeir diweddaf cynhaliwyd Cyfarfodl Cyhoeddus yn: Neuadd Dref- ol Doilgellau, er eglu.ro amcanion Cym- irodyr y Rhyfel Fawr. Cymerwyd y igad-aiir gan J. Myles, Ysw., M. D. a. chaed an'erchiadau gari y Parchn. J., i Griffiths, M.A., P. B. Jones, Penrfayn- deudiraetih,, a Mr. W. M. Owen:, Blaen- ■ au Ffesitinioig. 'Ni ddaeth tyrfa fawr i'r cyfarfod, a chyfeiriodd y Parch.. T Phillip Jonies at absienoldeb gweinidog- iora y dref a'r cy,ldh-nid. oedd ond dau; yn breseninol.
Advertising
Cwpanau Unigol I'R CYMUN. INDIVIDUAL gups FCR OOMMUIIIONI1 For List of 'PATENT' IDEAL OUTFITS AND SAMPLES ON APPROVAL. (Carriage Free). MINISTERS' POCKET SETS. FOR SICK-VISITING, &c. -<- Write to the Makers— TOWNStffND'S ltd., ERNEST STREET, BIRiMJNGHAM. LIyfr yr Actau I-XII. Gwerslyfr Newfdd at wasranaeth Athrawon a Phlant yn y Dosbarthiadau rhwng 10 a igeg oed. Gan y Parch. W. T. Ellis, B.A., B.D., Porthmadog. Khennir y Maes Llafur yri Wersi Sabothol, ac o dan bob gwers'-rhoddir (1) Cynorthwy i'r athraw i ddeall pri.f meg'esi y wers ac i'w chyfiwyno yn y modd mwyaf effeithiol i'r Dosbarth. (2) Eg-urhad ar brif anhawsterau ad- nodau y wers,. (3) Nifer o gwestiynau l,n. arweiniol ar y wers. Ar gais Cyfarfod Misol Lleyn ac Eifionydd cyhoeddlOdd yr Awdwr dn Gwerslyf.r ar Faes LJafur y plant am 1913—14—15, a gwerthwyd miloedd lawer ohonynt. Anfonir 'Specimen Copy' 0 Uin o'r Gw,ers,lyŒr'au bla,cnorol ar ddeibyniad cais. Bydd y Gwesilyfr yn barod ym in-is Mai, and oher wydd1 prinder papur a chositau argraffu, ni argrelSr ond digon i gyfarfod yr archeb: on mewn llaw. Pris 4c. yr un. I Ysgolion 3s. 3c. y dwslin (post free). Arian gyda'r archeb. Eisteddfod Gadeiriol Rhostlanerchrtigog, DYDD LLUN, GORFF. 7, 1919. PRIF DESTYNAU. BARDDONIAETH.—Beirniad (Ped- rog). Awdl, 'Tawelwch.' Gwobr, £ 3 a Chadlair Dderw. TRAETHODAU.—(a) Am y Casgliad o Weirineiriau, Ffraethebion, a Chod-arferioill Dyffryn Maelor. Øwobr, £3. Beimniaid, Proff. Ivor Williams, M.A., Bangor, a'r Parch E. Mitcbel, Rhos (b) Cynghrair y Cenhediloedd yn ei pherthynas a Chenhedloedd Bychain. Beirniad, Proff. E. A. Lewis, D.Sc., Aberystwyth. CERD DORIAETH — Corau Meibiom, Alawon Cymreig (Trefn. Harry Evans). Gwobr, x5 15s. Corau Cymysig, Sylvia (J. H. Roberts) Gwobr £10. Corau Plant, Caneuon Gweri-n, &c. Bekniaid, Mr. J. I Iopkin Evans, Mus. Bac., M. J. C. Maclean, F.R. C. 0., Aberysit wyth. Rhaglen o'r Testynau a'r Amodau i'~v cael gan yr Ysigrifennydd :—■" Mr. JOSEPH DAVIES, Bryn Cerdd, RHOS. Pris' drwy y POist 3-Jc. Y GYMAXFA GYFFREDINOL. TREORCHY, Mehefin 23-26, 1919. Teimlwn yn ddiolehgar i bawb o.'r Cynirychiolwyr ac eraill 0 aelodau'r Gym an fa a fwriadant: ddod iddi, os byddant garediüed a dan fan eu hen- wau a'u cyfeiriadau i un ohoinom ni, o beilaf, eiibym- ddwedd mis, Mai, fel y gallwn ddarparu. ar eu-cyfer. Ni fyddwn yn. qyfrifo! am liety i neb os na wneir hyn. i(Piaroh.) T'. E. DAVIES, -A,r- dwyn," Treorchy. Mr. T J. DAVIES, "Emlyn," v Treorchy. PENCE ENVELOPES AT Casgliad y Weinidogaeth, &c.i &e. Wodi eu hurgr.tiTu yn ylir, cyflytn a destlus ac am brisnu rhe»jmol. Anfoncr arc! b.on arunwaith i- Sw ddla r Cvmno, Dolgellau CIRCULATION' AGENT PR 'CniRO.' Y11 eisieu yn Neheudir Cym.ru. Am fanyjion peiiach anfoner at— MR. EINIO.N EVANS, CYMRO" OFFICE, DOLGELŒÆ,V WANTED—Drapery and Grocery Tra, de-junio,r Assistant, or a strong active lad asi appi'eaitice. Apply Roberts., Shop Isaf, Maentwrog, Tain- ybwlch.