Y Cymro

CYNHADLEDD EGLWYSI Y METHODISTI AI D SAESNEG. CAERLLEON, Medi 23, 24, 25. Dymunr ar i'r holl gynrychiolwyr ac er.aill fwria.da fod yn bresennol ddan- fom eu henwau yn-ddiffael ar neu cyn Medi 14, i'r PARCH. A. Wkt.lksi.et Jones, Y Slg. Lleoi. Lev en Grove, Kilmofey Park, Chester.

dechreu dtod i fawn, a'r aelwydiydd a'r cysegrleoedd yn lleinvi. Fxlrychwn ymlaenl am. gyfnod gloewach, yn. dym- ho,rol ac yn ysbirydiodi, a gOlbeitlíiwn niad arighofia chwarelwyr Arfon eu traddodiadau goreu, ond, y bydd. y rhai a ddaiw ymhobrhyw fodd yn d,eill- wng o'r rhai a fu, Miae ein Heglwysd, ar y cyfan, ym dra, hedldychol., ac ychydig o "achosiiom. neilltuol" a bo, nodd y Cyfarfod Misol er pan, fu gemnym Gymdeithaslfa ol,r bjaen. n fod gormod o ryW fiatih o amnd- byniaeth, o ddiffyg ystwytlhder i bliygu i dr.ef,ui,adiau '.r Cyfundeb, mewn am- bell i Set Fiawr ac nid yw ysbryd.y byd yn e,i symiidi.Aiau yn beth ow-bl ddieithr i rai cylcboedd. Eto ymae gen.nyta le mawr i gyclin,abo,d, yr Arglwydd1 yn cldio'lehigar am ei am- ddi.ffyn amlwg diros ei Achos, er gwaethaf difrawdef Hiaws obonom. Rhaid i ni, fell pawib ereill, addef mai gwain yw'.r cynulliadau fore Sul y rhan fwyaf ol-r Eglwysi, ac miai gwan; i-awn, yw':r cyfairfodydd1 ar nosweith- iau Y'Ú yr wy-thoos—y cyfarfod eglwys- ig yn. arbennig. Mae toreth ein, haeL odaiu, -er gweil neu er gwaeth, wedi. d'ysigu gwneud heb Sieiat. -Dym.a un o'r ffceithiau amlwg1 y dyliai Cbmisiwn Ylr Ad-drefnu '¿u hystyried, yn ddwys. Credir fodi V weinidogaeth yn rhyw fath o gymemdlwy yng nigoiliwg y lliaws. Eto dywi,t'owyno. yn awr a phryd arall: fod y prege't'hu, am be 11 dxo, yn tueddu i fod yn ddi-bwynt, ac na wlllejr neges y gen&d<w<ri ytn glir bob aimer. Y mae ar boibl Airfon eisdeu en coticro unwaith: eN) gan yr Efenigy], a theimlir mai rai o'n hanghenion rnwyafpelliodiol y bllyniydidoedd: sydd i ddiod fydd casein bendit'hio a chen- hedlaeth o bregetlhwyr grymus,, pfre- gethwyra digexn o nertih Duw yn en gweinddogaeith i lwyr ordhfygu'r cyn- u lleidfaoedd. Mae'r boibl heddyw yn ormod o feistriaid 8.¡r y pufipud a'i genadwri, ac imd- oe& hianner dig on o iirrih yn ein pregethu ni. Y mae gen nym, nifer o y-migeisiwyr am y weini- diOigaeth, a pheth eithiriadiol iavvn ydy w i irnirhyw ymgieisiydd gae-1 ei rwystro na'j droi yn 01 i airgyninyg.. Ein rheol ni yw pleidleiffio yn ff.a.f,rior i bawb. Yn ol. a glyww ac a, welwn mid pa\vb o'r broodyr ieuanc ddaeth yn ol o'lr fydd.iin sydd yn ymasio a'r Eg Iwysi fel y dyimuneim. (idbeithiem y eid ynddymt "ysibryd arall," ac y dy'genit fawr sel drosl yr Achos. Ond prill: y inaient felly. Ni feiddiwn geisio dweyd. ymlha, le y nnae'r bai, ai arnynt hwy ai ym yir Eglwysi. ICiie,d.wn, fodd byninag, fod corff mawr ein. Heglwysi wedi gomesit geisio gwimeudi eu dyled- swydd tuiag atynit pan, o-edldynit odd I cartreif ac wedi iddynit ddod yn ol. 'Cynihydda'a* Y'n. araf deg yn y gras, o hiaielioni. Y lilylniedd oasglwyd at y Weinddogaetfa y swm anrrhydedd-. Us a CS,748. Yr oedd hyrnny yn fwy Ra ohasgliiad y flwyddyn cyrit o ^651. Yr oedd cyfanswm1 ein derbyniadau y llynedd yn ^22,529, ychydig dros yr unfed ran ar bymitbeg o ddlea-byniadau yr holl (ryfundeb. Yr oedid1 hy-n yn gvnnydd ar y flwyddiyn 1917 o ^1,849. l-leihaodd ein: dyled £4,4°8 \n. 1918, ac ery^ yn awr y'n ^58,671. Y mae yn dcilwng o sy!\v na thalwvd tnwy ond o £323 am y WeinddrOgaetih y llynedd nag a daliwyd yn, 1917, &r fod y der- byniadau' ati yn fvvy o ^'651 na'r flwyddyn cynt. Er fod rhai o'r Eg- lWysi yn a nic an u ""cyfa.rfod ag1 anaws- teraiu y gweinidogion a'r piregethwyr, eto y mae rhai ereill nla symudanit odid ddim. Y 'miaeV "gweddill mewn T lJaw" mewn amibell i Eglwys yn fwy o deyrnged1 i y sgi l. fydol y hrodlyr da sydd yn rheoli nag o glod; i'w han- riiydedd a'u crefydd. Jiuasai yn dda iawm. gennym pe buasai eiin Casgliadau Cyfnndeb»l yn 11a,wer tiiwy nag ydynt, yn arbennig ein casgliaid at y Cen;ad- aethan, trannor a chartrefol. Trefn a C'hymhaliaeth y Wieinidog- aeth.—'Prin, y byddai yn iawn i mi orffen yr Adroddiad1 hiWn hieb grybwyll wirth y Gymdeithaisifa am yr ymgais a w:n,eir yn awr gan, ein Cyfarifod Misol 1 ad-dref'nu holl gynillun. y Weiniidog- aieth yn ein mysg. Yir oieddym, er's t,rO, yn. c,eisiio, ufuddhiau i gymihellion y Gyimdeitihiasfa i uno'ir goifalaetbau, ac i sicrhiau arolygiaeitih briodol diros yr hoH Eglwysd. Cyfarfyddbdd y igweimidogion i gyfnieiwid, bairn ar wa- Jiamol agweddiau pwinic mawr y Weini- dogaeth,. ac, ar anogaeth y oyfarfod Ih Wllin!w darparwyd trefniant eamg a niamwl, yr hwn beUach sydd wedi dieirbyn cymeradwyaeth y Cyfarfod Misol. ar ol cael ohomom ddlau Cyfar- fod Alisol arbennig i'w drafod. Y mae diau amican, i ':r cynlllun: sicrhau gofalaeth effeithiol am yir holl Elg- Iwysi^ a dhiael lleiafsiwm, o CiSo yn y flwiyddyn i bob gweinidog ordieiniledilg am: fu.geilio a phregethu. Teilliir y fieiafsiwm hwn o gronfa gymaliaetihol, [■' ale yn uniongyrahol i'rr giwieinidogion. EfuTfir y gromfa drwy ,gy £ ranniad o ddeg swilt yr aelod, yn y flwyddyn, o bob Eglwys, gyda'r eithiriad fod, pob gofaliaeth o un liglwysi uiwchlaiw 30a, o aelodiau i'w ohyfrif yn otalaieth o 300, a pihiob gofalaeth 0 adiwy neu dair Eg- hvy s, ac uwchliaiw 300 o aelodau, i gyf- ,r cyfranlilad o £150 rhwn.g yr Eglwysli a ffllrfiant yr ofalaeth. Yn ychiwatnegol at hyn y mae pob Egliwysi o dan: 3001 i gyfraninu ohwiel cheiniog yr aielod, a phob Eglwys o 300 ac iiichod i gyfrannu swllt yr aelod- Yn y ffordd yma sicrheir fod yr Eg]wysi lluosoig yn cymortbwyo rhyw gymaint .ar yr E!gllvys'i Iliad. Trefrnir y cyhoedd- iadau Sabothol am wYltih Sail a den- gain o'r Hw ydldlym gian Hwyllgor Can- olog, a gadewiir felly bedwar Sul i'w llarow gan yr Eglwysi. Ni dderbyn- ia'.r bugeiliaiid; ddim ond, eu traul te i tlhio am eu gwasamaetifi a,r y Sul. Nd anvcendr rhoddi yma ondv amliniell- iad anghyflawn: o gynlllllll: mlanwl ac eang. Diau y ceir anawsterau lawer i'w weithio alii an; ond os cei:r yn y gweinidogion a'r bllaeffioriaid a'r Eg- Iwysi ystwytiidcr i',w gosod eu hunain yn ffordd y Cyfarfodi Misiol hydierir. y gellir dod dros, bob anhaws.ter a, rgwnleudi y trefniamt hwn, hyd nes, y de!o trefnianit llawnaoh a pherffedtli- iach y Cyflllndreb drwy'.r Comisdiwn, yn fendrith i',r gweinidoigion; a'r Eglwysi, 9 ac vn rhyddhad i lawer blaenor helbul- us," (iyda gradd. o bryder y wynebwn y dtyfodol yn Arfom. Y maie ein cyf- rifoldeb yn fawr, a'r -'gofal drosi yr holl Eglwysi" yn pwyso yn dlrwm ar galon llawer dhoniom ac y mae ein hyder ynom, ein humain yn .fynych yn, waoi. Ofnw 11 yn anil i "ogoniant Jacob feintiati" yip. ein plith, ond Haw- enhiawn. wrtih gofio pwy a* ddywedodd, "Weiitihian ni chywilyddir Jacob, ac nd lasa ei wyineib ef. Y Drysorfa Gynorthwyol. rerthynai diddofrdteb 111 wy nag arfer y tro hwn i Adroddiad' y Drysorfa GynorGhwyol, gian. y rhoddjr y flw-ydid- yn IliOn, 635 i bob gvviednddoig yn 1 lie ^24 fel o'r blaen. •( '>\vnaed hyn: yn bosdbl trw!y i'.r Pwyllgor gael gan, gar- ,ed:i.gion na dhaed eu henwiau 1,"250 i'r arncan. Ymgymerodd. Mr. J. P,. Mi,,),rri:s, I.enpwl, a chasglu ^500 a.llan, o ^800 oedd yn ainigeinirheidiol. Diioldhiwyd i Mr. Motr-ri« a'r cyfeillion. eraill, a diis- gwylir i ',r rhai diiweddaf hyin, er ein bod! heb eu hemwiau, weled trwy y Cymko neu'r 'C.oleuad' ein gwier-th- fawroigiad o'u caredigrwydd; a gob- eithiwin yr enii'ilir llawer i ddilyni eu hesiiaiiipl mewin. haelioni. Yr oedd adroddiad yr Ylsgrifennydld a Mr. J'on- athian Diavies, y Tirysorydd, yn un mwy sdiriol na dim fu bliaem. y-n tianes y D-rysorfa h.on. Deirbynia 143 o weinidogion, ohoni. a chynoriliwyir felly 245 o eglwysi. Uisgwylir ychydig dros ^2,4001 i law yfjwydldlyn hon er mWYIll esitym y slwm a nodiwyd i bob uin o'r buigeildiaid hyin. C,w,asgiai y il,a!i,cili. D. D. Williams, M.A., ar i'r gwaihanol ('.yfarfodyd.d Misol" gasglu yn chwarterol at y Gromfa hon fel y gwneir yn Heniadiiriaieth Lancashire er llawer o hwylustod a'c effeithiolrwydd. Cofio'r Amddifaid, Ilyslbyswyid: o Direfaldwyn. Isaf fod v casgliad er cynorthiwyo teulu y di- weddiar Biarch. 0. R. Owen, brawd winaetih wasanaeth rhagorol iawn yn y. sir wedi oyrraedd, £ &oo, a. hefyd ^1,500 eisioes wedi eu ha dda w gan 5c,,c,, eisc>es w I ivif(!r fechan o bersonau at y (i roji t'a arbeninig siydd yin y- Ciyfarfod Misol hwn er cynmal yn. deilyngach weind- dIogaeth yr Efieingyl. Ar .gynlhygiad y Parch. Giwymedd Roberts a chefnog- i.ad y Parcb. Selwyn: Jones, d,atganwryd ein gwerthfaw'roigiiad, fel. Cymdeithasfa o'r gwaith rhagorol hwn wneir gan Drefaldwyn ISlaf, gani obeilthio y der- byinia y lltwytbau cryfaf ysbryddaeth oddiwrth ymroddiiad un o'r rhai lleiaf. Adroddiad y Trysorydd. Mr. Roibyinis-Owen. a gyfiwynodd ei Adroddi.ad Hllyiniyddlol fel-Tirvisior-ydd, y Giymdeitbasfa, Dangosodd fod y trenliau. wedii codi llawer yn: arbennig yniglyn ag argraffu, er mai teg yw dwieydi i'r argraffwyr fod yn. rhesymol iøwn yn eu telerau ym mlynyddau y rhiyfel tra y parhaodd eu. stoc o bapur bryniasdd gainddynt am yr hen bris. Rhlaid hefyd ycihwanetgu. yn: y tal: i'r Ysigrifennydd a thalu yn dieilynigach at y cost an er ei ddigolledu. Rydd yn anigeinTiheddiol bellach i'r Cyfarfod- ydd1 Miso.1 gyfraninu o hyn: allan at direuliau y Gynideithasfa yn ol, xos,. 6c. yn, lie 6s,. 8c. ar gyfer bob 100 o ael- odau. Cadarnhawyd yr, ad,rodd,iad,. Diolchwyd i Mr. Robyns-Owen am. ei lafur, a hefyd* i'r Ysigrifenniydd Mr. Joniatihan Daviesi am eu hym- drechion difhno gyda.r Dry'sod.a Cyn- orthwyol. Gwaith y Flwyddyn Nesaf. Pwylllgo-r trefniadol at waith y- GoYlm- (ieitha-ia y flwyddyn, nesiaf, Parchni. J. D. Jones., Glyn Daviea, R. Jones1, IJandliinam; Mri. E. M. Roberts, D. B. Edmunds,, Llanidloes, a W. Morris, Osiw esitiry, a siwyddogion y Gymdieitih- asfa. Ymadawiad y Parch..R. J. Jones. Galwyd ar y Parch. R. J. Jones ym- laen i annerch y gynulleidfa gan nad oedd yn bresennol pan, benderfynwyd Thoddi iddo docyn cyflwyniad, ilir Wiliadfa (^ymreig yn. Patagonia. Y mae yin, y WHadia tua 12 mil 0. Crymry. Ef,e fydd yr uniig weinidOg gyda ',r Metihiodisitiaid yno. Tua 29 mlynledd yn ol y rhoddid llythyr gan, y Gym- deithasfai i'w dad ar ei-ymad.awiad i Patagonia. Bu farw 6 mlymedd yn ol. Bu yno dro. yn ol ar ymweliad, a chof- iai yn ami am y pltet yn, canu ff,anvel iddo yn T,re,ie,w pan droi yn ol am ■ Tiymiru. lOanient yn siwynol y geiriau, "y ma,e Ilef o MacedoniaV" ardon, ad1- niabyddus1 i filoedd. o blant. Ond yn He "JaiOediÜnia,' dywedent "Patagon- ia." Rhoddodd1 Mr. Jones argraff ddwys ar yr holl gynulliad,, a dywed- odd y Tdiywydid. eiriau, tyner wrtho ar ran, y G-ymdieithasfa. Ymwelydd o America. Darllenwyd Hythyr yn cy-flwymoV Parch. R. \V. Ev,ans! i'r G,ymde:i.thas- fa o'r Gymanfa 3,n- America. Bu yn Uiafu.rio yno am 13 mlynedd mewn cymeradwyaetb a-ohyda llwyddiant. Y l'archn. W. Wi!]:ams, Talysarn. a Johni Jones oedd yn cynnyg ac yn oefnügi ein bod yn eiddleribyn il,nplith yn groesawus. Diolchodd Mr. Eyams am ■ dde-rbyniad oarediig y frawdoliaeth iddto., a nododd y ffaith, mai 21 mlyn- edd: yn ol ym Mango r yr ordteindwydr Sylrwodd y Llywydd mad colli a ch;a,el y:w y stori vn y S,vi-,Nn hone- gweinidog yn. ein, gadael i fyn'd'at y Preshyt,e1'i,aid, ac un ,arall yn dyfod yn ol atom oddi wrth y Cyfund'eb hwnniw. Gweinidolg yn troi yn 01 i. C;'ymru o'r America, ac un arall ym mynd yn ol o (Tymru i Hatagonia. Ond" teimlai y brodyr fod-y symudiadiau yn ol yr ar- NN:eii),ia,d, dwyfol. Dydd Diolchgarwch. (iialwodd y Llywydd aT y Parch. -J. l'ulestone Jones, M.A., i alw s^lw at D.dydd Diotdhganwch am y Gynihaeaf, a thraddododd yntau anerehiad di- ddorol a. ohyfaddas iawn, ac air ddi- wedd, cyfarfod maith ar brymhawn ma,rwa-idd dlyrchafwyd y cynulliad i deiimlad hyfryd. Ni fu erioed fwy o achos, i bawb fod yn ddiolciKgar o'r Hol1al'lli'og, a dla fyddla,i i'r wliad yn gyffredinol droi allan i ddiolch ar yr wyl flynyddol horn. Yr oedd cadernid yn _gysita,l a boneddigeididrwydd yn null y Lliywydd5 o wlneud ei waiith, a pfoarai hyn fod llawer o sdarad, di- bwynt yn cael ei atal, a dygwyd yr holl waith iymlaen yn modd mwyaf' trefnus gan derfyn.u'r cynhadleddau yn brydlawn. GVEARFOD Y liOHI. TEUAINC ('ynhaliv.yd Cyfarfod y Bobl leuainc ,I.o,ch dv(-Id yn y Tabeirmacl am 5 o'r ,gloch dydd Iau Rihai hynach oedd toreth fawr y igynulleidia, yr oedd yr adeilad yn orlawn, ond disgwyliem yn sicr ym Mangor weled llawer mwy o bobl ieu. ainc, yn enwedig meibdon yn bresen- nol, wedi i .gynifer bellach ddychtwel- yd gartref o'r fyddin. Gwelsom liaws mawr ohonynt. yr un adeig yn myned y I y 1 oedfa bregethu. Da iawm oedd hynny, ac etc gaHesiid meddwl' mai yn y Taberniacl y buasai eu lie naturiol yr awr honno, gan fod cymaint o siarad fod eisieu i'r eglwysi drefiki ar gyfer anghenion d^alliol ac ysbrydol I ein pobl ieuainc Llywydd y cyfarfod rhagorol hwn oedd Arglwydd Clwyd o Abergele, a thraddododd anerchiiad sylweddol iawn mewn Gymraeg pur ar desitun gosodedig y cyfarfod1,—' Gal wad yr oesi am grefydd arwrol ac antur- iaethus' Nododd dair arwydd add awo], yng nghanol llawer o amgylch- iadau a baiant i ni ofn a dychryp fa) rod y merched yn raddol a sici yn dyfod i'w hetifeddiaeth yng ngwaith yr eglwys ac yn mywyd cymdeitha? (b) Fod canolfux v gwahaindaeth rhwng gwahanol enwadau wedi eu Jwyn yf. llawer is er- nad ydynt eto wedi eu clinisltrio. (c) Fod yr eglwys, (iristion ügol yn estyn ei chortyriau i maes trwy wneuthur i ddylanwad ei hathriawiaeth a'i bywyd dreiddio i mewn i fywyd cymdeithasol a gwladwriaethol y Dayman. Yr oedd yn, eglur fod ei arglwyddiaeth yn annwyl-ddyn gan v bob! a'i g'wrandawai. Yr oedd llawer o newydd-deb a graddau o feiddgar wch. yn. araith Mrs. Herbert Lew-is1. Ilawliai fwy o le i ohwiorydd teiliwng yng nghynghorau lleol a chyfuindebol y CorfL, Dywedodd air lied finiog o feirniadaeth ar ein Henyddiaeth, gan gynniwys "Trygorfa y Plant," ac ar liaws o'n "m.an-rade arramgements." .,C,a.,ed araith hyawdl gan y Parch. J. Roger Jones, B.A., gweinidog i,nc Wesleaidd a fagwyd yng Nghoniwy. ac sydd1 ytk llafurio yn Lerpwl. Nid hawdd fuasa.i llefaru vn fvvy priodol 'ar y tesitun pwysig nag y gwnaeth y Parch. D. Williams, M.A., Aberys-- twyth. Nid amcen.id at hwy I yn. y cyfarföd uwchraddol hwn. Disgwylir iddo ddwyn, ffrwyth ym mywyd ein pobl ieuainc. Y MOD DION C Y'HO'E D D!US. Ncs, Lun., C.La.nadda, Parch. Thomas Hughes, B.A., Rhiw. Nos Fawrt'h, Nant, Parch. John Wil- liams', B.A., Carno. Nos Fercher, Parkhill, Parch. D. Williams, M.A., Aberystwyth; Twr-- gwyn., Parch. J. Roberts. M.A., Caer. dydd. Dydd Iau, Park Hill: Am 10, Parchn. J. D. Jones, Gellifor, a J. Puleston. Jonesi, M.A. Am 2, Parchn. G. R. Jones, B.D., Leripwi; a William Thomas, Llanrwst. Am 5, Parch. J. Roberts,, M.A., Caerdydd. T'wrgwyn.—Am 10, Parchn. Thomas Hughes, "B.A., a, David Williams, M.A. Am 2, I'arclin I). Ynyr Hughes, B.A., Llanbrynmair, a J. Puleston -Jones, M.A. Am 5, Parch. i. Charles Williams, M.A. Tabernacl: Am io, l'archn. D. D. Williams, Lerpwl, a T. Charle.s Wil- liams, M.A. Am 2, Parchn. J. Rob- erts, M.A. a Howell Harries Hughes, B.D., Lerpwl. Am 5, Cyfarfod y Bobl Ieuainc. Cadeirydd, Arglwydd Clwyd o Abergele. Siaradwyd gan Mrs. Herbert Lewis, Parchn. J. Roger J ones, B.A. (W.), Lerpwl, a'r Athro David "Williams, M.A., Aberystwyth. Princes Rioad (S.): Am 7.30 p.m., Parch. H. Harries Hughes, Lerpwl.