Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
VRDD YR YSBRYD GLAN.
VRDD YR YSBRYD GLAN. (Ton: "Tanymarian''). Llaifar-g'aned yn dragywydd Efcifeddion teyrmas nef Eiddynt hwy yw'r Bywyd Newydd-- Grym Ei Adgyfodiad Ef Plant yr Adgyfodiad ydynt, Plant y goleu, plant y gan; Cerddant mewn gorfoledd rhag- dd.ynt, Sanctaidd Urdd yrYsbryd Glan. Gydâ Christ, eu hannwyI Briod, Cydgyfodi a wnaetbant hwy Ucbod mae eu bwvd a'u died— lie male Crist yn ei-stedd mwy; (Jwlcddant mwy ar Fwrdd y 1?renin Gyda theulu'r nefol gan Sydd a 'u gwisgoedd yn ddilychwin, Sanctaidd airdd yr Ysbryd Glan. Gwyn eu -byd, fendigaid dyrfa, o dan arwydd prid y Gwaed Gwena'r NefQedd ar eu gyrfa, Cerdda.'r byd yn 61 eu traed; Am eu Geiidwiad ymd( hdd anant Ar y daith, a'u serch a'r dain Ac j'w E.nw byth y can ant, Sanctaidd urdd yr Ysbryd Glan. JOHN T. JOB. --+-- Mae Mr. W. Dyfed Parry, M.A., mab Mr. W. Parry, Council School, Acrefair, wedi ei benodi yn ddarlithydd cynorthwyol mewn Saesneg yng Ngholeg Aberys- twyth." -+- Bydd lliaws yn: falch o glywed f<xl gair wedi dod yn dweyd fod y Parch. P. Hughes Griffiths wedi cyrraedd Cape Town ar y 6ed o Fedi. Cawsant dipyn o dywydd ar y fordaith, ac felly bu'r 1 lyng ychydig yn hwy na'i: chyhoeddiad. --+-- Cyflwynwyd anr'heg. i Mr. John Lloyd, M.A., gan aelodau Bwrdd L ly wod r a at h wyr Ysgol Ganol- raddol yr Abermaw1, ar ei ymad- awiiad i Ysgol Sir Tregaron. Colled fawr i Feirion, yn enwedig i'r Abe rm aw a. T ha 1 sa rn a u, y w < yrn adawiad Mr. Lloyd. '■ ♦ Llongyiflarc'hiadiau i: Miss Nancy Owen, B.A., Isgaer, Caernarfon, ar ennill y GikhrilSit Modern Language Scholarship, gwerth JQi20>) a roddir yn fl'yniyddol gan. Brifysgol Cymru. Enillodd hefyd y sgolorilaethHugh Bulkeley Price, gwerth ^37 ynig Ngbo>leg' Bangor. -+-- Dywedwyd mewn cyfarfod o athrawon, Mon, a" gynhaliwyd yng Nghaergyhi, fod heddgeidwaid t, 91 wrth ymuno a"r heddlu yn cael mwy ogyflog na;g athrawon trwy- ddedig Mon, Wiedi. pymthepg mlynedd o wasanaath. Pender- fyin.wyd ,gofyn am bonus (}I bunt yr wytljinos. Gwelwyd yr heddlu yn baratoad at lawer galwed|ig:aeth yng Nghymru. A yw y llanw yn trOii yn ei 01 Da genhyf wel'd fod Cyrtgor Glaislyn wedi gwrthod penodi pwyllgor dan Dcleddf y Budr-elwa. Hyn oherwydd fod y Cyngor yn credu fod pob masnaohwr yn ouest yn y rhun honno o'r wlad. Dyma Ie ardderchog t'r Athro W. J. Gruffydd fyned i fvlw 1 --+-- Cytfrol o ddidilordeh mawr i FeUiodistia.id Cailfinaidd a. Wesley- aiidd Cymru ydyw yr un ar Charles Wesley «gan Mr. D. N. Jones, sydd newydd ei chyhoeddi gan. SkelFing- ton. Mae ynddi lawer o gyifejr- iadau at John Wesley, ac at deith- iau y ddau fr:awd clrwý Gymru. --+- C'lywir son am sefydlu plaid newydd y dyddiau hyn. Mae Mr. Tom1 Llewelyn, Pentre, wedi ei benodii yn drefnydd dros Gymru i "Ryddfrydwyr Mr Idoyd George.' Dilyna Mr. Asquith hyngtlrwy ben- odi Mr. Llewelyn Davies, Pen- a'rth, yn drefnydd i'w bla:id y:ntau. Fel hyn mae'r byd yn arfer myned yn ei flaen. --+-1 Rhoddwyd 30 y cant o godiad i feddygiHI y panel ym Sir Gaernar- fon a,g y mae eu derbyniadau yn lbi na ^500 y fl\vydd yn; 20 y cant i'r rhai sy'n enniill cydrhwng ^500 a, jQi,2o<y, a 15 y cant i'r lleiill. Yn ystod y flwyidc1 yn ddiweddaf t alwyd ^1,838 i'r fferyllvvyr, yr hyn sy'n dangos fod costau'r ffisyg tua 2S. y botel. Cymerir y gadair yng nghyfar- fod Mr. Asquith yn Aberystwyth gain, yr Renadu r J. M. Howell, V. H., AbemeronL Cynbelir y cyfarfod yn y Coliseum, Hydref 7, am ddau o'r gIoch. Gellir cael tocynau (5s. yr un) oddiwrt'h Mr. H. Rses, liberal Agent, lian- bedr. Bydd YIlIO gynulliad mawr, a thorf 1 lawer mwy yn gwrando yn y byd tuallan. Cafodd.pobl Llanberis y pleser o weled Mrs. Lloyd George, yn eu mysg ddydd Mercher diweddaf. Daeth yno Vn; y pryinbawn gyda Mrs. Nath Roberts o Gaerna.rfonf, a. gwelwyd1 y ddwy foneddiges yn;g ngofal Mr. H. Ariander Hughes yn prysuro. i ddal y tren sydd yn myned. i ben y Wyddfa. Ni chaf- wyd goLygifa glir iawri, ond cleaill- wn i Mrs. Lloyd George fwynhau ei hun yn fawr. — Mae rihifyin olaf yr "Haul" wedii, ymdddnigos. Unir ef yn awr a'r "Church Family Newspaper," a oheir papur wyt'hnosol dwyieiiithog. Peinodwyd y Parch. Ben Jones, Peinimachno, cyn-oliyigydid yr 'Haul' yni olyigydd ar yr adran Gymreig. BylddMr. Jones yn symud i Llundain, a, (Iiaw y Parch. J. Hughes, Jones, gynt o Gaer;gybii -i'w le. Gresyn fod yir Eiglwys yng Nghymnryn cychwyn ei gyrfa yn y dull anobeithiol yma. Pan oedd Mr J. Hugh Edwards, A. S., yn pregiethu y,n Llamifair- mnal'lt, adroddodd am gwmni o filwyr Cymreig yn y rlhyfel oedd wedi cael gorchymyn i ymosod bore drannoeth. A'u bod wedi treulio rhan o'r mos i ganu, "Ie.su cyfaill f'enaid cu, gad i, mi i'th fynwes ff o,i Y foment y dywed- odd y .pregethwr hyn, cod odd dyn yn. y gynulleiidfa a gwaeddodd allan, "Yr oeddwn ,i Y:ilio. Yna. cerdcludc1 alian o dan deimlad dwys. --+-- Deallwiii fod ym mwri,ad Syr Henry Jones arois a,m dymor dan groniglwyd Syr R. J Thumas" A. S., yng Ngihaergybi, tra. yn cario ym- laeln yr ymgyrch gydag addysig uwohraddol yng; Nghymru. Mae Syr Robert wedi clet-byin caniatad yr atlira.w i baentiio ei cldarliun gan un o arlunwyr enwocaif yr oes, ac a.rfaetihir. e,i roddi yiti eiidldo i.'r gened.), miangte ei, leoiliad i'w'bon- derfynu g'an Syr Henry ei hun. Dioloh1 yn fawr i'r Seneddwr gwlad- garol. +-- Llongyfarchiadau i'r Parch. Deri Morgan, Hopkinstown, ar ei Ivvyddiant yn cipio gwobr o gini, ,Y :1 allan .0 58 o ymgeiswyr, am gyf- ieitihu pennil;l anodd o emyn, o'r Saeisneg i'r Gymraeg. Y fonesig Mallt William-s, Plaspant-t-Saeson, A berteifi, a gynhygiai, y wobr drwy Z, y 21 gyfrwnig y Dar,iian. Dygwyd tystiol,a,eth uchel iaiwn i deilyng- dod y cyfieit;hi!ad. Mae galw mawr ar 'Deri!' fel 'darlithiwr' ac 'arweinydd eistedidifoda u, a. chlyw- ir rhagor am dano fel cyfleith- ydd.' Mae iddo Ie cynnes ac annwvl .iawn ymhlitlh ei frodyr a'r holl eglwysi. J Clywodd boneddwr am waith da yr eglwys M.C. Saesneg, Caer- gwrle, a'i hymdreoh i dalu yr hyn s-vdd yn aros o'r ddyled, ac aricn odd ddeg gini fel arwydd o'i werthfawrogiad o lafur ffiiwith a ffyddlawn y Parch. 0. a Mrs. Lloyd, egni y swyddogion a hacl- ioni yr eglwys, y gynulleidfa a. chyifeilliion, eraill i ddiddyledu y capel newydd hardd, yr Hall a'r Manse, ac sydd yn werth tua ^3,000. Teimla y cyfeillion yn dra diolchgar, a disgwylir i'r rrhodd hon fod yn symbyliad i lwyr ddiddymu yr ychydig ddiyled sydd eto yn aros. --+-- Dywed y "Western Mail" fod y Cymrodorion fu'n derbyn croesaw yng ngardd Arglwydd Leverhulme yn beio Cyngor Coleg Aberys- twyth am ddweyd y rhaid i'r Prif- athro newydcl fediru siarad Cym- raeg. Pob parch i'r Cymrodor- ion. Ond ar gwestiwn yr iajtih, Saeson, ydynt, a,c ni,s gellir dis- gwyl i'w banner fedru siarad Cym- raieg. Ond os oeddynlt yn tybio. y gwnelai Sais ncu dramorwr a rail y tro yn. Abeiystwyth, nid ydrynt yn deall pa awr o'r dydd ydyw. Gair bach i ohebydd y 'Mail.' Pan y bydd allian i de y tro nesaf, gwell 'iddo beklio adrodd yr hyn a glyw.
PERSUNOL.
PERSUNOL. Nils gall Mr. Asquith fy'ned i Aberteili, ond addawai anfon siar- ad wr da yn ei le. --+- Da gennyim fod yr eglwysi yn dechreu symud i alw gweinidogion, a dywedir fod nifer o efryd-wyf Aberysitwyth yn debyg1 o gael gwinllranoedd yn fuan i ofalu am danynt. -+-- Mae y Parch. Rhys Lewis, Bettws Garmon, wedi penderfynu rhoi bugeiliiaeth Eglwys Salem i fyniy, air ol gwasanaeth yno am gyifnod maith. Gwna; hyn oher- wydd cyflwr ei ie,chy;ci,. a dim arall. Bydd col k-( 1 dirfa,wr ar ol y. cyfaill da,winus h.wn.. -+- Mae Mr. D. C. Roberts, Aber- ystwyth, wedi gwerthu ei fasnach mewn coed i Mr. G. Cooper Evans, ond bydd yn cael ei chario ymlaen dan yr hen einw,—'Mri. R. Roberts and Sons. Drwy'r cyfnefwidiad bydd cysylltiad' yr hen deulu a gychwynodd y g-waith yn darfod, a bydd Mr. D. C. Roberts yn ymryddhau er mwyn gwasanaethu'r cyhoedd yn fwy llwyr—os yw hynny'n bosibl. «. Mewn cyfarfod o Eglwysi Rhydd, Pwllheli:, pasawyd' i anfon protest i'r Prif Weinidog yn erbyn y cytundeb i dalu miliwn o bunnau i'r Eglwys Wladol yng Nghymru. Wrth ei]'io y cynhygiad, condemn- iodd y Parch. T. Gwilym Roberts y duny gweithredodd. rhai o'r aelodau Cymreijg, a, rhai o gyn- rvdhiolwyr Ymneilltuwyr Cymru yn y cyfarfod yn Downing Street. Pwy edrydd hanes. y cyfarfod liwnnw ? Clywais y stori gan drii neu bed war o'r rhai. oedd yno- ac ni bydd banes dlwedd y frwydir yn gyflawn heb gael- gair am, y Seiat a.r ol, yn enwedig y dull y bu Aelod Seneddiol a. Plhregethwr Sas- iwni yn cyfniewid meddyliau. + Bydd yn dda gan gyfeiUion y diw^eddar Barch. J. Eiddon Jones. Llanrug a Bangor, gly^ved fod1 ei fab, Mr. J. D. Rheinallt Jones, wedi ei apwyntio yn Ysgrifennydd y "Witwatersrand Council of Education." Cymdetithas wilr- foddol yw hon, gychwynwyd cyn y rhyfel yn erbyn y "Boers." Ei gwaith yw hyrwyddo pob symud- iad ynglyn ag Addysg. Y mae ganddi waddolliadau i gynorthwyo yn haeKonus yr ysgolion a'r symudiadau eraill gymeradwyir gtnddi. Gwaith arbennig gymerir mewn Haw yn ddioed gan Mr. Jones ydyw datblygu diddordeb cyhoeddus m'ewn Addys'g, yn en- Wiedig- yn y Coleg sydd wedi ei sefydlu yn Johannesburg, yr hon sydd yn apelio am ^500,000 i godi adelladau n,e,wyddion. Diad- orol yw y ffaith fod d'au Gymro eraill, y Mri. J. Emrys Evans, C.M.G., a Samuel Evans, yn flaenllaw yn y gwaith hwn, a bod y Cymro gwladgarol Dr. Morgan Watkin yn Professor yn y Coleg.