Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
-(0)-Lleol
-(0)- Lleol Y MAE'r Parch. D. Elias, gweinidog Eglwys Everton Brow, wedi derbyn gwahoddiad unfrydol Eglwys Seisnig Rhosddu a Bersham Road, Gwrecsam. DYMUNA y Parch. George Lamb ddatgan ei ofid oher. cael ei luddias drwy afieehyd yn y teulu, i dalu ym- weliad a'n gwlad, yr hyn a barodd gryn siomiant iddo a dymuna ddiolch hefyd i'w gyfeillion am eu caredigrwydd tuag ato. YR wythnos ddiweddaf, llosgwyd melin Dempster, ar gongl Bixteth a Prussia Street. Diangfa g-yfyng- a gafodd Gorsaf Tithebarn Street a hen Eglwys St. Paul rhag yr oddaith. Yn mynwent St. Paul, ac yn y pen agosaf i'r tan, y mae bedd Pedr Fardd, un o feirdd galluocaf ei oes ac awdwr rhai emynau poblog- aidd. GAN fod etholiad Byrddau y Gwarcheidwaid wrth y drws, buddiol fyddai galw sylw at y priodoldeb o gael personau cymhwys i eistedd arnynt. Gwelwn fod boneddiges yn bwriadu cynyg ei hun yn rhanbarth Castle Street, sef Miss Stanistreet; a diau fod cym- liwysderau neillduol gan ferched i drin achosiqn y tlodion; a chan fod Miss Stanistreet wedi cael profiad helaeth o waith elusenol, hyderwn y gwna ein cyd- wladwyr yn y ward hon a allont er sicrhau ei dychwel- iad yn yr etholiad agoshaol.
Advertising
CAPEL VICTORIA, Crosshail Sir eel. NOS SADWRN NESAF, AWST lleg, NOS SADWRN NESAF, AWST lleg, PRECETH1R Yn y Capel uchod, gan y Parch. WILLIAM PRYDDERCH, GOPPA, a'r Parch. HENRY REES, BRYXGWRAN. DECHREUIR AM 7 O'R GLOCII. Gwneir Casgliad yn yr Oedfa at gynorthwyo Cymdeithas y Plant, YN EISIAU.-Cyfeiriad presenol Mr. THOMAS -L JONES, yr hwn a adawodd Chelsea, Mass., Uiiol Daleithiau ttiatl-irim-syilol. Bydd hen gyfaill iddo yn dra diolchgar os denfyn efe ei gyfeiriad, neu os geilw yn No. 7, Breeze Lane, Walton. Bernir fod ganddo berthynasau yn Everton. OL-RJFYNAU, hen a diweddar, o'r holl Gof- 0 nodolion Cymreig. Goheber a DAVID ROBERTS, Bookseller, Ffestiniog. LLAN'S~ PINE TAR TABLETS, Remedy for Asthma, Bronchitis, Coughs, Hoarseness, and Throat Affections by a New Method. These Lozenges act by applying the Vapour of Volatile Drugs to the Bronchial Tubes and Lungs. J. H. ALLAN, M.P.S,, Pharmaceutical Chemist, (Late Dispenser to the Royal Infirmary), 59, BRECK ROAD, LIVERPOOL, and all Chemists. Wholesale, Messrs. EVANS, SONS & CO. Free by post for 12 stamps. Send Stamped Envelope for Sample Free. TRAINED Male or Female NURSES supplied T to all parts, from a Guinea a week.-Institti- tion, 70, Hope Street. Telephone 570. Telegrams Nurses," Liverpool. Invalids received. "GLANHAU TAI. THE NORTH OF ENGLAND CARPET SHAKING & CLEANING Co, 22, UPPER DUKE STREET, LIVERPOOL. CARPETS called for Lace Curtains, Shaken and returned Bed Drapery, following day. Blankets, Quilts, &c., TELEPHONE CLEANUP, 2486.
Yr Esgob, y Canon, a'r Is-gadeirydd…
Yr Esgob, y Canon, a'r Is-gadeirydd Sirol. FORE dydd G wener, tal odd yr Esgob Edwards a'r Canon John Owen ymweliad answyddogol a thref Rhuthin. Bernir mai eu prif amcan ydoedd chwilio am hen drysorau llenyddol yn ystorfa Williams y print tr," a bod y ddau foneddwr urddasol o'r di- wedd wedi penderfynu dechreu astudio hanes Cymru. Pwy ddigwyddai fod yn ngorsaf Rhuthin w. pan ddaeth y tren i fewn ond Mr J. W. Lumley, boneddwr y gwyddom ni yn Lerpwl, cystal ag y gwyddant yn sir Ddinbych. yn dda am ei allu a'r egni a deifi i bob gordnvyl a gymer mewn Haw. Yr oedd gan Mr Lumley air o brofiad i'w ddweyd wrth y ddau wr parchedig, a chymerodd y cyfleustra hwnw i'w ddweyd. Dyma'r ymgom fel yr adroddwyd yr hanes gan Mr Lumley i ohebydd arbenig y Faner Gohebydd A fyddwch chwi cystal a dweyd wrthyf p3. fodd, ac o dan ba amgylchiadau, y cyf- arluasoch a'i arglwyddiaeth ? Mr Lumley Gyda phleser. Boreu ddoe, Awst 3ydd, yr oedd genyf acblysur i gyfarfod dau gyfaill i mi a ddisgwyliwn gyda'r tren deuddeg o'r gloch, ac yr oeddwn yn ngorsaf Rhuthin gyda'r amcan hwnw. Pan gyrhaeddodd y tren, pwy oedd yn eistedd yn y cerbyd gyferbyn a'r fan lie y sfwn ond Esgob Llan- elwy a'r Canon Owen. Disgynasant, ac aethant allan o'r orsaf. Gwibiodd syniad trwy fy meddwl yn sydyn —fod hwn yn gyfleusdra rhagorol i gael ymgom a'r esgob. Dilynais hwy yn ddioedi, gan adael fy nghyf- eillion i ymdaraw drostynt eu hunain. Ychydig bell- der o'r tuailan i'r orsaf, goddiweddais yr esgob a'r canon. A fyddwch chwi cystal, Mr Lumley, ag adrodd wrthyf yr hyn a gymerodd le rhyngoch, gofynais inau. Mr Lumley Cyferchais ei arglwyddiaeth, gan ddweyd wrtho :—Maddeuwch i mi, fy arglwydd, am eich atal; ond yr oeddwn am ofyn i chwi a garech chwi weled y cylchlythyr? Yr Esgob Nid wyf yn ewyllysio gweled y cylch- lythyr genych ch'i'i. Mr Lumley: Diolch i chwi, fy arglwydd. Hwyrach y carech weled cylchlythyr arall sydd genyf ? Canon Owen Ond pwy, atolwg, ydych chwi ? Ai nid chwi ydyw Mr Lumley? Mr Lumley Ie, fi ydyw Mr Lumley. Canon Owen Buaswn i yn caru gweled y cylch- lythyr. Mr Lumley Yna, chwi a gewch ei weled a char- wn wybod i ba le y gallaf ddyfod âg ef, fel y gallech ei weled ? Canon Owen Gellwch fy ngweled yn Ngwestty y Castell (Castle Hotel), lie y byddwn yn bwyta. A glywodd yr esgob yr ymddyddan hwn, gofynais dracnefn, Mr Lumley Do, wrth gwrs. Yr adeg yma, tynodd yr esgob allan o'i logell bapyr melynliw, gan ofyn i mi, A welsoch chwi y cylchlythyr hwn, Mr Lumley? Atebais inau, Do, fy arglwydd. Gaclewch i mi weled pa ddyddiad sydd arno (yr oedd wedi ei ddyddio Hydref, 1888). Yr Esgob Hwn ydyw yr unig gylchlythyr a welais; ac nis gwyddwn am fodolaeth un cylchlythyr arall. Yr wyf wedi fy nghamarwain ac o'r cylchlythyr hwn y cefais y wybodaeth a feddv? Mr Lumley Yr wyfyn syriu cicn ciywed"yn dweyd y fath beth; ac y mae yn gyvviiydd ddarfod i chwi feiddio ysgrifenu y fath lythyr ag a ysgrifenasoch i'r Times. Pe yr anfonasid pump-ar-hugain o gyflelyb gylchlythyrau allan gan y llywodraethwyr, a'r oil yn meddu yr adran arbenig hwnw sydd yn y cylchlythyr yna sydd yn eich llaw chwi-ac y mae un arall nad ydych wedi ei weled, yn yr hwn y mae yr adran y cyf- eiriwyd ati gan Mr Acland, yn desgrifio yr ysgol fel un Anenwadol,' eich dyledswydd chwi oedd chwilio am y cylchlythyr hwnw, cyn ymgymeryd ag ysgrifenu y fath lythyr. Yr Esgob: Nid wyf yn ewyllysio ymresymu ac ymddadleu ar y cwestiwn hwn gyda chwi ar yr heol. Mr Lumley O'r goreu, fy arglwydd. Gellwch blesio eich hun. Yr Esgob Ni ddarfu i mi erioed lawnodi y cylch- lythyr, fel y dywedwyd ddarfod i mi wneud. Mr Lumley: Fy arglwydd ni ddywedodd neb erioed ddarfod i chwi lawnodi y cylchlythyr, ac nid awgrymwyd eich bod chwi wedi gwneud hyny. Yna, gofynais iddo, A welsoch chwi y cwestiwr. ? Yr Esgob Pa gvvestiwn ? Mr Lumley Y cwestiwn a atebwy(I gan Mr Acland. Yr Esgob Na: ni welais i erioed mo'r cwestiwn. Mr Lumley: Beth! Ai ni welsoch chwi y cwestiwn ? Ac a ddarfu i chwi feiddio ysgrifenu y llythyr yna heb weled ond yr atebiad noeth yn unig ? Yr Esgob Yn mha le yr oedd y cwestiwn i'w weled ? Mr Lumley Yn yr un man ag y gwelsoch yr atebiad. Yr Esgob: A pha le oedd hwnw ? Mr Lumley Yn newydaiadur y Times, am ddydd Sadwrn diweddaf. Canon Owen Na nid oedd efe yno. Mr Lumley Pa beth yr ydych yn ei feddwl wrth ddyweyd y fath beth, syr ? Yr Esgob Y mae efe yn hollol yn ei le, Canon Owen. Mi a welais yr atebiad yn y Times am y diwrnod hwnw-ond nid y cwestiwn. Mr Lumley Dylasech fod wedi darllen y cwestiwn hefyd cyn ymgymeryd ag ysgrifenu y cyfryw lythyr Eg a ysgrifenasoch. ■ Yr Esgob Yn wir, syr, nid oes arnafeisieu trafod y cwestiwn hwn gyda chwi. Ar hyn, cerddodd yr Esgob ymaith. Canon Owen Yr wyf yn synu fod yr Esgob yn ymddarostwng i siaiad, ac i gario unrhyw ymddiddan yn mlaen a chwi o gwbl. s Mr Lumley Ymddarostwng, yn wir! Gellir ei ystyried yn gymaint o ymddarostyngiad o fy nhu inau l siarad ag ef. A phwy, atolwg, ydych chwi sydd yn ceisio myned rhyngwyf a chlust yr Esgob ? Y mae genyf bob hawl i gael clust o ymwrandawiad gan yr Esgob; a mynaf hyny hefyd, pan y bydd amgylch- iadau yn galw am hyny. Canon Owen Nid ydych yn teilyngu dust yr Esgob pan yr ydych yn dywedyd y cyfryw bethau ag a wnewch chwi am dano yn gyhoeddus. Dywedasoch rai pethau am dano yn y Cynghor Sirol y dylasech gy- wilyddio o'u herwydd. Mr Lumley: Pa beth a ddywedais i am dano yn y Cynghor Sirol ? Ni ddywedais i ddim am dano, ar unrhyw adeg, yn y Cynghor Sirol, o'r fath ag a awgrymwch chwi—erioed, syr. Canon Owen Do, chwi a wnaethoch hyny beth amser yn ol. y Mr Lumley Naddo, syr, erioed. Yr ydych yn meddwl am ryw beth a ddywedais o berthynas i'w arglwycldiaeth mewn He arall (gan ail adrodd yr hyn a ddywedwyd y pryd hwnw). Canon Owen Yr wyf yn gwelec1 fy mod wedi gwneuthur camgymeriad, ac yr wyf yn ymddiheuro. Ond nid oes genych fusnes i ddweyd y cyfryw bethau am ei arglwyddiaeth. Mr Lumley Myfi sydd i farnu hyny. Nid oes genyf fi barch i Esgob Llanelwy pan y mae yn gweith- redu yn y modd y gwna, ac yn dadgan ger bron y byd yr hyn nad ydyw yn wirionedd a pha fodd y gall fod gan neb barch i'r fath ddyn ? Canon Owen: Bycldwch ofalus beth a wneloch, syr. Bu genyf unwaith feddwl da am danoch ar ol dywedyd ohonoch yr hyn a ddywedasoch ar gwestiwn y degwm ond y mae genyf gywilydd ohonoch, ac yr wyf yn coleddu syniad is am danoch oherwydd eich bod yn defnyddio y fath iaith. Mr. L. Y mae genyf fi y meddwl uchaf am danoch chwi, Canon Owen, fel ysgolhaig, ac mewn ffyrdd eraill a gallaf ymresymu gyda chwi mor ddi- gyffro ag y gellwch chwithau. Ond, pan ddefnyddir y fath arfau, y mae hyny yn ddigon i wneyd i unrhyw ddyn ymboethi uwchben y mater hwn. Canon Owen Wel, gadawer i mi weled. Nid ydych yn meddwl dweyd, ydych, nad oedd gwaddol- iad y Deon Goodman yn waddoliad perthynol i Eg- lwys Loegr, fel y rhoddwyd ef gan y cymunwr ? Mr L. Nid oes neb yn dymuno gwadu ac nis gall neb wadu nad oedd y fgwaddol, ar y cyntaf, yn perthyn i Eglwys Loegr. Ond, pa fantais a all fod wrth godi y fath gwestiwn yn awr ? Y mae cynllun 1881 yn penderfynu sefyllfa yr ysgol [fel un o'r ysgol- ion gwaddoledig] am byth ac yr oedd llywodraeth- wyr ysgol Rhuthin yr adeg hono yn cydweithredu a Dirprwywyr yr Elusenau pan yn tynu y cynllun hwn allan. Yna gofynais y cwestiwn hwn A ellwch chwi ddweyd wrthyf a oes rhyw ffurf ar Gatecism Eglwys Loegr yn cael ei ddysgu, neu ei ddefnyddio yn Ysgol Ramadegol Rhuthin ar yr adeg bresenol, neu yn ystod yr amser y bu yr ysgol dan gynllun 1881 ? Canon Owen Oes, wrth gwrs. Darllenir Cate- cism Eglwys Loegr yno. Mr L. A dyma yr hyn yr ymhonwch chwi eich bod yn gwybod am Ysgol Ramadegol Rhuthin ? Yr ydych yn dweyd fod Catecism Eglwys Loegr yn cael ei ddefnyddio yno ? Canon Owen Ydwyf—gyda'r byrddwyr. Mr L. Yr wyf yn dweyd wrthych, syr, na ddef- nyddir un ffurf o gatecism crefyddol yn Ysgol Rama- dggol Rhuthin. Canon Owen Bai y prifathraw ydyw hyny. Dy- lasai ef edrych i mewn i'r mater. Mr L. Yr wyf yn gadael hyny i chwi ei bender- fynu rhyngoch a'ch gilydd. Ond, ni feiddiwch chwi gyflwyno a dysgu Catecism perthynol i'r Eglwys Sef- ydledig yn yr ysgol, am nad oes genych hawl i wneud hyny. Canon Owen Ond, fe'i dysgir i'r byrddwyr Mr L.: Feallai y gwneir hyny yn nhy yr ysgol; ond, yn yr ysgol. Ai dyna yr hyn a wyddoch chwi am Ysgol Ramadegol Rhuthin ? Pe y gadewsid ysgol Rhuthin dan weithrediad y Gyfundrefn o Addysg Ganolraddol, buasai trefniant yr addysg yn cael ei adael yn gymhwys fel y mae. Canon Owen Gall hyny fod. Ond, bwriedid am- ddifadu y lluestai o ymarferiad a phob math o ffmf- wersi crefyddol, yn nghydag addysgiad y byrddwyr yn athrawiaethau unrhyw sect neillduol o grefyddwyr. Yn sicr, ni ddywedwch chwi nad oedd hyny yn an- nghyfiawnder ? Mr L. Chwi a gyrhaeddasoch eich amcan y tro yma. Ond, pa faint o gyfiawnder sydd yn perthyn i'r mtaer, nid wyf yn myned i'w drafod yn awr. Canon Owen Pe gadewsid i Ysgol Ramadegol Rhuthin fyned tan weithrediad y gyfundrefn addysg ganolradd, ni buasai gan y llywodraethwyr presenol un reolaeth dros yr ysgol. Mr L.: Na fuasai, yn sicr. A phaham y dylent gael hyny? Byddai ganddynt yr un siawns i gael eu hethol ar y corph llywodraethol a rhywrai eraill; a dyna fel y dy lai fod hefyd. Canon Owen Ond paham y dylid lladrata ein hysgol eglwysig a'i gwaddoliadau oddiarnom ? Mr L. Lladrata, yn wir Peidiwch a son am ladrata. Yr ydych chwi a'ch plaid wedi gwneud aniighyfiawnder ag ysgol a chapel Rhuthin a bery am oes pawb sydd yn fyw yn awr. Canon Owen: Paham na chynaliwch gyfarfod cyhoeddus i wneud eich protestiad ? Mr L. Yr wyf yn barod i'ch cyfarfod chwi, Esgob Llanelwy, a'r Warden unrhyw ddiwrnod a ystyriwch yn oreu i drafod cwestiwn Y sgol Ram- adegol Rhuthin gyda chwi mewn cyfarfod cyhoedd- us; ac yr wyf yn eich herio i alw cyfarfod o'r fath, a chewch ddewis eich amser a chyfarfyddaf chwi gyda'r ffeithiau yn fy meddiaut. Yr ydych wedi amddifadu Ysgoi Ramadegol Rhuthyn o 500p yn y flwyddyn yn chwanegol at yr hyn sydd ganddi yn awr i ddybenion addysg. Canon Owen A y dyn all eich handlo chwi, a'ch rhoi ar eich cefn, ydyw Mr T. P. Roberts-efe yw y dyn i'ch cyfarfod chwi. Mr L. Yn wir, ni buasech yn siarad fel yna pe gwybuasech am beth yr ydych yn siarad; ond er mwyn eich boddhau, g-tllwch chwanegu ei enw ef at y rhestr. Ac yna ym&dawsom, meddai Mr Lumley, gyda j gwen. Gofynais iddo, Pa beth am eich cyfarfod yn Ngwestty y Castell ? Mr L. Gelwais yn y gwestty a nodasoch oddeutu chwarter wedi tri yn y prydnawn, a chefais fod. y Canon Owen wedi myned i Lanelwy gyda'r tren dau o'r gloch. Gyda'r gerbydres nesaf, yr hon oedd yn cychwyn oddeutu haner awr wedi pump, cychwynais i Lanelwy i ymweled a'r canon. Nid oedd yn ei breswylfod arferol; a chan fy mod wedi deltll ei fod, yn Mhalas yr Esgob, cyfeiriais fy nghamrau tuag yno. Ond cyfarfyddais, wrth y llidiard yn dyfod oddiyno, y Parch Mr Whitting- ton, prifathraw Ysgol Ramadegol Rhuthin. Pan gyrhaeddais y Palas, holais am y canon. Daeth yntau allan, ac arweiniodd fi drwy y gerddi i gyf- eiriad y pyrth. Dywedais wrtho yr adeg hono fod yn ddrwg genyf fy mod wedi methu ei weled yn y gwestty yn Rhuthin, pan y gelwais i ddangos iddo y cylchlythyr, yn ol fy addewid iddo a chymerais y tren cyntaf i Lanelwy. Dielchodd y canon i mi, a dangosais inau iddo y cylchlythyr. Yna gofynais iddo a fuasai efe yn dymuno gweled un arall, wedi ei ddyddio yn y flwyddyn 1887, yn desgrifio yr ysgol fel un "anenwadol," ac un arall hefyd yn dangos pa beth a gyhoeddwyd gan lyw- odraethwyr y flwyddyn 1881, mewn perthynas i'r gyfundrefn, pan ddywedodd efe, Nid wyf yn gwybod dim gwerth son am dano am y manylion cysylltiedig a'r ysgol. Daethum i Rhuthin heddyw yn unig fel cwmni i'r Esgob. Yr ydych yn hyawdl dros ben ar y mater hwn." Atebais inau y buasai yntau hefyd yn hyawdl gyda'r mater pe buasai yr achos mor agos at ei galon ag ydoedd at fy nghalon i. Y Canon a atebodd Y mae yn ymddangos i mi eich bod yn gwybod am ein dyfodiad i Rhuthin heddyw. Atebais inau Ni wyddwn o gwbl am eich bwr- iad i ddyfod i Rhuthin heddyw, Yr oeddwn wedi myned i'r orsaf i gyfarfod cyfeillion i mi. Yr oedd yn amlwg fod fy mhresenoldeb yno wedi syau a chynhyrfu peth arnoch chwi Yna dywedais, y mae genyf gylcblythyr arall, Canon Owen, yr hwn y buaswn yn hoffi ei ddangos i chwi. Ac ar ol i cbwi ei weled, buaswn yn dymuno gofyn i chwi ofyn i'r Esgob a oedd efe yn meddwl y buasai y boneddigion canlynol wedi tanysgrifio at adeilad yr ysgol pe y gwyddent mai ysgol Eglwysig ydoedd Ysgol -Ramadegol Rhuthin. Yr oedd y cylch- lythyr hwnw yn cynwys y rhestr ganlynol o enwau: Mr Cornwallis West, A.S 100 0 0 Diweddar Esgob Llanelwy 50 0 0 Syr J. H. Puleston 20 0 0 Parch. Warden Rhuthin 10 0 0 Mr D. Jones, agency offices 10 0 0 (Y boneddigion uchod a lawnodasant y cylchlythyr dyddiedig y 12fed o Fai, 1888.) Dr. Jenkins, Y.H., Colomendy 25 0 0 Brooke Cunliffe, Ysw., Y.H 10 0 0 J. F. Jesse, Ysw., Y.H. 25 0 0 J. Jenkins, Ysw., Brynmelyn 10 0 0 Coleg yr Iesu, Rhydychain 50 0 0 Mr J. Jones, cyn-faer Rhuthyn 10 0 0 Mr D. D. Jones, Rhianfa 5 0 0 Mr Ezra Roberts 3 3 0 Mr T. P. Roberts 3 30 (Y boneddigion uchod oedd y llywodr- aethwyr; a hwy oedd y rhai a gan- iatasant gyhoeddiad y cylchlythyr dyddiedig y 12fed o Fai, 1888.) Mrs Main waring, Galltfaenan 100 0 0 (Yr oedd Mr Charles Mainwaring, ei illab, yii Ilywodraethwr befyd a chytunodd yntau fod y cylchlythyr i gael ei gyhoeddi.) Y Parch J. Wynne, Llandrillo .1,000 0 0 Ai nid oedd cylchlythyr y 12fed o Fai, 1888, yn meddiant y boneddwr hwn pan y cyfranodd efe yr arian yna ? A pha fodd y gellir dweyd, yn ugwyneb y ffeitJ i tu hyn, fod yr arian uchod wedi eu cyfranu gan yr egwyswyr a enwyd i ysgol eg- lwysig ? Ond nid dyfod yma i ddadleu y cwestiwn yr ydwyf. Yr wyi wedi dyfod yma i roddi i chwi y ffeithiau. Dywedodd y Canon Owen eto: Nid wyfyn gwy- bod dim am y ffeithiau hyn. Daethum i Ruthin yn gwmni i'r esgob yn unig. Ond, Mr Lumley, ai nid ydyw yn ffaith fod llywodraethwyr Ysgol Ramadegol Rhuthin wedi gwrthod caniatau i chwi roddi llidiart yn agor i'r ffordd breifat berthynol iddynt? Atebais gyda syndod, Ydyw, Canon Owen. Ond pa beth yr ydych yn ei awgrymu trwy hyn yna? Canon Owen a atebodd Ai nid oes gan hyny rywbeth i'w wneud a'r rhan a gymerir genych chwi gyda'r achos hwn ? Atebais: Yn sicr, y mae hyn yn rhy ddirmygus i feddwl am dano. Ni fuasai neb sydd yn fy adna- bod byth yn awgrymu y fath beth. Gadawaf y mater hwn yn awr gyda dyfynu o'r cylchlythyr a gyhoeddwyd gan y llywodraethwyr ar y 12fed o Fas, 1888, yr hwn sydd fel y canlyn- Y mae yr ysgol yn anenwadol, ac nid ydyw yr ysgolheigion yn ddarostyngedig i unrhyw brawfion crefyddol.' Fel yna,' meddai Mr Lumley, y terfynodd yr ymgom.'
PWLPUDAU CYMREIG, Awst 12.…
PWLPUDAU CYMREIG, Awst 12. LERPW L, -0- Y METHODISTIAID CALFINAIDD, Princes road-Am 10, G Ellis, M.A. am 6, L Lewis. Da,vict street-Aiii 10, h Lewis am 6, G Ellis, M.A. Fitzclarence street-Am 10, H Rees, Bryngwran am 6, W Pry thereby Goppa Netherjield road—Am 10, W Prytherch am 6, H Rees. ChathaJnstreet-Am 10 a 6, W 0 Jones, B.A. Crosshail street—Am 10 a 6, J Hughes, M.A. AnfieUi ro:td—Am 10 a 6, J. E. Hughes, M-A., Llundain. Newsham Parle Am 10 a 6, E J Evans. Bootie-Am 10 a 6, J Williams. Birleenhead—Am 10 a 6, B Hughes, Llanelwy. SeacoJnùe-Am 10 a 6, H Jones, D. D. Garstoiz- -Ain 10 a 6, 0 J Owen (Alavon). Rock Ferry—Am 10 a 6, D, R. Williams, Cruglas Walton Parlc-Am 10 a 6, D Williams, Penmorfa, Waterloo-Am 10 a 6, 0 J Owen. M.A. UuytonQuarnj—Am 10.30 a 6.15. E V Humphreys, Abermaw Peel roxd—Am 10 a 0, H Pugh, Penygraig. Bolt road—Am 10 a 6, J Williams, Llangefni. Webster road-Am 10 a 6, E. Jones, Adwy'rclawdd. New Brighton—Am 10 a 6, E Bithel, Coedllai. Market street, BÙ-lcenhead-Am 6, Brassey street, Birleenhead-Am 6, J Evans, Seacombe. West Kirby-Am 11, a 6.30, T J Williams, Rock Ferry. Sileh Whiston-Am 10.30 a. 5.45, Henry Jones. Y BEDYDDWYR. Eoerton Village Am 10.30 a 6, D Powell. Windsor street-Am io io, J Davies; am 6, W Samuel. Capel Seion, Bousfield street-A m 10.30, a 6, P Jones. Edge Lane—Am 2.30 a 6. T Da vies, Caerwys. Knoiosley road, Bootle-Am 10.30 a 6, L Lewis. Brasp lose road. Bootle—\m 10 a 6, Woodlands, Birkenhead— Am 10.30 W. Samuel; am 6,15, J Davies, YK ANNISYNWYR. Taúehbacl-Am 10.30. M P Moses am 6, Mr Lloyd, Myfynwr. Grove street-Am 10.30 a 6, D Stanley Jones, Narberth. f"arle road-Am 10.30, Mr .Lloyd,Myfyriwr; am 0, M P Moses, Great Mersey street—Am 10.30, H P Thomas; 0, James Charles, Dinbych. Clifton road, Birkenhead— Am 10.30, J Charles, am 6 15, H P Thomas. \< Kensington—Am 10.30, R. Deiniol Jones am Q, J .0 Williams (Pedrw,). Trinity road, Bootle-Am 10.30, J 0 TVilliatas; am 6, R einiol Jones. Marsh Lane-Am 10.30 a 6, T D Jones, Seacombe -Am 10.30 a 6.30, S Jones, Lerpwl. Fittoria street, Birkenhead—Am 10.30 a 6.15, Y WESLEYATD. Shaw street-Am 10.30, Efrydydd 0 Goleg Didsbury; am 6, D. Jones. Boundary street-Am 10.30, J R Ellis; am 6, Efrydydd Goleg fiitisbvrry. Trinity road, Bootle-Am 10.30, D Jones am 6, J R Ellis. Edge Hill, Plimsoll street-Am 2,30, H Williams; am 6, G Evans. Common Hall-Am 2-30, J. R. Ellis am 6, H Williams. Knovjsley road, Bootle-Am 2 30, D Jones am 6, E Edwards Mynydd Seion -Am 10 30, W Jones am 6, H Evans. Rirlcenhead-Am 10.30 H Evans am 6. W Jones. Widnes—Am 10 30, a 6, D 0 Jones. Garston-Am 2.30, H Evans am 6. D D Jones. .ga.rlestown-Am 10.30. R Morgan am 5.30, J Williams. Efermon-Am 10.30, E Hughes am 5, R Morgan. Golborne-Ani 2, R Morgan; am 5.30, E Hughes. Seacmnbe-Am 2.30 a 6, W Williams. Rock Ferry-Am 2 30, Aaron Owens am 6, R Morgan. Wigan—Am 10.30 a 6, H Roberts. Whiston—Am 10.30 a 6, Lei.gh-Am 10,30 a 6, W Williams. St Helens-Am 10.30 a 6, E T Hughes. Fargiworth-Am 2.30 a 6, E Roberts. Darwen—Am 3.15, a 6, T Pierce YR EGLWYS SEFYDLEDIG. Sant Dewi -Am 10.30 a 6.30, James Davies, M.A. Sant Asaph-Am 10.45 a 6.30, J Myfenydd Morgan. Sant Nathaniel-Gwasanaeth am 10.30 a 6.30, 0 F Williams. St Winifred Birkenhead-Am 10.45 a 6.30, Robert Edwards MANOEINION Y METHODISTIAID CALFINAIDD. Moss Side-Am 10.30, J E Jones, Bagillt; am 6, E Humphreys Pendleton-Am 10,30, W James, B.A; am 6 30, E J Jones, M.A. Heywood street-Am 10.30, E Humphreys am 6.30, W James Higher Ardwick-Am 10.30, E J Jones am 6.30, J E Jones. TYlldesley-Am 10.30 a 6, T Lloyd. Y WESLEYAID St. Davids-Am 10.30, R E Hughes; am 6, W. Rowlands.. Colly hurst st.-Am 10.30, J Hughes; am 6, W T Jo nes. Gore st.-Am 10.30, W Rowlands am 6, J Hughes. Openshaw-Ani 2.30, W T Jones am 6, Cyfarfod Gweddio. CAERLLEON. Methodistiaid Calfinaidcl, St. John Street-Am 10.30 a 6, W R Jones, Caergybi. Annibynwyr, Albion Park-Am 10-45 a 6, E Davies, Caer. Bedyddwyr, Upper Northgate Street-Am 10-30 a 6, M P Wynne, Wesleyaid, Queen Street-Am 10-30. Cyfarfod Gweddio am 6 Mr Benn.
Family Notices
GENEDIGAETHAU, PRIODASAU A MARWOLAETHAU. (SeneEngaetbau. GREY-EDWARDS—Awst 2,priod Dr H. Grey-Edwards, B.A., M.D., B.Ch., Bank-place, Bangor, ar fab. OWEN-Awst 4, yn Victoria Terrace, Fourcrosses, Chwilog, priod Robert Owen, ar efeilliaid (meibion). OWEN- Awst laf, priod Mr. J. D. Owen, If Coch, Rhuthyn, ar fab—cyntaf-anedig. prtoDa&au. OWENS-WILLIAlis-Awst 4, yn Nghapel Clifton Road, Birkenhead, gan y Parch H. Parry Thomas, gweinidog, William Owens, o 71, Rodney Street, a Mary Ellen Williams, Clanghton-y ddau o Bir- kenhead. ROBERTS—JONES—Awst 8, yn nghapel y M.C. Twr Gwyn, Bangor, gan y Parch. G. Roberts, Carneddi, Bethesda, Zachariah J. Roberts, 3, Mountain view, Bethesda, a Miss Ellen Jones, Stanley st. Beaumaris. WILLIAMS—JONES—Gorph. 31, yn nghapel y M. 0. Corwen, gan y Parchn. E. Jones, Dinbych, (ewythr y briodferch) a John Williams, Corwen, Mr. R. T. Williams, 2, Penrallt road, Upper Bangor, a Miss e S. E. Jones, Mount Pleasant, Corwen. lliarwolaetbau. GRIFFITHS—Awst 6, ar ol byr g.ystudd, yn 51 Aubrey street, yn 46 mlwydd, Maria, anwyl briod David Griffiths. MARRIOTT—Awst 2, yn 48 mlwydd, Maria, anwyl briod y Parch. Daniel Marriott, gweinidog Wesley* aidd, Treffynon. PARUY—Gorphenaf 20fed, yn Llan y Delyn, Rhosy. meirch, yn 80 oed, John Parry. PETERS—Gorph 27, yn 7, Castle street, Rhuddlan,_ Y° 89 oed, Mary Ann, gweddw y diweddar Willial" Peters, Penlan. ROBERTS—Awst 5, yn 26, Arnot street, Walton, Y» 21 mlwydd, Mary Eleanor Jane, anwyl bri°a Robert Roberts. WILLIAMS—Awst 2,yil 128, Northumberland street, yn 72 oed, Mary, anwyl briod Hugh Williams, J6r Cof. PARRY—Awst 5, 1893, yn IGeg oed, Lizzie, mercft Hugh a Mary Parry, 25, Sefton Road, Walton. Printed and Published by ISAAC FOULKES, his Printing Establishment, 18, BrunswIck Street, in the Parifh of Liverpool, in the County of Lancaster.