Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

6 erthygl ar y dudalen hon

CWRS Y BYD.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

CWRS Y BYD. Cynddelw. ■"EDAIU blynedd ar bumtheg i ddydd Llun di- weddaf, sef Awst 20, 1875, y bu farw y cofus, y "yddau, y synwyrlawn Cynddelw. AWR hunaw ddystaw a ddaeth,-awr annghof Ar rengau bodolaeth; Awr gysglyd ar drymllyd draeth Y m6r elwir Marwolaeth. Mynyddoedd Cymru. w\ 8^nygion Supply yn y Senedd, galwodd ■"Iri Lloyd George a F. Edwards sylw at waith y LlYlVodraeth yn tori y coed ar fynyddau a 8wylltdiroedd Cymru, ac yn esgeuluso eraill yn eu lie. Nid wyt yn Sicr fy niod yn deall amcan y ddau foneddwr anrhydeddus canys barn coedwyr yn gyffredin ydyw na fyddai o fudd yn y byd Plana prenau i. uai c ar ucheldiroedd Cymru yn y blynyddau hyn heb gael yn ol yr hen dym- Qoraii gwresog—pan oedd can yr eos mor gyff- redm yn y wlad a cliati y gwcw—i'w meithrin. mynyddoedd Eryri yn ddiau, ganrifoedd yn o tan goed mawrion. Sonir am fforestydd y yddid. pan nnwyd Cymru a Lloegr. Ni raid ond tori gweryd y mynyddoedd hyny na ddeuir, o fewu dwy neu dair troedfedd i wyneb y tir, o hYd haenau o fonion coed cryfion, a beddau y cewri tiyn yn cae1 eu gorchnddio gan y grug a'r eitbin corachaidd. Dengys hyn fod yr hinsavvdd yn peri, a chyn belled ag y mae yn myned cad- arllna dybiaeth rhai seryddwyr a naturiaethwyr, .Bef fod y ddaear yn dychwelyd eto i gyfnod y rhew. Y mae mawr wabaniaeth rhwng gauafan a kafau y blynyddau diweddar a'r hyn oedd- ynt haner can mlynedd yn ol; nid yw y naill .iawer mor oer na'r lleill mor boethion ac y !Uh'1Jt wedi ymgymysgu. Cawn lawer o ddydd- cynes Alban Hefin yn nghanol Alban ^rthan j ac o'r tu arall, cawsom eleni, yn Jshanol Mai, eira a rhew teilwng o ganol Ion- av?r. mhellach, pe plenid coed ar yr holl fyn- y^doedd, a phe tyfent ar ol eu plaau, a fyddai y**y yn fendith ddigymysg 1 Dy wed natur- sthwyr nad oes dim mor dost am he! gwlaw a oedwigoedd > ac y m^e hinsawdd Prydain, &ydag ychydig eithriadau, fel yr haf sych y ynedd, yn rhy wlyb gan y sawl sy'n byw ar ^-r' ydym ych waith yn gwbl sicr y yddai gorchuddio ein mynyddoedd a choed yn ■QRanega eu prydferthwch. Rhwng pobpeth, y dywedais yn y dechreu, nid yw'a hawdd gybod beth oedd neu sydd gan Mri George ac ■Edwards mewn golwg hefo'r cynygion a nod- ^yd. Os mai awgrytnu i'r Llywodraeth mai hi ydyw §Wir berchenogion y mynyddoedd, ac nid y sawl sydd yn honi hawl iddynt yn awr, ac yn eu Call. ac yn eu terfynu yn ol eu mympwy a'u tra- want eu hunain, yaa da odiaeth gwaitii y j*dau Seneddwr effro. Pa sawl cyttir mynydd- oedd yn gymhorth i ami dlawd gael dau ben a"yn ei. amgylchiadau yn nghyd, gymerwyd °ddiarno gan dirfeddsanwyr trachwantus am yr Utllg reswm fod ei dir yn cysylltu a'r cyttir wmy ? Gwyddom am un hen amddiffynfa ^y^ireig, ar ben un o fryniau ein gwlad, sydd Wedl ei chau i mewn gan Arglwydd y Faenor, er "awyll magu helwriaeth, gat) ddwyn oddiarnom Uti 0 greiriau mwyaf clyddorol ein banes, ac nid Yw byn ond un enghraipht allan o luaws. Damwain i Clwydfardd. "°vTaEifNOs yn ol, fel yr oedd Clwydfardd yn yr heol gyferbyn si'i d^ yn Abergele, <*a.eth cerbyd yn lied chwyrn ar ei draws, a thaflwyd ef i lawr. Yn ffodus, gwelwyd ef gan y cerbyd wr mewn pryd i arafu, onide gallasai Yr hergwd droi yn ddifrifol. Fel y bu, cafodd J1, Archdderwydd ysgytiad lied drwm ond ~^eth ato ei hun yn mhen ychydig ddyddiau. ^an elwais i edrych am dtno ddydd Sadwrn, deallwa ei fod yn brysur yn mhen clochdy yr I eglwys hefo'i hoff waith o ddoctora y cloc. Hirhoedledd awduron Cymreig IS gellir dweyd fod ysgrifenu i'r Traethodydd cl yn byrhau oes. Y mae yn awr yn fyw, ac iach gobeithio, wyth awdwr ag y ceir eu cynyrchion yr hen gyhoeddiad clodwiw am y flwyddyn sef ydynt :—Y Parchn. Canon Silvan Yvans; Hugh Jones, D.D., Lerpwl Josiah °nes, Machynlleth Thos. Levi; Rhys Gwesyn ones, D.D., Amerig; D. Griffiths, Dolgellau Rowlands, M.A., Bangor a Mr. R, J. Der- Ac y mae'r wyth, am wn i, mor rymus ys- Snfenwyr yn awr ag oeddynt ddeugain mlynedd y& ol; ac yn y cyfnod birfaith, wedi gwneud *&Wer o waith gwerthfawr. Ond y mae dau "ynafgwr anrhydeddus arall yn awr yn fyw y ^eir erthyglau o'i heiddo yn y Traethodydd am ^"4:9, sef y Parch. Wm. Williams, Abertawe, a K°bert Hughes, Gaerwen tra mai y flwyddyn gaulynol (1850) y dechreuodd Dr. Griffith Parry Ysgrifenu i'r cyhoeddiad a addurnwyd ganddo a+i fyny°h we^'yn ami erthygl bwysig ac thronyddol. Estyner llawer blwyddyn o hoedl ^dedwydd eto i'r un-ar-ddeg trylen. Saul yn mysg y Prophwydi. 1 fyddai'n well gan ddyn rhesymol syrthio i Bftnol nyth o gacwn brithion na bod yn gyff e'er i ar o feirdd gwatwarus. Digwyddodd i lenor dnabyddus y dynged flin hon rai wythnosau sL1 °1, pan oedd efe yn pererinio yn Nyffryn fr,hyn :—Cymhellai un o'r ddau ei gydfardd i dalu am botel o lemoned i'r Pterin ar ej (jaith, ac atebodd y cydfardd don- a chellweirus mewn chwinciad— Be talaf am botelaid—i'r boliog Leibeliwr dienaid? Eitha r6g, a gwas wrth raid, Ydyw Elis i'r d iaid, o'r nad yw awdwr yr englyn a'r gwrthrych >{SVl ,UD daliadau politicaidd, a mynai'r olaf nglyn gan y bardd arall- Daw Elis gyda halen—ar ddolur Eiddilod yn 11awen; Gawn ni wr yn ddigon hen I'w ddal yn Nolyddelen ? Gofynodd y pererin i'r ddau fardd wneud englyn rhyngddynt i'w hen gyfaill Alltud Eifion, a ebydsyniwyJ- G.E.—Yn fydrwr ffraeth, tafodrydd-gyr Alltud Ddagrau beilltion beunydd; Cyn.—Teulu'r Dadgysylltiad sydd Yn blino'r hen belenydd. A chwanegodd awdwr y ddwy linell olaf air arall i'r pererin o Ddol-- Y labwst hoff o leibel I Get away and go to Yr wyf yn ddyledus i'r pererin ei hun am yr hanes ac er tosted y driniaeth a gafodd, y mae cyn llawened a'r gog. Goleuni i'r Ynys liywell. DYWED Mr G. Hughes, Llanfechell, nad oes ra pherson na churad yn byw mewn 27 o blwyfi Mon ac ebe bardd wedi darllen yr hysbys'ad 0 Ynys Dywell iawn erioed Fu Ynys Mon a llawn o goed Ond wele saith ar hugain plwy' Heb bren o'u mewn-pa fendith fwy ? o

|Dyffryn Clwyd

-:0:-Ffestiniog a'r Amgylchoedd.

[No title]

Cyfrifiad Cymru.

[No title]