Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
------CWRS Y BYD.
CWRS Y BYD. Cynghaws yn nghylch Ci. Hwyrach 11 a welodd ein d arllen wyr y n ywladmo'r hanes canlynol. Yr wythnos ddiweddaf gwys- iodd Mrs Boyd, gwraig briod yn byw yn Gwydir Street, Lerpwl, gigydd o'r enw Dodson, yn byw yn Peel Street, am gi defaid, neu am y swm o 15p, gwerth y ci Dywedai'r twrne oedd yn gosod yr achos gerbron, fod y ci o waed uchel, a'i bod hi wedi ei gael yn anrheg oddiwrth un Mr Multeeth o Dumfries, Scotland. Yr oedd yn gi blwydd y mis hwn. Mai 30, collwyd y ci, hysbysóbwyd am dano, a chafwyd ef yn ol Gorphenaf 11. Yr 22ain o'r nn mis, curodd y diffynydd wrth y drws a chymerodd y ci i ffwrdd trwy ortbreeh.-Tystiodd Matthew Short o Dumfries tiiai y ci hwnw oedd yn y llys a ddanfonodd ef i Multeeth yn Ebrill diweddaf, a thystiolaethodd amryw o'r cymydogion mai hwnw oedd ci Mrs Boyd. Tystiodd Mr Pilking- ton, ffariar, nad oedd y ci ond tua blwydd oed. O'r ochr arall, tystiai'r diffynydd ei fod ef wedi gwe,tbio'r ci ar ei ffarm yn Toxteth bron yn feunyddiol er mis Rhagfyr diweddaf, pan y cafodd ef gan Thomas Henry, cigydd a magwr cwn, Leece Street. Yn ol y tyst hwnw, o Cum- berland y daeth y ci hwn i'w feddiant ef. Cyn hyny perthynai i ddyn yn Westmoreland o'r enw Mr John Jones Tatham, yr hwn oedd wedi ei roddi i'w frawd i'w ddysgii i drin defaid. Yr oedd y ci yn ddwyflwydd oed o leiaf, a chynyg- iai'r diffynydd alw ffariar yn dyst o hyny, ond gwrthododd y barnwr gan bawlio galw ffariar annibynol ei bun, ac i'r diffynydd dalu'r draul. Yn ddiweddarach ar y dydd, rhoes ffariar o ddewisiad yllys, Mr Dawsey, ei dystiolaeth fod y ci hwnw o leiaf yn ddwyflwydd oed. Addefai'r erlynes nad oedd ei chi hi wedi ei ddysgu i drin defaid, tra yr haerai'r diffynydd fod ei gi ef, ac y byddai yn dda ganddo gael dangos hyny yn mhresenoldeb yr ynad. Derbyniodd Judge Shand yr her, a phenderfynwyd fod y prawf ar alluoedd y ci i gymeryd lie bore dranoeth ar faes y diffynydd yn Toxtetb. Felly, bore ddydd lau, cymerodd y prawf le, Mr Shand yn bres- enol, a chafodd ef ei foddloni fod y ci hwnw yn gynefin a'r gwaith o drin defaid ac felly rhoes ei ddedfryd o du'r cigydd. Gobeithio fod y dyfarniad yn iawn. Ym- ddengys yn achos pur ddyrus. Nid bob amser y gellir i sicrwydd ddweyd oed ci, fel oed ceffyl, oddiwrth ei ddanedd a gwaith go beryglus yn ami fyddai ceisio, canys, fel y dywed fy ddiareb, mae "nerth ci yn ei ddant." Ai tybed nad oedd ei ynadaeth yn rhoi gormod pwys ar allu y ci i drin defaid 1 Mae gallu greddfol y creadur at y gwaith yn annghredadwy bron. Os bydd y rhieni wedi eu trenio'n uchel, mae'r cenawon yn etifeddu'r ddawn a'r fedr fel yr etifeddant faint y trwyn a'r glust a hyd y blewyn a'r gyn- ffon. Ond waeth beb wel'd bai Mr Shand oedd y beirniad a chas yw dadl wedi barn. Cwn y Beirdd. SON am Gi, nid annyddorol fyddai penod f) hanes Cwn y Beirdd a'u brenin hwynt oil y dyddiau hyn mewn deall ydyw Jack (yr wyf yn meddwl mai dyna'r enw) ci Heilig, Pwllheli. Mae yn edrych arnoch mor synwyrol, fel yr ydych yn ofni iddo siarad. Un o hynodion Jack ydyw na feder o yr un gair o Saesneg, ond y mae'n deall Cymraeg cystal a phe buasai wedi bod yn aelod o Gymdeithas Dafydd ab Gwilym am saith mlynedd. Fel ei feistr, y mae'n Wesleyad mawr, ac nid ai i gapel Method us tros ei grogi. Dos i nol y peth a'r path o'r lie a'r lie," ebe'r piTcben wrtbo a ffwrdd a Jack nerth ei draed, a gwae i'r ci mawr neu fychan a geisio dynu sgwrs ag ef a'i gael i ymdroi ar ei neges. Cynddelw a Chwn. YR oedd Cynddelw yn hoff iawn o gwn a cbeffylau. Gwelais ef lawer gwaith pan ar ym- weliad i'r dref yma yn sefyll i edrych ac edmygu gwedd o geffylau elai heibio, ac ymholai tan ryfeddu o b'le caem yr anifeiliaid hardd oedd genym yn Lerpwl. Yr un oedd ei hoffder at itwn a bydd at pob ci yn myn'd yn ffrynd ag ef yn union. Yr wyf yn cofio cydgerdded ag ef hyd y cae lie cynelid Eisteddfod Wyddgrug 1873 a daeth rhyw ffifflen o greadur bychan o'r I llwyth ewnol gan chwareu oddeutu ei draed. "A ngwas i," ebe'r ffraethebydd, rydw in ffond iawn o gwn—gast addfwyn rieu gi Stedd- fod ydio'n te 1" gan wisgo ei olwg mwyaf sych- ddigrifol. Cwn Ceiriog 'ROEDD Ceiriog hefyd yn ffond o gwn, er nad yw yn eu crybwyll mor fynych ag y gallesid disgwyl i un a fagesid yn ngodreu Berwyn. Un o ddifyrion y bugail Owain Wyn ydoedd taflu careg i fy iigiii;" a climax y croesaw a gafodd Alun Mdbon gan natur pan Ar ol fy hir gystudd 'Rwy'n cofio'r boreuddydd Y'm cariwyd mewn cadair tros riniog fy n6r. ydoedd A daeth fy nghi gwirion, Gan ysgwyd ei gynffon, A neidiodd i fynu a llyfodctfy llaw. Gadawodd Beirdd Cymru y gwaith o ymgomio iefo deiliaid greddf bron yn gyfangwbl i Dafydd ab Gwilym ac am rhyw achos anhysbys nid yw'r Ci yn eifenagerie yntau. Tango Hiraethog Û1 Chwibren Isaf, Llansannan, oedd Tango, a thrwy ei fod yn gydymaith i'r bardd ieuanc Gwilym Hiraethog pan oedd efe yn bugeila praidd ei dad ar lechweddau Hiraethog Fynydd, daeth yr enwocaf o Gwn llenyddiaeth Cymreig. Cyfeiria'r bardd godidog ato ef a'i gyd-oesyddion cwnawl yn "Adgofion M ebyd." Awn i rodio hyfryd fryniau Hen gynefin praidd fy nhad, Lie bu Tango'r ci a minau, 'R ddau ddedwyddaf yn y wlad. Mi ni wyddwn, mwy na Thango, Am ofidiau bywyd gau, Onibai'r ddafad ungorn hono, Buasem berffaith ddedwydd ddau. Y mae crybwyll Tango'n peri Imi gofio llawer ci Enwog arall allwn enwi, Yn eu hoes adwaenwn i:— Civrt, y Wern, a Mot, yr Acrau, Bute, hynafgi Sion y go'— Hedger fawr y Priddbwll, yntau, Heliwr cadam ydoedd o. Keeper, Chwibren Isaf hefyd, Gi cyfrwysddrwg, mawr ei ddawn, Dygodd hwnw yn ei fywyd Gig a bara, lawer iawn Hefyd Tosa, cydymaith Tango, Ein defeidgi ffyddlon ni, Credu'r wyf na bu yn rhodio Daiar ddiniweitiach ci. Catch, o Ddeunant, filgi hynod, Ystwyth ysgafn iawn ei droed, Llawer iawn o 'sgyfarnogod, Ddaliai'r helgi hwnw 'rioed Gallwn roddi rhestr o enwau Cwn gyfrifid gynt yn gall, Ac 'r oedd, ir.eddid, ragoriaethau Yn perthynu i'r naill a'r llall. Dyna ddigon am gwn yr wythnos bon. Dych- welaf at leoyddiaeth Cwn etoyn fuan danfoned cyfeillion unrhyw ddarnau neu gyfeiriadau y gwyddant am dano ar y pwnc hwn. Gwisgoedd yr Orsedd. MAE'R genedl i gyd yn cael ei barnu oddiwrth ymddangosiad dosbarth ohoni ar adegau arbenig o gybofddus, ac un o'r cyfryw ydyw amser yr Eisteddfod Genedlaethol. Dyma ddywed Mr. Hubert Herkomer, R.A.,—arlunydd enwog ei oes, ac o ganlyniad awdurdod uchel ar yr hyn sydd weddus mewn gwisg a diwyg-yn y Graphic am wisgoedd y Bdirdd yn Nghorsedd :— From an artistic point of view, of course, I may and do object to the costumes. They need overhauling, for they could be made not only picturesque but arch geologically correct. This correctship, once established, would never be lost again, and one of the most interesting periods of the island's history would be retained as nearly as possible in form, as it has been retained in spirit. Gan fod Mr. Herkomer wedi addaw tynu portread o wisg Dderwyddol idealistic, fel y dywedir, hyderir na welir mo'r erchyll- dod o gapiau, &e. hynyar benau Beirdd byth ond hyny. Jac y Bala. UN rhyfedd oedd Jecyn, ac anhawdd dweyd pa'r un ai lar ai dyllhuan. Aeth unwaith cyn belled a Mon, ac yno gwelodd Felin Wynt gyntaf. Safai oddiallan gan ryfeddu ati. Daeth y melin- ydd i'r drws, ac yn gwelerl golwg go hurt ar Jac, gofynodd iddo, Welsoch chi rioed beth fel hyn o'r blaen, newyrth ?" Rioed," ebe Jac, yn bur ddidaio. Wei, bedach chi'n feddwl ydio ?" Carchar, faswn i'n meddwl." "Carcbar! be barodd i chi feddwl hyny?" "Gweled lleidar yn i ddrws o," ebe'r cnaf, gan hel ei breniau traed i gilio o'r ffordd. Dro arall, yr oedd yn Nyffryn Conwy, a chyfarfu lencyn tafodrydd oedd yn chwanog i'w boeni, ac ebe hwnw wrtho, Sion, mae mistres isio ffwl." Wyt ti'n myn'd ,i madel" "Nac ydw," ebe'r llanc. Myn'd i gadw dau mae hi, yntê 1" Yr oedd y bachgen wedi twymo drwyddo.
"Adgof uwch Annghof."
"Adgof uwch Annghof." WRTH edrych trwy rai o hen lyfrau y diweddar hen gyfaill dyddan Mr. William Williams, Heol y Deon, Bangor, daethum ar draws hen Feibl Teuluaidd yn cynwys y nodiad canlynol wedi ei ysgrifenu yn ddestlus ar ei glawr. Gan fod Sasiwn y Methodistiaid an cael ei chynal yn Mangor yr wytbnos hon tybiaf y bydd yr adgof o ddyddordeb i luaws Dydd lau, Awst 30ain, 1883, ydoedd dydd pregethu Sasiwn y Methodistiaid Calfinaidd yn Bangor. Trefnwyd y moddion i'w cynal ar gae yn ngwaelod Dean Street, ond oherwydd gerwindeb yr hin cynaliwyd yr oedfaon boreuol yn y gwahanol gapelau. Yn y prydnawn, pa fodd bynag, gostegodd yr ystorm ac aethpwyd i'r cae. Wedi i'r dorf ddod yn nghyd ac i'r preth- wyr esgyn i'r areithfa canfyddwyd nad oedd Beibl wedi ei barotoi. Ar hyny rhedodd Mr. Thomas H. Lewis i'mty (55, Dean Street) gan ofyn yn gyffrous am fenthyg Beibl bach neu fawr.' Felly cefais yr anrhydedd o roddi benthyg y Beibl hwn iddynt ar yr achlysur a nodwyd, a chafodd yr hen Lyfr hwn ei handlo yn dda a deheuig gan yr enwogion Dr. Thomas, Charles Edwards, Prifathraw Coleg Aberystwyth, a'r Dr. Harris Jones, Trefecca. Pregethodd y blaenaf yn ardderchog oddiar Heb. iv. 9, a'r olaf oddiar Heb ii. 10." Dyddorol yw cofio mai Eglwyswr cydwybod- 01 ac aiddgar oedd yr hen gyfaill Mr. Williams, a dymunol gweled rhagfarn wedi ei annghofio mor llwyr..—B.
o Costau Ysgolion Elfenol…
o Costau Ysgolion Elfenol Cymru CYFANSWM y derbyniadau at ysgolion efenol Cymru a Mynwy yn ystod y flwyddyn ddiwedd- af oedd 457,827p, yn cynwys 98,322p o'r trethi 32,245p o danysgrifiadau gwirfoddol; 5,742p o waddoiiadau 4,605p o clhl y plant; 1,565p o gyfroddion lleol eraill; 6,548p o roddion gan Swyddfa Celf a Gwyddor 112,456p o roddion i ysgolion llwyddianus a 196,344p o roddion y flwyddyn gynt. Cost cynaliaeth yr ysgolion oedd 457,408p, a thalwyd 362,850p o gyflogau, a 32,619p am lyfrau a nwyddau angenrheidiol eraill.
[No title]
-0- Mae Mr Pritchard Morgan, A.S., wedi addaw arwein-ffon o aar Cymreig i arweinydd y c6r budd- ugoi yn Eisteddfod Genedlaethol Llandudno y flwyddyn nesaf.
Newyddion Cymreig.
Newyddion Cymreig. Mae Miss Celia Wood, Bristol, wedi ei phenodi yn un o athrawesau Coleg Prifysgol Cymru. Bwriada Gwarcheidwaid Treffynon adeiladu nifer o dai er byrddio plant y tlotty, gan fod yr adeilad presenol yn llawer rhy fach i gyfarfod a'r angen. Cyfarfyddodd dyn ieuaac o'r enw John Coleman a'i farwolaeth trwy foddi yn Aberystwyth ddydd lau. Dathlwyd priodas merch Syr George Meurig, Bodorgan, Mon, ddydd Gwener, a chyflwynodd y tenantiaid anrheg iddi. Teitl newydd Mr Henry Mathews ar ei ddyrch- afiad i'r bendefigaeth yw Is.iarll Llandaf o Henffordd. Mae'r Parch J. W. Edwards, Niwbwrch, Mon, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwys Annibynol Penrhyndeudraeth. Hysbysir fod yr hybarch Gwalchmai yn dyoddef oddiwrth afiechyd. Efe yw'r gweinidog Annibynol hynaf yn Nghymru, y mae yn ei 92 mlwydd. Mae'r Parch J. W. Davies, Mostyn, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwys Annibynol Seisnig Skelmersdale, ger WigaD. Bwriedir sefydlu cymdeithas a Chlwb Rhydd- frydol yn y Wyddgrug, ac y mae pwyllgor wedi ei benodi i edrych am adeilad cyfleus i'r amcan. Ddydd lau, agorodd Mrs Herbert Roberts nod- achfa yn Llanrwst gyda'r amcan o glirio dyled Capel Annibynol y Tabernacl. Dal i gynyddu y mae'r ymwelwyr a Threffynon. Aeth 1,500 o Lerpwl yn unig yno ddydd lau, ac yr oedd y ddelw o'r santes mewn bri mawr. Am ymosod ar ei wraig, dirwywyd Edw. Black- more gan ynadon Croesoswallt i 3p 19s ddydd Gwener. Ddydd Mercher, gosodwyd ceryg sylfaen capel newydd i'r Annibynwyr Seisnig yn Magillt, gerbron tyrfa fawr. Yn yr hwyr, caed pregeth yn Nghapel Bethania gan y Parch Elvet Lewis, Llanelli. Yr wythnos ddiweddaf sefydlwyd Cymdeithas Ryddf; ydol yn Rhiwabon. Etholwyd Capt. Pen Dennis yn Ilywydd, ac y mae argoel dda y bydd nifer yr aelodau yn lluosog. Nos Wener, canai Mr Ben Davies yn Mhenmaen- mawr ac yr oedd ef ac amryw ddatgeiniaid pobl- ogaidd eraill yn rhoi eu gw'asanaeth yn rhad er talu am ysgoldy newydd yr Annibynwyr yn y lie. Llwyddodd yr holl ymgeiswyr oYsgol Ganolradd Towyn fu'n sefyll arholiadau gwyddonol South Kensington i basio, Sieryd hyn yn uchel am werth Ysgolion Canolradd Cymru. Ddydd Sadwrn, cychwynodd y Parch Owen Evans, Colwyn Bay, i gymeryd gofal ei faes llafur newydd yn Minneapolis, America. Anrhegwyd ef gan aelodau ei hen eglwys ag oriawr anr cyn ei ymadawiad. Awst 13, bu cryn lawenydd yn Llanasa, a'r ardal hono o sir Fflint, oherwydd i briod Syr Pyers Mostyn, Barwnig, Talacre, roi genedigaeth i fab ac etifedd. Syr Pyers ydyw brawd hynaf Ý Tad Mostyn, Ficar-Apostolaidd Cymru. Pasiodd etholwyr Rhyddfrydol Rhanbarth Croes- oswallt benderfyniad yr wythnos ddiweddaf yn datgan eu gwerthfawrogiad o ymdrech y Capt. Owen Thomas, Bryndu, Mon, i enill y sedd yn yr etholiad diweddaf, ac yn erfyn arno i ymgeisio yn yr etholiad nesaf. Cyrhaeddodd y newydd yr wythnos ddiweddaf yn hysbysu marwolaeth Mr Hugh Carstairs Jones- Mortimer, mab hynaf y diweddar Fil. H. M. Jones-Mortimer, Plas Newydd, Llanfair, Rhuthin, yr hyn a gymeiodd le yn Grahamstown, Cape Colony, ac efe ond 29 oed. Mae'r Llyfr Glas, yn gosod allan adroddiad y Pwyllgor Swyddogol fu'n gwneud ymchwil i chwarelau a chwarelwyr Meirion, wedi ei gyfieithu i'r Gymraeg a'i gyhoeddi gan y Swyddfa Gartrefol. Sylwyd ar ei gynwys yn ein colofnau rai wythnosau yn ol. Ddydd Mawrth, yn Chwarel Oakeley, Ffestin- iog, liaddwyd Edmund Williams, Porthmadog, trwy i gareg syrthio arno. Nid oedd ond 35 oed, a gedy weddw a phump o blant. Yr un dydd, yn yr un chwarel, syrthiodd darn o graig ar Robert Roberts, Cynfal Bach, gan iori ei goes. Fore Mercher, caed Ann Williams, Cefn Mawr, yn gorwedd mewn llyn o waed ar y reilffordd ger Rhiwabon. Ymddengys iddi gael ei tharaw gin y tren, ac heblaw derbyn niweidiau tost i'w phen a'i chorph, yr oedd ei dwylaw wedi eu hysgaru oddi- wrth ei breichiau. Yr wythnos ddiweddaf bu nifer o aelodau Undeb yr Ysgol Sul ar ymweliad a Phwlll-ieli yn mwynhau eu hunain. Cynaliasant amryw gyfarfodydd yn y dref, a gwnaethant bleserdeithiau i'r manau o ddyddordeb sydd yn yr ardal. Bwriedir i nifer penodol o aelodau'r Undeb hwn dalu ymweliad yn wythnosol a phen tref Lleyn hyd ddiwedd Medi. Mae'r Eglwys yn Nghymru, er ei chlod, yn cofio atnbell waith am feibion ei hen was Elis Wyn o Langwm. Yn ddiweddar, hysbysem am ddyrchafiad ei fab John o guradiaeth Llanfair- fechan i fywoliaeth Garthbeibio; heddyw, da genym ddweyd am ddyrchafiad mab arall, Ellis Gregory, o guradiaeth Rhosymedre i ficeriaeth Caerwent, Mynwy. Rhodd Esgob Bangor oedd y naill, a Deon Llandaff y llall. Cynaliwyd cyfarfod blynyddol Cymdeithas Am- ddiffyn yr Eglwys ddydd Gwener yn Westminster, Llundain, dan lywyddiaeth Arglwydd Ashcombe. Pasiwyd penderfyniadau yn datgan diolchgarwch fod dadgysylltiad a dadwaddoliad wedi eu con- demnio mor ddiarbed yn yr etholiad eyffredinol, yn diolch i'r rhai oedd wedi gweithio mor egniol i amddiffyn ein heglwys genedlaethol;" ao yn ar- gymhell eglwyswyr i barhau yn eu gweithgarwch. Yn mhlibh y siaradwyr yr oedd Esgob Llanelwy, Syr John Llewelyn, A.S., Arglwydd Egerton o Tatton, Argi. Cranborne, a Mr J. G. Tatton, A.S. Mae'r pwyllgor sy'n gofalu am Ysgolion Protest- an lidd sir Fflint wedi cyhoeddi eu hadroddiad am y flwyddyn ddiweddaf. Amcan yr ysgolion hyn- sef Khuallt, Gronant, a Carmel,—yw gwrthweithio dylanwad Pabyddiaeth yn y sir, a dygir y draul o'u cynal gan gyfarfodydd Misol Dyffryn Clwyd a sir Fflint. Yn yr adroddiad, dywedir fod angen am fesurau mwy effeithiol i gyrhaedd yr amcan, am fod y Pabyddion yn gwneud a allent i eangu eu dylanwad yn y rhan hon o'r wlad. Helaethwyd y tair ysg >1 yn ystod y flwyddyn ar gost o 275p a bydd gwaith y dyfodol dan ystyriaeth y Gymdeith- asfa neeaf. Ysgrifenydd taledig Eisteddfod Llandudno yw Mr Richard Jones, Rhostry, o'r dref hono. Ddydd lau diweddaf bu farw y Parch E. H. Morgan, un o athrawon Coleg yr Iesu, Caergrawnt. Bwriedir ail gychwyn chwareli Cloddfd'r Coed a Chloddfa'r Clai, Nantlle, ar fyrder. Medi 14eg, bydd 1,700 o weithwyr Oakeley yn myned ar bleserdaith i Llaududno. lehr y gost gan y cwmni. Costau etholiadol Mr Bryn Roberts, yr hwn ddy- chwelwyd yn ddiwrthwynebiad dros Eifion, oedd 128p Os iOc. Mae'r Frenhines wedi cadarnhau apwyntiad Mr J. Grant Lawson yn un o Ddirprwywyr Elusenol Lloegr a Chymru. Bwriada'r Ddirprwyaeth Dir Gymreig gynal un eieteddiad eto er gwrando tystiolaeth Arglwydd Pearhyn yn nghylch al werthiant ystad Gwydir. Yn mynwent Eglwys Trawsfynydd ceir cof-faen ac arno yn gerfiedig-" Er cof am Edmund Morgan, Dolymynech Isaf, yr hwn a fu farw ar y 6ed dydd o Chwefror, 1817, yn 113 mlwydd oed." Bwriada cor Bethesda, dan arweiniad Dr Rogers berfformio yr Elija yn mis Medi. Yr unawd- wyr fyddant Mr Flrancon Davies a Mr Maldwyn Humphreys. Mae gwniuthurwyr dur Treforris, ar ol bod yn segur oherwydd annghydwelediad am dros chwe' mis, wedi derbyn gostyngiad o 10 y cant, ac yn ail- ddechrtju gweithio yr wythnos hon. Llwyddodd Miss E. A. Lloyd, merch Mrs Lloyd' Plasmeini, Ffestiuiog, i fyr,ed ttwy yr arholiad canolradd am y gradd o B A. yu Mftritysgol Llun- dain, gydag anrhydedd mewn Saesneg. Derbyniodd yr Archdllerw ydd Hwfa Mon ddarlun ohono ei hun mewn tfram orwych oddiwrth Protfesor Herkomer. Copi o'r d trlun hwn o waith yr arlunydd enwog ymddangosodd yn y Graphic. Yn rhestr anrhydeddus arholiadau Prifysgpl Llundain, ceir fod myfyrwyr o'r Colegau Cymreig yn cymeryd lie amlwg, ac ar gyfarcaledd, yn fwy llwyddianus na myfyrwyr unrhyw golegau eraill. Ysgrifena gohebydd i un o newyddiaduron Seis- nig Lerpwl i gwyno fod bedd Hen Ferched Llan- gollen' yn cael ei esgeuluso, ac argymhella fod cronfa yn cael ei ffurfio i adgyweirio y llecyn dy- ddorol hwnw. Bwriedir adeiladu Capel CoSadwriaethol i John Elias yn LlaDgefni, ac y mae'r pwyllgor wedi derbyn cynyg Mr William Williams, Caergybi, i wneud y gwaith am 3,989p. Dechreuir adeiladu rhag blaen. Yr arch adeiladydd yw Mr 0. M. Roberts, Porth- madog. Prydnawn ddydd Mawrth, cyfarfu Mr A. Pruett, Tanyclawdd, Rhiwabon, a damwain ddifrifol yn y Gwaith Priddfeini. Ymddengys i ddarn o'r nenfwd ddisgyn arno gan ei gladdu. Buwyd am beth amser cyn ei gael yn rhydd, a chaed ei fod wedi rori ei goes a derbyn niweidiau mewnol tost. Priodas merch Maboiz.-Pythefnos i heddyw, priodwyd Miss Margaret Abraham, merch Mabon, A.S., gyda Mr Percy G. Smith, goriichwyliwr ystad Crawshay Bailey. Gvveinyddwyd y seremoni gan yr Hybarch Archddiacon Griffiths. Daeth eynulliad lluosog yn nghyd o gyfeilliou y priodfab a'r briod- ferch, yn nghyda'u teuluoedd, ac yr oedd y pwyddion yn lluosog a gwerthfawr. Dyma ddywed Mr Balfour am ganlyniad yr etholiidau yn Nghymru Y mae ein llwyddiant yn Nghymru nid yn unig wedi bod yn rhyfeddol ynddo ei hun, ond hefyd yn argoeli'n dda am y dyfodol; ac yr w) f yn argyhoeddedig nad yw yr amser yn mhell pan y bydd i'r Dywysogaeth ddangos ei bod mor ymroddgar dros Undebiaeth ag ydyw Lloegr ei hun." Fedr arweinydd Ty'r Cyffredin mwy na rhyw ddynsawd arall ddim cyfri'r cywion cyn eu deor, fel y caiflf weled pan gaiff Cymru gyfle i roddi ei barn eto. Chwyfiai banerau yn hen dref Caelnarfou ddydd Mawrth i ddathlu priodas gymerai le y dydd hwnw rhwng Mr Evan Thomas o Ariandy Gogledd a Deheudir Cymru, Fflint, a Miss Kate Pugh, tryd- ydd ferch Mr John Pugh, Brynmenai, diweddar o'r Sportsman Hotel. Cymerodd y briodas le yn nghapel Salem yn ngwydd tyrfa fawr, a gweinydd- wyd gan y Parchn Dr. Herber Evans, Bangjr, a Ll. Bryniog Roberts, gweinidog Pendref. Y gwas oedd Mr J. R. Jones, Netherfield Road, Lerpwl, a'r morwynion oeddynb Miss Minnie a Dottie Pritchard, Bryneisteddfod. Chwareuwyd y "Wed- ding March" ar yr organ gan Mr Richard Pritchard, ac ar ol y wiedd aeth y par priodasol i dreulio eu mis mel i'r Deheudir yn nghanol dymuniadau goreu eu cydnabod. -0-
Creulondeb at Anifeiliaid…
Creulondeb at Anifeiliaid yn Llandudno. DA fyddai pe danfonid pob un sy'n euog o greu- londeb at anifeiliaid i sefyll eu prawf gerbron ynadon Llandudno. Diau na annghofient y ddirwy drom a roddid arnynt, ac y byddent yn fwy gofalus i feithrin caredigrwydd rbag gorfod sefyll drachefn gerbron y llys hwn. Ddydd Llun, cyhuddwyd Thomas Davies, Llanerchy- medcl, gan yr Arolygydd, Pucock o greulondeb at bwyaid. Ymddengys iddo roddi 21 o hwyaid yn eu llawn faint mewn crate yn mesur 38 wrth 22 modfedd. Wedi gwrando tysliolaeth Mr Trevor Williams, dirwywyd y cyhuddedig i 5p a'r costau. Am greulondeb at geffylau a mulod dirwywyd John Pearson i 103 a'r costau John Roberts i 5s; William Jones, 5s a'r costau Cadwaladr Jones, 10s a'r costau a Thomas ac Edward Hughes i 5s yr un. Hefyd dirwywyd Charles Roberts, pobydd, i 20s a'r costau am ymosod ar John Tinsley.
-0-Y Blaid Eglwysig.
-0- Y Blaid Eglwysig. Cyxaliodd Plaid Eglwysig y Senedd gyfarfod yn Llundain dydd Mawrth, pan yr etholwyd Arglwydd Cranborne yn gadeirydd Syr F. Powell, yn is- gideirydd Mr Boscawen a Mr V. Cavendish yn Uhwips. Pasiwyd penderfyniad ganddynt yn argymhell y Llywodraeth i gynorthwyo ysgolion gwirfoddol mor fuan ag y gellir. Penodwyd pwyllgor gweithiol i wneud ymohwiliad llwyr i'r cwestlwn <> ddiwygiad eglwysig ac i ddwyn adroddiad ar hyn i'r cyfarfod nesaf. Credir y dygir mesur Nawdckigaeth a Disgyblaeth Eglwysig gerbron y Senedd y flwyddyn nesaf.
Advertising
Gymry, cefuogwch (iydwlaiiwyr. 1 wytewch "FOOTBALL OA ai." Yr ansawdd goreu ar W) nob y ddaear. 0 dychnt Pr/deinig. Na ckymerwch eich perswadio i brynu ansvv_id I gwiel, difias fel yr Americsnaidd.