Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
25 erthygl ar y dudalen hon
Seneddol
Seneddol DYDD IAU. HEDDYW y dechreuodd y Seneddwyr ar waith gwirioneddol y tymhor. Cyfarfyddwyd yn Nhy'r Arglwyddi i wrando Araith y Frenhines, yr hon a ddarllenwyd gan yr Arglwydd Ganghellydd. Wele grynodeb ohoni:—Wedi sylwi fod ewyllys dda yn bodoli rhwng y wlad hon a'r Galluoedd Tramor, ac nad oedd unrhyw gwestiwn wedi codi a beryglai heddwch Kwrop, cyfeiriwyd at y rhyfel rhwng Japan a China, gan ddatgan gobaith y byddai heddwch parhaol yn bodoli rhwng y ddwy wlad yn awr wedi i'r rhyfel derfynu Gofidiai am y creu- londeb at genadon veisnig yn China, a dywedai y byddai i fesurau effeithiol gael eu cymeryd i gosbi y rhai oedd yn gyfrifol am yr erchyllderau. Hys- bysid fod llysgenadon y wlad hon, yr Almaen, ac Arlywydd Ffrainc mewn ymgynghoriad a'r Sultn, er ceisio dwyn diwygi&dau oddiamgylch i roddi terfyn ar yr erchyllderau at Cristionogion yn Ar- menia. Hysbysid y dygid mesur yn mlaen i am- ddiffyn buddinau y wlad hon a bywydau Prydein- wyr mewn gwledydd tramor, ac i weinyddu eyfiawnder mewn perthynas S'r t'r a'r fasnach feddwol yn unol a chyfundrefn y gwledydd hyny. Gosodid yr Amcan gyfrifon ger eu bron ac yn y tymhor hwn o'r flwyddyr, ceid y byddai yn fwy cyfleus i ohirio unrhyw fesurau deddfwriaethol pwysig hyd dymhor arall, gyda'r eithriad o'r cyf- ryw sy'n darparu at gostau deddfwriaethol y tiwyddyn. Cynygiwyd mabwysiadu yr Araith yn Nhy'r Arglwyddi gan Ddug Marlborough. Yn nghwrs ei sylwadau dywedodd fod gan y genedl bob ymddir- iedaeth y byddai i'r Swyddfa Dramor weinyddu'r amgylchiadau yn foddhaol yn Armenia. Da oedd ganddo fod y Llywodraeth wedi penderfynu dal eu rheolafth a'r Chitral. Ni ddylid cymeryd absen- oldeb aaigylchiadau'r NVerddon o'r Araith fel prawf o ddiffyg cydymdeimlad gweinidogion ei Mawr- hydi a'r wlad hono. Dangosodd yr etholiad cyff- redinol fod gan y wlad ymddiriedaeth hollol yn Nhy'r Arglwyddi, ac mai. ofer oedd y cri i ddi- ddymu'r Ty hwnw. Gellid dibynu ar yr Arglwyddi i gario allan bob deddfwriaeth angenrheidioi. Eiliwyd gan ArgL Ampthill. ArgL Rosebery a feirniadodd yr Araith. Sylw- odd ar y pwysigrwydd i amddiffyn y Cristionogion yn Armenia, gan ddweyd y cai'r P. if Weinidog nid yn unig gefnogaeth plaid ond yr boll genedi o'i du. Hyderai nad oedd y Llywodraeth wedi gwneud ei meddwl i f nu yn derfynol parth Chitral, gan fod y Llywodraeth ddiweddaf yn un- frydol wedi barnu yn hollol groes iddynt. Wedi cyfeirio at yr amgylchiadau ymherodrol mewn gwledydd tramor, sylwodd ar ganlyniad yr ethol- iadau gan ddweyd fod y wlad wedi bod yn rhy barod i basio dedfryd yn erbyn y Llywodraeth ddi- weddaf, ac y byddai i'r ddedfryd hono gael ei chwyldroi. Dichon y bydd i wladweiniaeth y Rhyddfrydwyr amrywio yn y dyfodol, ond ni fyddai i'r egwyddorion Rhyddfrydol byth amryw- io. Ni byddai i'r blaid Ryddfrydol geisio rhoddi credo bywyd mewn maniffesto munudyn. Am achosion gorchfygiad y Rhyddfrydwyr, nid oedd gan y fasnach feddwol fwy i wueud gyda hyn nag Ymreolaeth a Thy'r Arglwyddi. Yr oedd eto o'r farn mai'r Gwyddelod fedrent reoli eu hamgylch- iadau eu hunain oreu, ond cydnabyddai fod yn rhaid dwyn mwy o argyhoeddiad i galon a meddwl y prif bartner." Hyderai yn fawr na fyddai i'r Weinyddiaeth newydd fod ya ddifater yn nghylch amgylchiadau'r Iwerddon. Arglwydd Salisbury a sylwodd gyda golwg ar Chitral na fwriedid cynyddu y costau mil wrol yn India. Am China, credai fod Llywodraeth y wlad hono yn dymuno gwneud cyfiawnder am y camwri dychryullyd at y cenadon wnaed yno. Wrth gyf- eirio at Armenia, dywedodd fod yr erchyllderau yn g/fryw nas gallai tafod eu datgan, ac nad oedd eu bath wedi eu cyflawni erioed o'r blaen ac fod yn rhaid dwyn mesurau yn mlaen i orfodi'r Sultan i amddiffyn y Cristionogion yno Credai fod y wlad wedi rhoddi atebiad llawn i'r cri am ddiddymu Ty'r Arglwyddi, ac fod yr etholiadau wedi dangos i3- d oedd chwyldroad parhaus yn fwyd gwleidyddol priodol i'r wlad. Yn Nhy'r Cyffredin, bu achos John Daly, yr hwn sydd mewn penyd-wasanaeth ac a ddychwel- wyd yn.A.S. gan drigolion Limerick, dan sylw, a phenderfynwyd gohirio yr ymdriniaeth hyd ddydd Llun.—Hysbysodd Mr Balfour y byddai iddogynyg penderfyniad i'r perwyl nad oedd ond materion gweinyddiadol arbenig yn cael sylw'r tymhor pre- senol. Cynygiwyd rnabwysiadu Araith y Frenhiees gan Al r T. W, Legh, yr hwn a gydnabydda.i "nad oedd ond ychydig iawn ynddi. Eiliwyd gan Mr T. H. Robertson, ac atebwyd gan Syn W. Harcourt a hyderai na fyddai i'r Llyw- odraeth laesu dwylaw yn eu hymdrech i amddiffyn Cristionogion Armenia. Sylwodd ar absenoldeb cwestiwn Chitral o'r Araith, a gofynodd i'r Llyw- odraeth ddod a rhaglen eu deddfwriaetb yn mlaen. Rhaid oedd dwyn M eSllr Fir y Werddon yn mlaen y tymhor nesaf, am fod y wlad hono mewn llawn angen ac yn galvv yn barhaus am y cyfryw fesur. Mr J. Redmond a gynygiodd welliant ar yr Araith yn galw ar y Llywodraeth i ddatgan eu polisi ar Ymreolaeth a Mesur Tir y Werddon. Mr Dillon a sylwodd mai nid digon oedd i'r Llywodraeth wneud datganiad, rhaid oedd iddynt ddwyn mesur yn m'aen. Mr Balfour a sylwodd nad oedd y Llywodraeth wedi cyfnewid dim yn eu gwrthwynebiad i Ym- reolaeth. Byddai i Fesur Tir gael ei gyfiwyno yn ngwanwyn y flwyddyn nesaf, a byddai yn ddigon buau i rwystro i denantiaid ddyoddef unrhyw galedL GOLYGFA GYFFROUS. Yn ystod yr ymdriniaeth ar yr Araith, cododd Mr Harrington gan gyhuddo'r blaid Ryddfrydol o "redeg ymaith" oddiwrth Ymreolaeth, Ar hyn clywid Dr Tanner yn lie ain Mae nyny'n gel- wydd." Galwyd ef i dyuu ei eiriau yn ol ac i ym- ddiheuro gan y Llefarydd, ond gwrthododd. Tna enwyd ef fel yn euog o ymddygiad annhrefnus, ac ar gynygiad Mr Chamberlain penderfynwyd ei droi allan. Pan orchymynwyd ef i fyn'd, gwrthododd. aichyfarwyddwyd heddgeidwad y Ty i'w symud, Yna cododd Dr Tanner, a chan gerdded at y drws dywedodd yLi gynhyrfns ei fo-i yn gadael y "Ty budr" gych. llawer mwy o bleser nag yr aeth i 'mewn iddo, a elliii b vyntio at Mr Chamberlain llefai "Judas, Judas." Wedi i'r cyffro dawelu, gohiriwyd y Ty hyd dranoeth. DYDD GWENER. Yn Nhy'r Cyffredin heddyw rhoddodd amryw aelodau r.vi)-,irld y bydd iddynt ddwyn cynygion yn mlaen, a gofynodd Mr Herbert Lewis i Lywydd Bwrdd Masnach a oedd yn bwriadu penodi Gohebydd L'afur Ileol, dyledswydd yr hwn fyddai cyflenwi gwybodaeth i Fwrdd Masnach parth sefyllfa gwaith yn Ngogledd Cymru. Mewn atebiad, dywedodd Mr Ritchie fod y cwestiwn wedi derbyn ystyriaeth fanwl y Bwrdd. Ceid amryw anhawsderau ar y ffordd, megys y pellder rhwng y gwahanol leoedd, it diffvg moddion cymundeb, ond gobeithiai y gellid symud yr an hawssderau hyn. Ni fyddai i'r Bwrdd, fodd bynag, ymgymeryd a phenodi gohebwyr Ileol yn mhob rhan o'r Dywysogaeth. Gofynodd Mr Lewis hefyd a fyddai i r Llywodr- aeth ail benodi y pwyllgor swyddogol i edrych i mewn i sefyllfa y gweithwyr segur. Atebwyd gan Mr Balfour y byddai iddo ymgyng- hori a Chadeirydd y Pwyllgor er gweled a ddeilliai unrhyw les o ail benodi y cyfryw. iny ddadl ar yr Araith cymerodd yr Aelodau Gwyddelig ran amlwg. Cynygiodd Mr Dillon welliant yn galw ar y Senedd i ddeddfwriaethu er rhoddi'r tenantitid drowyd allan yn ol yn eu ffermydd.—Mr T. M. Healy a gyhuddodd y L'yw odraeth o fwnglervvaith wrth ymwneud a chwes- tiynau Gwyddelig. -Pan vmranwyd, gwrthoawyd gwelliant Mr Dillon trwy 257 yn erbyn 123. Mr Price gynygiodd welliant yn galw sylw at y dirwasgiad amaethyddol a'r priodoldeb o gynal tymhor hydrefol er dwyn mesurau yn mlaen i wella sefyllfa'r ffermwyr. -Eiliwyd gan Mr Broadhurst. -),Ir Long a ddywedodd fod y Llywodraeth yn barod i dd wyu mesurau yn mlaen er cyfarfod y dirwasgiad, ond nid y tymhor hwn ac nid mewn trmhor hydrefol."—Gohiriwyd y ddadl am haner nos. DYDD LLUN. Yn Nhy'r Cyffredin heddyw, dygodd Mr A. J. Balfour ei gynygiad ya mlaen fod y tymhor pres- enol yn cael ei gyfyngu i waith arbenig ac union- gyrchol y Llywodraeth, ac nad oedd un mesur deddfwriaethol pwysig i ddod gerbron. Cymerwyd rhan yn v ddadl ar hyn gan Mr Logan, Mr Isaac- son, Mr Keerley, Mr T. M. Healey, Mr Dalziel, a Mr Herbert Lewis, yr hwn a argymhellai fod y rheol i ohirio'r Ty am ddeuddeg o'r gloch yn cael ei diddymu. Pan ymranwyd, caed 271 dros gynyg- el iad Mr Balfour a 87 yn erbyn. Yn y ddadl ar yr Araith, trafodwyd gwelliant Mr Price fod y dirvtas-iad amaethyddol yn cael sylw a mesurau effeithiol yn cael eu dwyn yn mlaen i geisio gv/ella sefyllfa'r ffermwyr. Cefnogwyd hyn gan Mr Channing a Mr Brynmor Jones, yr hwn a sylwodd nad oedd y Llywodraeth wedi dangos eu bod yn ymwybodol o ddifrifoldeb y sefyllfa. Nid oedd addewidion Llywydd Bwrdd Masnach yn ddigonol i gyfarfod angen y wlad. Fel aelod o'r Ddirprwyaeth Dir Gymreig, cafodd ef (Mr Jones) ddigon o gyfle i weled gymaint oedd y siroedd Cymreig yn dyoddef oddiwrth y dirwasgiad a rhaid oedd iddo ddweyd os na phesid mesurau effeithiol gan y Llywodraeth y b/ddai y dosbarthiadau diwydianol yn y siroedd Cymreig wyneb-yn-wyneb a methdaliad ymarferol. Gan ei fod yn aelod o'r Ddirprwyaeth ni byddai iddo fanylu ar sefyllfa'r tenantiaid, ond dymunai alw sylw y Llywodraeth at un cwestiwn, sef sefyllfa y rhydd-ddeiliaid bychain. Cyfeiriodd at dystiol- aeth y Mil. Hughes, goruchwyliwr Syr Watkin, ac yr oedd am adgofio'r Ty o ymlyniad tenantiaid Cymreigjat y Ueoedd y ganwyd ac y magwyd hwy. Pan ddigwyddai i ystad fyned ar weith, ceid y dynion hyn yn cynyg prisiau gormodol am y medd- ianau oedd mor hoff ganddynt. Digwyddodd hyn yn neillduol yn siroedd Aberteifi, Penfro, a Chaer- fyrddin yn ystod yr ugain mlynedd diweddaf. Nid oedd y bobl hyn yn abl i dalu yn llawn am y medd- ianau a gorfodid hwy i'w tirwystlo, a hyny ar adeg pan oedd mwy o ffyniant yn y wl-td nag yn awr. Vr oedd sefyllfa y dynion brynasant eu meddianau felly erbyn hyn yn ddifrifol, ac mewn llu o achosion rhaid oedd iddynt wynebu methdaliad. Yr oedd siurad am i ffermwyr Cymreig uniaith, wedi pasio canol oed, ymfudo i Loegr neu i wledydd tramor yn siarad ofer. Dywedodd Syr J. Llewelyn fod yn bosibl i'r Wladwriaeth, trwy gyfundrefn arianol syml, ac heb unrhyw golled, ysgafnhau beichiau y dynion hyn. Yr oedd y cwestiwn yn bwysig. Rhaid oedd i'r dynion hyn ymwneud a. thir-wystl- wyr-dynion I!awer mwy anhawdd i ymwneud a hwy na thirfeddianwyr. Dygai y mater hwn i sylw er rnwyn i'r Llywodraeth wrth wneud eu trefniadau arianol ystyried ai nid oedd modd gwneud rhywbeth i'r dosbarth hwn. Dymunai ddweyd fod Mr Morgan Richards yn ei dystiol- aeth gerbron y Ddirprwyaeth wedi amlinellu cyn- llun i gynorthwyo y personau hyn oedd yn dyoddef dan y dirwasgiad. Dymunai glywed rhywbeth gan y Llywodraeth am y prisiau eithafol am gludo nwyddau ar reilffyrdd Cymru, a'r ffafraeth I' a roddid i'r Werddon o'i chydmaru a'r Dywys- ogaeth gyda hyn. Dymunai hefyd wybod a fwriedid gwneud rhywbeth, drwy yr awdurdod- au Ileol, i gefnogi gwneud ymenyn a chaws. Os oedd y Llywodraeth am weithredu rhaid iddynt wneud ya fuan. Addawodd yr ymgeiswyr Undebol lu o fendithion i'r ffermwyr. Boed iddynt roddi'r cyfryw yn awr. Ar gwestiwn a'r fath, ni ddylai'r Llywodraeth geisio eu troi o'r neilld u gydagareith- iau fel a draddodwyd gan Lywydd Bwrdd Amaeth- yddiaetb. Wedi i eraill siarad, ymranwyd, a chaed Dros welliant Mr Price 105 Yn erbyn 236 Mwyafrif 131 Dygodd Mr Pickersgill welliant yn mlaen yn g.lw ar y Llywodraeth i gymeryd mesurau i wella sefyllfa gweithwyr diwaith, ond gwrthodwyd y gwellian,t trwy 211 yn erbyn 79. -0-
Gastell Cwydir.
Gastell Cwydir. YN ddiweddar bu y Gastell hen a hardd hwn yn y farchnad. Saif ar un o'r llanerchau mwyaf dy- mvnol yn Nyffryn Conwy, ac y mae wedi ei ddod- refnu gyda hen dder" du drudfawr. Prynwyd ef gan Arglwydd Carrington, yr hwn, fel y gwyddys, yw llywydd y .Ddirprwyaeth Dir Gymreig. Y mae'r rhan fwyaf o gynwys y Castell yn myned i'r perchen newydd, ond cedwir y cadeiriau oedd yn nghoroniad Sior IV. yn meddiant Arglwydd Wil- loughby de Eresby, diweddar berchen y castell a'r ystad.
[No title]
--0- Costau etholiadol Major E. Pryce Jones yn Mwrdeisdrefi Maldwyn oedd 473p 13s 11e. Mae'r Parch Canon D. Walter Thomas wedi ei sefydlu gan Esgob Bangor yn ficer Caergybi. Rhodd awdurdodau Coleg yr Iesu, Rhydychain, yw'r fywoliaeth, a delid hi yn fkenorol gan y diw- eddar Ganghellydd Briscoe, D.D.
IY Cenadon yn China.
I Y Cenadon yn China. GAN fod y creulonderau diweddar yn China at y ceuadon Prydeinig wedi cyffroi y deyrnas, nid annyddor, I fydd yr hanes caulynol am un o fechgyn Cymru sydd wedi cyflwyno ei hun i'r gwaith cen- hadol yn y wlad hono Mae Cymru o bryd i bryd wedi anfon dynion ardderchog i oleuo tywyll-leoedd y ddaear, a rhai ohonynt wedi ac yn gwneud gwaith rhagorol. Yn China mae yr enwog Dr Griffith John-gwr a wnaeth fwy nag odid neb i roddi'r Beibl yn nwylaw brodorion y rhan bellenig hono o'r byd, ae i geisio eu goleuo yn ei wirioneddau. Un arall ydyw'r Parch W. J. Morris, sydd yn llafurio yn Fatshan, 1 e bu'r cynhwrf diweddar. Mab yw Mr Morris i Mr John Morris, Station RQjd, Llanelli, blaenor yn eglwys y Tabernacl, ac un'o wyr parchusaf y dref hono. Derbyniodd ei addysg elfenol yn ysgol ei dref enedigol, oddiyno aeth i ysgol yr Athenaeum, ae yn ystod ei gwrs dangosodd dalent nodedig i ddysgu. Wedi bod yn Llundain am yspaid, cafodd ei dderbyn i Goleg Annibynol Cheshunt, ae ar derfyn ei dymor, cynyg- iodd ei hutl i Gymdeithas Genhadol Llundain, ac fe'i derbyniwyd. Trefnwyd iddo fyned i China, ac wedi cael ei ordeinio i'r swydd hwyliodd i'w faes newydd ddechreu Hydref y flwyddyn ddiweddaf. Derbyniwyd amryw lythyrau oddiwrtho, ac mae'n amlwg ynddynt ei fod yn llawn aidd i wneud ei ran i oleuo'r brodorion yno, ac yn gwbl gysegr- edig i'r gwaith a ddewisodd. Mewn IIythyr a ysgrifenodd yn mis Mawrth diweddaf, dywed fod Cristionogaeth yn cynyddu er yn araf eto yn sicr, yno, HC y mae n datgan hyder cryf y bydd y rhyfel diwedlÍf rhwng China a Japan yn foddion i rwyddhau y ffordd er planu baner y Groes a hy- rwyddo Efengyl y tangnefedd yn y manau hyny y bu'r cledd yn brwydro a'r rhyfelgyrch yn taro. Y LLYWODRAETH CHINEAIDD A'R CENADON. Derbyniwyd pellebyr yn Llundain yr wythnos ddiweddaf yn hysbysu fod y Llywodraeth Chine- aidd wedi gorchymyn i adran o'r fyddin fyned i Kucheng er amddiffyn yr adeiladau cenadol yn Washan. Hefyd, gwneir ymchwiliad i achos y cynhwrf yn y lie, ac y mae y rhai sydd yn euog o'r creulonderau i sefyll eu prawf gerbron yr awdur- dodau yn ddioed. Mewn ufudd-dod i'r gorchymyn hwn, anfonwyd 1,500 o filwyr gyda brys yno. Nid yw Cymdeithas Genadol y Wesleyaid yn Llundain wedi derbyn dim newydd yn cadarnhau fod ymosodiad wedi ei wneud ar eu gorsaf genadol yn Fatshan. Y cenadwr ofala am yr orsaf hon yw Dr Charles Wenyon. Bu am dymhor, flynyddau yn ol, yn weinidog gyda'r Wesleyaid yn Ngwrecsam, oDd adwaenid ef y pryd hyny fel Parch Charles Onion. Tra yno, fe briododd ferch Mr John Gittens ironmonger yn y dref hono. Y mae yn feddianol ar ddewrder annghyffredin, a thra yn gwneud gwaith cenadol yn Armenia cafodd ei gymeryd i'r ddalfa ac fe'i carcharwyd. Medda ar holl gymhwysderau meddyg, ac y mae'r Chineaid wedi ymosod arno fwy nag unwaith oherwydd ei fod yn gweini ar gleifion yn ei yspytty. LLYWODRAETH PRYDAIN A'R CYNHWRF. Mewn cyfarfod o'r Weinyddiaoth ddydd Gwener, hysbysodd Arglwydd Salisbury fod y llysgenhadwr Prydeinig yn Pekin wedi cymeryd cwrs o berth- ynas i'r creulonderau, a'i fod yntau fel Prif Wein- idog wedi cadarnhau y cyfryw. Hefyd fod China wedi plygu i hawliau Prydain, er nad oedd canlyn- iadau pellach y cwrs gymerwyd wedi dyfod i law. Mae'r Gweinidog Chineaidd wedi datgan ei ofid dwys am fod y fath derfysgoedd creulawn wedi cymeryd lie.
:0; Nodion o'r Ddinas.
:0; Nodion o'r Ddinas. [Gan CWILSYN.] BELLACH y mae'r haf yn prysur gilio, y dyddiau'n byrhau, a'r hydref yn taflu ei gysgodion o'i flaen, a ehyfeillion llengar y ddinas yn diwyd barotoi eu rhagleni at y tymhor dyfodol. Deallaf fod amryw gymdeithasau llenyddol wedi dewis eu t"stynau yn barod, ac eraill yn cymeryd barn yr aelodau gyda golwg ar y gwahanol faterion sydd i gael eu trafod. Bydd y rhagleni allan cyn bo hir, a chaf gyfie i sylwi arnynt fel y deuant i law.
[No title]
—o— Ddechreu'r mis nesaf cynelir Cymanfa Blynyddol Annibynwyr y ddinas, ac y mae'r cyfeillionparchus hyn yn gwneud parotoadau mawr ar gyfer yr wyl. Bydd amryw bregethwyr dyeithr yn cymeryd rhan, ac y mae'r gwylwyr ar furiau Seion yn edrych yn mlaen yn hyderus am gymanfa lwydd- ianus.
[No title]
-0- Y llynedd cynaliwyd seiat ganddynt ar nawn Sadwrn. Caed cynulliad rhagorol, ac yr oedd yr anerchiadau draddodwyd ar yr achlysur yn mhlith y pethau goreu a gafwyd erioed mewn cyfarfod o'r natur hwn, a hir yr erys y cof am danynt. Go beithio y ceir yr un wledd eto eleni. Caf sylwi ar y trefniadau eto yn mhen wythnos neu ddwy pan ddaw'r manylion i law.
[No title]
-0- Mae'n llawn bryd i eglwysi'r ddinas ddeflro a gwneud eu rhan gyda dirwest. Yn rhy ami gad- ewir y rhan bwysig hon o waith y winllan i ychydig, ac os llwydda'r ychydig hyny i gynal rhyw fath o gyfarfod ystyrir fod y cyfrifeldeb wedi myned oddiar ysgwyadau aelodau eraill yr eglwys. Ni ddylai y sefyllfa hon ar bethau fod felly, a gwyn fyd na cheid diwygiad.
[No title]
—o— Deallaf fod ffirm adnabyddus y Mri Laird, Bir- kenhead, wedi cael y contract i adeiladu yr ager- longau sy'n cario Ilythyrau o Gaergybi j'r Iwerddon. Dyty hyn waith i luaws mawr, a phery am tua phedair blynedd.
[No title]
-0- Dylai pob Cymro sy'n meddu hawl i bleidlais ofalu fod ei enw yn cael ei gofrestru fel eiholwr y dyddiau hyn. Bydd y Llys Cofrestru yn dechreu eistedd ar y 9fed o Fedi, ac felly rhaid gofalu am hyn ar unwaith.
[No title]
—o— Bydd y tymhor cerddorol yn Lerpwi yn dechreu gyda hyn. Yn mhlith y rhai sydd i gymeryd rhan yn nghyngherddau y Philharmonic Hall y gauaf dyfodol, da genyf weled enw ein cydwladwr Mr Ben Davies.
[No title]
-0- Gwelaf fod cyfeillion Princes Road yn brysur gyda'r gwaith o adgyweirio, addurno, a rhoddi goleuni trydancl yn eu haddoldy hardd Yn bres- enol adooIaot yu yr ysoldy, yr hwn sy'n Ilawer rhy fychan i dda y gynulleidfa fawr sy'n arfer I myned yno. Disgwykr y bydd y gwaith wedi ei orphen erbyn dechreu Hydref. I Ai mpthu cael amser, oherwydd seibiant haf, i wneud pregcth newydd a barodd i un o weinidogion y cylch draddodi yr un bregeth nos Sabboth ddi- weddaf ag a draddododd yn yr un capel pan yno beth amser yn ol ?
--0-Barddoniaeth.
--0- Barddoniaeth. ANNIE MARY, Gan JSLWYN. [YN y rhifyn o Cymru am y mis hwn, ceir y gAi ganlynol mewn cyfysgrif ac o waith Islwyn. E,' yn ol pob ymdaangosiad yn un o gynyrchiou ei ieuenctyd,—mewn manau yn ail ddweyd yr un svniadau, a mewn manau eraill yn cymysgu'r ffigyrau-mae arni ol llaw fedrus a ch) ilyrddiadau tyner awen ieuanc y prif-fardd.] AKFERAI Annie Mary ddyweyd yn foren iawn,— Mi garwn fod yn angel," 'roedd felly cyn prydnawn Yr wyf yn cenfigenu wrth Annie Mary fach Am nychu ond am ryw chwemlwydd cyn bod yn fythol iach. Ces lawer storom arw yn ystod f'oes erioed, [oed; Gwvn fyd na fuaswn farw pan ddim ond chwe mlwydd Bu farw Annie Mary cyn teimlo'r boen o fyw, Cyn cyffwrdd bron a'r ddaear hon ehedodd fry at Dduw Bu chwaer i Annie Mary, set Norah Rachel fwyn Arferai Annie Mary ddweyd a'i llais yn llawn o swyn, Mi wn pa le mae Nora," gan bwyntio tua'r nef, Ac yno'n glyd mae'r ddwy ynghyd yn canu Iddo Ef. Pan laniodd Annie Mary yn iach yr ochor draw," 'Roedd Nora fach yn fythol iach, yn estyn iddi ei Haw A dug ei chwaer dan goron glaer gerbronyr orsedd wen, Byth bytb mae'r ddwy yn canu mwy i'r Gwr fu ar y pren. Mae'n rhaid i natur egwan i gael ei ffo rdd i gyd, Mae'n rhaid i natur wylo ar lan y bedd o hyd Er hyny, hoff rieni, mae cysur cryf i chwi, Mae genych ddwy yn canu mwy gerbron yr Orsedd fry Mae Nora dros yr afon, ac Annie Mary mwy, A chulach 'nawr yw'r afon fawr i groesi atynt hwy Chwi groeswch afon angau yn awr heb nemawr fraw, O'u clywed hwy, y ddedwydd ddwy, yn canu'r "ochr draw Mae'ch cysylltiadau penaf yn awr yn ngwlad y Nef, Y mae eich dwy anwylaf mwy gerbron ei Orsedd Ef, Pa beth sy'r ochr yma i glymu'ch serch yn hwy ? 0 dim at sy tuhwnt i'r lli, lie mae y ddedwydd ddwy. Ni welais Annie Mary ond dwywaith yn fy oes, 1A. theimliiis mai rhyw farwol fai f'ai iddi deimlo loes:. Yr oedd yn hyn na'i hoedran, a theimla'r Nef ei hun 'Run fath a mi ac aeth a hi o gyrhaedd gofid blin. Flynyddau'n ol p'odd cenais i ? Mae genych blentyn mwy, Oes ferch yn nef y nefoedd fry," ond 'naivr mae genych ddwy. Pam wylwch mwy mae genych ddwy yn mysg cerubiad pur? A'ch unig nod a ddylai fod fynd atynt cyn bo hir. -ù-
O'r Twr.
O'r Twr. (Gan TREMIDYDD.] MAE pawb fu'n teithio'r Cyfandir wedi gweled enw Tauchnitz & Co." ar lyfrau Seisnig a werthir yno. Ddydd Mawrth, bu farw Barwn Tauchnitz o Leipzig, sefydlydd y ffirm fawr hon o gyhoeddwyr a llyfiwerthwyr. Y mae'r gyfres yn cynwys 3,000 o gyfiolau- hufe llenyddiaeth Seisnig. Mab i'r Barwn sy'n awr yn dwyn y fasnach yn miaen.
[No title]
-0- Ddydd Gwener, bu farw y Prebendary Sadler. Honiton. Dechreuodd ei yrfa gyhoeddus fel Ym- neillduwr, ond trodd at yr Eglwyswyr, a llanwoddi rai safieoedd pwysig. Ond fel awdwr yn hytrach nag fel pregethwr y daeth i fwyaf o sylw, a chyr- haeddodd ei weithiau duwinyddol i gryn boblog- rwydd. Dygodd allan esboniad cyflawn ar y Tes- tament newydd, yr hwn gafodd dderbyniad ffafriol gan y beirniaid. Llyfr arall o'i eiddo oedd Church Doctrine Bible Truths. Treuliodd fvwyd tawel ond diwyd fel clerigwr, a gwnaeth ei ran yn dda i gyfoethogi llenyddiaeth Seisnig.
[No title]
—o— Hysbysid yr wythnos ddiweddaf fod cais yn cael; ei wneud gan Anarchiaid i chwythu i fynu ddau Dy'r Senedd. Er na roddir llawer o goel ar yr hysbysiad, cedwir gwyliadwriaethfanwl ar symud- iadau y dosbarth peryglus hwn sydd yn achosi cymaint o gyffro yn barhaus.
[No title]
-0- Yn Nghynadledd Rhwng-Genedlaethol Heddwch a Chyflafareddiad, gyfarfu yn Brussels yr wythnos ddiweddaf, pasiwyd penderfyniadwu yn ffafr creu Llys Cyflafareddiad Rhwng-Genedlaethol i bender. fynu helyntion ymherodrol yr holl deyrnasoedd.
[No title]
-0- Mae symudiad ar droed yn Nghaer i godi cerf- ddelwau o Mr Gladstone a'r Due Westminster i'w gosod yn lawnt y Neuadd Drefol. Tanysgrif. iwyd swm da o arian at y mudiad eisoes.
[No title]
-0- Ddydd Sul, yn Berlin, gosodwyd careg sylfaeu adeilad fwriedir godi i goffa enw yr Ymherawdwr WTilliam I., gan Ymherawdwr presenol yr Almaen. Yr oedd torf fawr wedi ymgasglu, ac yn eu plith rai o wyr blaenaf a mwyaf urddasol yr Almaen.
[No title]
Ar y dydd cyntaf o Dachwedd nesaf, bydd Dug Cambridge yn rhoddi i fynu ei swydd o Ben- Llywydd y Fyddin Brydeinig. Cymerir ei le gan y Cadfridig Wolseley, yr hwn a arweiniodd yr ymgyrch yn Rhyfel yr Aipht flynyddau yn ol.
[No title]
-0- Ddydd Sul diweddaf, chwilfriwyd y Gumry Hotel, Denver, America, trwy ffrwydriad, a choll- odd 50 o bobl eu bywydau.
[No title]
-0- Mae Mr John Morley wedi datgan ei barodrwydd i ymgeisio am sedd yn y Senedd, ar yr amod fod ei gostau i gael eu talu gan y Rhyddfrydwyr Ileol. Dywed yr hoffai gael etholaeth Seistiig, ond gwell fuasai ganddo gael sedd yn yr Alban nag yn Nghymru.
[No title]
—o— Mae dirprwyaeth wedi ei hanfon I wneud ym- chwiliad i'r erchyllderau at y cenadon a dywedir fod amryw bersonau wedi eu cymeryd i'r ddalfa yn barod am fod yn gyfranog yn y creulcnderau.
[No title]
—o— Mewn cyfarfod o Blaid Annibynol Llafur, gynal. iwyd yr wythnos ddiweddaf, penderfynwyd dwyn allan ymgeisydd yn mhob etholaeth a ddichon fyned yn wag yn ystod tymhor awdurdod y Llyw- odraeth, Undebol.
[No title]
—o— Yn ol adroddiad Adran Llafur o Fwrdd Masnach y mae masnach y wlad yn gwella, a nifer y gweith- wyr segur yn lleihau.