Y Cymro

Corphori'r Eisteddfod. PARHEIR i ofyn barn dynion cyhoeddus ar y priod- oldeb o gorphori'r Eisteddfod Genedlaethol trwy freinlen Frenhinol. Ysgrifenodd Esgob Bangor i ddweyd, er nad yw wedi ystyried y cwestiwn, nad yw yn gweled pa fantais enillid drwy gael breinlen frenhinol i'r sefydliad. Ysgrifena Mr J. Herbert Lewis, A.S., fel y caulyn ar y mater :—" Y mae y cwestiwn o gorphori'r Eisteddfod Genedlaethol yn gyfryw, mi gredaf, fydd n cymeryd ffurf ymar- fsrof cyn hir. Mae yr Eisteddfod, yr hon sydd wedi gwneud cynydd aruthrol mewn blynyddau diweddar, yn cael ei chynal gan rai o sefydliadau addysgol hynaf yr Ynysoedd Prydeinig, ac y mae'r gefnogaeth a roddodd i lenyddiaeth a chan yn Nghymru, mi gredaf, yn teilyngu iddi gael ei chyd- Eabod gan y Wladwriaeth." --0-

Annibynwyr Cymru. YN Nghyfarfod Chwarterol Ann bynwyr Arfon, gynaliwyd yn Nrwsycoed, ddyddiau Llun a Mawrth, darllenodd y Parch. H. Ivor Jones, Porthmadog, ystadegau yn dangos sefyllfa yr enwad yn Nghymru. Dywedai fod y cyfrif rodd- wyd yn nghyfarfod yr Undeb yn Mhwllheli yn annghywir, gan fod amryw eglwysi heb anfon eu rhestrau i mewn. Wele'r ystadegau cywir — Eglwysi, 1,000; cymunwyr, 135,725 aelodau'r Y sgol Sul, 128,807 gwrandawyr a phlant, 143,122; eisteddleoedd i 369,159; cyfanswm y casgliadau eglwysig, 140,817p. Os. 6Jc. dyledion presenol y capeli, 196,719p. 15s. IJc. swm dalwyd y 2 2 flwyddyn ddiweddaf at ddyledion, 32,533p. 7s. 3Jc; casglwyd at y genadaeth dramor, 9,112p. 9s 8c. casglwyd at y colegau, 2,487p. 9s. O^c. gwerth meddianau'r cyfundeb, 1,297,035p. 18s. 8Jc. cy- 2 fanswm yr holl gasgliadau, 152,060p. 8s. cyfanrif yr holl gynulleidfaoedd, 278,847p. -:0:-

Seneddol. YN y Senedd, nos Fawrth, gofynodd Mr. Bryn Roberts i Ysgrifenydd y Trysorlys faint oedd nifer y rhai breswylient yn mhlwyfi Llanllyfni, Llan- dwrog, Clynog, a Dolbenman a wysiwyd y flwyddyn ddiweddaf yn ilysoedd mS.a-ddyledion Caernarfon a Porthmadog.—Mr. Hanbury Y niter o Lanllyf- ni oedd 237 Llandwrog, 219 Clynog, 30 Dol- benmaen, 3. Daeth Syr J. Gorsta Mesur Ysgol Berriew yn mlaen i gae! ei ail ddarllen. Dywedai mai amcan y mesur oedd cario allan. fwriad y Llywodraeth ddiweddaf i gywiro camgymeriad a wnaed trwy beidio cyflwyno'r mesur i'r Senedd. Hyderai na wnai'r aelodau wrthwynebu'r mesur. Mr Humphreys Owen a dybiai mai annoeth iawn oedd cario allan farn y Cynghor fel y bwriedid wneud yn y mesur hwn. Mr. Brynmor Jones a gynygiodd fod y mesur l gael ei ail ddarllen yn mhen tri mis. Mr. Lloyd George a gefnogai Mr. Brynmor Jones ar y tir fod y mesurau Cymreig hyn bob amser yn cael eu cyflwyno i Dy'r Arglwyddi yn lie i Dy'r Cyffredin. Cynrychiolid mwyafrif mawr trigolion Cymru gan yr aelodau Rhyddfrydoi Cymreig, a dyient felly gael gwrandawiad. Wedi i'r Ty ymranu, a chael fod mwyafrif dros yr ail-ddarlleniad, dywedodd Mr. Balfour y byddai iddo dynu y mesur yn ol ar hyn o bryd. -0--

Lleol. AR achlysur eu priodas, anrhegwyd Mr a Mrs G. J. Stephen, gan Gymdeithas Ymdrech Grefyddol y Tabemacl a chopi hardd o'r argraphiad diwygiedig o'r Beibl. NID oedd ond un cyfnewidiad yn nghylchdeithiau Wesleyaidd y ddinas y flwyddyn hon, sef ymadawiad y Parch David Jones, Boundary Street, o Gylchdaith Shaw Street. Cymerir ei le gan y Parch Evan Evans. FEL y gwelir yn ein colofnau hysbysiadol, ceir sale haner-blynyddol yn masnachdy adnabyddus Mri Jones, 59, 61, a 63, Brunswick Road, ac y mae'r nwyddau gynygir ar werth, a'r prisiau isel ofynir am danynt, yn sicrwydd y ceir bargeinion da. Nos Sul ddiweddaf, rhoddodd eglwys y Methodistiaid Everton Brow alwad unfrydol i'r Parch Wynne Davies, Bolton, i ddyfod i'w bugeilio, a hyderir y bydd iddo gydsynio. Mae Mr Davies yn bregethwr coeth yn Saesneg a Chymraeg. DDYDD Iau, yn ynadlys y ddinas, cyhuddwyd Robt. Jones, Hemans Street, o lofruddion wirfoddol ei blentyn dwy fiwydd a saith mis oed, RobertEdward Jones, ar yr 17eg o Awst, trwy don eiwddf a chyllell. Wedi gwrando'r tystiolaethau, anfonwyd y cyhudd- edig i sefyll ei brawf yn y frawdlys nesaf.

PRIODAS 0. KENRICK JONES, YSW. ARDDANGOSWSD llawer o deimladau da a llawenydd mawr yn y ddinas hon, yn arbenig yn y rhanbarth gogleddol, ac yn Ynys Mon, ddydd Mercher, Awst 28ain, diwrnod priodas Mr 0. Kenrick Jones, mab hynaf yr Henadur William Jones, Y.H., Monfa, cyn-Faer Bootle, a Miss Gordon Owen, merch hynaf Mr Thomas Owen, Y.H., Rhyddgaer, Dwyrain, Mon. Cymerodd y briodas le yn nghapel M.C. Dwyrain, a gweinyddwyd ar yr amgylchiad dymunol gan y Parchn John Williams, y gwein- idog, a G Ellis, M.A., Bootle. Disgyna y priodfab o deuluoedd Ymneillduol cyntaf Ynys Mon, ac y mae fel ei dad yn Rhydd- frydwr gweithgar, a medda ddylanwad mawr, gan ei tod yn dra chymeradwy yn mysg rhyw 1,500 o denantiaid y teulu. Gellir olrhain achau y bnod- ferch o du ei mam i bumtheg llwyth Gwynedd, ac o ochr ei thad i Hedd Molwynawg ac Angharad James, awdures y Llyfr Coch. Y mae Miss Gordon Owen, Mrs Jones yn awr, wedi hynodi ei hun yn barod fel aelod weithgar o Fwrdd Ysgol y Dwyr- ain, a dymuna llawer i'r par ieuanc oes hir ddefn- yddiol o ddedwyddwch didrai. Dathlwyd y dydd ya Bootle a'r cylch gyda gradd helaeth o ddifyr- wch. Chwyfiai banerau ar y gweithdai a'r yator- dai, a llosgwyd coelcerth nos Fercher yn Moore Street, Knowsley Road, yn derfyn i amryw o chwareuon difyrus ac arwyddion llawenydd a gaf. wyd yn ystod y dydd. Anfonwyd brysneges gan y gweithwyr i ddymuno gwenau haul hawddfyd ar yr undeb, a threfnir ganddynt i gyfiwyno anrheg hardd i Mr a Mrs Jones ar eu dyehweliad o'r mis mgl yn neheubarth Ffrainc.—G.

USiC.-The Misses HUGHES, 123, EMPRESS ROAD, EDGE LANE, are open to receive Pupils. Terms moderate.

TREFN CYMANFA'R ANNIBYNWYR AM 1895. TABERNACL. Nos Wener am 7— D. Stanley Jones, Narberth J. Machreth Rees, Llundain Sabboth— 10—Ben Davies, Ystalyfera Dr. Probert, D.D., Pentre 2—H. Ivor Jones, Porthmadog O. R. Owen, Glandwr 6-G. Griffiths, Pentre Estyll Job Miles, Aberystwyth PARK ROAD. Nos Wener am 7— W. J. Nicholson, Porthmadog B. Evans, Llanelli Sabboth- 10-J. Machreth Rees, Llundain Dr. O. Evans, Llundain 2-G. Griffiths, Pentre Estyll Job Miles, Aberystwyth 6-W. Parri Huws, B.D., Ffestiniog. O. R. Owen, Glandwr GROVE STREET. Nos Wener am 7— H. Ivor Jones, Porthmadog Ben Davies, Ystalyfera Sabboth— 10-D. Stanley Jones, Narberth W. Parri Huws, B.D., Ffestiniog. 2-30-Dr. Probert, Pentre 6-B. Evans, Llanelli Dr. Owen Evans, Llundain EARLE ROAD. 2-30-D. Rees, Capel Mawr BIRKENHEAD. Nos Wener am 7— D Rees, Capel Mawr Job Miles, Aberystwyth Sabboth- 10-H Ivor Jones, Porthmadog 0 R Owen, Glandwr 2—B Evans, Llanelli Dr. Owen Evans, Llundain 6—D S Jones, Narberth W J- Nicholson, Porthmadog GT. MERSEY ST. Nos Wener am 7— G Griffiths, Pentre Estyll Dr. Owen Evans, Llundain Sabboth- 10-W J Nicholson, Porthmadog D Rees, Capel Mawr 2-W Parri Huws, B.D., Ffestiniog. J Machreth Rees, Llundain 6—Ben Davies, Ystalyfera Dr. Probert, Pentre MARSH LANE. Nos Wener am 7— W Parri Huws, B.D., Ffestiniog. Sabboth- 10-G Griffiths, Pentre Estyll 2-W J Nicholson, Porthmadog 6—H Ivor Jones, Porthmadog SEACOMBE. Nos Wener am 7— O R Owen, Glandwr Sabboth- 10—B Evans, Llanelli 2-Ben Davies, Ystalyfera 6-J Machreth Rees, Llundain TRINITY ROAD. Nos Wener am 7— Dr. Probert, Pentre Sabboth- 10—Job Miles, Aberystwyth 2-D Stanley Jones, Narberth 6-D Rees, Capel Mawr Y GYFEILLACH GYFFREDINOL nos Sad- wrn, Medi 7fed, am 6-30 o'r gloch, yn y Picton Lecture Hall. Cadeirydd, Parch. H. P. THOMAS, Birkenhead. TESTYN-SALM XIX. 7-11. Gwasanaeth Agoriadol, Parch. Ben Davies. Anerchiad y Cadeirydd, Parch. H. P. Thomas. "Cyfraith yr Arglwydd sydd berffaith," &c., Parch. D. S. Jones. Tystiolaeth yr Arglwydd sydd sicr," &c., Parch. J. M. Rees. "Deddfau yr Arglwydd sydd uniawn," &c., Parch. O. R, Owen. Gorchymyn yr Arglwydd sydd bur," &c., Parch. W. Parri Huws, B.D. Ofn yr Arglwydd sydd lan," &c., Parch B. Evans. "Barnau yr Arglwydd ydynt wirionedd," &c., Parch. H. Ivor Jones. Mwy dymunol y'nt nag aur," &c., Parch D. Rees. Ynddynt hwy hefyd y rhybuddir dy was," &c., Parch. L. Probert, D.D. -0:

--0-- Marchnadoedd. YD. Lerpwl, Medi 3. Agorodd y farchnad heddyw yn dawel, ond gwell- haodd at y prydnawn, a chododd y prisiau c y cental. 2 Gwenith Califfornaidd yn gwerthu am 25s 6c Walla Walla, 24s 3c; River Plate, 21s 9c i 22s. Indrawn yn sefydlog, a'r prisiau yn tueddu at godi. Cymysg Americanaidd, 3s 8:Ï i 3s 9c y cental. Ffa yn gadarn, ond heb fawr alwad am danynt. Raidd, ceirch, a blawd ceirch yn farwaidd am brisiau diweddar. IXjlundain, Medi 3. Lied ddifywyd oedd y farchnad heddyw, a gostyng- odd ceirch a ffa o 3c i 6c y cental. Y prisiau am wenith heb newid. Gwenith gwyn, 25s i 27s: haidd, 24s i 28s; indrawn, 20s ceirch, 17s i 22s blawd, 18s i 26s. Caer.—Awst 31. Oherwydd y cynhauaf yd ychydig o brynwyr oedd yn bresenol. Ar y cyfan yr oedd y prisiau yn sefydl- og am hen gynyrch. Gwerthai gwenith gwyn am 3s 7c y 75 pwys gwenith coch, 3s 7c y 75 pwys ceirch, 2s 6c i 2s 10c y 46 pwys ffa, 5s y 80 pwys indrawn, 10s 3c i 12s 6c y 240 pwys. ANIFEILIAID. Caer.-Awst 29. Cyflenwad da, galwad bywiog, a'r prisiau'n tueddu at wella. Gwartheg godro, 17p i 21p; cyfloion, 14p i 18p hespion, lOp i 14p heffrod, 9p i 15p; styrcs, 6p i 8p; defaid, 24s i 30s y pen wyn, 21s i 24s 60 y pen. G-wrecsam, Medi 2. Cyflenwad cymedrol o anifeiliaid ond y farchnad yn dawel. Gwerthai biff am 6c i 6c y pwys mollt- gig, 6c i nc; cig oen, 8c; cig llo, 5c i 6c. Moch, 9 2 7s 8c i 8s 3o y scor. Gwartheg godro, 14p 10s i 19p 10s y pen bustych tewion, 29p eraill, lOp i lip 15s; blwyddiaid, 4p 10s i 6p 10s y pen. Salford, Medi 3. Y cyflenwad yn llai na'r wythnos gynt, ond y galwad a'r prisiau wedi gwella. Biff, 5c i 6|c molltgig, 6Jc i 8|c cig oen, 8c i 9c cig llo, 5gc i 7|c y pwys. Birmingham, Medi 3. Cyflenwad a galwad cymedrol. Biff, 5c i 7c mollt- gig, 6c i 8c cig oen, 8c i 9c moch baewn, 8s 4c i 8s 6c hychod 5s 10c i 6s.

CYFRINFA DEWI SANT." CYNELIR CYFARFOD CYSTADLEUOL YN NGHAPEL DAVID STREET, NOS FAWRTH, TACHWEDD sed, 1895. PRIF DESTYNAU. I'r Cor o Feibion, heb fod dan 20, a ddatgano oreu "Nyni yw'r meibion cerddgar" (Gwilym Gwent). Gwobr, 23. I'r Parti o 12 a gano oreu y ddwy d6n Aberyst- wyth a St. Helena (allan o lyfrau Undeb Canu Methodistiaid Liverpo- >1, 1895). Gwobr, Pl ls. Pedwarawd, Canys felly y carodd Duw y byd" (allan o "Ddamhegion Crist," Pedr A law). Gwobr, 12s. Deuawd, 'Y Ddeilen ar y Ili'(J Williams). Gwobr 8s. Beirniad-Mr JOSIAH HUGHES, A.C., Newborough. Traethawd, Hanes yr achos dirwestol yn Liverpool am y deng mlynedd diweddaf." Gwobr, 12s. 6oh, Ffugchwedl Gymreig, heb fod dros 1,000 o linellau, 4to sheet. Gwobr, 10s. Gellir cael rhestr o'r Testynau a'r holl fanylion trwy anfon stamp i'r Ysgrifenydd, J. R. ROBERTS, 42, Thackeray Street, ATHROFA PRIFYSGOL CYMRU ABERYSTWYTH. PRIF ATHRAW T. F. ROBERTS, M.A. CYNWYSA y cwrs o Addysg y parotoad angen- C rheidiol am Raddau yn Mhrifysgol Cymru a Phrifysgol Llundain, am Ysgoloriaethau yn Rhyd- ychen a Chaergrawnt, ac am astudiaeth feddygol yn y Prifysgolion hyn ac yn yr Ysgotland. Gall meibion a merched a dderbynir i'r ADRAN NORMALAIDD fyned trwy y cwrs gofynol at fod yn Athrawon ac Athrawesau Trwyddedig, ac ar yr un pryd barotoi am y gradd o B.A. neu B.Sc. Y mae y swm a dderbyniant fel Ysgolorion y Frenhines yn ddigon i'w cynal yn Aberystwyth am dymhor eu hefrydiaeth. Yn yr ADRAN AMAETHYDDOL cyfrenir yr addysg mewn Amaethyddiaeth a phynciau perthynasol sydd yn gymhwys i Amaethwyr, Goruchwylwyr Tir, Athrawon mewn Amaethyddiaeth, &c., a rhoddir parotoad ar gyfer Arholiad Cymdeithas Amaethyddiaeth Frenhinol Lloegr. Lletya y myfyrwyr mewn tai yn y dref, a'r merched dan arolygiaeth Miss E. A. CARPENTER, mewn neuadd eang wedi ei darparu ar eu cyfer. Cynelir Arholiad yn mis MEDI, pryd y cynygir nifer helaeth o Ysgoloriaethau, rhai yn agored ac eraill yn gyfyngedig i Gymry. Am bob manylion ymofyner a T. MORTIMER GREEN, Cofrestrydd. CAPEL WESLEYAIDD BOUNDARY ST. EAST OYNELIR -CY LC HWYL- y capel uchod SABBOTH MEDI, 15, 1895. Pregethir am 10.30, 2 30, a 6 gan Mr. WILLIAM ROBERTS (Maentwrog). Gwneir Casgliadau tuag at Drysorfa y Capel, INOS LUN ddilynol, traddodir DARLITH gan Mr. ROBERTS. Testyn- Y BYWYD PRIODASOL." Cymerir y Gadair am 7.30. Tocynau Ech. T IVERPOOL AND NORTH WALES .L.. MORDAITH DDYDDIOL HYD MEDI 30AIN. O'r Princes Landing Stage (gyda'r eithriad o'r Suliau, ac os bydd tywydd ac amgylchiadau'n caniatau), bydd yr aserlong "ST. TUDNO," Yn gadael Lerpwl am 10.46 c.a. am Llandudno, Beaumaris Bangor, a Menai Bridge, gan ganiatau tair awr yn Llandud no ac i gyrhaedd i Lerpwl am 6.40. Am brisiau cludiad a manylion pellach, ymofyner a Mri T. Cook a'i Fab, Swan & Leach, Cyfyngedig, Dean & Dawson, H. Gaze a'i Fab, Cyfyngedig, neu S, CHWMNT AGERDDLONGAU LERPWL A GOGLEDD CYMRU, GY.FYNGEDIG, T. G. BREW, Ysgrifenydd, 20, WATER STREET, LIVERPOOL. STREET, LIVERPOOL. ARGRAPHU. BAUHGEN YN EISIAU.—Rhaid iddo fod yn alluog i ddarllen Cymraeg.—Ymofyner yn Swyddfa'r CYMRO, 18, Brunswick Street, Lerpwl. AT GYMDEITHASAU LLENYDDOL. ARGREPHIR rhagleni Cymdeithasau Llenyddol A yn destlus, ac am bris rhesymol, yn y Swydd- fa hon. VN EISIAU.-LLYFRAU~CYMRAEG SAF- I ONOL. —Rhoddir prisiau da am danynt.— Ymofyner yn bersonol neu trwy lythyr a "G," Swyddfa'r Oymro. AR WERTH.—At Swyddogion Eglwysig, &c. AMERICAN ORGAN, cystal a newydd, gyda thon ardderchog. Gwerthir hi yn rhad. Cyfeirier thon ardderchog. Gwerthir hi yn rhad. Cyfeirier yn nghyntaf, "Organ, CYMRO Office, Liverpool." NURSES HYFFORDDEDIG (merched a dyn- ion) yn cael eu cyflenwi i bob parth o Uini yr wythnos.—Sefydliad, Hope Street. Telephone, 570. Pellebrau "Nurses," Lerpwl. Derbynir cleifion, DYAMUNA y PARCH JOHN THOMAS, G.T.S.C.* Gweinidog y Methodistiaid Calfinaidd yn Tyldeslev, wueud yn hysbys ei fod yn agored i dderbyn ymrwymiadau i feirniadu Llenyddiaeth a Cherddoriaeth, mewn Cyfarfodydd Cystadleuol, &c. Hefyd i atholi am Dystysgrifau mewn Cerddor- iaeth, gan ei fed yn Arholydd Apwyntiedig Coleg y Tonic Solffa, Llundain. Rhoddir gwersi trwy y Post. Cyfeiriad-121, ASTLEY STREET, TYLDESLEY, NEAR MANCHESTER. DAVID WILLIAMS, COAL MERCHANT, Best house and other Coals always on hand. Office and Yard- 199, OROWN STREET, LIVERPOOL. esidence-37, Kingsley Road. Telephone No. 8535, During the Special Study of Children's ■ I I 1 & 11 £ 5 Ailments, and while occupying the posi- AI I A HI V tiou of Pharmacist to the Children's HLLnll O Infirmary, CORRECTIVE MIXTURE Was compounded after a large experience. ABSOLU fEL Y FREE At times of TKETHING, or dc\tvt "p, a mT*"1 T?c during attacks of GRIPES, ^FEVERISH HE AT. IRRITA- OFLAU-DANUM BILITY, LOSS of APPETITE, AND NARCOTICSi "AUan's^Correctfve Mixture GIVES RELIEF IN Soothes the little patient with FIVJE MINUTES. f magical charm, and azures a healthy and natural repose 1/1J of all Chemists and Stores Sample by Post 1/3 from the Maker. Prepared by J. H. ALLAN, M.P.S. (late Pharmacist to the Children's Infirmary), 59, BRECK ROAD LIVERPOOL

GENEDIGAETHAU, PRIODASA 1 MARWOLAETHAU. GRIP, FITi-is--Medi 3, yn 97, Huskisson Street, priod Richard E. Griffiths, ar ferch. JoNEs-Medi 1, priod Owen Jones, Summer Hill, Llanberis, ar fab. IPrtoDaaau. DA VIES-J ONES- A wst 24, yn nghapel Nazareth, Penrhyndeudraeth, gan y Parch E. J. Evans, Evan Davies, Moss Side, Manchester, mab Mr Evan Davies, Oxford Street, Blaenau Ffestiniog, ag Ellen, merch hynaf Owen Jones, Church Place, Penrhyn- deudraeth, ROBERTS-:ROBERTs--Awst 25, yn Eglwys St Luke, Edmund, mab hynaf y diweddar Ellis Roberts, Caergybi, ag Annie E., merch hynaf y diweddar Edward Roberts, Maesglas, Treffynon. SOLOMON—JONES—Medi 3, yn nghapel y M. 0., Fitzclarence Street, gan y Parch J. Hughes, M.A., Daniel 0. Solomon, London Road, a Janet A. Jones, 66, Landseer Road. ibarwolaetbau. JONEs-Medi 3, yn Bradewell Street, Lerpwl, Thomas Jones. J ONE- A wst 30, yn sydyn, yn 52 oed, William Henry Jones, 60, George Street, Oldham. WILLIAMS—Awst 26, yn 76, Chapel Street, Caernarfon yn 75 oed, Mary Williams, unig ferch y diweddar Owen Williams (Owain Williams o'r Waenfawr), a. chwaer Owen Williams, saddler, Castle Square, Caernarfon. Printed and Published by ISAAC FOULK.ES, A £ bis Printing Establishment, 18, Brunswick Street, in the Parish of Liverpool, in the County of Lancaster.