Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
CWRS Y BYD .
CWRS Y BYD Eistedafod 1898. WEDr i Ffestiniog hel digon o ymddiried ynddi ei hun i ofyn yn bcndant am yr Eisteddfod, a'i chael, dyledswydd Cymry Lerpwl, ei gwrthym- geisydd am gyfarfod 1898, cystal a Chymry pob man arall, ydyw rhoddi pob help yn eu gallu i wnend v symudiad yn llwyddiant ysplenydd. Mae'r ffaith na fu'r Eisteddfod Genedlaethol erioed yn Meirion yn sicrhau i'r pwyllgor faes toreithiog i ddewis testynau ohono-Oantre'r Gwaelod. Harlech, Cynfal, Llynau y Morwyn- ion, Tegid, y Tri Graienyn, mynyddau'r Idris, yr Aran, Moelwyn, &c., dyffrynau Edeyrnion, Mawddach, Ardudwy, oil yn orlawn o gofion a thraddodiadau. Gobeithio nad ant dros derfyn eu sir i ymofyn yr un testyn. Yr wyf yn gwjbod y maddeuant i mi am ddweyd fod brass band ac offerynau gwyntog eraill yn burion i gychwyn Eisteddfod, ond I rhaid cael rhyw bethau mwy sylweddol i'w dwyn yn anrhydeddus i ben ei thaith. Yr oedd deiseb Lerpwl wedi ei harrwyddo gan Arglwydd Derby (Arglwydd-faer y ddinas), gan chwe' cyn-faer, a chan o gwbl 70 o henaduriaid ac aelodau y Cynghor Dinesig. Yr oedd bron bob Cymro o nod yn y dref befyd wedi ei har- wyddo—yn wyr lien a lleyg. Ni chafodd Cym- deithas yr Msteddfod erioed ddeiseb mwy urddasol a dylanwadol a chyflwvnwyd hi, a'r cais am yr Eisteddfod, gan dri Chymro mewn areithiau byrion, destlus, heb roddi yr un anair i'w gwrthymgeiswyr, ond yn dadleu eu hachos eu hunain yn unig mewn dull teg a boneddig- aidd. Felly hefyd y darfu Bryfdir ar du Ffes- tiniog. Gorsedd Llandudno. GODIDOG Chynaliwyd mohoni erioed mewn llanerch harddach. Y Fach, neu'r Happy Vallev-dyma'r lle i gynal "Gorsedd Beirdd Ynys Prydain mwy. Hafan glaswyrdd ydyw'r Fach, a'i wyneb tua'r dwyrain, ei odreu yn y mor, a'r creigiau fel enfys o gylch ei ben. Darn bychan o baradwys ydyw wedi ei osod ar lech- wedd Gogarth er mwyn i'r haul gael gwenu arno y peth cyntaf yn y bore. A phwy ydyw'r rhian acw sydd eleni yn mysg y Beirdd ? Dal, luniaidd, brydferth, a'i gwisg lwydlas,sidanaidd, wedi ei thaflu'n ddiofal dros ei hysgwyddau yn yr un arddull ag y gwelir cerf- luniau Groegaidd ? Bron na thybiech mai gwiddanes neu sibyl ydyw. Wel, mae hi. yn wyres i'r Prif-fardd Caledfryn, ac yn ferch i Ap Caledfryn, ac fel ei thaid yn awenydd, ac fel ei thad yn artist. Yr oedd Hwfa yn cael hwyl neillduol gyda'r gwaith o wneud beirdd a barddesau. Yr oedd y creigiau gerllaw yn diaspedain fel y gwaeddai "H wr-e" wrth roddi ysuoden ar fraich ambell un. Ac yr oedd Morien cyn llawened a'r gog yn cymeryd rhan yn yr hen ddefod dda. Eisteddfod y dyfodol. IhNFONWYD cylchlythyr gan un o Eisteddfod- Wyr Rhyl yn galw cyfarfod yn nghyd er mwyn gwneud cais o gael yr Eisteddfod yno yn y flwyddyn 2000. Yr wyf yn bwriadu myned i'r Stpddfod hono-os byw ac iach. Gwnaed camgymeriad cyffelyb gan un o weini- dogion poblogaidd Maldwyn. Yn ateb i'r cais iddo ddyfod i bregethu yn Ngbymanfa Lerpwl ychydigfiynyddau yn ol, atebodd fod pob Sul- gWyn yn llawn ganddo hyd y flwyddyn 2000 Mrs Stowe. BYDD yn syn gan lawer fu'n darllen Caban F'ewyrth Twm—naill ai gyda Fewyrth Robert, Modryb Elin a James Harris, ar aelwyd Hafod y Oeiliogwydd ddeugain mlynedd yn ol, neu y cyfieithiad rbagorol o Uncle Tom's Cabin a ym- ddangosodd tua'r un amser o waith Hugh 1:1 Williams, hen olygydd Cymro (Treffynon)- bydd yn syn, meddaf, ganddynt glywed mai dydd Mawrth diweddaf y bu farw Mrs Harriet Beecher Stowe, yr awdures dalentog. Bu y Uyfr hwnw yo un o'r offerynau mwyaf 11 efleithiol i ddryllio cadwynau'r caethwas. Yr oedd Mrs Stowe yn cbwaer i'r hybarch Henry Ward Beecher, yr hwn a glywais yn ymffrostio o'i Waed Cymreig—os nad wyf yn camgofio, dy- Wedai fod ei fam a'i n in yn Gymry. Bu Mrs Stowe farw yn Connecticut, yn 84 oed. Ym- ddangosodd o gwbl tua chwe cyfieithiad o'i Chaban yn Gymraeg, ond y goreu, ac yn wir, on o'r cyfieithiadan ystwythaf yn yr iaith ydyw'r un y cyfeiriwyd ato gan Hugh Williams.
Argyfwng y Fasnach Lo
Argyfwng y Fasnach Lo Y DYDDiAuhyn maeargyfwng pwysig yn maisnach y glo. Rhoddodd y meistriaid rybudd eu bod am Wneud gostyngiad o 10 y cant yn nghyflogau'r gweithwyr. Cynaliwyd cynadledd o fwnwyr Prydain yn Lundain ddydd Mawrth i ystyried y sefyllfa. Cymerwyd llais yr holl fwnwyr yn y Cynghrair gyda golwg ar y gostyngiad, ac v tnae'r oil ohonynt, yn rhifo agos i 300,000, wedi pleidleisio yn erbyn y gostyngiad, ond yn datgan eu byder y bydd i Fwrdd Cyflafareddiad barhau byd ddiwedd 1897, ar yr amod nad yw'r prisiau presenol yn cael eu gostwng. Gan fod gweithrediadau'r gynadledd yn cael eu dwyn ynmlaen yn ddirgel, nid yw'r holl fanylion yn hysbys hyd yn hyn. Ond deallir fod y cynrychiolwyr wedi dod i'r penderfyniadau a ganlyn :-Fod y bwrdd i barhau am ddwy oynedd fod y cyflogau i barhau fel yn bresenol am 17 mis na ofynir am godiad yn ystod y cyfnod hwn, ond fod rhyddid i'r gweithwyr ofyn am godiad cyflog yn ystod saith mis olaf y cyf- nod. Ystyr hyn yw gwrthod cynyg y glo-berch- ^nogion nad yw'r Bwrdd i barhau ond am flwyddyn, ac fod gostyngiad uniongyrchol o 10 y 11 cant i gael ei wneud o'r 30 y cant o godiad a roed yn ol telerau 1888. Mewn rhai ardaloedd, cynygiwyd fod cais am godiad yn cael ei wneud yn awr, ond rheolwyd byn allan o drefn gan y gynadledd.
Eisteddfod Genedlaethol Llandudno,
Eisteddfod Genedlaethol Llandudno, BEIRNIADAETH Y GADAIR Gan DYFED, ELFED, BERW, J. M. JONES ac ALAFON. Testyit: Y TUHWNT I'R LLEN." DERBYNIWYD 16 o gyfansoddiadau ar y testyn hwn. Goddefer i mi yn gyntaf oil longyfarch y pwyllgor am ddewis testyn mor gyfoethog anhawdd cael testyn gwell i fardd sydd yn gwybod y gwahaniaeth rhwng creu ac efelychu. Y mae rhai testynau ag y gall pawb ganu arnynt, tr.wy ddilyn ol traed cenedlaethau blaenorol, ond nid yw cerddi felly yn cyfoethogi llen- yddiaeth, nac yn dyfod o hyd golwg i gadair mewn cystadleuaeth. Bu newydd-deb y testyn hwn yn ddychryn i rai, a bradychwyd gwendid ac eiddilwch meddyliol wrth ei gondemnio. Ond testyn ardderchog ydyw, ac nis gall neb ond y gwir fardd gael agoriad i gyflawnder ei drysorau. Yn ngwyneb hyny, y mae nifer y cystadleuwyr yn Ilawn lluosocach nac oeddym yn ddisgwyl. Sylwn arnynt yn y drefn a ganlyn:- Ar [on.—Pryddest hynod o gyflredin a diamcan. Nid oes gan yr awdwr un syniad am gyfansoddi: y mae yr iaith yn wallus a'r syniadau yn chaos didrefn. Bydd dyfynu yr agoriad i fewn yn ddigon i ddangos fod gagendor anfesurol rhwng yr awdwr a'r gadair:— Hael yspryd sanct, ffynon yr awenau Fforddola fy antur fardd, ei ddilyn El dan i'm bron, eli i'm genau I ganu'n deilwngo ar y mawr destyn Tuhwnt i'r lien. 'Rwyf yn y byd-y belen bach Sy'n morio gylch yr haul curlach, Gwreichionen ydyw 'mysg y ser, Ar hwn 'rwy'n byw tra rnyn Duw ner. Beth wyf, O Dduw ? Mewn maint, wyf ddim Mewn oed, baban: ddoe nid oeddwn 0 bridd daethum, i bridd yn chwim Yr af fel deilen-pryd, nis gwn. Gwelir ar unwaith fod beirniadaeth ar dros fil o linell- au fel hyn allan o'r cwestiwn. Nid yw yn bosibl fod yr awdwr o ddifrif—rhaid mai cellwair y mae. Hiawatlta.-Cerdd hynod o ddifywyd ydyw hon. Math o draithawd ydyw ar fesur cerdd, heb ond ychydig ymgais i roi gwedd awenyddol hyd yn nod ar allanolion y Ilinellau. Y mae y ffigyrau yn gymysglyd, y meddyliau yn anaddfed ac yn fynych yn blentynaidd. Nid oes dim yn y gan yn gymhelliad i'w darllen, ac y mae dyn yn teimlo ar ol ei gorphen mor flinedig a phe wedi cerdded mil o filldiroedd heb fwyd na diod. Fel hyn y mae yn dechreu, ac y mae y llinellau yn engraipht deg o nodwedd yr holl gyfan- soddiad Fy awrlais leisiodd, naw yn hwyr y dydd I'r parlwr brysiais, a'r wraig a'r plant Eu harfer nosawl yw addoli Duw Cyn myned i diriogaeth eang cwsg Canasom gydag ysbrydoliaeth ddofn Bydd myrdd o ryfeddodau,' &c. Yna y mae yr awdwr yn darllen penod o fardd Patmos, yn cyfarch gorsedd gras, ac yn cael hwyl," ac yn y gwres hwnw yn troi i ddeisyf am olwg ar y wlad y tuhwnt i'r lien," a dyma'r canlyniad :— Mewn moment, ar y gair, fy enaid gwan Ryddhawyd o fy nghorph, a syrthiodd hwn Yn wysg ei gefn, o flaen fy enaid noeth Y safodd angel mawr, adeiniog, cryf, A gwedd ddeniadol ar ei wyneb hardd, A'i lygaid oeddynt megys perlau byw Dywedodd wrthyf, Daeth dy gais i'r nef Tosturiol wrthyt ydyw'r Ydwyf mawr, Ymnertha ynddo Ef, ac awn ar daith Trwy'r asur fry i'r byd tuhwnt i'r lien.' Yna y mae yn myned yn benbleth yn y teulu. Tra mae ysbryd y bardd ar wibdaith gyda'r angel y tu hwnt i'r Ilen, y mae ei gorph yn swp mawr diymad- ferth yn y parlwr yn ddychryn i'r teulu :— Yn amlwg i mi oedd fy ngwraig a/m plant, Ond ni chanfyddent hwy fy enaid i; Edrychent ar fy nghorph mewn syndod mawr Fy nhad, fy nhad oedd gri fy anwyl blant, Fy ngwraig ymsoniai, dagrau ar ei grudd, A'i gwyneb hardd mor wyn a't eira glan, A syrthiodd ar y llawr Mewn llewyg, torcalonus oedd ei gwedd. Y mae y bardd yn gadael ei deulu yn y drych difrifo hwn, ac yn nghymdeithas ei arweinydd yn mwynhau taith gwmpasog drwy diriogaethau y byd a ddaw. Gwelir fod y darluniad yn annaturiol ac yn anfardd- onol. Dyma nodwedd y gan drwyddi draw, ac er fod yma rai syniadau purion yn awr ac eilwaith, y maent yn ymddangos fel grug yn y diffaethwch. Pe,.erin.-Cyffreclinedd yw nodwedd y bryddest hon. Wedi pennod arweiniol ar hunan-aberth, yr hwn nas gwelwn ei pherthynas hollol a'r pwnc, cawn yr ymgeisydd hwn yn nghymdeithas loan yn ymgolli yn rhyfeddodau cyfriniol bywyd, ond y mae yn n-iethu yn Ian ein hargyhoeddi yn y bennod gyntaf ei fod y tu hwnt i'r lien. Erys yn yr ail bennod gyda'r collcdigion, ac nis gallwn mewn un modd ganmol ei ddesgrifiadau o'r lie poenus hwnw. Teimlwn fel y bardd ei hunhiraeth am "ddychwelyd" i Gymru. Weie un desgrifiad, ac y mae yn ddigon i ddangos ansawdd y bryddest mewn arddull, iaith, ac mewn chwaeth Yn nesaf daethom ar ein rhawd at dyrfa Yn rhengau'n eistedd ar y llawr, gan fwyta Danteithion ddygai hagr gythreuliaid heibio Trafiyncent hwy'n ddidawl nes bron llesmeirio, Actyna troai'r maeth yn bryf difaol 0 fewn eu poenus ymysgaroedd chwyddol I dreulio drwy eu coluddion bron a'u tyllu Yn rhudyll. Eto wele ddesgrifiad arall:— Wrth deithio Yn mlaen trwy'r tanlli tost canfyddais Pharaoh A Herod greulon, megys fflamau cochion. Y naill yn rhwygo'r llall mewn dygn ymdrechion, Gan ddwys hiraethu am gael plant diniwed I ollwng arnynt boer eu gwaedlyd enaid; Ynigeisiai Pharaoh dynu calon Herod, A Herod hefyd geisiai fwyta'r tafod O'i enau yntau. Y mae darluniadau fel hyn yn fwystfilaidd, ac nis gall eu darllen gyrhaedd unrhyw amcan daionus. Gwibdaith frysiog drwy'r byd a ddaw yw y bryddest, a'r bardd yn synu ac yn rhyfeddu uwchben yr hyn a wel ac a glyw, ond heb fyned i mewn i ystyr a chalon y golygfeydd. Y mae yr iaith yn fynych yn wallus, y fydryddiaeth yn llac, a'r syniadau heb fod a digon o fywyd a newydd-deb ynddynt. Mab y Daran.-Awdl ydyw hon, a'r rhan fwyaf ohoni y tu yma i'r lien ac nid y "tuhwnt." Pe na buasai penawd i'r awdl, nid oes un dewin allasai ddweyd byth yw'r testyn. Y mae'r awdwr yn cynghaneddu yn rhwydd, ond fod ganddo lawer o gynghaneddion benthyg, ac nid yw hyny yn beth anrhydeddus i guddio tlodi. Mater y bennod gyntaf
Advertising
CORNUBIA PATENT SELF-RAISING FLOUR Is the very thing you want. USE IT and Baking will be a Luxury! USE IT and you will happily solve the problem IS LIFE WORTH LIVING? Use it fir Pastry, Cakes, Pies, Puddings, etc., etc., NO LABOUR. CTIIWH *'Q TROUBLE. NO WORRY. DOES ALL THE WORK FOR YOU. Give it a trial and you will reject all others. Packed in I-lb., l-lbs." 2-lbs, 3-lbs., with Practical Recipes oij each bag. AGENTS MORRIS & JONES, 13 and 15. Sir Thomas Street, Liverpool.
[No title]
YR wythnos ddiweddaf gofynasom yn mh'le yr oedd yr Alawon Oymreig addawedig o gyaulliad Mr Bennett. Da genym ddweyd fod y llyfr allan mewn dwy gyfrol hardd, tan olygiad Mr D. E,nlyn l!iyans, ac y mae'r golygydd a'r argraphvdd wedi 3ynawni eu gwaith yn rhagorol. Yn yr argraphiad diweddaf o Men of the Times' ceir bywgraphiad o Mr T. E. Ellis, A.S. Dywed lddo prta golegawl Iwyddianus vn Rhvdvch- Srioa CymrSg.0 31aradlv^r « faterion Cymreig.
------------------------Ar…
Ar Finion y Odyfrdwy. GWLAD gyfoethog, dlos, a gwerin ddarllengar, ddeallus geir ar finion yr afon ddwyfol, fel y gelwid y Ddyfrdwy gan Dr. John Rhvs, ac nid annyddorol i luaws darllen wyr Y Cyini-o, yn ddiau, fydd cael gair am helyntion y rhai 'bres- wyliant yn nyffrynoedd heirdd Llancrollen Edeyrnion, a Phenllyn. Arfaethais yagrifenu droion, ond lluddiwyd y Haw gan brysurdeb i gyflawni'r arfaeth ond os caf hwyl a hamdden amcanaf rhagllaw wella diffygion dyddiau fu. Dyma wlad Glyndwr, a cheir ami grair dyddorol yn aros i nodi ei wrhydri, yn cadw ei enw yn fyw, ac yn bythoJi ei fri yn y fro. Oyn hir, hyderwn weled cofgolofn o'r hen arwr mewn llanerch arnlwg i ddysgu'r oes sy'n codi am annibyniaeth ein cenedl yn y gorphenol. Ac os ceir gwen y Gol. ar ein gwaith, efallai rywdro y cawn ymweled &'r llenyrch cysegredig a dydd- orol sydd yn y cwmwd hwn, a rhoddi cynyrch ein hymchwil a'n sylwadaeth ar y dalenau hyn Ond rhaid gadael y gorphenol yn awr, a dod at helyntion y presenol. Yn NOHORWEN teimlir boddhad mawr yn y rhagolwg am ail agor Chwarel Penarth. Dywedir fod cwmni newydd wedi ei phrynn, ac y gwneir trefniadau i w gweithio rhag blaeo. Bymtheng mlynedd yn ol, ceid canoedd ya llafurio ac yn enill bywoi- ueth ynddi, ac edrychir ar yr adeg bono fel cyfnod euraidd Corwen an fod bywiowrwydd y chwarel yn bywiogi masnach y dref a'r ardal yn gyffredinol Dywedir fod llechfaen rar/orol ynddi saif mewn man cylleus i lwytho'r maea ar y reiltfordd, a mawr yw'r disgwyliad y bydd llwydd yn dilyn yr antur. GORSAF-FEISTR CYMREIG. Cymry Cymreig yw'r trigolion yma, ond pria y mae Cwmni'r Great Western am gydnabod y ffaith. Saeson gan mwyaf yw'r gorsaf-faistri, a phar hyny lawer a annghyfleustra i'r bobl. Yn eithnad i'r rheol gyifredin, anfonwyd Cymro i ofalu am orsaf Corwen yn ddiweddar, ond mor fnan ag y gwelodd y cwmni hyn, penderfynwyd ei anfon ymaith er mawr siom i'r Corweniaid. Yr wythnos ddiweddaf, anfonwyd deiseb wedi ei barwyddo gan lu yo erfyn ar i'r cwmni benodi I gorsaf-feistr yn medru'r ddwy iaith. GobeitLio y ilwyddant. CWRDD PLWYF. Mawr yw'r benbleth yn yr ardaloedd hyn i gael cyttiroedd yn ol Deddf Rhaith y Plwyf, a go ddiegni yw'r cyngborwyr hefyd i ddwvny teudith I r rhai ddymunant ei chael. Nid yw aelodau Rhaith Plwyf Corwen yn foddlon iaab- wysiadu mesurau gorfodol, ac y maent wedi penderfynu cymeryd pedair acr o dir ar ardreth er gwneud arbrawf trwy eu gosod yn fan-ranau l laturwyr. Mae amryw o'r cyrddau hyn we fi pasio penderfyniadau yn datgan boddhad di- gymysg fod y Mesur Addysg wedi "myned i'w aped. Gan fod pawb yn brysur gyda'u cyn- hauaf, nid oes nemawr fywyd cyhoeddus yml'n bresenol. IS-BERWYJT.
0. Cynghrair Clowyr Cogledd…
0 Cynghrair Clowyr Cogledd CymrU. CYNALIWYD cyfarfod o'r cynghrair hwn yn JNgwrecsam ddydd Llun, Mr J. Bowen (Hafod) yn y gadair. Penodwyd Mr Edward Peters i gynrychioli'r cynghrair yn nghynadledd y glo. wyr gynaliwyd yn Llundain ddydd Mawrth. Penderfynwyd gwneud amcan-gyfrif mor 2ywir ag oedd bossibl o'r teisi glo yn y gwahanoi lo- feydd, a chyfarwyddwyd Mr Peters i adgoiio'r gynadledd o'u penderfyniad blaenorol yn erbyn crani glo ar enau'r pyllan. Ni cheir hyn, fodd bynag, yn y glofeydd rhwng Point of Ay a Chirk Green.
[No title]
0 Nos Wener yn Cernau, ger Gwrecsam, torodd dyn o'r enw Hugh Edwards wddf ei wraig ac yua'i wddf ei hun. Niddisgwylir i'r wraig fyw, ond disgwylir y bydd iddo ef adfer.
Eisteddfod Genedlaethol Llandudno,
-n_ ydyw Delfrydau o natur a phethau amser." Gwelir ar unwaith fod y bardd yn myned i golledigaeth ar ei gyfer. Nid oes yma un ymgais am ddatguddio dim o'r tuhwnt i'r lien. Cawn yma ddarluniad o natur yn yr Hydref, pobpeth yn gwywo, ond nid oes yma un Ilen yn y golwg nac un cynyg am ddangos unrhyw ddirgelwch. Yna cawn ystorm ar dir ac ar for. Wedi hyny cawn ddesgrifiad o'r gauaf fel hyn- Natur o gylch yn troi gaf, Ac anian yn ei gwynaf. Cnwd oer y canaid eira-ar y llawr Tuhwnt i'r lien syrthia; Grisiawl wedd y grasol ia Yn yr enaid ariana. Y mae yr englyn, fel llawer eraill yn yr awdl, yn hollol ddiystyr. Dyma gnwd o eira yn disgyn ar y ddaear y tuhwnt i'r lien" a ia grasol yn arianu yr enaid. Rhaid i ni gydnabod nad oes genym un ddirn- adaeth beth yw meddwl yr awdwr. Wedi hyny daw y gwanwyn i mewn fel hyn :— Tuhwnt i'r Hen o'n blaen, maenol dlos sydcl, Dena,'r sylwedydd dan rosliw hudol, Daw blodau bywioledig-yn filfil Ar felfed lliwiedig; 0 deg lu, mewn diwyg lan, Ar anian yn goronig. Ar ol hyn cawnddesgrifiad manwl o'r haf a'r geiriau Tuhwnt i'r llen yn awr ac eilwaith in' hadgofio o'r testyn, er nad oes dim yn cael ei ddweyd am dano Gellid meddwl fod yr awdwr wedi darllen rhyw bethau cyfriniol ar y pwnc, ond heb gaei gweledig- aeth eglur am y pethau hyny. Yn ei bennodau o'al", y mae yn codi cwr y llen, ac yn beiddio y tuhwnt iddi. Ond y mae gweithiad alian y pennodau hyny yn ys- geler o ddidrefn. Nid yw y cyfansoddiad yn gyfan- waith cryf. Teimlir fod y gwahanol ranau yn hollol annghysylltiol, ac yn gwadu unrhyw berthynas au gilydd. Y mae yma ambell benill rhagorol, a'i gymeryd ar wahan, fel lili yn mhlith y drain, neu rosyn ar gyfandir o redyn. Y mae yn amlwg fod gan yr awdwr ryw fath o gynllun iddo ei hun, ond fod ei weithiad allan yn resynus o ddidrefn. Yny Glyii. Agprir y bryddest hon yn bur ddi- gyffro, ac yn ysbryd ymchwiliad sydd mewn dyn i bob math o ddirgelwch. Dengys y llinellau a ganlyn fod y bardd yn ymbalfalu am y lien :— Mae mdr o swyn i ni ar wedd blodeuyn, A charon hardd y wawr yn hztt,ddii'i goryn, A'i wyneb gwridog megys gwrid gorllewiii Y n derbyn cusan ffarwel haul Mehefin Ac 0 'rwy'n ffoli ar ei enfys ddillad, Awenodd bysedd sanctaidd dwyfol gariad. Ond beth yw'r hyn ganfyddaf o'i brydferthwch ? «hyw gysgod gwanaidd o Shecina'r harddwch Khaid myn d tufewn i'r llen trwj^ borth y chwydd- 1 w gysegr anweledig os am edrych [ddrych Ar ei ddilychwin degwch. L^aiyon v > Ll 'Piyf edyn angel x w r tlysion oethau alwn ni yn ddail V Felly yr a yn mlaen mewn ffugyrau annymunol yn fynych gan gyfeirio at yr anturiaethwr yn chwilio j j ct^lrgehon natur. Darganfyddiad ager, yr hwn oedd tel meudwy yn unig cyn dod i'r ffolwg yn ngenaur "tegell ar aelw.ydydd." Y trydan hefyd sydd ysbryd arall fu yn hir y tuhwnt i'r Hen yn bloeddio yn groch am ryddhad. Y mae y gwynt wedi hyny am ei tod yn anweledig y tuhwnt i'r llen Gwyddonwyr mewn gwahanol gylchoedd yn chwilio i fewi-i i ddirgeledigaethau creadigaeth, y maent i gycl gan y bardd hwn y tuhwnt i'r lIen. Dyna o-yfeir- lad a chynwys y caniad cyntaf. Teimlir fod yr awdwr am y pared a r pwnc i raddau pell. Yn yr ail ganiad ni a'i cawn yn "nghysegroedd yr addewidion," a geilw heibio Abraham, faeob, Moses, a'r Prophwydi ond gellir dweyd am y bennod hon fel am y llall mai prin y mae y bardd yn codi cwr y llen o kvbl. Y mae yn dyfod yn uniongyrchol at ei destyn yn y bennod olaf, ac er fod ganddo lawer darn gwir dda, eto fel cyfanwaith y mae y bryddest yn anaddfed ac yn wasgarog. (I"w orphen yn ein nesaf). ;0;