Y Cymro

BLWCH MEDDYGINIAETH DEULUAIDD. NID oes amheuaeth nad peth da a defnyddiol yw blwch o'r fath. Ond mae llawer teulu nas gallant fforcldio ei gadw, a llawer eraill na allent wneud y defnydd priodol ohono pe caent un. Mae ei restr Poteli, y blychau pills, y powdrau. &c., yn nghyda'r cyfarwyddiadau manwl pa fodd i'w defnyddio, yn rlly ddyrus ibobl gytfredin. Darllenwn yn ami am gamsyniadau angeuol yn cael eu gwneud wrth gym- ysgu a pharotoi cyfferi. Bydd gronyn neu ddau yn ormod o un, neu rhy fach o'r llall, neu gamsynied wrth ddarllen ysgrifen aneglur y meddyg yn ami yn ar ganlyniadau angeuol. Po symlaf fyddo'r blwch meddvginiaeth goreu oil yw. Osgoir pob perygi j gyrthio j un o'r camsyniadau uchod wrth ddefnyddio meddyginiaeth svml ac effeithiol nas gall dan unrhyvv amgylchiad wneud niwed, ond sydd bob amser yn llesol, trvvy helpu natur i symud ymaith y arwgf. -Meddyginiaeth o'r fath yw Quinine Bitters Gwilym J^vans, ac etyb boll ddybenion Blwch Meddyginiaeth. '6lr v Quinine Bittera hyn—yr hyn gliria'r pen, ysgyfnha'r cylla, symuda glefydau gieuol, effeithia ar nl HU a'r arenau, bura'r gwaed, ac a rydd iechyd, ?rth' a ehysur newydd heb un perygi camsynied na Pnotel, na blwch, na phowdr, na chyfarwyddyd. Ni ayiai yr un teulu fod hebddo. Pan yn ei brynu ai'rP''r fod enw Gwilym Evans ar y label, y stamp nnt v o Iae ar werth gan bob fferyllwr mewn nn cf 1 ir a, 'S yr nn, neu gellir ei gael drwy y faff °daiwrth y perchenogion—Quinine Bitters Mann- acturmg Co., Ltd., Llanelly, S. Wales.

Ar Finion y Ddyfrdwy. EISTEDDFOD dan gamp gaed yn Nghorwen ddydd Llun Gwyl y Bane, ac yr ydym ni-bobl Edeyrn- ion-yn fawr ein hymffrost o'r herwvdd. Gwnaed mwy o elw nag erioed, caed cystadleuon lluosocach ft theimladau mwy brwd nag ydym yn gofio o'r blaen, ac am wn i na wnaeth y beirniaid eu gwaith yn ddigon didramgwydd. Ychwanegu at ei glod blaenorol wnaeth Llifon fel arweinydd, a buwyd yn ffodus iawn i sicrhau tri llywydd rhagorol. Cyn rychiolid y werin gan Mr Thomas Jones, Bryn- melyn, ac fel y gofynai rhywun Lie ceir dyn bach Yn tramwy a. phen trymach ? Cafodd dysg gynrychiolydd teilwng yn y Dr Kuno Meyer; a'r bonedd ucheldras yn y Mil. Parr- Lynes. Cynydd yw ha'nes yr Eisteddfod er yjjdech- reu, ac y mae ei rhagolygon dyfodol yn ddisglaer iawn. OES HIR. Ddydd Gwener, claddwyd yr hyn oedd farwol o Jane Hughes, Tynllechwedd, Llandderfel. Cyr- haeddodd yr oedran teg o 87 mlwydd bu yn briod am 62 mlynedd, ac yn aelod eglwysig gyda'r Annibynwyr am 59 o flynyddoedd. Cystuddiwyd hi am fisoedd, ond yr oedd wedi bod yn wraig gref, iach, a bywiog. YN NGWANWYN OEg, ac efe ond 22 oed, bu farw un o fechgyn mwyaf hawddgar y Bala, sif Mr R. Meredith Evans, Castle Street. Bu yn aros yn Llundain, yno y clafychodd, a daeth adref i farw. Bu yn aelod diargyhoedd gyda'r Annibynwyr, a pherchid ef gan bawb. Claddwyd ef ddydd Mawrth yn mynwent Llanfor, pryd y gweinyddwyd gan y Parch W. E. Morris. YFED TE a llenydda y bu Methodistiaid Llansantffraid ddydd Mercher. Wrth gwrs, mvvynhaodd pawb y te a'r danteithion-fu erioed de cyhoeddus nad oedd pawb yn ei fwynhau. Cyfarfod da. gafwyd yn yr hwyr dan lywyddiaeth Mr John Davies, Dee Bank, gyda Mr Williams, ysgolfeistr Cynwyd, yn beirn- ladu'r adroddiadau a'r gerddoriaeth. Y CliWARE" Y mae cwmni'r reilffordd wedi cwblhau'r gwaith o adgyweirio y siding yn Bonwm, a bywiog yw gweithwyr y chwarel yn adgyweirio y Uinell gul ar yr hon y cludir y llechi o'r chwarel i'r orsaf. Bwr- iedir cymeryd llawer o weithwyr i mewn wedi y gwneir pobpeth yn barod. ac y mae'r rhagolygon yn dra addawol am lwyddiant mawr. Gobeithio na siomir y gobaith. IS-BEKWYN.

DyfTryn Clwyd. TORT'R DJJEDDF. Gerbron ynadon Llanelwv, ddydd Mercher, cy- huddwyd David Roberts o ddal 17 o fan eogiaid o'r afon Elwy ar y lOfed o Fehefin.-Tystiodd ceid- wad yr afon iddo weled y pecbadur yn dal dau bysgodyn annghyfreithlawn, iddo redeg ymaith, a chuddio 17 o'r pysgod y tu ol i dwmpath ger yr afon.—Dirwywyd Roberts i 5s a'r costau. YNADLYS PWYSIG. Ddydd Gwener, daeth amryw achosion lied bwysig gerbron ynadon Dinbych.—Cyhuddwyd Robert Jones, Stryd Henllan, o herwhela. Caed deg o wningod, saith o faglau, a 70 llath o rwydi yn ei feddiant, a chan ei fod yn hen bechadur, ac wedi ymddangos o flaen ei well 52 tro o'r blaen, dirwvwyd ef i 20s a'r costau neu fis o garchar.- Edward Jones, o'r un heol, ac am yr un trosedd, a gyhuddwyd, a chafodd yntau ei ddirwyo i 20s a'r costau neu fis o garchar.-Dirwywyd John Harns- by, Caerwys, i 15s 6c neu 14 diwrnod o garchar am feddwi tra'n gofalu am geffyl.-Bu gwrandawiad maith ar achos a ddygid yn erbyn John Parry am werthu cig drwg yn marchnad Dinbych ar y 24ain cynfisnl. Tystiodd Mr Robert Roberts a Dr Griffith Roberts mai cig tramor oedd yr hyn y cwynid o'i blegyd, a bod ei ddrygsawr yn ddychrynllyd. Bu raid ei ddinystrio. Dirwywyd i 4p 4s neu fis o garchar. HEL CAWS LLYFFAINT A'R CANLYNIAD. Yn blygeiniol iawn fore'r SOain cynfisol, aeth William Slater a'i ddau fab, George a John, i hel caws llyffaint. neu mushrooms, i faes W. Campion, Caerwys. Ni fuont yno nemawr cyn i Campion ddol ar eu gwarthaf. Rhoes gynghor iddynt fyned adref, gwrthodasant ei dderbyn bloeddiodd yn uwch, hwythau oeddynt ystyfnig a'r diwedd fu iddynt ddechreu ymosod arno gyda cheryg. Tarawyd ef ddwywaith yn ei ben, a bu raid cael meddyg i wella'r archoll. Gerbron ynadon Llan- elwy ddydd Meroher cyhuddwyd y tri pechadur o ymosod ar berchenog y maes, a chafodd y tad ei ddirwyo i 2p a'r costau neu 14 diwrnod o garchar, John Slater 10s a'r costau, a gollyngwyd George yn rhydd oherwydd ei ieuenctyd. DEWIS AROLYGYDD. Yn nghwrdd diweddaf Cynghor Dosbarth Rhuthin, y prif waith oedd dewis arolygydd i'r rhanbarth. Y cyflog yw 80p y flwyddyn, ac ym- geisiai 13 am y swydd. Pleidleisiwyd bed.%ir gwaith, ac yn y diwedd caed mai Mr William Jones, Orient House, Llanrhaiadr, a etholwyd.— Hvsbyswyd fod dwy sedd yn wag ac i'w Ilanw ar fyrder, sef eiddo Mr Jones a ddewiswyd yn arol- ygydd, ac eiddo Mr W. G. Rigby. MEL YN Y To. Cafodd Sauna m f6l yn nghrombil Hew, a'r wyth- nos ddiweddaf cafwyd mel mewn lie bron mor an- hebygol, sef yn y to uwchben y Castle Hotel, Rhuthin. Epiliodd dafad, eiddo Mr Evan Owen, Pen. porchell, Henllan, dri oen yn mis Chwefror di- weddaf, ac epiliodd dri oen drachefn ddydd Mawrth, y 4ydd o'r mis hwn. CLYWEDOG. -0-

Rhos.-Enfyn Bachgen Tlawd" atom i ddweyd fod nifer o ieuenctyd y Capel Mawr wedi ymgym- eryd a'r cyfrifoldeb mwyaf yn nglyn a. chael yr organ yno, a hysbysa fod pwyllgor yn awr wedi penderfynu cael cyngherdd i berliormio'r Mess- iah." Dymuna gael ateb i'r cwestiynau a ganlyn Pwy ddewisodd y pwyllgor 1 Gan bwy mae hawl iddewisycdr? Paham y dewisir rhai o gapelau eraill a gwrthod rhai o'u capel eu hunain ? ac yn olaf, Paham y lhaid i bwyllgor capel Cymraeg anfon eu gwahoddiad allan yn yr iaith Saesneg ? Pwy rydd atebiad?

Cwreichion. IR Y MAE pethau digrif yn digwydd mewn te partis. Tommy, beth ydech chi'n crio ?' ebe yr athraw wrth un o'r plant y dydd o'r blaen. 'Crio,' ebe'r. erwtyri, 'na fuaswn i'n gallu bwyba. chwaneg o fara brith.' O, wel,'ychwanegai'r athraw, gan feddwi lleddfu ei ofid, I ini ddyda wrtho chi be newch chi, llenwch y'ch pocedi.' Fedra i ddim,' ebe Tommy, yn crio yn waeth o'r haner. Pam ?' gofynai yr athraw. Achos yr ydw i wedi stwffio nhw'n barod.' IT Short life and a merry one oedd yfair Mr Charles, mab y Plas, ac fe'i claddwyd y dydd o'r blaen, a 27 oed ar gauad ei arch. Dyna wers. If Wrth son am de partis, cynaliwyd cyfarfod te Ysgol Sul Galltegfa ddydd Iau. diweddaf, a rhwrg y te a'r cyfarfod adloniadol yn yr hwyr, yr oedd Bardd y Nant wedi creu difyrwch na fu erioed ei fath hefo'i rasus tatws, &c. Does dim diwedd ar awen gwr Penybryn. IT 'Betsen,'ebe gwraig V Typobty, yn edrych dan ei chuwch, chrasa i ddim chwaneg o fara i chi nes y talwch chi'ch bil,' ond ysgythrodd Betsen hi'n of, Ai ie, Mari Huwa-talweh chi i Bil ni am gario cidis, ac mi dala ina.i wraig Bil chi am grasu.' Digwyddodd fod William y ddwy yn nyled eu gil- ydd, ac yswiliodd Mari Huws drwyddi. IT Yr oedd y gwybed yn cymeryd dyddordeb mawr yn Eisteddfod Corwen, gymaint felly nes y dywedodd un crwtyn wrth ei fam pan oedd y corau yn cystadlu, Mam, i be mae y dyn acw yn ysgwyd ei ffon (baton), ai i shiwied y gwybed rhag myned i'w cegau nhw ?' Nlage machgen i, i gadw amser,' atebai y fam yn ei glust; ond yn mhen enyd, wedi synu uwchben y peth, ymholodd y crwt wed'yn Oes yma 'run cloc, mam ?' If Pan y cyfarfyddodd baidd ieuanc awyddus hen fardd ar yr heol [ fe ddywedodd, wedi cael ei gyflwyno iddo, Diar mi mi glywes a'm clustiau lawer o son am danoch, Felly wir,' ebe yr hen awenydd, ond cocosyn wyt ti, yn reit siwr, —oes posib i rhywun glywed a rhywbeth ond ei gtustiau, dywed ?' IT Wrth loddi gwers mewn gramadeg y dydd o'r blaen, gofynodd yr athrawes i w dosbarth, 'A bstract noun ydyw enw rhywbeth y gallwch chi feddwl am dano, ond nas gallwch ymaflyd ynddo. Fedrwch chi roi engraipht i mi ?' Medra,' ebe un, wedi troi y peth yn ei rneddwl. Beth ydyw, Sarah?' Procer poeth,' ebe y fechan, er difyrwch mawr i'r rhai a'i clywsant. IT Sut na fedret ti sefyll yn llonydd, Fred,' ebe tad wrth ei fachgen wrth y bwrdd te, 'beth ydi yr ysgwyd a'r aflonyddwch sydd arnat tiV Ych bai chi ydi o, nhad,' atebai y bachgen. Y mai i, sub wyt ti yn gwneud hyny allan ?' ebe y tad, yn rhy- feddu at y sylw pryd yr eglurodd y byehan, Pan ofynes i chi neithiwr faint oedd billion, mi ddyd- foch chithe 'd- lot,1 a phan ofynodd yr athraw yr un cwestiwn i mi heddyw, mi rois iaa yr un ateb, a dyna pam na fedra i ddim sefyll yn llonydd.' Mor ochelgar y dylai rhieni fod rhag arfer iaith anweddus. If Un mentrus ydyw John Jones-fe gafodd y gwyneb i ddweyd wrth un o'r ymgeiswyr ar destyn y gadair yn Nghorwen, Wyddoch chi be, yr ydw i'n ameu yn fawr, pe baid yn gogryn yr holl awdlau ar Dlodi' y byddai yn aros gwpled ymrysonai am anfarwoldeb ar y testyn a. dwy linell Dewi Wyn :— Dwyn ei geiniog dan gwynaw- Rhoi angen un rhwng y naw H Ond fel bu'r lwc dyna Nathan yn dechreu ei gribo, Ond dyma chi, John Jones, y mae rhedfa anfarwoldeb yn beth digri iawn. Pe buasai y ddwy linell yna yn cael goleu dydd heddyw am y tro cyntaf, hundred to one na fuasent byth mor gyff- redin ar wefusau'r Cymry.' CYFARWYDD. -0-

Cyflogau'r Clerigwyr, I CYNALIWYD cyfarfod yn y Penrhyn Hall, Bangor, ddydd Iau, i ystyried y cwestiwn o ffurfio cronfa er cynorthwyo clerigwyr mewn bywiolaethau tlodion. Llywyddwyd gan yr Esgob, yr hwn wrth gyflwyno y mater i sylw, a gyfeiriodd at y teimla.d cryf yn ffafr y mudiad, gan ddweyd fod cyflogau'r clerigwyr wedi gostwng yn ddirfawr yn y blynyddau di- weddar, a'r hyn oedd yn flaenorol yn werth lOOp o ddegwm erbyn hyn ond yn cyrhaedd 57p Rhaid oedd i nifer mawr o bersoniaid Esgobaeth Bangor weithio sim y nesaf peth i ddim, ac yr oedd yr anhawsdra arianol yn gwneud llawer i oeri eu brwdfrydedd dros waith. Ei amcan ef oedd codi cronfa gyda chyfalaf o 12,000p yr hon a'u gallu- ogai i wneud bron yr holl fywiolaethau yn werth 200p. Y ffordd a gymerai oedd-y cawsai'r clerigwr a gasglai lOOp yr un swm o'r Gronfa Gynorthwyol, ac wedi gwneud hyn, ceid 200p arall allan o'r Queen Ann's Bounty." Ofoai rhai pobl, meddai'r Esgob, gymeryd rhan yn y mudiad rhag ofn i ddad- gysylitiad ddyfod a rhoddi diwedd ar eu hegnion. Nid oedd ef yn credu y deuai dadgysylltiaoi yn fuan ond pe deuai, ni thybiai y buasai'r Rhydd- frydwr mwyaf eithafol yn cynyg cymeryd oddi- arnynt yr arian gasglasant eu hunain. Ar y diwedd pasiwyd penderfyniad yn cymeradwyo'r cynllun, a phenodwyd pwyllgor i'w gario allan. Hysbysodd yr Esgob fod ganddo 600p mewn llaw yn barod, a bod boneddwr wedi addaw y swm o lOOp os gwnai ugain eraill danysgrifio swm cyffelyb. -=--0--

Ystadegau'r Annibynwyr. YN nghyfarfod chwarterol Annibynwyr Arfon gyn- aliwyd yn MetheSda ddyddMercher, clan lywydd iaeth y Parch R. Rowlands, Treflys, darllenwyd yr ystidegau cywir a ganlyn o' sefyllfa'r enwad —Eglwysi, 1,037; cymunwyr, 138,442; aelod- au'r Ysgol Sul, 142,689 gwrandawyr. 137,823 cyfanrif y cynuileidfaoedd, 276,265; eisfceddle edd i 391,668 ysgolion a gorsafoedd pregethu, 180 tai gweinidogion, 469 capeli newydd godwyd yn ystod y flwyddyn, 13 ysgolion newydd, 3 capeli eangwyd, 3 tai newydd, 7 gweinidogion gyda gofal bugeiliol, 570 nifer ordeiniwyd yn ystod y flwyddyn, 17; go weinidogion wedi ymneillduo, 8 wedi symud, 23 cynydd yn rhif y cymunwyr, 2,717; casgliadau eglwysig, 128,841p llsl-^c; at genadaethriu tramor, 7,979p 7s; at y colegau, 2,522p 9s 3c; talwyd o ddyled capeli, 32,363p 2s 7ic cyfanswm y casgliadau, 146,752p 17s lc gwerth meddianau'r enwad, 1. 315, 035p 18s 8c dyledion yn aros, 141,390p 2s lOc. (0)

Yn Rhyl,ddydd Gwener, anfonwyd James Bram- well Smith, adeiladydd, i sefyll ei brawf yn y frawdlys chwarterol ar y cyhuddiad o fyned i ddyled heb hysbysu ei fod yn fethdalwr ac heb gael ei ryddhau.

I Addysgoh HIGH-GLASS SCHOOL FOR GIRLS, BRENTWOOD, MORLEY ROAD, SOUTHPORT Principals: Miss BRIGGS and Miss HOLT B.A., London Assisted by Miss MORGAN, [Cambridge Higher Local Certificate and a Certificated and competent staff of English and Foreign Mistresses. Brentwood is situated near to Hesketh Park and the sea, and is highly recommended by the Rev. R. H. Morgan, M.A., Bangor, and Rev. E. J. Evans, Walton. BEAUMARIS GRAMMAR & COUNTY SCHOOL HEAD-MASTER E. MADOC JONES, M.A., Downing College, Cambridge (Mathematical Honour ASSISTED BY EXPERIENCED UNIVERSITY STAFF. A FEW BOARDERS received by the Head- master at the SCHOOL HOUSE. Superior accommodation. Perfect sanitary arrangments. Moderate Tern:s. Prospectus on application to HEAD-MASTER. COUNTY SCHOOL, BARMOUTH. (A DUAL SCHOOL FOR BOYS & GIRLS). HFAD-MASTER EDMUHD D. JONES, M.A. ASSISTANT MASTER J. M. EDWARDS (Jesus College, Oxford). HEAD-MISTRESS Miss E. J. OWENS, B.A. Boys received as Boarders by the Head- master, and Girls by the Head-mistress. Prospectus, &c., on application from J. LLOYD, Clerk. ARGliAPHIAD NEWYDD. TRISTIORA: OR SONGS IN THE NIGHT, by the REV. JOHN HUGHES, M.A- JAMES NISBET & Co., London, a Swyddfa'r Cymro, a'r Llyfrwerthwyr. PRIS 3/6. ,D.dR,G.11.IVFYDD-I.dD HYJVOD- DILLADAU Archebion. DEFNYDDIAU N'WWYDDION Diweddaraf. Gwneir TROWSUSAU i Archebion am 12/6. DIGURO am y pria. Digon o FRETHYNAU i ddewis. GAN JOHN HUGHES, 43, OXTON1 RO.iD, Birkenhead 1>ESYVCH 1- pESWCH .T-.)ESWCH i ■pESWOH jpESWCH pESWCH JL pESWCH ) LZJ >< ;iii 1-4 X. p I., -v 11 YFeddygipetli Fawr Gymreij U U G H 'jJ A V I E S S 00UGH MIXTURE; COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE! COUGH MIXTURE1 COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE, COUGH MIXTURE! COUGH MIXTURE! COUGH MIXTURE) COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE] COUGH MIXTURE1 COUGH MIXTURE! COUGH MIXTURE! COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE: COUGH MIXTURE} COUGH MIXTURE! COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE COUGH MIXTURE THE GREAT WELSH REMEDY. In 13^d and 2s 9d Bottles. Sold everywhere. No more Sleepless nights. No more Distressing Coughs No more Difficulty in Breath" [ing. D A Y I E S'S COUGH MIXTURE. Gives Immediate Relief. Cures C oughs and Colds. Cures Bronchitis. Cures Whooping Cough. Cures Asthma. Cures Influenza. Mr H. A. Evans, Post Office, Trelech, says Many in This part say that they used anything equal to Di,, Cough Mixture for Cough and Bronch itis. Rev E. W. Davies, Pentre, says ho has derived benefit as a public speaker, and that it is the popular cure for Influenza. D. Jenkins, Esq., Mus. Bac., recommends to Singers, Dr Rains, M.D., Manches- ter, says — "Extremely ser- viceable. giving great relief and comfort." Sweet as Honey. Warms the Chest. Soothes the Throat, Relieves the Phlegm. ,iSi Clears the Voice. One dose will relieve. One bottle will cure. g2g, See that the Trade Mark is on the Wrapper—Pe.-wch Proprietor:— I 80G1J DAVIES, Cljemlst, MACHYNLLETH.