Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
D. R. JONES & Co., PIANOFORTE, ORGAN, HARMONIUM & MUSIC SELLERS 106, HOLT ROAD, LIVERPOOL. Tuning & Repairing a Speciality Music sent by Post cannot be exchanged, MASNACHDY CERDDOROL Y CYMRY Cedwir Stock helaeth o bob math o offerynau Cerdd. PIANOS o 10s. 6ch. y mis ac uchod, Gan y gwneuthurwyr goreu bob amser ar law; Broadwood, Brinsmead, Collard, N eumeyer, Ward, Monington & Weston, Justin Brown, &c. AMERICAN ORGANS, 5s. y mis, &c. Mason & Hamlin, Bell & Co., Smith, Story & Clark, &c., &c, HARMONIUMS, 4s. y mis, &c. 0 waith Trayser, Christophe, Alexander, &c., &c. VOICE TRAINING, <%c., &c. SCHOOL OF MUSIC. Prospectus on application. NOW IN STOCK FIRSTCLASS SECOND-HAND HARP By the Celebrated Maker, ERARD. TELYN WIR DDA. D, R. JONES & Co., 106, HOLT ROAD, LIVERPOOL, F CONCERT AGKNTS, &c. Eto ar y Blaen. E" R W N TE A CHOFFI PUR. Gwerthiant yn cynyddu bob wythnos o gan pwys i dunelli. "PURE WATER IS ESSENTIAL TO HEALTH." THE few Aerated Beverage and Ballet Co., Ltd.. Wrexham, Manufacturers and Proprietors of HIGHESTAWARD SILVER MEDAL GOLD MEDAL THE RENOWNED NON-ALCOHOLIC BEVERAGE. Also Manufacturers of High-Class Mineral Waters, Cordials, &c., &c. PRICE LI'il' AND TESTIMONIALS SENT ON APPLICATION. I LONDON. ¡ GLASLYN HOUSE, 5; E V AN S' f, TEMPERANCE HOTEL, f 9, Euston Square, London, N.W. Y mwyaf cannlog i bob rhan o Lundain. I Yn agos i Station Euston (L. & N. W. Ry.). Dwy fynyd j o gerdded o Stations St, Pancras (Midland Ry), neu King's Cross (G,N. Ry). Deg mynyd 0 drel1 0 Paddington j (G.W. Ry.) gyda'r Metropolitan Ry. i Station Gower Street, yna ymofyner am Eu?.ton Square. j D. EVANS, Perchenog. j .¡ —ARGRAP H U— o bob math, Cymraeg a Saesneg, yn Swyddfa'r "CYMHO," 8, Paradise Street, Liverpool. Tocynau, Rhagleni, Cylchlythyrau, Mur-leni, Tafleni, Adroddiadau, Ystadegau, &c., &c., Ar fyr Rybudd, Yn ddestlus, Ac am Brisiau Rhesymol. Prospectuses, Circulars, Handbills, &c., translated into Velsh. RICHARD E. EVANS, House and Estate Agent, Opposite ta, PRESTON STEET Courts LIVERPOOL, And 2, TREGANNA TERRACE, *| LISCARD ROAD, LISCARD. ESTATES CAREFULLY MANAGED. RENTS COLLECTED PROPERTY BOUGHT, SOLD, OR LET MORTGAGES EFFECTED. C. JONES (Late Jones & Davies), Tailor & Habit Maker, 83, Victoria Street, LIVERPOOL FIT, STYLE and WORKMANSHIP guaranteed for Reasonable Prices. CERDDORIAETH GYMREIG. JOHN JONES, f Wholesale and Retail Music Seller, BETHESDA, NORTH WALES. CEDWIR ar law y Stoc Fwyaf Amrywiaethol yn Nghymrn o GANET70KT { SO SOS) CYMRB1Q; ac fel rheol danfonir pob archeb gyda throad y post. Anfoner am y Catalogue yn cynwys tua 500 o wahanol Ganeuon. Hysbysiad Rhagbarotoawl. PICTON LECTURE HALL, JVos Fercher, Medi 16, CYNGHERDD gan GOR MEIBION Y MOELWYN (FFESTINIOG), Buddugol yn Eisteddfod Genedlaethol Llandudno. MANYLION YN EIN NESAF. -I- EISTEDDFOD GADEIRIOL MANCHESTER Sadwrn, lonawr 30ain, 1897. Prif Gystadleuaeth Gorawl. Gwobr, 215. "Awn a meddianwn y wlad (D. Jenkins). Corau Meibion, "Y Pysgodwyr" (D. Maldwyn Price). Gwobr, B10 10s. Pryddest: "Y Cenadwr (heb fod dro- clri chan' llinell). Gwobr, Cadair Dderw Gerfiedig gwerth £4 4s. Beirniad Cerddorol-D. W- LEWIS, F.T.S.C, Barddoniaeth.— PBDROQ- Arweinydd HWFA MON. Testynau i'w cael gan yr Ysgrifenyddion: W. H. WILLIAMS, 47. Monmouth Street, Rusholrne, Manchester. J. W. MEREDITH, 62. Exeter Street, c' rdwicfe, Manchester. T)IOS JONES&- Co. Ltd TIME-TESTED TEAS @ 1/3, 1/7, and 2/- per Th. SPECIAL VALUE Parcels of Tea value 20/- and upwards sent carriage paid by Rail when remittance is sent with the order. 8 A MPLES FE EE ON A PP LIOA 710N. THOS. JONES v Co. Ltd. Tea & Coffee Importers, 9, PARKER STREET, LIVERPOOL. Y CYMRO: Danfonir UN COPI yn ddidraul trwy y Post Am 12 mis, 5/6 Am 6 mis, 3/0 Am 3 mis, 1/6 Telerau Hysbysiadau: Yn ol 3/- y fodfedd, neu 13 gwaith am 19/6. At Ein Cohebwyr. Dylai pob gohebiaeth ein cyrhaedd fan bellaf fore dydd Llun a phob hewydd a hysbysiad erbyn bore ddydd Mercher.
PWYLL-BON EDD I GEI DDRWYDD.
PWYLL-BON EDD I GEI DDRWYDD. YR hyn fu'n tynu prif sylw Cymru a rhai dosbarthiadau yn Lloegr yr wythnos hon ydyw'r cymylau sydd yn hofran uwchben Bethesda, at y rhai y cyfeiriasom yn y gol- ofn hon wythnos yn of. Er hyny, mae llawer wedi ei ddweyd a'i ysgrifenu- ar y ddwv ochr, ond ni welsom ddim a barai ini mewn unmodd annghreduein paragraphoiaf y pryd hwnw, sefmaiprifanhebgorion y cyf- wng ydvw "Pwyll ar dn'r dynion a bon- eddigeiddrwydd ar du'r meistr." Nid ydym I yn sicr fod y nodweddion yma yn amI wg iawn yn y naill na'r llall hyd yn hyn. Gallwn dystioRn gydwybodol fod gan y dynion achos i gwyno ond os gellir rhoddi rhyw ddybyniad ar yr adroddiad a gyhoedd- wyd o'r hyn a gymerodd le yn Chwl-lys y Cei., vr wythnos diweddaf, yr oedd y brief" a roddwyd yn llaw'r dirprwywyr yn echrydus o annghyflawn, ac yn un y buasai dadleuydd mewn llys barn yn ei daflu i fynu mewn digter. Pwy a'i darpar- odd, nis gwyddom. ac ni'n dawr. Yr oedd y dynion yn hyn o beth fel pe gwelech chwi gatrawd y filwyr wedi anturio yn rhy bell oddiwrth eu hadnoddau wedi tanio un ergyd rhaid oedd iddynt ofyn caniatad y gelyn megys i fyned yn ol i ymofyn defnyddiau ergydion eraill. Cadlywydd- iaeth ddrwg, Ar ol cydnabod hyn yr ydym wedi I y dweyd pobpeth y gwyddom am dano ellir ddweyd yn erbyn y ddirprwyaeth a'r sawl a'i danfonodd. Yn ol pob arwyddion, yr oedd ei haelodau, ac y maent, yn ddynion geirwir, teg, pwvllog, a deallus. Talent y parch hen ffashiwn i'r syniad fod y dyn fyddo'n byw mewn castell o angenrheid- rwydd yn well na'r dyn fo'n byw mewn bwthyn. Yr oeddynt yn cynrychioli tros ddwy fil a haner o'u cydweithwyr, a dy- ledus arnynt oedd ymddwyn yn barchus tuag at y pendefig a'u cynysgaeddai a'u bara beunyddiol a thuag at ei ystiwart A\ oruchwyliwr. Dywedasant wrth ei argl- wyddiaeth fwy nag unwaith nad oedd gan- ddynt ddim o gwbl yn ei erbyn ef yn bersonol a datganasant nad oeddynt yn gofyn ond am gyfiawnder a deisyfasant arno gvflwyno eu cwynion i gyfiafareddiad. Buasai yn dda iawn genym ailu credu mai yn yr un yspryd gostyngedig a charedig V cyfarfuwyd hwv. Ond yr oedd Arglwydd Penrhyn, neu rvwun ar ei ran, wedi treinu fod y farn i "lagflaenu y prawf, yr oedd y ddedfryd ysgrifenedig yn Hogell ei argl- wyddiaeth cyn i'r ddirprwyaeth agor ei genau. Hefvd y mae hi'n ddefod ac arfer mewn llys barn pan fo'r naill blaid yn cyflogi un o wyr y llaw for i roddi adrodd- iad manwl a chywir o'r gweithrediadau, fod y blaid arall i gael yr un fantais. Felly nid yw dyfarniad cyn barn Arglwydd Pen- rhyn ond cyfwerth a'r hyn y gwyddom ni yn Nghymru yn bur dda am dano er's blynyddau, dadl wedi barn-" Ac nid yw'r adroddiad maith a gymerwyd mewn llaw fer ar ran ei arglwyddiaeth ond unochrog nac i ddibynu llawer arno. Nid yn y cymeriad o"blediwr neillduol" ychwaith y dylasai Arglwydd Penrhyn eistedd yn yr achos, ond fel barnwr diduedd, awchus i wrando pob cwyn resymol, ac i cliwilio allan y gwyn nis gwyddai. Mewn gwir- ionedd, achos ydyw hwn rhwng y gor- uchwylwyr y gloddfa a'r gweithwyr, ac nid lie Arglwydd Penrhyn fel barnwr ydoedd cymeryd ochr un o'r pleidiau a dadleu mai yr ochr hono yn unig oedd yn iawn gan ddondio a dwrdio'r blaid arall. Mae'n anhawdd peidio llithro i ysgafnder wrth sylwi ar y pwysfawredd a ddyry ei arglwyddiaeth arno ei hun ambell waith yn yr ymdrafodaeth. Syllwch arno yn cyf- eirio at v codiad a wnaeth yn y cyflogau yn ystod y blynyddau diweddaf, a hyny yn gwbl ddiofyn. Gras penarglwyddiaethol y I Penrhyn oedd y cwbl. Dyma'r ffordd y myn efe deyrnasu. Yr unbenaethol ydyw ei fifurflvwodraeth ddewisol ef. Efe sydd i roi'r gwaith, ac i benderfynu'r cyflog os digwydd achos codi'r cyflog, efe sydd i benderfynu pa bryd, ac i ba swm ac y mae'n disgwyl mawl a diolch ei greaduriaid am hyny. Ac yn ol tystiolaeth ei stiward- iaid fe gafodd ddiolchgarwch dosparth o'r dynion, yr hyn oedd eu rhesymol wasanaeth. Pan edliwiodd y pendefig eu taliad o 6c. yn y mis i Gymdeithas y Chwarelwyr yr oedd yn llygad ei le-nid yw, ac ni bu'r gym- deithas hono erioed yn werth ei halen a'r gymdeithas fwyaf diwerth yn nesaf ati ydyw'r un a elwir Jockey Club, o'r hon y mae, neu y bu, ei arglwyddiaeth yn aelod parchus, a thanysgrifiadau yr hon sydd gryn lawer yn uwch na 6ch. yn y mis. Beth fydd diwedd yr holl ddadwrdd a chlwcian ? Dim byd. Nid yw chwarel- wyr Bethesda ffoled a rhuthro i streic a dwyn eu hunain a'u teuluoedd i gyfyng- derau a dyled na ddeuant yn rhydd ohono am flynyddau- Mae hefyd eisiau adnoddau rhyfel i fyn'd i ryfel ac nid oes gan Gymdeithas y Chwarelwyr ond ychydig os dim o'r adnoddau hyn. Ac o'r ochr arall, er cymaint ydyw bygythion bygylog yr Arglwydd Penrhyn. nid ydyw wallgofed a dyfetha y diwydrwydd sydd wedi gwneud ei hynafiaid ac yntau yn gyfoethogion canys nid amser i gellwair gyda'r fasnach lechi a llech-chwarelau ydyw'r presenoi os na edrych meistr a gweithiwr yn ofalus at eu buddianau, fe oroesir y llechen gan y clai coch crasedig sydd mor hardd ac mor gyffredin. Ac wedi hyny- Er heddwob ac er rhyfel Gwenynen farw ni chasgl fel. Y mae gan Arglwydd Penrhyn ddyled- swydd bwysicach o'i flaen na chynysg- aeddu'r wasg a'i olygiadau ef ar y cwynion; rhaid iddo eu chwilio allan yn llwyrach. Digon hawdd dondio, a gwaeddi "agitators," a llefaru'n fawreddog mai'r peth a'r peth a wna ef,, ac fel a'r fel. MAE yn Chwarel y Cae gwynioh eisiau eu chwilio allan, y rhai y cred y dynion sy'n mihvrio yn erbyn eu buddianau hwy fel gweithwyr. A'r fTordd decaf, feraf, a thebycaf o roi boddlonrwydd i bawb a therfyniad heddychol a maith I'r annghydfod hwn, a fyddai symud y Chwil-lys o'r Cei i'r Chwarel, a chael gwyr diduedd megys Mr J. Bryn Roberts, A.S., Arglwydd Carrington, Mr Rathbone, neu eu cyffelyb, cynefin a derbyn a phrofi tyst- iaethau, i gyflafareddl1 yn yr achos. Tybed fod digon o ddoethineb yn y ddwybiaid i dderbyn yr awgrymiad ? O
Cyrfa Iwyddianus Cymro leuanc.
Cyrfa Iwyddianus Cymro leuanc. VR wythnos ddiweddaf, penodwyd Mr W. Jenkyn Thomas, M.A., o Goleg y Brifysgol, Bangor, yn brifathraw Ysgol Ganolradd Aberdar. Brodor o Feirion yw Mr Thomas, a chefnder i Mr T,E. Ellis, A.S. Mewn ysgol yn y Bala y decbyniodd ei addysg gyntaf, ac enillodd ysgoloriaeth yn Y sgol y Friars, Bangor. Oddiyno aeth i Gaergrawnt, ac enillodd ysgoloriaeth gwerth lOOp y flwyddyn.' Bu ei gwrs yn dra llwyddianus, ac enillodd y radd o M.A. gydag anrhydedd. Penodwyd ef yn Ddar. lithydd ar y Clasuron yn Ngholeg Bangor tua thair b'ynedd yn ol. Hefyd efe henodwyd yn arholwr ysgolion canolradd siroedd Mon a Dinbych. Mae yn fedrus gyda'i ysgrifell, ac efe gasglodd y "enillion Telyn gyhoeddwyd beth amser yn ol. --0--
Tan Mawr yn y Drenewydd.
Tan Mawr yn y Drenewydd. FORE dydd Mercher, torodd tan allan yn ngwaith seiri coed Mri Williams a'u Cyf., Drenewydd. Aeth y gweithwyr adref fe) arfer nos Fawrth, gan adael pobpeth yn ddyngel fel y tybid. Ond tua haner nos gwelwyd fflamau yn dyrchafu o'r ystafell uchaf a chyn i'r tan-beirianau ddod i'r "lie yr oedd yr holl adeilad yn wenfflam. Goleuid y wlad o amgylch am filldiroedd, ac ni welwyd y fath ol- ygfa erioed o'r blaen yn y Drenewydd, Dinystr- iwyd yr holl goed, peirianau, a patents o ddyfais y perchenogion; ac aeth gwagen lawn o goed ar linell y Cambrian hefyd ar dan. Tafl wyd ugai n o seiri allan o waith, a chollasant eu eelfi Cvfrifir y golled yn rhai miioedd o bunau, ond yr oedd yr eiddo wedi ei yswirio. o
Dal Lleidr yn Ngholwyn Bay.
Dal Lleidr yn Ngholwyn Bay. Nos Sadwrn, llwyddodd heddgeidwaid Colwyn Bay i ddal dyn o'r enw Harry Hartley, yr hwn a ddiangodd o Salford gyda'r swm o 5(ip yn ei logell, arian ddylasai dalu yn gyflogau i nifer ?;> I o weithwyr. Wedi ei ddal, addefodd y cyhudd- edig ei euogrwydd, a throsglwyddodd 51p i'r awdurdodau. Cymerwyd ei ofal gan heddgeid- wad o Salford, lie y bydd iddo sefyll ei brawf. -0-
[No title]
Gerbron ynadon Rhyl ddydd Iau, cyhuddwyd Isaac Jones, Yale Road, o ymosod ar filwr o'r enw Michael Cassey a'i niweidio'n dost. Anfonwyd y pechadur brwnt i garchar am chwe mis.