Y Cymro

COLEG Y GOGLEDD, BANGO (Un o'r Golegcm Rfhrifysgol Gymru). T RIFATHBAW E. R- REICHBL, M.A., gydag Unardfieg o Broffas vyr,Tri o Ddariithwyr, a DA 11 ar bymtheg o At-H awon eraill. Dachreua y tyndior nesaf Hydref 5, 1897. Parotoir ar gyfer Arholhdau Prifysgol Cymru, rhai o eiddo Prifysgol LlunchiiJ, y Ctfrs Meddygol yn Mbrifvsgoliou Edinburgh a. Glasgow, ac arholiadau eraill. Rhoir flcHysg rtrbeaig mewn Aniaethydd- iaeth ac Electrical Engineering, Mae yn y Coleg Adran Normalaidd i athrawon elfenol a chanol- j raddol. Cynygir dros 20 o ysgoloriaethau, yn amrywio mewn gwerth o f40 i £ 10 y flwyddyn i'r rhai fyddo'n ymaelodi yn y Ouleg' gyda dechreu y tymor nesif. Bydd haner yr Ysgoloriaethau yn gyfyngedig i Gymry. Dechreua yr arholiad am danynt Medi 21.-CBir pob manylion gan JOHN EDWARD LLOYD, :M.A., Ysgrifenydd a Chofrestrydd,

NT OItTH WALES AND BACKi 1 THE SAME DAY. THE CHEAPEST AND BEST SEA TRIPS OUT OF LIVERPOOL. Best and Quickest Route to Holywell, St. Winifred's Well, Pantasaph, Prestatyn, and Rhyl. The Jj'¡V;t Paddle Saloon St amer F L Y I JSr G FALCON Will Sail ffom the Prince's Landing Stage and Mostyn (weather and other circumstances permitting), as under -— LIVERPOOl, to NIOST akd Back the sanae day. Average passage 1 hour aBd 45 minutes, giving passengers two or three hours ashore in one of the prettiest spots in North Wales. Long Day Trips, about ten hours ashore. From LIVERPOOL. Fwm MOSTYN. 'Thursday, July 8 12.45 pm Thursday, July 8. 8.0 pm Friday „ 9. 2.0 pm .Friday 9. 7 0p*ii wararday „ 10, 3.0 pra Saturday S.Opm Monday *12.7.30 am Monday *12 .9.30 am m »' »» *12.5 15pm „ *12 8.30pm Tuesday „ *13.. 9 0 am Tuesday *J3 .8.3') pm Wednesday,, 14.. 9 0 am J Wednesday „ 14 12.39 pm July 12th, and 13th, Longf Day Liverpool to Mostyn and Back. I July 12th, LOJJgDay Excursion from Mostyn to Liver- p001 and Back. Smgle Fare, 1/6; Return Fare, 2/6; Bridge extra. Tickets not transferable, and available for dity of issue only SOUTHPORT every SUND i, t at 3 p m. Return Fare, 1/6 Refreshments on Boaid at Moderate Charges. Otric", 27, WATER STREET, LIVERPOOL. Telephone 2334. |' IYERPOOL & j^TORTH "TALES S.S. CO., LIMITED. DAILY MORNING SAILINGS. Prince s Landing Stage (-iundays excepted, and weather and other circumstances permitiing). P.S. "ST. TUDNO," daily. Leaves Live*pool. 10-45 am Leaves Menai Bridge 3-30 pm L3aududno. 1-0 pm Bangor Piet- 3.40 pm Beaumaris. 2-0 pm Baau-aaris 4-0 pm Bangor f'ier.. 2 20pm flatidiidno Arrivss Menai Bridge 2-30 paa Arrives LiverpooL. 7-30 nm AFTERNOON" SAILINGS.-isT. ELVIBS MOND, YS, TUESD VYS, and SATURDAYS for North Wales, leaving Liverpool at 2 o'clock connecting with the "81. Tudno" leaving Llandudno at 5.15 p,m., and arriving back in Liverpool at 7,3 > p.m. Afternoon Excursion Fares-First Return, 4s. 8d, Second Keturn, 2s 6d. Early Boat from Wales on Mondays, Tuesdays, and Saturdays, due in Liverpool at 10.15 a "1. For fares a,d further particulars apply to I' THE LIVERPOOL & NORTH WLtLES STEAMSHIP CO, LTD., T. G. BRISW, Secretary, 29, WATER STREET, LIVERP-iOL. Telephone 6366.

y DTyeh Mas y diwygiadaa gorseddol a barddoi yn tynu oryn sylvr yn mblith Eistedd- fodwyr. Wedi y gwisgir yr Arohdderwydd a'r b.-sirdd yn en nurddwisgoedd, yn ol dvfkir; a chyn- Hun y Proffeswr. Herkonaer, "bydd defodaeth yr Orssdd mor ddyddorol ac adeibdol ag oflFerea Babyddol. Esgealaswyd y rhan hoa o'r a,eth Estsddfodol ar hyd yr oesau a sicr y bydd i'r diwygiadau a'r gwelliantau hyn yn arddwisg- oedd y swyddogion wnead yr Orsedd yn tlawer mwy swynoL 0 hyn allan gwisgir y bardd mewn glas, yr ofydd mewn gwyrdd, a'r derwydd mewn gwyn a sonir am adgyfodi yr hen arferlon barddoi sydd wedi syrthio allan o barch er ys amser. m;¡,e'n sicr o roddi anrhydedd ar yr Undeb. -0 Although Flour is much dearer, the prices for Cornubia Self-Raising Flour have not been raised.

Y CYMRO. NODYN I'R BONEDDIGESAU. YN Lerpwl yn bresenol. gwerthir y Crysau a'r Blowsus mwyaf defnyddiol yn masnach- dy Husseys, 116 Bold S reet. Y maent wedi eu gorphen yn brydferth, ac yn y ffurfiau mwyaf ffasiynol. Hefyd yr holl hugan-ddefnyddiau ffrilins, ffunod, gwe- nwyddau, &c., &c., diweddaraf yn nghyda detholiad gwych o dlysau rhesymol eu pris- iau. Bron-addusnau arian am is. ac uchod; eto rhai aur-orchuddedig am o is. i 5s. yr un a detholiad diddiwedd o anrheg- nwyddau heirdd. Cofiwch y cyfeiriad- Husseys, 116 Bold Street, Lerpwl & Co. Ltd. TH0S J0NES*CO. Ltd. i1 ,I H" r, S "TfE TESTDD TEAS llr. .:i .1.:4 1 L .kJ @ 1/3, 1/7, and 2/- per lb. SPECIAL VALUE. Parcels of Tea value 20/- and upwards sent carriage paid by Rail when remittance is sent with the order. SAMPLES FREE ON APPLICATION. TJiOS. JONES COg Ltd. Tea & Coffee Importers, 9, PARKER STREET, LIVERPOOL. GEI/LIR cael Y Cymro yn Llundaio gan Mr J. J. KeHy, 2. Sontbampton Buildings; a Mr W. H. Roberts, 10, Cecil Court, Charing Cross Road, W.C. Y CYMRO: Danfonir UN COI-I yn ddidraul trwy y Post Am 12 miss, 5/3 A-a i) mu, 3/0 la 1111, 1/8 relerau Hysbysiadau Y n ol 3/- y fodfedd, neu 13 gwaith am 16/9 o: --<- At Ein Cohebwyr. Dylai pob gohebiaeth ein cyrhaedd fan bellaf fore dydd Linn a phob newydd a hysbysiad erbvn bore ddydd Mercher.

Y u DRSORFA" A'R "04MRO." YN Y Cymro am Chwefror 18, ymddang- osodd y paragraph canlynol mewn per- thynas i Lyfr Hymnau Newydd y Method- istiaid Calfinaidd :— Gallesid crynhoi y 30 tudal ar y deobrsa, a elwir "Mynegai ir Niaterion," yn hawdd i ddau dudaien, Mae pob penill mewn emyn yn cynwys i-iiwy rag un "mater." Cwbl ddifudd ydyw'r daleoaa hyn—y roaent y ddegfed ran o'r holl iyfr, a gallesid eu defnyddio i argrapha ami i entiyn odidog adawyd allan. Yr hyn a'm synodd fwyaf o ddim. ydr-edd gweled emynaa ysplenydd William Rees (Hiraeihog) yn absenol, ya arbenig yr un sy'n dechrea, Dyma gariad fel y moroedd." Beth fu'r aches ? Ai annghof ? Yn y Drysorfa am y mis hwn, ceir y sylwadau a ganlyn ar yr uchod, tan y pen- awd Bwrdd y Golygydd," mewn erthygl ar y Llyfr Hymnau Y Cyinro.-Papyr a arolygir gydij, chymaint os nad mwy 0 addfadrwydd bara a galla, yn gyffcedia, ag yr un o'r papyraa Cymreig, sydd am unwaith wedi bod yn aonheg. Cyhudda Bwyllgor y Llyfr Hymnau o fod yn gul ac ang iatholig-eu bod wedi gwrthod lie i lawer O hymnau rhagorol am nad oedd eu ha.wdwyr yn Fetbodisfeiaid, a chyf- eiriu. at rai hymnau gan y diweddar Dr W. Rees fel engraipht. Nid ydym yn amhaa na thybiai golygydd doaiol Y Gymro fod y pwyllgor yn hollol rydd I fabwysiadu unrhyw emynaa o waith tfir aethog, os byddeat yn dewis ond dylasai fod wedi ymofyn, neu 0 lei¡¡,f fod yn fwy gwyliadwrua, cyn cyhaddo dynion o beth mor ddirmygus a'r calni s-ctol a awgrymir ganddo, Gwyddom ddarfod i'r pwyllgor ddathol rh»i o hymnau Dr Rees, yn gystal ag eiddo rhai awdwyr eraill, i roddi lie iddyct yn y llyfr newydd, ond erbyn ymholi, caf- wyd fod rhywrai yn dal yr hawl i'w cyhoeddi fel eu heidao priod hwy ac er ceisio hyny, gwrthod- wyd i'r pwyllgor, ar unrhyw amodia, gael eu cy- hooddi yn Llyfr y Methodistiaid Calfinaidd. Ceisio dangos yr oedd Y Cymro, fel y gwelir, yr anfuddioldeb o ddefnyddio agos i ddeg-ar-hugain oddalenau y Llyfr Hymnau mewn Mynegai i'r Materion, ar y draul o adael allan luaws 0 emynau rhagoroi, gan nodi un yn arbenig, awdwr yr hon. a ddig- wyddai berthyn i enwad arall. Ni dclaeth i galon yr ysgrifenydd erioed y gallasai undyn drawslewid yr ymadrodd iiwn. i gyhi^ddo "Pwyllgor y Llyfr Hymnau ofod yn gul ac anghathoiig," ac yn arbenig il eu bod wedi gwrthod lie i lawer o hymn- au rhagoroi am nad oedd eu hawdwyr yn Fethodistiaid." Anfynych y cafwyd gwell engraipht a allu ymchwyddol chwedl. Ni sonir yn Y Cymro yr un gair am gulni; a chred yr ysgrifenydd fod emynau Cymru nid yn utiig yr adran ardderchocaf o'i llen- yddiaeth, ond hefyd y Ianaf oddiwrth gulni. Beth a ddaethai o bob un o'r enwadau pe buasai raid iddo fyw ar ei emynau ei hun ? A phe tynesid yr emynau a gyfansoddwyd gan feirdd yn perthyn i enwadau eraill o lyfr hymnau y M. C., ni fuasai agos cystal ag ydyw. Am y gair "anghathoiig," uchel-eglwyswyr fydd yn gyffredin yn cymeryd tramgwydd am eu cyhuddo o'r pechod hwn. ac nid pwyllgor o Fethodist- iaid. Na, ni chyhuddasom ni neb o fod yn gul ac anghathoiig," ond mewn dull tyner, ceisiem ddangos yr hyn a dybiem yn wallus fel y gallai y pwyllgor gywiro'r amryfusedd yn eu hargraphiadau dilynol. Dywedwn eto mai cwbl anfuddiol ydyw'r Mynegai i destynau pob emyn sydd ar ddechreu y llyfr ie, gwaeth nag anfuddiol, gan ei fod yn magu cof diog. Mae digon yn fyw allant gofio'r amser pan nad oedd llyfrau hymnau ond eithriadau yn nghapelau'r Methodist- iaid, oddigerth ar y pwlpud ac yn y set fawr dyna'r pryd pan y trysorid emynau yn y cof. Ond erbyn hyn, ychydig ydyw nifer y rhai allant adrodd emyn yn gywir rhaid llygadu ar y llyfr bob munyd, a rhwng rhythu ar y llyfr tonau ac ar yr emynau bob yr ail, mae defosiwn yn ami ar gyfeiliorn. Yn awr yr ydym wedi rhoi cam pellach i dir annghof ac esgeulusdod o'n hemynau ysplenydd,—mynegai i'w matericn nid digon mynegai i'r llinellau cyntaf; a'r cam nesaf, maen debyg, a fydd glossary-rhestr o bob gair yn mhob emyn. Gwneir hyn ar y draul o roi tri chant yn llai o benillion yn y Llyfr Newydd rhagor oedd yn yr Hen. Gwyddom mor anhawdd ydyw boddio pawb ar fater o chwaeth, ond mater o Fynegai ydyw hwn. Yn nesaf, cyhuddir awdwr y nodiad yn y Cymro o anwybodaeth parth hawliau copyrights. Mae'n syn nad oedd ar Bwyllgor y Llyfr Hymnau undyn allai ei hysbysu nad oedd gan neb hawl beilach ar ysgrif yr emyn, Dyma gariad fel y moroedd" o ivaith Dr. W. Rees. MaeV hymn hono wedi ei chyhoeddi er's cwrs tros oes hawlysgrif. Ond a ddarfu iddynt ofyn caniatad i'w ddefnyddio ? Mae cam- gyhuddo un dyn yn berthynas agos i gam- arwain dynion eraill. Ac a omeddwyd y cais ? Os do, pa un bynag a oedd gan y gwrthodwr hawlneubeidip, nis gallwn ddeall ei ymdd-'giad. Gwrthodwy'd i'r pwyllgor," medd golygydd y Drysorfa, "ar unrhyw amodau, gael eu cyhoeddi yn Llyfr y Meth: odistiaid Calfinaidd." Gwne'r cymwynasau leied a hon gan ddynionach ysgymunedig | y byd, ac yn llawen ond dyma Gristion- ogion yn gwrthod caniatau i Gristionogion eraill gylioeddi cyfryngau mawl i Dduw Yr ydym yn ddiolchgar i OJ. hynaws y Drysorfa am ei sylwadau caredig ac nis gallwn ddymuno dim yn well iddo na chymhwyso rhai o'r cynghorion a rydd i ni hefyd ato ei hun, megys "ymofyn," a" bod yn fwy gwyliadwrus cyn cyhuddo." A gall- wn sicrhau y doethawr mwyn a llengar, os ydyw wedi ymgyrnervtI ag am- ddiffyn Pwyllgor y Llyfr Hymnau," fod ganddo waith mawr o'i flaen. Mae'r gwerthu llyfrau hymnau ac eraill sydd yn yr addoldai ar y Sul, y marchnata a'r elwa newydd hwn, yn rhwym o gael sylw gwasg ryeld ac nis gall dim gwell ddig- wydd i'r plisg hyn sydd ar grefydd na beirniadaeth deg a chyhoeddusrwydd.

0 CWRS ¥°B¥0.. Eisteddfod GenecliaethoS Ffestiniog. J DYNA frwrlfrydedd oedd yn mhlith plant y brynian a'r myDyddocdd, ddydd Sadwrn. Fuasai undyn yn disgwyl gweled cynifer o ffla.»iaa yn Sfcinioar; a newydd oedd y rhan fvv-qaf obonyrst, wedi en pwrcasu at Gyhoeddiad y Staddfod, ac i'w cadw'n ofalus wed'yn nes daw'r Steddfod ei hun. Nid oedd yno hwyracb gynifer wedi dod o bell na fawr '(wb heb fod yno oedd yn byw o fewn pum milltir o gwmpas. Cadwndd un yrawelydd mynych &'r Stimog, saf y Gwlaw, draw er y gwftlvryd at-DI I gwmwl bygythiol o'i flaen-fyddin ar y Manod a'r M,¡el- wyn n'r bryniau eraill yn ystod y dydd, yr hyn a barai i ami ddyeithrddyn sf ;el yn d1:1 yn ei wlawlen. Son am wlawlen, gwelais amryw yn en hmddwisg farddol yn cario yr offeryn diweddar bwnw ond mwv gweddus a, hynaf- aeth yr Orsedd a fnasai d«il«n.gabetsb. Daeth y beirdd yn nghyd yn Hed grytio o'r de a'r gogledd. Yc oeddynt rai yn eu sjwyn, rhai vn eu glas gwan, a'r lleiU mewn gwyrdd cryf; ond nid yw'rgwisgoedd ynchwanegu dim at gvsur, urddas, nac athrylith y gwisgwr. Dyna, oleiaf, farn un nen ddau y gwn am danynt, wedi. prawf am y tro cyntaf O'r Sot, yr Arcbdderwvdd oedd yr unig un yn edrych ya well ynddynt ag hebddynt. Ac yr 08dd ddydd Sadwrn yn ei fonet new ydd a'i dalaith 0 ganahenau'r gwydd derw, yn edrych yn well nag y gwelais ef erioed; ac mewn hwyl netlllool yn cyflwyno y Ilefarwyr oddiar y maen Hog i'r torfeydd. Marchog yr Orsedd yn Ffe3tiniog oedd Allt- wen. Yr oedd ar gefn ceffyl gwineu, tal, a'r awenau yn un Haw, a chieddyf yn y Hall. Yr oedd golwg milwraidd a. pheryglus arno. Yr oedd yno eraill ar feirch Risiart Feddyg yn hugsm ysgarlad ei goleg Arolygydd yr Hedd- geidwaid amryw fforestwyr mewn gwyrdd tebyg i wisg wedi el gwneud o ddail y coed ond Gwilym ar gefn ei geffyl gwedd oedd y mwyaf ofnadwy. Unwaith