Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Newyddion Cymrelg.j
Newyddion Cymrelg. Yn y 16eg ganrif, gallai Cymru ymffrostio mewn /1 Mus. Doc. o'r enw John Guinneth. Mae Syr Lewis Morris yn vsgrifenu cerdd-goffa I i'w rhoddi yn mywgraphiad Gwalehmai. Mae Cwmní Ghwarelau Oakeley, Ffestiniog, am ¡ gyfranu 50p yn flynyddol at Sefydliad y Nurses. j Gwysiwyd 548 o droseddwyr gerbron ynadon sir Ddinbych yn ystod y tri mis diweddaf. 1 Adeiledir eglwys newydd yn Rhosrobin, ger Gwrecsam. Fe gyst dros l,000p. Dirwywyd amryw lanciau yn Nghaernarfon ddydd Sadwrn am yru'n viyllt ar en deurodau. Boddodd dyn ieuanc o Fangor o'r enw Hughes yn y Gonwy ger Trefriw ddydd Gwener. Caiff 400 o dlodion Cymreig Llundain bleserdaith i Southend Awst 10, Cynaliwyd arddangosfa cwa a dofednod ar ben Bryn y Belli, Wyddgrug, ddydd lau, a throdd alian yn Hwyddiant. Mae, Esgob Bangor wedi myned i hen gynefin ei febyd yn Llauerch, sir Aberteifi, gan ei fod yn par- hau yn wanllyd ei iechyd. Gwerthwyd nifer o ffermydd yn Dwygyfylchi a Llangelynin ddydd Gwener gan Mr J. Pritchard, Bangor. Danfonir dwfr y ffynon sanctaidd yn Nhreffynon gyda'r post i bwy bynag a dal am dano, gan y Tad Beaucleik. Dyma newydd de, i'r titotaliaid. Cred y Prifatbraw Viriamu Jones y byddai harddu y tu fewn a chefn adeilad yn gystal a'r ffrynt yn foddion i brydferthu cymeriadau. Mae mab y Parch Thomas Levi, Aberystwyth, wedi enill gradd yn y dosbarth cyntaf mewn cyf- raith yn Rnydychaln. Mr Maelor Thomas, Cefnmawr, Jrw'r ym- geisydd buddugol yn y Coleg Cerddorol Brenhinol am wobr goffa Joseph Mass. 1 Canlyniad streic glowyr Wynnstay yw fod y meistriaid wedi caniatau ceiniog ychwaneg y dun- ell iddynt am drin y "glo careg." I Am ymosod ar ddau gymydog, anfonwyd John Bennett, glowr, gan ynadon y Wyddgrug, ddydd I Mawrtb, i garchar am 21 niwrnod. Anrhegwyd eglwys M.O. Carmel, Conwy, â llestri arian cytnundeb gan Misses Williams, Cae Gelod, er oof am eu mham. Cynygiodd tafarnwyr roi gwobr o chwisgi yn Arddangosfa Amaethyddol Mon, ond gwrthododd y pwyllgor y cynygiad, Rhoed croesa-w calonog i'r Deon Howell vr w-itb. I nos ddiweddaf gan gymdeibhasau dirwestol eagob- aeth Tyddewi. Pregethai'r Parchn. Dr. Farrar, New York, a Dr. Pierson, Llundain, yn Llarsdudco yr wythnos ddiweddaf. Nos Tau, cyflawnodd Jacob Defford, gof, Dol- I helyg, Llandegai, ger Bangor, hunanladdiad trwy ytngrogi. Yn y trengholiad dycbwelwyd rheith- farn iddo gyflawni'r weithred tra'n orphwyllog. Mae Eglwyg Gvmrseg Llundain wedi rhoi gaiw- ad i'r P=irch. B. Thomas, B.D., curad Eglwvs St Mair, Bangor, i'w bugeilio fel olynydd i'r Parch Crowle Ellis. Dywed Prifgwnstabl sir Ddinbych fod cerdded ar y brif-ffordd yn awr mor beryglus a cherdded ar y reilffordd, ac awgryma y dylid cofrestru pob rhodwr. Ddydd Sadwrn, rhocldocld Ardalydd Bute ardd- west i aelodau Cymdeithas y Cvmmrodorion yn St. John's Lodge, Regent's Park, Llundain. Ymgyn- 11 ullodd tydfl. fawr. Y Parch. T. C. Phillips, Caerdydd, sydd wedi ei benodi i fywolsaeth Scjwen ac y mae'r Parch. Griffith ThomaSi Mountain Ash, wedi ei olynu yn- tau yn Nghaerdvdd. Yn Llangefni, ddydd lau, gwertbwyd rhansu helaeth o ystad Rhianfa, eiddo Lady Verney, gan Mri. Dew a'i Fab. Oyfanwerfch yr eiddo werth- wyd ydoedd 66,866p., a phrynodd llawer o'r ten- antiaid eu ffermydd. Yr arholwyr am raddau'r Orsedd yn 1898 fydd- ant Berw, Dvfed, Elfed, Iolo Caernarfon, Gwilym Alaw, a Mr. J. T. Rees. 7n mhlith y pynciau am urdd ofydd ceir Llythyrcm Goronwy Owen, gy- urdd ofydd ceir Llythyrcm Goronwy Owen, gy- hoeddwyd yn y swyddfa bon, Nos Fereber, cynaliwyd cyfarfod sefydlu'r Parch. W. Williams, diweddar o Helygain, yn weinidog eglwys Gymreig M.G. Southport. Cym- erwyd rhan gan y Parch. G. Ellis, M A., BootIe; E. J. Evans, Walton Pryce Dtvies, Caer; John Chatter, Southport; a W. O. Jones, B.A., Chat- ham Street. Hysbysir rnarwolaeth y Parch. Thos. Williams, ficer Kilvey, Abertawe, yr hwn a gaed yn farw yn ei gadair nawn dydd Gwener. Yr oedd yn 57 oed, ao addysgwyd ef yn Ngholeg Aberhonddu er ei barotoi i'r weinidogretli gyda'r Annibynwyr. Trodd ya Eglwyswr, a bu'n cleriga yn Abertawe a Kilvey. Yn nghyhoeddiad Eisteddfod Ffestiniog, gwisgai yr Archdderwydd Hwfa Mon grya gwyn, a dyma fel yr arerchwyd ef gan Dyfed :— Hwfa fawr a'i lef a fyn—i'r anial Grynu fel daeargryn; Broliaf mai braw i elyn Yw'r gwresog wr mewn crys gwyn. Cynaliwyd cyfarfod o Fwrdd Duwinyddol Prif- ysgol Cvmru ddydd lau, dan Iywyddiaeth y Prif- athraw Reichel. -Rysbyswyd fod Richard Morris, M.A.. Llaaartnoo, o Goleg v Bala, wedi pasio'r »r- holiad am y ra«d o B D.—Ymddiswyddodd y Prif- athraw T. C. Edwards, D.D., B-ila, fel arholwr. —Penodv»yd y Prifathraw Roberts yn I'y wydd y Bwrdd am y flwyddyn nesaf. Prudd yw darllan yr englyn buddugol a ganlyn, gyfansoddwyd gan Evan Williams, Gaerwen, erbyn cwrdd cystadleuol Parcybont, Llanddaniel. Yr wythnos ddilvnol i'r cyfarfod bu yr awdwr farw yn ugain ced. Y fynwent yw'r testyn Rhan hedd y meirwon yw bi,-brenin braw Wna'n brudd y byw ynddi; Ar risian'n hoes gwers i ni Yw swm hanes ei meini. -0- Cig Dcfaid, Wyn, Bustych, Lloi, o'r fath oreu, vvedilu pesgi a'u lladd yn Nghymru,i'w gael bobdydd I a y pris mwyaf rhesymol yn Siop COED Y BRAIN 11 Deane Street, gyferbyn ii Marcbnad St. John. ¡ Agorir oriel celf Eisteddfod Gas newydd ddydd I Sadwrn, y Slain cyfisol, gan Arglwydd Tredegar. Mae'r diriogaeth yn Canada a gynygir i chwarel- I wyr Bethesda yn gorwsdd gerllaw y Myuyddoedd ¡ Creigiog, ac yn gyfoethog o fwn aur, ineddir. I Derbyniodd y Parch J. W. Jones, Ll&ofairfcalhai- ¡ arn, alwad i fugeilio eglwys M.C. Liang win, ger Corwen. Mae'r Parch. Vyrnwy Morgan wedi cael ei alw i fageilio eglwys y Bsdyddwyr yn Youngstown, America. Mr Pentir Williams, cyfreithiwr, sydd wedi ei beuodi yn drefnydd Rhyddfrydwr Arfon fel olyn- ydd i Mr. R. D. Williams, Porthvraur. Hysbysir fod Trefriw a'r ardal yn 11 awn ymwel- lir wyr, a chynelir cyngherddau foreu a hwyr gerllaw I y ffynonan. Yn Nhroffynoa ddydd Mercher, cyhuddwyd dyn trwsiadus o dwyllo masuachwyr. Gofakiwyd yr achos. Cwynir yn dost fod gweithiau dur ac alcan yr America wedi eu parlysa. Yn Pittsburg, ceir 7-5,000 o Weithwyr dur yn segur, a llawer ohonynt yn Gymry. Hysbysir rnarwolaeth Mr Richards, arolygwr ilyfrfevdd Mri W. H. Smith Feibion yn ngorsaf- oedd Gogledd Cymru. Tra yn dilyn ei orcbwyl yn ngwasanaeth Cwmni'r Great Western yn ngorsaf Rhiwabon ddydd Linn, dirwasgwyd Allen Roberts rhwng y wageni. Ofnir am ei fywyd. Er arian ac er eiriol,-er ochain O'r achos yn lleddfol; Er gwaeddi yn dragwyddol, Ni ddaw i neb ddoe yn ol. Yn Llys Manddyledion Llandudno ddydd lau, gwysiwyd John Kitts ga.n Gwmni'r Farchaadfa am 22p, set r hent stoadin. Gorchymynodd y Barnwr Syr H. Lloyd fod yr arian i'w talu. Mae Mr. Nicholas Bennett, Glan'rafon, y lien- garwr diwydbwyll, wedi cychwyn rnudiad i godi cofgolofn ar fedd y telynor John Roberts (A/azo Elwy) yn mynwent Llanllwchaiarn, Maid wyn. C vfodd herwheliwr o'r enw Coppack ei anfon i fis o garchar gan nadon Gwrecsam ddydd Lhm. Bu ffrwgwd wyllt rhyogddo a'r cipar, a llwyddo id dau o'i gymdeithioo i ddianc. Mae un gwr yn Guardian Manceinion ddydd lau yn rhoi cynghor da i glerigwyr. Dyma fe :—" Os tenitir chwi i gweryla gyda golygydd nen chebvdd -peidi,,a,,ch." Eithafeyngliorieraillhefyd. Penderfyrodd Bwrdd Ysgol Treifynon yn eu cyfarfod diweddaf ofyn i'r ynadon gynal llys aibeaig i wrando aehosion yn erbyn rhieai o esgeuluso anfon eu plant i'r ysgolion. Dychwelwyd rheithfarn o 11 Farwolaoth ddarn- weiniol" yn y trengholiad ar gorph Samuel Hughes, gyfarfu â'i ddiwedd tra'n yradrochi yn y Gonwy get Trefriw, Dliwyd dyn o'r enw Thomas Jones yn Nolgellau yr wythnos ddiweddaf gan yr heddgeidwaid, a dedfrvdwyd ef i fis o garchar am feddwi yn y dref 16 rnlyncdd yn ol. Ddydd Sadwrn, bu CymdeitbM Peiriauwyr Lerpwl ar yrnweliad a chwareli y Mri Darbishire, Penmaenmawr. Mr George Farren, Caernarfon, yw llywydd y gymdeithas hon. Cymro, sef Dr T. R. Jones, Rhymney, fu am dymbor yn ysbytty Dinbych, yw efrydydd medd- ygol mwyaf llwyddianus Prifysgol Edinburgh. Enillodd y bathodyn yn y tri arholiad y bu trwy- ddynt. Mae'r tywydd poeth yn effeithio hyd yn nod ar wartheg. Yr wythrkos ddiweddaf aeth buweh i dafarn yn N ghaerdydd, a phrysurodd i'r ystafell ysmygu. Ond bu raid iddi ddyfod allan heb dori ei syched. Hysbysir rnarwolaeth Mrs Mary Roberts, Ran- dolph, America, yr hon oedd enedigol o Frvngwr- an, Mon. Yn 1875 enillodd brif wobr Talaeth Wisconsin am wneud ymeuyn, a chafodd 60 dolar a bathodyn arian. Tra yr oedd Edwin Hughes, 40 oed, yn llanw wagen o 10 yn nglofa Black Park, ger Rhiwabon, ddydd Gwener, disgynodd tuti haner tunell o ysbwrial ar ei ben. Ciudwyd ef adref, ond bu farw yn mhen ychydig oriau. Trwy garedigrwydd Iarll Carrington, larll Ancasler, a Mr J. Blackwell, caniateir i rai'n meddu tfwydded bysgota yn y Gonwy ar eiddo'r boneddwyr hyn ar ddyddiau lau a Sadwrn heb dalu ychwaneg am y fraint. Disgwylir y bydd hyn atal llawer o'r herwhela gymerai len flaenorol Geriach anhawdcl eu trin yw y crwydriaid. Cymerwyd un i'r ddalfa yn Llanrvrst ddydd Mercher am fod yn feddw ac afreolus. Yn y gell maluriodd y ffenestri. Pan ddedfrydwyd ef i fis o garchar dechreuodd rwygo ei ddillad yn y llys. George Parry oedd ei enw, o Bwcle y daethai, a gallai ymffrostio fod g tnddo goes bren, gallai ymffrostio fod g tnddo goes bren, Yn mynwent Llanfaes, ger Beaumaris, ddydd Mercher, claddwyd gweddillion Mr Andrew Laurie, ynad heddweh, cyn-faer Beaumaris, a phrif oruch- wyliwr ysted Baron Hill. Ymgynullodd tyrfa fawr. Gweinyddwyd gan y Parchn T. Lloyd Kyffin, J. Arthur Evans, a James Donne, Llan- gefni. Canwvd O frvniau Caersalem ar Ian y bedd. Un o emynau godidocaf Pedr Fardd yw hono Un ydyw'r eglwys oil Trwy'r byd a'r nefoedd wen, F,)Ii nenir yn ami yn Eglwysi Sefydledig Cymru, ac awgryma un gwr mai v ddwy linell nasaf ddyiai fod- Ond ambell Esgob gais Trwy'i chanetl roddi lien. Nos Fitwrth yr oedd miri mawr yn Nghriccieth wrth groesawu Syr H. J. Ellis Nanney adref ar ol derbyn urdd maichog. Harddwyd y dref, fFurf- iwyd gorymdaith, taniwyd coelcerthi, a gollyng- wyd tan gwyllt. Darllenwyd anerchiadau lion gyfarchiadol i'r Syr newydd gan Mri. W. Watkin a Robt. Thomas, Y.H,, ar ran yr ardal wyr, a thraddodwyd anerchiadau gan amryw yn canu clodydd y gwr a anrhydeddid. Diolchodd Syr a Robt. Thomas, Y. H" ar ran yr ardalwyr, a thraddodwyd anerchiadau gan amryw yn canu clodydd y gwr a anrhydeddid. Diolchodd Syr Hugh yn gynes am y teimladau da a ddangoswyd tuag ato. 0: Although Flour is much dearer, the prices for Cornabia Self-Raising Flour have not been raised. I
rGwlisnodloii a Ddyfhyn -Castor.
r Gwlisnodloii a Ddyfhyn -Castor. I AROGL hyfryd y gwair yn cael ei gywain i'r yd- lanau geir ar hyd y DyffVyn y dyduiau hyn, tra ar y topiau y clywir tirjeian pladuriau yn tori'r gwe.'Uya gwyrddlas i lawr. ¥ mao'r enwd yn drwm a tboreithiog, a'r amaathwr wrth ei fold I yn nghanol y chwys a'r Iltiddecl. Os daw y dafnau gwlaw—a gobeithio nad yw nepeIl-il chael fod gwair eto heb ei gyrmll i ddi- ddosrwydd, bydd y ffermwr hwnw ya haedda ei goili. Daefch y cychaoaf gwair yn ei amser, a gwenau Rhagloniaeth ya ei ganlyn. Testynan llawenydd a cbanmoliaeth sydd genym o bob cyfeiriad yr wjrthnos hon. Baom yn cwyno ddigon hir, a'n byspryd yn brudd, a da genym yw galiu ail gyweirio'r tanan a chanu tipyn yn y cywair lion, gyda sirioideb yn ein llygaid. Teimlem faich trwm yn cael ei gymeryd oddi- ar em gwar nos Lun gan y newydd calonog fod dyddiau'r streic yn nglofa Wynnstay wedi eu dirwyn i'r pen, fod y meistriaid a'r gweifchwyr wedi dyfod i delerau da, a bod y lofa i gael ei hagor. 11 Cariwyd yr efengyl hon ar adenydd mellt yn gyflym trwy'r ardal, a dystawodd y cri wylofus am y tro cyntaf er s padair wythnos ar ddeg. Bellach, can a moliant. Baret] Mercher, cyn boreufwyd, darllenem yn awchus am lielynt y Bwrdd Ysgol yma yn St. Stephau, ac am nnwaith yr ydym yn barod i guro cefn Syr John Gorst, a bloeddio Da machgen i." Gwyddem o'r goreu fod y cynllun ar droed er's tro i ddadgysylltu Rhíwabon oddiwrthym y yn nglyn a'? Bwrdd Ysgol. Gwyddom am eu triciau yn dda, yr ydym yn adnabod y corachod Pabaidd oedd wrth eu gwraidd, ac y mae en hys- trywiau yn wybyddus i bawb. Ond ofer fn en gwaith. Mae'r genfaint wrthi'n brysnr y dyddiau hyn yn oeisio drygu y byrddau ysgol a bendithio yr ysgolion sacfeol a defodoi. Nid hwn fydd eu hymosodiad olaf arnom, cofiwn, ac mae eisiau i ni fod yn fyw i'r cwestiwn. Da genym weled fod Cymru yn deffro i bwys igi-wydd cwestiwn addysg, a'r gwahanol gym- deithasau crefyddol ya cymeryd sylw difrifoi o'r mater. Dymunem ninau alw sylw arbeoig yr Ymreillduwyr hyny yn Maelor—ac y mae nifer mawr ohonynt—sy'n anfon eu plant i'r Ysgoiion Pabaidd 9, Defodoi byn fod ar eu gwylusdwr- ið. Yr ydych yn caniatau i'ch plant chware wrth dwll yr asp, Yn araf ond yn sier y mae dirwest yn myned yn ei blaen ac yn llwyddo, ac nis gHUir ei wadn. Dyna'r gwin meddwol a arferid yn y Oymun Sanctaidd wedi coHi ei sedd mewn llawer man, a'r ddadl o blaid defnyddio gwin anfeddwol yn enill tir yn gyflym. l'wy fitasa-rn breuddwydio rai blynyddau'n ol rhoi'? cwestiwn o flaen yr eglwys i'w bender- fynu, a hyny ar nos Sabb ath ? Felly y gwnaed yn nghapel Annibynwyr Gwrecsam nos Sabboth ddiweddaf, a daath dirwest allaa yn ben. Diolch yn fawr i bob! dda Queen Street am y weithred werthfawr hon. Bu'r mater dan sylw yno o'r blaen-mewn pwyllgor-onld. yn ofer y ceisiwyd hyd nes y penderfynwyd cymeryd llais yr eglwys ar y mater, ac ni fagodd undyn ddi- gon o wroldeb i godi llaw yn erbyn. j Parhau i ddringo y mae meibion v gan o I Faelor. Da genyf ddeall fod Emlyn Davies, A.R.C.M., wedi cytuno i fyned am daith gerdd- I orol i Australia gyda chwmni enwog Miss Amy I Sherwin, ac i gael 20p. yr wythnos. Cychwyn- I ant y mia nesaf, a pharha'r daith am oddautu ¡ deuddeng mis. 'Does dim amheuaeth na chaiff Emlyn cystal derbyniad ag un olionynt, a bydd ei glod yn fwy. Bydenwog fydd ein Enilyn ni yn y man. Llwydd i ti, gyfaill mwyn, a phieser ar dy daith —a ehofia uwcblaw pobpeth fod Yn bur i Gymru fad." Derbyniais ragleni dwy "Eisteddfod y bwr- iedir eu cyoal yn Nghoedpoeth yr wythnos hon -un yw eiddo'r Badyddwvr, i'w chynal yn yr hydraf a'r liail gan yr Aniiibynwyr, ac i'w chynal y Gwyliau nesaf. Cyfarfod cystadleuol y baaswn i'n galw'r I naill, oud fedra i ddim rhoi enw ar y llaIl-nid Eisteddfod mohoni, bid siwr, achos does ond 1 wyth testyn ar ei rhestr-chwech canti a dau adrodd ad. Rhyfadd hefyd i'r Annibyn wyr adael i'w Heisteddfod flyavddol syrthio fel hyn. Byddai yn arfer a bod yn Eisteddfod dda a Ilewyrebtis ganddvnt bob blwyddyn, ond er fod y gwobr- wyon yn rhagorol y tro hwn, megys" 20p. i'r corau meibion, &cv eto nid Eisteddfod mohoni. Nid oes yma le i'r bardd, y lienor, yr arlun- ydd, neu'r celfyddydwr, ond pur debygy byd d ganddynt y gvvyneb i ofyn i'r beirdd am anerch- iadau ddydd yr wyl. Rhaid nad yw'r pwyllgor erioed wedi deall eto beth yw Eisteddfod, na beth yw ei hamcan. Oui fnasal'n weli i rai o'r Eisteddfodwyr pyayr yma fyn'd hyd yno i roi ychydig oleuni iddynt ar y mater ? Diolch i'r BedydJwyr am dynu allan raglen Eisteddfod, os bycbain eu gwobrau. Gwnant lawer mwy o ddaioni, I Nos Sadivrn. SAMWEL JONKS. -0- r Y Parch Theophilus Evans, awdwr Drych y Prif Oesoedd, ineddir, ddarganfyddodd rinwedd ffynon- au Llaadrindod. Dyoadefai oddiwrth afiechyd, yfodd y dwfr, a gwellhaodd, ac aeth ymaith gan draethu am rinweddau'r dwfr. Although Flour is much dearer, the prices I or Cornubia Self-Raising Flour have not been f raised.
-V jHeiynt Ysgol Ganolracld…
V j Heiynt Ysgol Ganolracld Rhuthin. CYNALIWYD cvnadledd o reolwyr addysg sir Ddinbych yn Ninbycb ddydd Gwener i ysfcyried llythyr y Dirprwywyr Elus^nol parfch sefydht ysgol ganolradd i fechgyn va Rhuthin.—Ysgrif- euodd yr Anrhyd. G. T. Kenyon i ddweyd ei fod yn ystyried ymddygiad v Dirprwywyr yn afresymol. -Ar ol d&rllen y llythyr, syiwodd y Warden ei fod yn credo tod y rheolwyr sirol wedi cymeryd meddtant annheg o alluoedd rheolwyr lieol Rhuthin, ac yr oedd yn wrth- wynebol i'r gyaadledd.—Atebwyd ef gan Mr Powell, Gwrecsam, a Mr Moss, yr hwn a svlw- odd fod y cwrs a gymerwyd ya hollol nool a. darpariadau'r cynllun, ac nas gallai'r Warden gan fod bai ynddo.—Syiwodd y cadeirydd (Mr T. Gee) fod y pwyllgor wedi bod er's saith mlynedd yn ceisio annghydfod hwn oedd wedi rhoi mwy o draifertb iddynt na'r boll ysgoliou eraiil yn nghyd. Ceisiwyd cyfar- fod rheolwyr Ysgol Raniadegol Rhuthin, ond yn ofer. Credai'r pwyllgor y dylai Rhuthin gael ysgol i feohgyn yn gystal ag i ferched, a llwydd- ent yn eu amoan er gwaethaf y Warden a'r Dir- prwywyr Elnsenul-Ar 01 ystyried pob adran o y lytbyr y Dirprwywyr, a trafod cynyg Mr Lumley i roi tir i adeiladu ysgol i fechgyn, derbyniwyd y cynygiad, Penderfynwyd tiysbyau hyn i'r Dirprw ywyr, ac amlygn y byddai yn arbod 800p iddyut fel rheolwyr.- Y a"r Parch J F. Reece oedd yr unig rai a wrtbwynebent byn;. a sylwyd y bnasai ysgol wedi ei sefytlln yn Rhuthin er's amser raaith onibae am v Warden ac Esgob Llanelwy.—Penderfynwyd cyaiheli y Dirprwywyr i sydsynio a'r trefniadau angen- rbeidiol ar uriwaith er mwyn i feebgyn a mercbed .yn ardal Rhuthin gael y budd oddiwrth addysg ganolradd.
:0: — Ficar Rhiwabon yn ymdlzsswvddo.
:0: — Ficar Rhiwabon yn ymdlzsswvddo. ER'S rbai wyihnosau bellach mae ficer Rhiwabon, Canon Wood Edwards, wedi bod yn nvûbu, ac aeth dro yn ol i Landrindod i chwilio am adnerth. Ymddengys, fodd by nag, ftlld ei feddyg yn ei gyng- hori i roddi'r fywoliaetb i fynu, ac y mae wedi rhoddi ei vmddiswyddiad yn li»w ei frawd, Esgob Llanelwy, yr hwn sydd wedi bud yn gofalu am fywoliaeth Rhiwabon er pan [HJth Y Canon i'r ifyn onau.
--:0; Calofn Dirwest, --
-0; Calofn Dirwest, GWRTHWYNEBU T AFARNAU. BYDD y LIysnedd Trwyddedu yn cael eu cynal rhwng Awst 20 a'r 14 o Fed?. Penderfynir yr adeg gan yr ynadon o leiaf dai,r wythnos yn flaen- orol. Oa bwriedir gwrthwyneba, bydd yn rhaid i'r tafarnwr gaei saith diwraod eyfau o rybudd, a bydd yn rhaid i'r rhybadd gynwys mewn geiriaa cyflfrsdinol y sail ar ba no y gwrthwynebir. Trwy ymdreebion fei hyn, no aehosion eraill, y mae rhif y trwyddedau yn Ngogledd Cymru wedi gostwng o 2,488 y« 1880 i 2 136 yn 1698, 352 yn IKi, hyny yw, y mae 14 o bob cant wedi eu tynu mewn 16 miyaedd. Yn air Feirionydd y bu'r gostyngiad cvmharol fwvaf59 allan o 200 yn Mon, 71 o 264 yn sir Gaeroarfon, 115 o 578 Maldwyn, 30 o 275 Dinbych, 10 o 643 a Ffliat. 37 o 524. Dvma. olwg wir galonogol. Bydded i gyfeillion dirwest. ymwroii ami gooc a d^r y gareg." Y mae cryn gost a thrafferth, ond gweiir fod c:>ulyniadau ril, bendithiol. Gwneler hyn eto gydag ymroddiad eleni. J. EIDDON JOKES. Tng. Oymanfa Ddirwestol Gwynedd, O'r diwsdd y me Swyddfa Rhyfel wedi rhoi cefoogaeth i'r canteen dirwsstoL Y maent newydd anfon gorchymyn &l!ao lie bynag y sefydlir canteen i werthu diodydd alcoholaidd, y byddo adran ar wahan, ag iddi fynedfa ar w&haa, lie gwerthir diodydd anfeddwol yn unig. Ba arweinwyr dir- westol yn ymladd dros hyn .am flynyddau a diatt y bydd y feadith yn werth y draffcrth. Dywedir mai'r lluosocaf yn y deFeE.R ydyw Gobeithlu Wesleyaid Higher Ardw!ck,Mascsiaion, gyda thros 1,300 o aelodao. Ychydig yw nifer y rhai sydd yn palla yn en t^iiadan, gan fod 1,300 ohonynt yn bresenol bob wythnos dimeiau Y mae 750 uwehlaw 14 oed. SafydLvyd y Band 30 mlynedd ac wedi Hwyddo mor fr trwy yni a galla trefniadol no dyn se^og—Mr, F R. Hallsworth. Bydd adroddiad y Parch. Armstrong Benuets, a gyflwynir rhagllaw i'r Gynadledd Weslayaidd, fod yn parthyn i gynghrair dirwestol y cyfuadab 4,518 o Obeithluoedd, gyda 429,604 o aelodau 1434 o gymdeithasau oedoiion, gydag aelodaeth o 84,226. Golyga hyn gynydd o 125 yn rhif y Gobeithluoedd, a 60 yn y cymdeithasau hyn. Oild y mae Uai o 3,423 o aelodau ieuainc am fod 4.01 L ohcnvnf, wedf eu himpio gyda.'r oedoiion, Er fod 26,000 wedi ymuno a'r Gobeithluoedd, y mae en cyfanrif yn llai o agos i 3,500. Yn sghyfarfodydd blynyddol Undeb Annibyn- wyr Cymru gynaliwyd yn Pontnewynydd y mis hwn, pasiwyd y peaderfyniad canlynol heb gy- maint ag un yn gwrthwynebu -4i Fod v gynad- ledd hon yn her ddymuno ar i eglwysi'r Uadeb wneud trefniadau yn y ffordd ac ar yr adeg y gwelont hwy yn oreu, i draddodi pregethau ar ddyledawydd yr eglwys a phob dlnesydd Cristion- ogol i arfer eu dylanwad yn erbyn y fasnach feddw- ol, ac i gymhelt ac egluro i'r bobl egwyddorion Gwaharddiaeth fel ei pleidir gan yr Un t; d King- dom Alliance, trwy yr hyn y g>h;i trigolion pob rh&nbarth gael gallu i ddileu'r fp.anach feddwol o'u mysg trwy gymhwyso ati bleidlais Dewisiad Lleo! Di ia%vn a gobeitbio y pesir peaderfyn- iad cyffelyb gatl gyfundebau eraill Cymru. Ddydd Mawrth diweddaf cynaliwyd gwyl flyn- yddol y Temlwyr Da yn y PdH3 Grisid, Caed amryw gynadleddau dirwestol yn v boreu, ac ya y prydnawn a'r hwyr eafwyd cyngherddau a chys- tadleuon corawl o radd uchei yn y Palas. I gorau o 40 i 60, cor enwog Barry, tan arweiniad Mr. J. P. Hicks, aeth a'r dorch Dieth cor Caerdydd yn ail ar y prif ddarn—i gorau o 60 i 100 mewn nifer. -0-- Although Floor i much dearer, tha prices for Cornubia Self-Raising Flour h we not been raised.