Y Cymro

Ddydd Mercher, bu farw Mr Evan Jones, Bod- afon, Llandudno. Yr oedd yn iach y diwrnod cynt, ac yn bresenol yn Hngladd y Parch J. Row- lands, Talysaru. Perchenogai lawer o eiddo ya yr ardal, a bu yn un o'r trefwyr blaetj-af. Yr oedd yn aelod arrlwg yn eglwys yr Annibynwyr Cymreig. M e'r gwaith o weHa. carthKoaydd Oaergybi wedi ei osod i Mr George Bell, Maneeiniou, an y swrn o 1,Sl4p 7s 60. Anfonwyd William Davies, Caer, i sefyll ei brawf yn y frawdljs ai>i herwhela gan ynadon Gwrecsam ddydd Mercher. Gig Defaid, Wyn, Bustych, Lloi, o'r fath oreu, wedi'apesgia'u lladdyn N ghyrnru,i' 9\; gael bob dydd am y pris mwyaf rheaymol ynSiop COED Y BltAl 17 Deane Street, gyferbyn a Marchnad St. John.

Cohebiaethau. LLITH HUW'R BAS PHIOL. SYR,—Chlywsoch chi ddim oddiwrtha i er's misoedd, ai do? Diolchwch am hyny. Mi gwelais chwi yn Ffestiniog ddydd Sidwrn, ac J mi welais amryw eraill mewn gwisgoedd cowmyn o wahanol liwiau. Mi welais hefyd filoedd heb ddim byd am danynt ond eu dillad, ac mi roedd- wa i'n synud fjd cymaint o bobol yn y byd heb fod yr. feirdd. Secrits yrwan ond peidiwch a'i ddweyd wrth neb ond darllenwyr Y Cymro. Yr oeddwn o tan y faioe yn Nghyfarfod yr Orsedd, ac mi giywais y cwbl. Mae nhw'n myn'd i gael claddfa archdderwyddol, math o Facpela fardd- awl y He heb ei benderfynu eto ond bydd yn Iltcyn rhamantus, a phell o bob man ond o'r ,io I nefoedd. Megys Castell Cidwm, pen y Ulogwyn Ooch, Port Llyn y Gigfrap, Ynys y Moelrhon- iaid, neu Graig y Llam. Mae pob corph i gael ei losgi, a'r lladw ei gad v, mewn blwch bychan, fel na fydd fawr o waith cario arno. I'r corph-losgiad hwn, defn- yddir gweithiau awenyddol y bardd ei hun a chredir gan mor syched ydynt y bydd pobpeth trosodd cyn pen ychydig funydau. Dyna debyg i fenyw oedd yr Archdderwydd yr un ffunud a hen fones 'dwaenwn i'n blent- yo, -Mi.ss Margiet Lloyd, Bodyngharad:- Gwyneb glan mawr, dim blewyn arno, a gwallt gwyn llaes. Gan nad wyf eto wedi'm gwneud yn fardd, yr wyf yn tewi. Cofion. Yreiddocb, Gorph. 5, '97. H. B. Ph. [Rywfcdd aeth y Ilith nchod ar goll a chan fod Mr Phiol yn bygwth y gyfraith arnom os na chyhoeddir yr epistol ac nad oes ynddo cldim byd newydd wedi myn'd yn ddrwg with ei gadw, yr ydym o wirfodd yn cydsynio, gan ymddioeuro. ]

Y RISIAU-O'R ELFENOL I'R RADD3DIQ. SYR,—Nid peth hawdd ydyw olrbain dechreu llawer cyfnod uedlduol yn hanes cenedl. Gweiir yn eithaf amlwg fod cyfnewidiad wedi cymeq d lie yn nhroion ei gyrfa, ond digon prin y gellid cyfrif paham. I'r gwr sydd wedi cyrhaedd ei haner can mlwydd ac yn arfer ystyried, y niae'r gwahaniaeth a wel efe yn nghyflwr moes a dysg gwerin ein gwlad yn beth nas gall ein hieuenctyd ond ptin ei aii- gyffred. Tan o fewn rhyw ugain mlynodd yn oj, mawrion byd ddaliai bob swydd, ond erbyn heddyw y mae'r cedyrn wedi eu tynu o'u heisteddfaau a'r rhai isel radd wedi eu dyrchafu, a phlaut gwerin yn lienwi swyddi lenwid gynt gan wyr mawr. Peth digon hawdd ydyw cyfrif am hynyna. Y mae'r manteision roddodd addysg rad i'n gwyr ieuainc a'u gwyryfon wedi agoryd ein llygaid i wybod nad oes angen al!weddau aur yrw\n i agor unrhyw ddrws gwerth ei agor os cymer neb y drafferth i ymboeni i dderbyn dysg. Heddyw y mae cyfundrefn ein haddysg wedi ei pherffeithio, ac y mae ei blaen- ffrwyth i'w weled yn y rhestr gyhoeddwyd yr vvythnoa ddiweddaf o ymgeiswyr llwyddianus matriculation ein Prifysgol. Dyrna ddechreu cyfood newydd goeiiaf fl. Edrycher trwy'r rhestr agwelir fel y mae'r ysgolion canol yn dechreu troi allan fyfyrwyr i'r Brifysgol. Friars Bangor gyda phump neu chwech, Caernarfon, Porthmadog, Bottwrnog, Bermo, Towyn, Llanidloes, Beaumaris, ac ysgolion eraill yn y Gogledd. Ond ihaid peidio annghofio'r gwaith da wneir g-m yr j'sgoiioa elfenol, ac yr oedd yn dda genyf weled yn mhlith y lluiws enw Mr John Eliss Jones o ysgol St. Paul's, Bangor. Drwy I ryw amryfusedd ymddeogys ei enw dan private htudy, ond yn St. Paul's yn unig y derbyniodd yr hoil addysg a'i parotodd i basio'r arholiad yma, yn gystal a'r un am fynediad i adran Normal Coleg y Gogledd. yn yr hon y saf<1i yn gyntaf un-, Ooeliaf fod Mr T. J. Williams, athraw clodwiw St. Paul s, a'i sthra,won cynorthwyol, yn haedda cryn glod am lwyddiant eu disgybl. W. P. W. o

Lienyddiaeth. LLYFR TONAU Y M. C. YN gymaint a bod Cyndeyrn" wedi gwneud sylw o'm hysgrif ar y llyfr hwn, fel mater o foesgarwch gwnaf rai sylwadau ar ei lythyr. With gwrs, ni wnaf syiw o'i haeriadau, ond gofyna a wyddwn fod y bai gwaharddedig o bumedau amlwg wedi liithro i mewn." Gwyddwn yn eithaf da, a gwn hefyd mor dda a hyny mai nid trwy ddinystrio ffurf y frawddeg ganlynol y bu&sai llawer yn ei newid rhoddais bedwar o resymau yn profi fod naturiol- deb yr adran ddilynol wedilei niweidio. Ni wnasylw o'r rhai hyn, sef y pethau cyntaf yr edrycha naw o bod deg o gantorion am danynt, yn hytrach na phynciau mesuronol, y rhai, gyda llaw, sydd yn britbo y llyfr rewydd, Yn wir, mae ambell don ynddo mor llawn o hyn fel nad oes un pelydryn o deimlad, naturioldeb na bywyd ynddi; ond ych- waneg ar hynyna yn y man. Dywed yn mhellach "fod seinofyddiaeth yn dysgu fod y nod arweiniol (t yn y cywair mwyaf) yn gofyn ei adferiad naturiol ar y doh." Ond a ydych wedi sylwi "Oyndevrn" mai nid i'r cywair mivyaf yr adferir y t yn yr engraipht hon. Gwn yn mhellach fod beiau gwahareddig wedi liithro" i'r llyfr newydd, y rhai y gwnaf sylw ohonynt os gadawa Cyndeyrn i mi hamdden. Mae ei sylwadau ar y cyfnewidiad olaf yn y don, mor blentynaidd fel nad ydynt yn haeddu sylw. Teimlwn fod fy newisiad o'r don" Aberafon I- yn anffodus oherwydd piai yn hon yr oedd y cyf- newidiad lleiaf, ond pe buaswn wedi dowis un, neu rai eraill, buasai Cyndeyrn" wedi colli mwy fyth ar ei amynedd. Yr oedd ganddynt hawl prymad i ymwneud ag eiddo Ieuan Gwyllt," Oedd bid sicr pwy sydd wedi gwadu hyn ? onm oes gan y Llywodraeth hawl i ddwbio neu losgi darluniaii Landseer neu Millais, y cyfeiriasom atynt, os ydynt mor ifol a gwneud hyny ond nid oes ganddynt hwy, mwy na"r p-,vyllgor hwn, hawl i'w cyfnevvid fel y maent yn eiddo y genedl, a'u galw yn eiddo eu hawdwyr cyntefig. Mae gwallau argraphiad cyntaf y Tonic Solffa vn rhai mor warth us a diesgus, fel nad" oes dyben mewn galw s; lw atynt; rhaid fod esgeulus. dra dybryd wedi bod yn ihywle. Nis gallwn yn rhwydd gredu fod swyddfa fel Messrs Novello, Ewer a'u Cyf. wedi methu diiyn y copi, u'i ddarllen yn gywir i'r graidau a geir yma; y cwestiwn gan hyny yw a oedd y copi cyntefig mor WAIIUS ? Os mai tai yr argraphvvyr ydyw, wel, dyna rheswm arall o blaid rhoddi y llyfrau hyn a'u cyffelyb i Rrgraphwyr Cvmreig. Os o'r ochr arall mai bai y golygwyr ydyw, nid oes gondemniad rliy drwm i'w osod arnynt am ddwyn gwaith anioghywir allan a thaflu y gwahanol bersonau a'ij cynulleidfaoedd i gymaint costau oberwydd bydd raid prynu yr argraphiad newydd mor fuan ag. y daw, hyny ydyw, os digwydd i hwnw fod yn gywir. Er hyn, nid colled yn mhob cyfeiriad fydd II. hn-try yn elw i'r Cyfundeb Ni rhaid i "Cyndeyrn" betruso, ni wnaf unrhyw ymholiad am resymau y pwyllgor dros." Nid oes a wnelwyf o gwbl â'u "r heaymau," p; una oedd gahddynt rai ai peidio. Yr oil y mae a wnelwyf agief ydyw y gwaith maent wedi ei wneud a'i osoi o flaen y genedl, Diau fod y "rhesymau" yn ddiigonol iddynt hwy eu hunain ond a'r hyn sydd wedi ei gyhoeddi fel lly r y mae a wnelo y cyhoedd. Caiff Cyndeyrn" a'r rhai a gynrychiola gyhoeddi eu rhesymau os tybiant hwy y byddaitt o ddyddor- deb af finau yn mlaen with fy mhwys i edrych i gynwys y llyfr. Bydd fy llythyr nesaf yn sylwi ar yr alawon Cymreig oedd yn Llyfr 1. G. Nid wyf yn eithaf sicr a ellir mwyach alw llawer ohonynt wrth yr hen enw anwyl, gan mor fawr y maent wedi eu Germaneiddio ac wedi colli eu nodwedd Gymreig. HKMAS. 0:

Marwotaeth Mr. MundoUa. Bu farw Mr. Mundella yn ei anedd-dy yn Llundain ddydd Mercher, ac yn ei f rwolaeth cyll Prydain un o'r cymwynaswyr goreu i'w haddysg a budd- ianau eraill it fa ganddi odid erioed. Ganwyd Anthony John Mundella yn Leicester yn 1825. Eidalwr oedd ei dad, a Saesnes oedd ei fam. Ni dderbyniodd nemawr addysg, oblegyd pan yn naw oed aeth o'r ysgol i enill ei damaid. Bu am ddwy flyaedd mewn swyddfa argraphu ond pan yn 1), fe'i prentisiwyd yn ngalwedigaeth yr hosaneuwyr yn Leicester. Yn ystod y saith mlynedd y bu'n brentis, cymerodd bob mantais. i hunan-ddiwyllio. Bu'n ddysgybl, athraw, ac arolygwr Ysgol Sul, ac yn llywydd Undeb y sefydliad hwnw. Pan yn 19 mlwydd, fe'i penodwyd yr rheolwr ffactri wlan, a phedair blynedd yn ddiweddarach yn bartner yn ffirm Mri. B. H. Hine a'i Gyf., Nottingham. Yn y cyfnod ieuanc hwn o'i oes, yr oedd fyth yn barod i gynorthwyo pob achos teilwng. Yn 1853, efe oedd sirydd Nottingham o 1851 i 1860 yr oedd yu aelod o Gynghor y Dref, ac o 1868 hyd 1874 eisteddodd fel henadur ar yr, un Cynghor, Trwy hyn enillodd gryn brofiad fel dinegydd fu o fawr fantais iddo wed'yn. Am flynyddau bu'n liywydd y "hamher of Comnierce, ac yn 1860 cynorthwyai Mr. Cobden i ddwyn yn mIaen Gytundeb Masnach. ol Ii Ffrainc. Efe oedd un o'r rhai cyntaf i gredu yn a gweith- re iu ar egwyddor cyflafareddiad gweifehfaol, a sefydlwyd Bwrdd cyn.odi rhwng pleidiau yn y dref. Teithiodd filoedd o flildiroedcl i sefydiu'r Byrddau hyn yn ngwahanol barthau'r wlad, neu i weinyddu fel cyflafareddwr ei hun. Yn 1867, gwahoddwyd ef i Sheffield i ddarlithio ar Fyrdd- au Cyflafareddol," a chafodd argraph mor dda ar weithwyr y ddinas hono fel y gwahoddasaut ef i'w cynrychioli yn y Senedd. Tach. 1868 fe'i hetholwyd a pharhaodd ei gysylitiad yn ddidor a'r lie am 20 mlynedd. Enillodd sylw'r Senedd yn fuan, achyd- nabvddai Mr Gladstone ei werth trwy alw arno ar achlysuron pwysig i draddodi areithiau. Pan ITurfiwyd Deddf Addysg 1870 gan Mr W. E. For ster, ymgynghorwyd ag ef, ac yr oedd ei areith- iau ar y mesur y rhsKgoraf a draddodwyd. Yn 1880, dyr. h'^fwyd ef i fod yn Weinidog Addysg, ac fel la-Lywydd y Cynghor ei fraint a'i anrhydedd oedd gwneud addysg yn orfodol a chyffredinol trwy Brydain. Dacgys y S'rwyth a ddilynodd mor ddyledus yw'r wIard i'r gwr a go!lheir. Gellir yn briodol ei alw yn gyfaill y plant, oblegyd heblaw estyn manteision addysg iddynt, efe ddygodd yn mlaen y diwygiad a rwystrai i blant dan wyth ced weithio mewn diwydfeydd efe hefyd yn 1889 a lywiodd v mesur i Atal Creulondsb at Blant trwy Dy'r Cvffredin. Bu hefyd yn gyfaill da i'r gweith- iwr. Heblaw gweithio'a egniol o blaid cyflafaredd- iad, gwellhaodd lawer ar y Factory Acts, a rhoes fwy o fanteision a rhyddid i undebau llafur. Trwyddo ef yn benaf y diddymwyd y ddeddf oedd yn darpar nad allai neb fyn'd yn gyn,borwr os na feddai eiddo. Yn 1886, penodwyd ef yn Llywydd Bwrdd Masnach, gyda sedd yn y Weinyddiaetb, a sefydlodd Swyddfa Lafur a Swyddfa Bysgodfeydd. Gwnaed ef yn Gyfrin Gynghorwr yn Mai, 1880, a phenodwyd ef yn Gymrawd o'r Gymdeithas Fren- hinol yn 1883. Gostyngodd oriau gweithio yn y factories o 60 i 56J, a darfu i weithwyr siroedd Lancaster, Caer, a Derby gyflwyno tysteb iddo er dangos eu gwerthfawrogiad o'i ymdrechion. Cymerodd yr angladd le ddydd Llun, yn Eglwys St. Margaret, Westminster, a daeth llu o Senedd- wyr a gwyr cyhoeddus i dalu teyrnged i'r gwr a gleddid, ac yn en plith yr oedd amryw o'r aelodau Cymreig. Bu Mr. Mundella yn gyfaill da i Gym- ru, a ba ei ymroddiad o blaid addysg o fawr fen- dith iddi. (o)

CWyl Fawr Wesloyaid Prydain. DYDD Mercher aed yn mlaen gyda gwaith y Con- ference hon yn Leeds.-Ar gynygiad y Parch Charles Garret, diolchwyd i Dr Randies am lywyddu mor ddoeth y flwyddyn aeth heibio.— Etholwyd v Parch James Thompson yn llywydd Cynadledd Deheubarth Affrica.—Caniatawyd i'r Parch C. R. Johnson wasanaethu Cymdeithas y Beiblau yn Ngorllewin Affrica am dair blynedd, a bod y Parch H. Haig i gyfieithu i'r un gymdeithas yn India.—Ystyriwyd cymeriadau'r gweinidogion, a chyfl wynwyd amryw achcsion i ystyriaeth pwyll- gor. Rhoed rhybudd o'r cynygion a ganlyn :-Gan Dr. Raffles Fod trefn y cyrddau i gael eu newid, a bod pwvllgor i gael ei benodi i ystyried hyn. Gan Dr. Waller Nad oedd y drefn bresenol i gael ei newid nes aildrefnir busnes y gynaa eaa. '^an y Parch W. Bell: Yn ffafr adolygu'r rheolau. Gan y Parch J. Bacon: Fod cwestiwn y Gynadi- edd yn cael ei gyflwyno i'r Synods.—Pasiwyd trwy fwyafrif o 361 fod trafodaeth ar hyn i gymeryd lie tr^noeth.—Cyflwynwyd Dr. Millburn, America, i'r Gvnadledd, a ihoed croesaw cynes iddo. Cydnab- yddodd yntau.—Caniatawyd i amryw weinidogion vrnnttillduo am dymhor o'r gwaith sefydlog, ac yn eu plith v PMoha R. Jones (B), Bangor, a D. Anwyl Wil iams, Pwl heli. Arholwvd vr vmseiswyr am y weinidogaeth, a -I- 1 derbyniwyd y Oymry canlynol: J. H. Roberts, R. Richards, J. E. Thomas, J. E. Jones, J. H. Williams, W. A. Jones, W. J. Jones, J. F. i Edwards, a D. L. Wil iams. n? Nodwyd y llywydd, Dr. Fope, a'r Parch W. I Peikius i ymwe'ed a Synod Deheudir Cymru, a'r Parchn Dr. Waller a R. W. Moss a Synod y Gogledd. Gogledd. Penderfynwyd fod cwrs etholiad y llywydd a'r ysgrifenydd yn cael ei gyflwyno i bwyllgor i'w ys. tyried. Yr oedd lluaws yn erbyn cyfnewid y dull presenol. Ddydd Gwener, derbyniwyd y Parchn. R. Gar- rett Robeits, E. M, Jones, a John Kelly i gyflawn waith y weinidogaeth yn Nghymru. Bu trafodaeth faith ar y cyoygiad nad oedd per- sonau yn dal cysylltiad a'r fasnach feddwol i gael eu dewis yn swyddogion. Ar y diwedd gwrthod- wyd y cynygiad, gan farnu y gwnelai fwy o ddrwg ag o dda. n o

Cwibnodlon o Ddyffryn Maelor, BABEL gwympa er ei chryfed, Dagon syrth er maint ei barch. A barnu oddiwrth yr olwg ar y fyddJn ddirwest- ol yn Maelor yma yr wythnos hon, y mae dydd- iau Babel wedi eu rhifo a chwymp Jericho yn prysur ddynesu. Yn mhlith lluaws eraill, aethum i Wrecsam ddydd Llun i weled y Temlwyr Da yn troi allan i herio byddiaoedd Bacchus ar ben ei domen ei hun, a theimlaf yn llawen i mi abarthu hyny o aimer. Daeth tyrfa fawr yn nghyd—rhai i gerddedyn yr orymdaibb, rhai i weled y Temlvvyr Da yn eu gogoniant, ae eraill i'w gwatwar. Ae am wn i 11 1!1 nad oedd pob un o'r tri doabartb hyn yn mwyn- hau eu hunain a. rhyw fath o fwynhad. Yr oedd yr orymdaith lawer llucsocach nag oeddwn wedi feddwl, a'r olwg arnynt yn fawr- eddog hefyd. Blaenorid yr orymdaith hefyd gan nifer o wyr y cadach gwyn a dyna gedd yn 6d fod pob un ohonynt-saith neu wyth mewn nifer-—yn perthyu i'r Hen Gorpb. Ai tybed fod hyn yn gynrychioliad teg o safle y gwahanol enwadau yn y Dyffryn ar y cwestiwn dirwestol ? Yr oedd yn edry«h felly, onid oedd? N eu ynte ai Pregethwyr y Corph yn unig oedd ya ddigon gwrol a gostyngedig i ddangos eu hochr ? Y mae'n sier fod yna rhyw ddirgelwch yn rhywle. Seindorf Oak Alyn oedd yn gwasanaethu yn lie y cyrn hyrddod er's talwm, a buaswn i yn meddwl eu bod wedi gwneud eu gwaith yn rhag- orol hefyd. Bu cynadledd, te, cyfarfod i'r plant, a dau gyfarfod mawr yn yr hwyr—un Cymragg ac un Saesneg. Y Parch Edmund Griffith o Lerpwl yna, a'm hen gyfaill Plenydd, oedd yr areithwyr yn y cwrdd Cymraeg, ac fel arfer yn ei dweyd hi yn ofnadwy ac yn byawdl dros ben. Yr unig fai oeddwn i fy bun yn weled arnynt —cs bói hefyd—oedd fy mod wedi clywed y ddwy araith odidog o'r blaen, a minau wedi dis- gwyl rhywbeth newydd. Yr wyf fi yn dechreu meddwl bellaeh mai rhyw un neu ddwy araith sydd gan yr areithwyr dirwestol yma, a'u bod wedi rhoddi hyny sydd ganddynt i'w ddweyd yn y rhai hyny, yr byn sydd wedi eu dihysbyddu. Teneu oedd y cynulliad yn y cyfarfod Cym- reig. Y rheswm am hyny, mae'n debyc,* oedd ei fod yn cael ei gynal yn rhy gynar. Am wyth o'r gloch yr oedd yr un Saesneg, a daeth cynulliad da yno, a chyfarfod dyddorol ydoedd. Malics o Birmingham yn y gadair, a thipyn;o hanes yr Urdd Demlyddol oedd cynwys ei anerchiad. Y mae ef newydd gael ei ddewis yn Wir Uwch Demlydd y byd. Am y Cadfridog Payne o'r Unol Daleithiau, fuasai waeth iddo aros gartref o ran dim oedd ganddo i'w ddweyd-dim llwchyn o frwdfrydedd yr Ianci ynddo a buasai llawn cyn galled i J. Stanford o Wrecsam fod wedi tewi darned am dro. A phan aeth y cadeirydd i wneud showman ohono ei hun, i wneud arddangosiad o nifer o ddy- eithriaid oeddynt yn bresenol o'r Yanlceeland, gan eu galw i sefyll i fynu bob yn un, 1)u ages iawn i mi gychwyn adref. t:5 Oad o'r diwedd, pan bron anobeithio, cawsom areithyddes deilwng o'r enw, yn mherson y Barch- ediges Mrs Richards, o Ohio, America. Dyna un o'r areithiiioU dirwestol goreu a glywais erioed. Rhai garw ) w y merched yma bob arnser ond yn sicr, onibae hi, salw iawn fuasai yr wyl. Daeth Plenydd i'r Rhos yma nos Fercher, ond nid aethum i'r cyfarfod rhag ofn cael yr un anerch- iad yno drachefe. Clywais er hyny eu bod wedi cael cyfarfod da iawn. Dan nawdd Cymdeithas Ddirwestol Rhiwabon a Rhos y cynelid hwn. Mae'r gymdeithas hon yn llawn gwaith y dyddiau hyn. Maent yn awr yn. trefnu ymweliad a phob ty yn y Rhos, Poncie, Tre loan, Penycae, Rhiwabon, Rhosymedre, Cefn ac Acrfair, er gwasgaru lienyddiaeth ddirwestol, »c wedi rhoddi nod o bum mil o ardystiadau new- yddion o'u blaen. Campus. Cynrychiolid Maelor yn y Palas Grisial eleni yn natganiad Cambria" (Dr. Parry) gan gor teilwng o Brymbo. Hysbysir ni eu bod wedi cael mwyn- had mawr yno, a chyrhaedd adref yn flinedig. Da. genyf longyfarch y llanc ieuanc R. P. Jones o Wroes-ini, yn enill ei B.A. yn Rhydychen. Mae R.P. wedi gweithio'n galed, ac yn llawen gan bawb ohonoio am ei lwyddiant. Gan iddo gael swydd fel athraw yn Ysgol Ganol- radd Gwrecsam, disgwyliwn lawer oddiwrtho yn y dyfodol. Y mae digon o le iddo i weithio yo Ngwrecsam, a gobeithio y bydd yntau yn ddigon gostyngedig i weithio mewn llawer cyf- eiriad. Yn ddiweddar clywais/fod rbywrai yn fy meio o ragfarn a chulni nad Oeddwn yn gweled rhin- wedd mil daiom yn ueo onu pianc Maelor, a ty mod yn barod i godi y rhai hyny i blith angyliou heb yr un haeddiaat. Os digwydd i mlwyro yn y ffordd yna, erfyniaf eu maddeuant. Felly troaf o'r ffordd am dro, i longyfarch un o rianod teg y Deheudir ar ei llwyddiant clodus yn yr R.A.M. Yr ydych chwi yn Lerpwlyna, a ninau yn Maelor,wedi clywed llais perswynoi Lizzie Teify Davies, ofeid ydym ni ? A mawr oedd ein canmol- iaeth iddi. Yr wythnos ddiweddaf yr oedd Tywysoges Cymru yn rhanu gwobrwyon yn y Royal Academy of Music, a chafodd y fraint o gyflwyEo dau fathod- yn bronze i'r gantores boblogaidd o lanau Teifi. Dyma hi felly v/edi enill tri bathodyn er anrhydedd iddi ei hun, a chlod i Ddyffi;yn Teifi. Nid soprano yw mwy ychwaith, ond mae wedi newid ei thiwn bellach yn contralto. Dymunaf bob llwvdd iddi. Nos Sadwrn. SAMWEL JONES.