Y Cymro

Marwolaeth Cweinidog Wesleyaldd Cymreig arall. YR wythnos ddiweddaf yr oedd genym y gor- chwyl galarus o hysbysu marwolaeth y Parch. Evan i vans, Boundary Street; heddyw, drwg genym gofnodi marwolaeth gweinidog Wesleyaidd Cymreig arall tra pharchus a def nyddiol, sef y Parch Henry Pritchard, cyn- ysgrifenydd y Dalaeth Ddeheuol. Cymerodd y digwyddiad galarus le nos Fawrth yn nbý ei gyfaill y Parch John Hughes (Glan Ystwyth), 53 Berkeley Street, Lerpwl. Yr oedd Mr Pritchard wedi ymddiswyddo o'r ysgrifenyddiaeth oher- wydd afiechyd, ac wedi bod am daith yn ynys- oedd y Grand Canary. Dychwelodd i Lerpwl ddydd Iau, Gorpb. 29, yn dyoddef dan dysentery. Yn ol rhagdrefniant, aeth i dy ei gyfaill Glan Ystwyth, lie y derbyniodd bob caredigrwydd hyd ei farwolaeth. Pellebrwyd am Mrs Pritchard o Ystalfera, lie y preswylia'r teulu, a chyrhaedd- odd yma i weini ar ei hanwyl briod yn ei oriau olaf. Granwyd Mr Pritchard yn Llansantffraid Glan Conwy tua 54 mlynedd yn ol; ond treuliodd holl flynyddoedd ei weinidogaeth yn Nhalaeth y Deheudir, lie y mawr bercbid ef ar gyfrif ei hyn- awsedd a'i ddoniau pregeth wrol uchelradd. Cymer y cynliebrwng le ddydd Gwener yn Abertawe, gan adael gorsaf Lime Street, Lerpwl, am 8-15 yn y boreo.

-0- Cymcieithasfa i Wesleyaid Cymru. YN Nghyoadledd y Wealeyaid yn Leeds ddydd LHU, bu y cynllun i ffurfio Cymdeithasfa. i Wesleyaid Cymru i uno'r ddwy Synod--De a Gogiedd-dan ystyriaeth.—Cyflwynwyd adrodd- iad y pwyllgor fu'n trafod y mater gan y Parch H. Price Hughes. Cymeradwyid y Gynadledd i greu corph cynrychioliadol i'w alw yn Gym- deithasfa Wesleyaid Cymru," ac i gynwys 20 o weinidogion ac 20 o leygwyr i'w hethol gan Synod y Gogledd, a deg o weinidogion a deg o leygwyr o Synod y De, yn nghyda llywyddion ac ysgrifenyddion y ddwy Synod, golygydd a goruchwyliwr y llyfrfa, trysoryddion lleygol dwy gronfa y capeli a chenadaeth Deheudir Cymru, a chynrychiolwvr y cylchdeithiau Cym- reig tu allan i Gymru. — Awgrymai y Parch Henry Marchbank mai gwell fyddai cael Cynadl- edd Gymreig ar walian.-Nis gallai'r Paich H. P. Hughes gefnogi hyny am fod y cyoyoiad yn rhy chwyldroadol.—Peoderfynwyd fod llywydd y Gynadledd Brydeinig a'r rhai benodi'r yn gymdeithion iddo i fyned i'r Gymdeithasfa newydd. Bu gwrthwynebiad cadarn i'r cynygiad fod y Gymdeîthasfa i benodi ei Llywydd ei bun. Cymhellid y byddai raid i'r Llywydd fod yn Gymro, ac mai buddiol fyddai ei anerchiad fel cenadwri y gadair at y Cymry, ac nas gallai neb ond llywydd Cymreig wneud hyn. Yn y diwedd cytunwyd fod y Gyrndeithasfa i enwi is-lywydd, fod yr enw i gael ei gyflwyno er ei gadarnhau i'r Gynadledd, fel y gwneir yn Nghynadledd y Werddon. Wedi newid ychydig ar y cynllun gwreiddiol, fe'i derbyniwyd gan y Gynadledd yn amodol, ac y mae'r cynllun i gael ei anfon i'r ddwy Synod Gymreig i'w ystyried yn mhellach, ac hefyd i'r pwyllgor er ei wneud yn gymhwys i'w dderbyn yn Nghynadledd 1898.

0 Dyffryn Clwyd. LLWYDD.j Gall plant Dinbych gann fel eosiaid, ac aeth cor ohonynt i Eisteddfod Corwen ddydd Linn, dan arweiniad Mr David Hughes. Mewn ym- diechfa galed a pblant cerddgar Corwen a Llan- gollen, llwyddasant i enill y llawryf ac yr oedd- ynt chwe' phunt cyfoethocach yn dycbwelyd na pi an yn myn'd. CLYWEEOG.

LLYFjR NEWYDD 0 DDYDDORDEB NEILLDUOL Y11 awr yn barod. 384 tudal. Crown 8vo. Pris 3s. 6ch. COFIANT A PHREGETHAU y Parch. DAVID DAVIES, Bermo, Tan olygiad y Parch. WILLIAM JONES (David Street), LERPWL. I'w gael gan y Llyfrwerthwyr neu drwy y post ar dderbyniad ei werth, gan ISAAC FOULKE^, 8, PARADISE STREET, LIVERPOOL.

Y Cwres a'r Cynhauaf. I MAE'R gwres mawr a dalodd nil ymweliad a, ni gyda nerth ychwanegol yr wythnos olaf yn Ngorphenaf yn parbau hyd yn hyn, ddydd Mer- cher, ac nid oes argoel ohono yn cilio. O'i her- wydd, y mae eisoes mewn manau yn gynhauaf prysur, ac yn argoeli bod y cynaraf a gawsom er's blynyddau. 0-

Cohebiaeth, Y FEIBL GYMDEITHAS A'R JIWBILI. SYR, -Dichon nad yw'n hysbys i bawb o'ch darllenwyr fod Cyfeisteddfod y Feibl Gym- deitbas yn LIundain wedi penderfynu cynyg y llyfrau canlynol yn Gymraeg, gydag arwyddlun cywrain a bardd yn oreuredig y tuallan ar y cover am y prisiau a ganlyn The "Penny "Testament (in Welsh), boards, red cloth, price 2d. The Pearl Bible (in Welsh), in red paste grain, red gilt edges, rounded corners, price Is 9d. The Diamond Bible, references (in Welsh), in red paste grain, red gilt edges, rounded corners, price 2s 3d. Gwna'r Testament rodd hardd i blant yr Ys. gol Sul yn gofladwriaeth o 60ain miynedd teyrn- asiad y Frenhines. Y mae'r ddau Feibl olaf yn gyfaddas iawn fel rhoddion gwerthfawrocacb a dian y gwna eu rhwymiad prydferth a'u pris cymedrol sicrhau prynwyr lawer. Ni fwriedir yn bresenol barhal1 gwerthiant y llyfrau hyn am y prisiau uchod ar ol y flwyddyn hon. Gan y disgwylir y bydd cryn alw am danynt, dylid anion yr arebebion i mewn mor fuan ag y byddo modd i Mr. J. W. Slater, Bible Deposi- tory, 18, S'ater Street, Liverpool.—Ydwyf, yr eiddoch yn gywir, J RICE LEWIS. Hoylahe, Awst 2, 1897.

0: PWLPUDAU CYMREIG, Awst 8 LERPWL. Y MfiTHOOISTlAID CALFINAIDD Prtnce rd-Am 10, E P Jones, Bangor, 6, E Evans Pensarn David street-AM 10, E Evans am 6, E P Jones, IHtzclarence st-10, J Hughes M.A., 6. W Thom as, Maesteg. Netherfield rd-AID 10. W Thomas, am 0, J Hughes, Ohatham street-Am 10 a 6, W 0 Jones, B. P,. CrosshaZZ street -AM 10 a 6 H Jones, D.D. Anfteld road-Am 10 a 6, J 0 Thomas, Aberdyfi. Newsham park-Am 10 a 6, R Morris, Llanarmon. Bontle-Am 10 a 6, T Gray. Birkenhead Am 10.30 a 6, E J Evans Seacombe- Am 10 a 6, R R Williams, Dolgellau. Garston Ain 10 a 6, U, 0 D avieq, B. Se. R(\(1k FerrY-Am 10 a 6, T J Williams. Walton parle-Aln 10 a 6. D Jones, Disgwylfa. Waterloo—Am 10 a 6, W Henry, Yuyton Qiiarry-Am 10 a 6. W Hughes. Peel rorul-Am 10 a 6, E Hughes, Talybont. Holt road-Am 10.30 a Ii, W M Jones. Webster road-Am 10 a 6, W Williams, Southport. New Brighton -Am 10 a 6, L Lewis. West Kirby-Am 10 a 6.0 J Owen, M,A. Yates street-Am 6 16, R C Owen. Brassey street, Birkenhead—Am 6, Market street, Birkenhead—Am 6, St. He'ens—Am 10-30 a 6, J S Roberts. Sanh Wbistoit Am 10 30 a 6. J H Morris. Everton brow ISaesneg)-Am 10.45, a 6.30, W Wynn Davies. OakfieM rd (Haesneg)—Am 10.45 a 6 30, T G Owen, M.A. a W 0 Williams, Rossett. YR ANNIBYNWYR. Tabemacl-Am 10-30, am 6, 0 L Roberts Grove st- Lkm 10.80, J R Parry, Ffestiniog, am 6, E Evans. Park road-Am 10-30, am 6, D M Jenkins. Gt. Mersey st -10 30, E Evans, am 6, D Jones, Rhuthiu. Venstngton-Am 10.30, am:6. J 0 Williams. Trinity rd, BootIe-Am 10.30. J 0 Williams, am 6, Marsh Lane-(Yn yr Ysgoldy Newydd, Malta Road, Marsh I,ane)-Am 10.30 a 6, J H Rees. Clifton rcl, B'head—IO BO, D Jones, 6.15, J R Parry, Feo.combe—Am 10 30 a 6 S Roberts. Vittoria st, B'hea,4-10-30, a 6 15, 8 T Williams, Llanlleshid. Y BEDYDDWYR. JSvrton Village-A m 10.30 a 6. D Powell. Windsor st -Am 10.30 a 6, R Hughes, Uanberis. Fdge Lane-A m 2.30 W Samuel, am 6, Cyf. Gweddi. Car)el ;eion, Bovsfield st-Aiii 10 a 6, R R Williams, LIundain Brasenose Road, Bootle-Am 10 a 6, Knovisle,I,Ro,d Bootle-Am 10.30. J T Wynne, 6, L W Lewis. Woodlands, B'head—1<\30 a 6.15, J Davies. Y WRSLEYATD. Shaw st-A m 10.30, T Hughes, am 6, E Humphreys. Boundary st-Am 10 30, E Humphreys, am 6, Trinity Rd, Bootle-Am 10.30, a 6, Cyf Pregethu. Edge Hil I, Piiinsoll st-10-30, am 6, T Hughes. Knowsley Road- 2.30, E Humphreys, am 6, Cyf Gweddi. Mynidd leio,t A m 10-30 a 6, D G Jones. Claughton rd, B'head-Am 10-30 a 6, J Hughes. Price st Birkenhead -Am 2.30, am 6, W Evans, Widnes-Am 10.30 a 6, A Owen. Garston—Am 2 30 a 6, E Hughes, Earlstown-Am 10.30. H Jones, am 5.80. J Williams. Hermon-Aw 10 30, J Williams, am 6, H Jones, C-olborne-Am 2 H Jones. am 5.30, Brodyr 0 Hermon, Seacombe-Am 2.30 D G Jones, am 6, T Hughes Rock Fern)—Am 2 30, J Hughes, 6, Brodyr o Mynydd Seion. Wigogt-Am 10.30 a 6, P I loyd. Lei(lh-Am 10 30 a 6, E C Hughes, St Helens Am 10 30 a 6, 0 Hughes. Darwen-Am 10.30 a 6, E Davies. Tnldes^ey—Am 2 30 a 6, 0 C Evans. Thato Heath-Am 10,30 a 6, R Tudor. YR EGLWYS 8EFYDLEDIG. Sant Dewi-Am 10.30 a 6, J Davies. M A. Sant Asaph-Am 10.30 a 6.30, E Williams. Sant Nathaniel Am 10 30, Ysgol, am 6.30, W D Jones. St, Winifred, Birkenhead—Am 10.45 a 6.30, R Edwards.

Marchnadoedd. Caer-kwst 2. Gwenith gwyn hen, 4s lie coch eto, 4s 6c y 75 pwys ceirch hen, 2s 6c i 2s 10c y 46 pwys fifa, hen, 4s 9c y 80 pwys indrawn, newydd, 8s 3c y 240 pwys hen eto. 83 6c i 8s 9c. Amwythig.-Awst 2. Gwenith gwyn, 4s So i 4s JOe; coch eto, 4s 6e i 4s 9c y 75 pwys ceirch, 14s 6c i 15s 6e y 225 pwysj ffa, 14s 6c i 15s y 240 pwys. Salford, Awst 2. Biff, 5c i 6fc molltgig, 6e i 8tc cig oen, 7c i 8!e; cig Hoi, 5c i 6. Birmingham, Awst 2. Biff, 5o i 6fc molltgig, 6c i 8c cig oen, nc i 47 2 Sic; molltgig, 6e i 8c. Moch baewn, 8s 6e i 8s 8c; parchyll, 9s i 9s 5c hychod, 6s 3J i 6s 6c y scor. Bangor, Gorph 30. Ymenyn ffres, Is la y pwys wyau, 14 am swllt f ieir, 33 i 4s y cwpl; biff, 63 i 9c molltgig, 10c cig oen, 10c i Ile cig Iloi, 7e i 9c. Caernarfon, Gorph 31. Ymenyn ffres, Is Ie i Is 2c y pwys wyau, 14 i 15 am swllt biff, 6c i 8c molltgig, 6c i 8c cig oen, 10c cig llo, 62 i 8e. ° Dinbych, Gorph 28 Ieir, 38 6c i 4s 6c y cwpl; ymenyn ffres, Is i Is 2c y pwys llestri bach 912c i 10c llestri mawr, 94c wyau, 15 am swllt; blawd ceirch, 2Jcy pwys. Llangefni, Gorph 29. Ymenyn ffres, Is y pwys; wyau, 18 i 20 am swllt; ieir, 3s 6c i 48 6c y cwpl; hwyaid, 4a i 4s 6c perchyll, 18s i 23s y pan; moch tewion, 3c y pwys; ceirch du, 158 6c i 163 y peg. -('" Cig Defaid, Wyn, Bustych, Lioi, o'r fath oreuj wedi'u pesgi a'u lladd yn Nghymru,i'w gael bob dydd- am y pris mwyaf rhesymol ya Siop COED Y BRAIN" 17 Deane Street, gyferbyn a. Marchnad St. John.

Eisteddfod Gzvyr Ieuainc BIRKENHEAD, mm LLUN Y PASVEBRILL Hog. 189S Rhestr gyflawn o'r Testynau trwy anfon starnp ceiniog i'r Ysgrifenydd,— ISAAC DAVIES, 6 Fearnley Road, Birkenhead. AT JOBBERS, HOUSE REPAIRERS, a DRAINERS. Yr wyf yn dymuno gwneud yn hysbys fy mod yn gwneud Planiau a Drawings o bob math'o waith, ac yn unol a bye-laws y Corporation, am1 y prisiau iselaf. Cyfeirier-WILLIAM THOMAS, 34, Norton Street, Liverpool. WANTED for the Home & Registry for Welsh Servants, about t J be removed to No 2, Hope Place, a LADY SUPERINTENDENT. Knowledge of Welsh essential. For particulars of duties and salary apply by letter before September 31, 1897, to' Miss DAVIES, 142, Bedford Street S. 1-" Telephone No. 2308. W. BOOTE. 120, Paddington. Jams, Marmalade, Bottled Fruit and Candied Peel Factory- 61, Mason St., and Brydges St, Pickle, Sauce, &c., Factory- 64, Mason Street. Mineral Water Company- Back Mason Street, Tea Blending Rooms- 122a, Paddington. Coffee Roasting Warehouse- 122, Paddington. Teas, Is. 4d., Is 8d. and 2s per lh Prynwch y Te Cymreig hen ffasiwn. I'w gael yn unig yn y lleoedd canlynol Branch Establishments 124, Paddington, 285, Breck Road, 119, Brunswick Road, 115, Kensington. 121, Prescot Road, Fairfield, 69, Breckfield Road, N. 407, Smithdown Road, 32, Smithdowa Road, 135, Upper Warwick Street, 66, Lodge Lane, 4, St. James' Place, 93, Byrom Street LIVERPOOL.

I GENEDIGAETHAU, PRIODASAtl MARWOLAETHAU. OWENs-Gorph. 30, yn 13, Marion Grove, Birken- head, priod W. D. Owen, ar fab, imarwolaetbau. JONES—Gorph. 29, yn 6, Louisa Street, yn chwe mis oed, Henry Hudson, plentyn Thomas a Margaret Jones. LLOYD—Gorph. 25, yn y Metropolitan Bank, Llan- dudno, priod W. B, Lloyd, ar ferch. PARRY—Awst 2, yn Harrogate, yn 73 oed, Hugh Parry, Peniarth, Bettws, Abergele. Cleddir yrr y Bettws yfory (dydd Gwener). JEt cof sercbus PARRY-Awst 5, 1893. yn 18, Wylva Road, Lizzie Jane, anwyl ferch Hugh a Mary Parry, 29, Albion' Street, yn 16 oed. Printed and Published by ISAAC FOULKES his Printing Establishment, 8, Paradisle Street in the Parish of Liverpool, in the Cou itf of Lan aster.

(Purhad o iudal 5) Cystadleuae-Ji coran o un gynulleidfa heb fod dros 50 o leisiau, (a) "Send out Thy light" (Gounod), (b) "Trig gyda mi (T. Maldwyn Price). Beirniaid, John Thomas, D. Emlyn Evans, a Dr. Rogels. Gwobr laf (gydag arweinffon i'r arwein- ydd, 30p 2, lOp. Ymgeisiodd pedwar o gorau, a dyfarnwyd Cor Bryn Seion, Dowlais, yn oreu, a Chor Horeb, Treforris, yn ail. Cystadleuaeth y canigau (glee parties) o 25 i 30 o leisiau, Canig y Clyehau" (G. Gwent) Beirniaid, D. Emlyn Evans, Dr. Rogers, a J. Thomas. Vrmgeisiodd tri o gorau yn unig allan o'r pedwar ar bymtheg oedd a'u henwau ar y rhaglen. Can- odd y tri vn rhagorol, ond Glamorgan Choristers yn oreu ac yn wir deilwrg. Ar ol talu diolchgarwch i'r llywydd, a chael gair ganddo yntau, tertynwyd y cjfarfod trwy i Miss Maggie Morris, Tonyrefail, ginu "0 na byddai'n haf o hyd a Hen Wlad fy Nhadau." Am ddau o'r gloch, yn Neuadd Tredegar, cynal- iwyd cystadleuaeth y seindyrf milwrol rhwng 24 a 30 o chwareuwjr, "Tanhauser" (Wagner). Gwobr laf, 25p 2, 15p 3, 5p. Ymgeisiodd 5 allan o'r 7 oedd wedi anfon eu henwau i mewn. Cafwyd chwareu campus, a dyfarnwyd Seindorf Caerdydd yn oreu, Pontypwl yn ail, a Seindorf Mogg yn drydydd. Cyngherdd Nos Lun. Cynaliwyd Cyngherdd Offerynol ncs Lun, pryd V cymerwyd rhan gan Seindorf y Royal Marines, dan arweiniad Mr. Winterbottom, a infer o cffer vcwyr rhagorol. Trodd y cyngheidd ailan yn llawer gwell na'r disgwyliad, DYDD MAWRTH. Cyrhaeddodd yr orymdaith o'r Orsqdd i'r babell am chwarter wedi deg, ac yr oedd cynulliad gweddol yn eu disgwyl, a nifer o urddasolion ar y llwyfan. Dyma yn briodol gyfaifcd cyntaf yr Eisteddfod, ac yr oedd golwg galonog ac addawol dros ben ar bobpeth. Ueir fod y pwyllgor wedi bod yn ddoeth i gael dan lywydd ar gyfer pob cyfarfod o'r Eisteddfod, i newid oddeutu canol y cyfarfod. Heddyw y llywyddion ydynt y Gwir Anrhydeddus Arglwydd Tredegar (Ifor Had), a Mr. Albert Spicer, A.S., tra yr arweinid gan Mabon a Chynonfardd. Tarawodd Seindorf Cas- newydd y gan am 10-30 a rhoddasant ddetholiad rhagorol o alawon ein gwlad. Dyma'r cyrn yn tewi, a dacw Cynonfardd ar fiaen y llwyfan, a dyma ni ar unwaith yn nghanol swn a sslin yr hen wyl. Cyflwynwyd Arglwydd Tredegar, llywydd cyn- taf y dydd, i'r cyi¡trfoJ, a thraduododd anerchiad byr. Yna gwetre:ddiwyd y lie gan yr arch-g&ntwr Ben Davies, a chafodd riderbyniad brwd. Rhodd- odd ddatganiad o Waft her angels" (Jephtha), ac mewn atebiad i encor byddaroi, swynwyd ni gaD O na byddai'n haf o hyd." Dyma gychwyniad bendigedig i'r Eisteddfod, ac nid oes genym ond gobeithio y parha y brwdfrydedd hwn i fynu trwy yr wythnos. Yo neaaf, gahvyd ar yr Archdderwydd Hwfa Mon i ddarllen ei awdl. Dyma yr Hwfa derwyddol ar ei draed, a dylifa allan raiadrau ar ol rhaiadrau 0 gleciadan cydaeiniaid nes ysgwyd y babell. Beirniadaeth gafwyd yn nesaf ar y Brodwaith gan Mrs Edwin Phillips a Miss Evans, Caerdydd. (a) Gwyneb perdoneg. Gwobr, 3p. Goreu, Miss E. W. Knight, Casnewydd. (b) Y mat traed mwyaf celfydd wedi ei wneud o fin ddarnau o frethyn. Gwobr, 2p. Goreu, Mr C. J. Morley, Casnewydd. (c) Hulyn bwrdd brodiedig. Gwobr, 3p. Goreu, Miss Esme Jones, Treffynon, Ni ateb- odd amryw o'r rhai buddugol i'w henwau yn adran celf. Cyhoeddir y rhestr yn gyflawn eto. Beirniadaeth ar y gwaith edau a nodwydd— Llaeswisg wlanen i wryw, lp,, Mrs M. Griffiths Abertawe. Llaesgob wlaDen i fenyw, lp, Miss Geraldine Lightkins. Gwisg i blentyn dan saith oed, lp, neb yn deilwng. Delwau wedi eu gwisgo mewn arddull Gymreig, 2p, 2;1 1 p, Mrs Gwilym Thomas, Casnewydd 2, Doily Jones. Gwisg nos i fenyw, lp, Mrs M. M. Llewelyn, Reading. Par o socasau i wryw wedi eu gwau a Haw hefo edafedd Cymreig, 15s, Mrs Jane Roberts, Arenig, Alexan. dria Roid, Gwrecsam. Mantell a Chwcwll gyfaddas i'w gwisgo gan fenyw mewn cyngherdd, 2p, Miss K, M. Davies, Casnewydd. Yna cafwyd cystadleuaeth ar yr u awd soprano (a), Recit., "0, welcome now," Air., "0, how pleasing to the senses" (Haydn's Seasons), (b), "The Holy Light" (IV. Davies). Gwobr, 5p 5a. Caf- wyd datganiadau rhagorol, a dyfarnwyd Miss M. Isaac, Caerdydd, yn oreu. Rhoddwyd gwobr ar bsnig o 2p 2s i Miss Cissie Pritchard, Cefn Mawr. Beirniadaeth ar Y Farwnad i Argljvvdd Aber- dir." Gwobr, 5p. Beirniaid, Dyfed, Ceulanydd, ac Elfed. 2 o ymgeiswyr, goreu,Bryfdir, Fiestiniog. Cywydd Trydaniaeth." Gwobr, 5p. Beirn- iaid, Dafydd Morg&nwg, Tafolog a Pedrog. 8 o ymgeiswyr, Brynfab, Pontypridd, yn oreu. Englyn Y Cwch Gwenyn." 90 o ymgeiswyr. Ni atebodd y buddugwr, Rhys," i'w enw. Cystadleuaeth.—Uuawd ar y Crwth, i rai dan 16 oed. Romance (Ersfield). Gwobr, laf, 2p 2s 2, lp Is. Goreu, Miss Marion Morgan; ail, Master Robert Evans, Abertillery. f. Cystadleuaeth ar y berdoneg (i rai dros 16 oed). !(e' Bach's "Fugue in A flat." (b). Beethoven's "Sonata in A flat. I (c). Mendelssohn's Schell Und Beivegiick." Gwobr, laf, lOp 2, 3p. Goreu, Miss Maud Evans, Llundain; ail, Miss Josephine Griffiths, Casnewydd. Wedi hyn, cafwyd datganiad swynol o "Bedd Llywelyn gan Miss May John. Yna cafwyd "beirniadaeth y Milwriad Bradney a Mr Ernest Rhys ar y traithawd "Lien Gwerin Gwent." Gwobr, ;610. Yr oedd tri wedi ymgeisio a hyny yr I- ur Iwyddianus, ond yr oedd un yn tra rhagori, sef yr un yn dwyn yr enw Gwynliiw," yr hwn ni atebodd i'w enw. Yn nes&f deuwyd flt gystadleuaeth ddyddorol a lienafol, a'r hen sydd auwyl i bob O)mro, sef cystadleuaeth i ferched, datganu I Y Deryn Pur" gyda'r deljD, Y cjsttdleujdd i gyfeilio ei hunan ar y Delyi, Gymreig. Yroeddpedair wedi anfon m henwau i mevsn, ond yr anfiodus un yn unig wnaeth ei hjTTiddangosiaci ar y llwyfan sef Miss Margaret Irene Jones, Bontnewydd, -a dyfarnwyd lil yn wir deilwng o'r wobr o ^5 5s. Ar hyn rhoddodd Cynonfardd yr awenau i fynu Mabon, yr hwn a gafodd dderbyniad crossawus Cyflwynodd yntau yr ail-lywydo, sef Mr Albert Spicer, A.S., a chawsom anerchiad byr ganddo. Gan fod genym chwarter awr hyd ddau o'r gloch, yr adeg benodedig i'r ail gystadleuaeth gorawl, Luwyd yn difyru ein hunain trwy ganu ''Hen Wlad fy Nhadau" dm arweiniad Mabon. Canodd Mr, R. C. Jetkins, Llanelli, yr unawd. ÍI Am ddau o'r gloch deuwyd at yr Ad Cystadleuaeth Gorawl i gorau o 80 i 100 o leisiau, (a) "Rest here in peace" (Bach), (b) "Coed yr Hydref" (Emlyn Evans). Gwobr (gydag arweinffon aur i'r Arwein- ydd), j £ 75; ail wobr ^25 (gyda gwerth 2p o gerddoriaeth gs»n Mri Novello). Beirniaid, Syr A. C. Mackenzie, Mr D. Jenkins, a Dr. Rogers. Yr oedd 13 o gorau wedi anfon eu henwau i mewn, ond 9 ddaeth yn mlfen, a chanasant yn y drefn ganlynol :-1, Pontycymmer Choral Society; 2, Pontypridd Temperance Society; 3, Efail Is..f United Choir; 4, Morristoo Glee Society 5, Brynamman Choral and Glee Society 6, Cardiff Glee Society; 7, Blaenycwm, Rhondda 8, Builth Choral Society 9, Dowlais Temperance Choir, Cymerodd y gystadleuaeth hon dair awr o amser, ac yr oedd y brwdfrydedd yr uchel. Traddododd Elfed ei feirniadaeth ef a Dyfed a Ceulanydd, ar y ddrama Cyflafan y Fenni," neu unrhyw destyn arall yn hanes Cymru. Gwobr, 20p. Yr oedd wyth wedi ymgeisio, a rhanwyd y wobr rhwng "Ap Gerallt" a Cunedda Wled ig,' ar yr amod eu bod eu dau yn diwygio eu cyfan- s >ddiadau. Y buddugwyr oeddynt R. A Griffith, Caernarfon, ac R. H. Roberts (Glan Cledwen), Ysgol Maenan, Llanrwst, yr hwn sydd wedi marw er pan ysgrifenodd y ddrama. Deuawd i soprano ac alto, "The song of the birds" (Rubt.*Ytstei -). Gwobr, 4p 4s. Cystadleuaeth ddyddorol a gwir ragorol oedd hon, a rhanwyd y wobr rhwng Miss Marian Isaac a.'i chyfeilles o Gaer- dydd, a Miss Maggie Morris a'i chyfeilles o Ton. yrefail. Beirniadaeth ar y rhangan i gorau meibion Gwobr, lOp 10s. Ymgeisiodd saith, ond ni ateb- odd y buddugwr i'w enw. *?■ Yna traddododd Syr A. C. Mackenzie y feira- iadaeth ar y corau. Yr oeddynt wedi cael eu llwyr foddloni yn y gystadleuaeth ragorol iawn yn mhob ystyr. Rhoddasant y wobr flaenaf i gor Buallt (arweinydd, Mr Alfred Morgan), a'r ail wobr i gor Treforris, yn nghanol cymeradwyaeth gyffredinol. Dydd Mercher (gyda'r pellebyr). Enillwyd y goroc heddyw am yr arwrgerdd gan y Parch T. Mafonwy Davies, gweinidog Annibynol, Blaenafon. Am gyfieithu "Yr Enaid o waith Islwyn, rhanwyd y wobr o 5p rhwng y Parch Edmund O. Jones, ficer Llanidloes, a Morfudd Eryri, Caergybi.