Y Cymro

--0-- G WRECSAM Damwain a Gwared igaeth. -Bore Llun Gwyl y Banc, yr oedd ceffyl a cherbyd yn sefyll o flaen Gwestty'r Horns, yn cynwys tri o ddynion a thair o ferched. Troes y dynion i mewn i'r gwestty i wlycbu eu cyrn pori sychlyd, gan adael y tair merch yn ngofal y cerbyd. Anes- rnwythodd yr anifail, a symudodd yn mlaen. Gaf. aelodd un o'r merched yn un ochr i'r ffrwyn. a throes i mewn i Fferyllfa Mr. Rowlands, 1, Bridge Street, a bu agos i Mr. Rowlands a chyfaill iddo, y rhai oeddynt yn sefyll yn y drws, gael eu lladdj ond yn ffodus symudasant mewn pryd cyn derbyn niwed. Aeth tu ol y cerbyd, fodd bynag, trwy y tfenestr (plateglass) nes ei chwilfriwio yn gyrbibion. Ytl ffodus eto, yr oedd y ffenestr wedi ei hyswirio. Yr oedd yr olwg ar Mr. Jones, trafaeliwr, Ruabon Koad, a Mr. Rowlands, fel pe buasent wedi trochi eu hwynebau mewn pwll calcb. Gan fod pysgotwyr y Ddyfrdwy yn dyoddef cryn aafyd oherwydd piinder pysgod, bwriedir agor cronfa i'w cynorthwyo i fyw. -0-

PEIRIANT CYWRAIN. PEXEIANWAITH rhyfeddaf a chywreiniaf mewn bod iZJ °or.Ph dynol, a dylai pob dyn ymdrechu dyfod i r^ood ei weithrediadau hyd y gellir, gan fod llawer u cysur yn dybynu yn ami ar ein gwybodaeth ohon- hwn at° ,? lad rhana". y peiriant hynod Hawer un wedi eu f eddianu gan f raw ac ofnau herwydd ei anwybodaeth o beirianwaith y v D-ai ^ybiant eu bod yn dyoddef oddiwrth glefyd b glon pan nad ydynt yn dyoddef ond oddiwrth dlffyg reuliad. bleOlir y cylla ychydig islaw y galon, a phan y anX"1}- wynt yn y cylla, yr hyn a achosir gan atal r! -lu ,T-mae y cyHa yn cbwyddo ac i raddau yn ei rheolaidd y galon, neu yn cyflymu ddoln^1 Y' ^^blinir ef gan ofnau mai clef yd neu Ystir J/ ga syddarao, a meddienir ef gan Iselder disail vT neu y I ruddglwyf, mewn canlyniad i'r ofnau yw vl y?' pa^ ™?vyn &wirionedd annhrefn yn y cylla yr °1 r°' ac os syroudir yr achos, diflana rp ^hiau yn fuan. iiHaXJ1S1mewn am;ryw wledydd mai meddyg- QuininJ^fledlS at;,h(jI1 annbwylderau y cylla yw pa^b°v(&"erS, trZJ^ EvT- (?an hyny dylai tardd1i ^/2 dyoddef dan unrhyw ddolur sydd yn Bitten P,' treuliad wneud prawf teg o Quinine yri cympTOfi ^v:ans- *jan dynion diegwyddor hwn ya raantais o boblogrwydd y meddyglyn °hon0 rl?Jnyg ''w cwsmeriaid efelychiadau gwael ^ilv'm P 1 pawb Pan yn ei brynu, edrych fod enw ttewn nntlTfo8 Ir y label y stamP a'r btel Gwerthir ffefiirtV i° a 48 yr un ^an bob fferyllydd, ta°gion Agae-^1 yn umongyrchiol oddiwrth y perch-

Uchel-Wyl y Wesleyaid. DYDD Mercher, cyflwynodd y Parch H. Price Hughes y c "estiwn o ffurfio Cymdeithasfa Gymreig i sylw'r gynadledd fugeiliol yn Leeds. Bu ystyr- iaeth faith ar y cynllun, ac ar y diwedd cymerad- wywyd ei egwyddor a mabwysiadwyd rheolau ei gyfansoddiad. Penderfynwyd ei gyflwyno i sylw pellach v ddwy Synod Gymreig fel y gellir ei tab- wysiadu'n derfynol yn y Gynadledd fawr y flwydd- yn nesaf.

LLEOLIAD GWEINIDOGION Y GOGLEDD. Dinbych, David Jones (D), yr hwn a newidia ddau Sul yn mhob chwarter gyda gweinidogion o Gylchdaith Rhyl. s S Rhyl, Ishmael Evans, Robert William Jones (Prestatyn Rhyl); William Hugh Evans, Uwchrif. Rhuthin, Robert Lewis (B). Corwen, John Wesley Hughes, yr hwn a newidia ddau Sul yn mhob chwarter gyda gweinidog o Gylchdaith RhuthiD. <-j s s Llangollen, Richard Mon Hughes. Cefn (Ruabon), Moses Roberts, yr hwn a newid- ia ddau Sul yn mhob chwarter gyda gweinidog o Gylchdaith Llangollen. Coedpoeth (Wrecsam), Lewis Owen, J. Robert Ellis (Wrecsam), Thomas Hughes (c) (Brymbo, Wrecsam). Llanrwst, John Price Roberts, Thomas Charles Roberts (Penmachno, Bettwsycoed), Francis Ed- mund Jones (Eglwysbach). Abergele, Rowland Rowlands, David Meurig Jones (Llandulas). Conwv, Thomas Owen Jones, William Arthur Jones (Colwyn Bay) Llandudno, David Jones, yr hwn a newidia ddau Sul yn mhob chwarter gyda gweinidogion o Gylchdaih Conwy. Lerpwl (Shaw Street), Edward Humphreys, Thomas Hughes (Bootle); John Kelly; William Jones, Owen Lloyd Davies, Uwchrifwyr. Lerpwl (Mynvdd Seion), Hugh Jones (Birken head), John Owen Parrv, Arthur W. Davies (Ashton-in-Makerfield, Newton-le-Willows, sir Lancaster). Y Genadaeth Gymreig, Owen Hughes (Widnes). Treffynon, Joseph Owen, David Thomas (Caer- wys. Llanasa (Treffynon), Hugh Curry, David Gwyn- fryn Jones, Ffynongroyw (Treffynon). Bagillt (Treffynon), Benrv Hughes, Richard Morgan (Caerlleon), Richard Tudno Davies (Fflint). Wyddgrug, Thomas Jones-Humphreys, Philip Williams (Coedllai), J f Beaumaris, John Cadfan Davies, Aneurin Lloyd Hughes (Llangefni, Mon) Robert Jones, Uwchrif. Amlwch, Daniel Marriott, yr hwn a gyfnewid ddau Sul bob chwarter gyda gweinidogion o Gylch- daith Caergybi. Caergvbi, William Evans, Peter Jones, Aber- ffraw (Mon). Caernarfon, Hugh Hughes, T. Nicholls Roberts (Porthdinorwig), Richard Hopwood (Penygroes). Richard Jones-Williams (Penisa'rwaen) Owen Williams, Uwchrif, Bangor, Richard Lloyd Jones, Philip Price, Hugh Owen (Llanfairfechan). Golygydd y Goruchwyliwr y Llyfrfa, John Hughes (Bangor). Tregarth (Bangor), William Caenog Jones. Wm. Owen Evans (Bethesda, Bangor), Thomas Davies (Rhiwlas). Pwllheli, Robert Curry, William R. Roberts (Criccieth); D. Anwyl Williams, Uwchrif. Porthmadog, Edward Jones (Talsarnau). Owen Evans, Hugh Evans (Blaenau Ffesniog); Griffith Jones, Uwchrif. Dolgellau ac Abermaw, Peter J. Roberts (Aber- maw), S. Parry Jones (Dolgellau), Morris E. Jones (Llanbedr, Meirion). Towyn, Robert Jones, R. Garrett Roberts (Ab- erdyfi). Dinas Mawddwy, David Morris, yr hwn a gyf- newidia un Sul yn mhob chwarter hefo gweinidog- ion o Gylchdaith Towyn. Llanfyllin, Richard Morgan, John Evans, Llan fechain. Llanrhaiadr, John Felix (Croesoswallt), O. Ma- doc Roberts, Wm. J. Jones (Llansilin). LUnfair (Trallwng), D. Angel Richards, John Smith (Meifod). Hanley (Stoke on-Trent), John Pierce. Stockton on Tees, E. Mostyn Jones. D.S.—Bydd John Fierce ac Edward Mostyn Jones yn gweitbredu tan gyfarwyddyd cadeirydd y rhanbarth. (o)

Cyfarfod Misol Liverpool. CYNALIWYD C. M. Awst yn Crosshall Street nos Fercher, 4ydd, tan lywyddiaeth Mr J. Harrison Jones. Oherwydd bychander y cynulliad, fe oed- wyd penodi pwyllgor yr ymweliad tair-blwyddol, cystal ag ystyried aohos Mr W. B. Roberts (Chat- ham Street) a Mr Howell Harris Hughes (David Street) ar derfyn eu blwyddyn brawf. Yna caed ymddyddan dyddorol rhwng y Parch W. M. Jones a nifer o'r pregethwyr ieuainc, sef Mri R. Roberts (Walton), W. Griffith (Fitzclarence Street), J. H. Morris (Holt Road), T. J. Willian s (Rock Ferry), H. P. Roberts (Seacombe), a John Evans (Princes Road). Rhoed cyfarwyddyd a chynghorion rhagorol iddynt hefyd gan y Parchn O. J. Owen, M.A., a T. Gray. Y Parch W. O. Jones, B.A., a roes adroddiad o Gymdeithasfa Porthaethwy, gan alw sylw yn nghyntaf at y trefniad sydd bellach rhwng cyfun- debau Ymneillduol Ysgotland, Iwerddon, i dder- byn aelodau symudol o eglwysi'r Corph yno—y Parch Lewis Ellis, Rhuddlan, i fod yn ysgrifenydd yn nglyn a hyn wedi hyny at yr angen am i'r C.M. benodi pwyllgor i edrych ar ol materion addysg, a gwylied rhag bod plant Ymneillduwr yn cael eu hanfon i dderbyn eu haddysg i ysgolion Eglwysig, yr hvn sy'n dra chyffredin mewn rhai ardaloedd yu Nghymru, ac i raddau hefyd yn mhlith Cymry Lerpwl a'r cyffiniau. Pwysodd hefyd ar fod y casgliad at yr Achosion Seisnig yn cael gwell cefnogaeth. Hysbyswyd fod eglwys Stockton-on-Tees wedi rhoddi galwad hollol unfryd i'r Parch William Phillips, Abertawe, i'w bugeilio a phasiwyd i anfon cenadwri at y Gymdeithasfa nesaf yn gofyn iddi gadarnhau hyny. Cyflwynwyd dwy addaweb-un am l,000p a'r llall am 50OP-oddiwrth eglwys Seacombe i'w di- leu, Yr oedd yn llawen iawn gan y C.M. weled cymaint tafell o'r ddyled wedi ei thori ymaith. :0: Although Flour is much dearer, the prices for Cornubia Self-Raising Flour have not been raised.

Y Senedd a Helynt y Penrhyn. YN Nhy'r Cyffredin nos Fercher, sylwodd Mr William Jones nas gallai fyned yn ol at ei etholwyr heb alw sylw'r Ty at gwestiwn Arglwydd Penrhyn a'r chwarelwyr. Adgofiai'r Ty iddo ar .ddechreu'r tymhor alw sylw at y ffaith fod y dynion wedi gosod eu hunain yn ddiamodol yn nwylaw Bwrdd Masaach. Fodd bynag, gwrthododd Arglwydd Penrhyn yn bendant ganiatau unrhyw ymyriad allanol yn y mater, ac felly yr oedd y sefyllfa heb newid o gwbl. du dwy gynadledd rhwng Argl- wydd Penrhyn a'i weithwyr, ond ofer holiol fuont hyd yn hyn. Gofynodd a oedd yn bosibl dyfod i ddealltwriaeth dda pan y llefai y prif oruchwyl- iwr ar draws y bwrdd wrth arweinwyr y dynion "Dyna gelwydd." Gwyddai mai y goruchwyliwr oedd y mwyaf cyfoethog, ond anturiai ddweyd mai arweinwyr y gweithwyr oedd y mwyaf bon- eddigaidd. Cwestiwn y rheolaeth oedd yn gwa- hanu'r pleidiau, ond wrth ofyn am hawl i uno nid amcan y dynion oedd '/myryd a'r rheolaeth o gwbl. Y cwbl a geisient o--dd undeb i ddwyn cwvnion eu cydweithwyr gerbron y rheolaeth. Nid oedd angen canmol ymddygiad y dynion yn ystod yr un mis ar ddeg y buont allan-rhoed teyrnged iddynt am hyn gan y Barnwr Ridley. Y rheswm am hyn oedd cymeriad moesol a chrefyddol uchel y dynion. Bu dyoddefaint mawr yn ystod y tymhor hwn. Andwywyd masnach lechi yr ardal; a dirwasgwyd y man-fasnachwyr ac eraill oblegyd hyn. Cynelid y dynion a'u teuluoedd gin undebau llafur, a chaent gydymdeimlad y wasg a'r byd gwareidd- iedig. Yn ngwyneb y dyoddefaint enfawr, prudd oedd meddwl y fath "llu a feddai un dyn i reoli tynged miloedd o deuluoedd gyda'r mwyaf hedd- ychol yn y deyrnas. Dywedai Arglwydd Penrhyn yr ymladdai'r frwydr i'w therfyn eithaf. Gofynai ef (Mr Jonea) a oedd yn ddoeth neu ddymunol i ganiatau i'r annghydfod barhau, a gofynai i Lyw- ydd Bwrdd Masnach, caredigrwydd yr hwn a gyd- nabyddai, ai ni allai'r Llywodraeth ddylanwadu ar Arglwydd Penrhyn i dderbyn cyflafareddwr i geisio terfynu'r annghydfod anffodus. Mr Ritchie a sylwodd nas gaUai gwyno fod y boneddwr anrhydeddus wedi codi'r cwestiwn, nac ychwaith am yr araith a draddododd. Yr oedd hefyd yn barod i dystio fod Mr Jones bob amser. yn gyhoeddus a chyfrinachol, wrth ymwneud a'r cwestiwn, wedi dangos ysbryd cymedrol, parod i gytuno, a da ganddo ef fuasai i eraill fod wedi dangos ysbryd cyffelyb wrth drafod yr anhawsder hwn. Gwyddent oil fod Bwrdd Mas. nach wedi ceisio dwyn y pleidiau yn nghyd gyda golwg ar ddod i ddeallbwriaetb. Gwrthododd Arglwydd Penrhyn ganiatau i neb oddiallan ymyryd, ac yn ddiddadl yr oedd ganddo hawl gyfiawn i wrthod. Tra y cydnabyddid fod gan- ddo'r hawl hwn, da oedd ganddo ef (Mr Ritchie) feddwl mai nid dyma'r agwedd a gymerid yn gyffredin mewn helyntion llafur gan y meistriaid ac er pan ddaeth Deddf Cyflafareddiad i rym, bu llawer o feistriaid a gweithwyr yn apelio am ymyriad Bwrdd Masaach, a chydag un neu ddau o eithriadau buwyd yn llwyddianus i ddod i gytun- deb. Cyfarfu Arglwydd Penrhyn ei weithwyr mewn cynadledd a drefnwyd gan Fwrdd Masnach, a chyffesai Mr Ritchie fod ei obeithion yn uchel y deuid i ddealltwriaeth derfynol ynddynt. Yn anffodus, ofer fu'r cynadieddau. Caniataodd Arglwydd Penrhyn un neu ddau o bethau i'r dyn- ion a chredai Mr Ritchie y buasai effaith y cyn- adleddau yn twy boddhaol onibai am y ffaith fod trydydd berson yn bresenol. Gan fod Arglwydd Penrhyn wedi cydsynio i wrando pwyntiau amgen nag eiddo y cwestiwn o ymyriad a'r rheolaeth, a'r dynion ar y llaw arall wedi dweyd nad oedd gan- ddynt un bwriad o ymyryd yn y cyfryw reolaeth, credai fod gobaith y deuid i gytundeb. Ond teim- lai fod yn anmhosibl iddo ef na Bwrdd Masnach gynyg i Arglwydd Penrhyn na'i weithwyr unrhyw gyflafareddiad yn awr. Rhaid oedd i'r cais ddod oddiwrth y ddwy blaid eu hunain. Mor bell'ag yr oedd a wnelai ef yn bersonol a'r mater, croesawai yn gynes unrhyw gwrs yn y cyfeiriad hwnw gan Arglwydd Penrhyn neu ei gyn-weithwyr. Ond ofer fuasai ymyryd heb i'r pendefig a'r dynion ddymuno hyny. Da oedd ganddo dystio i ym- ddygiad rhagorol y dynion. Nis gallasai 'dim fod yn well, a hyderai y byddai i hyny ddenu Argl- wydd Penrhyn í arfer moddion i ddwyn i derfyn yr annghydfod anffodus oedd yn achosi dyoddefaint mor fawr.

-0-- Nodion o'r Ddinas. Gan CWILSYN]. EISTEDDFODA a mwynhau haf y wlad y bu mwyaf- rif Cymry Lerpwl yr wythnos ddiweddaf. Aeth torfeydd i Edeyrnion, a chawsant arlwy fras yn Nghorwen. Torodd Cor Birkenhead ei gyhoeddiad, a gwan-galonodd meibion cerddgar Walton ac ni ddaeth nemawr o yspail yr wyl yma. Nid oedd siawns i neb hefo Miss Alice Hughes, Birkenhead, ar ganu, a diau ei bod yn diolch am y cynhauaf erbyn hyn. Cantores felus ydyw, a theilyngai'r llwydd. Ddaeth yr un wobr yma ychwaith o Eisteddfod fawr Casnewydd. Rhyfedd hyn, pan gofir gynifer y doniau svdd genym. Modd bynag, fe gynrychiol id Cymry Lerpwl yn yr wyl gan Pedrog-y fo oedd yn rhoi llathen ar y prif-feirdd yno, ac y mae'n feistr ar y gwaith hefyd. Collodd Pedrog ei englynion byrfyfyr yn un o'r cyfarfodydd, a phan ddaeth yr amser i'w traddodi bu mewn cryn helynt. O'r diwedd cafodd hwynt yn mhoced ei drowsus. Mae un papyr wrth gof- nodi'r ffaith yn gofyn Gwarchod pawb ai dyna lie mas'r awen Gymreig wedi myn'd ?" Wel, wir, diau genyf fod mwy o awen yn mhoced Pedrog nag yn mhen llawer un ymgyfenwai yn fardd y dydd hwnw. Y 27ain cynfisol cafodd plant cenadaeth Rigby Street bleserdaith i Meols, a dywedir fod y cwmni oil yn rhifo tua 280. Cawsant fwynder mawr, a digon o ymborth danteithiol hefyd, ac anrhegwyd y plant a theganau cyn dod adref. Wn i am neb yn haeddu mwy o barch a diolch na'r caredigion hyny sy'n gofalu am y Iluaws plant prin eu cysur sy'n byw yn mharthau isaf y ddinas. A dyma'r hen gyfaill dyddan Mr Humphrey Lloyd wedi myn'd yn aberth i swynion serch, ac fe gerddodd ef &'i fun at yr allor yn nghapel Chatham foreu Sadwrn. Un o fechgyn mwyneidd- iaf y ddinas ydyw ef, a gwn y dymuna pawb lwc dda iddo. Mae wedi canu a beirniadu Ilawer-fe ggn yn well wedi cael beirniad newydd sydd wrth ei fodd ac yn ei ddeall mor dda, a gobeithio na ddaw byth annghydsain i ddeuawd bywyd y ddau.

Barddoniaeth. DIWRNOD I'R FRENHINES. Dydd bynod o dda'i hanes—a'i Iwyddiant Goleddwn yn gynes Ond tylawd ddiwrnod di les— Fe 'rown hwn i'r Frenhines. G. DEUDRAETBL

Y BEDD LLE cymwys i orphwyso—ydyw bedd, Rhaid i bawb fyn d iddo- Cryf fel y gwan dan ei d6 A theyrn marwolaeth arno Yr yswain swell pan ddelo—yn denant, Anedd hwn roir iddo Hyd a lied, ac nid all o Gael 'chwaneg, y gwalch, yno.

BEDDARGRAPH DYN GLWTH. Trwy ei ddydd bwvtawr oedd o,—a lluniaeth Nid oedd llenwi arno, Ond yn y glyn dyma. glo Ar ogoniant awr ginio.

Y MOR. Hylif mewn gwely helaeth-yw y mor, Un mwy na'n dirnadaeth O'i fawredd trwy ddeddfwriaeth Yn troi i gusanu'r traeth. MADRYN.

:0: Y DON ASSOCIATION SIWTIAU OLWYNO AM BRISIAD POBLOGAIDD.-Mae Y Don Association Lord Street a Paradise Street yn awr yn dangos y Patrymau newyddion o Siwtiau Olwyno am y tymhor presenol, ac yn eu plith ceir rhai o'r patrymau mwyaf hardd a chwaethus. Y maent wedi eu gwneud a'u gorphen yn y dull goreu'n bosibl, ac wedi eu leinio a gwlan iechydol. Gellir eu cael yn ffurfiau Lounge neu Norfolk, pob maint,: am 16s. 10c. y siwt, llawn werth 36s. Anfonir patrymau trwy y post yn rhad ond gwneud cais am hyny.

DALIER SYLW AIL AGORIAD GWESTTY GWALIA (GWALIA HOTEL), UPPER WOBURN PLACE LLUNDAIN, 0 dan arolygiaeth bersonol yr hen berohenog & pherchenog presenol GWESTTY GWALIA, FFYNHONAU LLANDRINDOD. Er mwyn yr hen amser gynt," Dymuna'r perchenog hysbysu ei gyfeillion a'i gydnabyddion lluosog (a phawb eraill ag y bydd yr hysbysiad yn fantais iddynt) fod y Ty uchod wedi ei adgyweirio, ei brydferthu, a'i ddodrefnu drwyddoo'rnewydd, a chan ei fod yn hyderus y bydd "Gwestty Gwalia" yn gartref oddicartref fel aynt, apelia am eu cefnogaeth. Mae mewn man canolog a chygeus, Y telerau yn rhai anarferol o renymol. Am bob hysbysrwydd chwanegol, anfoner at Mr. EDWARD JENKINS, GWALIA HOTEL, Upper Woburn Place, LONDON. A CHAS. R. HALL, 9ENERAL LETTERS CUTTER & ENGRAVER 53 PARADISE STREET, LIVERPOOL. MANUFACTURER OF BURNING BRANDS, STENCIL PLATES, RUBBER STAMPS, BRASS PLATES, &C. ELIAS & OWEN, Paint Manufacturers & Oil Merchants. OFFICE-IMPERIA CHAMBERS, 62, DALE STREET. WORKS-DUTTON STREET. LIVERPOOL Telegrams—Caradoy, Liverpool. Telephone 6970 J. HENRY JONES (Late Saunders & Roberts) TAILOR & DRAPER, 19; CABLE STREET, LIVERPOOL. Late Gutter at F. S. Lowy, London. Excellent New Stock for Selection. (yl BEAUMARIS GRAMMAR & COUNTY SCHOOL HEAD-MASTER E. MADOC JONES, M.A., Downing College, Cambridge (Mathematical Honours ASSISTED BY EXPERIENCED UNIVERSITY STAFF. A FEW BOARDERS received by the Head, master at the SCHOOL HOUSE. Superior accommodation. Perfect sanitary arrangments, Moderate Terms. Prospectus on application to HEAD-MASTER.

ICOLEG Y GOGLEDD, BANGOR (Un o'r Colegau yn Mhrifysgol Cymru). PRIFATHRAW: H. R, REICHEL, M.A., ydag Unarddeg o BrOifeswyr.Tri o Ddarlithwyr, a Dan ar bymtheg o Athrawon eraill. Dechreua y tymhor nesaf Hydref 5, 1897. Parotoir ar gyfer Arholi*dau Prifysgol Cymru, rhai o eiddo Prifysgol Llundain, y Cwrs Meddycjol yn Mbrifysgolion Edinburgh a Glasgow, ae arholiadau eraill. Rhoir addysa; arhenisr mewn Araaethydd- iaeth ac Electrical Engineering. Mae yn y Coleg Adran Normalaidd i athrawon elfenol a chanof raddol. Cynygir droa 20 o ysgoloriaethau, yn amrvwio mewn gwerth o £40 i £ 10 y flwyddyn i'r rhai fyddo'n ymaelodi yn y Ooleg gyda dechreu y tymor nesaf. Bydd haner yr Ysgoloriaethau yn gyfyngedig i Gvmrv. Dechreua yr arholiad am danynt Medi 21.-Ceir pob manvlion gan JOHN EDWARD LLOYD, M.A., Ysgrifenydd a Chofrestrydd,