Y Cymro

-0- Chwarelwyr diofal yn Llanddulas. YN Llys Ynadol Abergele, ddydd Sadwrn, dygodd Peter Jones, goruchwyliwr chwareli Llanddulas. gyhuddiad yn erbyn chwech o'i weithwyr, sef J.R. Davies, Wm. Williams, R. Evans, W. A. Evans, D Davies, a R. Edwards, o dori rheolau'r chwarel oedi yn galw arnynt ymochelpan oeddis yn saethu. .-Aidefodd y chwech ea henogrvydd.-Sylwodd yr erlvnydd ei fod ar y 24ain cynfisol ar ben y chwarel gydag Arolygwr y Llywodraeth pan y canfu r dynion hyn. Gollvngwvd ergyd allan, ond ni cheisiasant noided, Ni ddymuulti bwyso am ddirwy drom.—Y cadeirydi a sylwedd mai dyma'r achoo c,)taf or fath i ddod y Ilys. Nid I oedd y dynioa yn yicddwya yn gvfiawn atynt eu I hunain na'u teuluoedd na'u maistri wrth fod mor ddiofal. Rhoddent eu kuca5u yn ffordd perygl, I gan wneui y me'atrisid ya agored i gael eu herlyn. j Pe digwy Idai da ni ehredai y gallent hawlio j iawn, ohe v. ydd iddynt dori'r theolau. Dirwywyd hwy i Is yr un a'r costs. |

Prifathraw newydd Coleg Llanbedr. DDYUD Mawrth, penodwyd y Parch Ll. J. M. Bebb, o Goleg Brasenose, Rhydychain, i'r swydd hon er y disgwylid unwaith gan bobl syml rnai y Cymro ieuanc boneddigaidd a dysg. edig, y Parch G. Hartwell Jones, M.A xheitb- or Nutfisld, a ddewisid.

Helynt Clowyr y De. Nos lau, derbyniodd Mr Abraham, A.S., lythyr oddiwrth Mi Ritchie, Llywydd B wrdd Mas nacb, yn bysbysa ei fod am gydsynio k chais y glowyr i benodi cyflafareddwr yn nglyn a'r helynt anSidus ucbod. Adgofia Mr Ritchie befyd na fydd gan y bDneddwr a benodir ddim galluoedd gorfodol, ond bydd iddo geiaio hyd ithaf ei allu ddwyn y pleidiau ya nghyd er eu heddychu. Dywedir na fydd i Syr W. T. Lewis, un o'r prif feistri, dderbyn cyflafareddwr. Os gwir hyn, grymusir achos y dynion, oblegyd y maeat hwy'n awyddus iawn am ddod i delerau hedd weh. Yn unol a'r addewid xichod, gofynodd Mr Ritchie i Syr Edward Fry (diweddar un o Arglwydd-Farnwyr Llys Apêl) weithredu fel cyflafareddwr, a cbydsyniodd yntau. Daeth Syr Edward adref yn ddiatreg o'r Cyfandir, a disgwylid iddo ddechreu ar ei waith ddydd LluD. Bydd adran Cor Meibion enwog Perth a Cymer yn canu yn nghapel y Parch Stanley Roger, Westminster Road, Larpwl, bore Sal nesaf am un ar ddeg o'r gloch. Nos Sul, am wyth o'r gloch, rhydd Gyng- berdd Cysegredig yn Nghapel y Parch John Thomas, Myitis Street. Gwneir casguadau yn y ddau le tuag at gynorthwyo teuluoedd y glowyr yn y cyfyng- der bwtl a ddaeth arnynt nad oes ganddynt hwy mo'r help am dano. Nid yw Oymry Lerpwl byth ar ol pan fydd eu cydwladwyr yn gofyn eu cymborth, a hyderwn na fyddant ychwaith yn y amgylchiad teilwng hwn. Hefyd, fel y gwelir oddiwrth hysbysiad mewn golofn arall cynalia'r Cor gyngherdd mawreddog yn Neuadd Picton, William Brown Street, nos Lun nesaf. Bydd amryw gerddor- ion o fri yn cynorthwyo ar yr achlysur hwn. Gwelir oddiwrth y trefniadau uchod fod dwy eglwys Seisnig yn croesawu'r cor i'w plith, ac yn bwriadu gwneud casgliad er cynorthwyo'r glowyr. Ai nid buddiol a charedig fyddai i rai o'r eglwysi Oymreig eu gwahodd i'w plith y Sul dilynol, ac i bob eglwys wneud casgliad iddynt ? Fe wnaed hyn gan eglwysi Cymreig Llundain, ac yn sior nid yw Cymry Lerpwl yn llai caredig na'u cydgenedl yn y Brifddinas. Wrth gofio am gyfyngder a dyoddef y teuluoedd druain yn y Deheudir, yr ydym yn hyderus y gweithredir ar yr awgrym hwn yn y ddinas.

Marchnadoedd. Lerpwl, Gorph 5. Agorodd y farehnad yn gadarn i wenith, ond priti oedd y galw. Califfornaidd, 7s 4c i 7s 7c y canpwys. Blawd yn gadarn a mwy o alw. Ceirch a blawd ceirch yn farwaidd. Indrawn Cymysg America gor- en, 3s 10 i 3s 2c Yellow Plate, 3s 3c i 3s 4c Odessa a Galatz, 3s lie Cinquantina melyn, 4s 3c i 4s 4c pys, 4s 11e i 5s y canpwys; ffa Saidi, 268 6c y chwar- ter. Bangor, Gorph 1. Ymenyn ffres, Is Oø y pwys; wvau, 14 am Is; biff, 6c i 10c y pwys molltgier, 7c i 100 cig oen, 8c i 10c y pwys cig lloi, 7c i 10c pore, 7c i 10c; ieir, 3s Oc i 4s Oc y ewpl hwyaid, 3s Oe i 4s 00 y cwpl. Caernarfon, Gorph 2 Ymenyn, 10c i Is y pwys; wyau, 16 i 18 am swllt; biff, 7c i 8c y pwys molltgig, 8c i 9c; cig oen, 10c i Is y pwys cig lloi, 6c i 9c; pore, 7c i 8c ieir, 3s Oc i 4s 6c y cwpl. Croesoswallt, Meh. 29 Ymenyn ffres, 8c i 11c y pwys; wyau, 16 i 17 am Is; biff, 6c i 8c y pwys molltgig, 7c i 9c eig lloi, 7c i 9c cig oen, 10c ] Is pore, 6c i 8c; ieir, 4s i 4s 6c y cwpl; hwyaid, 5s i 6s y cwpl. Caer-Gorph 2 Marchnad ddifywyd iawn a gaed heddyw. Bychan oedd y eyflenwad, marwaidd y galwad, ac ni newid- iodd y prisiau. Ceirch, 2s 3c i 3s y 46 pwys; ind- rawn, 8s 9c i 9s 3c y 240 pwys. Dim gwenith yno. Amw-ythig.-Gorph 2 Gwenith gwyn, 16s Oc i 16s 6c coch, 15s Oc i 15s 6e y 220 pwys ceirch, 15s Oc i 16s 6c pys, 13s Oc i 14s Oc y 225 pwys; ffa, 15s i 16s 6c y 240 pwys. Q-wrecaam., Gorph 4. Biff, 6c i 6ic y pwys molltgig, 7c i 8c y pwys cig oen, 7c i 8c cig lloi, 6Jc i 7c; bustych, 19p 5s y pen gwartheg blithion. 14p 10s i 19p 10d yr un. Wyn goreu, 33s yr un, Lloi at fagu, 55s yr un. Caer.-Meh, 30 Yr oedd y cyflenwad yn fawr, ond ychydig o bryn- wyr oblegyd y cynhauaf. Felly marchnad wael a gaed, a llawer o wartheg heb eu gwerthu. Pur dawel oedd y galw am ddefaid. Dinbych, Meh 29. Ieir, 3s Oc i 4s 6c y cwpl; hwyaid, 4s 6c i 5s 00 ymenyn ffres, 10c i 11e y pwys; eto, hallt, 8-jc i 9c y pwys wyau, 15 i 16 am Is. Llangefni, Meh 30. Ymenyn ffres, 11c y pwys wyau, 16 i 18 am swllt; biff, 6c i 8c y pwys molltgig, 7c i 9c y pwys oig oen, 10c i lie y pwys cig lloi, 7c i 9c y pwys pore. 6c i 8c y pwys; ieir, 3s 0c i 4s 0c y cwpl; hwyaid, 3s 6c i 4s 0c y cwpl; moch tewion, 3|c y pwys; perchyll, 15s i 20s yr un ceirch, 18s y chwarter. Birmingham, Gorph 4. Biff, 6c i 60 y pwvs molltgig, 7c i nc; cig oen, 8c i 8c; cig lloi, 6c i 8c; moch bacwn, 8s 6c i 8s 9c perchyll, 9s 6c i 10s yr 20 pwys; hychod, 7s i 7s 6c yr 20 pwys. Salfoxd, Gorph. 0. Biff, 5c i 6ie; molltgig, 5c i 7|c cig oen, 7c i 8Jc cig lloi, 5ic y pwys moch, 8s 6c i 8s 9c y scor. Mae'r rbifyn cyntaf O GOFIANT Y PARCH DR. JOHN HUGHES," dan olygiaeth y Parch JOHN WILLIAMS, Princes Road, allan o'r wasg. Ceir ynddo rai o bregethau godidog y gwr mawr hwnw, ac nid oes ortid lyfr yn y Gymraeg a gynwysa gyfoethocach iaith a meddyliau. Nid yw ei bris oad Is., a dylai pob darllenydd Cymreig ei feddu.

Lieoi. Marwolaeth Dclwyfyd Cymro.— Yn ngwasanaeth capel Bousfield Street (B), foreu Sabboth diweddaf, bu farw'r henafgwr hybarch, William Evans, Ty'r Capel, yn dra disyfyd. Yr oedd y Parch J Davies, Birkenhead, newydd orphen pregethu, a thra y cenid sylwyd fod gwedd Mr Evans yn newid. Aed ato yn ddiatreg, a chaed ei fod wedi marw yn ei sedd. Yr oedd ar fin ei 89 iiilwydd, a bu'n dal cysylltiad a'r eglwys er pan ei sefydlwyd yn Athol Street. Ar ei sefydliad yn Bousfield Street, efe weinyddai fel ceid- wad y capel, ac yr oedd yn hysbys i luaws yn y cylch hwnw. Hen Gymro glan ei fuchedd, a pliarchns gan bawb ydoedd, ac yr oedd ei edmygedd o'r deml yn peri ei fod yn cyflawni ei ddyledswyddau gyda ffydd- londeb. Bydd yn ch with ei golli o'r eglwys er mor ddistadl ydoedd. Cleddir ef nawn ddydd Gwener nesaf am 3 15 yn y Necropolis. Llongyfarchwn Mr Gwilym Owen, mab v Parch Wm Owea, Webster Road, ar enill Ysg-oloriaeth Gilchrist yn Mhrifysgol Victoria. Rhoddir hon i'r ymgeisydd yn y Preliminary Exam., i rai o dan 18 oed, a saif uchaf, a'l gwerth yw 50p y flwyddyn am dair blynedd.

Arholiadau Undeb Ysgolion Sul yr Annibynwyr. YN arholiad y dosbarth hynaf, enillwyd y gwobrau gan—1, John Williams, Ebenezer, Aberfcawe; E. LI. Price, Rhos; 3, W. H. Williams, Salem, Caer- narfon. Dosbarth laf-Emma J. Owen, Park Road, Lerpwl; E. J. Humphreys, Caernarfon; E. W. Roberts, Maesydref, Arfon John Pierce, Penygrces; James Edwards, Rhos; W. H. Owen, Cemaes; Annie Griffiths, Caergwrle D. Thomas, Trallwng; W. Parry a Ben Thomas, Clifton Road, Birkenhead; J. R. Davies, Great Me, rey Street, Lerpwl; R. G. Davies, Bontnewydd; O. H. Roberts, Pwllheli; D. J. Williams, Llangefni; Cadwaladr Jones, Taber- nacl, Lerpwl; John Hughes, Cynwyd; H. H. Parry, Waenfawr; Richard Jones, Rhos; R. E. Joaes, Cwmyglo; R. Lloyd Jones, Great Mersey Street, Lerpwl. Yn yr ail ddosbarth ceir :-R. 0. Jones, Tabernael, Lerpwl; T. Askin, Great Mer- sey Street; O. M. Donald, Treflys Eliz. Foulkes, Great Mersey Street; Wm. Richards, Soar, Bala; E. Jones, Bodffordd; M. E. Griffiths, Caergwrle D. G. Williams, Clifton Road; W. J. Williams, Llanfair P.G.: Hugh Thomas, Beaumaris; John Jones, Bod- ffordd; J. Parry Williams a James Bowen, Sea- combe. Trydydd dosbarth Mary Jones, Bodffordd; Ellen Davies, Treflys a Richard Jones, Amlwch,

--0-- Deddf Moses yn lie Deddf Prydain. GERBRON ynadon Towyn ddydd Gweaer, eyhudd- wyd Robert Griffiths, ffarmwr, Efail Cedris, Aber. gynolwyn, o greulondeb at geffyl, yr hwn oedd mewn sefyllfa truenus ac a adiwyd mewn cae wedi ei aradru heb nag ymborth na sylw. Pan holwyd y cyhuddedig gan swyddog y Gymdeithas er Atal Creulondeb at Anifeiliaid yn nghylch ei greulondeb, atebodd Fe'm goi-chymynir gan Dduw i beidio gwneud dim ar y Sabboth." Dywedodd yr un peth yn y 11 s, a dyfynodd 0 Ddeddf Moses i gadarnhau ei honiad ac i amddiffyn ei ymddygiad. Gwrthododd y fainc, fodd bymg, wranJo ei ymres- ymi Ad, a dirwywyd ef i 10s a'r costau neu fyaed i garchar am bvthefnes lie y caiff gyae i adoygu ei gyfles ffydd a'i gredo dduwinyddoU

Progethwyr Mothodistaidd iw hordeinio LLWYDDODD y pregethwyr canlynol i basio'r ar holiad am [ordeiniad, ac fe'u hurddir i gyflawn wailih y weinidOJaeth yn Nghymdaithasfa Bangor Awst 30 a 31, a Medi 1;— Mon-T. Chas. Williams, B.A., Porthaethwy Thos. Williams, Armenia, Caergyb; R. R Hughes, Brynsiencyn. FfiintRobert Evans, Llandynan R. R. Jones, Johnstown, Rhiwabon. Dwyrain Meirionydd—Owen Ellis, Llanuwoh- llyn W. Curig Williams, Gro Gorllewin Meirionydd-R. Morris, Dolgellau R. E. Jones, Abermaw. Tref,,Idwyn Uchaf—W. G. Jones, Neuadd; ¡ Edward Williams, Machynlleth J. O. Jones Cemaes; R. W. Jones, Dinas Mawddwy John Oliver, Sychnant. Lerpwl-R. Aethwy Jones, B.A., Newsham Park D. C. Roberts, Skelmersdale. Henaduriseth Trefaldwyn Thomas Hughes, Badmere Heath E. P. Hughes, Groes Emrys J. Davies, Cosdway.

-:0: YR HAF YN Y WLAD. Pwy bynag sydd ganddynt Dai neu Ystafelloedd ar osod yn y dref neu yn y wlad neu pwy bynag sy'n dymuno cael lletty mewn unrhyw ran o Gymru, y modd goreu iddynt sicrhau yr hyn a geisiant yw trwy hysbysebu yn y Cymro -Y cyfrwng hysbyaiadol goreu. 18 gair am 6ch., a cheiniog am bob tn gair dros hyn -w-

-w- COLEG Y GOGLEDD, BANGOR. (Un o'r Colegau yn Mhrifysgol Gymru}. Prifathraw H. R. REICHEL, M.A. DECHREUA'R tymhor nesaf Hydref 4, 1898. Parotoir ar gyfer Arholiadau Prifysgol Cymru, rh&i o eiddo Prifysgol Llundain, y Cwrs Meddygol yn Mhrifysgolion Edinburgh a Glasgow, ao arholiadau eraill. Rhoir addysg arbenig mewn Amaethyddiaeth ac Electrical Engineering. Mae yn y Cole Adran Normalaidd i athrawon elfenol a chanolraddol Cynygir dros 20 o ysgoloriaethau, yn amrywio mewn gwerth o 40p i 10p y flwyddyn: i'r rhai fyddo'n ymaelodi yn y Coleg gyda dechreu y tym- hor nesaf. Bydd haner yr Ysgolonaethau yn gyfyngedig i ''■fymry. Dechreua'r arholiad am danynt Midi 20. Ceir pob manyiion gan JOHN EDWARD LLOYD, M.A., Ysgrifenydd a Chofrestrydd. IVERPOOL TO LLANDUDNO, I „ BEAUMAKIS, BANGOR, & MENAI BRIDGE. DAILY RETURN SAILINGS From Prince's Laading Stage (Sundays excepted,, and weather and other circumstances permitting), '•ST. TTJDNO" '•ST. TTJDNO" Leaves Liverpool.10-45 am Leaves Menai Bridge 3-30 pm Llandudno 1-0 pm „ Bangor Pier 3-40 pm Beaumaris 2-0 pm „ Beaumaris 4-0 pm Bangor Pier 2-20 pm Llaadudno 5-15 pm Arrives Menai Bridge 2 30 pm Arrives Liverpool 7-30 pm ,ST. EL VIES." Week-end Tups. From Liverpool, Saturdays, at 2 p.m., for Llandudno, Beaumaris. Bangor, and Menai Bridge, From Wales, Mondays, leaving Menai Bridge at 6-30 a.m., calling at Bangor, Beaumaris, Llandudno, due in Liverpool at £ 0 15 a.m.. Extra Sailing during J uly. For all further particulars apply to any oi site Company's Arenta or to THE LIVERPOOL & NORTH WALES b niAMSaiP CO., LTD.. T G BREW, Secretary. 20 WATER ST., LIVERPOOL. Tel. 6366 CYFARFOD CYSTADLEUOL CAPEL AK FIELD ROAD, A gynelir TACHWEDD 29ain, 1898 RHAI OR TESTYNAU. RHYDDIAETH. I.-Hanes Eglwys Anfield Road o'i chychwyniai cyntaf yn Walmsley Street. Gwobr, 4p. 4a. 2.-Bywgraphiad o'r ddiweddar Miss Annie Wii liam3 (i rai dan 25 oei) Gwobr, lp. Is. BARDDONIAETH. 5 -Derayn, heb fad dros 150 na than 120 o lin- ellau, Deuwch a gwelwch" (loan i, 39} Gwobr, lp. Is. 6.-Duchangerdd, heb fod dros 50 o linellau. Liadcon Amser." Gwobr, 10s. 6c. CERDDORIAETH. 8,-Cor, heb fod dros 25 ni than 16 mewn nifer, a Y d ganooreu, "Y dwfn ddistawrwydd (Mendel- ssøhn). Gwobr, 2p. 2s. 9.—Cor o Blant (dan 16 oed), hib fod dros 20 ti.j, than 16 mewn nifer a gano oreu, 11 Cysegriad (Tom Price). Gwobr, lp. Is. ADRODDIADAU. 17.—Agored i bob oed, "Marwolaeth Esjofo Heber (Blackwell). Gwobr, 7s. 6c. CELF. 19.-Crayon Drawing of David Hughes, Esq., J.P. Gwobr, 2p. 2s. Rhestr gyflawn i'w chael am geiniog oddiwrth, yr Y srifenydd, S. G. ROBERTS, 10, Coningsby Road, Anfield. YN EISIAU. Am Hysbysiadau o Yn Eisiau," &c., yn cynwys 18 o Eiriaa neu lai, codir 6c ac yn ol Ic am bob tri gair dros hyny. Blaen-dal yn unig.] GWALIA HOME AND REGISTRY, 2, Hope Place, Liverpool. YN EISIAU.— MORWYNION parchus i leoedd da. Ymofyner i'r Arolyges, Miss K. B DAVIES, 2, Hope Place". Liverpool. WANTED.—An Apprentice to the Grocery fc Provisions. Home comforts. Premium required. Applicants must have good appearance. Apply, Irwin's Tuebrook Stores, 312, West Derby Road, Liverpool. Telephone No. 2308. W. BOOTE & Co 120, Paddington. Jams, Marmalade, Bottled Fruit and Candied Peel Factory- 61. Mason St., and Brydges St. Pickle, Sauce, &c., Factory- 64, Mason Street. Mineral Water Company— Back Mason Street, Te 1 Blending Rooms- 122a Paddington. Coffee Roasting Warehouse- 122, Paddington. Teas, Is. 4d., 1s. 8d. and 2s. per lb, Prynwch y Te Cymreig hen ffasiwn. I'w gael yn unir yn y lleoedd canlynol Branch Establishments: 124, Paddington, 285, Breck Eoad, 119, Brunswick Road, 115, Kensington, 121, Prescot Koad, Fairfield, 69, Breckfield Road, N. 407, Smithdown Road, 32, Smithdown Road, 135, Upper Warwick Street, 66, Lodge Lane, 4, St. James' Place, 93, Byrom Street, LIVERPOOL.

GENEDIGAETHAU, PRIODASAU MARWOLAETHAU. 40enebitiaetbau. Foulkes-Gorph. 2, yn 11 Eden Terrace, priod J. Foulkes, ar fab. Williams—Meh. 26, yn y Mason's Arms, Dinbych, priod Llewelyn Williams, ar fab. prtoDasau. Jones—Roberts—Gorph. 2, yn nghapel M C. Brynmawr Bettwsycoed, gan y Parch John Owen, yn mhreseneldeb y Cofrestrj dd Hughes, William Jones, garddwr, a Miss Ada Roberts-y ddau o Fettwsycoed. Griffiths-Joncs-Meh.30, yn Twrgwyn, Upper Bangor, gan y Parch Evan Jones, Caernarfon, Dr Wynne Griffith (Mela), Plas Tanrallt, Pwllheli, a Miss Susie Jones, Nursing Insti- tute, Bangor. Marwolnetbau. Evans-Gorph, 3, yn ddisyfyd, yn 89 oed, Wm. Evans, 39a Bousfield Street, Kirkdale, Peters-Meh. 29, yn y Southern Hospital, Lerpwl, yn 29 oed, Miss Lizzie Peters, Eleanor Street, Caernarfon. Roberts-Gorph. 4, yn ddisyfyd, yn ei breswylfod, 10 Salis- bury Street, Harri, priod Nellie Roberts. Williams-Gorph, 5, yn 19 Arundel Street, yn 39 oed, Jessie A., anwyl briod John Williams.

PRETT Y TEETH ARE ATTRACTIVE. W. JONES, Dentist, 29, HIGH ST., WAVERTREE. All Clients receive Mr. JONES'S personal attention, and the benefit of his 22 years experience as a Dentist, Painless Extractions under Nitrous Oxide Gas. HIGH CLASS ARTIFICIAL TEETH, natural Shape, Size and Colour, 3s. to Sis, each. Old Sets and Misfits re-made on New Setting at about half the original cost. Repairs to Artificial Teeth and Plates, any Makers', completed in a day if required. Consull.Hons Free. Telephone, No. 25 Wavertroe. Siariedir Cymraeg neu Saesneg. Pamphlet gratis Printed and Published by ISAAC FOULKES ftfe hIs Printing Establishment, 8, ParatllJe Street in tbi Parish of Liverpool, in the County I Lancaster