Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
Nosweithiau ya Liundain.
Nosweithiau ya Liundain. NOSON v. JSYNIAD y Sais am Laivenyehv, ydyw cadw swn. Mwyaf y llawenydd, mwyaf y trwsfc. Yn gyffredin y mae clustiau ceisbyliaid y dre' yn ddigon teneu i'w haflonyddu pan fo annhrefn ;seiniau yn cyrhaedd cynoydogaeth y byddar ol. Ond mae adegau yn bod pryd y bydd hyd yn nod policeman yn gosod heibio ei urddas, ;a'r pryd hwnw bydd Swn yn Arglvrydd. Fe welais son yn rhywle am ryw Lord of Mis- y creadur hwnw, rwy'n dirgel gredu, isydd yn rheoli Llundain yr oriau hyn. Fe fu yma dro yn ol-noswaith fythgofiadwy y llawenydd oherwydd rhyddhau Mafeking- ac yn ei afiaeth gorphwyllog fe drodd ye heolydd yn bandemoninm o swn ac annghyd- gord. Y mae wrthi er nos Sul diweddaf yn ceisio gwella ar ei gampwaith, ac nid ei fai <ef ydyw, mai prin y gellir dweyd ei fod eto wedi llwyddo. Ni raid i unrhyw un am gynulliad yn Llundain ond iddo gymeryd moddion i'w casglu yn nghyd. Raid iddo wneuthur dim mwy na sefyll yn syn ar ganol yr heol ac fe gasgl dyrfa yn ddi- ymdroi. Y lie distawa yn Llundain ar brydnawn Sul yw cymydogaeth y Bank a Cheapside. Prin y torir ar ddistaw- rwydd y dydd sanctaidd gan ddim garw- ach na thrydar colomenod y Guild-Hall yn pigo eu bywoliaeth i fynu o rawn gwas- traff y bwrdd asphalt. Ond yn sydyn dacw megesydd yn curo wrth ddor y Mansion House, a bron tori ar ei draws gan bwysau -ei newydd [un o'r colomenod ddywedodd yr iianes] dacw ef yn estyn nodyn i Syr Joseph Dimsdale, yr Arglwydd Faer. "relerau Heddwch wedi eu derbyn "—dyma'r geiriau .ar bared swyddogol y Mansion House, a ,chyn pen y pum' munud yr oedd y sgwar fawr yn llawn o ddynion a merched a phlant .yn dechreu llawenhau. Yn dechreu, meddaf, am fod cysegredigrwydd y dydd a chynghor y Maer ar iddynt lawenhau mewn sobrwydd, yn eu cadw yn ol! Ond buan yr ysgubwyd ymaith y llifddorau, a chyn bod addolwyr yr .eglwysi allan yr oedd yr ystrydoedd yn llawnion o bobl "yn cadw gwyl." Y Sul yw'r Sul er hyny yn Llundain, ac er i swn y llawenydd barhau hyd oriau'r bore yn rhai o'r prif heolydd, aeth y rhan fwyaf o'r .ddinas fawr i gysgu heb gymeryd ei chythr- yblu yn ormodol gan y newydd cysurlawn oedd wedi dod iddi. Ond erbyn nos Lun yr oedd John Cockney a'i gefnder Bill a Harri a'r lleill wedi llwyr ddeffro, a dyna lie bu fielynt. Am oriau bu Fleet Street a'r Strand, Charing Cross a Whitehall, Pall Mal] a Piccadilly, yn 11a TO o'r naill ochr i'r Hall. Bloeddiai, chwarddai, canai, a ,chrechwenai y dorf yn y discord mwyaf an- soniarus. Yr oedd Ilond ei chalon fawr o lawenydd, ond yr unig ffordd effeithiol oedd ganddi i roddi arllwysiad iddo, ydoedd canu Dolly Gray neu yr Honey-Suckle and the Bee," ac weithiau The Soldiers of the Queen" nerth esgyrn ei phen. Yr oedd ganddi hefyd y cyrn mwyaf aflafar a chwyth- wyd erioed er dyddiau Jericho, a phlu holl baunod Heliogabalus i flino ffroenau pob dyn byddar Rhwng pawb yr oedd y swn yn annesgriBadwy o ddirdynol, ond nid oedd y ,dorf yn malio mo'r botwm corn. Elai yn mlaen yn ei rhwysg gan floeddio, a bloeddio y bu ne3 y glasodd gwawr diwrnod arall awyrgylch y Dwyrain. Y mae Heddwch yn fendigedig, ond mae'r pris a delir am dano weithiau yn lied drwm -0-- Hai I hai! Dyma rhywun o Gonwy yn dwyn -enw barddonol Trebor Aled. Cafodd Mr William Winterbottom, R-hyl, ei ethol yn ddiwrthwynebiad i lanw y sedd a weaed yn wag ar Gynghor Dosbarth Dinesig y Rhyl drwy farwolaeth Capten L W Keatinge. Mae y Gymdeitbas Ddyngarol Frenhinol wedi cyflwyno ei bathodyn bronze i Robert Walter Williams, dysgybl athraw yn Ysgol Genedlaethol y Rhyl, am ei wroldeb yn achub dau ddvn rhag boddi yn Ebrill diweddaf. ° Unwaith eto y mae yr hen stori gelwyddog fod Mr S Smith A.S., wedi peuderfynu ymueillduo o'i g> nrychiolaeth Seneddol wedi ymddangos yn y wasg, ac ar ei sodlau daw gwadiad pendant iddi. Caernarfon —Dydd lau diweddaf cynaliodd yr Eglwys Rydd de a chyngherdd yn yr Assembly Rooms. Yr oedd yr ystafell wedi ei haddurno yn biydferth, ac eisteddodd tua dau gant a haner i fwychau y danteithion. Cafwyd cyngherdd rbagorol yn yr hwyr. ,Cymerwyd y gadair gan y Parch Noah Sevan, a chymerwyd rhan gan y rhai canlrn 01 :-Mri R 0 Jones, R E Evans, J Towye Hughes, Owen Jones, D Jones (gyda'r qrama- phone), a Miss J W Da vies. Cyfeilydd, W Morris. Cafwyd anerchiad campus gan y Parch W 0 Jones. Dyma'r te a'r cyng- herdd cyntaf i'r Eglwys Rydd yn Nghaeroarfon, ac y mae iddo ganmoliaeth mawr. Daeth llawer o'r Waenfawr i lawr, ac er iddyct orfod myn'd yn eu holau drwy y ddrycin, teimlent eu bod wedi cael tal am ddyfod.—AELOD.
Y Te'erau Heddwoh.
Y Te'erau Heddwoh. WEDI llawer o ymdrafodaeth rhwng cyn- rychiolwyr y gwahanol bl-eidiau, ac o ohebu rhwng Arglwydd Kitchener a Swyddfa Rhyfel Prydain. yn Llundain, gyda golwg ar delerau heddwch, daethpwyd i'r Cytundeb a ganlyn :— 1. Fod y lluoedd bwrdeisiol ar y maes i roddi i lawr eu harfau. a chyflwyno drosodd eu holl ynaa a defnyddiaa rhyfel yn eu raeddiant neu dan eu rheolaeth, ac ymgadw rhag unrhywwrth- wynebiad pellach i awdurdod ei Uchelder y Brenin lorwerth y Seithfed, yr hwn a gydnab- yddant fel eu teyrn cyfreithlawn. 2. Fod yr holl fwrdeisiaid ar y maes tuallan i derfynau y Transvaal a Thalaeth Orange River, a'r holl garcharorion rhyfel ar hyn o bryd tu- allan i Ddeheu Affrica ydynt fwrdeisiaiu, ar yr amod iddynt ddatgan ya briodol eu derbyniad o eafle deiliaid ei Fawrhydi y Brenin lorwerth y Seithfed, i gael eu graddol ddychwelyd i'w car- treti gynted ag y gellir darbod iddynt foddioo cynaliaeth. 3 Ni amddifadir y bwrdeisiaid a ymostyngant neu a ddychwelant felly o'u rhyddid personol na'u heiddo. 4. Ni chymerir gweithrediadau, gwladol na milwrol, yn erbyn neb o'r bwrdeisiaid a ymos- t>ngaf>t neu a ddychwelaot felly am uurhyw weithredoedd yn nglyn a dygiad ya mlaen y rhyfel. Nid esfynir mantajs yr adran hon i weithredoedd eroes i arferioo rhyfel a r. od wvd gan y Pencvdlyw i Gadfridogion y Boeriaid, a'r rhai a brofir gan lys milwrol yn nniongyrchol wedi y terfvoo y rhyfel. 5. Bydd i'r L-f Eihnynea; gael ei dysgu mwri ysgolion cyhoeddus yn y Transvaal a Thalaeth Orange RIver pan ddymnno rhieni plant hyny. a chaniateir hi mewn llysoedd cyfraith pan fydd angeu er mwy;i gweinyddiad cyfiawnder gwell a mwy effeithiol. 6. Caniateir meddiant o rychddrylliau rifles yn y Transvaal a Thalaeth Orange River i ber- sonau yn eu ceisio i'w hamddiffyniad drwy godi trwydded yn ol y gyfraith. 7.-Bydd i weioyddiaeth filwrol yn y Trans- vaal a Thalaeth Orange River gvnted ag y byddo bosibl gael ei dilyn gan lywodraeth wladol, ac mor fuan ag y caniata amgylchiadau dygir i fewn sefydliadau cynrychioliadol yn arwain i fynu at hunan-lywodraeth 8 Ni pheuderfynir y cwestiwa o ganiatau vr etholfraint i frodorion hyd ar ol sefydliad hunan- lywodraeth. 9. Ni osodir treth arbenig ar eiddo tirol yn y Transvaal a Thalaeth Orange River i dalu traul y rhyfel. 10. Gynted ag y caniata amoiau, penodir Dirprwyaeth yn mhob rhanbarth o'r Transvaal a Thalaeth Orange River, ar ba un y cynrychiolir y preswylwyr lleol, dan lywyddiaeth ynad neu swyddog arall, i'r amcan o gynorthwyo yn adfer- iad y bobl i'w cartrefi a chyflenwi y rhai ydynt, oherwjdd c dledion rhyfel, yn analluog i ddar- bod iddynt eu huaain ymborth, cysgod, y swm angenrheidiol o had, stoc, offer, &c., hanfodol i gymend i fynu eu gorchwylion arferol. Bydd i Lywodraeth ei Fawrhydi gyflwyno i wasanaeth y dirprwyaethau hyny swm o dair miliwn o bunau i'r amcanion uchod, a chaniatau i'r holl nodau (notes) a gyhoeddwyd dan Ddeddf I, 1900, Gweriniaeth Ddeheu Affrica, a'r holl dderbyn- ebau (receipts) rhoddedig gan scyyddogion o'r Gweriniaethau diweddar oeddynt ar y maes, neu dan eu gorchymyo, i gael eu cyflwyno i Ddir- prwyaeth Farnol a benodir gan y Llywodraeth, ac os y ca y XJdirprwyaeth hon fod y cyfryw nodau a derbynebau yn safyll ar werth gwirion- eddol fe'u derbynir gan y Ddirprwyaeth gyntaf a enwyd fel tystiolaeth o golledion rhyfel a ddyoddefwyd gan y persooau i bl. rai y rhodd wyd hwynt ar y cyntaf. Yn ychwanegol at y rhad rodd o X3,000,000, bydd Llywodraeth ei Fawr- bydi yn barod i roddi benthycion i'r uu amcan yn rhydd oddiwrth log am ddwy flynedd, ac wedi hyny i'w had-dalu yn ystod nifer o flyn- yddoedd gyda 3 y cant o log. Ni fydd tramorwr na gwrthryfelwr yn meddu hawl i fudd yr adrsn hon. Gwneid y Cytundeb gan Argl. Kitchener ac Arglwydd Milner, ar ran y Llywodraeth Brydeinig, a Mri M T Steyn, J Brebner, Cad- fridogion C R De Wet a C Olivier, a'r Barnwr J M B Hertzog, yn gweithredu dros Dalaeth Rvdd Orange, a Mri S W Burger, F W Reitz, Cad- fridogion Louis Botha, J H Delarey, Lucas Meyer, a Krogh, yn gweithredu dros Lywodr- aeth Gwerinbarth Deheu Affrica
CENADWRI ODDIWRTH Y BKENIN
CENADWRI ODDIWRTH Y BKENIN Dyma genadwri y Brenin at ei ddeiliaid ar yr achlysur o gytundeb heddwch DERBYNIODD y Brenin y newydd dymunol am derfyuiad y rhyfel yn Neheu Atfrica gyda bodd- had annrhaethol, a hydera y buau ganlynir heddwch gan adferiad llwyddiant yn ei diriog. aethau newyddion, ac y bydd i'r teimladau a gynyrchvvyd yn natariol drwy ryfel roddi He i gydweithrediad o ddifrif yn mysg holl ddeiliaid ei Fawrhjdi yn Neheu Affrica i hyrwyddo budd y wlad ya gyffredinol. Godau y Rhyfel mewn Dynion O'r dydd y taniwyd yr ergyd gyntaf hyd y 30ain o Ebrill, 1902, cyfanrif y marwolaeth- au oedd Swyddogion Dynion Yn Neheu Affrica 1,055 20,520 Cleifion a anfonwyd adref ac a fuont feirw 7 478 1,062 20,998 At restr y marwolion yr ydym yn nesaf i ychwanegu y rhai a Iwyr analluogwyd- cleinon a chlwyfus a anfonwyd adref fel yn annghyfaddas. Rhifa y rhai hyn 5,531 o ddynion, Ac ystyria y Swyddfa Ryfel mai annhebys t' yw y clywir dim am y carcharorion coll- edig hyn 1 swyddog a 131 o ddynion, yn gwneud y cyfanrif yn 27,732 Marv-olaekh yn y Gwersylloedd. Er nad oes genym ffigyrau o golledion y Boeriaid ar y maes, ceir rhyw syniad am ddifrod rhyfel yn mysg yr Is-Ellmyniaid oddiwrth gyfanrif marwolaethau o oedolion a phlant yn y gwersylloedd canolog lie y bu farw. 18,066 o bobl wynion rhwng Mehefin, 1901, a Mawrth 31, 1902. O'r rhai hyn, cyraeddodd y plant, dan 12 oed, y nifer aruthiol o 12,984. Llosgi Ffermydd. Mewn adroddiad Seneddol a gyhoeddwyd Mai 15 y llynedd rhoddwyd nifer y ffermydd a losgwyd yn Nhalaeth Orange River yn 630. Ni chyhoeddwyd datganiad swyddogol ar y mater wedi hyny, ond yn ol llythyrau dderbyniwyd oddiwrth ddynion ar y maes parhaodd fferm-losgiad yn hir wedi i hyny gael ei dynu yn ol yn swyddogol. Traid y Rhyfel Mewn Arian. Amcangyfrif y Trysorlys o'r draul i fynu i ddiwedd Mawrth, 1903, yw 227,974,000p. O'r swm hwn gwariwyd 152,657,000p i fynu i Mawrth diweddaf, ac er y bydd i derfyniad presenol y rhyfel, mae'n debyg, leihau y swm, eto rhaid cofi) y bydd cadwraeth byddin mewn meddiant o'r tiriogaethau newydd, danfon milwyr adref, rhoddion rhyfel, &c, yn rhwym o fod yn drwm ar y cyllid. -0-
Family Notices
Marwolaethau Y Parch Carrog Jones. DYDP Mercher bu farw y Parch D Carrog Jones, gynt rheithor Llangadfan, ger Trall- wng, yn Seal, Kent. Bu Mr Jones am ddeng mlynedd yn gurad Llangollen, lie y llafuriodd yn egniol ag y perchid ef yn fawr, ac oddiyno aeth i reithoriaeth Llangadfan, o'r lie yr ymddiswyddodd tua chwe' mis yn ol, a bu wedi hyny yn gweinyddu yn Neheu Lloegr. Yr oedd yn fab yn-nghyfraith i'r diweddar Barch E Rhys James, fu am amser maith yn ficer Llangollen. Gedy ar ei ol weddw a phlentyn.
.Y Parch John Jones, Abergwesyn.
Y Parch John Jones, Abergwesyn. FE gyll ymwelwyr A Ffynonau Llanwrtyd wyneb pur adnabyddus i lawer trwy farwol- aethy Parch John Jones, Abergwesyn, yr hwn a fu farw yr wythnos ddiweddaf. Dal- iodd fywoliaethau Llanfihangel-cum-Llan- ddewi, Abergwesyn, er 1865, a bu cyn hyny yn gurad yn Llanedy dan y diweddar Canon Williams. Gedy weddw a thri mab—Dr Arnallt Jones, Aberafon Dr Illtyd Jones, Abergwynfi; a'r Parch Ifor Jones, athraw yn Ngholeg Llanbedr ac un ferch, gwraig y Parch Henry Morgan, Penlle'rgaer.
IOgwenydd.
Ogwenydd. Be y bardd adnabyddus ac adfydus Mr John Jones (Oywenydd), Tregarth, farw ddydd Sad- wrn wedi cystudd maith a thrwm. -0-
Yr Archdderwydd.
Yr Archdderwydd. DA genym ddeall fod yr Hybarch Hwfa Mon yn parhau i wella yn a'a' deg, ac erbyn hyn yn alluog i adael ei ystafell wely. Bu clywed y newydd da am heddwch foreu Llun, a gweled drwy y tfenestr un o ddydd- i-iu teg yr haf yn tywynu ar brydferthion Llangollen, yn foddion i beri i'w holl natur ymhoeni. Yn ateb i longyfarchiad a anfonasai i'w Fawrhydi ar derfyniad y rhyfel, derbyniodd yr Archdderwydd y genadwri ganlynol oddi- wrth y Brenin :— Buckingham Palace, LlundaiD. MAE y Brenin a'r Frenhines yn diolch i Arch- dderwydd Cymru am ei loogyfarchiadau teyrn- garol ar derfyniad y rhyfel yn Ne Affrica. iJ
Symudiad newydd gan Cwmni…
Symudiad newydd gan Cwmni LilnafS y Cunard. YN ol sylehlythyr a anfonwyd i gyfranddal- wyr Cwmni Llinell y Cunard, y mae rhtw symudiad newydd o bwys ar droed gan y cwmni hwnw. Dyfala rhai mai llaw Pierpont Morgan sydd yn hyn eto, ac eraill a dybiant mai cais at wrth-symudiad iddo ef sydd mewn golwg. --0
Marohnadoodd.
Marohnadoodd. Bangor, Mai 30. STmenyn ffres, Os IOc i Is Oc y pwys; wyau, 14 i 18 *m iwllt; biff, 7c i lie y pwys; molltgig, 7c i is; sifiC oen, Is i Is lc y pwys cig lloi, 7c i 11c; pore, 7c i loo. Moch tewion, 4^c i 0c. Oywion, Os 1 0s y cwp] leir, 28 6c yr ua; uwyaid, Os Oc i Os Oc y cwnl • gwyddau, Ocy pwys. Llangefni, Mai 29. Ymenyn ffres. Os 9c i Os Oo y pwys; wyau, 20 i 0 am iwllt; biff, 6c i Se y pwys mollrgig, 7c i 9c; cie oen, is i 0c cig lloi, 7c i Se; pore, 6c i 9c; moeh tew. uiti, 4jC i Oc y pwys; pyre, 18s i 22s yr un; ieir, Is 6c i 28 Oc yr uu hwyaid, 3s 00 yr un. Caernarfon, Mai 31. Tmenyn ffres, Os 110c i Os Oc y pwys; eto (hallt) Os wyau. 18 i 20 am swllt; ieir, 4s Oc i 5s Oc y cwpl hwy- aid. i 3s 6e i Os Oe yr un; biff, 2c i 9c y pwys; moiltgiff. 7c i 10c; cig oen, 7c i 9c y pwys; cig lloi, 5c i ge; pore, 5c i 9c. kerpwl, Mehefin 3 Gwenith Califfornia, 08 Oc y catipwys. Ind. rawn America, 5s 9c i 5s 9:;1;c, Plate melyn 5s 7 i 58 8c Cinquantina 5s lie i 5s 2c Odessa, Os Oe i Os Oc; Gaiatz, ts 9c i 4s loci; pys, Os Oc i y canpwys Ffa Saidi, 31s Oc i 31s 3c y cliwarter. Birminghain, Mehefin 3. Hiff, 7e i 7te y pwys; teirw a buchod tewion, o 6c i ? Hot. 6e i Se my lit, o 84e i uc, luaniogau a rayherin, o 6c i 7c y pwys. -,loch bacwn, lot 3c y scor pyre, o 10s 6c i 118 10c; hychod, Ss 9c i Os Oo y cor.
Advertising
-A 9 lw JTRAWFORDS IS RGAM mRACK6RS w ASKTN'S Grocery & Provision Stores, 1, St. Paul's Square, 101, Breck Road, Anfield. 474 & 476, Prescot Road, Old Swan. 44, Kirkdale Road.
Crybinion.
Crybinion. Mae y P«ch Hugh Price Hughes wedi sicrbau McNpfll^ h poblogaidd, y Parch John McNeill, l bregethu am bed war o Sabbothau yn yatod mis Mehefin yn yr awyr agored yn Hyde o'r byd cyrchfa ymwelwyr o bob parth Mae y bardd ieuanc gaUuog Ben Bowen, yr Affri?1 ya Tu° ^feriad iechvd JQ Neheubarth Affrica, wedi hwyho o Port Elizabeth am adref, a da genym ddeall ei fod wedi gwella llawer. vn^rCTryth°°8 ddi,weddaf cynaliwyd cyfarfodydd yn nglyn ag ordemiad Mr W Pandy Thomas, PnW Mr 0 5?Ierg Pre8bJteraidd Caer'fyrddin a'r Coleg Newydd Llundain, yn weinidog ar eglwys Annibynol, Rhiwabon. s 3 iT^'i^T0e(if,-0ld fcri cafcharar i'w profi yn Mrawdlys ddiweddaf Maldwyn a arynaliwyd yn y Drenewydd a Ilongyfarchodd y Barnwr Jelf y sir or herwydd. Mae Mr D A Thomas, A.S., wedi rhoddi 300p tuag at dalu dyled Cymdeithas Ryddfrydol vr6&, f ,MjDWT' r.Wedi J^y^ryd a dwyn yr holl dreuhau am dair blyuedd neu hyd oai ddfiwisxr ymgeisydd Rhyddfrydol. Ymddengys y daw drosodd In mawr o Ameri- caniaid i wyl y Coroniad, obleyd mae yr holl lougau mawrion o New Yoik, Baltimore, Boston, Portland, a Philadelphia, yn orlawnion, ac y parhmt felly hyd ddiwedd Mehefin Am- cangyfrihr y treulir ^4,000,000 ya Lioegr a'r Cyfandir eleni gan bobl y Talaethau. ° Cynaliwyd cyfarfod o gynrychiolwyr Meth- odjstiani Uyffryn Conwy yn Nghyffordd Llandudno, ddydd Gwener, i ystyried y modd- ion goreu i godi gweddill Trysorfa yr Ugeiofed Gannf. Yr oadd y Parchn Evan Joues ac Ellis J Jones, Caernarfon, a John Williams, Princes Road, Lerpwl yn treseool. Yn y Gyman- fa J adrcddid fod 680,000 o'r £100,000 y dymucid eu codi wedi eu haddaw, ac amcan y cyfarfod hwn oedd symud tuag' at bicr- han cyfran o'r X20,000 oddiwith gyfeillion yn ncsoarth Cyfarfod Misol Dyffryn Conwy. Fel yr oedd Robert Williams, Tremadog, gwirfod,-Iolivr a ddychwelodd yn ddiweddar o Odeheu Affrica, yn olwyno i lawr rhiw Rhyd- ddu, brydoawn Sul diweddaf, collcdd reolaeth ar ei ddeurod a thaflwyd ef dros y clawdd bu yn anymwybodol hyd ddydd Llun ond er iddo daerbyu iiiweicliau difrifol, gobeithir am ei well- had. Am dori i fewn i stablau yn Llanidloes, a thynn lhawn oddiar 13 o geffylau, nes gostwng eu gwerth tua 5p y ceffyl, anfonwyd Thomas Jones, morvvr, i garchar am flwvddyn 2fda llafur caled. J *} Yn Coouah's Quay, ddydd Mercher, yn 88 mlwydd oed, f u farw Mr John Baird, penaeth nirm Ilong-adeiladwi,r Ferguson a Baird o'r lie hwnw. Scotsman oedd y trancedig, a dechreu- odd fusoes ar y Ddyfrdwy mor bell yn ol ag 1840. ° Ymleddir o ideutu 500 o ymladdfeydd teirw Paen tob blwyddyn. Yn J chwareu creulon lleddir 1,500 o deirw a 6,000 o geffj-lau. Enilla y ratodoriaid, (ymladdwyr) o £10,000 i 415,000 yn y flwyddyn drwy y chwareu. Bwriada boneddigesau goiudog America daflu 9 1 boaedaigesau Lloegr i'r cysgod gvda'u «wis.r. oedd gwychion ar wyl y Coroniad. Y mae gwisgoedd gwerth 400p yn bethau cyffredin yn eu golwg. JJyna werth gwisg Mrs Whitelaw Reed. Tipyn yn drwm yw rhai yn y wlad hon ar y modd y ceir teitlau Americanaidd n ami ac ymddengys fod yr Americaniiiid eu hunain ya dechreu cynhyrfu yn erbyn y diraddiid ar deitlau sydd yn myned yn miaeii yn y wiad hono. Ac yn y cysylltiad hwn adroddir ystori dda. Gofynwyd i ddyn yn Keutucky, yr hwn oedd yn Gyrnol, a fu efe yn yrniadd yn y Rhyfel Gartrefol, pryd yr atebodd, Naddo "Felly fe fuoch yn y rhyfel ddiweddaf?" Naddo. "Yr ydych yn perthyn i rhyw gatrawd o filisia, neu i rhyw sefydliad miiwrol preifbt ?" "Nacydwyf." Wei, sut felly os gills, i ofyn, y cawsoch chwi y teitl o gyrnol?" O," atebti, "mi briodais weddw y Cyrilol Knox." J Torcdd tan allan foreu Mawrth yn nghingen Beatrice Street o Lythyrdy C.roesoswalit, ite hefyd y cynelir siop. Cafodd y stoc eu dinystrio, oud dyogelwyd y llyfrau. Dywediry bydd i Ymgeisydd Llafur ddod allan yn erbyn Mr Brynmor Jones vu yr ethol- iad nesaf. Taenwyd y gair fod Mr Samuel Smith yn bwriadu ymneillduo o gynrychiolaeth sir JFflint cyn yr etholiad nesaf ond y mae Mr Smith yn gwadu y chwedl yn bendant. Marwolaeth adfydus Milwr Cyiiirei 'g.-Dydd Mawith bu farw y Sergeant-Major Alfred Jack- son yn Llangollen, dan amgylchiadau nodedig o brudd. Wedi bod yn gwasmaethu o'r bhen gyda'r Life Guards, ymladdodd Jackson yn ISe Affrica gyda'r cwmni o'r Meirchfilwyr Brenhin- ol a gasglodd Syr Watkin Wyn, a chlwyfwyd ef I ) n beryglus yn Awst diweddaf gan i fwled ryned drwy ei ben. Aufonwyd ef adref yn au- alluog, a bu yn dyoddef yn dost hyd nes y bu farw. Cafodd dyn o'r enw Ernest Taylor ei ddwyn o flaen ynad(Ai Caer y dydd o'r blaea ar v cyhudd- zai o dori trwyn ceffyl ag eilyu, ac anfonwyd ef i garchar am tis hab y dewisiad o dalu. Wei, os haeddai un a dorodd dnvYll anifail ag ellyn gael mis, faiDt ddylai ambeli 'farbwr gael am dori gwyriebau dunion ag elly n ? ?dc Mae etholwyr Mi S T Ev,us, A,y cewvdd ei anrhegu a rhodd c lestri anau. Gadawodd y Parch Daniel Lewis, diweddar reithor Caerphili, a brawd i'r diweddar Barch Wyndham Lewis, Caerfyrddin, ewyilrs gwerth 7,800p ar ei ol. y Y mae'r reilffordd oddeutu y Gogarth, Llan- dudno, wedi ei chwblhau, ac yn barod i genad y Llywodraeth i'w harchwilio. Lie iach a hirhoedlog ydyw Trefriw. Yn ddiweddar, bu farw pedwar o'r trigolion, ac yr oedd eu hoed cydrhyngddynt yn 335 mlwydd, sef Mr 9 E Hughes (Grafnant), Mr Griffiths, yr Hafod; Miss Williams, Penis; a Mrs Robert, Trefriw Terrace-yr olaf yn 99. Mr D G Wilson o Watling Street, Llanrwst, ST f darpar yr urddwisg, yn cynwys het, cieddyf, ac esgidiau ar gyfer y Coroniad i Mr Isgoed Jones, yr hwn fel cadeirydd Cynghor sir Ddmbych, a ymddengys yn swyddogol ya v- seremoni. teddfod Cerygydrudion.—Ddydd Iau nesaf (Mehefin 12) cynelir uchelwyl y mynyad dir yn y lie hwn, ac y mae pob rhagolwg y bvdd i'r Eisteddfod eleni ragori hyd yn nod ar y rhai llwyddianus fu yno, ac nid gwaith hawdd fydd hyny. Y mae unarddeg o feirdd ya ymgeisioam y gadair, pedwar ar ddeg o gorau enwog, a llu mawr ar y cystadleuon lhi. Y llywyddion fyddant y Prifathraw Joha Rhys, Rhydychain Mr J Herbert Roberts, A.S., a'r Mdwriad Mainwaring, Bwlchybeudy. Yn yr hwyr ceir cyngherdd mawreddog, pryd y gwasmaethir gan Miss L Teify Davies, R.A.M., Mr Mansell Lewis, a'r cantorion buddugol, a bvdd y delyn a datganwr penillion yno hefyd. Os bydd y tywydd yn braf-a hei Iwc y bydd hi-iiau y bydd yno ddylifiad pobloadd lawer, a gwneir dar- pariadau helaeth a chyfleus ar eu cyfer.
Y Mesur Addysg
Y Mesur Addysg AETH y Senedd i Bwyllgor yn y Mesur Addysg ddydd Llun. CynygTodd Mr Channing fod ystyriaeth o adran 1, sydd yn ymwneud ag awdurdodau lleol add vs. i gaél ei ohirio. ° ° Yn mysg eraill, siaradodd Syr William Harcourfc a Mri Lloyd George a Herbert Roberts dros y gwelliant. Rhoddwyd y cloadur ar yr ymdrafodaeth, pryd y pleid- leisiodd Dros y gwelliant 114 Yn erbyn • 299 Mwyafrir yn erbyn 185 Cyffelyb fu tynged gwelliant arall a o-yn- ygiwyd gan Mr J W Pease. o
Cymanfa Canu Presbytsriald…
Cymanfa Canu Presbytsriald Sfr Ff lint. CYNALIWYD cymanfa ganu flynyddol eglwyst PFesbjteraidd sir Ftllnt yn Ngh>pel City Road, Tceffynnon, ddydd Marcher. Daeth yn nghyd goraa o Gter, Ffl;r,t5 Bwcle, Wyddgrug, Connah's Q lay, Earloe Green, &c. Y cadeirydd ydoedd Mr Yfillians Evans, Y.H., Lerpwl arweinydd, Mr David Evaus, Mus. B.w., Llundin-yr hwn a wcaeth ei waith yn arddercho,, a'r organydd, Mr T Pnnce, Conn&h'a Qùay. 0
Ymnelilduwyr ac Egriwys Loogr.
Ymnelilduwyr ac Egriwys Loogr. YN ddiweddar anfonodd ficer y Rhos wa. hoidiad i'r Cynghor Piwyf yn mhrifddinas y glo, lfyned yn swyddogol i'r gwasaaaefch yn yr Eghvya ddyd-1 y Coroniad. Wrth ystyrled y mafcer mewn cyfarfod o'r Cynghor penderfynwyd i barchus wrthod y gwahadd- lad ar y tir nad ceddynt, fel c'rph o Ym- naillduwyr, yn cyfrif yn ddoeth iddynt rwymo eu hunain i ymweled a'r Eciw) s yn ea cymeriad swyddogol, er, wrth gwr, y gallenfe fyuei yco fel unigolion. 3 --0--
Damwain mewn glofa.
Damwain mewn glofa. TAFLWYD preswylwyr Talwrn, ger Gwree- sam, i arswyd a phrudd der o ganol eu llawenydd heddwch ddydd Llun diweddaf oherwydd damwain a ddigwyddodd mewn glofa leol, ac a barodcl i'r dynion gael eu cadw dan y ddaear dros 16 awr. Ymddellgys i raffau fyned allan o drefn, a chau y fynedfa i'r pwll lfynu. Yn y cyfamser, ymgasglodd llu mawr o bobl i lan y pwll, a chaed cyn- orthwy o lofa y Fron, Drwy y dydd, o 1.30 hyd 11.30, bu y rheolwr, John Griffiths a'i is-weinyddion yn gweithio yn galed gyda'r canlyniad dymunol iddynt ychydig cyn haner nos gael y mwnwyr carcharedig i'r lan yn. ddyogel. --0
Damwlin mewn ghfa arall.
Damwlin mewn ghfa arall. Chwecho ddynion wedi eu lladd. ÐYDD Mawrth, fel yr oedd naw o ddynion yn gosod llwyfan dan y ddaear i fynu i'r amcan o weithio haen newydd yn Nclofa Windsor, Aber, Caerphili, rhoes v lh\°vfan ffordd odditanynt, a chwympasant i lawr i'r pwll, tua 20 llath o ddyfnder. Yr oedd dVpfw-n-y PWS" Gwar"-Uv37d tlL o r dynion, sef William Martin, David Pritchard, aJ Da vies. Collodd y rhai canlynol eu bywyd- au Samuel Martin, Seugenydd, Aber; Tom Davies, Aber Edgar Brace, William, Richards, Griffith Wood, Aber a William Li vies, Sengenydd.
Gwibdaith.
iaith, megis John Jacks, Paradwys." Ond y digrifaf a welsom mewa mynwent er's llawer dydd ydyw y canlynol:— IN loving memory of Edward Tyson of Se- lattvn, who died Feb. 25, 1872, aged 69. Also of Martha Grace Mary and Catherine, wives of the above. Also of John, only son of the above Edward Tyson and Grace his wife. Thy will be done." Oddiwrth yr byn a glywsom wed'yn ym- ddengys mai tyrchwr neu mole-catcher oedd yr ami wreicydd Tyson, brodor o Cumber- land, o'r lie y daeth (a Martha gydag ef) i Selattyn er mawr ddifrod ar y daear-foch. Oymraes o Lyn Ceiriog, oedd Grâs, yr hon o'r pedair gwraig, o fu mor raslawn a'i anrhegu a'r only son," fel y dywedir uchod. Bydd yr hanes hwn yn adgofio y darllenydd o ddesgrifiad sydd gan y geirwir Max Adeler yn un o'i lyfrau. --0--