Y Cymro

CYNDDYLAN A CHALFINIAETH. oVK Cafwvd yn y Cyrn.ro adroddiad o an- erchiad Dr Cynddylau J ones wrth adael cadair Irwyddol y Gymanfa Gyffredinol ar y testyn— «< Duwinyddiaeth y Cyfundeb." Achan fo y Dr yn proffesu mai er mwyn y bobl euainc 11 v dewisodd y testyn, credwn nad anfuddiol fydd- £ ychydig sylwadau ar y fath ddatganiad pwjsig. y neth cv'ntaf sydd yn ein taro yw anngnyfodd- L« ySyn Mae'u debyg i h,n go* o jmlyciad wrth a ffydcilondeb i r hen ^dysgeid iaeth • ond os am enill cydymdeimlad y bobl, y mae 'jn rbaid i arweiuwyr cyhoedaus wneud hjny mewn cydnawsedd a'r amgylchiadau. Yn ol addefiad y Dr ei hunan, y mae ° bobl ieuainc mewn tywjllwch parthed Duw- ioyddiaeth y Cyfundeb, a ihai ohonjnt wedi myued trwy gwis o addysg golegawl. Yn hyu fe gydolygwn yn llawn a r Dr ac jchwaneg, mae miloedd o'n pobl trwy'r wlad nad jdyU yu hitio "botwm com" mewn duwinyddiaeth gyf- undrefuol o gwbl, oad yn bytrach awydda^t aCn rvwbeth mwy ymaiferol. a sicr yw fod fjfnod duwiDyddiaeth ddadleuol wedi myned heibio, ond nid yw hyny o angenrheidrwydd jn cynwy, fed crefydd wiaoueddol yn llai ei neith yn y tir. Tra y mae dysgawdwyr ciefyddol yn ym- uthous i gymerjd maLtais ar y c) heustra, y mae -tiofelwvr wedi neidio i'r bwlch y blynyddoedd diweadtif byn, ac y mae y bobl yn clustfeimo i ddal ar yr hyn ddywedant o ochr ymarferol crefjdd, a chyda Haw, nid yw unrhjw Gyffes Efycid na Chorph JDuwiny daiaeth yn ddigon o withglawdd i atal llifeinant cynydd gwybod- &eth ac ymarferiou. Dyweuoid rhywun yehydig amser yn ol fod tuwy o son am •' Piug-Poug" nac am y Pum i-wuc," a sicr y w fod llawer o wmonedd yu hya: ac os vd.w hell beiriau waith Method.st- laeth Galtinaifld yn mtsthu a cbynyrchu duwiu- tddiou Caitinaiud Jll mjsgy Lobl iialr pregeth- wv r, Ihi:.ïJ dod ir cusgliad auocheladwy nad vvv CtlfiuiaeLh oDd elfen farw yn y Cyfundeb, ac yn wir yr oeddj iu ni yn tybied ei bod wedi ei chladdu er's blyddooedd. Er i'r Dr. ddewis y faih destyn, ymddengys nad yw ya tfeixnlo ei hun jn sefjll ar dir cadaru, ublegyd y mae ei atebiad i'r gofyniad tybiedig, "A adis^wylir i'r gweiuidogion yn awr bregethu -duwiuydaittbth y Uyffes Ftydd," yn hyuod o èimYb, sef, Uwneir be ui wtieir," ac y mae yn ei aaael g) dag j fetori y person a'r elochy dd. Yr wedi ciiei y fraint o wrandaw "doniu güreu" y Cyfunaeb er's blynyddoedd, afn protiali diiagfam ydyw mae'r ni wneir y.dyw y dueduf fol rheol—y pregethau bron yo ddteitnriaid yn vvitli-Galtin«iidd, nid yn unig yu T "cut ond hefyd yn y brethj n." A cbyda golwg ttr y CjSts i fjdctj dywed y Dr fod iliii Ju fcibyn ciedo a pnrofies." Dyna addefiad arali tod yspryd yr oes yn lledu y gagendor c^dihwng y bobl a'u dysgawdwyr uuwinyddol, ac atoiwg, pa reswm sydd tro3 i ni ar ddtchreu y r ugeitfed ganrif dderbjn credoau ffurtiv.yd ganrifoedd yn ol? Yn mhob- peth arall jr yflym yn symud gyda'r oes ac y n nawlio fod pobpeth up-to-date. Dywed y Dr befyd, "Nid llyffetbair oedd Cyffes i i^ystro y meddwl i symud yn ol." Ond i'u tyb ni y mae y gwirioneddau sydd yn -gorphoredig mewn Cyffes nfeu Gorph Duainydd. ul yn deifj uol am y cyfnod y paiha y cyfryw 6yittS ne-u gorph mewn grym, ac y mae y cyfnod h\\DW iei rheol yn eatyn tros flynyddoedd iawer. Ni chi> wtom eto am Uyffes ddiwygiadol, md mp y Lobl duwyn oddiamgylch y diwygiad a huuaiii, a thuiaut uios y terfynau gosodedig, gan udael jI awauidodaa mewn syndod ar ol. A phwy enosd a glywodd son am lyffethair ,i tw) bt., o v iuedd I i symud yn ol? Y mae myed j II ûl yn gioes i'w diieddf, ac jn mlaen yayw ai w j uuaii > u^edawi dyùol. Y ae y neb « itidaia usod terfjn i'r meddwl, pa un bynag ai itipvn uuwi. yduiaeth neu rhyw 41 aeth" arall, vn sathiu ar ei htwiiau mwyaf cysegiedig. Ar ol galw syiw at y Cyfles Ffydd y mae y Dr yn yw^oiii ya ugbaddug duwin) ddiaeth. Y m&e jn Jinuim a. buw ei liunan. cymer olwg L,rJ,u (.YL,, )11, tLe uwciii-w Latur, ac y mae yn «SJU I utiielio. ac ^u disgyn i ddjfnderau nad ydjUi yu hoiii gallu ei duiljn; ac nid jmddengjs lui fod y Dr ei Hunan yn gwbl glir ar yr hyn a udyvvtdui. I Jai, al-tur (speculation) oedd yr „li; a pha lodd y gall fod yn wahaLol pan yn sun tiui yr auauigyfiredadwy ? Wtdi i YilY aui yn mlaen i sylwi ar y Beibl; Lid ue.d tu gau alian feimiadaeth, ond fel yr tet yu miaen gwelem ei bod i gael ei cbyfyngu i iiyicu penodol; aeth drwy brif ddigwyddiadau Ti iieu Ueatament, ac wedi dod at y Newydd y Iiirtts y o yuigoiii yn nyius bynciau yr lawn a'r ymgnawouii&d ac yn ceisio dadrys dirgeledig- atthau dwylol. 0 (JLU i Sj llit.d at y sy lw diweddaf,-yr elfen (jaiiiuaidd yn )r Efengylau. Oddiwlth sylw- hd»u y Lr ar y pen h>\n, yr ydym yn cael ateg- ittu iiawn i'r syni £ .d nad yw (Jaifiuiaeth mewo txHi onci vu uLig ar bapyr. Yr otdd gan y Meth- Ot!JbLJi:ilÙ t U <. yfies Tfyad, OLd ofnai yn fawr fed V ii_w)atuf oijonyi-t yu bur dcy^eitbr^ i Galfiu- sjtiii,'liyd yn otd y gweimdogion. Pelly hefyd, Mitdoai el, yr oeud eithyglau Eglwys Loegr yn iifcinntiud, ac ltdly gyda'r euwadau exaill. Mae tu pitgethwyr mwyaf goleuedig yn aanghredu Ouitiu.ttetb ac y-m»e y Dr bi buuan tua'r di- n,,j It) gv\neud cais i wne-ud Arminiaeth a < nuiiinineth jr uu petb, ond buasai yn well iddo inti fci achos ) n byfr) w nus gellid ei am- cddiSyn. .12, Hermia St. J. PARBY. o I Y mae Cynghor TrcoÍol Abeitawe wedi pen- derryuu talu am ddau ddmrnod o wyl i'r gweith- wyr svdd o dan y Gorphoraeth yn ysiod wythnos y Coioniad.

Dyffryn Clwyd. RCTHIN. DDYDD Mercher, a'irhegwyd Mr Hugh WiWams, B.A., prifathraw Ysstol y Bwrdd, yr hwn sydd wedi derbyn panodiid y Llywodraeth fel athraw yn South Affrica, a phwrs yn cynwys yn agos i X25 gan ei gyfeilhon Cyflwynvvyd yr anrheg gan Mr Ezra Robeits, mewn a a th ddestlus, yn yr hen y sylwai fod Mr W yn y stoi y 30 mlyn- edd y llanwodd y swydd wedi codi yr ysgol i safoa uchel. Wedi dio'ch yn gyoes am y rhodd, y sgydwodd yr ystolfeistr poblogaidd law a'r holl blaut, fel yr elect heibio iddo; a golygfa effeithiol ydoedd y ffarwelio pan na fedrai y meistr na'r nifer fwyaf o'r plaut ddim gweled eu gilydd yu glir gan eu dagrau. c!1 Yn yr hwyr. anrhegwyd Mr Williams drachefn yn ughapel y Tabernact gan ei gdeilliotl cref- yddol, yn gyLtaf gm ei frodyr s links a studs o aur ac iv ed') n gan ei ddosbarth yn yr Ys ol Sul y bu yn athraw at-no am 25 mlynedd a phendiitaur. Cyflwyowyd yr anrhegioa, tros y ddau baiti, gau y Parch E J Williams, y gweikidog. Hwyliold Mr Williams am ei gaitref newydd ddydd tJadvvrn o Southamptou. Nos Sadwrn, dychwelodd pump o fechgyn Ruthin a fun milwrio yu Aff i ici ac aeth y sei doif i'w cyfarfod i'r orsaf. BuoLt yn gor- ymieittao trwy 3eu Barras a thros Bendrtf i gyfeiiiai y Carchar a Llanfwiog Yr oedd golvvg lied dda art y: t ) n eu gwis; o liw pridd y wa,id, ei y dy«edai rhai iod uu neu ddau wedi uewid yn arvv." Y mae lamp Kitson ar ben y dref, am yr hon y lu er) it sisrad y byadai iddo ddisodli y nwy, wedi dwad i ddiwedd galarus vvytbnos i ddydd LILin, Pan oedd y farchuad yu ei meridian, gwyl tiodd ceffyl, hwyr»ch oherwyed fod y pllil. iau mor isel, a rhutlirodd yu erbyn y pcst lump a u> mchv. e'odd y j o yu; a chatodd amryw ddiat gfa f) jug. CymerLdd lasiad o frandi i ddod â uu wraig ati ei huu. ] dydd Linn. gweithwyd Bodangharad, hen gaitrtf Capteu Kiag o Lerpwl, i Mr Walter Hughes o Walsall am £ 5,560 Gau nad yw oud 150 o iceii, yr oedd hyu tila £ S7 yr acr. Plis da pin gorier ei fod yn dir lied uchel, ond fod yno cy ac adtil,dau rhagorol. Talodd Captm Kiug £ 7 OuO am y ile tLlag ugáu mlyuedd yu o!, a gv^ariedd gatiuedd aiuo.

A IlEfiGFLE. Bydd yn ch vith gin luaws ar ol Mr William Lite er, yr hwu fu yu cadw siop yu Abergele am dros chwaiter Cinrif. Yr oedd yn gymeriad hynod o iaa ei galon, yn bur fyrbwyll, ond yn bur ddifalais a thra hoff gan bawb Rhoes ei fasuacli i fyou rai mit-oadd yn ol, oud nid oedd bywyddiwaith yn ffito tymher Mr Littler, a gracdol waethygodd yn ei iechyd hyd y di- wedd. Bu flyij) dlau ya ol yn Watcheidwad y Tlcdioll tn s Abergele yn ULdeb Llanelwy, a pharai ei i-yivvadau gwreidcioi a chall IaAer byd o fodihitd i'w gyd-Warcbeidwaid. Cyuygiad Mr Hugh Hughes, Treffynon, o X871 3s lOc, a gymerwyd gau Gynghor Rhan- baith Wledig Liauelwy am wneud Gwaith Dwfr y Cwm,

LLANELWY. Ddydd Iau, cynaliai yr Eglwyswyr eu cylch- wyl gerddorol yn y Cathedral ac Ysgolion SuI yr At nib) nw).r ya Nytlrya Clwyd eu cylchwyl ar yr un pryd yu y capel Wes-eyaidd, yr hwu yn garedig a roddwyd at eu gwasauaeth. Datnwain hollol, m ie'n debyg, oedd y cydg-yfarfyddiad hynod. Mcdd by Bag. ni fu er's talwm y fath ladd mcchyn yn Llenelwy; nid fod y ddau swn yn debyg wyf yn fedwi, wyddoch ond y fath events hefo'u gilydd. Yn yr Eglwys, yn nghanol y canu cafwyd pregtth Ssesneg yny piydnawn gan y Parch Hylton Stewtrt, ficer New Brighton, a pbiegtth Gymraeg yn yr hwyr gan At chddiacon Bangor. Yn ol tystiolaeth pawb fuont yn y ddau le, yr oedd pob cyfarfod yn ardderchog ac y mae'n shu eu lod hefyd. Yr oedd yn yr Eglwys ddeuddeg cant. o gantorion yn unig, a buasai hyny yn fwy nag a ddaliai y cipet Wesieyaidd. Gresyn na fuasai'r ddau gor yn cyfuno-fe geir peth felly yn y Mil Blyi yddoedd, CyfeiJid y côr Eglwysig gan yr organ fawr" eddog, a chor yr AuniDyLwyr am y waith gytitaf yn haLes y gylchwyl, gau offerynau cerdd, yr offerynwyr yn dyfod o Daiubjeh, TLeffyLOD, Rhyl, CoLwy &c. -0

Ffestiniog, Ceon yn mlaen. LLOISGYFAECHWS Cymdeithas Gwyr Ieuainc ein haidal am y cam maent wedi roddi yn ffafr diwylliaut a defficad meddyliol yn ein mysg. Nid oes llawer o glychau with fantell y G) m deithas hon er byty gyina waith cymeradwy yn yr aidal, a dlsgwyliwn wyr ieuainc cryfion i arwain meddwl gwlad, ar 01 caal eu harwain yn nghyttaf gantidi hi. Fel y sylwasom yn flaenorol; mae y gwyr ieuaiuc wedi penderfyuu cael EisttddfLd flynyddol dan nawdd y G) III deithas. tMae pwylJgorau grymus a gweith- gar wedi eu dewis, tc am!yw o'r tuallan i gylch y Gymdeithas wedi addaw cyd- weitbio. Nid yr tmcai^ fydd pectyru testynau, a lluchio gwobrau heb ystyried, oud mae yn mryd y Gymdeith-s don tir newydd es yn tosiblar gyfer cystadleuon Eisteddfodol; mae yr hen faes wedi ei geidded mor drwm fel cad oes nemawr lecyn glas ar ei wyneb mwy- alh. Cynelir yr Eisteddfod ros Wecer cyn Gwyl Dewi nesif. Cyfarfod adraool a gynelir u,3 WeLer, gydag amryw o oieugwyr ein cenedl yn ei aiurch. Cymer yr holl gystad- ieuon le nawn Sadwrn, a cheir cyn^herdi uwch- raddol yn yr hwyr. D) na gamrau y symudiad h) d ya hvu, a h) derwn y daw yr holl ardal ailaii i g) Lai b, tichiau y gwyr ieuanc yn eu hymdrecb. Mae eu h&mcanioa yn ddidwyli a'u gobeithiou yn cdis^iaer. Llwyddiant a'u diiyno. Oyngherdd« Cynaliwyd cyngherdd er budd Mr Stmuai Jones, rd Street, yn y Neuadd Gyh eddus nus Lou" Acunttt. Cymerwyd y gadair gan Mr il Aim er HugLes, ac arweiniwyd gan Uryfdir Cymen id rhan gan Masses Bessie Jones, KuuiCa VVilliau-s, Jenuie Owen, Sally Jones, Eimes, ac Edwarcs, Tanygrisiau; a'r Mri R 0 Davies, Ap Llew Ystradau, D R Jones, John Griffith Thomas, a Morgan Phillips. Canwyl smryw weithiau hefyd gan gor o feibion dan arweiniad Mr II J Hughes. Cyfeiliwyd gan Miss M E Owen, Miss Sally Joies, a Mr 1) Francis, g vda'r delyn, Mwy o dwrw nag o ganu oedd yn y cyngherdd hwo, a chryn lawer o'r cantorion yn methu troi i fyny. Cijmanfa (raw. CylaFodd Annihynwyr y cylch en cymanfa ganu flmyddol Dawn a nos Salwro ddiweddaf vn nghappl eang Jprusalem. Yr arweinydd dewis- edig eleni osdd Mr HarrvEvns. E.R.C O., Dowlais, ond mathodd a dod i'w gyhoeddiad oherwxdd afiechvd ond bu y pwyHgor yn ffodus iawn ar drothwy v siompdigaeth, trwy sierhau gi-,agan,tpth Mr Wilfrid Jones, Gwrfcsam. Tyst iolaeth uollais pawb ydyw, na chafwyd cystal canu erioed a-a ystyried yr amgylchiadau. Yr oedd cerddorfa Carmel yn gwasanaethu fel cyf- eilwyr. ac yr oedd yn ofvnol cael clust deneu a golygiad clir, a hunanfeddiant trwyadl i gad v v cantorion a'r gerddorfa mewn cvdsvmudiail hapus Yr oedd Mr Wilfrii Jones i fynu a'r sefyllfa, fel y dywedir. a phrofodd ei fod yn wr cyfarwydd a holl gvfrinion cerdd a chan. Nis anDghofir yn fuan y flitganiad a gafwyd o'r an- them Teilwng yw'r Oen." a'r emynau Deer- hurst, Leoni, Aberhiraeth, a Bryniau Canaan Datganwyd unawd hefyd yn ysto 1 y gvmanfa gan Miss Sarah Lewis, TanygrWau Llvwvdd cyfarfod y prydnawn oedd v Parch D Miall Ed- wards. M A a'r hwyr. y Parch W LI Davies Hyfrydle. Cafwid sylwadau rhigorol hefvd gan y Parcbn Henry Jones, Trefriw W Wil- liams, Maentwrog; a Gwilym Rees, Jerusalem. G yfarfod Pregethu Sul arbsnig yn nghanol Suliau y flwyddyn yw y Sul cyntaf yn Mehefin i Fethodistiaid capelau y Rhiw a'r Bowvdd. oblesrvd dyoa eu Sul dewis- edig hwv i gvnal eu cyfarfodvdd pregethu blyn- yddol. Gwasanaethwyd eleni gan y Parchn G Ellis. M A., BootIe John Williams, Princes Road; Ellis James Joses, M.A., Caernaifon a William Thomas, Llaurwst. Yr oedd gwlitli trner yn disgnl ar yr holl oedfeuon, a llawer ysbryd yn sirioli dan ei effeithiau. Os na fu v izwynt n(-rthol yn thuthro, na chawodydd breis- ioo yn diszyn, gall y gwlith tpJPr gidi yn wrid eto i wyneb Hawer cymeriid, ac ychwaoegu perarogl at gymeriad llawer un. MANIOC. Dywedir ddarfod i un pys^otwr anffodus golli ei dymher i raddau ar Ian Llyn y Manod yr wythnos ddiwediaf. Syrthiodd blaen ei enwar i'r Ilyn, ae wrth geigio ei giol i'r lan syrthiodd darn arall ar ei ol, ac yn ei wylltineb taflodd y pysgotwr hyny oedi yn aro3 o'r enwair i safn y don Canmolir y papyr a ddarllenodd yr Henadur Andreas Roberts yn y cyfarfod ysgol diweddaf ar Eallib Pe bae y rhli oedd absenol yn darllen yr ertbyglau geir dan y gair ymi yn y Geiriadur a'r Gwyddoniadur, buasent ya gwneud eu colled i fynu i raddau mwy neu lai. Yn Dinmel yr oedd y tenorydd per Mr Ted Lloyd yn cana mewn hwyl nos Fercher ddi- weddaf. Gwasanaethai heryd gydag anrhydeld yn Eisteddfod y Bala y Sulgwyn. Mae cwmni Chwarelau Oakeley wedi cyfraau lOOp i gronfa Dydd y Coroniad yn yr ardal hon. Mown cyfarfod o'r e'dlynt, prydaawn Gwener diweddaf, pendeifynodd gweithwyr Chwarelau Oakeley dderbyn cynygiad h-telfrydiz y cwmni gyda golwg ar Ddydti y Coroniad. Ni chollant ond d- dd Iau yn unig, a thelir coron i bob gweithiwr am fo i p.dref y diwruod hvnw. Peth go wych fydd gwelei y Brenin a'r Gweithiwr dan eu coron yr nn diwrnod. Mae Pwyllgor yr Eglwysi Rhyddion yn trefnu 11 y cyfarfod crefyddol ar gyfer boreu Dydd y Coron- iad Gorsedd Gras yn nghyataf, Gorsedd Prydaia wed'yn. Parablwr rhwydd ydyw y Parch Gwilym Rees, gweiuidog ieuanc Jerusalem (A). Nos Sadwrn diweddaf y gwelsom ac y clywsom ef am y waith gyntaf. Pob Ilwyddiant iddo. Mae y Cor Mawr yn son am roddi tro i Gor- wen tua dechreu Awst. Rbyw rehearsal fydd hwn hefyd o flaea Eisteddfod Bangor. PRYDERI. 0 I

Of Bala. CYNALIODD Annibynwyr y Bala, Ty'n-y-bont, a Llanuwchllyn eu cymanfa ysgolion flynyddol y n v dref yma ddydd Iau diweddaf. Holwyd y tobl mewa oEd gln y Parch D Roberts, Llan- uwchllyn, y prydnawn, yn nghapel y Bedydd- wyr a'r plant yr un pryd yn nghapel yr An- nibynwyr gan Mr John Pugh, Blaenlliw. Yn y lIe olaf yn yr hwyr cafwyd cyfarfod canu, gwobrwyo, a chyflwyno tystyslrifan Arwein ydd y gan oedd JLlew Cynfal. Canwyd amryw donau, a dwy antucis. yn soniarus a molianus. Mee hi'n gyfraith wyllt y dyddiau hyn rhwng dau dirfeddianwr yn y gymydogaeth ymi, sef Mr Price o'r Rhiwlas a Mr Jenkins o Bodwenni, y n nghylch rhyw lain cul a sal o dir ar lan y Ddyfrdwy. Mae pedwar o fargyfreithwyr, a dau neu dri o aelodau llai, yn ymladd â'u gilydd uwchben y gelain hois, canys y mae yn yr ys- gerbwd lawer o fel. Aeth llu mawr o dystioo, I boddog ac anfoddog, o'r ddeutu i'r Sesiwn yn N olgellau ddydd Sadwra. Methwyd a gwneud ond yu brin agor yr achos a'i ohirio; a thebyg y pery yr ymdiech amryw dd) ddiau, oni chyfrynga y Barnwr, Ncs Sul ddiweddaf pleidleisioid eglwys y Capel Mawr yn ffafr dewis nifer o flaenoriaid newyddion Nis gellir dweyd fod prinder, prin- der beth ? Ymgeiswyr? nage: defnyddiau ? nage eto. Bethynte? teilyngwyr—ie, dyna fo Os bu eglwys erioei yn gyfoethog yn yr ystyr hwo, eglwys y Ba'a yw bono. Und er hyny, y "-Uae W,,th gwrs iagor rhwdg seren a seren mewn teilyngdod yn gystal ag mewn gogoniant. Mis llawn o ddigwyddiadau yw hwa yn am- gylchoedi y Bala. Dyna gymanfa ysgolion Anoibyuvryr yr ardaloedd yma newydd gymeryd lie; yr wythnos nesaf mae cymanfa bregethu Annibynwyr y sir i'w ehynal yn Llandrillo dranceth y mae Eisteddfod Cer gydrudion yn mhen yr vythnos wed'yn mae excursion i fod oddiyma i Landudno a thranoeth cyfarfod llen- yddol y Sarnau; ac yn mben yr wythnos dra- chefn dyna Wyl y Coroniad. Anhawdd fforddio amser ac arian i fwynhau yr oil. Ond, lie bo ewyllys bydd gallu." Dyma englyn cydfuddugol Gwaenfab yn ein Heisteddfod ddiweddir; testyn, "Ewyllys"— Ewyllys yw'n llyw deallol,-hawl dyn O law Duw Anfeidrol; Os h b drais dyfais disfol Tueddu wna it Dduw'n ol. Wrtb son am yr Eisteddfod gallwn ddweyd fod y pwvllgor yn hynod galonog at gael un y II wydd v-n Des if eto, a hyny ar raddfa llawer eanzach. C-fwyd llythyran o wahanol ardal- oedd a. threfi y corau fuont yma y tro diweddaf yn datgan boddbad mawr yo nlirefniadau eis- teddfodol y pwyllgor, ac yn nbref y Bala fel He prydferth a dymucol iawn i dreulio dydd gwyl. Onid yw yn resyn fod cyfansoddiadau budd- ugol Eisteddfodau fel hyn megys yn darfod am daoynt ar ddydd yr wyl? Oui ellid cyhoeddi prydifst Emyr ar "Foreu'r Faro;" r chwedl ar Fywyd Llafurwr Amaethyddol H gan Dewi Mai;" Can ddesgrifiadol Gwaenfab i'r 1; Pys- gotwr; yr euglyoion, a'r cyfieithiad rhagorol a gafwyd, yn nghyda'r gwahanol feirniadaethiu- b irddonol, lleuyddol, a cherddorol, ac hefyd hanes llawn am weithrediadau y dydd-oui ellid cyhoeddt yr o 1 mewn llyfryn bychau chwe'- cheioiog ? Byddai ynddo ei buli ya werth i'w gitl, heblaw y byddai yn brawf cofnodol o fod- olaeth yr eisteddfod, dydiorol i'w ddarilen yn mhen can' mlyuedd eto Mae yr ys,ritenydd gweithgar yu argraffydd a chyhoeddwr, ac yr ydym yu cyflwynJ hyn i'w sylw. -0

Paham na ymuna'r Cymry a> Fy Jdin. fN aiarad mewn gwiedd yn Ngwrecs m nos Woner wrth y g virfoidolwyr a ddychwelas- ant o Ddeheu Atfrica, coudernniodd Cyrnol Mucwaring waith rbywrai oedlynt beuuydd yu J hedeg i lawr y fyddin. Dywedai mai rhan o'i ejwyddor ef oedd sicrbau adgyi- nerthion i'r fyddin, yn fwyaf nei Iduol 1'r adran o'r fyd iia a gyurycuio id gin Ogledd Oymru. Vn ystod y flwyddyn d awjddif yr oedd d'os fit o ddyuion w.di ytnuao a'r Fusilieia Brenhinol Oymreig, ond nid oedd y degwm ohonynt yn Gymry. BGth oedd y rheswm am hyny CtJid ef yn y ffaith fod y milwyr yn mhob rhaabarth, yn mhob pen- tref ac mewn eglwysi, yn cael en gwarthuodi fcl meddwon, aflan eu hiaith a'u buchedd. Yn mhellach, dywedid y byddai 1'r dyn ieaanc a yinunal a'r fyddin dsfla ei bun i'r dyfnderoedd isf. Nid rhyfedd gan hyny nad oedd dynion ieuainc yn ymuuo Ond dangcsodd ymddygiad ein dynion eudeb y cyhuddiad, ac yr oedd y milwyr yn ddyaion anrbydedius, a'r fyddin ya alwedigaetb an- rhydeld ua. -0--

lawn Chwarelwyr. GWRANDAWYD amryw o'r acho3ion hya yr wythnos ddiweddafyn Llys 8irol Caernarfon, o flien Syr Horatio Voyd. Cy'e'riodd Mr Ellis Davies at achos Sarah Jones, Penygroes, gwr yr hon—Rowland Jones-a fu farw oddiwrth niweidiau a dderbyniedd yn chwarel Dorothea y Mawrth diweddaf. Y cwestiwn oedd a ddibynai yr apa'ydd yn gwbl ar enillion ei gwr ya rqwyneb y ffaith ei fod hefyd ya cadw siop. Wedi p 1th dad len, cytunodd Mr Caiter, ar ran Cwmni D ;rothea i atcheb gaal ei gwneud am 284p o iawn a'r costaa. Yr oedd Mc Asshetol1 Smitb, perchenog chwareli Dinorwic, yn ddiffynydd mewn dau aehos. Hawliai Robert Jones, Tanyfoel, dros yr hwn yr ymddangosil Mr Ellis Dwies, ad-daliad am golli llygad ar yr 20fed o Awst diweddaf. O'r 3ydd o Fedi hyd yr 8fed o Hydref derbyniodd yr apelydd yn ol 193 6J yr wythnos, ond ar y dyddiid di weddaf ail ddejhreuoJd weithioyn y chware), gan barbau i weithio hyd y pryd hwnw. Modd bynag, effeithiodd y co liad rhanol o'i olwg ar ei gyflogi oblegyd cyn y ddamwain de byniai 2p 2s 3a yr wythnos, tra na dder- bynndd wedi hyay ond lp 12. 4c. Mr Lloyd Ca-ter, ar ran Mr Assheton Smith, a ddadleuai nad effeithiodd y ddam- wain ddim ar a'la jr apelydd i enill cyflog. Syr Horatio Lloyd a sylwodd ddarfod i ostyogiad gymeryd lie yn an 1 ion y dyn yn ystoi yr wyth m:s dilynol i'r ddamwain mawn cymhariaeth i'r wyth mi3 bl enorol. Gulygai byn oatyngiad ar gyfartaedd o 7a Ie yr wythnos, a'r unig ffordd y gallai efe ben darfynu y mater yn deg oedd drwy ddyfarnu haner y awui i'r apelydd. Yr apalydd yn erbyn Mr A Smith yn yr acbo3 arall oed 1 Evan Owen, Brynhyfryd, Brynsieacyn, ac wedi i'r achwynydd bys- byaa iddo fod yn gweitbio yn chware'i Dinorwic am 34 miynddd, gohirivryd yr ajhiS. 101. Caniataodd Mr Assheton Smith gais Mr R W Jones, prifathraw ysgol Glanadda, Bangor, i fyued a'r plant i bare y Faenol i efrydu natur; a dyma engraifft o athraw call a bot, eddwr caredig. Pfynon Gwenfreuti.—Gwnaeth llu mawr 0 ymwelwyr eu pererindod blynyddol i Ffynon Gwenfrewi, Treffynon, yn ystod wythnos y Sul- gwyn, o Manchester, Lerpwl, Mwythig, a manau eraill. Cynelid gwasacaethau neillduol yo ddyddiol yn ystod yr wythnos, ac yn yr hwyr ymdeithiai y pererioion drwy yr heolydd i'r ffynon, yn chwyfio banerau prydferth, a crtan- ddynt amryw ddarluniau o saint, &c. Dis- gwylir, meddir, i'r pererinion gusanu gweddillyn o Gwenfrewi Sautes, darn bychan o asgwrn ag y tybir iddo gael ei godi o fedd y sautes yn Gwytherin, sir Ddinbj eh. Mae y ceiddor addawol Mr Ben Davies, R.C.M Treherbert, wedi derbyn gwahoddiad oddiwrth Syr Fredrick Bridge, y cyfansoddwf cerddorol, i gauu yu nghor-wasinaeth y Cor- oni ya Westminster Abbey sydd yn yr ymyl. Gan nad yw efe eto ond llanc 19 mlwydd oed, a'r flwyddyn ddiweddaf wedi ouill ysgoloriaetd yn y Uoleg Breninol, a'r ieuengaf hyd eto eydh wedi gwneud hyny, gellir disgwyl pethau mawr oddiwrtho. I

rABERNACL, NETHERFIELD ROAD. Nos Sal, Mehefin 8, pregethir gan Proff J E DAVIES, Bangor. HOPE HALL. Sabboth nesaf, am 6-30, pregethir gan Parch W 0 JONES. 0 hyn allan dymunir ar bawb anfon hysbysiad i ni o unrhyw gyfnewidiad yn nhrefn y modd- ion ac yn yr eglwysi lie y mae gweinidogion sefydlog, 01 na chlywn yn wahanol, rhoddir enwau y gweiniiogion hyny i bregethu,

PWLPUDAU CYMREIG. Mehefin 8, LEBPWL. Y METHODISTIAID CALFINAIDD PRINCES Sd—10, W Jones, 6. R E Morris, Gwrecsanj: DAVID ST—10-30, HE Morris, 6, W Jones tfiTZCLARENCE ST-10, W Ow^n, 6, J fliickens, A'ayroa NETHERFIELD RD-IO, J TUickens, 6, W Owen CHATHAM ST-10 a 6, L Lewis CHOSSHAJLL S'r-10 a 6, W M Jones A.NFIELD RD—10 u, 6, B J Kvans SEWSEIAM PARK-10 6, E J Jonps, Caernarfon BOOTLE-10 a 6, G Eilis BIRKENHEAD—10-30 a 6, T Gray SEACOMBE 10-15 a 6, J 0 Evans GARSTON—10- 0 a 6, T PIvans ltoCK FERRY-10-30 a 6, 0 J Owen WÅLTONPARK-I0 a 6. 0 Owens vV ATERLOO—10-30 a 6, R Aethwy Jones flUYTON QUARRY—10 a 6. PEEL RD-10 a 6, H Jones EDGE LANE—10-30 a 6, Dd Jones WEBSTER RD-10-30 a 6, J Hughes NEW BRIGHTON—10-30 a 6-30, Rt Morris, Edinbur^B WEST KIRBY-ll a 6-30, R W Roberts SOUTHPORT—10-30 11.6-;)0, R Davies aiLOII, WHISTON—10-30 a 5-30, YATES ST-10-30 a 6-15, J Evans VllLTON ST, WIDNES- 10-3U a 6, YORK HALL 'Ban YSgOl, 6-15, LAIRD ST, BIRKENUEAD-6, jt OELENS—aoa 6, J Knowics Jones, Rhyl ARGYLE ST, BIRKENUEAD-G, CATHARINE ST(Saesj—10-30 a 6-30, 0 D Jones E vERTON BROW (SAES)-10-45, a 6-30, W Wynn Davies- OVKFIELD Itt) (SKES) -10-45 a 6-30, Ellis Edwards, Rala. E IREMOKT (SAES)—10-45, a 6-30. R o Jones YH. ANNIBYNWYlt. VADERNACL-10 30, J 0 Williams. 6, Proff J E Davies, PAliK ROAD—10-30 a 6, J D William^fFdh t. Bangor (ÜWVE ST-10-30, LI Williams, Sal om, U-LO, D Adams CLIFTON RD, B'HEAD, 10-3U a 6-15, ) J Williams, WIley tiT. MERSEY ST-10-30, H Rees, 6. P. Price MARSH LANE—10-30, P Price, ti, H Rees Kensington -10, D Adams, 6-30, Llewelyn Williams fRINITY RD, BOOTLE-10-3(i, Proff J E Dav es 6, J 0 VV illiama, MARTIN'S LANE, LISCARD—10-30 a G.15, Cyc Ghwarteroi VITTORIA ST, B'IIEAD—10-30 a 6, WIDNES-10 30 a 6, H R Williams BOUTIIPORT-10-4,5, a 6-30, J Williams, Manceinion eRESCOT-10-30, a 6, 11 R Owen Y BED YDD WYR. EVERTON VILLAGE—10-30 a 6, D Powell. WINDSOR ST-10-30 a 6, W Samuel. CAPEL SEION BOUSFIELD ST-10-30 a 6, A J Parry, Rbyi EDGE LANE-10-30 a 6-15, ThIs Jones, Manceinion BALLIOL RD, BOOTLE—10-30 » ti, r Williams UNOWSLEY RD, BOOTLE-IO-30 a 6, L W Lewis. WOODLANDS, B'IIEAD—10-30 a 6-15, J avies LiISCARD RD.. SEACOMBE—2 -30 a G, Y WESLEYALD Shaw St—iu->0., J P Roberts, 6, E Jones BOUNDARY ST—10-30, W C Jones, 6, J P Roberts fiLINITY ltD, BOOTLF,-10-30, E Jones, ti, we Jones EDGE HILL-10-30, A Owen, 6, G Evans SALISBURY RD-2-30, E Jones, 6, A Owen MYNYDD SEION_10-30, W 0 Evans, 6, W A Jones CLAUGIITONRD, B'HEAD—10-30, W A Jones, 6, W 0 WIDNES—10-30 a 6, J E Roberts Evans- GARSTON—2-30, W A Jones, 6, Brodyr o Mynydd Seion SARLESTOWN—10-30 a 5-30, DO Jones 10-30 a 5, Cyfarf od Ysgol (fOLBORNE-2, Cyfarfod Gweddiu, 5-30, R Evans SEACOMBE—10-30 a 6, Cyfaifod Gwedaio KOCK FERRY—10, WO Evans, 6, Brodyr o Birkenhead EGLWYS RYDD Y CYMRY. HOPE HALL—10 30, 6-30, W 0 Jones HIGH PARK ST—10-30, L Hughes, 6, BJOTLE-I0 30, 6, BIRII-EINHFAD-10 30, 6, L Hughes SMITHDOVN RD—10-30, W 0 Jones, 2-30,L Hughes SEACOMBE—2-30, (Saesneg) YR EGLWYS SEFYDLEDIG. SANT DEWI-IO-30 a 6-30, J Davies. SANT ASAPII—10-45 a 6-30, E Williams SANT VEINIOL-ll a 6-30, Givel hysbysia.d Sr vfiNif'RED J'HEAD—10-45 a 6-30, K Edwards MANOEIIOON. Y MBTHODISTIAID CALFINAIDD. Moss SIDE—10-30, W James, 6, T Hughes, Stockport PENDLETON—10-30, R Williame, 6, W James HEYWOOD ST—10-30, T Hughes, 6, W Glynne HIGHER ARDWLCK-10-30, VV Glynne, 6, R Williams t'ARNWORTH—10-30 a 6, J S Rober s Y WESLE YAID. HAEDMAN ST—10-30, W M Jones, 6, B E Hughes COLLIIIURST-10-30, E Price, 6, GOISE ST, GREENIIEYS 2-3i, R Morgan, 6, W M Jones OPENSHAW—10-30, R Morgan, 6, E Price OALFARIA—10-30, 6, R Morgan Y BEDYDDWYR. UPPER MEDLOCK ST -10-30, a 6, J H Hughes EARLE ST—10-30, a 6-30,

v- Nid yw yn debyg fod yr ysbryd Cymroaidd ar ball yn mhob man ar y gororau Seisoig. Mew-n cyfarfod o Gynghor Dosbarth Gwledig Penardd- lag yr wythnos ddiweddaf, cynygid yr enwau canlycol i fol ar heolydd newyddion yn y Sych- tyn JLlewelyn, Merlin, Caradog, Glendower. Tudur, Owen, Cadwaladr, a Madoc, ac ni wrth. wynebodd neb. Ioo

CRYFBAIR LLYSItiUOL GWERTHFAWB. PAN fyddom yn cael ein blino gan unrhyw an. hwylder neu afiejhyd, dylem ofalu fod y feddyg iniaeth a gymerwn yn un naturiol—hyuy yw, yn' gynyrch natur. Dcddfau natur, wedi eu troaeddu mewn rhyw ddull neu gilydd, yw achos dechreuol pob aliejhyd. Llysiau, cynyrch naluriol y ddaear, yw y feddygmiaeth oreu, a'r hon mae y byd anif- eilaidd yn reddfol yn ei cheisio. Maa y cryfbair y cyfeirir ato yn y penn,wd uchod y mwyaf gwerthfawr, llesol, ac ymddiried- aI, y gwyddom am dano, gan ei fod yn cynwys rhinweddau adgryfhaol a phurol y llysiau medd- yginiaethul goreu sydd yn adnabyddus trwy yr holl fyd. Y cryfbair hwn yw Qainine Bioteri, Gwilym Evans, yr hwn sydd feddygmiaeth hollol lysieuol, wedi ei baroboi mewn dull gwyddonol gyda'r gofal mwyaf sy'n ddichonadwy er sicrhau ei iwyddiant gan un o'r ffdryllwyr goreu yn y deyrnas. Oymeradwyir Quinine Bitters Gwilym Evans yn ami gan feddygon a fferyllwyr i gleifion mewn liawec o achosion pan y bydd pob meddygiaiaech arall wedi methu. Mae yn anmhrisiadwy mewn achosion o wendid, yn enwedig i wragedd a- phlant a phei-sonau yn dechreu gwelia ar ol twymyn neu y cyffelyb, Tystia miloedd yn ein, gwiad i'w weith a'i eifeithiolrwydd, a) nad oes dim cytfalyb iddo mewn achosion o'r fath, Gwerthir cf gan fEeryllwyr yn mhob man mewn poteli 2i 9J a 43 6e yr un, neu anfouir ef am y prisiau uchod trwy y post yn unicn^yrchol oddi- wrth y perchenogion—Quinine Bittera Manufa.c. turing Co., Ltd., Llarelly, South Wales.