Y Cymro

Nodiadau Beirniadol. BUASAI'N anhawdd cael testyn mwy cyfoetbog o farddoniaeth—yn rhoddi cyfletistra i'r awen ddarluniadolyn gystalag awgrymiadau oegwydd- orion a gwirioneddau moesol ac ysbrydol. la olygfa fwy swynol i'w darlunio, a pha olygfa hefyd gyfoethocach ei hystyr, na'r hyn a awgrymir gan yr Hauwr?" Derbyniwyd caw cyfansoddiad, ac ni cheisir gosod allan eu safle gymharol yn y gystadleuaeth yn ol y drefn y sylwir arnynt. Min y Mynydd.-Pryddest ffsr iawn sydd gan yr ymgeisvdd bwn. Mae ynddi raddau o hwyl awenol, a rhai penillion go dda, ond y mae ar y cyfan yn bur ddiffygiol mewn celfyddyd, coeth- der, a gorphenedd. Fel cynyreh bardd ieuanc buasai yn bur addawol, ond o'i chymharu a'r goreuon yn y gystadleuaeth y niae yn bur bell ar ol. Lluddedig iawn.-Amlwg yw mai newvddian yn y gelfyddyd farddonol yw yntau. Mae ei gorfaniad yn afreolaidd a'i iaith yn ami yn wallus, ei syniadau yn gymysglyd, a'i frawddegau yn llac ac amleiriog. Hedyn Egwan.-Y mae'r bardd fel ei en w- yu "egwan," ond, er hyny, yn hedYD" byw. Mae ganddo rai syniadau tlysion a llinellau hapus, yn ngbyda thoa ac arddulllled farddonol. Oad, yn sicr, Did yw efe eto yn feisfcr ar ei waith nid yw yn meddwl yn ddigoa clir, nac yn mydryddu yn ddigon rbwydd-gelfydd. Gwnaeth ymgais go dda at gynllun, ond nid yw yn ei ddad- blygu yn gyfanwaith cyson a theg. Cana lawer o linellau pur ddibwynt a diraen; Nid y gwaelaf yn y bryddest yw y llinellau hyn, ond y maent hwy yn wael eu gwala:— Hau wna y nef ei gwres a'i goleu mwyn, Hau defnydd baf i wraidd a brig pob llwyn, Hau y mae'r dyn mewn bywyd-drwg neu dda, Han y mae Duw, fe hauodd bob gwir ha'. Yr Ehedydd.-Nid ydjm yn esgyn dim mewn teilyngdod barddonol gydag yntau. Y mae i'w ganmol ar y CyfAU am gywirdeb llenyddol a threfnusrwydd ei gyfaDsoddiad. Yr hyn sydd yn bar ddifiygiol ynddo yw barddoniaeth. Cerdda yr awdwr hyd hen lwybrau cyfiredin, ac ni cheir ganddo nemorsTniad newydd atharawgar. Ym- dioa yn ormoaol gyda chreadigaeth y byd a gaidd Eden. Nid yw y darluniau a dyn yn ddigon cUr a gorphenedig, na'i ddelweddau bob amser yn naturiol, ac y mae ei arddull yn llawer rhy draithodol mewn manau. Dyma rai o'i linellau i Eden: Awelon nef chwareuant gerdd, o'r gwellt y gwnaent A dinivreidrwydd perffaith gwyn, fel mor dirif o donau; Ymddyrcbarn don ar don o hyd o fexidithar yr haawr, Tra yntau'n Arglwydd ar yr oU. yn ddelw byw o i Grewr Ond er dan oreu'r nef a'i nhawdd, fe'i denwyd gan y temtiwr I dori'r ddeddf drwy fwyta'r ff rwyth waharddwya gan ei Grewr. Digon yw dweyd fod y dyfyniad hwn yn engraifft bur deg o nodwedd gyfiredinol y cyfan- soddiad, a'i fod. gan hyny, yn mhell o olwg y gadair. Nid Ffermwr.-Ymgyfyd ef raddau yn uwch na'r un o'r ymgeiswyr fuont eisoea dan sylw, mewn medr mydryddol yn gystal ag ysbrydiaeth awenyddol, ac mae ganddo rai darnau pur dda ar bob cyfiif. Rhan gyntaf ei gerdd yw y waelaf, ac anfoddhaol iawn yw y rhan hono. Defcyddia gydmariaethau dibwynt a syniadau anmhriodol, ac amleiriaeth. Wele rai engreifftiau:- I'w bedd disgynal'r had yn siriol iawn With dderbyn croesaw'r bywyd arall sydd Yn ysbryd teg o fynwes teyrn y dydd, Yn canu nodau Hon ar danau nwyfiant pur, Ax feddrod gauaf oer, ac olaf gur Y bywyd fu, wrth dd'od i fynu n ddawn Adferol newydd, chwim, yn swyno grawn 0 law yr hauwr culon-yegafn, lion, Glvw adnewyddol adsain ger ei fron O dyner odlau daear n-ewydd Duw Yn tyfu ar y maerayn ddeddfau byw. Hawdd fyddai dyfynu llawer yn ychwaneg o'r cyffelyblinellau cymysglyd ac annghelfydd. Nid yw y cyfansoddiad ar y cyfan ond canolig mewn teilyngdod, a phell yn ol i rai sydd eto heb gael sylw. Diffrwyth,—Ceir ganddo ddarlun o'r olygfa pan tlefarodd yr Athraw ei ddameg, ac yna a yn mlaen i ddeongli ei hystyr. I gyfateb ibyd y cyfansoddiad, credaf fod gormod o le yn cael ei troddi i'r amgylcbiadau dan ba rai y llefarwyd y ddameg, a bod y desgrifiad yn rhy amleiriog ac anmherthynasol. Mae'n rhyfedd ddarfod i fardd mor awenol gyfansoddi darnau mor ddibwynt a rhai geir yn y desgrifiad hwn, a dyma benill yn engraifft Digon gwych i anrhydeddu Hwn yn llai na'r Athraw Dwyfol Nid oes dim na neb yn unile, Cynal fri y Duw trag wyddoi: Athraw pur, mae'r dyrfa weithiau Yn aneirif ar y glanau: P'le mae'r Beibl a'r areithfa ? Yw ymholiad yr eneidiau. Ac fel yr a. yn mlaen i ddadblygu ystyr y ddameg teimlir nad yw o lawer yn ddigon naturiol ei syniadau a thryloew ei ardull. Anhawdd fuasai iddo gyfansoddi dernyn mwy rhyddiaethol na hwn :— Anhebgor enw,-ein Llanddowror fyth Fydd fyw, tra hanes idd yr Ysgol Sul, Ac Ellis a Jehn Owen o'r Ty'n Llwyn, Yn ddiweddarach, yn Elfionydd gaiff Eu dibrin gyfran o yr unrhyw glod: Prawf darnau goreu y cyfansoddiad fod addewid ) bethau gwell yn yr awdwr, ond ceidw ei ldarnau salaf ef yn ol o deilyngdod cadair y tro lwn. Corfanydd,-Dyma ni, yn ddiamheuol, wedi sgyn graddau yn uwch gyda'r bardd hwn na'r 10II rai y sylwyd arnynt yn barod. Dechreua i bryddest yn bur naturiol, a chana yn y rhan yntaf yn awenyddol a thlwe ar y cyfan, ond ithra weithiau i gyffredinedd, megis yn y llin- Uau canlynol Ar haner cylch mae'i law Yn myned ol a blaen, Gan wasgar yma a thraw Y gwerthfawr had ar daen. id boddhaol y gair suddol yn y llinellau- Rhy suddol yw ei orchwyl bron 1 a I glywed cam yr hedydd lion. I c nid naturiol y dyddiau llaith sydd yn y rpled■ Mor ddedwydd yw ar ddyddian llaith Yn medi ffrwyth cynharol waith t Ond yr anffawd fwyaf i'r cyfansoddiad hwn fu i'r awdwr wineud y symudiad an naturiol oddi- wrth yr Hauwr priodol at y Creawdwr Ond penaeth yr urdd ydyw Perydd Olynol dymhorau y rhod, Creawdwr y gyntaf gain wawrddydd, Fel dwsmel berseiniai ei glod, Oddiyma'n mlaen, teimlir pi fod fel un yn cacu allan o'i gywair priodol, ac mae ei syniadau gan mwyaf yn rhy anmherthynasol. Wedi cychwyn yn bur union at ei nod, collodd ei olwg arno ac aeth ar ddisperod. Y mae eto ddau ymgeisydd yn arcs sylw, ac nid oes le i ambeuaeth nad rhyngddynt hwy y mae y gystadleuaeth derfynol am y gadair, ond mae y ddwy hyn yn tagos iawn i'w gilydd mewn teilyngdod. Myfyr Mon.-Cyfansoddiad awenyddol a gloew sydd gauddo ef, yn nodedig am ei ystwyth- der mydryddol a'i dlysni barddonol, a delw natur ar ei holl ddarluniau a'i syniadau. Ni cheir yma yr un arwydd o ymdrech na rhodres, ond cana y bardd mor naturiol a bwrlwm y ffynon neu gan aderyn. Rhana ei gyfansoddiad i ddwy ran: "Plentyn Natur ac Arwr y Ddameg." Yr oedd ganddo berffaith bawl i gymeryd y "Ddameg" i gylch ei destyn ond wedi iddo wneuthur hyny, teimlir uad yw yn cymeryd y fantais a ddylasai ar rai o'i hawgrymiadau cyfoeth- oeaf. Nid yw cynwysiad yr ail ran yn ddigon gwahaniaethol oddiwrth y gyntaf. Er hyn oll, cyfansoddiad da iawn yw hwn, a dyma un penill ohono Rhydd ei law yn nghoffran'r nefoedd, Daw ei bendith iddo'n ddibrin; Ni ad Duw i'r Ilym dymhestloedd Atal gwen a grolud Hefin; Uwch ei ben goleua'r wybren Gyloh ei draed daw glesni cynar; Cerdda drwy y maes fel Olwen, Ar el ol mae'r llwybrau'n hawddgar. Sator.-Mae graddau helaeth o debygrwydd rhwng nodwedd y cyfansoddiad hwn ag eiddo Myfyr Mon.' Wele engraifft:- Natur deg I yn ol i'th goffrau B1 wyddoi ueymged ddwg yr Hauwr; Am dy filiwn cymwynasau, Onid dyma'th gymwynaswr? Olwen gynt wrth rodio'r dolydd Swynai feillion i'w haddurno, Yntau r Hauwr ddaw i'r meusydd A theg wenith i egino. Mae y golygiad a gymer I Sator' o'i destyn yn debyg iawn hefyd i'r modd y golygir ef gan 'Myfyr Mon.' Yn wir, mae cymaint o debyg- rwydd rhwng y ddau gyfansoddiad hyn fel na fuasai yn achos o syndod pe mai cynyrchion yr un awdwr fuasent. Er hyny, mae gwahaniaeth rhyngddynt. Gollyugodd I Sator' rai llinellau digon diraen o'i law, ac arddengyamewn manau beth diofalwch. TOn bur ryddiaathol sydd i linellau fel hyn :— Cyn i'r egin ado'r gweryd I gydymgais gyda'r oerni Brefau'r buchod a'i cyfarchant, Fel beunyddiol gymwynaswr. A phur ddibwynt yw:— Clyw ddolef priod o dan ddwrn el lleiddiad, Ao aibrec byd yn cyfarch gwelthred anfad. Ond er gwaethaf y ffaeleddau hyn, pryddest dda sydd gan 1 Sator,' yn cymeryd golwg eangach nag eiddo Myfyr Mon ar yr Hauwr,' a gwna well defnydd nag ef o'r Ddameg.' Terfyna yn gryf gyda'r Gwaredwr fel Hauwr,' a'r deisyfiad am ddilyn ei esiampl ef:— 0 Hauwr Dwyfol 1 Rho dy nerth i minau, Trwy ing a gwae, i gerdded yn dy Iwybrau I hau goleuni yn nhywyllwch daear, I flrwytho'r anial a rhinweddau hawddgar: I wneud fy rhan i leddfu gofid dynion, A dweyd am gariad Tad wrth blant afradlon; Dy law a'm deil yn gryf ar ffordd dyledswydd I wasgar had gwirionedd a sancteiddrwydd. Fel y dywedwyd eisoes, mae Myfyr Mon' a Sator yn agos iawn i'w gilydd, ond ar gyfrif ei ddadblygiad llawnach o'r testyn, credaf yn sicr fod Sator yn rhagori ychydig, ac yr wyf heb betrusder yn ei ddyfarnu yu d eilwng o Gadair Eisteddfod Coedpoeth, Ddydd Llun y Pasg, 1903. PEDBOG.

Yr Aelodau Gwyddelig a'r Mesur Tir. DYDD Iau cynaliodd y Cenedlaetholwyr Gwyddelig gynadledd i'r amcan o drafod y Mesur Tir i'r Iwerddon, Mr John Redmond, arweinydd y Blaid Wyddelig, yn llywydda. Yr oedd y cynulliad yn lluosog, a chynrych- iolwyr wedi dod o bob rhan o'r wlad oddi- wrth bob math o gymdeithasau. Dywedodd Mr Redmond yn ei araith fod y Mesur yn agor rhagolygon disgleiriach gyda golwg ar sicrhau cyfiawnder nag a welwyd ar unrhyw adeg er pan basiwyd Deddf yr Uniad. Beth bynag allai fod diffygion y mesur, ei ddyben oedd diddymiad cyflawn a therfynol land- lordiaeth. Mr William O'Brien, A.S., a gyn- ygiodd benderfyniad yn. mha un y lion- gyferchid y genedl Wyddelig ar ddygiad i fewn fesur a sicrhai gydsyniad cyffredinol yr holl bleidiau yn Iwerddon ac a olygai dder- byniad yr egwyddor fod yn rhaid rhoddi terfyn ar berchenogaeth ddwbl o dir. Yr un pryd, gwnaed datganiad fod y mesur yn galw am welliantau ditrifol mewn amryw bwynt- iau o bwys hanfodol, a bod yr awdurdod a'r cyfrifoldeb o benderfynu ar ba agwedd i'w gymeryd tuag at y masur yn ei amrywiol r&ddfeydd i gael ei ymddiried i'r blaid Seneddol Wyddelig. Cafodd gwelliant a aw- grymai wrthodiad y mesur ei wrthod gyda mwyafrif mawr, ac wedi i welliant cyfeillgar a gynygiasid gan Mr Michael Davitt gael ei dynu'n ol, derbyniwyd y penderfyniad yn unfrydol. Dydd Gwener, cynaliwyd cyfarfod arall yn nglyn a'r Gynadledd. Dygwyd dan ystyr- iaeth luaws o welliantau y bernid yn angen- rheidiol i'w mabwysiadu. Heblaw y rhai hyn, paaiwyd penderfyniad yn datgan mai angen penaf Iwerddon yw ymreolaeth genedl- aethol. Mewn anerchiad o'i eiddo yn y gynadledd, dywedodd Mr John Redmond y byddai i gynulliad mor fawr ac urddasol, sefyll i fynu yn hanes Iwerddon fel un o'r achlysuron hyny sydd yn creu cyfnodau.

IABEBNACL, NETHERFIELD ROAD. Nos Sul, Ebrill 26, pregethir gan y Parch. O. L. ROBERTS. HOPE HALL. Sabboth nesaf. am 6-30, pregethir gan Mr. O. C. ROBERTS. ) byn allan dymunir ar bawb anfon hysbysiad i ni o unrhyw gyfnewidiad yn nhrefn y modd- ion ac yn yr eglwysi lie y mae gweinidogion sefydlog, Of na chlywn yn wahanol, rhoddir enwau y gweinidogion hyny i bregethu.

PWLPUDAU CYMREIG. Ebrill 26 T.ERPWT: Y METHODISTIAID CALFINAIDD. PBIKCES RD-IO, H H Hughes, 6. J Williams DAVID ST-IO-30, J Williams, 6, H H Hughes JTITZCLARENCE ST—10, R Aethwy Jones. 6 J Hughes NETFlERFIELD RD—10, J Hughes 6, R Aethwy Jones OHATHAM ST—10 a 6, J T Job, Carneddi CHOSSHAI-I, ST-IO a ft, G Ellis ANFIELD RD—10 a 6, E J Evans CTBWSHAM PARK-IO a 6, H Jones BOOTLE—10 & 6. W M. Jones BIRKENHEAD—10-30 a 6. T Gray SE\COMBE—10-15 a 6, 0 J Owen GARSTOH—10-30 a 6, W Jones ROCK FFRRY-10-30 a 6 L Lewis WALTON PARK ~~LO a 6, J D Evans WATERLOO—10-30 a 6. W Henry BUTTON QUARRY—10 a 6. W Wilson Roberts ftEL RD—10 a 6, 0 Owens SCDOE LANF,-10-30a 6, D Jones WEBSTER RD-IO-30 a 6, W Owen NEW BRIGHTON—10-30 a 6-30. R Humphreys WBST KIRBY-ll a 6-30, D Powell SOUTHPORT—10-30 a 6-30, M E Morris, Minffordd BILOH, WHISTON—10-30 a 6-30, YATES ST-6-15, H H Chambers (W) ARGYLE ST, BIRKENIIEAD-6, MILTON ST. WIDNES-10-30 a 6. YORK HALL (Bankhall)—2,Ysgol. 6-15. LAIRD ST, B'HEAD—6, R Boner Thomas ST HELENS—10-30 a 6, RIGBY STREET—10-30 & 6-30, W T Griffith. Newport CATHARINE ST (SaesJ -10-30 a 6-30, If J Da vies Bettws RVERTON BROW (SAES)-10-45 a 6-30, W Wynn Davies OAKFIELD RD (SAES)10-45 a 6-30, T G Owen BGREMONT (SAES)—10-45, a 6-30. R G Jones BREEZE HILL (SAES)-10-30 a 6-30. YR ANNIBYNWYR. fABERNACL-IO-30, H Parry, 6. 0 L Roberta PARK ROAD—10-30 a 6, Gweler hysbysiad QROVE ST—10-30, 0 L Roberts, 6-15, H Parry, Bangor CLIFTON RD—10-30 a 6-15. Gweler hysbysiad GT. MERSEY ST-IO-30, a 6, Peter Price J5C3 i >■ MARSH LANE-IO-30, J L Jones, 6. H Rees KENSINGTON—10-30, H Rees, 6. J L Jones,Aberhonddu TRINITY RD-10-30, T P Davies, 6, W Tudwal Williams MARTIN'S LN—10-3C, W T Williams, 6, T Price Daries VITTORIA ST, B'HEAD—10-30 a 6, Elias Evans, Lerpwl WIDNES—10 30 a 6, H R Williams ROUTHPORT-IO-45 a 6-30, PRESCOT—10-30 a 6, 0 R Owen Y BED YDDWYR. BVERTON VILLAGE- 10-30, a 6, WINDSOR ST-IO-30, a 6, D Aled Davies, Bootle BOUSFIELD ST—10-30, a 6. J W Maurice. Dinas Cross "DOE LANE—10-30 a 6-15, G P Jones, Trawsfynydd BALLIOL RD, BOOTLE-IO-80, a 6, P Williams KNOWSLEY RD, BOOTLE—10-30 a 6, L W Lewis WOODLANDS, B'HEAD—10-36 a 6-15, J Davies RASCARD RD., SEACOMBE—2-30 a6, EARLESTOWN—10-30 a 6, Owen Thomas, Asthon Y WESLEYAID SHAW ST-10-30, R W Simon, 6, F E Jones BOUNDARY ST—10-30, T Hughes. 6, Evan Jones TRINITY RD, -10-30, Evan Jones, 6. W 0 Evans EDGE HILL-10-30 a 6. Gweier Hysbysiad KNOWSLEY RD—10-30, W 0 Evans, 6, T Hughes MYNYDD SEION-IO-30 a 6, Gweler hysbysiad CLAUGHTON RD-10-30, T I Hughes, 6, Thos Hughes WIDNES-IO-30, M Watkin, 6, T Hughes GARSTON—2-30, T I Hughes, 6, T Hughes KARLESTOWN—10-30 a 6-30, 0 Ll Davies HERMON-IO-30 a 5, GwrDyeithy GOLBORNE-2 a 5-30, R W bimon EGREMONT—10-30, Thos Hughes, 6, J E Wynne' ROCK FE.EtRY-2-30, Thos Hughes, 6, James Pierce EGLWYS RYDD Y CYMRY. HOPE HALL-10-30, N Bevan 6-30, O C Roberts HIGH PARK ST—10-30, h Hughes, 6-0, D E Williams BOOTLE-10-30, 6, N Bevan BIRKENHEAD-IO-30, D Daries, 6, L Hughes EGREMONT—10-30, Edwin Roberts, 6-30, E H Roberts SMITHDOWN RD—10-30, Gweler hysbysiad MONK ST-IO-30, 0 C Roberts ARNOT ST., WALTON—2-30, Ysgol DYE EGLWYS SEFYDLEBIG. SAKT Digwii-10-30 a 6-30, J Davies SANT ASAPH—10-45 a 6-30, E Williams, SANT DEINIOL—11 a 6-30, J Hughes ST WINIFKEDB'HEAD—10-45 a 6-30. R Edwards MANCEINIOK. Y METHODISTIAID CALFINAIDI). Moss SIDE—10-30, R Morris, Dollgellau, 6, W James PENDLETON—10-30, W James, 6, J Lloyd Jones HEYWOOD ST 10-30, W Glynne, 6-30, R Morris I HIGHER ARDWICK-10-30, J Lloyd Jones, Ffestiniog, (6, W Glynne FAHNWORTH—10-30, a 6, Y WESLEYAID. HARDMAN ST—10-30, J S William;6. W Jones COLLYHURST—10-30, J Williams Davies, 6, Student GORE ST, GKEENHEYS 10-30, R Roberts. 6, E Price OPENSHAW-10-30, J Williams Davies, 6, W M Jones CALFARIA—10-30 a 6, 0 Madoc Roberts Y BEDYDDWYR. UPPER MEDLOCK ST—10-30, a 6, J H Hughes EARLE ST-IO-30, a 6-30, u-

GWYNT Y DWYRAIN. ER fod gerwinder y gauaf a'r gwanwyn wedi myned heibio, a'r hin yn y oyffredin yn fwy tyner, eto, fel y gwyr pawb, mae cyfnewidioldeb y tywydd y mis hwn, pan y chwytha y gwynt oer o'r dwyrain yn beryglus i ieohyd pobl wanllyd. Oherwydd lleitbder ? misoedd aetbanb heibio, mas llawer wedi bod yn dyoddef oddiwrtb an- hwylderau fflamegawl yn y ddwyfron, megya yr anwydwst, neu anwyd, crygni, peswch a doluriau eraill. Gwyr llawer fu yn dyoddef y blynyddau aethant beibio mor anhawdd ydyw cael ymwared o anhwylderau tra y bo y gwynt dwyreiniol yn ffynu. Tystiant i wiredd yr ben ddywediad, "Gwynt y dwyrain, nelynmila,in.' Mae y gwynt dwyreiniol oer a llym mor niweidiol a deifiol i bob bywyd fel mae yn ami yn profi yn angeaol i rai gweiniaid ac i hen bobl. Dylai pawb o'r cyfryw fod yn ofalus iawn o'u hiechyd, a chry fhau eu oyfansoddiad i wrthsefyll ymosodiadau y tymhor hwn trwy gymeryd medd- yglyn adgryfhaot fel Bitters Gwilym Evans, yr hwn sydd yn cynwya elfeoau y prif lysiau medd- yginiaethol y rhai a ddarparwyd gan natur ei hun ar gyfer pob afiechyd. Tlstia pawb. sydd wedi rhoddi prawf ar Bitters Gwilym Evans ei fod yn Feddyginiaeth Deulu- aidd annghydmarol, cyfaddas i bob oed, ac yn hynod effelthiol i liniaru ao atal pob ymosodiadau o afiechyd a chryfhau y gwan a'r nychlyd sydd yn dihoeni ar ol cyst dd. Gocheler pob efelychiad ohono trwy edrych fod eriw Gwilym Evans ar label, y stamp, a'r hotel pan yn ei brynu. Gwerthir mewn poteli 28 9c a 4s 6c yr un gan bob fferyllydd, neu anfonir hwy trwy y post am y prisiau byn yn uniongyrcbol oddiwrth y perch- enogion — Qu nine Bitters Manufacturing Co., Limited, Llanelli, South Wales.

é Cyboeddedig po I. FOULKES, L 8, Paradise St., LaRFWL L GORONWY OWEN: YYn cynwys ei holl Farddon-| iaeth ei holl Lythyrau, yn| Fnghyda Hanes ei Fywyd. Yr h argraffiad cyflawnaf a rhataf | o Goronwy sydd ar gael. | ft TREBOR MAI: I Prif Englyniwr Cymru—ei Waith Barddonol, yn cynwys ei Englynion, Caneuon, Cy- K M wyddau, &c., a'i Fywgraph- H N BARDDONIAETH ELFED Eyn cynwys y ddwy gyfres o'r Caniadau. Gyda Gilt top, pris 3s. R pris 3s. YR ORIAU OLAF, Csef Caneuon, Rhiangerddi &c., a gafwyd yn Lawysgrif- au CEIRIOG wedi ei farwol- Oau CEIRIOG wedi ei farwol- aeth yn nghyda HANES EI p FYWYD A'I WAITH. j 2 Y MORTHWYL: I M Llyfr o Adroddiadau, yn cyn-1 wys 280 o ddarnau tarawiadol | o waith beirdd a llenorion hen a diweddar. I BYWYD HEN DEILIWR, LLYTHYRAU 'RHEN UFFARMWR a CYFRIN- u ACH YR AELWYD, gan M Gwilym Hiraethog. Y trig llyfr wedi eu cyd-rwyrao. I LERPWL: 1. FOULKES. j L—L J LLYFRAU GWERTHFAWR Anfonir unrbyw nifer o'r llyfrau isod yn rhad trwy y post a'r dderbyniad postal order Iolo Manuscripts fac,simile New Edition, being a selection o Ancient Welsh Manuscripts, in Prose and Verse from the collection made by EDWARD WILLIAMS (Iolo Morganwy), with English Translation and Notes. Price 21s. Cefn Coch MSS, being two MSS. of Welsh Poetry, written principally during the XVII. Century with Introduction and Notes by the Rev J. FISHER, B. D., Cefn Price lOs 6d. The Royal Tribes of Wales, by PHILIP YORKE, Esp., of Erthig; to which is added an account of the Fifteen Tribes of North Wales; edited by RICHARD WILLIAMS, F.R.H.S Newtown. Price 21s. Tlysau yr Hen Oesoedd, sef y cylchgrawn cyntaf a gyhoeddwyd yn y Gymraeg, a'r llyfr cyntaf a gyhoeddwyd yn Mon, os nid yn Nogledd Cymru. Argraffwyd ef yn Nghaergybi yn 1735. Ei olygydd a'i argraphydd oedd yr athrylithgar LEWTS MORTS MON. Nid oes sicrwydd fod mwy na dau gopi cyflawn ohono ar gael, ac o un o'r cyfryw y photographiwyd yr argraphiad hwn. Can' copi argraffwyd, ac y mae pob copi wedi ei rifo. Pris Pum' Swllt. Barddoniaeth Ed. Morris, Perthi Llwydion, wedi ei gynull gan HUGH HUGHES, Cerrig-y-drudion. Pris Is. Ar Bapyr mawr, a'i rwymo mewnllian, 7s. 6.. BYWGRAFFIADAU. Dr. Lewis Edwards, M.A., Bala. Conant a Llythyrau, gan ei fab, y diweddar Brifathraw T C. EDWABDS, M.A., D.D. Pris 10s. 6c. Mewn buckram bevelled boards, gyda gilt top, 11s. 6c. Un o'r llyfrau pwysicaf a gyhoeddwyd yn y Gymraeg er's haner canrif. Y Parch. J. Hughes. D.O. Caernarfon. Pregethau a Chofiant, tan olyg- iaeth y Parch. J. WILLIAMS, Princes Road, Lerpwl. Pris 7s. 6c. Mewn papyr antique, wedi ei twymo mewn buckram, bevelled boards, gilt top, 8s. 6c. Y Parch. David Davies, Bermo. Cofiant a Llythyrau, tan olygiaeth y Parch. W. JONES, David Street, Lerpwl Pris 3s. 6c. OYhoeddOT X. Foulkes LeiwL Dail Te (Hen a Newydd). Tom.—Mam, wyddeoh chi be welis i mewn ffenast yn y dreheiddiw? Mam.—Na wn i, Tom bach, be welis di, mach- gian i ? Tom.—Mi welis ddyn yn gneud gwyneba. Maw.-Rhag o'wilydd iddo, ao mi rodd o'n gneud gwyneba arnat ti, Tom baoh ? Tom.-Nae oedd, mam, watchmaker yn gneud gwyneba clooia oedd o. Yr oedd ben wr boneddig wedi oweryla A'i was yr hwn oedd yn ddyn h!\gr droa ben, ac o'r diwedd cyrhaeddodd wnllwybhog o gongl yr ystafell, an ei osod yn llaw y gwas, ao eLai efe: "H wda. y gwn yma a dos allan, ac os gweli di rhywun byll- ach no, thi dy hun saetha fo." Ar byn aeth y gwas allan efo'r gwn, pryd y cyfarfyddodd Wyddel, at yr hwn yr anelodd y gwn, Be wyt ti am neud 1 ebai'r Gwyddel. Mae mistar wedi deyd withai os gwelwn i ddyn hyllaoh na mi fy hun yn rhwla am i mi i saethu o." Ydw i yn hyllach na obdi?" gofynai'r Gwyddel. "Wyt," oadd yr ateb. Fire away, ynta," ebai Pat. New and Popular Songs, c. -— tsmc3 H Dr Joseph Parry- Hoff Wlad fy Ngenedigaeth Is Old Memories (Dyddiau gynt) 18 Llais o'r Lli (baritone) 18 Rhwyfwn ein dau (.duet S. & T.) 2e Y Dymhestl (R. S. Hughes) 28 Inchcape Bell (bvE,) do. 28 Y milwr clwyfedig (bar itole) do. 2s Aelwyd ty fy nhad Is Elen Fwyn (E. & F.) Is Gwlad y Delyn (John Henri/) Is Bwthyn yr amddifad do. 18 Mercii y morwr (ts.) do. Is Pilgrim's song do 18 The silent singer (Dr Rogers) 2B De Profundis (Lucas Williams) 2s Perlly Dwyfnn (lirijau Ww'h'urst) Is Iesu, cyfaill (Jesu, lover. &c) do. 18 The Kingdom beiiutilul Cs.) do. 18 Cenad y don (T.) (Wm Davies, St Paul's) Is Rhoweli y cledd, f do. Is Llaethfeicli a'r bugail (duet, S.T.) do. Is Choruses tor Female Voices, arranged2 D lEmlyn Evans— Clychau Aberdyfi A Llwynn Onn O.N. Y Deryn pur and Gwenlth Gwyn y S.F. Men of Harlech j 2d. Ar hyd y nos each. Capt Morgan's March J Ar hyd y nos each. Capt Morgan's March J Also suitable for Children's Choirs. Male Voice Choruses- The Druids (Dr Parry) Dwynwen do. Elen Fwyn arr. Emlyn Erans) Cadlef Morg&nwg ao. Cambria, Cantata, by Dr Parry—veiy popular Catalogues and Specimens on application. Liverpool Agents JAMES SMITH & SON. Lord Stree- H. EVANS, 444. Stanley Road, D. TREHEARN, Publisher, IUIYL. ANHWYLDERAU Y LLYGAID. ELI LLYGAID (DR. FOSfER). Wedi ei barotoi gyda'r gof&l mwyal oddiwrth y recipe gwrtidnioL Y mae yr ELI hwn yn fedoyginiaeth efleithiol Hlms, spotiau, ac anhwylderau cyaj lltiedig a'r llygaid, o ba ddechreuad bynag, ac wedi profi yn effeithlol mewn miloedd o achosion wedi i b< bpeth arall fetha. Cytarwyddiadau-Cymerer swrn lychin o'r ELI, a rhodder ar amrant y llygad cJwyfm mor yggafn a theneu ag sydd modd. Ar ol defnyddio yr Eli y troion cyntaf, gall y llygad edrych yn w jirth, ond 'buan y gwelirgwellhaa boddhaol yn cym. i\d lie. Wrth fyn«Q lrgwelyydyw yr adeg or<^u i d'defnyddio yr Eli. Mewn achosion hynod o ddrwg, y flordd oreu ydyw rhoddi swm bychan, fel pen pin, yn ngbornel y llygad, y peth diweddaf cyn myned i'r gwely I'w gael am Is lie y blwch, neu ti wy y post am 16 i stampiau ceiniog oddiwrth y pucbenog. Price 1/11 each. From the Proprietor-R. D nFGHES County Medical Hall, DENBIGH. Tobe ltci oj all respectable Chemists. THE GREATEST DISCOVERY or MOOFRN SCIENCE. ThetMarvellous Cure for Corns and WartBl VE R R UCACIN E (Registered), Is guaranteed to ren; ove tbe in vrt iiiinful CORN or WART in a few days, without paii OJ inconvenience. Recommended by the Nobility, ( ¡<"J f.) Gently, Physi- cians, and Surgeons. TEERLCA< 1>E possesses the most extraordinary property of ejniictting the most painful Corn or W art in a few day 8. v itliout the least pain, proving itself a perfect I M-n to Thousands of Sufferers. Its application is ],As, bimipLE, and CLEANL Y. Sole Proprietor and Manufacturn- > D. HUGHES. Operative and Dispensing Cbennsi Ccunty Medical Hall, High-st.. DENBIGH. To te i id of all Chemists v im and 2/6. Wholef-ale Agents F.v>xs. f;c-»s. & Co. JOHN THOMPSON, Liverpool. OT TI 1.1, SONS, & Co. Manchester. ANWYD, PESWCH, DIFFYG ANADL. /^r/ At bawb sydd yn dloddef j oddiwrth y cyfryw. /-3 — /*o/ Dymunem ahr sylw /j at 1 FeddyglnltIa T#L /So/ H»e eanoedi wed! tystiol- aethn i Iwyddiant y j j Feddyglniaeth hon. /^> /Pris i/- a 2/3 y botelj ♦ /trwy'r Post 1/3 a a/6. Percheaodon: WILLIAMS & Co., Fferyllwyr. 292, 8MITHDOWN ROAD, LI7BBP00Z* r Wrn«n!KSWBft ««