Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
"KEElSrOI^ Self-Raising Flour Is the best for all kinds of Pastry, Scones, &c. MAY BE HAD OF ALL GROCERS. KEENORA. CO., LIVERPOOL. Telegrams Furnishing." Telppbone 1214, Royal. £ 110,000 WORTH OF I ) IA! i i 1, 1I iii 1 I I I i I Iii 11 -F,\ -N GD I The Largest Assortment of Bedroom Suites, iDrawing-room Suites Dining room Suites, Sideboards, Cabinets, Overmantels, Bookcases, Hall Stands, and other Furniture. Carpets, Linoleums, Floorcloths, Rugs and Mats, Curtains, and General Furnishing Goods, AT THE LOWEST PRICES IN ENGLAND FOR CASH. RAY & MILES, 34 to 48, London Road, Liverpool, WANT BD-—LINO T1 YiP E OP ER AT OR Welsh and .English. State speed and w.ages, to '■ CYMRO'' OFFICE, Mold. MISCELLANEOUS 1 i "VTTYiR YR EOS."—Datganwr Penillion » gyda'r delyn, a ddymuna hysbysu ei fod yn awr wedi sefydlu yn Lerpwl a'i fod yn agored i ddsrbyn galwadau fel Dat- ganwr Penillion a Beirniad. Telerau rhes- I ynrol.—CYMRO Office, 61, Lord Street, Liverpool. ON SALE.—A beautiful Remi-detached VLLLA, containing 13 rooms, fitted with C. '& :11. waiter and all conveniences. Situated 6 miles from Rhyl, and 10 minutes' walk from .Station. Trains conven'ient for Liverpool and Manchester. A splendid country residence. iprice £,500. Free Aug- ust 1st. To Let, J326 clear.—Apply to M., "Cymro" Office, Mold. I WANTED Immediately CANVASSERS for an important New Work on Wales.—Apply, E," "Cymro" Office, I Mold. GRIFFITHS' TEMPERANCE HOTEL, I Caroline Street, Cardiff. Good Ac- commodation. Bedrooms from Is. 6d. 3 minutes' walk from Railway Stations and G.P.O. Ty C'ymreig. I ¡ mO :.ET—22, KINMEL STREET, RHYL j^ Commodious House, centrally situated. Rent ^22—Apply Jos. WILLIAMS, Auctioneer, Rhyl. GLO! GEO! Os am lo da ymofynwch a'r Park Coal Company, Salisbury Road, Caerdydd. 'Does ddim gwell glo a ddim llawer cystal. Mae'r prisiau yn riiad. DAvii) BEYNON, Perchenog. AGENTS Wanted by House Purchase Cor- poration throughout Wales. Whole or part time. Good terms —Apply LLEWELLYN, I 24, Trinity Street, Cardiff. ASTROLOGY — Old Sol for reliable horoscopes. Marriage. Business Legacies, Finance, <&c P.O. 1/1, birthdate, for test, with 2 years events. "Old Sol" (Room G), 4, Murray Street, Burnley. GVVALIA HOME AND REGISTRY 2 Ilope Piiice, Liverpool. YN EISIilT — Morwvnion p'trebus i leoedd da. Ymofyner a'r Ar olvuwr -JONFS. 2 Hope FLAW. Livprpool. OYrCLE Marvellous sacrifice. Gent's new 1907 Machine, highest grade, fitted with Cliucher tyres, Crahbe roller lever rim brakes I back and front, the very latest, Perrys 1907, ball bearing, free wheel, plated rim, coloured centres, frame black enamelled and gold lined, mud- guards, magnificent machine, not soiled, com- plete with gas lamp, bell, pump, spanner, &c. Great Bargain. ^"4 ros., wortfi double. Will send on approval any distance, before cash sent. — M. "House," St. Madge, Pitman Road, Weston-Super-Mare. Life and Times of St. David Dewi Sant By OWEN RIIOSCOMYL, Welsh Translation by Rev. J. E. Davies. The work contains Genealogical fables showing his desccnt and his connection with the other Saints and Princes of Cymru, and gives a fine picture of the Wales of St. David's time, and all the facts actually known concerning our Patrrn Saint. Is. nett. Is. 3d. post freo. Srrongly bound, boards Ow PUBLISHED MARCH i8th. Odlau Sercli a Bywyd (Lyrics of Love and Life) I Gan SYR MARCHANT WILLIAMS Full Bound in Lamb Skin, 2/6 net, Postage 3d. in Cloth 1'6 net. Postage 3d. To be had of all Booksellers. The Educational Publishing Co Merthyr Tydfil- £ GEO. LUfjT, a D. UL\, Boot .Mbker Only 11 Paradise St. Tel. 895 Liverpool For Quality, Comfort, Style, and Fit, BUY YOUR BOOTS FROM LCJNT'S, as he makes his own Lasts to suit the most tender feet, and keeps them for his Customers Special Use, thus securing a reliable fit under all conditions of tenderness and peculiarities of the feet. Wear the Celebrated "WARWICK BRAND" Reg. No. 252,703. Ysbryd yr Oes FRIiS DiWfY GEINIOG. Y CYHOiEDDIAD GOREiU A RI-IATAF YN YR IAITH GYMRAEG. s YN EUSIAU. Dosbarthwyr ych wauegol. Yinofyner am y telerau a SECRETARY, "YSPRYD YR üns" OFFCE, OLD l Eisteddfod Gadeiriol LLANSANNAN, A wst j (Gwyl Bank), 1907. Barddoniaeth. Beirniaid PEDROG A HUWCO PENMAEN Testyn y Gadair. Pryddest heb fod dros 300 Llinell "Y GWLITH," Gwobr, Cadair Dderw Ger- fiedig Hardd. Cerddoriacth. Beirniad: CARADOG ROBERTS, Ysw. Mus. BAG. (OXON). Prif Ddarn Corawl: (u), "Gwyn ei fyd a ystyria wrth y tlawd" (Oitain Alaw). (b), Dies Irae ar y geiriau "Duw ma wr pa beth a welafdraw," Ciwot)r. /I 7s., ail £ 2 10s. Rhestr cvflawn o'r testynau i'w cael gan yr ysgrifenyddion CHARLES MORTIMER, Llansaonan H. M. JONES, IJsinsannan. Pris lid. drwy'r Post. At Gantorion, Arweinyddinn a Chjmdeithasau Corawi, &C. OS oes arnoch eisiau unrhyw Gan Gymreig neu Saesneg, DEUAWDAU, ANTHEMAU ncu unrhyw Gerddoriaeih, hen neu ddlweddar, ar fyrr rybudd Archebwch gan y "CYMRO" CO. 6r, Lord=st., Liverpool, M'.U New-st., Mold. TELERAU ARBENNIG PAN FO NIFER 0 OOPIAU YN CAEL EU HARCIIEBU. W. Charles Hughes. (Late Qrgar-lst and Choirmaster, St. Columba's College, Dublin; Successor there to Dr. Perrio, Canterbury Cathedral. BEIRNIAD LLEISIOL AC OFFERYNOL (Voice Specialist). Pupil of and recommended by MR. FFRANCON DAVIES. Vaoauoy for one Lady Vooal Student Resident. 9 Airlia Road, Hoylake. i
Cwrs y Byd.I
Cwrs y Byd. I £ ,s§o\>, ac ó.t\Ç\" -Pan ddigwyddo iddo siarad ar rhywbeth heblaw gwleidyddiaeth, dyfyd Esgob Llanelwy bethau svnhwyrol yn ami. Bu'n anuerch cynhadledd o athrawon yn Rhyl yr wythnos o'r blaen, a dywedodd lawer o bethau da iawn. Nid mater plaid, ebe fe, ydyw addysg y plant, ac nid dyledswydd yr athraw yw tywallt gwybodaeth i fewn yn gymaint a thynnu gaUu- oedi allan. Ni ddywedodd neb erioed fwy o wir. Y drwg yw y bydd yr Esgob pan siarado eto ar Iwyfan a raIl bron yn sier o ddy- wedyd peth hollol groes. Nid yw offeiriaid Eglwys Loegr otid plaid, a phlaid go fechan hefyd ar y goreu yng Nghymru, ac eto yn amlach na pheidio, fe fynn yr Esgob mai yn nwylaw y blaid honno y dylai addysg y plant fod. Eto, os tynnu galluoedd allan ydyw gwir addysg. paham y mae'r Esgob y rhan fynyehaf mor hynod selog dros dywdllt catecism i fewn ? Gresyn na chaem yr Esgob ar ei oreu a'i ryddaf bob amser. Gallai wneud llawer iawn o les i feddwl ac addysg a chref- ydd ei wlad, fel dyn. Y drwg yw mai ar dro yn unig y medr efe beidio a bod yn Esgob Yn wir, yn yr araith uchod ei hun, daeth y dyn yn agos iawn i fod yn esgob wrth ddywedyd na ddy'lid torri'r plentyn yn rhannau, yn lie ci ddysgu yn ei grynswth, b b canys troes ati i'w rannu yn y fan wedyn. Beirniadodd drefn addysg Cymru yn ddigon dyddorol, ac yna danghosodd nad yw'r grisiau o'r bon i'r brig yr beth mor ar- dderchog wedi'r evvbl. Dring y bachgen galluog, grisiau neu beidio, ebe fe, a nododd Mr Lloyd George er engraifft. "Dringodd bachgen o' G ymro," ebe fe, i safle uchel aelod o'r Weinyddiaeth, ac ymddengys mai efe yw'r unig aelod a fedr yrru mesur drwy'r Senedd, neu a fedr gymodi a deall amcanion a theimladau ein brodyr dros y mor. Nid wyf fi yn cytuno a Mr Lloyd George, ond yr wyf yn gwybod ei fod He mae hedclyw heb gym- orth yn y byd oddi wrth eich grisiau yn wir, yr wyf yn meddwl fod ei alluoedd wedi eu tynnu allan gyntaf mewn ysgol Genedl- aethol." Felly, er nad oes lawer o rinwedd yn yr ysgol, y mae'r grisyn isaf hwnnw sy'n apelio, nid at y dyn ond at yr esgob, yn rhinweddol iawn er y ewbt. Ond ar wahan i bethau felly, tybier fod Mr Lloyd George wedi cael help y grisiau, pa beth a fuasai y canlyniad ? Dichon na buasai yn y Weinyddiaeth hwyrach na buasai yn y Senedd efallai na buasai yn gyfreithiwr posibl na buasai son am dano gallasai fod yn feddyliwr ac ysgolhaig meu- dwyaidd. A fuasai efe yn llai dyn nag ydyw ? Pwy a cldywed werth y grisiau, hyd yn oed i'r bachgen galluog ? Eto, Dr Edwards, da chwi, byddwch yn ddyn yn amlach ac yn esgob mor anfynych ag y medroch. Fel dyn, y ydych yn gallu tynnu pobl atoch a gwneud iddynt leddwl. e\)&:r\>. \& 1 Pa le mae'r hen batriarch, Dad- sefydliad, bellach ? Wrth son yn i y Senedd am ereill o batrieirch I yr amser gwell" sy'n dyfod er's canrifau lawer ac yn methu yn glir a chyrraedd, ni soniodd Syr Henry Campbell-Bannerman air am dano. Teimlodd Syr Alfred Thomas dros yr hen greadur, a chododd ar ei draed i ddywedyd ei fod yn gobeithio fod y Prif-Weinidog yn barod i agor y drws iddo yn o fuan. Ni ddywedodd y Porthwr ddim yn ateb i hynny, ond hysbysir ni gan ohebydd LIundeinig fod y Blaid Gymreig yn fodlon iawn ar waith Syr Alfred. Dylent ddiolch lawer fod mor hawdd eu bodloni. Dro yn ol, dywedid fod y Porthor am agor y drws yn .1 -ID ystod trydydd scsi wn y Senedd, ond o dipyn i beth dechreuwyd awgrymu na chafwyd erioed addewid o'r fath. Cyn hir. caf- wyd gwybod ar awdurdod Mr Lloyd George mai "cyn gynted fyth ag y gellir y mae'r Porthor am ddatgloi. Cymerodd llawer yn ganiataol fod hynny yn go- l}Tgu'r drycledd sesiwn, ond erbyn hyn, cyhoeddir yn bendant na roed erioec1 addcwid am y sesiwn honno, ond fod y Blaid Gymreig, yn niffyg addewid swyddogol, wedi addo hynny iddynt eu hun- ain, megys. Bellach, mae'r bobl sy'n disgwyl yr hen batriarch yn dechreu biino. Ym Methesda y dydd o'r blaen, bygythiwyd gwrth- ryfel, a dywedwyd fod yn bryd i Mr Lloyd George droi ei gefn ar y LIywodraeth Anibynnwyr oedd wrthi ym Methesda, ac y mae'r papurau Saesneg yn cael tipyn o hwyl am ben eu galluoedd dramatig. Mae Cymro sydd mor lwcus a bod yn byw yng Nghaer hefyd wedi ysgrifennu i'r wasg i ddywedyd wrth ei gj cl- wlajwyr sut i ymddwyn, ac yn tynnu'r Llywodraeth o'r trybini drwy roddi sicrwydd drosti y caiff Cymru bob chware teg "cyn gynted fyth ag y gellir." Dylai Syr H Campbell-Bannerman a Mr Lloyd George fod yn ddiolch- gar iawn iddo. Disgwyliwn weled ei wneud o leiaf yn farchog rhag blaen. Edryehai" Syr William Hy Griffith" yn dda iawn mewn print. Fydd gan neb ddim i'w ddywedyd yn erbyn yr Hy," o leiaf, Erbyn hyn, mae'r Methodistiaid hwythau wedi llunio penderfyniad yn gofyn am ddadsefydliad heb oedi." ac y mae'r papurau Saesneg yn can- mol urddas y penderfyniad, ac yn ceisio egluro pa beth a feddylir wrth y geiriau heb oedi." Yr esboniad yw mai yr un peth a olygir ag yn yr ymadrodd cyn gynted fyth ag y gellir." Dyna fel y mae hi yn sefyll ar yr hen batriarch ar hyn o bryd. Y mae rhywbeth yn ddiniwed ac yn ddi- grif ddigon yn y Cymry sy'n son am wrthryfel, mae'n siwr; ond beth am y Saeson sy'n methu rhoi iddynt ateb plaen a gonest i gwestiwn syml ? Sl-vaz \J'1s. Mae hi yn ddrwg yn Llangaffo. Mae'r cythraul yn yr Eglwys ,¡ yno—hynny yw, un ohonynt, hwnnw sy'n gantwr. Awgrym- odd y rheithor mai gwell fyddai i gor yr Eglwys fyn'd i eistedd mewn lie mwy manteisiol wrth y pulpud, a chytunodd eu harwein- ydd y clochydd a hwythau bron i gyd i fyned. Pan aethant i'r eglwys y Sul wedyn, sut bynnag, yr oedd llenni cochion wedi eu gosod i'w rhwystro i'w hen sedd, ac yr oedd y clochydd yn eu disgwyl yn y sedd newydd. Ond nid oedd y cor am gymeryd eu trin felly ychwaith. Tynasant y llenni ac aethant i'r hen sedd. Aeth y gwasanaeth ymlaen heb ragor o helynt. Erbyn y Sul wedi hynny, yr oedd y meinciau wedi eu symud o'r hen sedd, ond yr oedd y cor yn benderfynol. Safodd rhai o'r dynion ar eu traed yn y sedd drwy'r gwasanaeth. Y trydydd Sul, daeth ateb y cor i'r ail-symudiad. Llogasant gerbyd- au a gyrasant bedair militir i eglwys y Gaerwen, ac aeth tua dwsin o rai'n cydymdeimlo a hwy i'w canlyn ar fisiclau. Ni ddy- wedir sut yr aeth pethau ymlaen heb y cor. Hwyrach fod y llenni cochion yn ateb y diben Hawn cystal. Prun bynnag, gobeithio y ceir heddweh. Lie caffo Cymro cais, ebe'i hen air, ac fe ddylai fod yn wir yn Llangaffo o bot man. 1J\m, l)T6\.Vv. Mae treth dalwyr Penmaen mawr mewn perygl. Mae ar ra ohonynt rhyngddynt gryn 1171 o'r dreth er y llynedd. Dywed wyd mai'r cwrs i'w gymeryd bell ach oedd gafael yn eiddo'r dyled. wyr, ond dywedodd cadeirydd y cyngor ei fod yn ofni nad oed- ganddynt ddim i afael ynddo Mae hi yn o ddrwg felly. Tipyr o gamp i neb afael mewn dim byd. Ond fe ellir anfon y dyledwyr i garchar Caernarfon, neu ynt( bydd raid i'r cynghorwyr dalu'. arian drostynt—dyna un o freint- iau cynghorwr. Penderfynwyc rhoi rhybudd i'r dyledwyr yr eit ati o ddifrif oni thalont hwy cyn y cyfarfod nesaf. Os medr y bobl sydd heb ddim ar eu helw dalu'r ddyled, hoffai llawer c honom wybod ganddynt sut i wneud hynny. "Bauqov a'r "BTMI'UV. Mae'r Brenin yn dyfod i Fangol am ryw deirawr i osod carreg sylfaen y coleg newydd, ond y mae cryn ansicrwydd pa ffordd y daw. Am hynny, mae gohebydd o Fangor wedi ymgymeryd a dychmygu pa ffordd, er lies y wlad. Gallai ddyfod, ebe'r go- hebydd caredig hwn, yn ei bleser- long newydd yr holl ffordd 1 Fangor, ond ystyrrir fod y cwrs yn un rhy beryglus. Yn ystod yr haf, bydd rhai miloedd o bobl yn dyfod i Fangor gyda'r llongau. ond gan nad ydynt hwy ond dynion, waeth am berygl y cwrs. Y syniad yn y cylchoedd mwyaf eu gwybodaeth yn awr, ebe'r gohebydd, yw mai i Gaergybi yn ei bleserlong y daw y Brenin, ac yna gyda'r tren oddi yno i Fan- gor. Mae hyn oil yn hynod ddyddorol a phwysig. Gresyn nad allai y gohebydd ein hysbysu hefyd pa fath gadach poced a fydd gan y Brenin y diwrnod hwnnw, faint o fotymau a fydd ar ei wasgod a pha un ai het silc ai ynte het ffelt gron a fydd ganddo am ei ben. Tra bo wrthi, ni fyddai waeth iddo ychwaith gyfrif pa faint yn ei fantais a fyddai Y coleg pe rhoid at ei wasanaeth ef yr arian a werir ar ymweliad y Brenin a'r dref. t,S(}Ob Dywed golygydd y St Asaph Parish Magazine (nid oes enW Cymraeg arno, wrth reswm) beth dyddorol iawn, nid amgen fod portreiad o'r Esgob Morgan, cyfieithydd y Beibl i'r Gymraeg ar gael. Buwyd yn chwilio yn