Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
"KIEiniSrOPl-A. Self-Raising Flour Is the bes(for all kinds of Pastry, Scones, &c. MAY BE HAD OF ALL GROCERS. .I:t 0 l'i.. V Ii Keenora Co., LIVERPOOL. Telegrams Furnishing." Teipphone 1214, Royal. fioo.ooo i URNIHING GOODS The Largest Assortment of Bedroom Suites, IDrawing-room Suites Dining-room Suites, Sideboards, Cabinets, Overmantels, Bookcases, Hall Stands, and other Furniture. Carpets, Linoleums, Floorcloths, Rugs and Mats, Curtains, and General Furnishing Goods, AT THE LOWEST PRICES IN ENGLAND FOR CASH. RAY & MILE S, 34 to 48, London Road, Liverpool, I • — ON SALE. U!LIUL I -kliBlAil; PRESS, in splendid condi- ( ) tion.—Apply to MANAGER, Cymro Office, Mold. MISCELLANEOUS. i i WY-R YR EOS."—Datganwr Penillion » gyda'r delyn, a ddymuna hysbysu ei fod yn awr wedi sefydlu yn Lerpwl a'i fod yn agored i dderbyn galwadau fel Dat- ganwr Penillion a Beirniad. Telerau rhes- ymol.-CY;\1RO Office, 61, Lord Street, Liverpool. ON1 SALE.—A beautiful Semi-detached YFLI.A, containing 13 rooms, fitted with C. ,& II. water and all conveniences. Situated 6 miles from Rhyl, and 10 minutes' walk from Station. Trains convenient for Liverpool and Manchester. A splendid country residence. Price £ 500. Free Aug- ust 1st. To Let, J326 clear.-Apply to M., "Cyniro" Office, Mold. "TITANTED Immediately CANVASSERS » for an important New Work on Wales.—Apply, E," "Cymro" Office, Mold. GRIF l-TTUS TEMPERANCE lOTEL, GI Caroline Street, Cardiff. Good Ac- commodation. Bedrooms from Is. 6d. 3 minutes' walk from Railway Stations and C.P.O. Ty Cymreig. TO LET—22, IvINMEL STREET, RHYL Commodious House, centraiiy situated. Rent ^22—Apply Jos. WILLTAAIS, Auctioneer, Rhyl. GLO GLO! Os am lo da ymofynwch a'r Park Coal Company, Salisbury Road, Caerdydd. 'JJoes ddim gwell glo a ddim Jlawer cystal. Mae'r prisiau yn rhad.-D.A.VID BEYNON, Perchenog. AGENTS Wanted by House Purchase Cor- poration throughout Wales. Whole or part time. Good terms —Apply LLEWELLYN, 24, Trinity Street, Cardiff. ASTROLOGY — « Old Sol for reliable horoscopes. Marriage, Business Legacies, Finance, &c. P.O. 1/1, birthdate, for test, with 2 years events. Old Sol (Room G), 4, Murray Street, Burnley. GWALIA HOME AND registry 2 Hope Place, Liverpool. YN EISIAlT — Morwynioo parcbus i leoedd da. Ymofyner a'r Arolygwr JONES, 2 Hope Place, Liverpool. GY"CLE Marvellous sacrifice. Gent's new 1907 Machine, highest grade, fitted with Clincher tyres, Crabbe roller lever rim brakes bsck and front, the very latest, Perrys 1907, ball bearing, free wheel, plated rim, coloured centres, frame black enamelled Snd gold lined, mud- guards, magnificent machine, not soiled, com- plete with gas lamp, bell, pump, spanner, &c. Great Bargain. £ 4 10S., worth double. Will send on approval any distance, before cash sent, -M. "Honse," St. Madge, Pitman Road, Weston-Super-Mare. Life and Times of St. David Dewi Sant By OWEN RHOSCOMYL, Welsh Translation by Rev. J. E. Davies. The work contains Genealogical Tables showing his descent and his connection with the other Saints and Princes of Cymru, and gives a fine picture of the Wales of St. David's time, and all the facts actually known concerning our Patrcn Saint. Is. nett. Is. 3d. post freo. Srrongly bound, boards ø- PUBLISHED MARCH 18th. Odlau Sercli a Bywyd (Lyrics of Love and Life) Gan SYR MARCHANT WILLIAMS Full Bound in Lamb Skin, 2/6 net, Postage 3d. in Cloth 1 6 net, Postage 3d. To be had of all Booksellers. The Educational Publishing Co Merthyr Tydfil- H!MT Grade Only 11 Paradise St. Tel. 895 Central. Liverpool I For Quality, Comfort, Style, and Fit, BUY YOUR BOOTS FHOM LUNT'S, as he makes his own Lasts to suit the most tender feet, and keeps them for his Customers Special Use, thus securing a reliable fit under ail conditions of tenderness and peculiarities of the feet. Wear the Celebrated "WARWICK BRAND" Reg. No. 252,703. Ysbrydyr Oes PRIS DUTY GE.INIOG. 1\ Y C YilOiE DO IAD GiOREU A IUIATAF YN YR IAITE GYM R A EG. YN EIISIAU. Dosbarthwyr ychwanegol. Ymofyner am y telerau a SECRETARY, "YSPRYD YR OES" OFFCE, I Is/LOJLJD Eisteddfod Gadeiriol LLANSANNAN. A ivst 5 (Clvyl Baiik), 1907. Barddoniaeth. Beirniaid PEDROG A HUWCO PENMAEN Testyn y Gadair. Pryddest heb fod dros 300 Lliuell "Y gwlith," Gwobr, Cadair Dderw Ger- fiedig Hardd. Cerddoriaeth. Beirniad: CARADOG ROBERTS, Ysw., Mus. BAC. (OXON). Prif Ddarn Corawl (a), "Gwyn ei fyd a ystyria wrth y tlawd" (Owaiu A law), (b), Dies Irae ar y geiriau Duw mawr pa betli a welafdraw." Gwobr, 67 7s., ail je2 105. Rhestr cyflawn o'r testynau i'w cael gan yr ysgrifenyddion CHARLES MORTIMER, Llansannan H. M. JONES, Liatisiiinaii. Pris lid. drwy'r PusL At (iautorion, Arvveinyddion a Cliymdeithasau Corawl, &c. ns oes arnoch eisiau unrhyw Gan Gymreig neu Saesneg, DEUAWDAU, ANTHEMAU ncu unrhyw Gerddoriaeth, hen neu ddlweddar, ar fyrr rybudd Arcbebwch gan y "CYMRO" CO. 61, Lord=st., Liverpool, » i-.u New=st. Mold. TULKKAU ARBBNNHi PAN H) Nil BR 0 UOPIAU YN CAHL EU IfARCHEBU. W. Charles Hughes. (Late Organist and Choirmaster, St.OoluJ.lJbi;s I College, Dublin Successor there to Dr. Perrin, Canterbury Cathedral. BEIRNIAD LLEISIOL AC OFFERYNOL (Voice Specialist). Pupil of and reoouamended by MR. FFRANCON DAVIES. Vacitney for one Lady Vooal Student Resident. 9 Airlie Road, Hoylake.
---. Cwrs y Byd.
Cwrs y Byd. Wythnos yn ol, rhoddasom air da i Esgob Llanelwy am siarad fel dyn. Erbyn hyn, cyflawnwyd ein proifwydoliaeth am ei leferydd fel Esgob. Bu yn pregethu i Wyr Meirch Sir Ddinbych yn eu gwersyll yn Nyffryn Clwyd. Wrth gwrs, rhaid i'r Eglwys Fendithio'r Fyddin, pa beth byn- nag a wnelo. Ar yr un pryd, yr oedd yn ddigon naturioi i'r Esgob ofyn pa beth oedd a wnelo cref- ydd Crist a galwedigaeth ymilwr. Mae'r naill, meddai, yn cynnyg heddwch a'r llall yn paratoi at ryfel. Pa fodd y dichon fod dim yn gyffredin iddyiit ? Dyna ofyniad y Uyn. A chafwyd ateb yr Esgob, ac y mae, ebe fe, yn ateb plaen a chyflawn. Megys y mae personau unigrl yn cyfan- soddi cenedl, felly y mae cenhedl- oedd yr cyfansoddi'r byd, a phan ddelo hawliau ac iawnderau dwy genedl ar draws eu gilydd, a phan fetho pob moddion heddychol sicrhau cyfiawnder, nid oes ond rhyfel am dani, a rhaid ei fen- dithio. Dyna leferydd yr Esgob. Felly fe gamgymerodd Crist yn arw pan roddes y gorchymyn hwnnw ynghylch troi y rudd arall a rhoi'r bais a'r gochl. Mae llawer o ddynion yn y byd yn dywedyd yn groew mai ffolineb yw'r ddys- geidiaeth honno, ond fod gan- ddynt ddigon o wedduster i beidio a chymeryd arnynt eu bod yn Gristionogion. Nid oes drwvr 6 1 Testament Newydd i gyd, ebe'r b Esgob, un gair yn condemnio bywyd y milvvr. Wei, dyna ddigon, yn sicr. "WUV\»Y\ae\\v £ >Vo§. Bu cyfarfod ym Mangor i gefnogi cainc Goglecjd Cymru o'r National Service League." Yr oedd yno Rycldfrydwyr a Thor- iaid yn siarad, a chytunwyd yr unfryd ar benderfyniad yn rhwy- mo'r cyfarfod i gefnogi'r cyngrair. Dywedwyd mai nid amcan y cyngrair yw cefnogi gorfodaeth filwrol na meithrin ysbryd mil- wriaeth ychwaith, ond seilid ei waith ar yr ymresymiad iod yn ddyled ar bob dyn gymeryd rhan yn amddiffyniad ei wlad. Os oes rhywrai yn amharod i wneud y ddyledswydd honno, sut yr ym- wneir a hwy ond drwy orfodaeth ? Ac oni feithrinir ysbryd 111il- wri ieth ynddynt, j)a werth a tyddant at amddiffyn eu gwlad ? Rhaid tod milwriaeth yn colli ei swyn os trwy bethau fel hyn y cefnogir hi. "Wgsg \1 Rywbryd yn llyuedd, acth Mr Galloway Weir, A.S., i Golwyn Bay i siarad, a phoenwyd ei ffroenau gan ryw arogl drwg yno, mae'n ymddangos. Y n y Senedd gofynnodd i Lywydd Bwrdd Llywodraeth Leol (Mr John Barns) a oedd trefn wedi ei rhoi ar garth ffosydd Colwyn Bay bellach. Atebodd Mr Burns fod hynny wedi ei wneud a'i fud ef yn deall mai gas oedd yn colli o'r bibell ac mai dyna a aroglodd Mr Weir. Ond ni fynnai Mr Weir ei argyhoeddi. Arogl drwg o'r traeniau a arogl- I odd ef, meddai. Gofynnodd Mr I Herbert Roberts a wyddai Mrj Burns fod y traeniau newydd yng Ngholwyn Bay wedi costio 62,ooop a bod yno lai o bobl yn marw nag odid yn unman arall. Atebodd Mr Burns ei fod ef yn fodlon fod popeth dichonaclwy wedi ei wneud yno, ac nad oedd pethau mor ddrwg ag y mynnai Mr Weir. Y mae peth fel hyn yn haeddu sylw. Ni ddylid rhoddi llwyddiant lie fel Colwyn Bay mewn perygl am fod ffroenau aelod o'r Senedd yn methu a gwahaniaethu rhwng arogl nwy ag arogl carthion. Dylid magu a meithrin dosbarth o swyddogion profiadol a n ffroenau wedi eu dysgu yn y fath fodd fel y gallant adnabod pob rhyw arogl ar un- waith. Caent ddigon o waith ar hyd a lied y wlad, beth bynnag am Golwyn Bay, ac er y gellid dywedyd mai gweithio yn wysg b b eu trwynau y byddent, gallent wneud llawer iawn o Ics. Dvos Mae rheolwyr ysgul Sir Gwrecsam yn cwyno fod bcchgyn o Sir Amwythig yn dyfod yno i'r ysgol, a bod y clreth o'r hcrwydd y I wedi codi cryn ddwy geiniog. Sonir am godi tal uwch ar y Saeson, gan fod pobl Sir Amwythig yn arbed eu pocedau eu hunain ar gost Sir Ddinbych a Sir Drefaldwyn. Pan gyff- yrdder pocedau y treth dalwyr," ebe un aelod, rhaid icldynt godi cri yn erbyn, ac y maent am wneud." Mae hynny yn ddigon gwir, ond gan fod yng Nghymru b b le mor fras i Saeson drwadd a thro, hyd yn oed ar bwys y treth- dalwyr, mae'n anodd gwybod pam lla werthfawrogir y fraint ynglyn a'r ysgolion. Ac heblaw hynny, y mae yno le cligon tywyll yn Sir Amwythig fel na ddylem warafun gwneud rhywbeth i oleuo tipyn arni os medrwn sut yn y byd. f "ikzkciiaa \mi\ Dyrnod yn ei ben a gafodd y patriarch Dadsefydliad o'r diwedd gan y Prif Weiniclog, ac ym- ddengys fod y Blaid Gymreig yn fodlon ar ei dynged Felly yn ddiau y mae yr Eglwyswyr, a dylem fel cenedl eu llongyfarch ar eu llwyddiant. Mae'r Blaid, ar awgrymiad Mr Lloyd George, am fyn'd at y Prif Weinidog a'u capiau yn eu dwylaw i edrych pa beth a ddaw o hynny. Gobeithio y bydd efe yn o garedig wrthynt, gan eu bod yn hogiau mor dda. Y mae Mr Ellis Gruffydd, wrth gwrs, yn tueddu at fod yn hogyn anufydcl, ac am hynny, os deil efe ati, fe ellir disgwyl ei weled yntau yn y Weinyddiaeth ryw dro. Dyna'r unig ffordd i wneud bach- gen da ohono, mae'n siwr, canys b y mae hi wedi proh yn ffordd dra effeithiol yn y gorffcnnol. Os na ddigwydd iddo ef a Mr D A Thomas fod yn eithriadau. Fe fydd yn rhydd i'r aelodau Cymreig oil o hyn allan siarad fel y myn- nont yn enw'r blaid ei hun. Fydd hynny ddim gwahaniaeth wrth gwrs, canys eisoes y mae gan y Blaid gymaint o farnau ag sydd ganddi o aclodau. Cant hefyd y pleser o'u diystyrru gan
Advertising
Llyfrau a Llenorion --
Llyfrau a Llenorion HANES DINBYCH. Dinbych yn ei Hynatneth a'i llemvjg- ion. Gan OWEN EVANS, (Awdvvr Hanes Cychvvyniad a Chynnydcl Methodistiaeth yn nhref Dinbych ") —Dinbych, argraffwyd gau Gee a'i Fab, cyf. Pris, swllt. Dyma lyfryn bychati hynod ddyddorol a gwasanaethgar. Rhydd yr awdwr yn- ddo gip-drem ar hanes castell a threi Ddinbych o'r dyddiau boreuaf hyd heddyw, a rhydd hanes cryno am dros bedwar ugain o enwogion y dref a'r cylch. Buasai yn anodd rhoddi mwy 0 fanylion oddifewn i ryN ddili gint a deuddeg o dudalennau. Cadwodd yi awdwr at ei arncan yn rhagorol casgl- odd bob gwybodaeth am ci bwnc at el gilydd, a dywedodd yr hanes yn blaen, gan farno yn gywir fod ffeithiau mot- ion mewn gwalth u'r fath yn bwysicach a gwerthfawrocach nag unrhyw nifer o dybiau a dychmygton. Anaml y cawn ganddo ddim i ddangos hyd yn osd ei farn a'i duedd ef ei hun, ond weithiati ceir ambell frawddeg sy'n mynegi Uawer hefyd. Mae'r adran ar y Castell o angen- rheidrwydd wedi ei chrynhoi i le go fychan, ond nid oes ffaith hysbys (° bwys yn hanes yr hen adeilad nad yVI r awdwr yn ei chofnodi. Mae'r adran ar y dref yn helaethach, ac yn cynnwy5 llawer o bethau dyddorol iawn. Mae Y rhestrau o Seneddwyr, rheithoriaid a maerod y dref yn werthfawr. Carasetfj wybod rhagor am lawer o honynt, ond y mae'n debyg nad oes lawer o'u hanes ar gael ac nad oeddynt hwythau lawer ohonynt yn haeddu eu galiv yn enwog' ion ychwaith. Er hynny gallesid, ef engraifft roddi ychydig o hanes Syr John Trevor, gwr a fuyn y Senedd dros y dref ac a fu yn Llefarydd Ty'r Cy. ffredin yn ei ddydd. Ond diau tod yr ysgrifennydd yn ystyried nad ellid y11 fanwl ei gyfrif ef yn un o enwJg'^11 Dinbych, a rhaid rhoi terfyn yn rhywle' wrth gwrs. Y mae y cyfeiriadau a ddewinesau Dinbych yn ddyddorol dr< £ ben, a gallai yr awdvvr yn ddiau ysg^'J ennu rhagor ar yr ochr honno i hen fy* wyd y dref. Yn wir y raae efe eisoe^ wedi cyhoeddi yn un o'r misolion hane "Charles Dinbech, neu "Charles y Blacking," lei y byddai pjbl f^'n^.Caf yn ei alw, un o hen gymeriadau hyn" y dref yn ei ffordd. Gallai wneud liy^ derbyniol iawn ar yr hed gymena a tebyg a fyddai yn y dref gynt. y Hanes envvogion y dref yw c0 gwaith hwn, fel y nod wyd. Dywed^ Evans yn ei air at y darllennydd—; allai y tybia llawer fy mod wedi ch^sfy ddo gormod ar restr yr enwogion, mae hynny yn hawddach rw odds I 11 12 li'kldd ry moa weui gaaael neb allan. i^g. hyn yr amcan oedd gandao mewn Nododd rai hwyrach nad oedd eu wogrwydd yn fawr, ond y mae bynl?^oli yr iawn du, ac y mae hanes po { ohonynt yn ddyddorol. Hyd y e]) beth bynnag nid ydyw wedi gadac 0 bwys allan o'r rhestr. y(J Annghywir yw galw I0I0 "Edward Llwyd," o-id oid Mr dol yw'r cyntaf i wneud hynny. > 1 aill iawn oedd rhoddi ychydlg jJOellau dref ddynion 0 nod nas ganwyd yn y ond a fu'n byw ynddi am Jjd Gwclir yma fel y troes hen deulu0^ 3 Norraanaidd gynt yn Gymry aiddg3^, gwladgar, ac /el y byddai yr hen igion, lei William Middleton, Hump <.
---. Cwrs y Byd.
y Weinyddiaeth pa bryd bynnag y bo honno yn ddigon segur i lunio unrhyw fesur ar gyfer Cymru, canys ni chafwyd neb dros ofyn i'r Weinyddiaeth ym- gynghori a hwynt ar achlysur felly, ond Mr D A Thomas yn unig. Pan fo Mr Lloyd George yn llunio mesurau yn ymwneud a lion gau a phethau o'r fath, bydd yn ymgynghori a'r perchenogion ac a phawb a chanddo rywbeth i'w Mdywedyd yn y mater, ond nid yw'r Blaid Gymreig yn werth ymgynghori a hi, wrth reswm. Gellir crybwyll y peth wrth y cadeirydd a'r ysgrifenyddion, a chael eu cydsyniad heb drafferth yn y byd, mae'n amlwg, canys addefodcl Mr Lloyd George eu bod hwy wedi cytuno a phenod- iad y Ddirprvvyaeth Eglwysig. Mae'n ddyddorol iawn sylwi fod y Blaid wedi cytuno yn unfryd i ofyn i'r Llywodraeth golio am Gymru pan font yn trefnu at adeiladu llongau rhyfel eto. Oni fyddai bosibl iddynt wedi hyn gytuno yr unfryd i ofyn i awdur- dodau'r tywydd roi ini haf tipyn mwy tymoraidd eleni ? Os byddai hynny yn debyg o fod yn dram- gwydd i rywun, caent wybod gan Mr Lloyd George mae'n siwr. 0