Y Cymro

Lerpwl a'r Cylch. AT EIN DARLLKXW YR YN LERPAY'L XR CY,J"cH. Gan fod cymaint o'n darllenwyr yn y ddinas yr adeg hon o'r flwy- ddyn yn my-ned am eu gnvyliau i leoedd yag Nghymru nas o-ellir cael newyddriaduron, d}imunwn hysbysu y cyfryw yr anfonir y CYM.RO yn ddi- draul drwy'r post am stamp ceiniog yn wythnosoli unrhy wgyfeiriad yng Nghymru, yn ystod y mis hwn ac. Awst. AGORIAD CAPEL NE:\YiYDD,y. WES LEY A ID, "OAKFIELDRO. 'I:' Dechreuwyd cvfres o gyf,zir agor- jadol y capel uchod nos Wener diweddaf, pry,cl y preg-ethwyd i dyrfa liosog gan y Parch Robert Lewis (arolygwr y gylchdaith). Nos Sadtwrn dnaohefn pregechwyd gan y Parch 0 Madoc Roberts, ar Saboth gan y Parchn Edward Humphreys {Cadeirydd y Dalaetb) ac 0 Madoc Roberts. Cafwyd pregethau grymus, a. chynnuiliadiau lliosog yn yr oil o'r cyfarfodydd. Parheir yr wyl dros y Saboth nesaf eto, pryd y pregethir nos Sadwrn gan y Parch D Tecwyn Evans, B.A. Boren SuI cynheIir gwasanaeth Seism", pryd y pregethir gan y Parch A H Walker, 'B.A., a'r prynhawn al hwyr ac hefyd nos Lun gan y Parch Tecwyn Evans, B.A. Y raae yr adeilad yn un hardd, mew a man cyfleus, ac er nad eto wedi ei lwyr gwblhau, y mae yn .glod i r adeiladydd. Costia oddeutu 6,000p, ond gyda'r swm a ga.fwyd am yr hen gapel yti Shitw Street, ynghyd a thanysgrifiadau gan garedigion yr achos, &c., nid oes ond 600p yn eisian i glirio'r lioll ddyled. Hydervyn na chymer amser maith i wneuthur hynny. Bendith y Meistr Mawr fyddo ar eu llafur, a lhvydd- iant mawr ar eu hymdrechion. CAPEL M.C. AN PI ELD ROAD. Ar ddiwedd yr Ysgol Sul yn y lie uchod y Saboth diiweddaf cyilwy n>\vyd y gwobrwyon i'r aelodau buddug-ol yn yr Arholiad Ysgry. thyrol a Cherddorol perthynol i liudeb Ys- golion Dosbarth Lerpwl. Da gennyrn deleall fod i'r ysgol hon le anrhydeddus yn yr ar- holiad eleni. Yr oreu yn y pumed dosbarth, allan o 216 o ynigeliswlvr, ydoedd Miss Blanche Davies, Anfield Road a chafodd (Hilda M Jones 60 o farciau allan o 64. Am ,ddysgu allan o'r Ysgrythyrau yn y dosbarth 0 dan 21 oed, ennillwyd marci.au llawn, sef 100, ,gan iMiss Lilly Madoc Jones; d-ail 13 oed, Hilda M Jones, 100 o farciau. laith Gymraeg, H Wattersoii Thomas, 71 o farc- iau; eto, ,David Morris Thomas, 71; eto, dan 13 oed, G Madoc Jones, 95; eto, Janet Evans, Burleigh Road, 89; eto, R A Rob- erts, Anfield Road, 85. Tonic Sol-ffa, Mabel Roberts, Edith Rowlands, a Mabel Lloyd. Ennilliwyd safie anrhydeddus gan Mr Hugh Lloyd Jones (Liwyno, o Llwyfo) yn yr Arhol- iad Cyfundebol, a gwobrwywyd ef gan Mr William Venmore. Gweiir felly fod i'r ys- gol hon safle anrhydeddus, ac er fod nifer lied dda wedi ymgeisio eleni, hyderwn y gwelir llawer ychwaneg yn sefyll yr arholiad 11 nesaf. HARRY EVANS, F.R.C.O. Nid oes ond ychydig wythnosau er pan gyhuddodd y gwr uchod y Cymry o leisiad- aeth amhur. Dywedai ein bod fel cenedl yn arfer gormod o'r "crynlais • ('" tremulo '), ,ac fod hynny yn gyffredinol yn anurddo ein datganiwyr goreu fel cenedl. Yn awr eto dywed nad yw ein gwybodaeth o'n halawon c-enedlaethol ond gwan. Yn Eisteddfod y Rhos, dydd Llun, sylwodd ar ei feirniadaeih ei bod yn syndod mai ychydig o Gymry sydd yn gwybod am fwy na dwsin o'r alawon Cymreig. Y mae Cymru, ebai ef, yn rhag- ori ar genhedloedd ereill am eu llu o alawon swynol. Anno-gai Eisteddfodau i ddwyn yr alawon yma i fwy o fri. PICNIC CAPEL DONALDSON STREET. Dydd Sadwrn diweddaf aeth yr eglwys uchod am eu "picnic" blynyddol. Raby Mere ydoedd y He dewisedig ganddynt eleni, a mawr fwynhawyd prynhawn difyr, mewn ch/wareuon, &c., mewn ardal iach yng nglian- 01 y wlad. Daeth pawtr adref yn ddiogel, wedi llwyr fwynhau en hunain. ,COR Y NORTH LIVERPOOL. Anrhydeddir y Cor hwn yr wythnos nesaf drwy eu gwahodd i ddatganu mewn cyfarfod a gynhelir yn y Sun Hall nos Fer. cher, y 17eg cyf. Y mae y cor hwn yn un Ihollol Gymreig, pob aelod o hono yn Gym- ry (a ellir dweyd hynny am gorau ereill y dd.inas ?) Ymarferant drwy'r flwyddyn heb amcanu at elw, oddieithr y pleser a'r m-wyn- had a gant wrth gynortbwyo achosion dyn- garol ac elusengar y ddinas. Y mae clod mawr yn ddyledus i'r cor ac i'w harweinydd '(IMr Robert Roberts, Royal Street) am y llaf- ur gymerant er gweinyddu cysuJ. i achosion o'r fath. CYMRAiEG YN EIN HYSGOLION. Gyda phriodoldeb y gelwir Lerpwl yn brif-ddinas Cymru, nid yn unig am ei hpod yn agos J Gymru yn ddaearyddol, ond hefyd oherwydd fod nifer mor fawr o Gymry 3.11 byw yma, ac nid annaturiol ydyw ofni i plant anghofio y Gymraeg. Y mae edn cyd- rwladwr, y Cynghorydd 'Henry Jones, wedi I codi'r pwnc perbron y Cvngor Dinesig. Dywed fod o 1,00 i 2,00 o blant Cyrnry I d'iben o wrthweithio y dyl-anwadau Seisnig y maent yn eu cyrraedd, apelia ar ran ei J gj'dgenedl fod i'r Cyngor Dines-ig drefnu fod i'r iaith Gymraeg gael ei dysgu i blant y Cymry yn ein hysgolion dyddiol. Y mae yr laith Hebraeg yn cael ei dysgu ynddynt i blant yr luddewon, meddai Mr Jones, a pbaham D,ad estynir yr un fraint i blant y Cymry gyda'u hiaith hwythau ? Y mae y mater wedi ei drosglwyddo i'r Fwyllgor Add- ysgi wneud adxoddiad 'arno erbyn y cyfar- fod nesaf "o'r Cyngor Dinesig.

WHITE CITY OLD TRAFFORD, iM ANCILESTER. A CITY OF PLEASURE. .open Daily from 12-30 to 11 p.m. THE FINEST -BANDS IN THE WORLD. FIREWORKS, Mondays, Wednes- days, Thursdays, Saturdays, .ai 9 p.m. 'BALL ROOM. SKATING IUNK. BRILLIANT ILLUMINATIONS. NUMEROUS ATTRACTIONS. Books of .Tickets, including Admission to Grounds and 1'5 .Side Shows, 3s. 3d. ADM IS S( ON—SIX PE NCE. UNIYERSITY OF WALES. TiRE THIRTEENTH MATRICULATION EXAMINATION will commence on Monday, June 24th, 1907. Particulars from the Registrar, University Rcgistry, Cathays Park, Cardiff, from whom forms of entry can be obtained. Application for entry I forms nrast be -nade not later than Monday, l' May 27th, 1907. J -r- Send to LEWIS ROBERTS 19, Stanley Road, Liverpool. For Seasoned-Oak, Mahogany, Birch, Black Walnut, Ash, Whitewood, Pitchpine, Yellow Pine, Doors or Mouldings. Telephone—1592. 7 Telegrams-" Trellis." Cymdeithas Cymru Fydd Anfield as Everton c:»èl.sa,ch£ G-y:a:-lg Yn ST. GEORGE'S HALL, LERPWL Tachwedd 5ed, 6ed, 7fed, 8fed, 1907 Many)ion i ddilyn. Amcan—Dileu y ddyled ar yr adeilad, 102, Belmont Road.

ofo Maeshafn. CYNGIJERDD I AW R E D DOG. Breintiwyd yr ardal hon nos Tau, Gorff 4ydd, ac un o'r cyngherddau goreu gafwyd ynddi erioed. Yr oedd dan ofal gwyr ieu- ainc eghvys y IMethodistiaid, ac maent i'w IIongyfarch ar Iwyddiant eu hymdrechion. Llwyddasant i sicrhau cautorion o fri, set Miss Mary King Sarah a Miss Helen Jones, Mr Tom Edwards, R.C.M., a Mr J Powell Edwards. Adroddwr, Mr T Alun Jones, a Mr Samuel Moss Evans fel cyfeilydd. En- coriwyd y cantorion oil, a mawr fwynhawyd gwasanaeth pob un. Yn absenoldeb Peter Roberts, Ysw., Bromfield Hall—yr hwn an- fonodd £10 i'r drysorfa—llyw)-*ddwyd gan y larch J C Roberts. -0:

Wyddgrug a'r Cylch. Arwydd dda ydyw fod cydwekhwyr yn cydnabod yn sylweddol un a fydclo yn ym- adael o'u illys,g ya aw,r iac el.lwalth. Felly y gwnaed gydia Mr 'B Williams, 'Maesvdre, gan ,weithwyr yr Alyn Tinplate ar ei ymadawiad i wasanaeth 'Mr T R Lloyd, fly draw. Yr anrhegiion oeddynt awrlais 'brydferth, a phwrs yn cynwys swm sylweddol o arian. Yr wythnos ddiwed-daf gwnaed yn hysbys eniwrau y plant sydd wedi ennill ysgoloriaeth- au i fyned i'r ysgol ganolraddol. Rhoddir i adran y bechgyn, a tha.ir i'r adran y gen- ethod. Enillodd Harold Williams, ysgol y Cynghor y gyntaf, George Evans a Stanley Parker, ail a thrydydd, o'r Ysgol Genedl- aethol; Gwrladiys Jones, M E Whitley, ac E A Hughes eto o'r un ysgol. Mae Mr A T Jones, mab Mr D Jones, ys- gol y Cynghor, wedi myned yn llwyddiannus drwy yr arholiad terfynol 'am y radd o B.A., yn ngholeg y Brif-ysgol Bangor. Bydd Mr Emrys Jones, Jleol Newycfd, a Mr W A Hop wood, Mynydd Isaf, yn cyfeirio eu cainrau tua Choleg y ;Brifysgol, Aberyst- wyth, yn iHydref nesaf. Gwnaeth y Cyngor Dinesig yn ddoeth i basio penderfyniad cryf i atal gwerthu newyddiaduron ar y Saboth. Y syndod ydyw fod yr un aelod ac sydd yn ystyr.ied ei hun yn gymwys i edrych ar ol buddianau ac enw da y dref yn ymostwng mor isel fel ac i gyfiawnhau a chefnogi masn,achu ar y Saboth. Yr wythnos hon aeth Mr F A Roberts, Ty Brith, am gwrs o ddarlithiau ar arch-adeil- adaeth clraddodir yn Sou-th Ivensington. Llundain. Ar derfyn acieg y darlithietu bydd yn hwylio am Rydychain i eistedd yr arhol- iad terfynol ar gynnwvs y darliihoedd. o

Cyhoeddiadau. I LERPWL A'R CYLCII. Gorffenaf 14eg, 1907. Y METHODISTIAID CALF1NAIDD. Bore. Hwyr. Princes Road Giiffith Hughes.. L Lewis David Street L Lewis G Hughes Fitzclarence-st Robt Williams.. R Williams Tywyn Douglas Road Owen Owens 0 Owens Chatham-st. R R Hughes R R Hughes Caergybi Crossha!l=st. Lewis Williams.. L Williams Colwyn Anfield Road Hugh Jones H Jones Nswshara Park R Aethwy Jones.. R A Jones j Bootle J J Roberts J J Roberts ] Portmadoc Birkenhead H Williams J H Williams Llangefni Seacombe R W Roberts R W Roberts Garston T Rees Jones T Rees Jones Rock Ferry O J Owen O J Owen Walton J Lewis J Lewis Dublin Dublin Waterloo Hugh Roberts H Roberts Peel Rd (Bootle) R Ernest Jones ..RE Jones Edge Lane J Roberts J Roberts Webster Road R Humphreys RHumphreys Laird St (Birkenhead) J Wiiliams J Williams Carno Carno New Brighton Wm Thomas Vln'f'homas Llanrwst L ,t West Kirby D R Jones D R jojes Newmarket Huyton Quarry R C Owen R C Owen Southport J Williams J Williams Huyton Evertan Brow D W Morgan DW Morgan Catherine St.. J Roberts J Roberts Wiexham Anibynnwyr. Bore. Hwyr. Tabcrnacl J L Wiiliams 0 L Roberts Park Road Hawen Rces 0 ROwen Grove-street.. 0 Lloyd Owen D Adams Clifton Road.. D Adams 0 Lloyd Owen Ot. Mersey st j 0 Williams J L Williams Marsh Lane 0 R Owen Hawen Rees Kensington D W Owen D W Owen Trinity Road J 0 Williams W Roberts Liscard G J Williams T P Davies Balmoral Road J Gl)nnc Davies J G Davies Vittoria St(B'head)T P Davies G J Williams Southport Y Wesleyaid. Bore. Hwyr. Mynydd Scion E Humphreys J Felix Birkenhead W Morris Jones 11: Humphreys Widnes R J Rowlands RJ Rowlands Garston W Evans Egremont J Felix W -L\f Jones Rock Ferry k J Williams Oakfield Road 10-30, A H Walker B.A., 2-30, Tecwyo Evans B. A 6, Tecwyn Evans. Council School, Sherlock St. D Jones T Hughes Bootle D Davies Divid Jones Edge Hill H Tudor D Davies Knowsley-rd Brodyr o Sherlock St H Tudor Ashton-in-Makerfield.. J M Williams, JE Wynne Earlestown J E Wynne Robt Evans Golborne j M Williams C Gweddi Sprfr-g View. Cyfarfod Prcgetlm Leigh Cyfarfod Gweddi.. J M Williams St Helens.. J M Williams J Williams Y Bedyddwyr. I' Edge Lane H R Roberts H R Roberts Bousfleld St.. M Griffiths M Grilliths Windsor St. 0 M Owen 0 M Owen Balliol Road.. Pedr Hir Pedr Hir Everton Village D Powell D Powell Liscard Road Woodlands (Birkenhead) J Davies J Davies Kuowslcy Road Eglwys Rydd y Cymry. Bore. Hwyr. Upper Oanning-st Thomas Jones Hugh Jones High Park-st WJV Lewis Thomas Jones Bootle Dan Aubrey Dan Aubrey Caerfyrddin Birkenhead W 0 Jones D Davies Garmoyle Road NV A Lewis Donaldson Street D Davies E Evans Egremont E Evans W 0 Jones Yr Eglwys Sefydledig. St Dewl -10 30; 6-30, James Davies St Asaph-Io-45 ó- 3°, E. Williams St Deiniol-i i 6-30, J D Thomas St Winifred, Birkenhead 10-45 6-30, J. Hughes Eglwys Anenwadol. Carincl, Ashton ln-Makerfield Manceinion. Y METTJODISTIAID CALFINAIDD. Moss Side Evan Jones Evan Jones Caernarfon Pendleton E Wyn Roberts.. W J Roberts Heywood- street W J Roberts E W Roberts Warrington Higher Ardwick R J Jones R J Jones Yr Anibynnwyr. Booth-street G Evans M Llywclyn Ohorlton Road W W Jones R Roberts Salford R Roberts W W Jones Queen's Road M Llywelyn G Evans Y Wesleyaid. Hardman-street.. Cyfarfod Blynyddol Oollyhurst T Pugh Cyforfod gweddi Gore-street T Owen Jones.. W M Jones Openshaw T Owen Jones Manley Park W Rowlands Eccles ..Cyfarfod Gweddi R Roberts Bradford } rrtfni»iUu Llcol Y Bedyddwyr. Upper Medlock-street Longsight C)

Llaw-fer Gymraeg. ■Cyuhelir' ail gynliadledd flynyddol Llaw- fer Gyrnraeg yn Ysgol y Cyngor Sir, Cor wen, dydd Llun, Gwyl y Banc, Awst 5ed. Prif waith cyfarfod y bore fydd trafodaeth ar y Llaw-fer newydd, sef y trydydd argraffiad sydd newydd gael ei droi allaa o wasg Syr Isaac Pitman a'i Feibion, I.lundain a Cliaer Baddon. Y mae cadeirydd Cyiiid,eitbas Llaw-fer Gjnnraeg yn dyfod yno yn un swydd o Lundain i draddodi annercliiad ar y llyfr newydd, ac hefyd i gyfarfod a swyddog.ion ac Ily aelodau y gymdeiUias i drin materion pwysjg sydd ar y rhaglen. Yn y prynhawn ceir papurau ar wahanol bynciau ffonograffaidd gan Mr R Prys Gri- ffiths, Lerpwl yr Athro Richard Williams, M.A., y a Parcli Isaac Jones Willianis, Llandderfel; Mr R J Ellis, Llanber.is Mr John Davies, Nefyn; Mr Rhys D Jones, Brynaman, &c. lirbyn hyn y achos Invn wedi gwneud y fa.tli gynnydd a'r gymdeithas wedi gwneud y fath waith pwysig yn ystod y flwyddyn fel mai prin y mae angen pwyso llawer ar y frawdoliaeth a charedigion i ddod i gynhad- ledd Corwen eleni y maent bellach. wedi eu hargyhoeddi fod hon yn rhan bwysig o'r gwaith o "'{rru'I" 'Hen \YLad yn ei blaen." Y mae llawer o'n pobl ieuaac yn awr wedi gweled nad ydyw gwaeddi Oes y byd d'r .iaith Gymraeg" yn ddigon, ac fod rhaid troi'r brwdfrydedd yn waith. FFONOGRAFFWYR Y DE. Dydd Sadwra, Gorffcnnaf 20fed, cyfcrfydd ffonograffwyr y De yn Llyfrgeil Gyhoeddus Abertawe i sefydlu cymdeithas ar gyfer y Deheubarth. Nid ydyw yr Hwntws ddim am fod ar ol y Northrnyn yn hyn o beth. Y mae'r 'trefniadau yn -nwyla-w Mr Rhys D Phallipsj llyfrgellydd Cy mraeg Abertiwe, a MrMorgan Griffiths, Perswyn House, Gors- einion. Pob Ilwyddiant dddyut. Y mae dau o leiaf o'r dref hon yn biwriadu myn'd yno i gynrychioli'r Gogledd, ac y mae'n debyg y ibydd Mr Evans, cadeirydd Cym- deithas Llaw-fer Gymraeg, hefyd yno. ()O-

HUWICO FENMAEN. 'Mae Mr Hugh Edwards, y bardd a'r llenor adnabyddus, yn dioddef dan anhwyl- deb ar ei lygaid, a dydd (iorff. 3ydd, 'aeth dan "operation," Gweinycld- wyd gan ciii-I cyd'wladwr enweg, D- Richard Williams, Liverpool. Yn 67, iBerkclcy-Street, yr crys Mr Edwards, a da gan ei Ikiws gyfeiUion yn y dref a'r wlad dcleall ei fod yu gwella.

-=- I Fechgyn Cymru! AT DOWCH AT I EDWARD GRIFFITHS, Practical Tailor, 89, Victoria Street, LIVERPOOL. All orders promptly attended to. 1 Telegrams Inquire," Liverpool. Telephone: 558 [ Central Walter Roberts & Co. 'k;v. — dI Coal Proprietors & Timber Merchants. APSLEY BUILDINGS, 4j Oldhall St., LiverlJool 1 ADFER Y GOLWG, JAMES WILLIAMS, 61, The Woodlands, Birkenhead, Dyfeisydd yr Eye Exerciser DAAGANIFYDDIIAD effeithiolaf yr oes at wella bron holl anhwylderau y llygaid, y hilen (cataract), golwg ibyr, llygaid yn dyfrio, llygaid gweiniaid i ddal goleuni a gwaith, llygaid llosgedig (inflamed eyes), golwgi niwliog, llygaid yn cael eu blino gan wendid, yr amrantau yn anhawdd eu cadw yn agored; yn dra phwysig i rai a'u igalwed- igaeth mewn mannaU ag y miae yn rhaid wrth oleuni lampau, gas, neu oleuni trydanol. Y Glowr yn arbennig, ar gyfrif nieithdec ei oriau tan y ddaear, hefyd yr Engine-driver ar y Railway er rhwystro dirywiad ei olwg, &c., &c. 19, Morgan Streelt, llafod, Swansea, April 15th, 1907. Mr. James \Yilliams, 61, The-Woodlands, Hirkenhcad. Anwyl Syr,—'Hyfrydwch mawr i mi ydyw tystiolaethu i'r budd a dderbyniais trwy eich lExerciser," Yn ystod y deng mlynedd di- t weddaf bum o dan driniaeth amryw feddyg- I on llygaid, ac er yn alluog i ddarllen, nid j oeddwn yn gallu gwnend hynny heb ddioddef poenau yn fy llygaid a'm pen. O,nd ar 01 ddnyddio eioh Fye-Exercis-er am ychydig amser, yr wyf yn alluog, i ddarllen yn gwbl ddiboen, ac mae fy llygaid yn cryfhau yn fawr, ac yn llawer gwell mewn ymddangos- i,ad. IBuasai yn dda gennyf pe buaswn wedi manteisio1 ar eich dyfais yn gynt. Dymunaf i chwi bob llwyddiant. Yr eiddoch yn gywir, iD. J. CO'LWILL. lr wyf yn adnabod Mr. 'D. J. Col will er s peda-ir bllvtledd, a gallaf dystiolaethu i gy" wirdeb yr uchod. T. G. F. HARRIS' I 39, Neath Road, Hafod, Swansea. Mewn byr amser, buasai >Mr. Colwill yn I ddall, gan. fod ei lygaid wedi eu gorchudd.10 yn rhanol gan cataract, ac yr oeddynt ya •hynod ddyfriol.—j .\V. < Wrth ohebu, anfoner, Amlen a Stamp- The Latest buccess. Roberts' Watch Metronome A combined Watch and Metronome All tempos seen at a glance. No adjustment required, Nothing to get out of order, every musician, whether Student, Singer, Teacher, Organist or Conductor snou possess one. Testimonals A great acquisition to musicians." "Simple, useful, and portable." f. Most ingenious and handy." Very good idea, the best I have seen." > Most useful on account of its simplicity and P01, A most valuable little thing, quite unique, exeeiie Price 15/ (Postage Extra). j To be had from the Inventor and Patentee, Dr GLYN ROBERTS 59 Crawford Avenue, LIVERPOOL. Printed and Published by the Cymro Pub* Ilishing €0., 'New: street, Mold, and Venice A Chambers, 61, Lord Street, Liveirpool. JB