Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
Ar Flnlon y Ddyfrdwy.
Ar Flnlon y Ddyfrdwy. OYDD Iau, cynaliodd Annibynwyr Penllyn eu Cy- manfa Ysqolion yn Llaauwchllyn. Tyrodd torfeydd yno, a chawsaiit gyfarfodydd rhagorol. Gerbron ynadon Corwen, ddydd Gwener, cafodd pedwar gwas ffarm o'r enwau Edward Peters, Thos. Roberts, R O Jones, ac Edward Roberts, eu dirwyo i 2a 6c yr un a'r costau am dori ffenesbr Mr Edmunds, Ucheldref. Aeth y pedwar i guro at y forwyn, a chan na cbawsant dderbyniad, tafiasant gery; at y Jfenestr ac ar bea y to. Mawr yw'r helynt wrth garu o hyd. Y mae lluaws o trigolion y minion yma wedi enill -1 tystysgrifau y "St. Joh&'d Ambulance Classes., Buont dan hyftorddiant gydol y gauaf, a'u hath raw oedd Dr Williams, Bala. Ddydd Mercher, bu Methodistiaid Llanuwchllyn yn cyd yfed te. Adlonwyd eu meddyliau hefyd mewn owxdd diddan. Ddydd Sul, yn Eglwys Crist, Bala, rhoddodd Mr Botwood, yr organydd newydd, recital ar yr organ. Dywedir ei fod yn deall ei waith i'r dim. Llwyddiant yn mhob ystyr fu'r cyngberdd yn y Bala er budd Cronfa Newyn yr India- cynull iad da, canu da, a thros 30p o elw. Y stiwdeats biau ddegwm y ciod am y llwydd. Gwnaeth Miss Jones, Ceryg-y- drudion, a Mi.-s Hughes, Ffestiniog, eu rhan yn rhag- ,orol wrth ganu. Dywedodd Mr Bircham, swyddog Bwrdd Lly wodr- aeth Leol, fod gwedd allanol tylotty Corwen yr un ffunud a eharcliar. Bwriada un o'r gwarcheidwaid ei alw i gyfrif am ddweyd y fath beth. Ddydd Mawrth, yn 67 oed, bu farw Mr Samuel Dakin, Gifton House, Bala. Annibynwr Belo So gwr blaeallaw mewn ami gylch o?dd Mr Dakin. Teimlir chwifchdod aca na welir ei wedd mwyach yn ein mysg. ,Cafodd angladd parchus ddydd Gwener. Ddyddiau Mercher a Iau, cynaliodd Bedyddwyr Cynwyd eu cyfarfod pregethu blynyddol. Y ddau genad eleni oeddynt y Parchn E Cefci Jones, Ffes- tiniog, ac E Williams, Rhos. Yr oedd goleu a gwres yn yr oedfaon. Cafodd Clwb Merched y Bala wledd ddydd Mawrth. Rhifa'r aelodau dros gant, ac wrth gwrs daethaot agos oil yn ngbyd i yfed te. Y mae Mr Lloyd Williams, mab Mr W E Wil- liams, Gwerclas, wedi pasio i fod yn Gymrawd o Gymdeithas Araaethyddol yr Ucheldiroedd, a bydd F.H.A.S. yn gynffon i'w enw mwyach. Ystyrir ei dad yn un o amaethwyr goreu'r wlad.1 Triawd pobl y Bala y dyddiau hyn-yr Eisteddfod, y Sasiwn, a'r Rhyfel. GWYN. -0-
Nodlon o Uwohfttod.
Nodlon o Uwohfttod. YN Mwrdd Gwarcheidwaid Corwen, ddydd Gwener, ar gynyg'ad Mr J D Jones, Llanfihangel, yn cael ei veilio gan Mr Samuel Da vies, penodwyd Dr Davies yn feddyg tlodion ao yn fufrechydd i ranbarth Ceryg-y- drudion. Dydd mawr a phwysig, yn enwedig yn y parthau gwledig (acafr ydw i'n myn'd yn brydydd, deud wch?) ydyw diwrnod clwb. Edrychir yn mlaen ato gan y plant oherwydd y cant weled a chlywed seindorf, a chan rai hynach am y byddant yn sier o ginio da a digon ohono. Wrth gwrs, bydd gwasanaeth yn yr Eglwys, ond ychydig yw rhif y rhai sy'n dyheu am ,bregeth y peison y dwthwn hwn. Cafwyd diwrnod clwb yn y Ceryg ddydd Iau'r Dyrchafael, a mawr vOadd yr helynt. Seindorf y peatref flaenorai'r orym- daith, ao yr oeddyat yn canu eu cyra yn bur dda. Cafodd aelodau'r clwb groesaw cynes yn nghartref y Milwriad Mainwaring; rhoddodd iddynt darned blasus, myglys, a thanysgrifiad hael i'r gronfa yr oedd y gwasanaeth yn yr Eglwys yn fyr ac yn fywiog; a'r ciniaw arlwyodd Mrs Jones, Gwestty'r Llew, yn ddanteithiol iawn. Pen a chynffon pob sgwrs yn y parthau hyn yw Eisteddfod fawr y Ceryg, Mehefin 21ain. Dydd Gwener oedd y dydd olaf i dderbyn cynyrohion ao ..enwau ymgeiswyr, ao yr oedd ceffyl y car post bron wedi cloffi wrth eu cludo. Deallaf y cynrychiolir Uymru, Lloegr, a Llanrwst- yn ngwyl prifddinas y mynyddoedd ar yr hiraf ddydd yn yr haf. Dywedir y bydd holl fasnachdai'r wlad yn gauedig er mwyn i'r lluaws sydd ynddynt gael mantais i fod yn wyddfod- ol, a disgwylir V daw plant Uwchaled obob cl4-r yma. ALEI).
-0--Llythyr Lerpwl,
-0-- Llythyr Lerpwl, [Gan STLLDREM.J GWAELEDB GWEINlDOG. o BTDD yn ddrwg gan luaws ddeall am afiechyd y Parch John Williams, Chadwick Mount. Tarawyd ef yn wael yn ddisyfyd tra ar ymweliad a New Brighton • ddydd Gwener cyn y diweddaf, Da yw deall ei fod yn well nag y bu, ao eidduniad pawb yw iddo adferyd yn f uan, SEFTDLU ESGOB. Ddydd Iau, gorseddwyd Dr Chevasse yn olynydd i Ryle fel Esgob Lerpwl. Yr oedd y ddefod yn dra dyddorol, yn neillduol i Eglwyswyr yr esgobaeth. Am 11 o'r gloch, cyfarfu'r gwahoddedigion yn y Neu- add Drefol, lie yr ymffurfiwyd yn orymdaith. Yr oed amryw wyr o safle uohel yn bresenol, lluawa o glerigwyr—' oil yn eu gynau gwynion,' yr Arglwydd- aer, cyn-faerod a maerod yr esgobaeth, yn nghyda gosgordd o heddgeidwaid. Gan na fedd Lerpwl j^glwys Gadeiriol, cymerodd y ddefod le yn Eglwys Pedr, yr hon a wasananaetha fel y cyfryw. Yr °sdd y cynuliiad yn dra lluosog a chynrychioliadol. Araddodwyd Pregeth y Gorseddiad gan y Parch Ration Armour, prifathraw y Merchant Taylor's ^^bool, Crosby. Ar ol y gwasanaeth, bu byr-bryd yn y, Neuadd y Dref, lie yr estynwyd croesaw calonog i'r ^gob newydd. Y PAEOH CHAELKS M. SHELDON. Mae Charles M Sheldon a Dilyn y Meistr yn eiriau teuluaidd er's misoedd bellach. Dyddorol i'r rhai uaarllenodd y llyfr fydd deall fod yr awdwr wedi :glanio yn Lerpwl fore ddydd Iau diweddaf. Daftth yiaa o'r Amer-ca yn y Teutonic." Erys ef a'i briod gyda'r Parch C F Aked, gweinidog Capel Pembroke, ^wriada Mr Sheldon dreulio tua deufis yn y wlad ?y> ae yn y cyfamser bydd iddo anerch lluaws o gyn- ulliadau Gwnaeth ei ymddangosiad cyhoeddos cyn- at wedi glanio yn mhwlpud Capel Pembroke fore a nos Sul diweddaf. Dyn lysti, cadarn, a golwg iach fr? v' Sheldon, tra y mae ei agwedd yn ddi- J eharedig. Mewn ymddiddan a. gohebydd, Qroddodd hanes ei antur fel golygydd, pan y ceisiodd ^y.n allan newyddiadur ar y llinellau a esyd i lawr j Dilyn y Meistr. Wrth ei holi am ei gynyrchion, ywedodd ei fod wedi arfer dwyn llyfr allan bob sauaf, ac y cyhoeddir llyfr arall o'i eiddo fis Medi p^' yn ymwneud a bywyd colegawl yn America, ion rhyfel, yr oedd ganddo argyhoeddiadau cryf• mKi°n ddaefch yma i'w datgan eitbr i gyfarfod Syf01H?ar. Bydd Mr Sheldon yn anerch cyf- Air lrwestol mawr dan nawdd yr United Kingdom «ance yn y ddinas hon ddiwedd Gorphenaf.
F ewyrth Shion.
F ewyrth Shion. [ I. GRKSYX genyf feddwl fod John Owen Jones (" Shion wan"), Maesyneuadd, Llanaelhai ra wedi myned tuhwnt i'r llèn er's cymaint o flynydd- oedd heb i neb ysgrifenu gair am ei riaweddau a'i wendidau rhyfedd. Yr oedd o deulu hirhoedlog; teulu bwyd llaeth," brywes, uwd, llymru, a lluniaeth gyffelyb, sydd wedi eu disodli gan geriach wan tau yr oes ferfedd hon. Hen adail bargodlaes, llogeilfyr, gwasgarfwg o'r hen waith er ys oes oes- cedd, ydoedd Maesyneuadd, fu'n gartref ei henaf- iaid er's ped&ir canrif, ac ar ol marw F'ewyrth Shon eydd wedi ei droi yn feudy. Gwell dweyd yma mai hen lane ydoedd F'ewyrth Shon, ac iddo gydfyw a'i chwaer, Sydney, hithau'n hen ferch, am yn agos i naw deg o flrnyddau ac er mor fregus a diaddurn yr hen dyddyn, glynent yn- ddo gyda serch angerddol, fel y deugys yr hanes gwir a ganlyn :—■ Pan yn Nghaernarfon, arferwn bicio yno bryd- nawn ddydd Sadwrn i fwrw'r Sul; ac un tro cefais yr hen gono newydd ddechreu codi o'i wely ar ol chwech wythnos o orwedd—Gweno'r fuwch flin wedi rhoddi cic iddo a thori un o'i 'senau am iddo garthu tua'i thraed a hithau'n cnoi ei chil. Bryd te brydnawn Sabboth dyma ddau o flaenoriaid y capel y buasai yn aelod a chefn iddo flynyddau cynt, ond o'r lie yr oedd wedi ymddyeithrio oher- wydd ei dwyllo gan weinidog efengyl mewn bargen fasnachol, i'r ty, gan son am hyn ac arall, nes o'r di- wedd yr anturiodd y dewraf gil-awgrymu eu neges. I I Wir, ddowch chi ddim acw i'r capel bellach, a chitha wedi cael gwella fel hyn yn ych hen ddydd- iau?" Yr oedd yr Ysgrythyr gwrbwygilydd yn nghlopa Shion Owen, a fu erioed ei gywreiniach am ysturnio adnod i'w amddiffyn ei hun ac ebai yn gibog, Na, ddo i ddim i'ch capel chi; ynd tydi Ei Air yn deyd na thrig yr Hollalluog mewn temlau o waith dwylaw dynion ac er tloted a blered jr hen Faesyneuadd yma, y mae Duw mor wahanol i ddynion fel, bydawn i ond yn anfon ochenaid fach i fynu, fe ddoi yma ar ei ben wir, mae yn llawer haws ganddo ddod i'r hen gegin yma, lie mae'r rhent wedi ei dalu, nag i'ch capel coegwych chi nad yw wedi haner talu am dano." Aeth hyn a gwynt ei garedigion da eu dyben, ac fel hyn y cribodd hwy am fyntumio mai gwell iddo geisio crefydd am ei fod yn hen. Pechod anfaddeuol ganddo ydoedd awgrymu cymhelliad mor llwfr. Yr oedd cyfaill mynwesol wedi digwydd meddwi —nid dyna'i arfer—ddydd ffair Pwllheli, a liOll ei fod i'w ddiarddel nos seiad nesa. Ffwrdd a'r hen lane tua Llith- ac i'r cyfarfod eglwysig. Wele'r naill flaenor ar ol y llall yn codi i ddatgan ei ofid, ac o'r diwedd y pen blaenor yn cyhoeddi'r ddedfryd yo yr achos, sef fod Wil Clogwyn i fyned allan o'r eglwys am dymhor. Ebe Shion, gan godi yn nghanol y Uawr, I b'le'r ydach chi'n ddanfon o, chi'r set fawr yna?" I'r byd," ebe'r pen swyddog. I bybe'r anfonwch chi o yno?" chwyrnai Shion drachefn. I'w wella," ebe'r ateb. "0, dyn, os lie i wella pobol ydi'r byd, dowch chi the allan bod yg un." Engraipht fach o'i ffraethineb a'i barodrwydd Ysgrythyrol. Un diwrnod, tra Shion Owen a Captan," ei geffyl pantiog, yn aredig y cae ar fin y ffordd i Trefor, dyma Mr Lumley, gweinidog achos Annibynol y He pryd hwnw, heibio; un gwyllt, brochus ar ychydig, ydoedd F'ewyrth, ond araf a hamddenol ei "Gaptan," ac yn barod i nogio tae ddim ond pryf genwair o fiaen swch yr aradr; yn clywed yr hen lane yn ffonodio'i geffyl, gwaedd- odd Mr Lumley, Y cyfiawn a fydd trugarog wrth ei anifail,' medda'r adnod, Shion Owen bach la, ia, ond a'r cyndyn yr ymgyndynaf,' atebai yntau, gyda lab arall ar grwper Captan, a g'7ers i'r gweinidog beidio byth wneud gormod o adnod ar ei phen ei hun. Yr oedd Shion Owen yn gryn fardd, yn ol ystyr Cymru i'r gair-gair nad oes yn ein hiaith yr un yn cael mwy o gam; ac yn siambar yr hen Faesy- neuadd fe grogai darlun hardd o'i arglwydd tir, yr Yswain Edwards o Nanhoron, a gawsai yn. anrheg am ei gan, Dyfodiad yr aer i'w oed." Yr oedd yn blethwr a rhigymwr rhwydd a gwledd amheu- thyn fyddai ei glywed, a'i lygaid yn nghau, a'i fys- edd yn chwareu rhwng cudynau ei wallt crychddu, a'i don a'i bwyslais megys adgof o arddull gyfaredd- us Cymru Fu, yn adrodd ei benillion i'r Eifl a Thre'r Ceiri, Nant Gwrtheyrn, a manau eraill yr ardal swynol. Eisteddai Shion yn un gongl i'r hen setl," tan fargod y simdda fawr, ei chwaer Syd- ney yn y gongl gyferbyn, a minau yn y canol yn ysgrifenu oreu gallwn y drychfeddyliau a neidient megys ysgyfarnogod o'r llwyn blew uwch ei enau. Hwyrach y caf hamdden gyda hyn i ddyfynu o'm cofnodion, cystal ag o'r llyfr y byddai raid i'r lluaws pregethwyr a beirdd a arosent yn eu tro tan y gronglwyd ryfedd ysgrifenu ynddo bill o'u profiad cyn ymado. Rhaid cadw hefyd hyd rhyw dro eto hanes Shion Owen yn trechu Apostol y Seintiau diweddaf ac offeiiiad y plwyf. Yr hen begor rhyfedd Anmherffaith iawn fu- aset o'th farnu wrth fursendod y dyddiau hyn ond yr oeddyt yn halen puraidd rhag pob coegedd, yn credu mewn b6d ac nid mewn ymddangos ac er i ti farw y tuallan i nefoedd duwinyddiaeth union gred, credaf dy fod wedi yn nes i'w chanol na'i sawl a'th lysenwent yn auffyddiwr JE AITSH. -0- Nos Fercher, bu Mr Wm. Jones, A yn an erch cyfarfod o'i etholwyr yn ysgoldy Dinorwig. Y cadeirydd ydoedd Mr F W Francis, llywydd y Gymdeithas Ryddfrydol. Nos Iau bu yn siarad yn Llanberis, a nos Wener yn Deiniolen. Yn nglyn a'r Gynadledd Hynafiaethol a gynelir yn Mhwllheli yn mis Gorphenaf, y mae Arglwydd Russell o Killowen wedi addaw llywyddu yn y cyf- arfod cyntaf. Y MOR—GWISGOEDD Y MOR. DYLAI Rhieni a Gwarcheidwaid sydd bwriad i anion eu plant i'r mor, ac yn byw bellder o Lerpwl yny He cyntaf ymohebu a'r Don, Lord Street, am eu rhestr fanwl o Wisgoedd i fechgyn yn troi allan i r mdr nen, os yn y dref, galwch a gwelwch y nwydd- ¡ au ddangosir yn eu Hadran Forawl. Gan eu bod yn I gwneud y owbl eu hunain, gellir cael aiwtiau cyfiawn am brisiau eyfanwerthol, yn rhedeg o 7p., 10p., 15p, Op I fynu—Anfonir Rhestr o'r priaiau a phob manyl- ion ond oyfeirio i'r Adran Forawl The Don Aa socia i tion, Lord Street a Paradise Street, Liverpool.
Colofn ilimmet.
Colofn ilimmet. Bydd cryn dyru, yn ddiau, i wrando y Parch C. M. Sheldon, awdwr y nofel grefyddol Dilyn y Meistr, yr hwn sydd newydd gyrhaedd yma o'r Am- erig. Nid yw pawb yn cytuno fod ei ddamcan- iaeth gymdeithasol yn gyrhaeddgar, na'i dduwin- yddiaeth ond ffaasi ferhoedlog, fel lluaws o bethau y Gorllewin fodd byuag am hyny, nid oes amheu- aeth am ei addysg ddirwestol, ac y mae trefniadau ar droed i gael gauddo draddodi cyfres o ddarlith- iau ar bwnc sydd yn rhan mor haufodol o'i efengyl ef. Yn ei lythyr auerch ar ol dibenu ei daith o am- gylch y byd Temlyddol, dywed yr Archdemlydd Malins mai Cynadledd Ddirwestol yr Hollfyd, sydd i'w chynal yn Liuudain o'r died, hyd y 18fed o Feheiin, fydd digwyddiad dirwestol penaf y ganrif. Ceir cyurychiolwyr o bob gwlad, a darllen- ir papyrau ar bob agwedd i achos sobrwydd. Un arall y geilw sylw ati ydyw Gwyl Flynyddol Dir- wet a gynelir yn y Paias Grisial, Lluadain, Gor- phenaf yr lleg, pryd y ceuir gan 15,000 o gantor- ion, yn dri chor o bum mil yr un. Y dydd hwnw, iechyd iddo, bydd pob bar yfed trwy'r ueuadd en- fawr yn nghau. Ceir perl o enau llyffant, medd yr hen air ceir I gwirionedd aruchel hefyd weithiau o enau milwr ac ymladdwr.Prydeinig. Ebe'r Milwriad Dick Cun- I' ningham, yr hwn a laddwyd yn ngwarchae diweid- ar Ladysmitn, wrth y milwyr tano:—" Ddynion, y mae gofyn cymaint gwroldeb i sefyll i fynu dros yr hyn fo iawn, ac weithiau i iilwr gymeryd yr ar- dystiad a'i gadw, ag sydd yn ofyuol i enill Croes Victoria." Gwir, gwir ac fe ymleddir brwydrau mwy celyd ac anrhydeddus yn y fynwes rhwng Rhinwedd a Chwant nag a wneir ar faes y gwaed; ac fe fydd synu gau tiloedd pan ddaw dydd darllen y despatches. Y mae gan bawb ei chwilen-rai chwilen dda, eraill un od, a'r gweddill un waeth nag ofer. x mae llawer i'w ddweyd tros chwilen ddiweddaf y Dug Newcastle, yr hwn yn ddiweddar a osododd gareg sylfaen ty tafarn di-alcohol yn Stepney, godreu Llundain. Y no darperir prydau bwyd, cyrddau adlouiant a chyfarfodydd cyhoeddus, yn nghyda lletty cysurus, glauwaith. Ficer Eglwys Sc. Awstin fydd y tafarnwr, a bydd traul yr adeilad yn naw mil o bunau. Dyna chwilen werth ei magu, os gellir. Y syn- iad ydyw, darpar pob cysur a chymdeithas cyfreith- lon, yn nghydag yingeledd aeiwyd a chartref, heb ddim o'r tliodyad andwyol i hyny a geir yn y taf- aruau. Gorchwyl caled, digalon yn fynych, ac y rhaid wrth lawer o arian ac amynedd i gynal gyda, ef, ydyw'r uchod ond yn ddiau dyma un ffordd y rhaid ei chymeryd tuag at ddiddyfnu'r bobl oddi- wrth eu harch-felldith. Fu enoed gowdal mwy dyrus ac annghvson na cbyfreithiau trwyddedol Prydain. Engraipht o hyn gaed yn Llys Apel yr wythnos ddiweddaf, yr hwn a ddyfarnodd nad oes lys chwarter, lie bo taf- arnwr yn apelio yn erbyn dyfarniad yr ynadon yn gwrthod adnewyddu ei drwydded, hawl i gadarnhau y gwrthodiad heb glywed tystiolaeth paham y gwrthodwyd y drwydded. 0 Gouwy y cododd yr achos, a'r Barnwyr Bucknill a Chanuell oeddynt wedi cadarnhau dyfarniad yr ynadon. Yn awr, dyma lys o'u cyd-farnwyr yn eu cyhoeddi hwy a'r ynadon yn ffyiiaid auwybodus, ac ya adaewyddu'r drwydded. Gymaint y gofal a gymerir i eirio pethau yn ddigon amwys fel ag iddynt olygu un- rhyw beth fyddo'n angenrheidiol i wneud arian o gyfraith a thafarn. JE AITSII.
-0--.-Cyfarfod Misol Llvsrpooi.
-0 Cyfarfod Misol Llvsrpooi. UN pedwar-misol y tro hwn, a gynaliwyd yn Rock Ferry nos Fereher ddiwedda.f, tan lywyddiaeth y Parch D Jones. Am 3 30 y prydnawn, cyfarfu y pregethwyr, gan drafod y inater gosodedig, Calfiniaeth ei Sylfaen- ydd a'i Ha.thra.wið,' yr hwn a agorwyd gan y Parch J D Evans, Gareton. Am 5 30 cyfarfu'r blaenoriaid, i wrando papyr gan Mr John Jones, Rock Ferry, ar "Rwymedigaethau Swyddogaeth Eglwysig." Am 6 30 caed cyfarfod unedig o bregethwyr a blaenoriaid. Wediymddyddan â swyddogion eglwys Rock Ferry am eu profiad, a chael ganddynt hanes yr achos yn y lie, cadarnhawyd y ceisiadau am rodd- ion o'r Drysorfa Gynorthwyol i amryw o'r eglwysi a geisient hyny. Pasiwyd i anfon cenadwri i'r Gymdeithasfa yn nghylch capel Barrow. Mr James Venmore a roes adroddiad o'r ymweliad a Southport, ao fod yr eglwys, 63 yn erbyn 4, wedi galw am y Parch Robert Davies, i'w bugeilio. Cad- arnhawyd yr alwad. Daethai llythyr oddiwrth eglwys Chatham Street yn nghylch dal gafael yn eu gweinidog, ond pender- fynwyd fod yr ohebiaeth yn aros ar y bwrdd. Gan iddo roddi boddlonrwydd i'r sawl a'i clybu'n pregethu, agorwyd y drws yn mhellach i Mr R P Jones fyned yn mlaen am y weinidogaeth, a rhoed ar lywydd y C.M. a Mr W J Hughes, Seaforth. fyned i eglwys David Street yn nglyn a hyny. Gan y byddai y Parch John Williams, Princes Road, yn analluog i lywyddu'r Seiat Fawr foren dydd Llun y feulgwyn, etholwyd y Parch Wm Owen yn ei Ie. Am 7 30 oynaliwyd cyfarfod cyhoeddus, pan y caed ymdriniaeth wresog ar Grefydd yn ei pher- thynas a bywyd cyffredin," seiliedit; ar Coloasiaid ui. 17. Agorwyd y mater ga.n y Parch T Gray, yr hwn a sylwai mai deffiniad Paul o grefydd ya v ben- nod hon ydoedd y pethau sydd uchod." Yr" oedd pobpeth crefydd, mawr a bach, i'w wneud o'r galou, a'r saint i fod yn anwyl am eu bod yn sanefcaidd. Mr H Lloyd, Fitzclarence Street, a sylwai fel yr crefydd yn cau dyn i'r ddyledswydd o" wneud dim ond a gymeradwyid gan yr lesa, i fod yn bollol eir- wir a gonest wrth fasnaehu a gwasanaethu, ac mai y ffordd hoao yn y pen draw yr oedd llwyddiant. Y Parch Thomas Evans a ddywedai fod perthynas rhwng Iesu a. holl fywyd dyn, yr hyn a roddai vstyr ac urddas i bob gwoithred. Crist ydoedd canolbwnc ei fywyd i Paul, a hawliau Crist arno roddai ffucf a delw ar ei fywyd mewn gair, yr oedd yr Apostol wedi rhoddi ei boll einioes drusudd i Grist i'w chadw, ac felly y dylai pob dilynydd i Grist wneud. Dyiid hefyd ddarlien hanes yr Iesu, nid yn unig er mwyn bod yn hysbvs o'r ffeitniau, ond er mwyn yfed o'r jsbrydiaeth a ddylifai oddiwrtho. Caed anerchiad wedi hyny gan y Parch Robert iivans, sydd newydd gyrhaedd gartref, efe ac anirysv eraill o rcenadon, o Fryniau Khasia. Dywedodd mai yn N ghrist yr oedd ef yn gweled pob path, ac mai gan Grist y disgwyliai gael pob peth-tymhorol ac ysbrydol fel eu gilydd a bai mawr dilynwyr Crist ydoedd peidio ei gymeryd ar Ei air. Yr oedd y cynuliiad bellach wedi ei godi i hwy] so yn teimlo fod blaen y gawod yn dyferu oddi- wrth y Gymanfa. wrth y Gymanfa.
IKewyddion Cymreig.
I Kewyddion Cymreig. Bwriada Methodistiaid Penmaenmawr adeiladu capel newydd gwerth 3,500p., yn cynwys eisteddle- oedd i 650, ac y mae l,100p. wedi eu casglu eisoes. Yn ychwanegol at Bangor a Rhyl, dywedir fod Gwrecsam yn bwriadu ceisio am Eisteddfod Gen- edlaethol 1902. Y mae eglwrs M.C. Seisnig Aberystwyth wedi rhoddi galwad i Mr A Wynne Thomas, Lerpwl, maby Parch Josiah Thomas, M.A., i'w bugeilio, fel olynydd y Parch R Hughes, B.A. Ddydd Mercher, bu farw Mr W D Henderson, Llandudno, ar ol cystudd o 18 mis, ac efe ond 37 mlwydd oed. Bu am amryw flynyddau yn organ- ydd eglwys y plwyf. Aufonwyd Robert Williams, llafurwr, i garchar am chwech wythnos gyda llafur caled gan ynadon Rhyl ddydd Iau am ladrata 2p. 10s. o Westty y Windsor. Yr wythnos ddiweddaf cyrhaeddodd priod y Parch W Hopkin Rees, y cenadwr Cymreig yn Chi Chou, China, adref i Goedpoeth, ei lie gened- igol. Disgwylir Air Kees drosodd yn mhen rhyw bythefnos Hyd rhyw haner cant neu driugain mlynedd yn ol, peth pur gyffrediu ydoedd elywed Cymraeg yn Frodsham, y pentref tlws ar lan sir Gaer i afon Lerpwl, gan mai oddiyno gan mwyaf y .i-oesid gan fforddoliou Cymru i swydd Caerhir.}~s.j neu Lan- caster bellach. Clywir si weithiau am gei.«i j pontio aber y Ddyfr dwy, ac felly ddwyn Rhyl G iewn taith hauer awr gyda'r tren o Lerpwl, yn lie ues i ddwy awr fel yn bresenol. Y mae'r aber yn saitti neii wvth milldir o led, a chryn orchest i geifyddyd fyddai pont cyn hired. Priodas ffasiynol a gymerodd le yo nghapel SaI- em, Caeroarfon, ddydd Iau, ydoedd rhwog Miss Ellen Jane Williams, merch yr Henadur W J Williams, maer y dref, Mr D J Jones, Kuantan, Caernarfon. Gweinyddwyd gan y Parch D Stan- ley Jones; ac wedi'r wledd briodas, ymadawodd y par ieuaue am Dublin. Cymerodd damwain le ar y reilffordd yn ymyl Cyffordd Llandudno nos Iau trwy i olwyn wagen berthynol i gwmni y Cambrian ddyfod yn rhydd pan oedd y tren yu myned o Gonwy i Gyffordd Llandudno, a syrthiodd y wagen. Buwyd am amser cyn gallu ei gosod mewn trefn i ail gychwyn, yr hyn a achosodd gryn rwystr i drafnidiaeth. Atal- iwyd y mail am 50 munyd. Gwnaeth y Parch Meredith J Hughes, ficer Bryn y maen, ger Colwyn Bay, ddarganfyddi*d dyd iorol ddydd Iau, sef careg ogam yn mesur 2 droed- fedd o hyd, 10 modfedd o led, a 4 modfedd o drwch, ac ami ddwy ysgrif yn yr hen Gymraeg. Cynaliwyd trengholiad yn Nolgellau ddydd Mer. cher ar gorph dyn a gafwyd wedi boddi yn yr Aran- Ni roddwyd un dystiolaeth o adnabyddiaeth ohono, ond cafwyd yn ei logell bedair postal order yn dwyn yr enwau Ilusholtae, Leek, Gorton ac Ashton, New Road, Manceiniou, arnynt, wedi eu dyddio yn mis Mawrth. Djgwyd rheithfara iddo gyfarfod a'i farwolaeth trwy foddi. Ddydd Mercher cynaliwyd treugholiad yn Ngwrecsam ar gorph Thomas Harvey, 59 oed, yr hwn a drigai yn Moss. Tystiwyd fod y trancedig a dyn arall yn gyru mewn cerbyd perthynol i Gwmni Gwaith Glo Westmiuster, pryd y dychrynwyd y ceffyl gan gloch olwynwr a basiai. Taflwyd y ddau allan o'r cerbyd, a gorweddai Harvey mewn cyflwr anymwybodol. Parhaodd felly hyd ei farwolaeth, yr hyn a gymerodd le yn mhen wyth awr. Der- byniodd y llall, G Thomas, niweidiau difrifol, ond yr oedd yn alluog i roddi tystiolaeth. Ieuanc oed y ceffyl, ac ni fu ond tri mis yn meddiant y ewmn Dychwelwyd rheithfarn o farwolaeth ddamweiniol -01-
|Bwrdd Ysgol Liandudno.
Bwrdd Ysgol Liandudno. MEWN cyfarfod o Fwrdd Ysgol Llandudno a gynal iwyd nos Fercher, dan lywyddiaeth Mr W Bevan, darllenwyd llythyr oddiwrth Fwrdd Addysg yn cy- meradwyo cynygiad Rheithor Llandudno i sefydlu ysgol i blant ar y Gogarth, i gyfarfod yr alwad sydd yn yr ardal. Cymerodd ymdrafodaeth faith le ar y cwestiwn gan y Parch F G Jones, Mri John Roberts, Spinther James, T W Griffith ac eraill, yn nghyda'r cadeirydd, a gwrthwynebwyd yn gryf waith Bwrdd Addysg yn hyrwyddo sefydlu ysgol enwadol arall yn yr ardal, gan wrthod ei gymerad- wyaeth i gynygiad y Bwrdd Ysgol i sefydlu ysgol y bwrdd yn nghapel y Bedyddwyr ar y Gogarth. O'r diwedd, pasiwyd penderfyniad i'w anfon at Fwrdd Addysg, ar gynygiad Mr Spinther James, yn cael ei gefnogi gan Mr Roger Williams, i'w hysbysu o an- foddlonrwydd y Bwrdd Ysgol i gynwys y llythyr uchod, ya gymaint a bod y Bwrdd Addysg yn rhoddi ei gefnogaeth a'i gymerad wyaeth i addysg sectol, yn wrthgyferbyuiol i addysg anenwadol a gyfrenir gan y Bwrdd Ysgol yn unol a'r gyfraith. Y Parch F G Jones yn unig a bleidleisiodd yn er- byn y penderfyniad.
-0-PURWCH Y GWAED.
-0- PURWCH Y GWAED. "Y gwaed yw y bywyd," ac mae yn rhaid ei gagl yn bur os am gadw v corph yn iach. Mae ilawer o'r clefydau a'r anhwyiderau y mae dynion yn ddaiostyngedig iddynt yn enwedig yn y.-tod misoedd y gv/anwyn a'r haf yn cael eu naohosi gan wacd anmhur aa ajiaeh. Arwyddion neu arddangosiadau o anmhuredd yn y gwa* d yw gwelwder, gwendid, roânwynau, comwydydd, &o. Darpariaeth natur er puro y gwaed yw liysia.u o wahanol fathau. Yn mhlit'h y llysiau mwyaf rhinweddol ac effeithiol i gyihaedd yr amcan hwn, cydnabyddir gan feddygoa yn mhob gwlad mae y goreuon yw Cinchona (o'r hwn y ceir Quinine), sarsaparilla, cynghaw (burdock), a dantyllew. Cair rfuaweddau iachaol a gwaed- burol y llysiau hyn yu nghydag amryw felus-lysiau a chwerw-lysiau eraill wedi eu huno yn y meddyglyn enwog Quinine Bitters Gwilym Evans. Mae meddygon ao eraill sydd wedi rhoddi prawf arno yn cyd-dystio nad oes un feddyginiaeth arall gydmara a Bitters Gwilym Evans er gwella ac atal anhwylderau a achosir gall waed anmhur ac afiach. j. Cefr hefyd fod Bitters Gwilym Evans y mwyaf effeithiol er gwella diffyg treuliad, a phob anhwyider yn y eylla a'r afu, ac aehosion o wendid mewn gwragedd a phlant, neu rai yn dihoeni mewn gwen- did ar ol bod mewn unrhyw dwymyn. Dyry yni a nerth newydd ir cyfansoddiad. Gocheler efelychiad- au ohono trwy edrych fod enw Gwilym Evans ar y label, y stamp, a'r botel. Ar werth gan bob fferyllydd, mewn poteli 28 9o a 4s be yr un, neu anfonir ef trwy y post am y prisiau hyn yn uniongyrchol oddiwrth y perchenogion :-Quinine Bitters Manufacturing Co., Limd., Llanelly, South Wales.