Y Cymro

TABERNACL, NETHERFIELD ROAD. Pregethir nos Sul, Mehefin 17, gan y Parch. 0. L. ROBERTS. CAPEL (A) GREAT MERSEY STREET Pregethir nos Sul, Mehefin 17, gan y Parch. PETER PRICE. 0 hyn allan dymunir ar i bawb anfon hysbysiad i ni o unrhyw gyfnewidiad yn nhrefn y moddion ac yn yr eglwysi He y mae gweinidogion sefydlog, os na chlywij yn wahanol, rhoddir enwau y gweini- dogion hyny i bregethu.

PWLPUDAU CYMREIG. Mehefin 17. LiSRPWI*. Y METHODISTIAID CALFINAIDD. PRINCES RD—10, 0 Owens, 6, J Williams. DAVID ST—10-30, J Williams, 6, 0 Owens. FITZCLARENCE ST—10, W 0 Jones. 6, J Hughes. NETHERFIELD RD-10, J Hughes, 6, W 0 J ones. CHATHAM ST—10 a 6, D Jones. CROSSHALL ST-10 a 6, L Lewis. AN FIELD RD-10 a 6, W Jones. NEWSHAM PARK—10 a 6, T Evans. BOOTLE—10 a 6, II Jones. BIRKENREAD -10-30 a 6, W M Jonm SEACOMBE—10-15 a 6, R A Jones. GARSTON-IO-30 a 6, W Owen. ROCK FERRY—10-30 a 6, W Henry. WALTON PARK-10 a 6, G Ellis. WATERLOO—10 a 6, J D Evans. HUYTON QUARRY—10 a 6, J H Morris. PEEL RD—10 a 6, R P Jones. HOLT RD—10-30 a 6, Owen Parry, Cemaes. WEBSTER RD—10-30 a 6, E J Evans. NEW BRIGHTON—10-30 a 6, W H Lewis. WEST KIRBY—11 a 6-30, D Pugh, Ffestiniog. YATES ST—6-15, W Hughes. SOUTHPORT—10-30 a 6-30, H P Roberts. LAIRD ST, BiIZKENIIEAD-6, MARKET ST, BIRKENHEAD-6, ST HELENS—10-30 a 6, E Humphreys, Rochdale. MILTON ST, WIDNES- 10-30 a 6, SILOH WHISTON—10-30 a 6, EGREMONT (SAES)—10-45 a 6-30, R G Jones. EVERTON BROW (SAES)—10-45 a 6-30, Wynn Da vies. OAKFIELD RD (SAES)-10-45 a 6-30, T G Owen. CATHERINE S'r (Saes)—10-30 a 6-30, D Morgan Richards. YR ANNIBYNWYR. TABERNACL-10-30, D Adams, 6, 0 L Roberts. GROVE ST—10-30, J Llewelyn, Borth, 6-15, D Adams. PARK RD—10-30, Peter Price, 6, T G Evans, Aberaeron. GT MERSEY ST—10-30, T G Evans, 6, Peter Prioe. KENSINGTON—10-30 a 6, — Roberts, Bangor. TRINITY RD, BOOTLE—Cyf Pregethu. Gweler Hysbysiad CLIFTON RD, B'HEAD—10-30,0 L Roberts, 6-15, J Llewelyn MARSH LANE-10-30 a 6, J H Rees. SEACOMBE-Cyfarfod Chwarterol Gweler Hysbysiad VITTORIA ST, B'HEAD—10-30 a 6-15, Richards, Nantglyn SOUTHPOUT-IO-30 a 6-30, T Hughes, Birkenhead. Y BEDYDDWYR. EVERTON VILLAGE—10-30 a 6, D Powell. WINDSOR ST—10-30 a 6, W Samuel. CAPEL SEION BOUSFIELD ST-10-30 a 6, Peter Jones. EDGE LANE—2-30 a 6, BALLIOL RD, BOOTLE-10-30 a 6, P Williams. KNOWSLEY RD, BOOTLE-10-30 a 6, L W Lewis. WOODLANDS, B'HEAD—IO-30 a 6-15, J Davies. Y WESLEYAID. SHAW ST—Cyfarfod Pregethu. Gweler Hysbysiad. BOUNDARY ST-10-30. W C Jones, 6, R Ll Jones. TRINITY RD, BoOTLE-10-30, J P Roberts, 6, W C Jones. EDGE HILL, PLIMSOLL ST-10, H G Humphreys, 6, Heber Chambers. KNOWSLEY RD—2, R LI Jones, 6, H G Humphreys. MYNYDD SEION—Cyfarfod Pregethu. Gweler Hysbysiad. CLAUNGIITO RD, B HEAD—10-30, D 0 Jones, 6, WIDNES-10-30 a 6, D Jones. GARSTON-2-30, D 0 Jones, 6, E Hughes. EARLESTOWN-10-30 a 5-30, W Evans. HERMON-10-30 a (j, W Jones." GOWORNE-2 a 5-30, E A Jones. SEACOMBE—10-30 a 6, W H Evans. ROCK FERRY-2-30, Cyfarfod Gweddi, 6, P Lloyd. E CCLES- 11 a 6, W Roberts, Golborne. YR EGLWYS SEFYDLEDIG. SANT DEWI -10-30 a 6-80, J Davies. SANT ASAPH—10-45 a 6-30, E Williams. SANT NATHANIEL-10-30, Ysgol, 6-30, R H Davies. ST WINIFRED, B'HEAD—10-45 a 6-30, R Edward*. XACIORINION. Y METHODISTIAID CALFINAIDD. Moss SIDE-10-30, Isaac Davies,Glynceiriog.6-30, W Glynne II PENDLETON -10-30, W Glynne, 6, Robert Griffith, Fflint. HEYWOOD ST-10-30, R Griffith, 6, W James. HIGHER ARDWICK-IO-30, W James, 6, Isaac Davies. --0-- I

Y mae Mr Henry Williams, o Goleg Prifysgol Bangor, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwysi Penygroes a Llanllyfni.

I Ffestiniog. DTKA'H Sulgwyn a'i helyntion drosodd, a thawel- wch hyfryd wedi dod yn ol fel angel caredig, gan dywallt balm i glwyfau rhai, ac ymuno yn llawen- ydd eraill. Wedi cerdded yn flin trwy firi masnach a thrybestod y cyhoedd, pwy nil. ddiolcbai am dawel- wch y mynyddoedd ? YB Ysprxrr CTMBBIG AR FAiss T FRWTD*. Fel y gellir tybio, teimlir cryn ddyddordeb yn y sefydliad uchod yn yr ardal hon yn enwedig felly gan fod ein cyd-ardalwr gwladgar, Dr. Mills Roberts, yn mysg y prif feddygon. Trwy garedigrwydd boneddwr o'r ardal, cawsom olwg ar y Cape Argus am Mai 16, a'r Uloemfontein Post befyd. Cynwyaa y papyr hanes dyddorol iawn am aelodau yr Ysbytty Cymreig. Nos Lun, Mai 14eg, gadawodd y Proff. Thomas Jones, Mr Lynn Thomas, Mr Mills Ro- berts, y Ilaw-feddrgou Mr Lanning Evans a Mr Herbert Davies, y llaw-feddygon cynorthwyol, gyda 17 o swyddogion, am Bloemfontein. Nid yw safle yr ysbytty wedi ei beaodi hyd yn hyn, gan eu bod 1 yn disgwyl cyfarwyddyd arbenig oddiwrth y Maes- lywydd ar y pen hwnw ond yr oedd y prif law- feddyg yn awyddus am gael gwasanaeth y llaw- feddygon Cymreig, fel y galwyd am danynt ar un- waith o'r Cape i Bloemfontein. Arosodd y Milwriad Corkerill, y prif swyddog lleol a'i wraig, yn y Cape er gwneud trefniadau i gael celfi yr ysbytty i'r fan benodir i'w sefydlu. Dydd Mereher, cynaliwyd cyfarfod croesawol i'r holl aelodau cysylltiol a'r ysbytty, pa rai oeddynt oil yn bresenol ac eithrio y personau nodwyd uchod, y rhai oeddynt wedi ymadael am Bloemfontein. Cy- merwyd y gadair gau Mr E Powell, llywydd y Cam- brian Society yu Cape Town. Yr oedd y cynulliad yn un Iluosog a dylanwadol, ac yn cynwys gwein- yddesau a gwasanaethyddion amrywiol yr ysbytty. Aed trwy raglen ddyddorol iawn mewn canu, areithio, &c., gan mwyaf yn Gymraeg. Deallwn fod Lieutenant Jones, Ynysfor, Llanfrothen, hefyd yn mysg y cwmni, ac yn mwynbau y gweithrediad- au. Cafwyd gair oddiwrth y Maes-lywydd cyn diwedd y cyfarfod, yn gorchymyn i'r ysbytty gael ei sefydlu yn Springfoutein, a symudir yno ar un- waith. Yn briodol iawn, bydd y Ddraig Goch yn chwyfio uwchben yr ysbytty, a chalonau Cymreig yn curo o'i fewn. CYFAKFODYDD PREGETHU. Nos Wener, Sadwrn, a'r Sul, cyn y diweddaf, cyn- aliwyd cyfarfod pregethu blynyddol y Rhiw a'r Bowydd (M.C.). Gwasanaethwyd eleni gan y Parchn Evan Jones, Caernarfon Wm Prydderch, Gopa; W O Jones, B.A., Lerpwl; Thomas Wil- liams, Caergybi; a Joseph Jenkins, Ceinewydd. Yr oedd y cynulliadau yn lluosog, a'r pregethu yn wir afaelgar. Sonir beunydd beunos am bregeth y Parch W 0 Jones yn y Rhiw nos Sadwrn ar Daeth yr awr.' Pregeth a'i llon'd o Efengyl hyfryd oedd hono. CYMANFA ANNIBYNWTB MEIRION. Cynaliwyd yr uchod ar y 6ed a'r 7fed cyfisol yn y Llan. Cafodd y Gymanfa dderbyniad cynes i'n mysg, a phregethwyd i dyrfaoedd mawrion oddiar lwyfan yn yr awyr-agored gan y Parchn G Griffiths (Penar), Pentre Estyll; H Elfed Lewis, Llundain, ac 0 R Owen, Glandwr. Yr oedd telyn arian Elfed wedi swyno pawb, a boddlon oeddynt i fyned gydag ef, nid am nlltir neu ddwy, ond am ddegau o filltiroedd. Hyderwn y bydd dylanwadau yr oedfeuon hyn yn aros eto fel angylion gwarcheidiol ar hyd a lied ein hardaloedd. CTKGHERDD ELUSENOL. Cynaliwyd yr uchod yn y Neuadd Gyhoeddus nos Iau ddiweddaf, er budd Mr Cadwaladr Lewis, Bod- afon. Cymerwyd arweiniad y cyngherdd gan Mr Roberts, gorsaf-feistr Duffws, a gwnaeth ei waith yn rhagorol. Yr oedd y cadeirydd a'r arweinydd penodedig yn absenol. Cymerwyd rhan mewn dat- ganu gan y Mri Edward Lloyd, J 0 Davies, Hugh Roberts, Robert Roberts, R Twrog Williams, ac Owen Morris, Miss Laura Ann Jones, Ellen Jones a Ohor yr Aelwyd o Danygrisiau, a Seindorf Arian Oakeley. Adroddwyd gan Miss Catherine E Parry, yr eneth fach enillodd y llawryfon tua'r Bala y Sul- gwyn. Wedi adrodd Y Milwr Prydainig,' cafodd ei hail-alw, ac adroddodd Pa le mae fy nhad ? yn ddwys ac effeithiol. Yn yr ornest ar yr her-unawd, ymgeisiodd chwech, ac enillwyd gan Mr Hugh Ro- berts am ddatganiad rhagorol o'r Milwr Clwyfed- ig,' gwobr lp Is. Yr oedd y neuadd yn orlawn, a phob trefn a heddwch yn ffynu. Ofnwn nad ydym wedi cael yr holl fanylion; maddeued pawb y per- thyn iddynt os gadawyd enwau allan. BLODEU'R SULGWYN. Bu llu o'r ardal yn casglu blodeu ar feusydd cys- tadleuol tua'r Sulgwyn. Dyma nifer ohonynt:— QEnillodd Cor Meibion y Llan ar ddatganu 'Croesi'r Anial' yn Ngholwyn Bay a Chonwy. Bydd yr I Anial' hwn wedi ei groesi gan bawb yn y man. Colli oherwydd amryfusedd wnaeth Cor Meibion y Moelwyn yn y Bala. Dylasai y gohebwyr groniclo hyny; oblegyd, gyda phob dyledus barch i Gor Meibion Llangollen, nid oedd cysgod o obaith iddynt hwy am ei blod'yn ond ar faes yr amryfusedd.' Enillodd Bryfdir gadair Llansannan a gwobr am delynegion yn West Kirby. Yn y Bala, enillodd Mr Ted Lloyd a Llinos Moelwyn ar ganu, a Llinos Moelwyn a Catherine E Parry ar adrodd. Yn Ysbytty Ifan, enillodd Mr W Roberts, Maenofferen, 2p am y prif draithawd, a Mr John Pritchard am yr englyn i'r I Tafod.1 Eaglyn siaradus iawn yw hwn. Yn Nhrawsfynydd, enillodd Gwilym Morgan am ddarn o farddoniaeth a hir-a-thoddaid. Merch ¡ gafodd y gadair yno y tro hwn am bryddest Seisnig ar Gysgodau'r Hwyr,' sef Mrs Albert Jones, Bet- twsycoed, a dymunwn ei llongyfarch o eigion calon. MANION. Yr oedd Arddangosfa y Sulgwyn yma eleni yn llwyddiant mawr y derbyniadau yn gymaint arall a'r llynedd. Tipyn o draed moch' fu hi ar rai o aeJodau y Cynghor Dinesig tua Phont yr Afon Gam yn ddi- weddar. Dywedir fod tysteb Mr R Roberts, Wrysgan, yn myned rhagddi yn rhagorol. Haedda yr hen frawd wneuthur ohonom hyn iddo. Y Mri John J Williams, Glanypwll, a Morgan Roberts, Penrhyn, sydd wedi eu dewis i'w olynu yn y chwarel. Mae Cymanfa Plant y Methodistiaid eleni wedi rhoi bod i amryw lenorion, ond nid yw eu barn a'u I mater yn dda i gyd. Prin ydyw llwyddiant ein genwtirwyr eleni. I Tybed fod a wnelo Turkish bath Llandudno rywbetb I A hyn? ,I -if v I Derbynied Mr T P Edwards (Cairwyson) ein cydymdeimlad yn ei brofedigaeth o golli ei briod. Mae y Sul gwyn wedi bod yn -Sul du i lawer lor hyd a lled y byd. PBYCBRI.

O-—— 0 flaen ynadon Colwyn Bay, ddydd Sadwrn, cy- huddwyd cariwr o'r enw Owen Roberts, Wern Villa, Colwyn Bay, o rwystro ac aflonyddu ar Mr Herbert Fergusson, casglwr treth yr inewm, tra yn cyflawni ei ddyledswydd. Galwodd y casglydd amryw weithiau am y dreth, a'r tro diweddaf gwth- iodd y diffynydd ef allan o'r ty, cipiodd rai papyran swyddogol o'i ddwylaw, a bygythiodd ymosod arno. Ni thalodd y dreth oedd yn ddyledus arno hyd nes yr atafaelwyd ar un o'i geffylau. Dirwywyd ef i ddeg punt.

Rhwymir Llyfrau YN Y MODD DIWEDD ARAF AO AM Y PRISIAU RHATAF 5od ymofyn yn SWYDDFA'R CYMRO," Pellseinydd 7426 -_0_ ARGRAPHU o bob math, Cymraeg a Saesneg, yn Swyddfar d CYMO," 8, Paradise Street, LIVERPOOL Ar fyr rybudd, Yn ddestlue, Tocynau, Rhaglenl, Cylchlythyraa, Mar4enl Taflenl, Adroddiadau, Ystadegau, &o»,

ryol ydi cyfreth a threth i gadw'r tlodion. Mae yn lieithio yn ddrwg ar y rhai sy'n talu treth, ac ar y rhai sy'n i derbyn hi hefud. Pan elo dun tlawd unweth i ddechre derbun o'r dreth, neith o fawr o ddioni chwedin; mau o'n mollwn yn i feddwl, mau i ddunolieth o chwedi drostwng, mau o'n mund yn isel yn i olwg i hun a phen elo dun i lawr yn i olwg i hun unweth, dene fo chwedi darfod. Deith o ddim i geisio gweithio fawr chwedin, na cheisio gneyd y gore o'r geiniog nilla fo, rhedeg at y plwu neitho o hyd. Chwedi unwaith ddechre rhoid pwus i bynelin ar y dreth, mi eith i orfedd arni hi ar i hudgud yn bur fuan. Mau'r gyfreth yma hefud yn ffeithio yn ddrwg ar y bobol su'n talu trethi mau'n suro ag yn cledu i teimlade nhw tug at y tlodion, yn suchu i fynu ffynone oudymdeimlad a lusengarwch yn i clone nhw. Tau pob plwu yn cael i adel yn llonydd i drefnu pwu fodd i helpio i dlodion i hun, mi rudw i'n ddigon sicir y bydde hi'n llawer sgawnach ar y Ffarmwrs, ac yn llawer gwell ar y tlodion hefud Andros o beth ydi'r howsus yma, niae rhai o honun nhw'n caul i trefnud yn well na'i gilydd bid siwr, ond a'u cymrud nhw at i gilydd i gid, melldith odd i'r wlad rioed i gweled nhw. Yr hollt gost fawr aeth i'w bildio nhw, a'r cyfloge anferth sy'n caul i talud i wur y cwils yma toys rufedd yn y bud bod y trethi'n drumach a'r tlodion yn caul llai. Mi rydw i bron yn meddwl bod gin y llwodreth rw am can wrth neyd y gyfreth hono i gaul lie i stwftio plant y buddigions tlodion i rw swudde i gael mawr gyloge. Buddigions tlodion ddeydis i ynte ? ie, y mau llawer iawn o fyddigions tlodion yn y wlad yma, a phac o blant gynthyn nhw, lawer o honun nhw a dim digon o le i'w pynorio ar gefn y wlad yn rarmi, a'r nafi, a'r eglw us-a'r agsise. Wel, roedd raid dyweisio rhwbeth arath ar i cyfer nhw, a mi ddaeth i'w pene nhw i gymryd rhan o dreth y tlodion i'w rhoid i'r tlodion buneddig dan esgis swudde. Ma'r byddigions i gid yn teimlo trost i gilidd, a gin mau nhw sun cael i danfon i'r palment i neyd y cwreithie i ni, pw ryfedd os ydy nhw'n dal wuneb y frechdan atyn nhw u hunen. Wauth un gair na chant, mau eisio dwigiad yn y Palment. Caul pawb mewn oud a sunwur, ag o garitor da, i votio, a chaul madel a'r hen drefn, bod yn rhaid i ddun fod yn werth tri chant o bune'r fiwuddun cin y gall o gaul i ethol i'r senedd. Wauth i'r Hen Wr o'r Fron a mine, a'r ffarmwrs yn gyffredin, dewi a chwuno run tipin ar y Pwr Lo, ac am dynud y Corn Lo tae dim ifrwt ynthon ni, mi ¡' alien gaul pob peth i drefn yn y wlad yma toe. Tae ni'n muno a'r gymdeithas hono sun prynud gwerth deigien swllt yn y fiwuddun o dir, i chwnegu rhyfedi y votars, mi alien gaul pobol i fund i'r pal- ment a nae rw ddioni i'r wlad. Y dynion yma su am lyhau y trethi, llyhau rarmi, a'r nafi, a datod yr eglwus a'r llwodreth oddiwrth i gilidd. Mi fydde'n o hawdd buw yn y wlad yma yto pe ceid pethe wel hun y mlaun. Mi roeddwn i chwedi meddwl rhoid y goreu i'r syfenu yma am buth, nes daru i luthur Rhen Wr o'r Fron roid rhiw ail gynwr ynthw i a dydw i ddim wedi sylwid ar lawer o bethe sun i luthur o. Rhaid i mi adel y pethe rheini tan rw dro arath. Wuddoch chi beth, mau Rhen Wr o'r Cwm wedi digio siopwrs yn rywinol yn yr dalodd yma; tae nhw 'n gwbod pwu ydi o, mi fudde'n (lifar icldo fo os doe on agos iddun nhw. Teuru ma nhw mau rhw hen ¡ eiopwr twullodrus ydi o, chwedi tori i fynu, ne roi 1 fusnes heibio, ag mau deudud i hen gastie i hun mae fo ond mau rhw debig i fod o'n deud y gwir am lawer o honun nhw. Ond yn wir, ddaru i mi ddim fleindio fawr allan o'i le yn y rhai buddwn ni'n arfer delio a. nhw. Wel, yn wirionedd i, mau rhen reitin pen yma'n abal a gyrud dyn gwullt o'i go nawn i yn y muw oes syfenu hefo fo-fydde wauth gin i dreio lladd gwair hefo phladur blwm na cheisio syfenu hefo fynte yn boeth y bo fo—mau o wel tau o chwedi i witsio. Gna dy wautha yn dy ddanedd, yr hen ful gwirion, mi gei orphen hun o luthur, a mi dy dawla di i'r tin y mynud yma chwedi i mi roid ffenw wrth hwn. 1849. FFARMWR. LLYTHUR XXV. 'RHEN FFARMWR yn diveyd ei farn am xoeinidog- ion a meistriaid annghytuir. Y GOLYOWKS,—Mau Rhen Wr o'r Fron yn achwun ar y llancie ar myrynion yn rywinol iawn, i bod lihw'n i robio fo, ag yn i ddufetha fon fuw, ac yn dwun y fale o'r berllen a'r Hall yn dwun cerch i'r cyffyle, a nat oes dim modd i plesio nhw ar fwud. Mi wn i trw brofiad bod o'n deyd y gwir, tydi llanc- ie rioyd chwedi meddwl bod drwg yn y byd mewn rhw gastie or fath hono, a mau eisio i dysgud nhn i wbod pethe gwell a ddugo wy a dduga fwy, medd rhen air-hefo phethe buchin mau'r lladron mwua chwedi dechre'u crefft. Mi fum i ffun yn cayl han- er dwsin o wye yn berwi yn y badell fudde gin y llancie yn berwi manus haidd i'r cyffyle yn y ty pobty roydd gynthon ni dair ne beder o ieir, a fase ni yn yn buw yn caul un wy am hir iawn. A roydd Sian yn deyd o hud mau'r llancie oydd yn i byta nhw, a mi eis at y badell chwedi i'r llancie roid y manys ar tan, a dene lIe roydd y wye. Mau pethe wel hyn yn gwlyddus i feddwl am danynt — llancie'n cayl pedwar prud o fwud bob dydd, a di- gon o hono fo hefud. Mau eisio dysgu i lancie a merched hefud wrthyni a drwg mawr pethe wel hun. A mi rydan nine'r mystradodd ar fai garw iawn hefud-mi gywlogwn lancie a merched heb holi dim bud am i caritor nhw. Roydd yn gwasa'n inorwun ni'n madel Glame dwaetha, a mi cywlog- odd yn cymdogion nesa aton ni nhw heb ofun run gair i ni yn i culch nhw a wel hun ryden n"n arfer gneyd bob amser. Pe tae ni yn cymud mwu o ofal am garitor wrth gyw loi, mi wele nhwthe fwu o Werth mewn caritor da, a mi gymen fwu o ofal i'w ynill a'i gadw fo. Mau Rhen Wr y Fron yn deud- ud y dyle prygethwrs ddeud llawer chwaneg wrth lancie a merched am bethe wel hun yn i pregethe, a hwrach i fod o'n deudyd y gwir am hynu hefud. Tae nhw'n gneud, mi ae o i'r capel yn amlach, inedde fo ond ni rown i ddim llawer am i grefudd °> a deud y gwir iddo fo, os rw wreiddin wel one sudd iddi hi. Mau o wel liawer, soweth, yn caru gwrando trost bobol erill. Mi ddyle ynte gofio bod gin feistred a meistresi dduledswudde i'w cywlawni tug at i gwnidogion cin gystal a'r gwnidogion tug at i meistred a mi roedd Pol yn darllen y ddwu ochor i'r ddalen, a mi ddyle Rhen Wr y Fron a phawb arath neud run peth. Ond mi fydde'n dda iawn dyleu pob castie drwg wel yma o'r wlad. Mi fu gynthon nilances unweth na welis i rioed am llygid i bath hi; mi dorodd werth arian mawr o botie try bu hi yma, a mi fydde wel inau Rhen Wr y Fron yn son am i lancesi fynte, yn byta spar cig, a spar pwdin, ar caws, a phob peth ddoe yn i ffordd hi. A'r gath fydde'n cael y baiam bopeth. Sut y torodd y pot yma, Neli V ddeude Sian. Y gath daru,' medde Nel yn inion. 41 ble raeth y cig oedd ar y ddeagil yma gyne V Mi welis y gath yn byta rhwbeth yn y pantri,' ddeyde .Nel. 'Mau rhwun chwedi bod efo'r cosun yma rol brecwest,'ddeyde Sian. 'Do, mi welis i'r gath hefo fo gyne,' atebe Neli. A dene lie bydde'r gath druan yn cael i chicio a'i beiddud yn ddireswm. Ond rw ddiwrnod, mi ddoeth Sian ar drawst y gath oedd yn gneud y dryge, a Neli oedd hono a mi rhoes Sian hi dan i warnin na ddeude hi ddim chwaneg o gelwudd ar y gath, a ni welson ni golli cig na phwdin ar ol y tro hwn, a mi gafodd y gath lonudd gwedyn. Gin mod i n son am gathod, mau ymbell i gath ddreidus embud hefud. Mau gynthon ni gath bach y rwan, a phan roeddwn i ar ganol syfenu i'r Mysere y tro o'r blaen, mi ddigwuddodd i mi droi nghefn am dipin bach, ac erbun i mi ddwad yn ffol, mi welwn y papyr ar inc hud lawr, ar drefn chylla welsoch chi rioed a beth oedd ond y gath bach oedd chwedi mund ar y bwrdd, a mund i dreio syfenu, a thaflud y cwbwl ar drawst i gilidd rhoid i thraed yn yr inc, a cherdded rhyd y papur, nes doedd ol i thraed hi ar hyd-ddo fo, wel y gwelsoch chi ol traed sgwarnog ar eira. Wel, mi glowswn ar y nghalon i berwid hi'n fuw. Y gath naeth y drwg ramser hono mewn gwrionedd, ond mau'r gath yn caul llawer o gam yn amal. 1849. FFARMWR.