Y Cymro

Mr. Samuel Smith AS. J)U(A. ddywed M.A.P. am yr aelod tros sir Fflint: Gwr tal, teneu, yn plygu ychydig gan benaint, Jdyw Mr Samuel Smith, A.S., cynygiad diweddar Jr hwn yn Nhy y Cyffredin ar y chwareuon an- weddaidd a dynodd gymaint o sylw. Gwisga farf laes, wasgaredig, o liw gwan-felyn, ac y mae ei wallt o liw'r haiarn. Y mae ganddo lygaid gleision mawr, a gwedd felancolaidd dwfn a pharhaus ar ei wynebpryd. Cerdda ar hyd yr heol a'i feddwl mor grwydrol fel mai aaaml, os byth, y sylwa ar gyfaill yn myned heibio hyd nes yr Melir ac y cyferchir ef. Preswylia yn awr yn rhif 9 Cowley Street, caitref Tom ELis, y diweddar Chwip Rhyddfrydol. Hynod syml ydyw ei ddull o fyw. Er yn gyf- oethog iawn, nid yw yr Aelod tros sir Fflint yn credu mewn arddangosiad diangenrhaid. Yn Cow ley Street y mae un gwas yn unig, ac agorir y drws yn gyffrediu gan forwyn. Y mae oddimewn yn Bymen a diddefod, ac wedi ei addurno yn y dull hen fiasiwn, yn hollol gydweddol a'r trefniadau. Y goleuni trydauol ydyw yr unig beth diweddar o'i gwmpas. Ystafell fechan yn y ffrynt ydyw myfyr- gell Mr Smith, yn Ilawn o lyirau a phapyrau, y Wwyafrif ohonynt yn ymwneud a gwaith dyngarol, brwydrau tros burdeb, y newyn yn yr India, a Defolaeth. Ond dygir gwaith seneddol Mr Smith yn mlaen gau mwyaf gan ei ysgrifenydd, yn ei swyddfa yn Delahay Street. "Treulia Mr Smith wyliau y Sulgwyn yn Orchill, ei ystad yn swydd Perth. Adeilad cymharol ddi- weddar ydyw Orchill House, wedi ei adeiladu yn y Surf a elwir Scottish Baronial,' ei olwg allanol yn debyg i gastell. Amgylchir ef a pharc eang, yn cynwys tir saethu rhagorol, a dau lyn o waith llaw. Unig ddifyrwch Mr Smith yw pysgota brithjlliaid, a threulia ran o bob diwrnod o'r gwyliau yn ei gwch, Aadewir i nofio yn dawel, yu chwareu gyda'r wialen, tra y gwas yn dyfal wylied y pysgod a dewis y plu lDwyaf pwrpasol, gan fod meddwl ei feistr yn rhy grwydrol i ofalu am fan bethau felly, Y mae yno -Ya gyffredin gwmni bychan o gyfeillion, y rhai a arosant yno yn mhell ar ol i'r gwesttywr ddychwel- yd i Luudain. Ceidwaid yr helwriaeth ydyw yr insig rai sydd yn saethu ar yr ystad, a phe nas gwnaent hyny yn bur ddyfal, buan y byddai j r ystad wedi ei heidio gan wningod. Yn ymyl, saif capel bychan, a phob nos Sabboth pregetha Mr Smith, neu un o'i westtj wyr clerigol, i'r tenantiaid. Dylid crybwyll fod yr olaf yn coleddu syniadau uchel a pharchus am eu meistr tir. Efe ydyw eu patrwm o Ysgotyn duwiolfrydig, yn gysylltiedig ag yswain ira charedig. "Bu Mr Smith yn deithiwr mawr. Ymweiodd ddwywaith a'r India, a chroesodd yn ami i'r Am- erica. Y mae yn bur adnabyddus hefyd ag amryw- Jol wledydd y Cyfandir. Bob gauaf, ymwela fl Deheudir Ffrainc ac yn gyffredin, cymer gydag -Of ddau neu dri o weinidogion, a thala eu holl dreui- Y mae efe ei hun yn ymlynydd cadarn wrth Eglwys Bresbyteraidd Lloegr."

1 oi Cymaafa yr Arnilbynwyr yn Abergele CTNALIWYD cyfarfodydd blynyddol Undeb Antii- bynwyr siroedd Dinbych a Fflint yn Abergele, ddydd Iau. Llywyddwyd y cynadleddau gan y arch J Charles, Dinbych. Dewiswyd y Parch Dr E Pan Jones, Mostyn, yn llywydd am y flwyddyn nasal, a'r Parch T Roberts, Wyddgrug, yn ysgrif- enydd. Gwnaeth y Parch T E Thomas, Coedpoeth, g&ia am i'r Gymanfa nesaf gael ei chynal yno, a f,Munwyd a hyny. Hysbysodd y Parch T E ihonaas, ysgrifenydd y Mudiad Ymosodol, fod 850p edl eu haddaw at y drysorfa, a 550p wedi eu talu eisoes. Pasiwyd penderfyniad yn ymrwymo yr Un- deb i gef jaogi y mudiad. Ar ran eglwys Ffynon groew, gwnaeth Dr Pan Jones gais am fenthyg arian 0 drysorfa y Mudiad Ymosodol i helpu talu dyled y capel newydd, a chaniatawyd hyny. Wedi hyny, cyHwynodd yr ysgrifenydd i'r Gymanfa ddirprwy- aeth oddiwrth Gynghor yr Eglwysi Rhyddion, yn s Mri Herbert Roberts, A.S., E H Millward, C liughes, E Ellis, a J Jones, a'r Parchn J Roberts, ..8. 1) Thomas. Croesawyd yr Undeb i'r dref gan atatyw aelodau o'r ddirprwyaeth, a chaed anerchiad P^rpasol a gwresog gan Mr Herbert Roberts. Da /"Oedd ganddo weled yr undeb cynyddol rhwng y BWahanol enwadau. Diolchai am y gwaith wnaeth Yr -An7aibynwyr yn Nghymru yn y gorphenol, a theimlai yn falch o'r enwogion a godasant. Diolch- "yd i'r ddirprwyaeth ar ran y Gymanfa gan y Parch Charles, a gobeithiai y ceid mwy o undeb eto v ng yr enwadau. Brwydr fawr y dyfodol fyddai £ 5. Uq yn erbyn Defodaeth, a'r Annghydffurfwyr ld ei hymladd. n Penderfynwyd cynal y cyfarfodydd chwarterol esaf yn Graigfechan yn mis Hydref. Pregethwyd N Yr hwyr a dydd Gwener gan y Parchn W J icholson, Elved Lewis, O R Owen, yn nghyda regethwyr perthynol i'r Undeb. ed, Mae Mr 0 B Edwards, o Ysgol Croesoswallt, 5dl derbyn ysgoloriaeth mewn clasuron gwerth AfPk Y flwyddyn, yn Ngholeg yr Iesu, Rhydychain. 5ybi Mr R J Edwards, Bryngoleu, Caer- -0- YR HYN A DDYWED PAWB." «*E yn hen ddywediad gan y Cymry a'r Saeson fod (" a ddywed pawb yn rhwym o fod yn w'r" s7dd men say mu-t be true "). Cyduna pawb PhwvWe- r^o^di prawf ar Bitters Gwilym Evans—a feddv a- ^yr yn we>11 na bwy ddw0yd mai dyma y cylla oreu at bob mabh o anhwylderau yn y fyui^r a^u y g^au a'r Swaed- Wele ychydig ddy- °1 fan 0 dystoolaeth peraonau cyfrifol yn ngwahan- q Au yn Lloegr a Chymru:—O Manchester tQ0(jd^1S ym°sodiad trwm o Influenza, nid oedd y ond Wed. a's gan y meddyg yn gwneud lies i mi, EVac„ eymeryd potelaid 2s 9° o Bitters Gwilym OgWa-t7r ^yf yn gwella, ac wedi ail ymaflyd yn ly ..Bitfcer„ l byth ganmol gormod ar y Quinine o a,,r hn, gan ei fod wedi tod yn werth ei bwysau yiu p.Tini:i' O Liverpool: '• Ystyriaf Bitters Gwil- ^dvlai aES yn feddyginiaeth deuluaidd ragorol, ac na B]rtninu? teulu'fod heb botelaid ohono yn y ty." O nesg a o aij-: ^um >u dyoddef yn hir gan nervous- ddefm?,^11^ mavvr> ond derbyniais lawer oles wrth ''DvnrU*0- ters Evans." O Fangor: Bittern n ,8 am Aynyddaugan Bronchitis ond mae eraill -ym Evans wedi fy ngwella o ddoluriau iaie iW i 61 ddefnyd(li0-" O Lanrwst; Derbyn- 0ddiwr+K° oddiwrth Bitters Gwilym Evans nag feddyginiaeth a gymerais erioed, e^'s blD« IJ telai10 yn well ac yn gryfach nag y bam Qwe- dau- Canoedd o dystiolaethau cyffelyb. ?r Un «r san„^°b fferyilydd mewn pot el i 2s 9c a 4s 6c eheU(' •eu Selhr ei gael trwy y post oddiwrth y per- .it biaoglon-Quiniine Bitters Manufacturing Co., Lim- S Llanelly, S. Wales.

Colog Bodyddwyr Gogledd Cymru. YN nghapel Pennal, Bangor, ddydd Mercher, cyn- aliwyd cyfarfod blynyddol tanysgrifwyr Coleg Bed- yddwyr Gogledd Cymru, dan lywyddiaeth Mr W. Phillips, Amanford. Cyflwynodd y Prifathraw Morris adroddiad y pwyllgor cyffredinol. Nifer y myfyrwyr y tymhor presenol ydoedd 18. O'r rhai hyn yr oedd dau newydd eu derbyn cyn y cyfarfod blynyddol, a derbyniwyd dau o Goleg y Bedyddwyr yn Aberys- twyth. Yr oedd Mr J Griffiths, yntau o Aberys- twyth, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwys Felin- gwm, ac wedi dechreu ar ei waith yno cyn agor y tymhor hwn. Cynaliwyd arholiad am fynediad i mewn y Pasg diweddaf, dipyn yn gynarach nag ar- fer oherwydd amgylchiadau neillduol. Trodd 18 o ymgeiswyr i fynu, a dangosai eu papyrau fod y saf- on yn graddol godi. Bydd y rhai canlynol yn cychwyn ar eu gwaith yn y Coleg fis Hydref nesaf :—J C Hughes, Colwyn Bay; J C Evans, Pontygwaith Morgan Jones, Craig-cefn-parc W R Lewis, Bryn- hyfryd, Abertawe; John Watkins, Glaudwr; D J Morris, Ffestiniog; a W S Evans, Ton, Rhondda. Ni ymadawodd un myfyriwr cyn ei amser yn ystod y flwyddyn, ond yn mis Gorphenaf fe gychwyna Mr D W Lewis ar ei waith gweinidogaethol yn Nefyn; Mr N R Williams yn Calfaria, Maesteg a Mr T Williams, A.T.S., yn Pennar, Pembroke Dock. Symudodd Mr David Hopkins i Goleg Prifysgol Aberystwyth yu ystod y flwyddyn, a pharha i ddod yn mlaen yn Ilwyddianus. l'asiodd Mr Myles Griffiths ei A.T.S. yn Mehefin diweddaf, a bydd yn fuan yn eistedd am ei F.T.S. Y mae PUIll myfyr- iwr yn dilyn eu cwrs yn y prifysgolion. Cydweith- iah: athrawon &g athrawoa Coleg yr Annibynwyr. Penodwyd y Parch 0 Powell i draddodi cyfres o ddarlithiau duwinyddol, a'r testyn a gymerodd yd- oedd Athrawiaeth y Cristion am Dduw." Der- byniadau ariaisol y flwyddyn a ddaugosent gynydd o 150p. ar y blynyddau o'r blaen, a chredir y cynydd- ent 500p. yn flynyddol yn ystod yr ychydig flyn- yddau nesaf, gan fod symiau i ddyfod o wahanol ffynonellau; a chan fod Athrofa Aberystwyth wedi ei chau, disgwylir nifer ychwanegol o fyfyrwyr yn y dyfodol. Cymerodd trafodaeth le ar yr adroddiad, derbyn- iwyd adroddiadau y gwahaool bwyllgorau, a chym- eradwywyd amryw faterion yn nglyn a'r Coleg. Yn yr hwyr traddodwyd pregeth gan y Parch E T Jones, Llwynpia.

--0-- 8 Ddyffryn Nantlle YN herwydd y tywydd ffafriol, aeth y mwyafrif oddiyma i fwynhau eu hunain yn ystod y Sulgwyn. Ond y rhai a sylwn arnynt yw y rhai a ddygasant glod gartref gyda hwy. Mae y rheatr hon yn lluosog. Gyda boddhad y llongyfarchaf GOr Undebol Penygroes ar eu buddug- oliaeth yn Ngholwyn Bay, Dyma'r tro cyntaf idd- ynt gystadlu, a da iawn y gwnaethant. Yn yr un Eisteddfod enillodd Mrs Henderson Jones yr her-unawd, a, Mr N Walter Williams yr unawd bariton. Yn Nghonwy enillodd Mr Alexan- der Henderson yr unawd bass a'r her-unawd. Yn Nghriccieth enillodd Mr G J Jones ar yr unawd tenor, ac yr oedd Mr H W Jones yn gydradd ar yr unawd bariton t-fe hefyd enillodd ar yr ber-unawd. Deallwn hefyd i'r Seindorf roddi boddlonrwydd yn Harlech. Yn Mhenygroes, nos Ferchsr, cynaliodd Cym- deitbas y Merched gyfarfod dirwestol cyhoeddus, pryd y cued anerchiadau gan amryw foneddigesau, ac y gwasanaethwyd gan y C6r Merched a'r COr Un- debol. Nos Wener, cynaliwyd cyfarfod eystadletiol yn Mhenygroes. Y beirniaid oeddynt Mr J Thomas, Liauwrcyd, a Hywel Tudur. Enillwyd ar yr un- awdau gan Mrs Henderson Jones a Mr N Walter Williams, y deuawd a'r pedwarawd gan Mr Alexan- der Henderson a'i gyfeillion. Yr oreu am adrodd ydoedd Miss A Parry, Pengroes. Cyfeiliwyd gan Mr T T Powell. Cystadleuodd tri ch6r meibion, a'r goreu ydoedd Penyrorsedd, tan arweiniad Mr J W Jones. Yn bur ddisymwth bu farw Mr Thomas Parry, ceidwad Olwb Cymru Fydd, Penygroes. Cyfrifwr ydoedd wrth ei alwedigaeth, ac yr oedd yn ddyn pur gyhoeddus yn yr ardal. Gedy deulu lluosog i alaru ar ei ol.. BRUDIWB. --0- Y MOR-GWISGOEDD Y MOR. DYLAI Rhieni a Gwarcheidwaid sydd bwrisd i asifon eu plant i'r mor, ao yn byw bellder o Lerpwl yuy lIe oyutaf ymohebu a'r Don, Lord Street, am su rhestr fanwl o Wisgoedd i fechgyn yn troi allan i r mOr neu, 03 yn y dref, galwch a gwelwch y nwydd- au ddangosir yn eu Hadran Forawl. Gan eu bod 3 n gwneud y owbl eu hunain, gellir cael siwtiau cyflawn am brisiau cyfanwerfchoi, yn rhedeg o 7p., 10p., 15p, Op i fynu-Anfonir Rhestr o'r prisiau a phob manyl- ion ond oyfeirio i'r Adran Forawl The Don Associa tion, Lord Street a Paradise Street, Liverpool.

I L'ythyr o Caflffornia. DATHLW n dydd gwyl ei Mawrhydi Brenines Lloeg-r ac Xnierodres India gyda rhwysg mwy nag arfer eleni yn San Irancisco ac Oakland Cynaliwyd budd- gyngherddau i drysorfa ryfel y Mansion House pryd y canwyd tonau gwladgarol Gwydde!ig, R lie B-it- aia,' Rhyfelgyr.;h Cadbeo l\:[01'5an,' a chaw,,iorn y blbroch Y SgObdldd. Mae'n debyg eich bod yn clywed llawer yn yr Hen Wlai am Cape Nome, Alaska, lie mae cyfoeth mawr ar y traeth am tua 80 milldir, Mae yma le nrvs^^ir S-fUhy-?USier'8 fi8 rhw"g San Francisco a brattle dros/0 olon^au aca^erfad^u wedi myn'd. n^ rtdTlnf ?air,f11 ° b°bl Sin Francisco yr wyth nab odiweddaf, a lUwn cymaint o Seattle. Aeth un ar^Wn l79yp° 0 nd yn 82 ralwvdd oed, un arall yn 72*in, me*a cerbyd dau geffyl; a gwelir lluaws o hen fwnwyr dros ei 60ain oed yn cyrchu tuag yno yn barhans. J DisgwjLr llawer o gyfoeth o Klondyke cyn crynted ag yr egyr V tymhor-gryn ugain miliwn. Oad ryw- fodd inae Cape Nome yn rhoddi Kloidyke yn y heffd ?ri°d11]awer a''1 gwyneb tua'r lie olaf ff<>rdd yn llal P^yg!us naer y bu, a rei.ffyrdd wedi eu gosod am ran o'r ffordd. Ond casglu y rnttetit hyd yn nod o bob cwr o Alaska i ¡ Kloiidyke a CApa Nome, Cap s York, a m.mau eraill yn y cyffima'i hyny. Oakland, Mai 26, 1900. R.j.

-,)- Ar Flnlon y Odyfrdwy. TRANOKTH weli digwydd yw Eisteddfod y Ba,la j j r fwyaf lwyddianus o'r gyfres e o. Yr oedd ynddi lawer o elfenau rhagorol, ac nid prin oedd yr ysm ildod yn mhlith y beirdd. Anaml y gwelwyd cymfer o'r frawdoliaeth wedi ym-ynull mewn gwyl laol, a'u cawr eleni oedd Gwaenfab. Yr oedd rhvw asbn nwyfus yn ei a-ven, a d.th ysbrvd prophwfdo arno. M-tl hyn y canodi- f I Enfawr babell o ga?ivas, -yn cyrbaeid Aceri o gwmpas, R*id gael iddi, i dori d ish Ar waelod caeau Rhiwlas. Dylaswn nodi yn y rhifyn diweddaf i Gor Mawr y Bala, dan arweiniad Gwrtheyrn, ganu yn hyfryd yn n^hyngherdd yr hwyr, J J J' Mawr yw'r parotoi yn mhlith Annibynwyr Cynwyd ar gyfer y nodachfa fawreddog a gynelir ganol y mis h*vn. Llwydd lddynt. Nos Iau, traddododd y Parch D C Jones, Cwm- p-tre, bregeth effeithiol yn nghapel Bedyddwyr y Bala. Mae Cynghor Meirion yn gwrthod gwneud dim tuag at atal gorlifiad yr afon Cowrddu yn Nghorwen Pan geir tipyn mwy o wlaw nag arfer, bydd yr heolydd fel corsydd a llu o dai fel cronfeydd dwfr. Nos Feivher, bucyngherdd yn Llandrillo. Dynion Dign Corwen oedd yn ei gadw, ac yr oeddynt yn ddi- grifach nag arfer, meddir. Nos Wener, bu farw Mr Edward Edwards, Bryn- heulog, Cynwyd, yn yr oedran teg o 85. Un o wyr par j i'1Sf^ y pentref ydoedd ef. Cymerodd yr angladd Ie ddydd Llun, o dan y Drpfn Newydd, pryd y gwemyddwyd gan y Parchn E Williams, Caemawr; J Pntchard, Cynwyd; ac I. J. Williams, Llandderfel. tfos Fawrfch, yn Ysgoldy Capel Tegid, Bala, cyf- lwynwyd anrhegion gwertbfawr i Mr a Mrs J B Parry ar achl, sur eu priodas, Y cadeirydd oedd y Parch Howell Hughes caed anerchiadau gan y Parch T T Phillips a Gwrtheyrn, a chaneuon gan aelodau y cor plant. Dathlwyd cwymp Pretoria gyda m'ri mawr yn yr ardaloedd hyn. Siawns nad yw'r llawenydd wedi ei hysbyd Ju be lach, gan na bu b ill ar y dathlu or's wythno3au. Diolch am dawelwch. Mae llu mawr o ymwelwyr yn tyrn i'r minion yma o Loegr. Bu aelodau Ysgol Sul Heis-ug o Lerpwl n treulio'r Sulgwyn yn Nghynwyd, a mawr y mwyn- lant a gawsant. Bwriida dau gor o'r Bala gystadlu yn Eisteddfod Cerygydrudion ar yr 21ain cyfisol. Ddydd Ian, cynaliwyd cyfarfod o Gvngor Eglwysi Rhyddion Do-barth Edeyrnion, Mr VV Foulkes Jones, Y.H., yn y gadair. Caed adroddiad cryno o waith Cynghor G jgledd Cymru gan y Parch Ifan T Davies, a nodwyd pwyllgor i ystyried y priodoldeb o drefnu pregethau yn yr awyr-agored. GWTN.

--0-- Hodion o Uwohaled. DYDD Ian, ymgynullodd Wesleyaid Oylchdaith Cor- wen i Ty Nant i gynal eu Cymanfa Yagolion. C,ted tywydd tesog, ac ychwanegodd hyny'n ddUu at bobi- ogrwydd y Gymanfa. Yn y capel y cynaliwyd cyfar- fod y prydnawn, ond mewn pabell helaeth y caed y te a chyfarf cd yr hwyr. Yr oedd pawb yn gwneud eu rhan yn rhagorol wrth ateb a chanu, a gwobrwy- wyd lluaws am eu gwybodaeth o'r Ysgrythyr. Y dydd cynt, cynelid gwledd flynyddol Clwb Cleifion l Dinmael. Yr oedd agwedd hardd ar yr orymdaith— I gwyr nerthol ar feirch graenus, yr aelodau yn eu hurddwisgoedd, a seindorf y Ceryg yn canu. Caed pregeth dda yn y capel gan y Parch Gwion Jones, Bethel, ac yn dilyn bu gwledd o basgedigion breision a arlwywyd gan Me a Mrs Thomas Thomas, Ty Nant. Nos Fercher, bu cyngherdd gwych yn Ty Nant. Y cantorion oeddynt Mis=i Jones a Mr Owen Jones, Cecyg Mr Ffestin Jones, A.C., a Mr Edward Llova, Ffestiniog; gyda Miss Jones, Dintnael, yn cyfeilio. Yr oedd y capel yn orlawn o bobl wrth eu bodd. Mr Morris, y gweinidog, oedd yn y gadair. Cynaliwyd cyfarfod o Raith Dosbarth Uwchaled, ddydd Iau, Mr David Jones yn y gadair. Ni wnaed fawr odd; m ond derbyti civynion am ffyrdd drwg a thrdfod pa fodd i'w gwella. Chwareu teir i'r cynghor- wyr am ddangos y fath ofal am draed y ffo-ddolion. Weithiau agoshardd dydd mawr a phwysig Eis. teddfod Caer y-Derwyddon. Rhydd yr ardalwyr bob egni ar waith y dyddiau hyn i gwblhau y trefniadau. Codir y ba,bell eang yn ddiatreg, ac nid oes fawr neb yn amheu na welir hi yn orlawn. Dywedir fod llu o bobl Ffestiniog yn dod iddi -croesaw calon iddynt, ond gobeithio na ddyganb yr ystenau gwlaw gyda hwy. Gwych yw canfod y fath ragolygon i'r wyl—na ddeued cwmwl i'w tywyllu. A LED.

-0-- Nos Iau, bu farw Mr Thomas Mostyn Williams, masnachwr glo, Colwyn Bay, ac efe yn 80 mlwydd oed. Yr oedd Mr Williams yn un o fasnachwyr cyntaf Colwyn Bay, yn frawd i Pedr Mostyn, ac yn ddiacon yn nghapel yr Annibynwyr. Cymerodd yr angladd Ie yn Chwitfordd ddydd Llun. Ddydd Llun, bu Cynghor Dosbarth Gwledig Rhyl yn ystyried y cwestiwn o wneud poithladd da yno, a sefydlu llinell o agerfadau rhwng y dref a Lerpwl a lleoedd eraill. Penderfynwyd anfon cais at Fwrdd Mesnach am archeb i gyflogi peirianydd i barotoi adroddiad ar y mater. s. Y mae Rbaith Plwyf Rhuddlan wedi penderfynu adgyweirio yr holl Iwyfcrau gwledig yn y dosbarth, a thelir sylw arbenig i'r rhai rhwng Rhuddlan a Rhyl, y rhai a ddefnyddir gymaint gan ymwelvvyr.

Newyddton Cymrefg. Derbyniodd Mr E. Aman Jones, o Brifysgol Bangor, alwad i fugeiiio eglwys Riverstown (A), Sychtyn, sir Fflint. Ddydd Mercher, cymerodd y ddefod le o agor gwaith dwfr Penmaenmawr. Ymgasglodd tvrfa fawr, a chyflawnwyd y ddefod gan Mr C H Dari i- shire. Y mae'r draul yn 13,000p. Mae Cynghor Dosbarth Gwledig Bwclewedi pen- derfynu codi neuadd i'r dref mewn lie cyfleus. Prynwyd y tir am 275p., a chyst yr adeiiadau 1,800p. Yn Rhyl, ddydd Mercher, cynaliodd Mr Low ym- chwiliad ar ran Bwrdd Llywodraeth Leol i gais y Cynghor Dosbarth Gwledig am ganiatad i fenthyca 5.896p., i wneud ychwanegiadau yn nglyn a'r gwaith dwfr. Ni chodwyd un gwrthwynebiad. Ddydd Mercher, gosodwyd ceryg coffa yn nglyn a. chapel newydd y Bedyddwyr yn Cefnmawr gan y Parch A J Parry, D.D.; Mrs Parry, Rhyl; Mri Edward Davies, Cefnmawr; Jonathan Powell, Acr- fair; Dan Ellis, Acrfair; Bo wen, Cefnmawr; Geo. Richards, Llangollen a'r Henadur Christmas Jonas, Cefnmawr. Y Sul diweddaf ail agorwyd capel Ebenezer (B), Cefnmawr, ar ol ei helaethu a'i adgyweirio. Cod- wyd ef yn 1873, a chynwysai le i 300 o bersonau. Yn awr gall 420 eistedd ynddo, ac y mae ysgoldy i gynwys 180 wedi ei adeiladu. Y draul bresenol ydoedd 1,100p. Pregethwyd ar yr achlysur gan y Parchn W 0 Williams a T E Williams, Drefnew- ydd. Nos Sadwrn.yn Methesda, dygodd Mr W Jones, A S., i ben gyfres o gyfarfodydd a gynaliodd yn ei etholaeth. Cymerwyd y gadair gan Mr Owen Griffith, llywydd Cymdeithas Ryddfrydol y lIe. Fel yn y lleoedd eraill, pasiwyd pleidlais unfrydol o ymddiried ynddo. Nid oes un arwydd fod y Ceidwadwyr am ddwyn allan ymgeisydd yn Arfon nac Eiflon. Nos Fawrth cynaliwyd cynadledd yn Rhosllan- erchrugog i ystyried sefyllfa arianol Undeb Ileol y glowyr. Llywyddwyd gan Mr J Bowen, gwaith yr Hafod a chyflwynodd Mr Neisen adroddiad arianol yn cynwys awgrymiadau er gwella pethau. Cymerodd trafodaeth faith le, ac yn y divvedd cy- meradwywyd fod y cyfraniadau yn cael eu codi 19. yn yr wythnos. Gwrthodwyd y cynygiad i ostwng y 11 y tal M ythnosol i hen aelodau wedi myned yn an alluog i weithio. Ddydd Gwener, torodd tan difrifol allan yn ffatri wlan Mri Lake a'i Gwmni, Caernarfon. Yr oedd 21 o weithwyr wrth eu gwaith pan y canfyddwyd swm o wlan ar dan. Yn ofer y ceisiwyd ei ddiff- odd, a galwyd am y tan-ddiffoddwyr, ond cyn idd- ynt gyrhaedd yr oedd yr elfen ddinystriol wedi ym- estyn i bob cwr o'r adeilad, a'r unig ran a achubwyd. ydoedd y iliwdy. Dinystriwyd peirianau gwerth 3,000p, a dywedir fod yr holl golled yn o.OOOp. Ni wyddis sut y cychwynodd y tan, ond tybir mai rhan o'r peirianau a boethodd, ac i wlan ag olew arno gy neu. BW(.'Lm.-Dro yL, ol penderfynoId Bwrdd Ysgol dosbarth unedig y Wyddgrug a Bwcle sgfydlu rsgol nos mewn cerddoriaeth, gan sicrhau Mr Wilfrid Jones yn athraw. Ffurfiwyd cor cryf, a threfnwyd cyngherdd ar raddfa eangach nag a gafwyd yn yr ardal o'r blaen. Nos Fawrth ddiweddaf, ymgymer odd y cor a, pherfformio y "Uessiah" (II andel). Codwyd pabell eang mewn cae cyfleus yn Bwcle. a daeth dwy fit o bob! yn nghyd. Rhifai y cor 200 o leisiau rhagorol, a rhoddasant ddatganiad campus o'r cydganau ardderchog, a rhoddid canmoliaeth uchel i'r arweinydd medrus. Yr unawdwyr oeddynt:— Miss Annie Shirley (soprano), Miss Juanita Jones (contralto), Mr Wm. Davies, St Paul's (tenor), a Mr Dan Price (bass), y rhai a roddasant foddlon- rwydd neillduol. Gwasanaethwyd hefyd gan gerddorfa Mr V Akeroyd, Lerpwl. Gan i'r ymgais gyntaf hon droi allan mor Ilwyddianus, diau y ceir amryw wleddoedd cyffelyb y tymhor nesaf. --0-

COLLI AC ENILL. MAR: dynion bron yn diieithriad yn foddlon aberthu neu golii rhai petba'i er mwyn enill peth mwy. Pan goll'.r rbywbeth gwerthfawr yn eia golwg. cynygir gwobr am ei adfeiiad, ond mae llawer o golledion yn anadferadwy. Mae dynion yn ami yn colli y tryaor penaf yn eu meddiant wrth geisio enill path llai ei werth. Y trysor penaf a fedd dyn yw IKCHYD, a ehoilir y trysor hwn weithiau trwy ei ga.mddefnydd- io, ac yn ami trwy esgeulkiso gwneud dfnydd priodol o'r moddion cymhwys i'w gadw a'i ddyogelu, Mae pawb, ar ol colli iechyd, yn awydius i gael adferiad buan, ac i'r dyben hwn cymerant y feddyginiaeth a fernir sydd oreu i gyrhaedd yr amcan. Y rneddyglyn g-oreu sydd yn adnabyddus yn yr Ors breseool at wella amryw glefydan ac anhwylderau, ac i adfer yr iechyd, yw Quinine Bitters Gwilvm Evans, meddyg- iniaeth a ddyfeisiwyd ar ol blynyddau o viiichwiliad ac ymbrawf. Cynwysa Bitters Gwilym Evans elfen- au rhinwiddol y prif lysiau meddyginiaefiol sydd yn adnabyddus trwy yr holl fyd. Cydnebydd pawb sydd wedi rhoddi prawf arno mai y meddyglyn hwn yw y goreu at wella holl anhwylderau y cylla* y giau, yr afu a'r gwaed. Mae ar werth gan bo-) fferyilydd mewn poteli 2" 9c a 4s So yr un, neu gellir ei gael trwy y post am y prisiau hyn yn unionyrchol oddi- wrth v perc,,Iieno,,ion-Qiii;iine fitters Manufacturing Co., Limited, Llanelly, S. Wales.

Eisteddfod Genellaetljol Lerpwl 1900. AIL ARGRAPHIAD, gydag ychwanegiadau, o'r RHESTR 0 DESTYNAU. Pris Ceh, trwy y post 7c. I'w cael o S,wyddfa'r "Cymro," 8, Paradise Street. Yn awryn barod, pris Gch, trwy y post 7c. LLANLLOIYDD: Ei ddau Efaill, a rhai o'i bobl eraill. Gau LLYFRBRYF. I'w cael o Swyddfa'r Cymro, 8 Paradise Street,