Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

11 erthygl ar y dudalen hon

Cynghralr Mwnwyr Cogledd Cymru.I

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Cynghralr Mwnwyr Cogledd Cymru. PBYDNAWN ddydd Sadwrn, cynaliodd Cynghrair Mwnwyr Gogledd Cymru eu harddangosiad blyn- .yddol yn Ngwrecsam. Ymgynullodd y mwiiwvr yn y Farchnad Anifeiliaid gauol dydd, ac yno ffurfias- ant yn onmdaith. Yr opd(I rhai miloedd olowyr Tn yr orymdaith, bob ua yn gwisgo ruban, ac hefyd < bump o s«indyrf, Gorymdeithiasant drwy y dref, J ac yr oedd yr heolydd wedi eu kaddurno a banerau, } &e., tra yr oedd tyrfaoedd mawrion o edrychwyr o J bobtu'r heolydd, y rnwyafrif ohouynt wedi dyfod j o'r wlad. lJaa yn agoshau at y rhedegfaes, dech- reuodd wl&wio, ac ofnid y dyfethid y cyfarfod aid j oedd ond cawod, fodd byuag, daeth heulwen dra- | chefn, a chaed prydaawa dyinunol. Yr oedd rhai 5 miloedd yn ychwaaeg wedi ymgasglu yn y rnaes lie j J cynelid y cyfarfod. Er maint y dyrfa, cafwyd [ perffaith drefn, gwrundewid ya astui ar yr areit'h- j iau, a rhoddwyd cymeradwyae'th galonog i svlwadau neillduol. Y cadeirydd ydoedd Mr W Wynne Evans, cyf- reithiwr, Gwrecsam, a chydag ef ar y llwyfan yr oedd Mr Edward Hughes, goruchwyliwr y mwnwyr, Mr J Herbert Lewis, A.S., Mr W E Harvey, Chesterfield Mr Clement Edwards, ac eraill. Lloagyfarchodd y Cadeirydd yr aelodau ar eefyll- fa eu cymdeithasau lleol. Yu ystod yr ychydig Wythnosau diweddaf ymuaodd droa ddeuddeg cAAnC o' aelodau newyddioa. Sylwodd ar yr amrywiol fesur- au seueddol a basiwyd er y flwyddyn 1872 yu nglyn ai a glowyr a glofeydd, a dywedai nad oedd yn debyg y buaseot wedi cael yr un ohouynt oni buasai am yr Undebau llafur, a'u gofal i gymeryd mantais ar bob cyfle i wfchio y mesurau trwy y Senedd. Oddiar ei brofiad ef fel trenghoiydd vn y cylch, teimlai fod Wyth awr o laa i. Ian yn hen ddigon. Cydnabyddir hyny yn awr yn gyffredinol fel egwyddor, a'r unig wahaniaeth barn ydoedd sut i'w chario allau. Yr oedd cytundeb rhwng y gweithiwr a'r meistr wedi methu a'i ddwyn oddiamgylch, ac yr oeddynt oll yn ,Cashau streic, fel mai'r unig ffordd i sicrhau y diwyg- iad ydyw trwy ddeddfwriaeth, a'r unig ffordd i eniil "h yny ydoedd trwy drefniant priodol yn mhlith y gweithwyr. Wrth grybwyll am y modd y gweithiai Mesur lawn i Weithwyr, dywedai mai bradwyr ydoedd y rhai hyny a gymereut gytundebau y tu ..allan i'r Mesur. Wedi pasio peuderfyniad o blaid Mesur Wyth Awr, anerchwyd y cyfarfod gan MR J. HERBERT LEWIS, A.S., yr hwn a gafodd dderbyniad brwdfrydig. Da ,ganddo ydoedd gweled y cynydd mawr fu yn eu plith er yr adeg y cafodd y fraint o'u cyfarfod yn Ngwrecsam o'r blaen. Yr adeg hono nid oedd Gogledd a Oeheudir Cymru yn unedig, yn awr yr Oeddynt yn un. Yr oedd y Dehau wedi ymuno a'r Cynghrair, ac o hyn allan gweithient law-yn-llaw. Gofidiai am absenoldeb ei gyfaill Mr Samuel Moss, A.S., oherwydd afiechyd. Yr oedd yn gynrychiol- _ydd rhagorol i etholaeth lafurawl, ac yn olynydd teilwng i'r diweddar Syr G 0 Morgan. 0 fewn yr Wythnosau diweddaf, gosodasid mesur yn gwahardd llafur plant mewn mwngloddiau, yn y Llyfrau Gleision, Syr Charles Dilke gafodd yr anrhydedd 0 gario y mesur trwy Dy y Cyffredin, ond Mr Clement Edwards, cynrychiolydd dyfodol Bwrdeis- drefi sir Ddinbych, fu h'r Ilaw f wy'af yn ei dynu allan, ac yn rhoddi ysprydiaeth ynddo. 0 berthynas 1 Fesur Wyth Awr, y tro cyntaf y daeth gerbron y osnedd yn 1892, gwrthodwyd ei ail ddarlleniad gyda mwyafrif o 112 yn erbyn Yn 1893, cariwyd dl ail-ddarlleniad trwy fwyafrif o 78 ac yn 1894:, tewy fwyafrif o 87, ond gorchfygwyd ef yn y ■rwyllgor. Yn 1897, gwrthodwyd ef trwy fwyafrif 0 rhwng 40 a 50, ac eleni gwrthodwyd ef gan fwy- afrif o tuag ugain, a gobeithiai y gwelir ef cyn hir yn gyfraith y wlad. Anmhosibi ydyw cael dydd o wyth awr trwy ymdrafodaeth, a gwareded y Nefoedd hwy rhag ceisio ei ddwyn oddiamgylch trwy y dull oarbaraidd o streic. Y drydedd ffordd ydoedd -deddfwriaeth vr hyn a dybiai iddynt apelio at y senedd, dymhor ar 01 tymhor, hyd nes y caniateid iddyut eu hawlian. Buasai y mesur wedi ei basio filsoes ortibae am un adrau fechan o fwnwyr. gweithiai y rnwyafrif o'r rhai hyn yn Ngogledd Ijloegr o bump i chwe awr yn y dydd, ond gweithiai ,y bechgyn o ddeg i un awr ar ddeg, ac am y teim- leut y dylai y bechgyn barhau am yr oriau hyn. ".Y ^hwjstrent y mesur. Credai, fodd bynag, fod y hai hyny yn graddol ddyfod o'u plaid. Buasai Pasio y mesur yn feudith gyffredinol, a gwawdiai ef Y syniad mai unig effaith y cyfrywfuasai codi pris y s o. Llawen ydoedd o weled cynydd rnawry Cyng- Afair, a dymuoai eu sicrhau y bydd iddo bob amser, ,r, yu aunibynol ar blaid, wneud ei oreudros y glowyr. gafodd ei ddwyn i fynu yn eu plith, a niedrai gvd- .ywdeimlo a hwynt. Wedi hyn,_ pasiwyd penderfyniad yn galw ar yr °U fwnwyr i ymuno a'r undebau lleol, ac i'r cym- Heol ymuno a'r Cynghrair, fel yr unig Ileol ymuno a'r Cynghrair, fel yr unig ffordd lwyddianus i sicrhau hawliau y gweithwyr, ac l un Pry.d sicrhau heddwch a theimladau da y meistriaid a'r gweithwyr. ^ogwyd hyn gan Mr W E Harvey, Chester- top i cynrychiolydd Cynghrair Mwnwyr Prydain, lavvVa ara*fck wresogi gan alw sylw at yr hyn a gyf- ol QVV7d trvvy ojfrw'ig y Cynghrair yn y gorphea canmoliaeth uchel i'r rhan bwysig a sv- SP/U ^lemeut Edwards mewn dwyn oddiam- p amrywiol ddiwygiadau. *odroaS\W^ Penderfy°iad arall yn gwasguar y Llyw- ^rwaet 1 W6lla 7 Mesur lawn i Weithwyr, 1897, oai £ ychwanegu adran i gynwys pob masnach a a a fe /aet^ ac ilef3'd yn sicrhau i bob gweithiwr Ua b ^riydd0.a damwain haner ei gyflog wythnosol; • /r/awn mewn unrhyw achos o anallu par- 1 Tn llai na 10s yr wyfchnos ac i wneud ag adran 7 Gytundebau allan (contracting Cafodd dd • MR CLEMENT EDWAEDS .cr erbynlad brwdfrydig, a diolchodd yntau am eu i y? cynes yn ei gartref gwleidyddol yn y dyfod- Wythn n ysfcod deuddeng mis diweddaf, treuliodd Waith °S ar °^- w?thaos fyQed o gwmpas o waith i °iervH ^an nad oedd gan un dyn hawl i gy- dde/n^a™° gynrychioU y werin yn y Senedd nac i yn ffWrK ? §allu °fna(lw-y y wasg oddigerth ei fod sonol f trwy ymchwiliad ac adnabyddiaeth ber- y Cvn Pet^au y siaradai am danynt. Pe gallai glowr lilt11" g-yme^'d P°b aelod seneddol i weled y iddvnf- ny^ader°edd y ddaear, ni fuasai raid Aaws nemawr o amser cyn gweled Mesur WeitL, d(ieddf. Nid oedd y Mesur lawn i eisoes 0nd efelychiad o'r cynlluniau a fodoleat •ddwevrt m Almaen ac Awstria, a drwg ganddo atal ann^j Jchlad gwan iawn ydoedd. Yn lie I G^ambpfl J We!edlad. a chyfreithio, fel yr honai Mr | y buasai iddo wneud, yr oedd mwy o oddfjI We,dl codi oddiar y Mesur lawn hwu ■oedd uurhyw ddeddf a basiodd y Senedd. Yr gwneud y mesur yn un cryf, bendithiol, ac ymarferol, ond gwthiwyd adranau i mewn i'w andwyo. Yu gyutaf, yr oedd adran y contracting out, a gobeithiai na thawelai llais yr glowyr hyd nes y tynid yr adran allan. Gwendid arall ydoedd fod rnwyafrif gweithwyr y wlad yn cael eu cau allan o freiutiau y mesur, a'u dyledswydd hwythau oedd ymdrechu i gael yr un bendithion i eraill ag yr oeddynt yn dderbyn eu hunain. Yr oedd aniryw fan bethau eraill ag angen am eu diwygio yn y I mesur cyn y byddai yn llwyddiant ac yn estyn y beridithion a hdnai i'r gweithwyr. Hawliai materion I cymdeithasol eraill eu sylw hefyd. Hyderai yr I unai undebau y gweithwyr o'r pedair cenedl a ffurfiai y Deyrnas Gyfunol i ddefuyddio en gallu yn ddoeth ac yn dda o blaid y ddeddfwriaeth a fydd yn foddion i'w dyrchafu a rhoddi gwell amodau bywyd i holi weithwyr y wlad. J J Wedi pasio y diolchiadau arferol, gorymdeithias- ant yn ol i'r dref, gyda'r seindyrf ya canu.

--0--Prlodas Mr W. M. Ttiomas.

-0--Llythyr Lerpwl,

-0-I Eisteddfod Wigan.

-0-Colofn Oirwest

ITABERNACL, NETHERFIELD ROAD.

CAPEL (A) GREAT MERSEY STIEET

[No title]

PWLPUDAU CYMREIG, Mehefin…

--IJ---Esgob Llanelwy a'r…

----_-.(':-_fin Cabell fu…