Y Cymro

Cynghralr Mwnwyr Cogledd Cymru. PBYDNAWN ddydd Sadwrn, cynaliodd Cynghrair Mwnwyr Gogledd Cymru eu harddangosiad blyn- .yddol yn Ngwrecsam. Ymgynullodd y mwiiwvr yn y Farchnad Anifeiliaid gauol dydd, ac yno ffurfias- ant yn onmdaith. Yr opd(I rhai miloedd olowyr Tn yr orymdaith, bob ua yn gwisgo ruban, ac hefyd < bump o s«indyrf, Gorymdeithiasant drwy y dref, J ac yr oedd yr heolydd wedi eu kaddurno a banerau, } &e., tra yr oedd tyrfaoedd mawrion o edrychwyr o J bobtu'r heolydd, y rnwyafrif ohouynt wedi dyfod j o'r wlad. lJaa yn agoshau at y rhedegfaes, dech- reuodd wl&wio, ac ofnid y dyfethid y cyfarfod aid j oedd ond cawod, fodd byuag, daeth heulwen dra- | chefn, a chaed prydaawa dyinunol. Yr oedd rhai 5 miloedd yn ychwaaeg wedi ymgasglu yn y rnaes lie j J cynelid y cyfarfod. Er maint y dyrfa, cafwyd [ perffaith drefn, gwrundewid ya astui ar yr areit'h- j iau, a rhoddwyd cymeradwyae'th galonog i svlwadau neillduol. Y cadeirydd ydoedd Mr W Wynne Evans, cyf- reithiwr, Gwrecsam, a chydag ef ar y llwyfan yr oedd Mr Edward Hughes, goruchwyliwr y mwnwyr, Mr J Herbert Lewis, A.S., Mr W E Harvey, Chesterfield Mr Clement Edwards, ac eraill. Lloagyfarchodd y Cadeirydd yr aelodau ar eefyll- fa eu cymdeithasau lleol. Yu ystod yr ychydig Wythnosau diweddaf ymuaodd droa ddeuddeg cAAnC o' aelodau newyddioa. Sylwodd ar yr amrywiol fesur- au seueddol a basiwyd er y flwyddyn 1872 yu nglyn ai a glowyr a glofeydd, a dywedai nad oedd yn debyg y buaseot wedi cael yr un ohouynt oni buasai am yr Undebau llafur, a'u gofal i gymeryd mantais ar bob cyfle i wfchio y mesurau trwy y Senedd. Oddiar ei brofiad ef fel trenghoiydd vn y cylch, teimlai fod Wyth awr o laa i. Ian yn hen ddigon. Cydnabyddir hyny yn awr yn gyffredinol fel egwyddor, a'r unig wahaniaeth barn ydoedd sut i'w chario allau. Yr oedd cytundeb rhwng y gweithiwr a'r meistr wedi methu a'i ddwyn oddiamgylch, ac yr oeddynt oll yn ,Cashau streic, fel mai'r unig ffordd i sicrhau y diwyg- iad ydyw trwy ddeddfwriaeth, a'r unig ffordd i eniil "h yny ydoedd trwy drefniant priodol yn mhlith y gweithwyr. Wrth grybwyll am y modd y gweithiai Mesur lawn i Weithwyr, dywedai mai bradwyr ydoedd y rhai hyny a gymereut gytundebau y tu ..allan i'r Mesur. Wedi pasio peuderfyniad o blaid Mesur Wyth Awr, anerchwyd y cyfarfod gan MR J. HERBERT LEWIS, A.S., yr hwn a gafodd dderbyniad brwdfrydig. Da ,ganddo ydoedd gweled y cynydd mawr fu yn eu plith er yr adeg y cafodd y fraint o'u cyfarfod yn Ngwrecsam o'r blaen. Yr adeg hono nid oedd Gogledd a Oeheudir Cymru yn unedig, yn awr yr Oeddynt yn un. Yr oedd y Dehau wedi ymuno a'r Cynghrair, ac o hyn allan gweithient law-yn-llaw. Gofidiai am absenoldeb ei gyfaill Mr Samuel Moss, A.S., oherwydd afiechyd. Yr oedd yn gynrychiol- _ydd rhagorol i etholaeth lafurawl, ac yn olynydd teilwng i'r diweddar Syr G 0 Morgan. 0 fewn yr Wythnosau diweddaf, gosodasid mesur yn gwahardd llafur plant mewn mwngloddiau, yn y Llyfrau Gleision, Syr Charles Dilke gafodd yr anrhydedd 0 gario y mesur trwy Dy y Cyffredin, ond Mr Clement Edwards, cynrychiolydd dyfodol Bwrdeis- drefi sir Ddinbych, fu h'r Ilaw f wy'af yn ei dynu allan, ac yn rhoddi ysprydiaeth ynddo. 0 berthynas 1 Fesur Wyth Awr, y tro cyntaf y daeth gerbron y osnedd yn 1892, gwrthodwyd ei ail ddarlleniad gyda mwyafrif o 112 yn erbyn Yn 1893, cariwyd dl ail-ddarlleniad trwy fwyafrif o 78 ac yn 1894:, tewy fwyafrif o 87, ond gorchfygwyd ef yn y ■rwyllgor. Yn 1897, gwrthodwyd ef trwy fwyafrif 0 rhwng 40 a 50, ac eleni gwrthodwyd ef gan fwy- afrif o tuag ugain, a gobeithiai y gwelir ef cyn hir yn gyfraith y wlad. Anmhosibi ydyw cael dydd o wyth awr trwy ymdrafodaeth, a gwareded y Nefoedd hwy rhag ceisio ei ddwyn oddiamgylch trwy y dull oarbaraidd o streic. Y drydedd ffordd ydoedd -deddfwriaeth vr hyn a dybiai iddynt apelio at y senedd, dymhor ar 01 tymhor, hyd nes y caniateid iddyut eu hawlian. Buasai y mesur wedi ei basio filsoes ortibae am un adrau fechan o fwnwyr. gweithiai y rnwyafrif o'r rhai hyn yn Ngogledd Ijloegr o bump i chwe awr yn y dydd, ond gweithiai ,y bechgyn o ddeg i un awr ar ddeg, ac am y teim- leut y dylai y bechgyn barhau am yr oriau hyn. ".Y ^hwjstrent y mesur. Credai, fodd bynag, fod y hai hyny yn graddol ddyfod o'u plaid. Buasai Pasio y mesur yn feudith gyffredinol, a gwawdiai ef Y syniad mai unig effaith y cyfrywfuasai codi pris y s o. Llawen ydoedd o weled cynydd rnawry Cyng- Afair, a dymuoai eu sicrhau y bydd iddo bob amser, ,r, yu aunibynol ar blaid, wneud ei oreudros y glowyr. gafodd ei ddwyn i fynu yn eu plith, a niedrai gvd- .ywdeimlo a hwynt. Wedi hyn,_ pasiwyd penderfyniad yn galw ar yr °U fwnwyr i ymuno a'r undebau lleol, ac i'r cym- Heol ymuno a'r Cynghrair, fel yr unig Ileol ymuno a'r Cynghrair, fel yr unig ffordd lwyddianus i sicrhau hawliau y gweithwyr, ac l un Pry.d sicrhau heddwch a theimladau da y meistriaid a'r gweithwyr. ^ogwyd hyn gan Mr W E Harvey, Chester- top i cynrychiolydd Cynghrair Mwnwyr Prydain, lavvVa ara*fck wresogi gan alw sylw at yr hyn a gyf- ol QVV7d trvvy ojfrw'ig y Cynghrair yn y gorphea canmoliaeth uchel i'r rhan bwysig a sv- SP/U ^lemeut Edwards mewn dwyn oddiam- p amrywiol ddiwygiadau. *odroaS\W^ Penderfy°iad arall yn gwasguar y Llyw- ^rwaet 1 W6lla 7 Mesur lawn i Weithwyr, 1897, oai £ ychwanegu adran i gynwys pob masnach a a a fe /aet^ ac ilef3'd yn sicrhau i bob gweithiwr Ua b ^riydd0.a damwain haner ei gyflog wythnosol; • /r/awn mewn unrhyw achos o anallu par- 1 Tn llai na 10s yr wyfchnos ac i wneud ag adran 7 Gytundebau allan (contracting Cafodd dd • MR CLEMENT EDWAEDS .cr erbynlad brwdfrydig, a diolchodd yntau am eu i y? cynes yn ei gartref gwleidyddol yn y dyfod- Wythn n ysfcod deuddeng mis diweddaf, treuliodd Waith °S ar °^- w?thaos fyQed o gwmpas o waith i °iervH ^an nad oedd gan un dyn hawl i gy- dde/n^a™° gynrychioU y werin yn y Senedd nac i yn ffWrK ? §allu °fna(lw-y y wasg oddigerth ei fod sonol f trwy ymchwiliad ac adnabyddiaeth ber- y Cvn Pet^au y siaradai am danynt. Pe gallai glowr lilt11" g-yme^'d P°b aelod seneddol i weled y iddvnf- ny^ader°edd y ddaear, ni fuasai raid Aaws nemawr o amser cyn gweled Mesur WeitL, d(ieddf. Nid oedd y Mesur lawn i eisoes 0nd efelychiad o'r cynlluniau a fodoleat •ddwevrt m Almaen ac Awstria, a drwg ganddo atal ann^j Jchlad gwan iawn ydoedd. Yn lie I G^ambpfl J We!edlad. a chyfreithio, fel yr honai Mr | y buasai iddo wneud, yr oedd mwy o oddfjI We,dl codi oddiar y Mesur lawn hwu ■oedd uurhyw ddeddf a basiodd y Senedd. Yr gwneud y mesur yn un cryf, bendithiol, ac ymarferol, ond gwthiwyd adranau i mewn i'w andwyo. Yu gyutaf, yr oedd adran y contracting out, a gobeithiai na thawelai llais yr glowyr hyd nes y tynid yr adran allan. Gwendid arall ydoedd fod rnwyafrif gweithwyr y wlad yn cael eu cau allan o freiutiau y mesur, a'u dyledswydd hwythau oedd ymdrechu i gael yr un bendithion i eraill ag yr oeddynt yn dderbyn eu hunain. Yr oedd aniryw fan bethau eraill ag angen am eu diwygio yn y I mesur cyn y byddai yn llwyddiant ac yn estyn y beridithion a hdnai i'r gweithwyr. Hawliai materion I cymdeithasol eraill eu sylw hefyd. Hyderai yr I unai undebau y gweithwyr o'r pedair cenedl a ffurfiai y Deyrnas Gyfunol i ddefuyddio en gallu yn ddoeth ac yn dda o blaid y ddeddfwriaeth a fydd yn foddion i'w dyrchafu a rhoddi gwell amodau bywyd i holi weithwyr y wlad. J J Wedi pasio y diolchiadau arferol, gorymdeithias- ant yn ol i'r dref, gyda'r seindyrf ya canu.

--0-- Prlodas Mr W. M. Ttiomas. Day no Mercher, Mehefin 13, yu nghapjl M.C. Horeb, Llaufairfeohau, uawyd y Cyn. ro adaabyddus Air W M Thomas, land and estate agcni, Lerpwi, mewn giac bnodit8 a M:sa Hughes, uuig ferih Mr Boot Hughes, Y.H., Bodloadeb (is-gadsir- ydd Oyughor Sir Caernarfon), Gwasaaaethwyd g..11 y Parehn W Matthews, M.A., a W R Jones, F.R.(T S. Daeth llu mawr i'r capel, yr hwn oedd wedi ei add- urao a biodeu amryliw gau gyfeiLioa y lie. Y mor- wynion priodas oeddynt Miss May Hughea, Miss Sarah Williams (Llaufairfechan), a Miss Annie Parry (Llandudno) a'r gvveision, Mr Frank Lloyd a Mr J P Thomas (New Brighton) Yr oedd yn amtwg fod Miss Hughee, trwy ei chyrneriad tlws a'i gweitbgar- wch gyda phob achos da, wedi eniil lie dwfn yn serchiadau pobl y dref a'r ardal, gan fod pawb bron wedi troi allan i'r heoiydd, a phontydd a baneri wedi eu gos d i fynu yn y dref hefyd baniwyd magneiau gan weithwyr y ehwareiau eyfagos. Teimlai pawb fud yr ardal yn cael colled drom trwy golii Miss Hughes, ond y bydd Methodistiaid New Brighton, lie y bwriada Mr a Mrs Thomas sefydlu, ar eu henill yn ddirfawr, Ar ol y gwasanaeth yn y capel, cynal- iwyd reception gan Mr a Mis Hughes yn Bryn neuadd Farm, lie y daeth dros 80 o wahoddedigion yn nghyd, yn eu plith amryw o gyfeiliion Mr Thomas o Lerparl ac o'i ardal enedigol, sef f/orthwen, Asilwoh. Der- byniodd y par ieuanc bwyddion heitdd & drudfawr, yn rhifo dros 250. Gyda'r tren 4 30 y prydnawu ym- adawodd Mr a Mrs Thomas am Lundain gyda'r bwriad o dreulio eu mis mel yn y Channel Islands a Llydaw.

-0-- Llythyr Lerpwl, [TFAN SYLLDREM.J BYR A CHWTA. Lloa geayf ddeall mai i Lerpwl y daeth prif wobr arhoiiad dirwestol Uwch Demi Cymru. Yr enillydd oedd Mr R W Roberts (Arfonog), 73, Seacome Street, yr hwn sy'n hen gyfarwydd ag enill gwobrau mewn arholiadau. Y maes llafur ydoedd 'Llawlyfr Dir- westol' Mr Thomas Jones, Birkenhead-2 *"3 Y mae'r Uwoh Demi wedi derbyn y gwahoddiad oynea a roed iddi gan Demlwyr Da Lerpwl i gynal yr eisteddiad blynyddoi nesaf yn ein dinas. Wythnos y Sulgwyn y oymer hyay le, a siawns na fydd hono'n wythnos sych. Teimlir dyddordeb mawr yn y rihyrsal agored a gynehr gan G6r yr Eisteddfod yn Hengler's Circus ar y 4ydd o Orphenaf. Y mae'r cor bellach yn ymarfer er's misoedd, a rhaid ei fod wedi cyrhaedd gradd hel- aeth o berffeithrwydd cyn byth yr ymddangosai ger- brou y cyhoedd. Diau y bydd yr adeilad eang dan sang, a dylid ymofyn am docynau yn brydlon. Gan mai casgliad gwyn a ddisgwylir, bydd galwad mawr am 'bisiau tair' yn sicr ddigon, er fod y pwyllgor yn gobeitbio mai darnau mwy ddyry pawb. Wythnos y Milflwyddiant ydyw hon yn nghapel Trinity Road, gan fod gweimdogioa y gwahanoi en- wadau yn pregethu yno. Yr achlysur yw agoriad y capel newydd, a dymunol yw ei agor gyda otiymaiuE o arwyddion undeb a brawdgarweli-: Pawb o'r brodyr yno'n un, Heb neb yn tynu'n groes." m iII:; Mawr lwydd i'r Parch T Eli Evans a'i braidd yn eu oapel newydd. Yr oedd eyrddau a.rbenfg mewn tair o eglwysi'r cylch y Sul diweddaf. Cylchwyl yr Ysgol Sabbothol yn nghapel Shaw Street, a'n cymydog, y Parch W 0 Evans, Birkenhead, yn pr,e;etha ddwywaith yn Gym- raeg ac unwaith yn Saesueg. Cylchwyl y Genadaeth Gartrefol oedd yu Mynydd Seion, gyda'r Parch a R Lloyd Jones, Shaw Street, a Philip Price, Beaumaris, yn gweinyddu. Dros y dw'r, cynaliai Annibynwyr deacombe en Cyfarfod Chwarterol, a'u cenad hwy y tro hwn ydoedd y Parch R P Williams, Caergybi. Nid pob eglwys Gymreig Ymneillduol yn y ddinas all ymffrostio mewn eystal cor ag sydd yn Mynydd Seion. I'r cyfaill cerddgar MrJabez Jones y mae'r diolch am hyny. Am faith flynyddau, bu'n hyfforddi y cor yn ddyfal, gan ei arv &in i fuddugoliaeth ami dro. Ceir yno hefyd gerddorfa'n awr, a cheir cytle i'w chlywed nos Iau yn myned trwy gantawd Stainer, Y Croeahooliad." Ddydd Iau, bydd capel Clarendon Road, Feacombe, yn myned dau forthwyl yr arwerthwr. Gobeithio y llwydda Mr Henry Jone3 i'w werthu i bwrpas da. Mae un o hen addoldai cysegredig y dref wedi ei dro i yn ddarllawdy er's llawer dydd, a cheir un arall yn chwareudy. Gofidus yw gweled arch Duw yn myned i ddwylaw'r Philistiaid. Mae Cronfa Lerpwl tuag at leddfu y newyn yn India yn cyrhaedd oddeutu 30,000p. Bob haf, cynelir cyfres o gyngherddau awyr-agored yn mharthau isaf y ddinas, gyda'r amoan o adloni ychydig ar breswylwyr y cwtaryad. Sicrheir taleat- au da i gymeryd rhan, ae y mae'r lluaw3 ymgasgiant i fwynhau'r canu yn profi eu bod yn gwerthfawrogi yr ymdrech. Dydd Iau, gosodwyd gweddillioa Dr Ryle, cyn-- Esgob Lerpwl i orwedd yn mynwent Eglwys Child- wall, yn ol ei ddymuniad. Amiygwyd galar cyffred- inol ar yr achlysur. Ddydd Iau, ba farw Mr George H Horsfall, L'uk- field Road, Aigburth, un o wyr mwyaf adnabyddus Lerpwl. Trwy fwyafrif o wyth yn erbyn pump, gwrthododd gwarcheidwaid Toxteth, ddydd Iau, gefnogi pender- fyniad yn flafr deddfwriaeth a wnelai cyfienwi diod feddwol i blant dan 16 oed yn annghyfreithlawn. Wtft iddynt. Dydd Sul, pregethai y Parch H Barrow Williams, Llandudno, yn nghapel M C. Saesneg Oakfield Road, ar achlysur cyfarfod blynyddol yr eglwys. Yr oedd y pregethau yu gyforiog o ddiarhebion llawu o Efen gyl a synwyr, a chynulbadau cryno wrth eu bodd yn gwrando. Nawn Sadwrn, mwynhaodd gwasanaethyddion ffirm adnabyddus Mri Morris a Jones, Sir Thomas Build- ings, en pleserdaith flynyddol. Eu cyrohfan eleni ydoedd Barnston, yn sir Gaer, lie tra dymunol i gynal gwig-wyl. Ar ol croesi i Birkenhend, ciudwyd hwy i'w cyrchfan mewn cerbydau. Rhifai'r ewmai 120, ac tr ol tynu eu lluniau mwyuhawyd awr a h4rer difyr tuhwnt mewn m.-tbolgampau. Wed'yn eistedd- wyd i fwynhau arlwy o'r Lth ragoraf. Ar ol i btlowb gael ei wala a'i -A eddill, acd i ymddlfyru hyd wyth o'r gloch, ywiu y cychwynwyd ttiag a.dref, wedi treulio nawn o fwyniant diam^w. Dar.ieuodd Mr P Lloyd Huerhea, v cCLslÚer, lythyr" u oddiwrth Mri J Morris, Y-H-, a R J Wdliams, penaetbiaid y ffirm, yn gotidio ¡ eu hanallu fod yn breqenoJ, end yn aingau thequtt I tuag at y treuliau.

-0- I Eisteddfod Wigan. CrNAUWYD yr Eisteddfod hon yn y Drill Hall, Wigan, ddydd Sadwrn. Daeth cynulliadau lluosog iddi, ac yr oedd y cystadleuon cerddorol o ansawdd uchel. Yn nghyfarfod y prydnawa, lluddiwyd Mr Henry Jones, Everton Road, Lerpwl, i gymeryd y gadair, ond anfonodd rodd hadionus at yr amcan teilwng oedd i'r wyl. Gweithredwyd yn ei absenoi.- deb gan y Parch Mr Williams, Widnes. Cadeirydd cyfarfod yr hwyr ydoedd Maer Wigan (Mr J T Gee), a chaed arJerchiad cyues ganddo. Y ddau ar weinydd oeddynt y Parch Win Roberts, Golborne, a MrjjCaerwyn Roberts, Lerpwl. Beiruiaid cerdd- orol, Proif. J Henry a Mr D Joaes, Lerpwl. Cyf- eiliwyd gau Miss Katie T Thomas a Proff Aiusley, Widnes, tra y gweiuyddai Miss Thomas hefyd fel cautores yr wyl. Yn mhlith yr eniil wyr yr oedd y rhaicanlynol:—Unawdar y berdoneg, Miss Grundy, St. Helens, a Miss Hughes, Anfield, Lerpwl. Un- awd contralto, Miss Parr, Sutton. Llythyr serch, f Peter Thomas, Ashton, Daeth dau gor plant i ym- I geisio am ap os am ganu Let the hills resouud, sef Earlestown ac Ashton. Yr olaf, dau arweiuiad. M E Moses, farnwyd yn oreu. Unawd baritone, Mr Aiasworth, Pemberton. Prif draithawd, E 1) Roberts, Coleg Bala-Baugor (gynt o Bwlchgwyn), ac ua arall na chawsom ei enw, yn gydradd. Yu y gystadleuaeth i gorau meibion, 4 Cydgau y Pereria- ion,' am wobr o 8p 8s, daeth tri chor yn miaen. Safon y marciau ydoedd 100, ac wele drefu eu teil- yngdod-St Helens, 98 Oldham, 81 Tyldesley, I 77; felly y cyntaf, dan arweiniad Mr Berry, oedd y buddugol. Unawd ar y crwth, Miss Grundy, St. Helens. Par o hosanau, Mrs llees. Deuawd, I Meirion Jones, Birkenhead, a Griffith Hughes, New Ferry. Yn y brif gystadleuaeth gorawi, cvnygid I gwobr o lOp 10s i'r cor a ganai oreu, Teilwug yw'r Oen." Daeth pedwar cor yu udaeu, sef Mossley, Manceinion; St. Helens, Ashton-in-Makerheld, a Newton-le-Wiilows. Ar ol cystadleuaeth gampus, dyfarnwyd y wobr i St Heiens (Mr H Berry). I Cafwyd cystadleuon dyddorol eraill, ac ar y cyfau trodd yr Eisteddfod allau yn dra llwyddianus. I Gweithiodd y Parch Wm Roberts, Golborue, yn egniol i sicrhau hyny. Ymddengys i rai o'r cantor- ion rwgnaeh ychydig yn nghylch detholiad y rhai a ymddangosodd ar y llwyfan i ganu'r unawdau tenor a soprano, ond dangosodd Mr David Jones, y beirn- iad, yn eglur nad oedd ef wedi dyfod yno i wyro barn na gwneud tfafraeth. Rhoddodd hyn daw ar y grwgnachwyr a boddlonrwydd llwyr i'r gynulleidfa. WIGIN.

-0- Colofn Oirwest AKFONODD y cyfaill Lewis Roberts hanes yr isod erbyu y rhifyn diweddaf ond aeth ar gyreiliorn tua'r llythyrdy, ac nid yw eto wedi cyrhaedd. Diolch iddo am ei ail ysgrifeuu :— UWCH DEML GYMREIG CTMRCT. Cynaliwyd eisteddiad blynyddol yr uchod ya Aberystwyth Mehefin 4, 5 a 6. Nos Lun, am 6, cyfarfu nifer o bwyllgorau i drefnu ar gyfer yr eisteddiad ac am 8, cynaliwyd cyfarfod croesawol yn nghapel Sa em, tan lywydd- iaeth y Parch D R Williams. Siaradwyd ar ran cyfeiliiou Aberystwyth gan y cadeirydd, Mr Richd. Jones (o Demi Ystwyth"), a'r Parch \V E Wil- liams (B); ac ar ran yr U. Demi gan y Parch Rees Evans, Plenydd, a'r Prifathraw Pyper, Belfast. Agorvvyd yr U. Demi am 9 30 foreu Mercher gan yr U.B.D. Parch Rees Evans, Llanwrtyd, yn ys- goldy capel M C. Siloh, a daeth nifer dda o gyn- rychiolwyr ac aelodau yn nghyd. Derbyniwyd ad- roddiadau yr U.B.Demlydd, yr U. Ysgrifenydd y Parch 0 N Jones, yr U. Arol. Etholiadol, a'r U. Drysorydd Capt Thomns. Dangosai adroddiad y pwyllgor ariauol fod safle yr U. Demi yn foddhaol yn y cysylltiad hwnw, a phasiwyd i apetio at aelod- au ac eraill am danysgrifiadau at waith cenadol yr I Urdd, a derbyniwyd swm da yn yr U. Demi. Der- byniwyd adroddiadau ar Les yr Urdd a Themlau y Plant. Agorasid nifer o demlau newyddion yn ys- tod y flwyddyn, ond yr oedd nifer hefyd wedi peidio I gweithio, er gotid mawr i'r U. Demi. Cwynid yn dost o rai manau na ellid cael ystafell i gynal cyfar- fodydd, er fod yno rai gweigion yn nglyn a'r gwa- hanoi addoldai, oad am rhyw resymau a wrthodid eu rhoi at wasanaeth y Temlau. Penderfynwyd apelio at yr enwadau crefyddoi amfwy o gefnogaeth i Demlyddiaeth Dda. y t:> 0 Bu trafodaeth faith ar faterion gwleidyddol; a phasiwyd penderfyniad yn cefnogi yn wresog aw- grymiadau Argl. Peel ar ddiwygto y deddfau trwy- ddedol, ac eithrio adranau yr iawndal mewn arian ac amser, ac hefyd nad oeddym yu gweled unrhyw reswm tros dailu Bil y Direct Veto o'r neilldu, hyd yn nod am dymhor. Pasiwyd penderfyniad cryf yn galw ar arweinwyr crefyddoi ac ynadon i wrthwynebu trwyddedau neillduol i arddangosiadan amaethyddol, &c. I Etholwyd swyddogion am y flwyddyn ddyfodol fel y canlyn :— U.B.D.—Y Parch Rees, Llanwrtyd U. Cryug.-Parch John Williams, Abergwynfi. U.A.Etnoi.—Mr Lewis Roberts, Bootle. U.I.D.-Miss Williams, Gaerwou, Mon. U. Ysg.—Y Parch O N Jones, Pwllheii. U.Drys.—C*pt G B Tnomas, Caernarfon. U.A. T.Plant—Mr VV W Rosser, Abertawe. U.R. -Mr J Morris Jones, Dinbych. C. U. B. I). Y Parch Morris Morgan, Abertawe. U.G.-Y Parch Rees, Alltwen, Abertawe. D.W.D.U.D.—Mr Llew Wynne, Birkenhead. Gwnaed cais o Gaernarfon a Lerpwl am Uwch I Demi y fiwyddyn nesaf; caed mwyafrif o blaid Lerpwl. ':j Nos Fercher, yn nghapel Siloh, cynaliwyd cyfar- fod cyhoeddus tau lywyddiaeth yr Heuadur Wil- I liams (Maer y dref). Anerchwyd y cyfarfod gan y Parch Rees Evans, y Prifathraw Pyper, Plenydd, Mr Joseph Malins (Birmingham), a'r Parch H Barrow Williams (Llanduduo). Cynaliwyd cyfar- fod i r plant yn y prydnawn, tan lywyddiaeth y Parch Morris Morgau, a gorymdeithiwyd trwy y dref, yn cael eu blaenori gan y seindorf, ac yr oedd golwg ardderchog ar y plant a'r baneri. L.R. golwg ardderchog ar y plant a'r baneri. L.R. -0- Y mae bywoliaeth Beaumaris, aeth yn wag trwy farwolaeth y Parch J Williams-Meyrick, wedi ei chynyg gan Syr R H Williams-Bulkeley i'r Parch Thomas Lloyd, ficer Llanfaes cum-Penmon, ac yn- tau wedi ei derbyn.

I TABERNACL, NETHERFIELD ROAD. Pregethir nos Sul, Mehefin 24, gan y Parch. O. L. ROBERTS.

CAPEL (A) GREAT MERSEY STIEET Pregethir nos Sul, Mehefin 24, gan y Parch. PETER PRICE.

0 hyn allan dymunir ar i bawb anfon hysbysiad i ni o unrhyw gyfnewidiad yn nhrefn y moddion ac yn yr eglwysi lie y mae gweinidogion sefydlog, os na chlyv.-ii yii wahanol, rhoddir euwau y gweini- dogion hyny i bregethu.

--IJ Esgob Llanelwy a'r YsgoS on CSwir foddoi. A R agoriad Ysgolion Cenedlaethol newydd Con- nah's Quay prydnawn ddydd Gwener diweddaf, sylwodd Esgob Llanelwy ar ymddygiad Bwrdd Addysg at yr Ysgolioa Gwirfoddol. Cwynai fod y Bwrdd yn rhoddi pwysau afresymol ar gefüogwyr yr Ysgolion Gwirfoddol. Fel engraipbt, ej-feiriodd at yr ysgol hooo. Ua flwyddyn vr oedd treuliau yr ysgol yn drymioa a;iarferol oherwydd ad^vweiriad- au, &c., a chyfranodd yr Eglwyswyr yu lHei i gyf- arfod a hyny. Yu awr, am nad oedd en cyfraniad- au y llyuedd gymaiut a'r flwyddyn daa sylw, gofyn- V, 11 ai y Bwrdd paham yr oedd y cyfraaiadau gwirfodd- ol yu myued i lawr. Mynai ef mai cwol ànnheg ar ran y iiwrdd oedd gosod y fl wyddyn bono yn safon i'w cyfrauiadau, a phenderfynurhodd r Livwodraeth yn 01 hyny. Gofidiai hefyd i gyfarfod blvnvddol v Gymdeithas Genedlaetliol basio penderfyniad yn hawiio oddiwrth Eglwyswyr gynydd mawr yn swm eu cyfrauiadau gwirfoddol. Tra y gofynai Eg- lwyswyr am gyfiawader i'w hysgoiiou eu hunain, vn bersoaol croesawai ef gynrycaiolwyr o gyroh Ym- neillduol yu tnhiith Llywodraethwyc yrYsgolion Eglwy-ig, a gwuaent bob peth dichonadwr i gyfar- fod dyinuniadau eu brodyr Ymneillduol. Yr oedd aniryw amgyJchiadau yn yr esgobaeth lie y cafodd ei gario allan yn llwyddianus.

-(' fin Cabell fu iannoeinion. Nos Wener, yn y Y M.O A., bu cyfarfod blynyddoi y Gymdeithas Gonedlasthol. Cymerwyd v gadäír gan Mr David Rees. Darllenwyd y fantolen, ac y mae r gymdeithas mewn sef; Ufa. lewyrchus o ran cyliid. Etholwyd swyddogion fel y canlyn :-Prif- lywydd, Dr Emrya Jones; is-iywydd, Mr David Kees; liywydd y Cynghor Mr Philip Hagiies; try- sorydd, Mr E Roberts ysgrifenydd, Mr R Kyffin. Etholwyd hefyd nifer o is-lywyddion ac aelodau y Cynghor. (ian fod amgylchiadau yn lluddias Er- yddon a Mr Garadog Thomas, y ddati ysgrifenydd llafur us y tymhor diweddaf, I gymeryd eu hail etho) a, chan fod yr argyfwng preseaol yn hanea j gym- deithas yn gofyn am un o'r dynion goreu a fedd i ianw'r swydd, gwnaeth y cyfarfod yn gall iawn trwy symud Mr Kyffin o'r swydd anrhydeddus o lywydd y Cynghor a rnoi ar ei ysgwyddau g-,Iedwaith yr ys- gnfenyddiaeth. F ymladdodd yr hen gono ft dant a gewio, fel y dywedir, cyn y llwyddwyd i'w dynu o'i nyth ond pan argyhoeddwyd ef o'i ddyledswydd fe gydsyniotld. Ceir gweled yn y dyfodol mai yn ol doebhmeb y gweitbredwyd. UNORDDAU.